Κυριακή 18 Δεκεμβρίου 2022

Τι να κανς; Να κάτσεις να σαμποτάρεις;

«Εγώ ο λάτρης του ποδοσφαίρου, απρόθυμα γνωστοποιώ την απόφασή μου, θα ακολουθήσω κι άλλες προσωπικότητες όπως ο Φίλιπ Λαμ, ο Βίνσεντ Λίντον και και ούτω καθεξής. Δεν θα δω ούτε ένα παιχνίδι αυτού του Μουντιάλ».

«Χιλιάδες άνθρωποι πέθαναν κι όμως εμείς θα γιορτάσουμε αυτό το Παγκόσμιο Κύπελλο. Προσωπικά, δεν θα το δω»

Τάδε έφη Καντονά. 

Μπράβο στον Ερίκ, πρώτος μάγκας, πήρε το like μας και μια κοινοποίηση στον τοίχο μας, μπας και ευαισθητοποιηθεί η κοινή γνώμη και ξεκινήσουμε καμιά ΜΚΔική καμπάνια, ζεσουί αντι-Μουντιάλ.

Ναι αλλά εμείς τι κάνουμε;

Τι εννοείς τι κάνουμε; Αλληλεπιδρούμε σαν ενεργοί και ανήσυχοι χρήστες, κοινοποιούμε τσιτάτα του Καντονά και πανό οπαδών σε Γερμανία και Ελλάδα, γράφουμε εξυπνάδες σε χρωματιστά πλαίσια που προδίδουν την ηλικία μας ή την αισθητική μας, γεμίζουμε τοίχους, γιατί θεωρούμε την ταπετσαρία του ΦΒ καθρέφτη της ζωής μας και του ασυμβίβαστου, εναλλακτικού προφίλ μας στο διαδίκτυο.

Κι ύστερα καθόμαστε αναπαυτικά στην οθόνη, για να έχουμε άποψη και να μπορούμε να σχολιάζουμε τα χάλια τους. Τους ξεφτίλες.
Τι να καν'ς, στην τελική; Να κάτσ' να σαμποτάρεις;

Κάνουμε, με άλλα λόγια, ό,τι και κάθε μέρα. Κι αν τύχει καμιά μεγάλη επέτειος, επανάστασης, της τριάδας των κλασικών ή άλλων αγίων του κινήματος -σαν τον Άρη και τον Τσε- μια βόλτα στα ΜΚΔ σου δίνει την εντύπωση πως όλοι αυτοί-ές-ά, υπήρξαν βασικά για αυτό: να κοιτάν το κενό θυμωμένοι ή χαμογελαστοί ή και τα δύο, πάντως μοιραίοι, σαν σταρ του σινεμά, με τη συνοδεία ενός τσιτάτου ή μιας ντεμέκ ψαγμένης Κοελιάς, που θα μπορούσε να είναι και σλόγκαν διαφήμισης, και επιβεβαιώνει τις βασικές μας αρχές: δηλαδή πόσο γαμάτοι κι εναλλακτικοί είμαστε.

Ναι αλλά τι θες να πεις; Εντάξει, όλοι ξέρουμε γιατί να κάνουμε μποϊκοτάζ στο Μουντιάλ του Κατάρ, είναι αυτονόητο. Απλά δεν το έχουμε σκεφτεί πολύ -γιατί παραήταν αυτονόητο- και δεν έχουμε πείσει ούτε τον εαυτό μας. Τι να καν'ς, να κάτσεις να σκέφτεσαι και να βγάζεις συμπεράσματα; Πιο βαρετό και από Κατάρ-Εκουαδόρ στην πρεμιέρα, σου έρχεται να φύγεις από το ημίχρονο...

Δεν είναι όμως λίγο υποκριτικό να είσαι κομμάτι του δυτικού κόσμου -γιατί ως γνωστόν "ανήκομεν εις τη Δύση" (άλλο αν "δεν περάσαμε ποτέ Διαφωτισμό", δεν έχουμε... "πραγματικό καπιταλισμό" κοκ)-, αλλά εσύ να ρίχνεις κατάρες στο Κατάρ (στην πραγματικότητα, όλο το κείμενο γράφτηκε ως άλλοθι για αυτό το καταραμένο λογοπαίγνιο), και να επιλέγεις μια μουσουλμανική χώρα ως εύκολο στόχο για τα δικαιώματα γυναικών, ΛΟΑΤΚΙ, εργατών κοκ;

Ναι, βέβαια. Στο σημείο αυτό να πούμε ότι ο Χαβελάνζ(ε) είχε βγει πρόεδρος της ΦΙΦΑ (διαδεχόμενος έναν Βρετανό αποικιοκράτη), κερδίζοντας τις ψήφους της Αφρικής με αιχμές εναντίον του Απαρτχάιντ, υποσχέσεις για επενδύσεις και έργα υποδομών, ενώ ο Μπλάτερ έκλεισε χορηγία με την Κόκα-Κόλα για τα παιδάκια στην Αφρική που δεν έχουν να φάνε και να παίξουν μπάλα, αλλά γιόρτασαν τη δική τους εκδίκηση της βουβουζέλας με τον Μαντέλα στην κερκίδα, στο Μουντιάλ του '10. Κάπου στο τέλος του κατήφορου αυτής της παράνοιας, η καμπάνια-εκστρατεία κατά του Κατάρ αποδεικνύεται μια ακόμα καλοστημένη ιμπεριαλιστiκή προπαγάνδα για να πλήξει την αντιφασιστική συμμαχία των BRICs -τώρα που ξαναβγήκε και ο Λούλα- και την υστεροφημία της ΦΙΦΑ, που έδωσε το Μουντιάλ στη Ρωσία του Πούτιν, εμβληματικού αντι-ιμπεριαλιστή ηγέτη.

