Οι νεκροί περιμένουν

Σε έναν τάφο βρέθηκε ένα παπούτσι. Κι έτσι κατάλαβαν πως ανήκε σε κάποια γυναίκα. Στους άλλους δε βρήκαν τίποτα. Τους τα είχαν πάρει όλα με πλιάτσικο οι φονιάδες τους.

Δέος, εσωτερική ανατριχίλα. Προσκλητήριο νεκρών, που περιμένουν την ταυτοποίηση. Οι νεκροί περιμένουν. Και τώρα κάθονται εδώ στο Επταπύργιο, κοιτάνε πέρα την αντιφεγγιά του Ολύμπου που βροντάει και αστράφτει. Καντάτα για το Γεντί-Κουλέ. Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι. Λογοκρισία.

Προσκλητήριο ζωντανών, συγγενών των εκτελεσμένων. Δε μαζεύονται συγκινημένοι, αλλά για εντελώς πρακτικούς λόγους, για να γίνει η ταυτοποίηση μέσω DNA. Παίρνουν τα αναμνηστικά που τους δίνει η κομματική οργάνωση. Με ένα γαρίφαλο διεκδικούν το δικαίωμα να θάψουν τους νεκρούς τους. Που κέρδισαν την αθανασία με τη στάση τους. Γιατί δεν ήταν αρκετά ευλύγιστοι για να προσκυνήσουν, σαν οσφυοκάμπτες.
Μην καρτεράτε να λυγίσουμε, μήτε για μια στιγμή...

Θανάτω θάνατον πατήσαντες. Προσδοκώμεν ανάσταση λαών. Κι οι διώκτες τους δεν μπόρεσαν να τους εξαφανίσουν. Απέτυχαν οικτρά στην αποστολή τους. Δεν μπορούν να σε εκτελέσουν, όταν εκτελείς το χρέος σου. Και το πρόβλημα δεν είναι ότι βρέθηκαν τα κόκαλά τους, αλλά η σπορά που άφησαν.

Όποια πέτρα κι αν σηκώσεις σε αυτόν τον τόπο, θα βρεις κάτω της τρία κόκκινα γράμματα. Το χνάρι των κομμουνιστών, της δράσης τους, των αγώνων τους. Τα κόκαλα των ηρώων τους. Τα κόκκινα σημάδια στους τοίχους, ανεξίτηλη μπογιά από το αίμα τους. Λίγοι καταλαβαίνουν τη συγκλονιστική κυριολεξία αυτής της φράσης. Λίγοι καταλαβαίνουν τι δεσμούς έχει αυτό το κόμμα με τους λαϊκούς αγώνες, γιατί έχει τόσο βαθιές ρίζες.

Αν δε σας αρέσει αυτό, έχω και άλλο. 

Όποια πέτρα κι αν σηκώσεις σε αυτή τη χώρα, αυτή την πόλη, θα βρεις πίσω της ένα (παρα)κρατικό έγκλημα. Τον Λαμπράκη, τον Τούσσα, τον Βελδεμίρη, τον Πολκ -και τόσους άλλους. Πέντε μαζικούς τάφους, 33 σκελετούς, 57 ψυχές που ζητούν δικαίωση. Τροπάρια για ατιμώρητους φονιάδες.

Κι ας μην αφήνουν πάντα οι θύτες πίσω τους μάρτυρες (ζωντανούς ή νεκρούς) για το έγκλημά τους. Έστω κάποιο πτώμα, κάτι να θάψουν οι συγγενείς των θυμάτων. Οι εγκληματίες δε νοιάζονται για προσχήματα και άγραφους νόμους -κι ας ουρλιάζουν για το ελληνικό αίμα τους και την «τιμή» τους.

Μαζικές εκτελέσεις αγωνιστών. Μαζικοί ανώνυμοι τάφοι. Γίνονται αυτά στο λίκνο της δημοκρατίας; Στη σύγχρονη Ελλάδα, στην πολιτισμένη Ευρώπη; Στη χώρα των συνταγματαρχών, τη χερσόνησο του generalísimo -στρατηγού Φράνκο;

Παράλληλες μητέρες. Παράλληλες ιστορικές διαδρομές. Παράλληλες δικτατορίες, καχεκτικές δημοκρατίες. Τερατογένεση στη χώρα που γέννησε τη δημοκρατία -και την τυραννία.
Και ο αγώνας για λαοκρατία; Περπατάμε παράλληλα -και όλα είναι κατάλληλα και ώριμα από καιρό, για να σμίξουμε πάλι.

Παράλληλες στρατιωτικές χούντες. Χούντα. Ένωση. Από την ίδια ρίζα που βγαίνει το juntos, δηλαδή «μαζί». Μαζικός, μάζα. Μια συκοφαντημένη έννοια.
Η δική τους ελευθερία είναι πάντα ατομική, σαν την ιδιοκτησία τους. Τελειώνει εκεί που αρχίζει η ελευθερία του άλλου. Η δική μας αρχίζει εκεί που ενώνονται και βρίσκουν φωνή, συλλογική έκφραση, μια κοινωνική προέκταση, πέρα από τον εαυτό μας.

Η ελευθερία για εμάς είναι μια ωραία γυναίκα, κοινή για όλους, αλλά δεν εκδίδεται. Δε χαρίζεται, δεν αγοράζεται με λεφτά, δεν κερδίζεται με διατάγματα.
Η ελευθερία για αυτούς είναι ασυδοσία. Το ελεύθερο να εκμεταλλεύονται, να δρουν ανεξέλεγκτα, να εκτελούν όσους σηκώνουν κεφάλι, να τους σκοτώνουν με μανία, να μη σέβονται ούτε τους συγγενείς των νεκρών. 

Αυτό το τηρούν ακόμα...

Φαντάσου να είχαν τότε οι Σκαλούμπαγκες ΜΚΔ. Να κυκλοφορούσαν φωτογραφικά στιγμιότυπα από κάποιο αποχαιρετιστήριο γλέντι, στην πτέρυγα των κρατούμενων, που περίμεναν την εκτέλεση το άλλο πρωί. Και να ρωτούσαν χυδαία από κάτω: σας μοιάζουν αυτοί για μελλοθάνατοι;

Οι νεκροί περιμένουν. Περιμένουν τη δικαίωση. Όχι τόσο/μόνο την απόδοση των οστών τους στους συγγενείς τους, αλλά απόδοση δικαιοσύνης -πρωτίστως κοινωνικής. Να φτάσουμε εμείς στο τέλος του δρόμου που άνοιξαν. Του δρόμου που είχε τη δική του ιστορία, τους δικούς του ήρωες - αγίους, τις δικές του θυσίες. Που ήταν καθαγιασμένος και κόκκινος από το αίμα τους, με την πιο συγκλονιστική κυριολεξία του όρου. Με τις πιο συγκλονιστικές κυριολεξίες να περιμένουν να πάρουν σάρκα και οστά, σαν τα όνειρά μας.

Εκτός από μία. Οι δικοί μας νεκροί δεν πέθαναν ποτέ κυριολεκτικά. Δεν κατάφεραν να τους αφανίσουν. Οι νεκροί περιμένουν. Περιμένουν τη δικαίωση. Εμείς τι ακριβώς περιμένουμε για να σπάσουμε την πτωματική αδράνεια; Οι συνθήκες έχουν ωριμάσει από καιρό...