12 σημεία για τον ισπανικό εμφύλιο

Για να μη μείνει πολύ καιρό χωρίς ανανέωση το Σφυροδρέπανο, η κε του μπλοκ αναδημοσιεύει από την Κατιούσα ένα κείμενο που συμπυκνώνει ορισμένα βασικά σημεία, σαν εισαγωγή στον ισπανικό εμφύλιο, 81 χρόνια από την έναρξή του. Καλή ανάγνωση.

-Ο ισπανικός εμφύλιος είχε διεθνές αντίκτυπο και θεωρήθηκε το προοίμιο του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Η ναζιστική Γερμανία είχε την ευκαιρία να δοκιμάσει να εξελίξει μια σειρά όπλα και τεχνικές της πολεμικής της μηχανής, ενώ η ανοχή που επέδειξαν Άγγλοι και Γάλλοι στην ενεργό ανάμειξή της ήταν ουσιαστικά πράσινο φως, για να συνεχίσει την επέκτασή της προς Ανατολάς.

-Η διεθνής πολιτική της "μη επέμβασης" ήταν μια απροκάλυπτη εξαπάτηση, που στήθηκε περισσότερο για να εμποδίσει την ενίσχυση της Σοβιετικής Ένωσης στη δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου, αφήνοντας ανενόχλητο το στρατό του Μουσολίνι και τη ναζιστική Γερμανία να αλωνίζουν.
Χαρακτηριστική ήταν η στάση της γαλλικής κυβέρνησης που μολονότι ήταν κι αυτή Λαϊκομετωπική, άφησε ουσιαστικά αβοήθητους τους Ισπανούς ομοϊδεάτες της.

-Η Δημοκρατική Κυβέρνηση έλαβε τη μεγαλύτερη ενίσχυση από τη διεθνιστική βοήθεια της ΕΣΣΔ, αλλά και από τις Διεθνείς Ταξιαρχίες, που ήρθαν να πολεμήσουν εθελοντικά στο πλευρό της Ισπανικής Δημοκρατίας, γράφοντας χρυσές σελίδες ηρωισμού και αυτοθυσίας. Ανάμεσά τους και δεκάδες Έλληνες αγωνιστές (Βαβούδης, Σακαρέλλος, Βιδάλης, κ.ά.), που πολέμησαν στις γραμμές του τάγματος "Γκεόργκι Ντιμιτρόφ" συγκροτώντας το λόχο "Νίκος Ζαχαριάδης" (που αργότερα μετονομάστηκε σε "Ρήγας Φεραίος".

-Η μέρα της επίθεσης δεν επιλέχτηκε τυχαία, αλλά -μεταξύ άλλων- για να ματαιώσει τη Διεθνή Σπαρτακιάδα, με συμμετοχή χιλιάδων αθλητών από όλο τον κόσμο, που θα ξεκινούσε την επόμενη μέρα στη Βαρκελώνη. Όλα αυτά λίγες μόλις μέρες πριν τη ναζιστική φιέστα στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Βερολίνου, και πριν από την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά στην Ελλάδα.

-Οι πραξικοπηματίες είχαν μαζί τους μεγάλο τμήμα των ανώτερων αξιωματικών του στρατού -αφού η κυβέρνηση αμέλησε να εκκαθαρίσει τους φασιστικούς θύλακες- και πίστευαν πως χάρη στον αιφνιδιασμό, θα επικρατήσουν άμεσα και χωρίς σοβαρή αντίσταση. Ωστόσο, παρά την ασυγχώρητη ολιγωρία των κυβερνητικών αρχών και την άρνησή τους ανά περιπτώσεις να εξοπλίσουν τις λαϊκές μάζες, για να αποτρέψουν την κατάληψη κάποιων πόλεων από τον εχθρό, η αντίσταση οργανώθηκε, μαζικοποιήθηκε και κράτησε σχεδόν τρία χρόνια, με χαρακτηριστικό και πιο σπουδαίο επεισόδιο την επιτυχή υπεράσπιση της Μαδρίτης.

-Μία από τις εμβληματικές μορφές του αγώνα ήταν η θρυλική κομμουνίστρια Ντολόρες Ιμπαρούρι ή Πασιονάρια, όπως έμεινε στην ιστορία, για τους φλογερούς λόγους της και το περίφημο σύνθημα "No pasaran" -δε θα περάσουν. Μετά την ήττα των Δημοκρατικών, κατέφυγε στη Σοβιετική Ένωση κι επέστρεψε στην Ισπανία, μόλις μετά από το θάνατο του Φράνκο. Αν και ιστορικό στέλεχος, φέρει σοβαρή ευθύνη για τη ευρωκομμουνιστική μετάλλαξη του ΚΚ στη χώρα της. Έφυγε πλήρης ημερών το Νοέμβρη του 89', τρεις μόλις μέρες μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου -για το συμβολισμό του πράγματος.

