Δευτέρα 6 Απριλίου 2009

Αυτή η άνοιξη καθόλου δε μ' αγγίζει

Ακόμα τούτη η άνοιξη ραγιάδες ραγιάδες
(...) ώσπου να 'ρθει ο μόσκοβος...

Αυτός όμως μπήκε στον έβρο, προχώρησε καμιά εκατοστή χιλιόμετρα ίσα-ίσα να μας δώσει ψεύτικες ελπίδες κι άλλαξε πορεία.
Ακόμα τον περιμένουμε.

Η άνοιξη είναι μαγεία, το ξύπνημα της φύσης, κρυμμένων δυνάμεων που κοιμούνταν για χρόνια κι επιστρέφουν να πάρουν εκδίκηση.
Σαν προεπαναστατική κατάσταση.
Που το ψώνιο ξυπνά απ' τη χειμερία νάρκη, παύει να είναι θύμα και φέρνει ανάποδα τον ντουνιά. Παίρνοντας εκδίκηση για όσα δεν έζησε.
Η επανάσταση θα 'ναι σα να μπαίνει η άνοιξη.

Δεν είναι τυχαίο που ο οκτώβρης ξεκίνησε με έφοδο στα χειμερινά ανάκτορα. Ούτε τα χρώματα των λευκοφρουρών και του κόκκινου στρατού (που παραπέμπουν σε χειμώνα και καλοκαίρι αντίστοιχα).
Αλλά ήταν πιο δύσκολο να συνεχίσει η επανάσταση στη ρωσία γιατί ήταν χώρα καθυστερημένη με βαρύ χειμώνα, χωρίς εύκρατο κλίμα.

Στην κούβα έχουν άνοιξη όλο τον χρόνο, εξ ου και νησί της επανάστασης.
Αλλά ο χρόνος μοιάζει σταματημένος και μαζί του οι άνθρωποι. Μείναν σταθεροί στο ίδιο σημείο, δεν προχώρησαν ποτέ παρακάτω.
(Όχι ότι φταίνε για αυτό. Σε μια εποχή γενικής υποχώρησης το να μένεις σταθερός -έστω μπρεζνιεφικά στάσιμος- είναι άξιο θαυμασμού).

Η άνοιξη είναι η περίοδος που λιώνουν οι πάγοι της αντίδρασης και χαράζεται ο δρόμος.
Αν και, είναι ένα ζήτημα τελικά, αν οι πάγοι λιώνουν ειρηνικά με μεταρρύθμιση, ή πρέπει κάποιος να τους σπάσει.
Κι αυτός ο κάποιος δε μπορεί παρά να είναι το κόμμα που παίζει το ρόλο της οργανωμένης πρωτοπορίας και του παγοθραυστικού.
Να θες να σπάσεις τον πάγο αλλά να μισείς ως ιδέα το παγοθραυστικό είναι παράνοια. Κι οι παρανοϊκοί στις μέρες μας μοιάζουν περισσότεροι από ποτέ.

Αλλά η ιστορία προχωράει ζιγκ-ζαγκωτά με πισωγυρίσματα.
Ο τρελός καιρός της άνοιξης είναι η καλύτερη απόδειξη.
Το παλιό παλεύει ακόμα με το καινούριο. Κι ο παλουκοκάφτης μάρτης με τον φλεβάρη που μυρίζει καλοκαίρι.

Το οποίο καλοκαίρι στη σοβιετία ήρθε θυμίζοντας τα καζάνια της κόλασης, ενώ εμείς το σκεφτόμασταν ως παράδεισο.
Πολλοί άρχισαν να νοσταλγούν τον (αστικό) χειμώνα και ψάχναν τρόπο να εγκαταλείψουν τη σύγχρονη γη της επαγγελίας, τη σοβιετία.
Τους πιάσαμε όμως επ' αυτοφώρω (με κομμάτι από φλούδα μήλου στα ούλα) να συνεργάζονται με τον ναζιστικό όφι και τους στείλαμε εκεί όπου οι πάγοι δε λιώνουν ποτέ: στη σιβηρία.

Παρεμπιπτόντως, ο σύζυγος της καθηγήτριας που μας κάνει ρώσικα έκανε στρατό στη σιβηρία κι έχει να διηγείται ιστορίες για τα ούρα που πάγωναν πριν καν προλάβουν να πέσουν στο έδαφος.
Πραγματικό έργο τέχνης!
Έχει ιστορίες και για το αφγανιστάν, αλλά όχι πολύ ευχάριστες. Γι' αυτό κι εγώ πιστεύω μόνο τον δελαστίκ που είναι αντικειμενικός.