Σε άλλα νέα, το Κατάρ πήρε τη φετινή διοργάνωση μέσα από τα χέρια της υποψηφιότητας των ΗΠΑ που την προωθούσε ο Κλίντον, αμέσως μετά τη Ρωσία -που είχε πάρει τη σκυτάλη από τη Βραζιλία και τη Ν. Αφρική. Ψιλά γράμματα, τώρα, αν στήθηκαν μπίζνες με τη Γαλλία του Σαρκοζί, για να μπουν τα πετροδόλαρα των εμίρηδων στην Παρί και να κάνει φέτος πολιτική παρέμβαση ο Μακρόν για μείνει ο Μπαπέ στην ομάδα!

Συμπέρασμα: τα βέλη της κριτικής ενάντια στο Μουντιάλ δε στρέφονται μόνο προς το Κατάρ, αλλά και στις χώρες που πέρασαν διαφωτισμό και καπιταλισμό. Το ανάθεμα αφορά πρωτίστως όλους αυτούς και το σύστημα που υπηρετούν. Ή τουλάχιστον το ποδόσφαιρο που φτιάχνουν παγκοσμίως.

Ακόμα και αν μένεις παγερά αδιάφορος για τα δικαιώματα, τις ανθρωποθυσίες για να στεριώσουν τα νέα γήπεδα και την πολιτική που δεν έχει θέση στο ποδόσφαιρο (ουρανομήκη χάχανα μέχρι δακρύων), έχεις πολλούς αμιγώς αθλητικούς λόγους για να σνομπάρεις το πανηγύρι.
-Τα γήπεδα-θερμοκήπια, με τον κλιματιζόμενο καύσωνα, που έχουν στείλει τόσους παίκτες με ίωση.
-Τις ομάδες που έπεσαν κατευθείαν στα βαθιά, χωρίς σωσίβιο, και χρόνο για φιλικά προετοιμασίας.
-Τον ανώμαλο συνδυασμό Μουντιάλ με μελομακάρονα -που βασικά μοιάζει με πρόβλημα του βορείου ημισφαιρίου (κατά το 1st world problems). Το χαβιάρι μαύρο, το κρασί παλιό...
-Τους παίκτες που γίνονται λάστιχο μέχρι τελικής πτώσης, σαν τα αρκουδάκια της Duracell, να δούμε ποιος έχει καλύτερες μπαταρίες και φάρμακα (κύριε Μάκη).

Ακόμα και με αστικούς όρους να το δεις, αν νιώθεις πελάτης, έχεις ευθύνη για αυτό που τρως στη μάπα αδιαμαρτύρητα. Και αν δεν αντιδράς βλέποντας τους αρκουδιάρηδες της ΦΙΦΑ να κουνάνε το ντέφι, δε θα αργήσει να περάσει και στη δική σου μύτη ο χαλκάς. Κατά κανόνα, χωρίς πολιτικό κριτήριο, χάνεται και το φίλαθλο. Και μπορείς να ετοιμάζεσαι για περισσότερα εκτρώματα, όπως Μουντιάλ με 48 ομάδες ή Μουντιάλ Συλλόγων με 32 ομάδες κάθε τέσσερα χρόνια...

Στις παραπάνω παύλες χωρά μια αναφορά και στο αίσχος του ΑΝΤ-1 με τη συνδρομητική πλατφόρμα του, που πήγε άπατη αλλά μένει ως προηγούμενο. Όχι πως το Μουντιάλ είναι δημόσιο αγαθό ή κάτι άλλο από το πιο εμπορικό προϊόν της ΦΙΦΑ, αλλά αυτή η κίνηση ενόχλησε ακόμα και ένα ευρύτερο α-πολιτικο κοινό. Αν και είναι ίσως ουτοπία να περιμένεις αντίδραση από τηλεθεατές που δεν κούνησαν βλέφαρο για το νερό, την ιδιωτικοποίηση του νερού και για άλλα βασικά αγαθά.

Το φιάσκο του ANT-1 Plus δεν άλλαξε τίποτα, δείχνει όμως τη συγκλονιστική ικανότητα ενός ιδιώτη που κυνηγά την αρπαχτή, να διαψεύδει τα πιο αήττητα στερεότυπα για τον αναποτελεσματικό δημόσιο τομέα. Ευχαριστούμε ΑΝΤ-1, ευχαριστούμε υιέ Κυριακού. Τουλάχιστον φέτος γλιτώσαμε από το σίχαμα του Λαμπρόπουλου με τις μοντέλες που βαρούσαν πέναλτι και από τη γλίτσα του Καρπετόπουλου, που έκανε ρελάνς γράφοντας αυτό που ακολουθεί. Χρήμα ανίκατο μάχαν...

Είχε όμως σκληρό ανταγωνισμό από τον Σαμπράκο, που... προσπαθεί κάθε φορά να διαχωρίζει από τα υπόλοιπα το ποδόσφαιρο, για να απολαμβάνει το παιχνίδι. Και όταν κατάλαβε τι μουσμουλιά έγραψε, πήγε να το μαζέψει με ένα κείμενο για το "Μουντιάλ της μεγάλης υποκρισίας", ξεχνώντας βολικά τη δική του. 

Εδώ βλέπουμε πάντως μια βασική γραμμή άμυνας -τρύπια σαν Μαζινό. Γιατί δεν είπατε τίποτα το '78 για την Αργεντινή (του "κεντρώου" Βιντέλα); Γιατί δεν αντιδράσατε το '18, στο Μουντιάλ της Ρωσίας (του "αντι-ιμπεριαλιστή" Πούτιν); Και επίσης, "ναι, αλλά για τη Μαρφίν δε λέτε τίποτα".

Τι απαντάμε, σφοι;
Πρώτον, δεν έχουμε ιστορική αμνησία, ούτε αφωνία -και όποιος τυχόν έσφαλλε, ας κάνει αυτοκριτική στην πράξη, σήμερα, παίρνοντας θέση.
Δεύτερον, η φετινή διοργάνωση πέρασε διάφορα εσκαμμένα, που δεν αφήνουν περιθώρια για αφέλεια και παιδικές αυταπάτες. Και τι άλλο είναι άραγε η τρέλα για το Μουντιάλ από την ανάγκη ενός άντρα να γίνει πάλι παιδί και να χαρεί το παιχνίδι; Αλλά είναι ασυγχώρητη αφέλεια -ακόμα και για παιδιά- να αφήνουν σε ψυχρούς κερδοσκόπους τα παιδικά τους όνειρα.
Τρίτον, όσα ενήλικα παιδιά καταλαβαίνουν τι έργο παίζεται, ας το πούνε και στα άλλα παιδάκια, χωρίς διδακτισμό και χωρίς να κουνάνε το δάχτυλο -όπως δε θα το έκαναν σε άλλους εξαρτημένους χρήστες ουσιών, θρησκευτικών ή μη, που ικανοποιούν κάποια ανάγκη τους, υπαρκτή ή πλαστή.

Ο τελικός στόχος δεν είναι να ξεκολλήσουμε από το Μουντιάλ αλλά απ' τον επαγγελματικό αθλητισμό συνολικά. Αν το καταφέρουμε, είμαστε σε πολύ καλό σημείο. Αν διατηρούμε κατάλοιπα, παλεύουμε να τα ξεπεράσουμε -επιτυχώς ή μη. Δεν έχει νόημα όμως να ζητάμε τα ρέστα από όσους μποϊκοτάρουν ένα Μουντιάλ βουτηγμένο στο αίμα, αλλά όχι πχ και το -εξίσου βρώμικο- Τσάμπιονς Λιγκ. Πόσο μάλλον αν είναι για να πεις πως κάθε αντίσταση είναι μάταια και να τα βλέπεις όλα, καταναλώνοντας άρτο και θεάματα χωρίς τύψεις, αφήνοντας έξω από την αρένα κάθε συνείδηση και ελπίδα.

Τελευταία γραμμή άμυνας για τον αντίλογο της άλλης πλευράς, είναι το χαμηλό ταβάνι που έχει το μποϊκοτάζ, ως κίνηση με καθαρά συμβολική αξία, που δεν επηρεάζει πολλά και ως εκ τούτου δεν την προτιμά-προκρίνει συχνά ως μέσο η οργανωμένη πρωτοπορία του κινήματος.

Αλλά αυτό είναι η μισή αλήθεια. Αφενός γιατί το μποϊκοτάζ ίσως πετύχαινε πιο ουσιαστικά πράγματα, αν ήταν μαζική συνειδητή επιλογή και είχαμε έναν, δύο, εκατομμύρια Καντονά. Κι αφετέρου γιατί λίγα πράγματα μπορούν να συγκριθούν με τη συμβολική αξία του μποϊκοτάζ που διάλεξαν οι σοβιετικοί σε μια σειρά διοργανώσεις, κατά τον εικοστό αιώνα. Όχι τόσο στους Αγώνες του Λος Άντζελες το '84, που θεωρήθηκε μια μορφή "αντίποινων" στο μποϊκοτάζ της καπιταλιστικής Δύσης, το '80 στη Μόσχα. Όσο σε άλλες, πιο ειδικές περιστάσεις.

-Πχ την άρνηση της σοβιετικής ομάδας ποδοσφαίρου να παίξει αγώνα-ρεβάνς στη Χιλή, λίγες μέρες μετά το πραξικόπημα του Πινοτσέτ, που στοίχισε τη συμμετοχή της στην τελική φάση του Μουντιάλ του '74 στη Δ. Γερμανία
-Και την ιστορική άρνηση της σοβιετικής ομάδας μπάσκετ να αγωνιστεί εναντίον της Ταϊβάν το '59 στη Χιλή, που της στοίχισε ένα βέβαιο χρυσό μετάλλιο στο Μουντομπάσκετ, καθώς ήταν αήττητη (μάλιστα κυκλοφόρησε και μια σειρά γραμματοσήμων στην ΕΣΣΔ, με τη λεζάντα "ηθικοί νικητές του 3ου Παγκ. Κυπέλλου).

Αυτές οι σημειώσεις είχαν γραφτεί πριν την έναρξη του Μουντιάλ, αλλά δεν πρόλαβα(ν) την πρεμιέρα και έμειναν ημιτελείς στο πρόχειρο, μοιάζοντας πλέον μπαγιάτικες. Δύο στοιχεία από την επικαιρότητα όμως με έπεισαν να ολοκληρώσω το κείμενο, έστω και αναδρομικά.

-Το πρώτο ήταν το σκάνδαλο με τη σύλληψη και φυλάκιση της Καϊλή, που ίσως ήταν πιο ειλικρινής από όσο έπρεπε για τις "πρωτοποριακές" ιδέες της τάξης της περί εργατικού δικαίου. Και μπορεί η όλη υπόθεση να έγινε γνωστή ως Qatar Gate, αλλά -όπως ακριβώς και το Μουντιάλ- αφορά πρωτίστως τον πυρήνα του δυτικού κόσμου, τις δημοκρατικές ευαισθησίες της ΕΕ και ενός βασικού στελέχους του ευρωκοινοβουλίου, με σταθερά ευλύγιστες αξίες.

-Το δεύτερο είναι ο πρόσφατος θάνατος του Γιάννη Διακογιάννη, ενός εστέτ δημοσιογράφου αστικής καταγωγής που είχε όμως λαϊκό έρεισμα χάρη στις αθλητικές του μεταδόσεις που σημάδεψαν πολλές γενιές, και το τραγούδι του Κηλαηδόνη που συμπύκνωσε πολύ εύστοχα την τρέλα του φιλάθλου στον στίχο: πώς μας ενώνει και πώς μας δονεί του Διακογιάννη η φωνή...

Σε ένα σχετικό αφιέρωμα μπορεί να είχαν θέση διάφορες σκέψεις για τις ηχητικές αναμνήσεις στις οποίες φέρνουμε σήμερα τα παιδιά μας (Νίκο Τσιαμτσίκα Γιάννη Διακογιάννη) ή για το πραγματικό ποιόν κάποιων νάρκισσων με κακοποιητικές συμπεριφορές και τα πολύ σχετικά όρια της αυτονόμησης του έργου τους από τη ζωή τους. Αλλά για τους σκοπούς του κειμένου, μας ενδιαφέρει μόνο το φινάλε του γνωστού τραγουδιού, που ελάχιστοι κατάλαβαν ή επισήμαναν στις συγκινημένες αναρτήσεις τους για τον εκλιπόντα.

Και όποιος γνωρίζει
τι φταίει για όλα αυτά
Ας μου εξηγήσει μετά

Ναι, γνωρίζουμε τι φταίει για όλα αυτά. Και αν θα έπρεπε να απαντήσουμε μονολεκτικά, θα λέγαμε "ο καπιταλισμός". Με άλλα λόγια, "η εμπορευματοποίηση του ποδοσφαίρου".

Όσοι πάλι βάζουν το τραγούδι και πορώνονται, εν όψει του μεγάλου ματς που αρχίζει, αποτυγχάνουν θεαματικά να συλλάβουν το νόημά του -όπως κάτι Σεκίτες που έκαναν εξόρμηση με ένα άλλο τραγούδι του Λούκι και στη στροφή: "δε μας τρομάζουν τα νέα μέτρα (...) θα μας τρομάξει τώρα ο καπιταλισμός". Ενώ αυτός αμέσως μετά εξηγούσε με πικρή ειρωνεία:

"Τα συνηθίζουμε κι αυτά
(...) εδώ δεχτήκαμε τόσα και τόσα
(...) Δε μας τρομάξαν αρκετά..."


Τελικά, μπορεί οι σημειώσεις αυτές, ως "ανεπίκαιρες" να έχουν μεγαλύτερη αξία. Τώρα που μας τρώει αν η ιστορία θα φερθεί καλά στον Μέσι, δίνοντάς του τον τίτλο που λείπει. Που αναρωτιόμαστε ποιον τρόπο θα βρει η Αργεντινή μπροστά στη βρύση, για να μην πιει μάτε. Τώρα που ίσως και ο Καντονά να μπει στον πειρασμό να δει τι θα κάνει η εθνική ομάδα της χώρας του, και πρέπει να δείξει χαρακτήρα.

Τώρα έχει ίσως μεγαλύτερη αξία να τονίσουμε πως έχει μια αξία να κάτσεις να μποϊκοτάρεις αυτό το πανηγύρι της ΦΙΦΑ -και όσα ακολουθήσουν. Σήμερα συνειδητά, έχοντας νικήσει τον πειρασμό, αύριο σχεδόν αυτόματα, χωρίς να έχεις καν μπει ποτέ σε τέτοιον...

Υγ: Με -ας την πούμε- αφιέρωση στον -ας τον πούμε- Book Νομικάριο. Και ας μην έχει καμία σχέση με στοίχημα ή με τη στάση που στηλιτεύει το κείμενο. Αλλά είναι ωραίο να ανακαλύπτεις πως τελικά είστε στην ίδια μπάντα και ας έχετε μουγκαθεί σε όλο το ταξίδι...

Σάββατο 19 Νοεμβρίου 2022

Φόροι, θάνατος, Πολυτεχνείο... - Σχεδόν πενήντα χρόνια

 Κάποια πράγματα δεν αλλάζουν ποτέ και εμφανίζονται σχεδόν νομοτελειακά στη ζωή, σαν ατσάλινες νομοτέλειες και ατσάλινο τείχος, που αλύγιστο ορμάει.

Φόροι, θάνατος... και ό,τι θέλει κανείς, συμπληρώνει.

Οι φόροι, και βασικά η αύξηση των έμμεσων φόρων, που είναι δίκαιοι γιατί οι πλούσιοι αγοράζουν πολλά πακέτα μακαρόνια, για να γεμίζει το φιλόπτωχο ταμείο του Κυρανάκη.


Ο θάνατος, που είναι όμως διαλεκτικά δεμένος με τη ζωή, και έτσι και αλλιώς η γη θα γίνει κόκκινη, είτε από ζωή είτε από θάνατο.

Και τα "έθιμα" του Πολυτεχνείου. Τα δικά μας, με τον τριήμερο εορτασμό, τα τραπεζάκια έξω, και την κορύφωση με την πορεία. Και βασικά αυτών που το μισούν ακόμα και είναι απείρως πιο γραφικά. Ναι αλλά υπήρχαν νεκρές μαρμότες μέσα στο Πολυτεχνείο;

Έχουμε και λέμε.

Φόροι, θάνατος και...

-Το φεστιβάλ σκατοψυχιάς για το αν υπήρχαν νεκροί μέσα στο ΕΜΠ και το προαύλιο. Λες και έξω από την περιοχή είναι απλό φάουλ. Λες και είναι τόσο δύσκολο στις μέρες μας να παραδεχτούν ανοιχτά πως είναι φασίστες.

-Οι φασίστες με πολιτικά (δημοκρατικό μανδύα), που θέλουν τα Πανεπιστήμια στον γύψο -για να μην τους προκύψει άλλο Πολυτεχνείο, εκεί που δεν το περιμένουν.

Αλλά αρρωσταίνουν όταν βλέπουν τέτοιους φαντάρους στο Πολυτεχνείο...



-Η Σώτη και οι φίλοι της που λένε πως δεν είναι ζωντανό το Πολυτεχνείο και κάνουν σαν υστερικοί για να καταργηθεί.

-Η Πανσπουδαστική νο8 ξανά στο επίκεντρο των ΜΚΔ. Και ο Μίμης να ζητιανεύει απεγνωσμένα την προσοχή μας, από τα αζήτητα της πολιτικής ιστορίας.

Φόροι, θάνατος και...

-Η ΕΛΑΣ Ελλήνων Πραιτωριανών που κατεβάζει τη μισή οργανωτική της στον δρόμο -σταθερή αξία κάθε χρόνο, από τα... πιο μαζικά μπλοκ. Και οι αστείες ανακοινώσεις της για τα μπλοκ των φοιτητών και των διαδηλωτών.