-Ο βομβαρδισμός της μικρής κωμόπολης της Γκερνίκα στη χώρα των Βάσκων από τα ναζιστικά αεροπλάνα, ήταν μία από τις πιο χαρακτηριστικές στιγμές του Ισπανικού Εμφυλίου (το πόσο σχετικός είναι ο όρος φαίνεται από το ότι ο βομβαρδισμός έγινε από τους Γερμανούς) που ενέπνευσε στον Πικάσο το ομώνυμο αριστούργημά του.
Ο κυβισμός διαλύει τις μορφές (έμψυχα κι αντικείμενα) για να αναδείξει όλες τις διαστάσεις τους κι είναι ίσως το πιο κατάλληλο ρεύμα-τεχνοτροπία, για να αποδώσει τη φρικιαστική διάσταση του πολέμου και του φασισμού, που διαλύει την ανθρώπινη ζωή.

-Ο ισπανικός εμφύλιος παρουσιάζει μεγάλο ιστορικό ενδιαφέρον, γιατί δοκιμάστηκαν στην πράξη οι στρατηγικές των βασικών πολιτικών δυνάμεων που βρίσκονταν στο προσκήνιο. Πρέπει να σημειωθεί βέβαια πως στην πράξη, οι αναρχικοί πχ ακολούθησαν τελείως διαφορετικά μονοπάτια από τις θεωρητικές ρους αρχές, αναλαμβάνοντας λίγα υπουργεία στην κυβέρνηση. Ενώ και ένα μέρος του κομμουνιστικού κινήματος βλέπει αυτοκριτικά την εμπειρία του ισπανικού εμφυλίου και τους παράγοντες που οδήγησαν στην ήττα.

-Ο εμφύλιος μες στον εμφύλιο, που κορυφώθηκε το Μάη του 37' στη Βαρκελώνη, αλλά υπήρχε με διάφορες μορφές και προς διάφορες κατευθύνσεις καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου, είναι ένα μεγάλο κεφάλαιο που δείχνει ακριβώς αυτές τις αποκλίνουσες στρατηγικές και τις αντιθέσεις στις γραμμές του Δημοκρατικού Στρατοπέδου. Η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου ανέδειξε τα όριά της και την αναποτελεσματικότητά της ως προς το βασικό στόχο που έθεσε εξ αρχής: την απόκρουση του φασισμού.

-Από την άλλη, το πραξικόπημα των Φρανκιστών αποδεικνύει πόσο ανεκτική είναι η αστική τάξη στις δημοκρατικές διαδικασίες, όταν αυτές στρέφονται ενάντια στις επιδιώξεις της, και πόσο αποφασισμένη ήταν να μην αποδεχτεί την ύπαρξη μιας κόκκινης (ή ερυθρίζουσας) Ισπανίας στο μαλακό υπογάστριο της Γαλλίας και της Κεντρικής Ευρώπης, ως στήριγμα των Σοβιετικών, εν όψει του Β' παγκοσμίου πολέμου. Οι δυνάμεις που ένιψαν τα χέρια τους στην κολυμβήθρα της "μη επέμβασης", τα έβαψαν με το αίμα των θυμάτων του φασισμού, εγχώριου και διεθνούς.

-Ο ισπανικός εμφύλιος παρουσιάζει μερικές αξιοσημείωτες ομοιότητες με τον αντίστοιχο ελληνικό, ακόμα και ως προς αυτά που ακολούθησαν, ως το 1974-75 (με την πτώση δυο δικτατοριών). Μια βασική διαφορά είναι πως στην Ισπανία το κομμουνιστικό κίνημα δεν κατάφερε να αξιοποιήσει την πλούσια παρακαταθήκη και το βαρύ ιστορικό φορτίο που άφησε αυτή η κορύφωση της ταξικής πάλης, οδηγούμενο στον ευρωκομμουνισμό.

-Στην ιστορία έχουν μείνει πολλά εμβληματικά κομμουνιστικά κι αναρχικά τραγούδια εκείνης της εποχής. Ένα από αυτά είναι και το υπέροχο "gallo rojo" (κόκκινος κόκορας) που αντιπαλεύει το φασισμό (το μαύρο κόκορα).