Επιστροφή στο καλοκαίρι.
Πρέπει κάποτε να βάλουμε λεφτά για μια διαφήμιση με τον γνωστό πελαργό: όχι ιδιώτες, όχι καπιταλιστές σε θάλασσες κι ακτές.
Ή μήπως ήταν πελεκάνος;
Και πελαργός η μασκότ του ευρωμπάσκετ;
Παιδικές μνήμες τυλιγμένες κουβάρι.
Κι ο πελεκάνος στο έλα να δεις τι σήμαινε;

Το καλοκαίρι ο λαός ήθελε να απολαύσει τους καρπούς της άνοιξης, αλλά ο σύντροφος με το μουστάκι έβαλε μπρος τα πεντάχρονα κι όλοι κάναν δουλειά μυρμηγκιού για τον πόλεμο που ερχόταν.
Η οποία από τότε μας έμεινε συνήθεια χειμώνα-καλοκαίρι και μπήκε στο λεξιλόγιο της κομματικής αργκό.

Ήταν τότε, στο λιοπύρι της ταξικής πάλης και του πολέμου που μάθαμε πώς δενότανε το ατσάλι.
Όσοι είχαν συνδέσει το καλοκαίρι με διακοπές, έλεγαν ότι αυτό δεν είναι πραγματικό καλοκαίρι, αλλά βιασμός των εποχών και της ιστορίας, στρέβλωση και δυσφήμηση του ιδανικού.

Εμείς όμως κόντρα στο ρεύμα υπερασπίζουμε την προσφορά του καλοκαιριού που γνωρίσαμε.
Το σύντομο καλοκαίρι της σοβιετίας!
Και ξέρουμε ότι η επανάσταση του μέλλοντος δεν θα επαναλάβει τα ίδια λάθη, θα ξεκινήσει από καλύτερη βάση και θα έχει κλιματισμό.

Η νίκη στον πόλεμο έφερε τη νίκη του σοσιαλισμού στις λαϊκές δημοκρατίες.
Αλλά επειδή δε μπορούσαν να νικήσουν μόνες τους τον χειμώνα τις βοήθησε ο κόκκινος στρατός και τις έβαλε σε θερμοκήπιο αυξάνοντας τεχνητά τη θερμοκρασία (εξ ου και το φαινόμενο του θερμοκηπίου).

Αν η άνοιξη είναι η επανάσταση έχει συμπλήρωμα την αντεπανάσταση. Δηλ το φθινόπωρο. Ή και την άνοιξη της πράγας.
Γλυκιά παρακμή, μπρεζνιεφική μελαγχολία, το φως λιγόστευε, τα φύλλα έπεφταν, τα χελιδόνια μας άφηναν -ή μήπως τα διώχναμε εμείς;- κι η άνοιξη ακριβή.
Φαντάσου πόσα θα πάρει όποιος την πουλήσει.

Και τότε έρχεται στο προσκήνιο ο γκόρμπι. Με υποσχέσεις για περισσότερο σοσιαλισμό και καλοκαίρι.
Πριν φέρει τους ψυχρούς ανέμους της αλλαγής (winds of change) και μαζί το κρύο στην ψυχή μας.
Και κει που περιμέναμε να 'ρθει ο μόσκοβος να μας λυτρώσει ήρθαν τα ορλωφικά κι η καταστροφή.

Δεν είναι όμως το τέλος της ιστορίας, η ιστορία δε μπαίνει σε κατάψυξη (μόνο οι ελπίδες μας).
Είναι ένα εντυπωσιακό πισωγύρισμα που μας έστειλε πίσω στην εποχή των παγετώνων.

Ο 20ός αιώνας ήταν μεσοπαγετώνια περίοδος που έδωσε ώθηση στο όραμα των επαναστατών για σοσιαλισμό. Η ταξική πάλη συνεχίζει να είναι η ατμομηχανή που ζεσταίνει και κινεί την ιστορία.

Οι αστοί μισούν την άνοιξη γιατί αρχίζουν να ιδρώνουν και ζορίζονται.
Εμείς ξέρουμε όμως ότι είναι η άρση της αποξένωσης, η εποχή που οι άνθρωποι έρχονται πιο κοντά, ζευγαρώνουν, επαναστατούν.
Ε, κι ας ιδρώνουν καμιά φορά, κι αυτό στη φύση μας είναι.
Την επόμενη φορά θα 'χουμε καλύτερο κλιματισμό.

Την άνοιξη όμως θα τη φέρουμε μόνοι μας, δε θα μας έρθει έτοιμη στο πιάτο.
Ως πότε λοιπόν σύντροφοι ραγιάδες θα ζούμε στα στενά; (λες να με πούνε ρηγά και να μου βγει ρετσινιά;)
Ως πότε θα περνάει η μία άνοιξη μετά την άλλη χωρίς να μας αγγίζουν; Και θα 'μαστε με σπασμένα φτερά, χωρίς να ξέρουμε καν γιατί μας ήρθε το καλοκαίρι αυτό;

Δεν υπάρχουν σχόλια: