Η λέξη που δε λες

Η ομώνυμη τηλεοπτική σειρά ξεχωρίζει στο φετινό πρόγραμμα για την προσεγμένη παραγωγή της, τα ωραία τοπία της δυτικής Κρήτης, τις πολύ καλές ερμηνείες (πχ του Καταλοιφού από τα Πέτρινα Χρόνια κι από τις αριστερές υπογραφές για να σωθεί ο ΔΟΛ) μα πάνω απ' όλα για το δύσκολο θέμα που φωτίζει κι αναδεικνύει (σα μεγεθυντικός φακός, όπως έλεγε ο Μαγιακόφσκι για την τέχνη) τον αυτισμό ενός μικρού αγοριού και το φόβο-δυσκολία της οικογένειας αρχικά και της μικρής κοινωνίας ενός χωριού να αποδεχτεί και να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτής της πάθησης (ή μάλλον ιδιαιτερότητας) ή να προφέρει έστω θαρραλέα το όνομά της -η λέξη που δε λες.

Νομίζω πως ήταν ο Χατζησωκράτης (ή μήπως ο Πιτσιόρλας;) (λες να το πήραν όμως κι αυτοί δάνειο από κάποιον άλλον Πασόκο;) ο πρώτος που είχε χαρακτηρίσει το ΚΚΕ αυτιστικό κόμμα, που αρνείται τις συνεργασίες και την αλληλεπίδραση με το πολιτικό του περιβάλλον, για να μη μολυνθεί (το οποίο είναι γενικά σωστό, εφόσον μιλάμε για αστικό περιβάλλον και την επίδραση της αστικής τάξης, που είναι το μέτρο του οπορτουνισμού). Ενώ ο Χατζησωκράτης (ή όποιος άλλος Πασόκος) που είναι ανοιχτός στις προκλήσεις της ζωής και της πολιτικής, κατάφερε να μπει σε μνημονιακή κυβέρνηση και να ψηφίσει διάφορα αντιλαϊκά μέτρα, αλλά δεν αλλοιώθηκε καθόλου πολιτικά. Πασόκος ήταν, τέτοιος παρέμεινε και θα παραμείνει. Το ΠΑΣΟΚ δεν αλλάζει ουσία, -μονάχα δέρμα. Άλλαξε εσύ.

Αυτό που δε μας είπε ο Χατζησωκράτης είναι τι θεωρεί κανονικότητα -σε διάκριση με το φάσμα του πολιτικού αυτισμού- και γιατί είναι κακό να διαφοροποιείται κανείς από αυτήν πολιτικά. Δε μας είπε αν έχει βγάλει αριστερόμετρο-αυτιστικόμετρο, βαδίζοντας στα χνάρια του Λαϊκού Στρώματος (που πιο γρήγορα θα ετοιμάσει τον τρίτο -πίτα-γύρο, παρά το τρίτο μέρος του αφιερώματός του) και αν το κόμμα αναπληρώνει το κοινωνικό του έλλειμμα, αναπτύσσοντας υπέρμετρα άλλες αριστερές δεξιότητες (όρος φτιαγμένος για Συριζαίους) -πχ να αναγνωρίζει από μακριά τον οπορτουνιστικό βούρκο, για να τον αποφεύγει ή μια στοιχειώδη ιστορική μνήμη για να αποφεύγει τα ίδια λάθη.

Τι χρονιά; -1989
Ποιο τραγούδι; -Ρούχα μαζί που πλύθηκαν κι έχουνε γίνει ροζ.
Ποιος δίσκος; -Συνασπισμός της Αριστεράς και της Προόδου

Συνήθως ο αυτισμός, στα μάτια των κουκουεδολόγων, συνδέεται με την ασφάλεια ενός γνώριμου περιβάλλοντος και μιας ρουτίνας που μπορεί να υποδηλώνει από τα κουτάκια στη δουλειά και μια κομματική ρουτίνα, τη μανία με τους αριθμούς και τους ποσοτικούς δείκτες (πχ 120% κάλυψη του πλάνου) και την ανασφάλεια για το καινούριο.
Αλλά στην πραγματικότητα, ο πολιτικός αυτισμός δηλώνει αυτό που βάζει πολύ εύστοχα ο παππούς της σειράς (Καταλοιφός) σε κάποια σκηνή: σαράντα χρόνια ψηφίζουν ΝΔ-ΠΑΣΟΚ (και διάφορα υποκατάστατα, προσθέτω εγώ) κι ύστερα λέμε το παιδί αυτιστικό...
Μόνο που στην Κρήτη, ο πολιτικός αυτισμός κρατάει από τα χρόνια του Βενιζέλου και αλλάζει δέρμα-χρώμα (ΠΑΣΟΚ, Σύριζα, Μητοστάκης), χωρίς να αλλάζει ουσία.