-Τα άκαιρα χριστουγεννιάτικα στολίδια, λες και είμαστε Αυστραλία, με τον καιρό να θυμίζει ακόμα καλοκαίρι.

-Το ελικόπτερο της ΕΛΑΣ πάνω από τα κεφάλια μας, να μην ακούμε τι λέμε, σαν άστρο λαμπρό που τους οδηγεί και περιμένει να μπει στο έλατο του δήμου.

Φόροι, θάνατος και...

-Η Νεολαία ΠΑΣΟΚ σαν σιδερόφρακτος λαγός, να τρέχει μες στο καταμεσήμερο να τερματίσει πρώτη, περπατώντας προσεκτικά μα τον Ιανό, σαν ρωμαϊκή περίπολος στο δάσος πριν το γαλατικό χωριό...

-Τα μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ, στο τέλος και σε απόσταση ασφαλείας από όλους τους άλλους, να έχουν την ψευδαίσθηση της λαοθάλασσας, επειδή τριψήφιο αριθμό πλήθους μετά από καιρό, και να μην έχουν ούτε έναν Μπιρσίμ να τους μάθει σωστά τη δουλειά. 

-Απλή διαφορά φάσης από το κανονικό ΠΑΣΟΚ, όπως δείχνουν και οι αφίσες της νεολαίας τους, που κάθε χρόνο βρίσκει νέο τρόπο για να κρύβει τα ιστορικά συνθήματα της πύλης του Πολυτεχνείου.

Και κάπου εκεί, στο βάθος αριστερά, μπορεί να υπάρχει ένα σύνθημα "έξω το ΝΑΤΟ".
Κάμερα σε αυτόν.

Φόροι, θάνατος και...

-Τα γενέθλια του κόμματος, την ίδια μέρα. Και το ΑΠΕ να μην το αναφέρει καν στο "ρεπορτάζ" για την πορεία. Αλλά να κάνει διορθωτική αναφορά, με μια φράση για το ξεκάρφωμα:

"Παράλληλα μαζική πορεία πραγματοποίησε το ΚΚΕ..."

Παράλληλα, περπατάμε παράλληλα...
Αλλά αυτός που το τραγουδά, έχει τουλάχιστον το θάρρος της φασιστικής του γνώμης και δεν κρύβεται παρά μόνο στην τρύπα του...

-Στο ίδιο ρεπορτάζ, σημειωνόταν για την ΠΑΣΠ

Φοιτητές – μέλη της ΠΑΣΠ που τη συνόδευσαν πέρασαν έξω από τη Βουλή και κατευθύνθηκαν μέσω της Βασιλίσσης Σοφίας προς την αμερικανική πρεσβεία, όπου και έφθασαν -sic...

Αφενός θεωρείται επίτευγμα ότι έφτασαν. Αφετέρου, μετά τη στροφή του Τσίπρα στο Χίλτον, πριν από μερικά χρόνια, δεν μπορείς να 'σαι σίγουρος για τίποτα. Τουλάχιστον δεν έστριψε στα λουλουδάδικα...

Φόροι, θάνατος και...

-Όλες οι γενιές παρούσες, από τους μικρούς πιονέρους του Κόκκινου Αερόστατου -που πλέον όμως δε λέγονται "Νέοι Πρωτοπόροι", αλλά "Σκίουροι", αν δεν κάνω λάθος, θυμίζοντας ίσως Τσιπ και Ντέιλ. Μέχρι τη γενιά του Πολυτεχνείου και τους ακόμα παλιότερους.

Γιατί ο αγώνας χρόνια δεν κοιτά και βασικά δεν έχει γενιές, αλλά αγωνιστές που εκπροσωπούν πάντα τη νιότη του κόσμου και δε συμβιβάστηκαν, σε αντίθεση με όσα λέγονται για τη "γενιά" τους.

-Η Αλέκα στην πορεία, με τη βοήθεια του πι. Όχι για να γίνει viral, αλλά γιατί θεωρεί αυτονόητη την παρουσία της.

Και αυτό που δεν μπόρεσαν να καταλάβουν όσοι ξεσπαθώνουν ενάντια στα επαγγελματικά στελέχη ως θεσμό (χωρίς να διαφέρουν ιδιαίτερα, κάποιοι από αυτούς, από τις φασίζουσες άναρθρες κραυγές για τους "ανεπάγγελτους, επαγγελματίες πολιτικούς" που δεν έχουν κολλήσει ποτέ τους ένα ένσημο) είναι πως για τους κομμουνιστές τουλάχιστον, η επανάσταση δεν είναι επάγγελμα και για αυτό δε βγαίνουν ποτέ στη σύνταξη, αλλά συνεχίζουν όσο βαστάνε τα πόδια τους. Και ενίοτε και ακόμα παραπάνω...

Φόροι, θάνατος και...

Και έχει σαν στάμπα τις ψυχές μας σημαδέψει. Κάθε χρόνο, τέτοιο καιρό, οι μέρες του Νοέμβρη, του Μάη, η αυθόρμητη συγκίνηση, το συναίσθημα που ξεχειλίζει, που μας έχει σημαδέψει.

Και δεν το βλέπεις μόνο σε εμάς, στους δικούς μας ή σε αυτούς που είναι κοντά. Το βλέπεις ακόμα και σε αυτούς που πέρασαν κάποτε και κράτησαν κάτι, ακόμα και αν αποδείχτηκαν "περαστικοί"...

Το βλέπεις ακόμα και στον Ανδρέα Μικρούτσικο, που κάποτε λένε πως αρνούνταν να κάνει εκπομπή στην τηλεόραση στις 17 Νοέμβρη, και τώρα σαν πανελίστας σε κάτι δεύτερο, μεσημβρινό, θυμήθηκε τα νιάτα του και άρχισε να διηγείται τα γεγονότα και όσα έζησε, μαζί με τον αδερφό του Θάνο.

Γιατί το αίμα νερό δε γίνεται. Κι ας νερώσεις στην πορεία τα ιδανικά της νιότης σου, για να βγάλεις εύκολο χρήμα.

Τετάρτη 16 Νοεμβρίου 2022

Τα παιδιά του Νοέμβρη

Η χτεσινή εκδήλωση της ΚΝΕ στο Πολυτεχνείο ήταν κατά μία έννοια ιστορική: η πρώτη που έγινε μες στο ΕΜΠ, μετά από 13 χρόνια. Τότε που ήταν ομιλητής ο Τραβασάρος για τη ΓΛΔ και τα 20χρονα από την πτώση του τείχους, και παρενέβη η Σαριγκούλη που είχε πέσει στη χύτρα με τη νιότη του κόσμου όταν ήταν μικρή, για να ξεσπαθώσει ενάντια στον ρεβιζιονιστή Νικήτα και την αποσταλινοποίηση.

Τώρα μιλούσε ο Αμπατιέλος, με θέμα αντι-ιμπεριαλιστικό, στο εντυπωσιακό αίθριο του ΕΜΠ, με εξίσου εντυπωσιακά πλάνα, σαν και αυτό...

Αλλά δεν ήταν αυτά τα καλύτερα - πιο συγκινητικά πλάνα της χτεσινής εκδήλωσης...

Η εκδήλωση ξεκίνησε με τον χαιρετισμό του Κουβανού από το ΠΓ της Κούβας και αντιπροέδρου της ΠΣΟ, που ήταν ζωντανός και χαρούμενος σαν τον λαό του, χόρευε σχεδόν στα συνθήματα παρά το εμπόδιο της γλώσσας (αν και δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις τι λέει το σύνθημα "το μέλλον μας δεν είναι ο καπιταλισμός...) και θύμιζε τα πρώτα χρόνια του Κουτσούμπα ως ΓΓ, που ήθελε να φωνάζει και αυτός τα συνθήματα από το μικρόφωνο, σαν οργανωτής κερκίδας -και πέρασαν λίγοι μήνες μέχρι να το κόψει...

Αλλά το βασικό είναι άλλο. Το ΚΚΕ μπορεί να μη συμφωνεί πλήρως σε όλα με το ΚΚ Κούβας, μπορεί να του ασκεί κριτική σε επιμέρους ζητήματα (και αντίστροφα) κτλ, όπως έχει διαφωνίες αντίστοιχα και με το ΚΕΚΡ για τον πόλεμο, την έννοια του ιμπεριαλισμού, του φασισμού κτλ. Και παρεμπιπτόντως, η οπτική σκοπιά των Κουβανών, που τα φιλτράρουν όλα μέσα από το πρίσμα του made in USA εμπάργκο, μπορεί να μη διαφέρει πολύ από αυτή των Ρώσων.

Πού είναι όμως η διαφορά σε αυτές τις διαφορές -που καθιστά τη μια απλή διαφωνία, με συντροφικό διάλογο, και την άλλη αντίθεση με οξυμένη πολεμική; Η διαφορά αφορά ακριβώς το μείζον ζήτημα της στάσης απέναντι στον ιμπεριαλισμό. Γιατί η Κούβα ενώ παραμένει στο στόμα του λύκου, εξακολουθεί να τον περιγελά και να αγωνίζεται. Ενώ κάποιοι Ρώσοι κομμουνιστές συντάσσονται ανοιχτά, οικειοθελώς και χωρίς προσχήματα με τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία, μολονότι αναγνωρίζουν στις θεωρητικές επεξεργασίες τους πως η Ρωσία είναι ιμπεριαλιστική δύναμη...

Ο Αμπατιέλος σημείωσε πως σε αυτόν τον πόλεμο διαψεύστηκε με τραγικό τρόπο η θεωρία ότι σήμερα οι πολεμικές συγκρούσεις γίνονται-κρίνονται ακαριαία, με το πάτημα ενός κουμπιού (Κιμ, το γνωστό!). Μια εκτίμηση που πνίγηκε στο ποτάμι αίματος που χύνεται εδώ και εννιά μήνες στην Ουκρανία.

Μια ενδιαφέρουσα προέκταση αυτού του συλλογισμού θα ήταν ενάντια στο παρεμφερές αφήγημα πως η επανάσταση είναι περίπου αδύνατη στις σύγχρονες συνθήκες, γιατί το εχθρικό στρατόπεδο έχει υπερσύγχρονο εξοπλισμό (καταστολής, παρακολούθησης κοκ), οπότε δε μας αφήνει πολλά περιθώρια αντίδρασης. Αλλά ας το κρατήσουμε για κάποια άλλη φορά.

Ένα άλλο ενδιαφέρον σημείο της ομιλίας αφορούσε τη φασιστική μπόχα που αποπνέει το σάπιο πτώμα της αστικής δημοκρατίας (προς αποφυγή παρανόησης, οι διατυπώσεις αυτές είναι δικές μου). Χωρίς να υποτιμά κανείς τα θύματα της χούντας που υπέφεραν και βασανίστηκαν, και τα δημοκρατικά δικαιώματα που έχουν κατακτηθεί με αίμα, μπορεί σήμερα να μην έχουμε χούντα αλλά έχουμε δικτατορία του κεφαλαίου, με τη μία ή την άλλη μορφή. Και προϊόντος του χρόνου, δεν ταυτίζονται μόνο στην ταξική τους ουσία, αλλά αρχίζουν να μοιάζουν και σε διάφορα άλλα -όχι ακριβώς εξωτερικά- χαρακτηριστικά.

Είναι η ελληνική αστική δημοκρατία που βάζει στο στόχαστρο έναν φαντάρο, γιατί εξέφρασε φιλειρηνικές απόψεις. Είναι στην αστική δημοκρατία που γίνονται τόσο εκτεταμένες παρακολουθήσεις πολιτικών -άλλο αν κάποιοι έκαναν την πάπια όταν το ΚΚΕ κατήγγειλε τις συνακροάσεις. Είναι η σημερινή ΕΕ, το "λίκνο της αστικής δημοκρατίας", που έχει ως περίπου επίσημη ιδεολογία του τον αντικομμουνισμό, όπως ακριβώς έκανε -με πιο πρωτόγονο και χοντροκομμένο τρόπο- η χούντα, μισό αιώνα πριν.