Se miraron cara a cara
y atacó el negro primero.
El gallo rojo es valiente
pero el negro es traicionero.
Gallo negro, gallo negro,
gallo negro, te lo advierto:
no se rinde un gallo rojo
mas que cuando está ya muerto

Βρέθηκαν πρόσωπο με πρόσωπο
κι επιτέθηκε πρώτος ο μαύρος.
Ο κόκκινος πετεινός είναι γενναίος
αλλά ο μαύρος είναι προδότης.
Μαύρε κόκορα, μαύρε κόκορα,
μαύρε κόκορα, σε προειδοποιώ:
Δεν παραδίδεται ένας κόκκινος κόκορας
Παρά μόνο όταν είναι πια νεκρός.

Το τραγούδι διασκευάστηκε στα Ελληνικά, με στίχους (του Β. Γκούφα) που αναφέρονται αλληγορικά στον ήρωα Νίκο Μπελογιάννη, και τραγουδήθηκε από την (πολύ νεαρή τότε) Ελένη Βιτάλη.

Ένα κείμενο της Πασιονάρια

Σήμερα συμπληρώνονται 26 χρόνια από το θάνατο της Ντολόρες Ιμπαρούρι, της θρυλικής Πασιονάριας του ισπανικού εμφυλίου και η κε του μπλοκ επέλεξε, τιμής ένεκεν, να μεταφράσει κάποιο δικό της κείμενο από τα ισπανικά. Η αρχική σκέψη ήταν για το συγκινητικό αποχαιρετιστήριο μήνυμά της προς τους μαχητές των Διεθνών Ταξιαρχιών, που πολέμησαν στο πλευρό των Δημοκρατικών, αλλά αυτό έχει ήδη μεταφραστεί στα ελληνικά και μπορείτε να το βρείτε με μια πρόχειρη αναζήτηση στο δίκτυο. Διάλεξα συνεπώς ένα κείμενο από την ιστοσελίδα της Ελ Παΐς, γραμμένο τη δεκαετία του 70', λίγο πριν το 9ο Συνέδριο του Κόμματος, που μπορεί να μην είναι τόσο ηρωικό, λόγω και της εποχής, αλλά μεταξύ άλλων αποτυπώνει ανάγλυφα κάποια προβληματικά στοιχεία στην πολιτική του (ευρωκομμουνιστικής κατεύθυνσης) ΚΚΙ, αλλά και του κομμουνιστικού κινήματος της εποχής συνολικά.

Τα παραπάνω προφανώς δε μειώνουν στο παραμικρό την ακτινοβολία της προσωπικότητας της Πασιονάρια(ς), που ενσαρκώνει την ένδοξη αλλά κι αντιφατική διαδρομή όλου του κομμουνιστικού κινήματος. Παραμένει στο ΚΚΙ και μετά από το 20ό Συνέδριο, περνώντας όμως σταδιακά σε δεύτερο πλάνο, και φεύγει πλήρης ημερών, στα 94 χρόνια της, τρεις μόλις μέρες μετά την πτώση του τείχους, πιθανόν για να μην προλάβει να δει τη συνέχεια και να φύγει ευτυχισμένη. Άντε να πεις μετά πως το χρονικό σημείο ήταν απλή σύμπτωση.

Καλή ανάγνωση και προφανώς καλή απεργία (αν είναι δόκιμη αυτή η ευχή).

Στο κατώφλι του 9ου συνεδρίου μας

Πρόεδρος του ΚΚΙ

Εντός μερικών ημερών θα ξεκινήσει στη Μαδρίτη το 9ο συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ισπανίας –πρώτο νόμιμο συνέδριο που διοργανώνουμε στη χώρα μας, μετά από 46 χρόνια (το τελευταίο, το τέταρτο, έγινε στη Σεβίλλη, το 1932).

Είναι εύλογο που η προετοιμασία του Συνεδρίου μας –μέσω συγκεντρώσεων και διασκέψεων σε όλο το πλάτος της ισπανικής επικράτειας- προκαλεί το ενδιαφέρον κι άφθονα σχόλια στον τύπο της χώρας μας. Το Κομμουνιστικό Κόμμα Ισπανίας είναι μια αδιαμφισβήτητη πολιτική δύναμη, με σοβαρή επιρροή στην εργατική τάξη και σε όλα τα τμήματα της κοινωνίας μας.

Μόλις πριν από δώδεκα μήνες, το κόμμα μας κατέκτησε τη νομιμοποίησή του, μετά από σχεδόν σαράντα χρόνια αγώνα και παράνομης ζωής. Και δώδεκα μήνες είναι ένα σύντομο χρονικό διάστημα στο πολιτικό γίγνεσθαι. Πολλούς τους εκπλήσσει ότι οι κομμουνιστές κατέκτησαν τόσο σύντομα την κυριότητα και την πολιτική δύναμη που απολαμβάνουν σήμερα, να θεωρείται το κόμμα μας ως ένα από τα πολιτικά κόμματα με τη μεγαλύτερη απήχηση, που την υπολογίζουν οι πολιτικές αρχές της χώρας, για τα ουσιαστικά ζητήματα.

Μερικοί εκπλήσσονται, όπως είπαμε. Και δεν είναι λίγοι αυτοί στους οποίους δεν αρέσει το πολιτικό βάρος του ΚΚΙ. Ας μην ξεχνάμε ότι ορισμένες δυνάμεις ονειρεύονταν μια δημοκρατία χωρίς κομμουνιστές, και σπεκουλάριζαν με τη μη νομιμοποίηση του κόμματός μας.

Τα πράγματα ήρθαν αλλιώς. Αλλά οι μάχες που άνοιξαν από το ΚΚΙ δεν ήταν εύκολες και τα εμπόδια που υπερνικήσαμε κι έχουμε μπροστά μας δεν είναι μικρά.

Η εδραίωση κι η αυξανόμενη απήχηση του ΚΚΙ έχουν προκαλέσει βαθιά δυσαρέσκεια σε αντιδραστικούς κύκλους, εντός και εκτός συνόρων. Γι’ αυτό και σε ορισμένες στιγμές, όπως τώρα, συνεργάζονται για να σπείρουν σύγχυση, διαστρεβλώνοντας και φουσκώνοντας τη διαπάλη στις γραμμές μας.

Αυτούς τους τελευταίους μήνες διαμορφώνουμε τη συλλογική δουλειά των κομμουνιστών στην επεξεργασία της πολιτικής τους γραμμής, κάνοντας μια προσπάθεια να την επικαιροποιήσουμε, να την προσαρμόσουμε στις συγκεκριμένες συνθήκες της χώρας μας και της εποχής μας. Γι’ αυτό, η Κεντρική Επιτροπή ετοίμασε ένα προσχέδιο με πολιτικές θέσεις και νέο καταστατικό, που τέθηκε σε συζήτηση σε όλες τις οργανώσεις. Αυτή η συζήτηση αναπτύσσεται σε όλα τα επίπεδα, ανοιχτά και δημοκρατικά, όπως σε λίγα κόμματα μέχρι τώρα, κατά τη γνώμη μου, κι όπως δεν είχε γίνει πριν στο δικό μας, δεδομένης της μακρόχρονης παρανομίας και των σεχταριστικές «ζωνών» σε προγενέστερες περιόδους.

Οι διαμάχες στο δικό μας κόμμα είναι δημόσιες κι η δράση του διαφανής.

Το ΚΚΙ παρουσιάζεται με ανοιχτό κι ειλικρινές πρόσωπο. Κάθε μέλος λέει αυτό που σκέφτεται και το υπερασπίζεται ελεύθερα. Με τη δημόσια κι ανοιχτή πολιτική μας δράση, δείχνουμε ότι είμαστε ένα δημοκρατικό κόμμα. Και με αυτό διαψεύδονται οι κατηγορίες περί αντιδημοκρατισμού, που συχνά μας προσάπτουν.

Κι αν υπάρχουν ακόμα κάποιοι που θεωρούν ότι δε συζητάμε αρκετά στο ΚΚΙ, είναι πιθανότατα γιατί αγνοούν ότι ένα πολιτικό κόμμα δεν είναι ακαδημία ούτε λέσχη συζητήσεων. Πρέπει επίσης να δείξουμε κατανόηση σε ορισμένες εκρήξεις υπερβολικού «δημοκρατισμού», μιας κι η πλειοψηφία των μελών μας είναι αρκετά νέα και πρόσφατα στρατολογημένη. Η πείρα και η πράξη θα βάλουν τα πράγματα στη θέση τους.

Δεν είναι περιττό να θυμηθούμε ότι η προσπάθεια των κομμουνιστών να προσαρμοστούν στη σύγχρονη πραγματικότητα δεν ξεκίνησε χτες. Εδώ και είκοσι χρόνια το ΚΚΙ υποστηρίζει την πολιτική της εθνικής συμφιλίωσης και αργότερα, τη συμφωνία για την ελευθερία, που κατέστησαν δυνατή τη συνεργασία δυνάμεων διαφορετικού στίγματος, που στόχευαν να βάλουν τέλος στη δικτατορία του Φράνκο και να εγκαθιδρύσουν τη δημοκρατία στην Ισπανία.

