Τα νέα τζάκια

Τελικά η πολυδιαφημισμένη αμερικανιά 1101 του Βαρουφάκη και των φίλων του δεν ήταν κάποιο κόμμα, αλλά ένα κανάλι. Εξάλλου αυτά τα δύο για τον αστικό κόσμο δε χωρίζονται από σινικά τείχη –κάθε άλλο. Κάθε αστικό κόμμα λειτουργεί με επικοινωνιακούς, τηλεοπτικούς όρους, και κάθε κανάλι πανελλαδικής εμβέλειας επιχειρεί να ελέγξει το πολιτικό παιχνίδι, τα κόμματα και συγκεκριμένα στελέχη-πουλέν του, από το καθένα πολιτικό φορέα (πχ ο Βορίδης που έχει πιάσει στασίδι στο Μέγκα).

Ο Σύριζα φαίνεται να είναι το πρώτο κόμμα στη νεότερη πολιτική ιστορία της Ελλάδας και πιο συγκεκριμένα μετά το 90’ και την εμφάνιση της ιδιωτικής τηλεόρασης –που σηματοδοτεί κάτι σαν την τηλεοπτική μεταπολίτευση, με το τέλος της κανονικής- που φτάνει στην κυβέρνηση, χωρίς να έχει θεωρητικά τη στήριξη των κυρίαρχων καναλιών. Το διατυπώνω έτσι, αφενός γιατί στην πράξη ο Σύριζα είχε τη διακριτική, συγκαλυμμένη στήριξη του Άλφα και του Χατζηνικολάου, παράλληλα με κριτική-πίεση, για να πάρουν κι αυτοί με τη σειρά τους αυτό που θέλουν, κι αφετέρου γιατί με την ίδια λογική κι ο Καραμανλής ο νεότερος βρέθηκε στο στόχαστρο των εθνικών νταβατζήδων, λόγω του βασικού μετόχου, που έμεινε στα χαρτιά, αλλά δεν ξέρω κατά πόσο αυτό τον καθιστούσε επικίνδυνο για το σύστημα. Και τώρα ο Σύριζα, που δεν είχε προνομιακή σχέση με κάποιο από τα ήδη υπάρχοντα κανάλια, προσπαθεί να ελέγξει αυτός με τη σειρά του το τηλεοπτικό παιχνίδι και να ξαναμοιράσει την τράπουλα.

Παρακάτω καταγράφω μερικά δεδομένα και κάποιες χοντροκομμένες εκτιμήσεις, για να ανοίξει η συζήτηση.

Το νομοσχέδιο (ή μάλλον ήδη ψηφισμένος νόμος) προβλέπει τη χορήγηση τεσσάρων αδειών πανελλαδικής εμβέλειας, σε σταθμούς που θα πληρούν ορισμένα κριτήρια και προϋποθέσεις. Αυτό σημαίνει πρακτικά πως αναμένεται να γίνει μεγάλη σφαγή για την εξασφάλισή τους, ώστε να προκύψει η τελική τετράδα των σταθμών που θα πλαισιώνει τα κανάλια της ΕΡΤ. Στα πλαίσια αυτά γίνονται κάποιες ενδιαφέρουσες, παρασκηνιακές και μη κινήσεις. Πχ το (όχι ακριβώς μυστικό) δείπνο που είχαν οι δύο Όλγες, η Τρέμη του Μέγκα και η Γεροβασίλη της κυβέρνησης, που δε συναντήθηκαν προφανώς για να πουν τα νέα τους. Ο φίλα προσκείμενος στην κυβέρνηση και με αρκετά υψηλά ποσοστά, Άλφα είναι το επικρατέστερο φαβορί, για να εξασφαλίσει μία άδεια, σε αντίθεση με τον αντιπολιτευόμενο σε βαθμό γραφικότητας Αντ-1, που ούτως ή άλλως αντιμετωπίζει σοβαρά οικονομικά προβλήματα, προχωρά σε περικοπές και περαιτέρω αποδυνάμωση του πολιτικού-ειδησεογραφικού του τμήματος (έχοντας ανακαλύψει εδώ και πολύ καιρό το… infotainment), και δίνει το μήνυμα: άσε με να ζήσω, έτσι και αλλιώς είμαι ακίνδυνος και δε θα σε χτυπήσω. Ενδιαφέρον παρουσιάζει κι η επιλογή του Αλαφούζου του Σκάι να αποπληρώσει κάποια χρέη του σταθμού από το 93’ (καθώς η συχνότητα δεν του ανήκει, αλλά παραχωρείται από το δημόσιο). Κι ενώ είναι ζήτημα τι μέλλει γενέσθαι με το Σταρ του Βαρδινογιάννη και το Έψιλον του Μαρινάκη, δεν μπορεί να περάσει απαρατήρητο το «ενιαίο μέτωπο» των καναλαρχών με την κοινή διαφήμιση για τα 25χρονα της ιδιωτικής τηλεόρασης κι ό,τι τυχόν σηματοδοτεί αυτή η κίνηση.