Εκτός και αν κάποιοι πιστεύουν πως αυτά γίνονταν-αι μόνο επί χούντας και επί Μητσοτάκη... -οπότε να το γυρίσουμε στο stand up comedy. Έχουν όμως "αριστερή" εφεδρεία και τον Μαραντζίδη, να τους αναλύει "τις Ζωές των άλλων" στη ΓΛΔ, και να αγνοεί τις δικές μας και τι γίνεται στην καπιταλιστική Ελλάδα του 2022. Μπορεί και αυτός όμως να είχε καλύτερη τύχη ως stand-up κωμικός ή λογογράφος του Τσίπρα...

Δεν ξέρω αν ο Αμπατιέλος γράφει μόνος ή με βοήθεια λογογράφου τα κείμενα των ομιλιών του, αλλά ο δημόσιος λόγος του είναι αξιοπρόσεκτος. Δεν είναι μόνο η μεστή, συγκροτημένη σκέψη ή ότι είναι πάντα ετοιμόλογος υπό πίεση (χρόνου ή ενός εχθρικού τηλεοπτικού πάνελ). Είναι κυρίως ο φρέσκος λόγος -μακριά από τα αβάσταχτα ξύλινα στερεότυπα για την ξύλινη γλώσσα- το στοχευμένο χιούμορ, η λεπτή ειρωνεία, οι φαρμακερές ατάκες, πχ για τον ΣΥΡΙΖΑ και τη σοσιαλδημοκρατική μούσα που του ενέπνευσε μεταξύ άλλων τα παρακάτω...

-Για αυτούς που νομίζουν ότι όλα αυτά (σ.σ.: οι παρακολουθήσεις) γίνονταν μόνο επί χούντας και Μητσοτάκη, παραγνωρίζοντας ότι έχουμε μνήμη και google search...
-Για τον Ζελένσκι και τους ναζί του Αζόφ, που οι της ΝΔ τον χειροκροτούσαν όρθιοι και οι του ΣΥΡΙΖΑ μέσα από τα πόδια τους...
-Για τη θετική τους ψήφο στον εξοπλισμό της Ουκρανίας, ξεχνώντας τους τσακωμούς τους αν θα στείλουμε στον Ζελένσκι πυραύλους ή σταφίδες...
-Για τον μύθο του "φιλειρηνικού ΝΑΤΟ" και αυτούς που θα πορευτούν στο Πολυτεχνείο με τέτοια συνθήματα, εκτός και αν στρίψουν πάλι στο Χίλτον, για να μην τους πάρει κάνα μάτι...

Με λίγες, μικρές αλλαγές θα μπορούσαν να γίνουν σκετσάκι στη stand up σκηνή του Φεστιβάλ. Και μάλλον θα έβγαζαν πιο πολύ γέλιο από μερικούς άλλους που ανέβηκαν εκεί τον Σεπτέμβρη...

Και όχι, δεν είναι θέμα ατάκας -για να βγάζει βιντεάκια το luben- αλλά εξόχως πολιτικό. Αλλά η καλή ατάκα βοηθάει να αναδειχθεί και η πολιτική ουσία.
Και όχι, δεν είναι προσωπικό χάρισμα, δεινότητα κτλ. Αλλά το προσωπικό βοηθάει σαφώς με τη σειρά του να αναδειχθεί καλύτερα το πολιτικό.

Ο Αμπατιέλος φύλαξε μια μπηχτή και για τον γυρολόγο Μίμη, που πασχίζει να γαντζωθεί στο άρμα της επικαιρότητας, ανασύροντας τους μύθους για την Πανσπουδαστική Νο8, και αναρωτήθηκε φωναχτά: από πότε είναι αυτή η εφημερίδα; (σ.σ.: από τον Γενάρη - Φλεβάρη του '74, για να μαθαίνουν οι πιο νέοι).

Τον γνωστό και μη εξαιρετέο Μίμη, που γράφει στο πολυδιαφημισμένο βιβλίο του πως στη μεταπολίτευση είχε ετοιμάσει ένα πόρισμα που έπαιρνε αποστάσεις από το φύλλο 8, αλλά του το άλλαξε αριστοτεχνικά ο Φαράκος. Τον γνωστό Μίμη, που είχε την ατυχία να 'ναι... πολύ μπροστά από την εποχή του, γιατί ήθελε να κάνει τον ενιαίο Συνασπισμό -και το ΚΚΕ- αυτό που είναι σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ. Και κατέληξε νωρίς στην αγκαλιά του ΠΑΣΟΚ (γιατί ό,τι δεν μπορείς να πολεμήσεις-αντικαταστήσεις αγάπησέ το) και του Κόκκαλη (με διαφορά φάσης και μιας γενιάς από τον ΣΥΡΙΖΑ που έκανε ευρωβουλευτή τον Πετράν) και τώρα είναι στα αζήτητα της πολιτικής ιστορίας, σε λίγο χειρότερη φάση από τις προοπτικές της σοσιαλδημοκρατίας και του ΠΑΣΟΚ. Που ακόμα και αυτό έβγαλε για αρχηγό έναν Ανδρουλάκη, αλλά με καμιά 15αριά χρόνια τουλάχιστον καθυστέρηση, από όταν ήταν δηλαδή ακόμα στα πράγματα ο Μίμης...

Λίγη ώρα μετά, στον ίδιο χώρο, είχε εκδήλωση για το Πολυτεχνείο το ΝΑΡ, μεταξύ άλλων με τον Χάγιο -που και αυτός αναφέρεται στο επίμαχο κεφάλαιο του βιβλίου του Ανδρουλάκη. Αλλά οι πιο πολλοί Ναρίτες εξοργίστηκαν με άλλο απόσπασμα που κατονόμαζε τον Κώστα Τζιαντζή (μετέπειτα στέλεχος και ιδεολογικό σημείο αναφοράς του ΝΑΡ) ως συγγραφέα του περιβόητου φύλλου.

