Τρίτη 26 Αυγούστου 2014

Μια φορά κι έναν καιρό

…ήταν μια χώρια μακρινή, όπου κυβερνούσαν τα σοβιέτ και το βασίλειο της ελευθερίας και ζούσαν αδελφωμένες κι αγκαλιασμένες η εργατιά, η αγροτιά κι η διανόηση.
(…) Κι έζησαν αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα από τώρα, γιατί υπήρχε το αντίπαλο δέος και μπορούσαμε να αποσπάσουμε πιο εύκολα κάποιες κατακτήσεις που άρχισαν να ξηλώνονται την τελευταία 30ετία.

Αν θέλει να δει κανείς την ποιοτική διαφορά του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε με τον υπαρκτό καπιταλισμό, συμπυκνωμένη σε μερικές στιγμές, μπορεί να πάρει και να συγκρίνει τις εικόνες από την τελετή λήξης των ολυμπιακών αγώνων της μόσχας το 1980 και τις αντίστοιχες από το los angeles τέσσερα χρόνια μετά, όπου οι αμερικανοί κάνουν μια κιτς επίδειξη χλιδής και τεχνολογικής δύναμης με την οποία επιχειρούν να εντυπωσιάσουν τον υπόλοιπο κόσμο. Στο δικό μου μυαλό μάλιστα έρχονται αυθόρμητα πρώτα –όχι η αυθεντική τελετή του λος άντζελες, αλλά- σκηνές από το ROCKY IV και το φαντασμαγορικό διαστημικό σόου που στήνουν κακόγουστα οι διοργανωτές, με μουσική υπόκρουση το «living in america» του james brown, που κάνουν τον άμαθο «επαρχιώτη» σοβιετικό να σαστίζει και να παρακολουθεί κάθιδρος –όσο ποτέ και σε καμία στιγμή μες στον αγώνα- σαν την πατρίδα του που ερχόταν δεύτερη και καταϊδρωμένη στην κούρσα της ετε.

Οι σοβιετικοί αντιθέτως καταφέρνουν να στήσουν μια πολύ συγκινητική τελετή, βαθύτατα ανθρώπινη κι ανθρωποκεντρική. Ένα στοιχείο που αντανακλάται και στο ανθρώπινο κολάζ με το δάκρυ του μίσα, της μασκότ, ένα χαρακτηριστικό δείγμα τέλειου συγχρονισμού και συνεργασίας-ομαδικότητας, χωρίς την παραμικρή διαμεσολάβηση κάποιας μηχανής –που κι αυτή ανθρώπινο δημιούργημα είναι, αλλά προφανώς δεν είναι το ίδιο.


Το πιο σημαντικό όμως είναι οι θεατές του σταδίου που βλέπουν το μίσα να πετάει και να απομακρύνεται και δακρύζουν συγκινημένοι, σα μικρά παιδιά. Βλέπεις τις αντιδράσεις τους και αναρωτιέσαι ποια μπορεί να είναι η νοοτροπία, η ψυχολογία κι οι ευαισθησίες αυτών των ανθρώπων, που τους οδηγούν σε τόσο έντονα συναισθήματα. Θυμάμαι επίσης συνειρμικά κάτι που διηγούνταν ένας καθηγητής στη σχολή για το ταξίδι του σε μια λδ και τους θεατές ενός κινηματογραφικού έργου που περιείχε μια μικρή σκηνή βίας (ένα χαστούκι, μια γροθιά, δε θυμάμαι ακριβώς) και τους άφησε όλους άφωνους και σοκαρισμένους, γιατί ήταν έξω από όσα είχαν συνηθίσει και μπορούσαν να αποδεχτούν.

Μπορεί τα παραπάνω να μοιάζουν με ψεύτικη κι ειδυλλιακή εικόνα, έχουν όμως μια υπαρκτή κι αντικειμενική βάση. Την αναμφισβήτητη παιδικότητα και.. αγαθωότητα αυτών των λαών που αποτυπώθηκε ακόμα και στην προφορά τους. Οι ρώσοι πχ πολλές φορές μοιάζουν στις κουβέντες τους σα να διηγούνται ένα παιδικό παραμύθι, ανεξάρτητα από το τι λένε στην πραγματικότητα. Αποτυπώθηκε όμως και με αρνητικό τρόπο, πχ στην απλοϊκή πολιτική συνείδηση ενός λαού, που δεν κατάλαβε τι έγινε και πώς έπεσε ο ουρανός στο κεφάλι του, την καλή του πίστη σε απατηλά συνθήματα για περισσότερο σοσιαλισμό, στις χαμηλές αντιστάσεις που πρόβαλε στη διάλυση της σοβιετίας, παρά την εκφρασμένη (με συντριπτική πλειοψηφία σε σχετικό δημοψήφισμα) θέλησή του να διατηρηθεί η μορφή και το περιεχόμενο της ένωσης. Και γενικώς σε μια «απολιτίκ» και παθητική στήριξη της σοβιετικής εξουσίας.

Κι αυτή η στάση, πέρα από τη διαλυτική επίδραση των αλλαγών και της οπορτουνιστικής στροφής στο κκσε, είχε επιπρόσθετα και μια αντικειμενική ρίζα. Στις αστικές κοινωνίες η πρωτοπόρα ταξική συνείδηση διαμορφώνεται στο πλαίσιο της ταξικής πάλης, των αγωνιστικών κινητοποιήσεων για τα καθημερινά προβλήματα. Σε ποια βάση να πατήσει όμως η πρωτόλεια έστω πολιτική συνείδηση σε μια σοσιαλιστική κοινωνία, που δεν αντιμετωπίζει οξυμένες αντιφάσεις, ανταγωνιστικές αντιθέσεις και καλύπτει βασικές λαϊκές ανάγκες, χωρίς να χρειάζεται η αγωνιστική τους διεκδίκηση;

Αυτή η παιδικότητα μπήκε προφανώς στο στόχαστρο της αστικής κριτικής από τη σκοπιά της «ανωριμότητας» αυτών των λαών και μιας πατερναλιστικής κοινωνίας που ελέγχει σε τέτοιο ασφυκτικό βαθμό κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, ώστε να δημιουργεί και να διαπαιδαγωγεί ευθυνόφοβους χαρακτήρες, να μην αφήνει τα μέλη της να μεγαλώσουν, να ανεξαρτητοποιηθούν, να αντιμετωπίσουν την «πραγματική ζωή», να διαμορφώσουν αυτόνομα κριτήριο για το καλό και το κακό, εφόσον άλλος αποφάσιζε για αυτούς. Και έτσι ένιωθαν το «φόβο μπροστά στην ελευθερία», που σημειώνει ο φρομ για τα ολοκληρωτικά καθεστώτα (έχοντας πάντως υπόψη του το ναζισμό κατά βάση) κι αναζητούσαν συνεχώς έναν πατερούλη τον ασφαλή εναγκαλισμό της μαμάς πατρίδας, του κράτους και της εξουσίας.

Ο χαμένος σοβιετικός παράδεισος –σε σύγκριση με την επίγεια καπιταλιστική κόλαση που ζουν αυτοί ειδικά οι λαοί- όταν δεν αμφισβητείται ευθέως από τις αστικές και μικροαστικές προσεγγίσεις, παρουσιάζεται σαν η ανελεύθερη φυλακή των πρωτόπλαστων, ένα εύθραυστο παραμύθι των αρχών, στο οποίο δεν μπορούσαν να παραμείνουν κλεισμένοι οι λαοί, εφόσον δοκίμαζαν το δέντρο της γνώσης, της ελευθερίας, του πραγματικού κόσμου, πίσω από το παραπέτασμα. Η ιδέα αυτή αναπτύσσεται νομίζω τόσο στο τέλος του κυνόδοντα (όπου η λύτρωση έρχεται με την απόδραση της πρωταγωνίστριας και το σπάσιμο των δεσμών της, μολονότι είναι εντελώς αβέβαιο το μέλλον της), όσο εν μέρει και στο truman show και την απόδραση του τρούμαν από τον ψεύτικο κόσμο που του είχαν φτιάξει (αν και το έργο έχει πολλά επίπεδα ανάγνωσης και χρήζει μάλλον ξεχωριστής ανάλυσης). Η αλήθεια, με όσα ρίσκα, βάσανα και κινδύνους περιέχει, είναι πάντα προτιμότερη από ένα ψεύτικο παραμύθι, όσο καλοφτιαγμένο κι αν είναι.