Κι ενώ η συγκυβέρνηση Σανελ θεσπίζει θεωρητικά κάποια (πιο) αυστηρά κριτήρια για τις συχνότητες πανελλαδικής εμβέλειας (προσέχοντας να μην πέσει στους σκόπελους που αντιμετώπισε ο βασικός μέτοχος, πάντα στο όνομα της κοινοτικής νομοθεσίας, αυτής της μεγάλης δημοκρατικής κοιτίδας) αφήνει λάσκα τα λουριά για τους τοπικούς σταθμούς. Αν βέβαια εκπέμπει από την Αττική ένας σταθμός, τον βλέπει αυτομάτως η μισή Ελλάδα, και με τη συνεργασία δυο-τριών περιφερειακών σταθμών εκπέμπει αυτομάτως σε όλη σχεδόν την ελληνική επικράτεια το βασικό μέρος του προγράμματός του, όπως κάνει ο Real με το ραδιόφωνο.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί η συγκυρία και το επικοινωνιακό (τηλεοπτικό) περιτύλιγμα της ψήφισης του νόμου. Ανεβαίνει δηλ η παράσταση «ο Σύριζα κατατροπώνει τους μιντιάρχες και το κατεστημένο τους», για να σκεπάσει λίγο τον αντιλαϊκό απόηχο από την ψήφιση των προαπαιτούμενων του τρίτου (και μακρύτερου) μνημονίου.

Στην πραγματικότητα πάντως, για να βρούμε κι ένα συνδετικό νήμα του Σύριζα (δηλ της καινούριας ΝΔ) με το παλιό Πασοκ του 81’, αυτό που συντελείται δεν είναι τίποτα άλλο παρά η ανάδειξη νέων τζακιών, όπως τα λέγαμε στα χρόνια της Αλλαγής. Δεν είναι καθόλου σίγουρο πως ο Βαρουφάκης και το «κίνημά» του (έλεος) θα βρουν κάποια θέση, και μάλιστα προνομιακή (δηλ πανελλαδικής εμβέλειας) στο νέο τηλεοπτικό τοπίο, αλλά το ανακάτεμα της τράπουλας τους αφήνει κάποια περιθώρια στην ελπίδα –που έρχεται για τα νέα τζάκια. Και το ενδιαφέρον στο τραπέζι, όπου πλακώνονται τα βουβάλια χτυπάει κόκκινο.

Μπορείτε επίσης να δείτε σχετικά με το θέμα κάποια παλιότερα τουί, από αστική σκοπιά αλλά αρκετά έντιμα και σοβαρά, στον παρακάτω σύνδεσμο (πρέπει όμως να ανατρέξετε στα παλιότερα τιτιβίσματα, τις ημέρες που ψηφιζόταν το νομοσχέδιο). Ενώ το σημερινό κείμενο θα μπορούσε να κλείσει με κάποιο απόσπασμα από το συμπόσιο του κόμματος, στη δεκαετία με τις βάτες, για μια δημόσια, δημοκρατική ραδιοτηλεόραση, που περιέχει πολλές κι ενδιαφέρουσες τοποθετήσεις, για να γίνουν συγκρίσεις με το σύγχρονο τοπίο, επικαιροποιήσεις, εκτιμήσεις, κτλ. Αλλά επιφυλάσσομαι για μια συνολική αξιοποίηση της μπροσούρας αυτής με τα πρακτικά, στο απώτερο μέλλον.