Αλλά το πιο ιντριγκαδόρικο σημείο είναι ο τίτλος, η λέξη που δε λες, στην κυριολεξία του. Και δε μιλάμε μόνο για τη λέξη από άλφα (αυτισμός) που μπαίνει στο φαύλο κύκλος της ρουτίνας και γίνεται σαν το άλφα της αναρχίας, αλλά με αμιγώς πολιτικούς όρους. Ας το δούμε με παραδείγματα:

Ταξική πάλη: γιατί η πάλη πάλιωσε, είναι παρωχημένη, ενώ το παραμύθι (σόρι, αφήγημα ήθελα να πω) της ταξικής συνεργασίας είναι πάντα ζωντανό κι επίκαιρο σαν σοσιαλδημοκρατική σκουριά.

Δικτατορία του προλεταριάτου: που είναι η τελική συνέπεια της ταξικής πάλης, αλλά είχε παλιώσει ήδη πριν από αυτήν, και πρέπει να τη μασκαρέψουμε με διάφορα ψευδώνυμα -πχ εργατική δημοκρατία- για τις Απόκριες. Που σημαίνουν αποχή από το κρέας και τις αιμοβόρες επαναστάσεις (να κάνουμε μια επανάσταση για πολιτικούς vegan).

Απεργία: παρωχημένη κι αυτή. Διάβαζε ταξική πάλη. Αν και μπορεί να υπάρξει κι υπέρβαση από τα "αριστερά", εδώ. Πχ, αν δεν πάρουμε τα όπλα, τι να πετύχουμε με τις απεργίες...

Επανάσταση, ΚΚΕ: γιατί είναι σκέτος σεχταρισμός, πρέπει να πάμε μετωπικά, λάου-λάου, έρποντας προς την εξουσία, για να μην τρομάξουμε το φιλήσυχο νοικοκυραίο που λογίζεται ως πιθανός σύμμαχος, και τον στρέψουμε εναντίον μας.

Κυβερνητισμός: γιατί οι επεξεργασίες του Λένιν και των Συνεδρίων της Κομιντέρν που ανέφεραν κάποιους τύπους εργατικής, επαναστατικής κυβέρνησης, με κάποιο μαγικό τρόπο καταλήγουν στην κριτική στήριξη της ΔΦΑ.

Προφανώς και δεν πάμε ούτε ένα βήμα εμπρός (δύο πίσω) αν κλίνουμε απλώς τα παραπάνω σε όλες τις πτώσεις και όλους τους τόνους. Δεν είναι λεκτικό φετίχ το ζήτημα. Φαντάζεσαι όμως να μην τις λέμε καν, από δική μας επιλογή και φόβο; Τότε έχουμε εσωτερικεύσει την ήττα και περιμένουμε απλώς την εξωτερική της εκδήλωση για την επαλήθευση μιας αυτοεκπληρούμενης προφητείας...

Vio-nova αγάπη μου

Μετά τα εισαγωγικά για τις καταλήψεις χώρων περνάμε στο καθαυτό κομμάτι των εκδηλώσεων για τις βιοτεχνολογίες.

Το πρώτο συμπέρασμα είναι ότι σε τελική ανάλυση η αναρχική διάλεκτος είναι πολύ πιο ξύλινη από τη δική μας.
Μπορεί να μην έχει τόσα τσιτάτα και παραπομπές, αλλά πρέπει να μοιάζει ψαγμένη, να εντυπωσιάζει. Κι επειδή με την ουσία δεν έχει πολλές πιθανότητες να το πετύχει, την πληρώνουν τα ελληνικά.
Ένα σωρό νεολογισμοί, κακόηχες, βαρύγδουπες φράσεις που είναι αμφίβολο αν υπάρχουν καν ως λέξεις στα ελληνικά.

Αλλά το πιο δημοφιλές φετίχ είναι οι λέξεις που αρχίζουν με το πρόθεμα αυτό. Κι η αυτοσυγκέντρωση ακόμα θεωρείται αυταξία.
Μια κοπέλα διέκοψε σε κάποια φάση τη συζήτηση ζητώντας απ' όσους έπαιρναν το λόγο αυτοκυριαρχία.
Το οποίο σε απλά ελληνικά είναι αυτό που εννοούμε εμείς με το δικό μας σύντροφοι να το μαζεύουμε (γιατί ξεχείλωσε).

Ο αυτισμός καταλήγει εν γένει κυρίαρχη ιδεολογία.
Σε μια άλλη συζήτηση ένα παιδί κατέθεσε έναν προβληματισμό για τη φράση να πάρουμε την υγεία στα χέρια μας.
Μήπως έτσι το εξατομικεύουμε και χάνουμε την ουσία που προϋποθέτει βαθύτερες, συνολικές αλλαγές;
Ο εισηγητής έσπευσε να τον καθησυχάσει ότι με τη φράση αυτή δεν εννοούμε εξατομίκευση αλλά αυτοδιαχείριση.
Κι όλοι μας (αυτο)ικανοποιηθήκαμε και συνεχίσαμε με το ίδιο πλευρό.
Γιατί το βασικό δεν είναι η ουσία. Το βασικό είναι πώς θα την ονομάσουμε για να τα 'χουμε καλά με τις ιδεοληψίες μας και τα φετίχ μας.

Στους έμπειρους αναγνώστες δε θα διέφυγε ασφαλώς ο όρος εισηγητής, που παραπέμπει σε εξουσιαστικές πρακτικές που αναπαράγουν την ιεραρχία και τις καταπιεστικές δομές.
Ε, ναι λοιπόν. Ακόμα κι αυτός ο χώρος διαβρώνεται.
Κανείς δεν έχει αναπτύξει αρκετά ισχυρά αντισώματα για να αποκρούσει τον μπολεσεβικισμό-σταλινισμό.

Ο περίεργος αυτός δυισμός θυμίζει περίπτωση σχιζοφρένειας.
Πολύ συχνά ο λόγος αυτού του χώρου ακροβατεί ανάμεσα σε κλασικές αναρχικές θεωρίες και σε πιο ταξικές, μαρξιστικές προσεγγίσεις.
Σύμμειξη (ή κατά το κοινώς λεγόμενο μπαστάρδεμα) που σε φοιτητικό επίπεδο έδωσε ως καρπό ένα κομμάτι των εαακ σε μορφή κενταύρου (μισοί κόκκινοι και μισοί μαύροι), γνωστοί κι ως άλφα του κεντάυρου (το άλφα σε κύκλο).

Για πολλούς αναγνώστες η παραπάνω διατύπωση αποτελεί casus belli.
Αλλά δεν το λέω για κακό. Κι εγώ ακόμα νιώθω πολλά μέσα του χώρου να είναι πιο κοντά στην κουλτούρα μου, αλλά να μου είναι τελείως ξένα ως περιεχόμενο.
Απλά όσοι τη βρίσκουν με αμεσοδημοκρατικά φετίχ είναι πιο επιρρεπείς κι από πλευράς περιεχομένου.

Σε ιδεολογικό επίπεδο το πάντρεμα αυτό θυμίζει πολύ αλτουσέρ.
Είναι εκπληκτικό πώς συγκλίνουν ο αφηρημένος ανθρωπισμός των αναρχικών με τον αλτουσεριανό αντι-ουμανισμό.

Στην εισήγηση για την υγεία, μια κριτική στον επιστημονισμό έχασε στην πορεία τον -ισμό της κι έγινε κριτική προς την επιστήμη, ενώ το νοσοκομείο έγινε εξουσιαστικός θεσμός που αναπαράγει την ιεραρχία και την εξουσία του ειδικού.
Στην προηγούμενη εισήγηση το φύλο του ανθρώπου ορίστηκε ως κοινωνική κατασκευή κι όλη η κουβέντα αναλώθηκε στους τρανς και το τζένρε (ό,τι κι αν είναι αυτό).
Το πρόβλημα δεν είναι το θέμα της συζήτησης. Το πρόβλημα είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε.

Η κριτική τους έπιανε κι ενδιαφέρουσες πτυχές.
Την πλήρη άγνοια που κρύβεται πίσω από πομπώδεις ιατρικές διαγνώσεις (το παπαγαλάκι του κρεμλίνου μου ανέφερε ως παράδειγμα την ιδιοπαθή ασθένεια).
Τους ασθενείς που ακολουθούν προσωπική θεραπεία και τη δυνατότητα αυτοθεραπείας (ίσως θυμίζει κάτι αυτό στους ομιλίτες).
Την κριτική στο καρτεσιανό σύστημα που βλέπει τον άνθρωπο ως μηχανή αποτελούμενη από όργανα/εξαρτήματα.
Την ιατρικοποίηση κοινωνικών φαινομένων και την αλόγιστη χρήση φαρμάκων.
Την επέκταση της αγοράς των φαρμακοβιομηχανιών σε υγιή άτομα χωρίς ουσιαστικά προβλήματα και την ανάπτυξη του τομέα της ιατρικής που αφορά τη διατήρηση της εργατικής δύναμης για την απρόσκοπτη εκμετάλλευσή της (πχ βιταμίνες που ντοπάρουν τον εργάτη για να αντέξει).

Αλλά το πρόβλημα ήταν το τελικό συμπέρασμα. Τεχνοφοβία και συνολική κριτική στην επιστήμη που κατέληγε στην απόρριψη.
Ενδεικτική ήταν η αναφορά στις μαίες και στις μάγισσες.
Όχι ως ξεχασμένη γνώση που λειτουργεί συμπληρωματικά στην ήδη υπάρχουσα. Αλλά ως παράδειγμα διάχυσης της γνώσης στην κοινωνία, χωρίς τη διαμεσολάβηση της εξουσίας των ειδικών.
Για αυτό ακριβώς, μόνο τυχαίο δεν ήταν το κυνήγι μαγισσών από την εκάστοτε εξουσία.

Η επιστημονική γνώση εντάσσεται στη γνωστή λογική του παραλόγου των αναρχικών για την αταξική κοινωνία.
Ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει στη γνώση, ή στον κομμουνισμό βουλησιαρχικά, οποτεδήποτε το θελήσει, αρκεί να το συνειδητοποιήσει.
Στο παρελθόν υπήρξαν τέτοια παραδείγματα κοινωνιών (κομμούνες και κοινόβια, μαίες και μάγισσες) που αποδεικνύουν ότι είναι εφικτό. Αυτό είναι το πρότυπο που καλούμαστε να ακολουθήσουμε.

Χρειάστηκε να πάρει το λόγο ένας αναρχικός (που να αγιάσει το στόμα του) για να πει τα αυτονόητα.
-Οι γιατροί έχουν μέσο όρο πέντε λεπτά για να εξετάσουν τον ασθενή. Δεν είναι δική τους ευθύνη που δεν αναπτύσσουν διάλογο μαζί του. Είναι πρωτίστως θέμα έλλειψης προσωπικού.
-Οι μάγισσες δεν διέχεαν στην κοινωνία τη γνώση. Μαζί με τα ματζούνια σου δίναν να πεις και μυστικά ξόρκια, γιατί αλλιώς δε θα έπιανε.
-Η καχυποψία απέναντι στα φάρμακα δεν είναι πάντα καλός σύμβουλος. Χάσαμε(νε) συντρόφους μέσα απ' τα χέρια μας (δηλ τους) έτσι.

Ο εισηγητής αναγκάστηκε να τα διπλώσει κι είπε ότι αυτό που αμφισβητούσαν δεν ήταν την ανάγκη ύπαρξης ειδικών, αλλά την εξουσία τους. Δηλ οι αναρχικοί δέχονται την ανάγκη να έχουμε ειδικούς!
Πριν αρχίσω να ξεχνάω κι αυτά που ήξερα, έκανα στα γρήγορα έναν συνειρμό με τη σοβιετία για να συνέλθω.

Κι η σοβιετία ασθενής δεν ήταν; Της εντατικής μάλιστα. Κι άντεξε εκεί για εβδομήντα και πλέον χρόνια.

Χρειαζόταν ειδικούς η σοβιετική κοινωνία ή μπορούσε να κάνει αυτοθεραπεία; Κι αν η ύπαρξή τους ήταν προφανώς απαραίτητη, χρειαζόμασταν και την εξουσία τους;

Είναι εφικτό να έχουμε αμεσοδημοκρατικά ιατρικά συμβούλια; Και να ψηφίζουμε σε γενικές συνελεύσεις για τις εγχειρίσεις κοσύγκιν του 65; Μήπως όλα αυτά είναι καθαρή ουτοπία;

Ναι, αλλά αν ούτε ο ίδιος ο ασθενής δεν ξέρει τι του κάνουν στο χειρουργείο και δεν παίρνει μόνος του τις αποφάσεις, τότε τι κάνουμε σύντροφοι;
Κλαίμε πάνω απ' το πτώμα και τα φορτώνουμε όλα στον αλήτη τον γκορμπατσόφ. Που πάτησε τον όρκο του μαρξ-ιπποκράτη και πήρε φακελάκι από τη δύση.

Είναι σωστό όμως να ιατρικοποιούμε την ιστορία;
Στην τελική για κάποιους οι ειδικοί ποτέ δεν είναι απαραίτητοι. Κι η σοβιετία ήταν απλώς ένας κατά φαντασίαν ασθενής.

Το οποίο μου θυμίζει συνειρμικά το κατά φαντασίαν κνίτης.
Το δεύτερο πετυχημένο παρατσούκλι που μου βγάζουν σε μία εβδομάδα. Το πρώτο ήταν το σπασμένο τηλέφωνο.
Έτσι θα με έλεγαν μάλλον αν ήμουν ινδιάνος.

Εντάξει, αμφότερα έχουν κάποια βάση, αλλά θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι κατά βάθος δεν ισχύει κανένα από τα δύο.
Που να διαλυθεί η σοβιετία αν λέω ψέματα...