Η αντιστροφή της πραγματικότητας είναι εντυπωσιακή. Ο αστικός κόσμος είναι βυθισμένος και κατεξοχήν βασισμένος στο ψέμα, την αλλοτρίωση, τις φενακισμένες συνειδήσεις. Μια κοιλάδα των δακρύων χωρίς τέλος, για τη ζωή που φεύγει μακριά αναξιοποίητη, αέρας σε έγχρωμο μπαλόνι, όπως ο μίσα από το στάδιο λένιν. Ένας ψεύτικος κόσμος, όπου ο άνθρωπος αντιμετωπίζει τους άλλους γύρω του ανταγωνιστικά, ως όριο της δικής του ελευθερίας, ψάχνει κάποια διέξοδο σε φανταστικούς εικονικούς κόσμους, άρλεκιν, σίριαλ, για να καλύψει το συναισθηματικό κενό μέσα του, τζόγος και τυχοδιωκτισμός, για δυνατές συγκινήσεις και περιπέτεια. Βομβαρδίζεται όμως καθημερινά με την εξαίρεση του κανόνα, το ψέμα που βαφτίζεται αλήθεια, τον φτωχό που έγινε βιομήχανος πλένοντας πιάτα στην αμερική, τον πραγματικό έρωτα που έμεινε αμόλυντος, μικρές τζούρες απ’ όσα νιώθουμε να μας λείπουν, την απάτη της φιλανθρωπίας.

Η δυσοίωνη αλήθεια περικυκλώνει και πνίγει τον «ενηλικιωμένο πρωτόπλαστο», που ψάχνει καταφύγια σε ανέξοδες κι απατηλές διεξόδους, σαν τις οφθαλμαπάτες όσων περιπλανώνται στην έρημο. Ο γέρικος κόσμος που σαπίζει γερνάει και τους ανθρώπους, τους μαθαίνει να συμβιβάζονται, πλακώνει το νεανικό τους ενθουσιασμό. Και ταυτόχρονα κρατάει με χίλια χαλινάρια τη συνείδησή τους σε νηπιακό επίπεδο, τους καταδικάζει σε ανωριμότητα και παλιμπαιδισμούς, για να μπορεί να τους ρουφάει το μεδούλι, όπως κάνουν οι γέρικες αμοιβάδες, για να ξανανιώσουν.

Από πότε λοιπόν αξιολογείται αρνητικά ως ανίδεος και λειψός ο απλός σοβιετικός άνθρωπος που δε γνώρισε το κακό, διαπαιδαγωγήθηκε διαφορετικά κι ως ένα βαθμό δεν πάει καν το μυαλό του στο κακό; Η διαμόρφωση –σε εμβρυακό έστω επίπεδο- ενός τέτοιου ανθρώπου –κατάλοιπα του οποίου μπορεί να συναντήσει ακόμα κανείς στις μέρες μας, σε κάποια ρωσοπόντια καθαρίστρια με πτυχίο πχ- είναι ίσως το πιο σημαντικό επίτευγμα του σοβιετικού πειράματος. Κι η καταστροφή του με όρους γενοκτονίας, που συντελείται τώρα σε αυτές τις χώρες –όχι μόνο με τον πόλεμο, αλλά και σε καιρό ειρήνης, με τη ραγδαία πτώση του βιοτικού επιπέδου και του μέσου προσδόκιμου ζωής- είναι η πιο κραυγαλέα κι αποκρουστική όψη της καπιταλιστικής βαρβαρότητας.

Το τέλος της αγαθωότητας κι η ακριβοπληρωμένη στερνή γνώση αυτών των λαών για αυτό που έχασαν, δε θα έχει αξία αν μείνει στο επίπεδο της νοσταλγίας και δε γίνει δύναμη ανατροπής –όπως ίσως να επιδιώκουν να γίνει κάποιες δυνάμεις στην ουκρανία. Κι η γενιά που θα ζήσει την επόμενη επανάσταση δε θα είναι ανυποψίαστη, αλλά θα έχει μελετήσει καλά τα διδάγματα της ιστορίας, για να μην αφήσει το μέλλον να ξεγλιστρήσει μέσα από τα χέρια της και να φτιάξει το δικό της παραμύθι χωρίς λυπημένο τέλος.

Ντασβιντάνια..

14 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

"Και γενικώς σε μια «απολιτίκ» και παθητική στήριξη της σοβιετικής εξουσίας."



Υπάρχει μια δομική αντίφαση στη πρόταση, που αποτελεί πεδίο συζήτησης πολύ βαθύτερης και πλατύτερης απο ότι μπορεί να προσφέρει το μπλόγκ ίσως. Προφανώς και δεν μπορεί να υπάρξει "απολιτικ" στήριξη καμμίας ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ εξουσίας, γιατί η σοβιετική εξουσία είναι ακριβώς εξουσία των σοβιέτ, εξουσία απο τα κάτω. Αν λοιπόν ο λαός στην ΕΣΣΔ δεν είχε άμεσο λόγο στις αποφάσεις που λαμβάνονταν, αυτό που κωδικοποιημένα λέμε "εργατικό έλεγχο", τότε πως μπορούμε να μιλάμε για σοβιετική εξουσία; Και αν τέλος πάντων ήρθε αυτή η παρακμή της εργατικής εξουσίας μέσα στο ρωσσικό λαό, αρκεί η όποια τέλος πάντων αθωότητα για να αποδειχθεί το οτιδήποτε;


Δε ξέρω, και εγώ δε τα έχω λυμένα, σκέψεις κάνω.




Σ.

Παπουτσωμενος Γατος είπε...

Μου αρεσε η αναφορα σε εκεινη την σκηνη του Ροκυ 4,και ανεξαρτητα απο τις προθεσεις των σεναριογραφων,η σκηνη αυτη,και μεγαλο μερος της ταινιας,λειτουργησε ως το αντιθετο της:δηλαδη ως κριτικη του καπιταλιστικου και αμερικανικου καπιταλισμου.Ο Απολλο μπηκε στο ρινγκ με ολες αυτες τις φιεστες,για να βγει απο αυτο οριζοντιος απο τον 1ο γυρο.

Ενδιαφερουσα ειναι και η αποψη σου για τον τυπο ανθρωπου που προσπαθησε να δημιουργησει ο σοσιαλισμος.Δεν εχω ισως τοσο μεγαλη εμπειρια απο επαφες με ατομα της πρωην ΕΣΣΔ,παντως εχω παρατηρησει οτι τα αποτελεσματα της οποιας διαπαιδαγωγησης ελαβαν,χαθηκαν σχετικα γρηγορα μπροστα στην αναγκη της επιβιωσης μετα την αντεπανασταση.Χαρακτηριστικο αλλα και ακραιο παραδειγμα,η σκληροτητα και η επιθετικοτητα ρωσων/ρωσοποντιων εγκληματιων(Θα θελα να δω τους ΧΑτες να προσπαθουν να τα βαλουν μαζι τους!)

Σε ο,τι αφορα την παλινορθωση και την αντιδραση των λαων σε αυτην:Πιστευω ειναι κομβικο το ζητημα του α) κατα ποσο οι μπολσεβικοι και τα υπολοιπα εθνικα ΚΚ,ειχαν ευρεια αποδοχη οταν εγιναν οι αντιστοιχες επαναστασεις και β) κατα ποσο τα μελη της ΕΤ και των αλλων ταξεων (πλην των υπολειματων της καπιταλιστικης) ειχαν ουσιαστικο λογο στις κρατικες και κομματικες αποφασεις (που στις σοσιαλιστικες χωρες εκ των πραγματων ταυτιζονται σε πολυ μεγαλο βαθμο)

Δεν εχω κοιταξει αυτα τα ζητηματα οσο θα πρεπε για να χω οριστικες απαντησεις,οποτε η βοηθεια αλλων σχολιαστων ειναι ευπροσδεκτη.Κοιταζοντας τα ποσοστα στις εκλογες του '17,βλεπω οτι οι μπολσεβικοι ειχαν 23,5%,και φανταζομαι οτι η δυναμη τους προερχοταν κυριως απο την πολη και οχι απο το χωριο.Ειναι σιγουρο οτι στην ΕΣΣΔ οι μπολσεβικοι ειχαν τουλαχιστον ουδετεροποιησει την πλειονοτητα του λαου,αλλιως δε θα αντεχαν στον εμφυλιο και την επεμβαση των ιμπεριαλιστικων στρατων.Στην δε Αν.Ευρωπη,λογω της παρουσιας του κ.στρατου,πιθανον τα ποσοστα αποδοχης και ουδετεροτητας να ηταν λιγοτερο ευνοικα για τους κομμουνιστες.

Το θεμα ειναι,οτι ενω η ουδετεροτητα ειναι επιθυμητη για να γινει μια επανασταση (στον βαθμο που καποια κοιν. στρωματα ειναι πολυ δυσκολο να τα κανεις να σε αποδεκτουν εξ ολοκληρου),αποτελει τροχοπεδη για την οικοδομηση του σοσιαλισμου.Απ'οτι εχω καταλαβει δηλαδη,ο κανονας για τον σοβιετικο πολιτη,ηταν οτι ναι μεν μπορει να ηταν λιγοτερο ή περισσοτερο ευχαριστημενος απο την ζωη του,αλλα απο την αλλη,επαιρνε το περιβαλλον που ζουσε ως δεδομενο,οπως επαιρνε ως δεδομενη παλιοτερα την τσαρικη και φεουδαρχικη κυριαρχια πανω στην ζωη του.Κατι αντιστοιχο συμβαινει και με τον πολιτη μιας αστικης χωρας,δυσκολα θα βρεις ακομα και σημερα πολλους ανοιχτους υπερασπιστες του καπιταλισμου,περα απο μερικους ιδεολογους ξενοσπουδαγμενους γονους μεσοαστους.Οι περισσοτεροι νοιαζονται φυσικα υπερμετρα για την οποια ιδιοκτησια εχουν,ή φανταζονται οτι εχουν,αλλα δεκαρα δε δινουν για τον καπιταλισμο ως συνολο.Την ενεργη υπερασπιση του καπιταλισμου,την αναλαμβανουν συγκεκριμενοι κρατικοι και ιδιωτικοι μηχανισμοι,με προπαγανδιστικα και στρατιωικα μεσα.

Στον σοσιαλισμο ομως,τα πραγματα ειναι διαφορετικα,γιατι η σοσιαλιστικη οικοδομηση και περιφρουρηση,απαιτει ενεργη και συνειδητη συμμετοχη απο την πλευρα του εργαζομενου.Αυτα τα καθηκοντα αφεθηκαν στους μηχανισμους του σοσιαλιστικου κρατους και του κομματος,και οταν αυτα αλωθηκαν εκ των εσω απο τους μανατζερ,δεν υπηρχε ουσιαστικη αντιπολιτευση.Υπηρχαν μονο φραξιονιστικες αντιπαραθεσεις αναμεσα σε περισσοτερο ή λιγοτερο συντηρητικες πτερυγες του κομματος και του κρατους (μπρεζνιεφικοι vs γκορμπατσοφικων vs γιελτσινικων).Ο λαος ζουσε την ρουτινα του ζωντας στο σκοταδι για ολα αυτα.Αραγε ειχαν καταλαβει σε τι οφειλοταν το επιπεδο της ζωης τους,πως ηταν δυση,ποιος ηταν ο σκοπος του κομματος κλπ?Ο λαος ειχε ουσιαστικο λογο στον κεντρικο σχεδιασμο,στην χαραξη της πολιτικης κλπ?

Πιστευω λοιπον,οτι το θεμα της ''δημοκρατιας'',οσο και αν χρησιμοποιειται προπαγανδιστικα εναντιον του σοσιαλισμου,ειναι υπαρκτο.Και αυτο παρα το οτι αλλη μαρξιστικη οπτικη της δημοκρατιας,και αλλη η αστικη.Μην ξεχναμε οτι η ΔτΠ ειναι δικτατορια για τους αστους,αλλα δημοκρατια για ολους τους υπολοιπους.

Ανώνυμος είπε...

Δυο τρία πραγματάκια θα γράψω.

1. Η γενίκευση που κάνεις για ένα σύστημα-χώρα 90 και πλέον χρόνων, που πέρασε από διάφορες φάσεις, είναι περίεργη.
Δλδ.,
ο καπιταλισμός ξέρουμε σε ποια φάση είναι και μπορούμε να παρατηρούμε το διαρκές σάπισμα ανθρώπων και οικονομικών-παραγωγικών κλάδων, παλιότερα προοδευτικών δεαστηριοτήτων, τεχνών κλπ. Όμως, κάποιος που γεννήθηκε στα 1895, έζησε στην εφηβεία-νεότητα τον ΑΠΠ, στα 22 του την επανάσταση, λίγο μετά αντεπανάσταση και ως μεσήλικας το ΒΠΠ. Αυτός ο άνθρωπος λοιπόν, όσο να 'ναι, ένα σκοτάδι το έχει ζήσει και το κράτησε μέσα του.

Αλλά αυτοί οι ταλαιπωρημένοι άνθρωποι "μορφώθηκαν μαρξιστικά" γιατί ζήσαν την εκμετάλλευση, τον πόλεμο, την επανάσταση και την άρση των προηγούμενων συνθηκών με το χτίσιμο του σοσιαλισμού. Και πολλοί από αυτούς θα κατανόησαν σε βάθος όσα πέρασαν, διαβάζοντας Μαρξ και ζώντας το Λένιν, το Στάλιν, τον Τρότσκι κλπ.

Δλδ, καμία σχέση με τους ανθρώπους που περιγράφεις.

τσαφ

Ανώνυμος είπε...

2. Δε θίγεις καθόλου το πώς ο κόσμος της επανάστασης και του χτισίματος του σοσιαλισμού, απολιτικοποιήθηκε με τη μετατροπή των εργατικών συνελεύσεων, των σοβιέτ, σε τοπικές εκλογές, όπου ανάθεμα και αν υπήρχε έλεγχος, ανακλητότητα κλπ.

Αυτή είναι μια πολύ σημαντική βάση, η αρχή, της απολιτικοποίησης.


3. Γνωρίζοντας βέβαια ανθρώπους που ζήσαν στις χώρες αυτές, απλά θα μεταφέρω ότι γελάνε εύκολα, το ίδιο και τα παιδιά τους, ενώ πολλοί από αυτούς ήταν αυτό που λέμε "πολυσχιδείς άνθρωποι". Έτσι, επιβεβαιώνω ότι για κάποιους που γνώρισα, δεν έχουν καμία σχέση με το δυτικό μπουχέσα και ενός συγκεκριμένα έχω ζηλέψει την ικανότητά του κατεβάζει βιβλία εύκολα και να τα θυμάται πολύ καλά.

Τέλος, να μεταφέρω σκηνή από ντοκιμαντέρ, όπου δυτικοί αθλητές, παίχτες χόκεϊ νομίζω, έχουν πάει για αγώνες στην ΕΣΣΔ και τους πάνε να δουν μπαλέτο. Δηλώνουν στην κάμερα "πώς περνάει αυτός ο κόσμος καλά; εμείς για μπύρες θέλαμε να πάμε, σε κάποιο μπαρ". Δηλαδή, ναι στη συνήθεια της ρέκλας και του σαββατιάτικου ξεσπάσματος.

τσαφ

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Καλό άθλημα μας έβαλες Π.Γ.!
Αλλά πριν από τις θεωρητικούρες να καταθέσω μια προσωπική εμπειρία:
Είμαι σε μια πολιτειούλα στον Βόρειο Καύκασο, δεκαετία "με τις βάτες", και περιμένω να γεμίσει το πούλμαν, για μια εκδρομή, καθισμένος πολύ κοντά στον οδηγό. Ο οδηγός, περιμένοντας υπομονετικά κι αυτός, σιγοσφυρίζει..., τι σιγοσφυρίζει; Μια μελωδία του ....Μάλερ!
Απίθανο; Τι πιθανότητες δίνεις να σου τύχει κάτι ανάλογο σήμερα, στον καπιταλιστικό κόσμο μας; Ας πούμε σαν να πέσεις από τον Μπουρτζ Αλ Αράμπια και να βρεθείς στην αγκαλιά μιας σούπερ-γκόμενας (ο πεινασμένος ...καρβέλια..., τέσπα)!
Ηταν πολύ ψηλότερα το μορφωτικό επίπεδο της Ε.Τ. στη Σοβιετία, από το δικό μας, η το (δυτικο) γερμανικό, που επίσης γνώρισα, από κοντά.
Για τα άλλα, επιφυλλάσσομαι για το βράδι, αν μέχρι τότε δεν με έχουν προλάβει άλλοι φίλοι και σ.

Valmy είπε...

Ξέρετε σ/φοι για το ζήτημα της συμμετοχής, της εργατικής σοβιετικής εξουσίας κλπ. θυμήθηκα μια φράση από ένα εγχειρίδιο φιλοσοφίας (του Αφανάσιεφ).. Ήταν στο κεφάλαιο για το νόμο της ενότητας και πάλης των αντιθέτων: αφού εκτίθεται ο νόμος εννοιολογικά και με παραδείγματα, σχολιάζει ο Αφ. ότι "το Κόμμα λύνει δημιουργικά τις αντιθέσεις στη σοβιετική μας κοινωνία" ( κάπως έτσι, δεν το έχω μπροστά μου αυτή τη στιγμή..)..
Όμως αυτή η φράση δεν ήταν απλά μια άτυχη στιγμή (έστω μια απόδειξη της λειψής κατανόησης του νόμου από το συγκεκριμένο συγγραφέα): ήταν το απάυγασμα της αντίληψης που καλλιεργήθηκε από το ίδιο το Κόμμα. Το Κόμμα , ένας οργανισμός πάνω από την κοινωνία, λύνει τα ζητήματα, "αυτό ξέρει". Όταν αντιλαμβάνεσαι κατ'αυτό τον τρόπο τα ζητήματα τα αντιλαμβάνεσαι λάθος, αντιδιαλεκτικά , έξω από την πραγματικότητα: εύλογα επόμενα, σε μια πορεία το υποκείμενο που έχει αναλάβει να καθοδηγήσει την επανάσταση μετατρέπεται στο υποκείμενο που καθοδηγεί την αντεπανάσταση.

Νομίζω λοιπόν ότι στο Κόμμα και στην αφομοίωση του διαλεχτικού υλισμού πρέπει στη συνέχεια να ψάξουμε, σε τελική ανάλυση ( σε τελική ξαναλέω) για να βρούμε μια απάντηση που να προσεγγίζει με σχετική ακρίβεια την αλήθεια. Ήδη οι επεξεργασίες του Κόμματος για την οικονομία στην ΕΣΣΔ έχουν χαρτογραφήσει τα αποτελέσματα της ανεπάρκειας στην κατανόηση του μαρξιστικού τρόπου σκέψης.

ΥΓ. Λίγα πράγματα θα βγάλεις από τους μετανάστες..Το γενικό νομίζω είναι πως στη συντριπτική τους πλειοψηφία νιώθουν ότι "πάνω" και "τότε" τα πράγματα ήταν καλύτερα - είναι ελάχιστοι και ολοφάνερα δεν πρόκειται για τίμιους όσοι λένε το αντίθετο.

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Για τους Ρωσοποντίους, Π.Γ. πρέπει να διαβάσεις τα ιστορικά στοιχεία, ο Γκίκας (ο δικός μας όχι ο ...Χαρδούβελης) έχει δημοσιεύσει στοιχεία, που τα λέει έξω από τα δόντια. Ηταν ένα πολύ αντιδραστικό στρώμα στη σοβιετική κοινωνία, όπως και στην προηγούμενη τσαρική. Ο ελληνισμός, ιδίως της περιοχής Κριμαίας, είχε σχηματιστεί λόγω της επεκτατικής προς Νότον πολιτικής των τσάρων, και ιδίως της κυρά-Κατερίνας της "Μεγάλης". Τους είχαν δώσει "κίνητρα" εγκατάστασης, δηλαδή προνόμια, απαλλαγές από φόρους κ.α. Ηταν μια παρασιτική κάστα, πάνω από τον ντόπιο πληθυσμό, ήδη στην προεπαναστατική Ρωσία. Προφανώς η Επανάσταση τους κακοπήγε, γιατί δεν μπορούσε να ανεχτεί τις ανισότητες, και την πολέμησαν εισπράττοντας τα επίχειρα της συμπαράταξης με λευκούς κλπ., δηλαδή των εγκλημάτων τους γενικά. Στον ΒΠΠ, νόμισαν πως βρήκαν την ευκαιρία και πήγαν με τον Βλασσώφ, συγκροτώντας μάλιστα και "ελληνική" μεραρχία (πομπωδώς την είπαν "Μεραρχία", τα αριθμητικά στοιχεία μάλλον σε Σύνταγμα παραπέμπουν). Επαιξαν κι έχασαν... Η μοίρα τους ήταν η μοίρα του προδότη. Παρόλα αυτά το Σοβιετικό Κράτος τους φέρθηκε μάλλον με επιείκια, κι αυτό φαίνεται πως τους αποθράσυνε γιατί συνέχισαν και μετά την Νίκη (= Ηττα γι' αυτούς) να προκαλούν τον Σοβιετικό Λαό. Τα μέτρα καταστολής, που ακολούθησαν ήταν αναπόφευκτα, αν και, κατά την γνώμη μου, και πάλι επιεική, κυρίως εκτοπίσεις κλπ. Αυτά τα έχω διασταυρώσει και με διηγήσεις γνωστών μου ρωσοποντίων.
Γενικά είναι εξαιρετικά αντιδραστικό στρώμα, μαφιόζοι και φασισταράδες, ακριβώς ό,τι βλέπουμε στο Μενίδι. Συνεπώς δεν έχουν τίποτε να χωρίσουν από τους ...χρυσαυγήτες, μην περιμένεις...
Επίσης, κι αυτοί, που κατέφυγαν στον Βόρειο Καύκασο και στις γειτονικές ρωσσικές περιοχές μετά το '22, λόγω των διωγμών του Κεμάλ Ατατούρκ, δεν ήταν όλοι αγγελούδια, κυριαρχούσε το αστικό αντιδραστικό στοιχείο. Μην ξεχνάμε πως ο Ατατούρκ αξιοποίησε αριστοτεχνικά τις ταξικές αντιθέσεις προς όφελος της νεοτουρκικής αστικής τάξης - ας πρόσεχαν (αν μπορούσαν..., λέμε τώρα). Οι Ελληνες (και οι Αρμένιοι) διώχτηκαν από την Τουρκία σαν αστική αντιδραστική καταπιεστική εθνότητα(!), από μιαν άλλη εξίσου αντιδραστική αστική τάξη, την τουρκική. Είναι μάνες οι αστοί σε αυτά...
Να προσθέσω για την ιστορία, πως δεν ήταν λίγοι και οι ελληνοπόντιοι-ρωσοπόντιοι, που συντάχτηκαν με την Επανάσταση και αναδείχτηκαν και στον πόλεμο και στην ειρήνη πρωτεργάτες της νέας κοινωνίας. Ομως φαίνεται πως τον τόνο έδιναν και δίνουν οι μελανοχίτωνες δυστυχώς.
Δεν είναι λοιπόν γενικά οι ρωσοπόντιοι αντιπροσωπευτικό δείγμα της σοβιετικής κοινωνίας.

Παπουτσωμενος Γατος είπε...

Ωραιος Σεχταρ,ηταν στοιχεια που δεν γνωριζα,ουτε γνωριζει ο πολυς κοσμος πιστευω!Ολα εχουν μια εξηγηση τελικα.

Για την ΧΑ,το εγραψα απο την αποψη οτι φοβουνται να τα βαλουν μαζι τους (περα του οτι οπως ειπες δεν εχουν να χωρισουν και τιποτα) για ευνοητους λογους.

Ανώνυμος είπε...

ΣΕΧΤΑΡ. Οπως παντα αψογος ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ

Νίκος Σαραντάκος είπε...
Αυτό το σχόλιο αφαιρέθηκε από τον συντάκτη.
Ανώνυμος είπε...

Όντω,ς ο σεχταρ έχει δικιο για τους ρωσοπόντιους, αν και η περίπτωση του μενιδίου είναι περισσότερο τοπικό φαινόμενο (ίσως γκετοποίησης). Εδω στον βορρά τα πράγματα είναι πιο νορμαλ. Πάντως ο χρυσαυγιτισμός και η ακροδεξια νοοτροπία και ιδεολογία υπάρχουν. Δυστυχώς.
-Ένας ρωσοπόντιος

Ανώνυμος είπε...

Κατά τ' άλλα κάποιοι που αναπαράγουν τον Βλάση Ναζίδη διαρρηγνύουν τα ιμάτια τους ότι δεν είναι αντικομμουνιστές...

ΡΓ

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Μερικές αργοπορημένες κι επιλεκτικές απαντήσεις.
Σ. κατά τη γνώμη μου είναι όντως αντιφατικό το σχήμα, αποτυπώνει ωστόσο μια υπαρκτή αντιφατική κατάσταση, που θέλω και εγώ να αναδείξω, και όχι μια λογική αντίφαση, κατά τη γνώμη μου. Θα βοηθούσε ίσως αν το διατύπωνα διαφορετικά ως "απολιτίκ στήριξη της σοβιετικής κοινωνίας".

ΠΓ δε θυμάμαι αν διάβαζες τότε το μπλοκ, για αυτό υπενθυμίζω και μια παλιότερη ανάρτηση, ειδικά για την ταινία που αναφέρουμε
http://sfyrodrepano.blogspot.gr/2011/05/rocky-iv.html

Τσαφ, η γενίκευση που κάνω εστιάζει κυρίως στη μπρεζνιεφική εποχή, όπου αναφέρεται και το βίντεο, σε ανθρώπους που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στο σοσιαλισμό -νομίζω πως γίνεται φανερό αυτό από το κείμενο. Και όντως δεν έχει άμεση σχέση με το μέσο ιδεότυπο που θα συναντούσαμε στα πρώτα χρόνια της επανάστασης.
Αυτό που αναφέρεις στο δεύτερο μέρος του σχολίου, το αναφέρω κάπως ξώφαλτσα κι αφαιρετικά, για να εστιάσω σε κάτι άλλο που θέλω να αναδείξω.

Βαλμύ, άσχετα από το τι γράφει ο αφανάσιεφ, το ζήτημα των αντιθέσεων (μη ανταγωνιστικών και δυνάμει ανταγωνιστικών) στο σοσιαλισμό, είναι πολύ σπουδαίο, σύνθετο και δεν έχει φωτιστεί επαρκώς κατά τη γνώμη μου.