Το ΝΑΡ έβγαλε μια σωστή και τίμια ανακοίνωση που δεν εστίασε στο προσωπικό για τον Τζιαντζή, αλλά απάντησε συνολικά για όλους τους αγωνιστές της τότε ΚΝΕ. Πολύ καλά αυτά, αλλά εμένα η απορία μου είναι άλλη: Αν εξαιρέσουμε την αναφορά του Ανδρουλάκη στον Τζιαντζή, και διαβάσουμε το επίμαχο κεφάλαιο του βιβλίου για το νο8, πού ακριβώς διαφωνούν μαζί του οι Ναρίτες που επαναφέρουν κάθε χρόνο σχεδόν τέτοια εποχή το γνωστό αφήγημα;

Αλλά η χτεσινή βραδιά ανήκε δικαιωματικά σε άλλους.
Στα παιδιά του Νοέμβρη -ή μήπως του Φλεβάρη;
Τα παιδιά που ήταν κάποτε στο Πολυτεχνείο, ήταν μέλη της Συντονιστικής Επιτροπής της κατάληψης, μπήκαν μπροστά στον αγώνα και την οργάνωσή του, υπέφεραν στα κελιά της χούντας και βασανίστηκαν. Τα παιδιά της ΚΝΕ και του παράνομου κλιμακίου του ΚΚΕ, που συνελήφθησαν από τη χούντα του Ιωαννίδη τον Φλεβάρη του '74 -και κάποιοι μίλησαν αργότερα στον Λάμπρο Τόκα, που επιμελήθηκε το βιβλίο με τις μαρτυρίες τους ("Τα παιδιά του Φλεβάρη", εκδόσεις Καστανιώτη).

Και αν τότε που έδιναν τις μαρτυρίες, είχε πάρει ο καθένας άλλο δρόμο (άλλος για ΣΥΡΙΖΑ τράβηξε πήγε και άλλος για Εργ. Αγώνα) και μόνο ο Ορφανός απ' την Κρήτη είχε μείνει στο Κόμμα, σήμερα είναι και άλλοι που φαίνεται να το επαναπροσεγγίζουν (δεν εννοώ μόνο από τη λίστα με τα ονόματα του βιβλίου αλλά ευρύτερα). Από την Αλαβάνου -που θα είναι και στο πάνελ της βιβλιοπαρουσίασης του Ρούση σε λίγες μέρες- μέχρι τη χτεσινή μεγάλη παρέα. Ποιοι είναι αυτοί; Αντιγράφω από το ρεπορτάζ του 902.

Στέργιος Βασιλείου, Χρήστος Καραπάνος, Γιώργος Καραγιάννης, Ντίνα Κούκου, Σπύρος Κουρσάρης, Σταμάτης Νικολάου, Αλκης Παπαδήμας, Θεολόγος Πατερέλης, Θανάσης Παναγιωτόπουλος, Στέφανος Πάντος, Κώστας Σεφέρης, Σταύρος Σκουρτόπουλος, Γιώργος Σορολοπίδης, Δημήτρης Τόκας, Λάμπρος Τόκας, Βαγγέλης Τούντας, Νίκος Τριανταφύλλου, Διονύσης Τσακνής και Νίκος Τσιώκος. (Και κάπου κοντά σε αυτούς και ο γιος του Κάππου, που μας άφησε νωρίς...)

Και ήταν όλοι τους εκεί -κάπου κοντά τους και ο γιος του Κάππου, αν είδα καλά. Ήταν εκεί ακόμα και αυτός που ερωτεύτηκε μια χρονολογία και λίγα χρόνια αργότερα μια θέση στην εξουσία με αριστερό προσωπείο. Αλλά τελευταία δείχνει μετανοημένος και μας ξαναπροσεγγίζει κι αυτός... Ελπίζω μόνο να μην παίρνει ιδέες ο Μίμης για τα δικά του γεράματα...

Και η συγκίνηση ήταν κάτι παραπάνω από εμφανής, σαν συνάντηση παλιών συμμαθητών. Τα παιδιά του Νοέμβρη έκαναν σαν μικρά παιδιά, έβγαζαν φωτογραφίες, δάκρυζαν, χαμογελούσαν με βουρκωμένα μάτια, θέλαν να γυρίσουν στα παλιά, έκαναν πηγαδάκι με τον Κουτσούμπα όσο έπαιζε το συγκρότημα της ΚΝΕ. Και δεν ξέρω πόσο στενοί είναι οι πολιτικοί δεσμοί που (ξανα)χτίζονται, αλλά στον ύμνο της ΚΝΕ στο τέλος, σήκωσαν συγκινημένοι τη γροθιά τους και τραγούδησαν (γιατί το αίμα νερό δε γίνεται). 

Και αν ο Θανάσης δε μιλάει στον Στέφανο (ξέρει λέει αυτός γιατί) που ήταν συγκρατούμενος του Κώστα με τα δύο πι στο Μπογιάτι, δεν έχει και τόση σημασία, ξέρεις. Γιατί τα παιδιά του Νοέμβρη και γενικώς όλοι όσοι έπεσαν μικροί στη χύτρα με τη νιότη του κόσμου, παλεύοντας να τον αλλάξουν, έχουν δικαίωμα να μείνουν για πάντα παιδιά, όσο βαστάν τα πόδια τους και το μυαλό τους. Ακόμα και να κρατάνε μερικά παιδικά -ή όχι και τόσο- πείσματα.

Και αν η σκεπή στην κεφαλή ασπρίζει ή έχει αραιώσει λίγο, αυτοί θα αισθάνονται κάπως έτσι, όπως τα παιδιά στη φωτογραφία: η σπορά των παιδιών του Νοέμβρη...