Και μολονότι τα πράγματα δεν εξελίχτηκαν ακριβώς όπως σκεφτόμασταν, οι προτάσεις μας επιβεβαιώθηκαν ως προς την ουσία τους, και συνεισέφεραν σημαντικά στους δημοκρατικούς μετασχηματισμούς που ζούμε.

Σε αυτές τις λίγες αράδες, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι κάνουν λάθος όσοι ισχυρίζονται ότι η πολιτική μας θέση σημαίνει εγκατάλειψη του λενινισμού. Αυτός είναι ένας φτηνός ισχυρισμός που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Οι Ισπανοί κομμουνιστές διατηρούμε την κληρονομία του Λένιν και των συναγωνιστών του, που ηγήθηκαν της σοσιαλιστικής επανάστασης του Οκτώβρη και εγκαινίασαν μια νέα, παγκόσμια επαναστατική διαδικασία. Αυτό αναφέρεται και στα τωρινά, πολιτικά μας ντοκουμέντα.

Εμείς θεωρούμε το Λένιν ως το μεγάλο επαναστάτη ηγέτη του αιώνα μας, και συνεχίζουμε να μελετάμε τα διδάγματά του, όπως επίσης και τα διδάγματα άλλων θεωρητικών του μαρξισμού.

Παρόλα αυτά, ούτε οι περιστάσεις ούτε τα προ εβδομηκονταετίας γεγονότα, είναι, όπως είναι φανερό, τα ίδια με πριν. Και δε θα ήμασταν επαναστάτες μαρξιστές, αλλα δογματικοί, εάν δεν προσαρμόζαμε τη συγκεκριμένη πολιτική μας στη συγκεκριμένη πραγματικότητα των τελών του εικοστού αιώνα. Για αυτό και δεν επιμένουμε σε ό,τι έχει λήξει, σε ό,τι δεν ισχύει πια, γιατί το έχει ξεπεράσει η ιστορία.

Το Κομμουνιστικό μας Κόμμα είναι ένα Κόμμα επαναστατικό, μαρξιστικό, δημοκρατικό, αλληλέγγυο με όλους τους λαούς, τα κινήματα και τα κόμματα που αγωνίζονται για την εθνική ελευθερία τους και το σοσιαλισμό. Είναι ένα κόμμα μαζών κατάλληλο για να μετασχηματίσει την καπιταλιστική κοινωνία και να προχωρήσει σε μια δημοκρατία πολιτική κι οικονομική που θα ανοίγει το δρόμο για το σοσιαλισμό.

Έχω την πίστη ότι από το 9^ο Συνέδριό μας, που ανοίγει τις εργασίες του στις 19 του μηνός, το κόμμα μας θα βγει ενισχυμένο.

Χρόνια πολλά...

...κι ευτυχισμένη η νέα τάξη πραγμάτων...

Πλήρης επετείων κι αναμνήσεων η χρονική συγκυρία. Αλλά ο ιμπεριαλισμός τις διαστρέφει για να ξηλώσει τη συλλογική μνήμη.
Το θάνατο του μπρέζνιεφ (10 νοέμβρη) τον έκαναν ημέρα της αστυνομίας. Τη δημοκρατία της βαϊμάρης (9 νοέμβρη), νύχτα των κρυστάλλων και πτώση του τείχους. Και την ημέρα της οκτωβριανής την έκαναν γενέθλια του τρότσκι (εντάξει αυτό είχε γίνει από πριν).

Τρεις μέρες μετά το τείχος απεβίωσε κι η θρυλική πασιονάρια σε ηλικία 93 χρόνων. Η επίσημη εκδοχή είναι ότι πέθανε από πνευμονία, αλλά το πιο πιθανό είναι να πήγε από τον καημό της για το σοσιαλισμό που έπεφτε. Κι ας διαφώνησε με την επέμβαση των σοβιετικών στην άνοιξη της πράγας.

Οι φιέστες των αστών για τα εικοσάχρονα παίρνουν και δίνουν. Οι σεκίτες μαζεύουν υπογραφές κάτω απ’ το σύνθημα: η πτώση του τείχους δεν ήτανε γιορτή, ήτανε εξέγερση και πάλη λαϊκή.
Οι ρωσικές αρχές σε κάποιες πόλεις έβαλαν τρεις μέρες νωρίτερα τη γιορτή της αστυνομίας για να αποτρέψουν τις συγκεντρώσεις των κομμουνιστών για τον οκτώβρη.
Λίγα μέτρα πιο εκεί προβοκάτορες νοσταλγοί της κροστάνδης φώναζαν συνθήματα από τα χρόνια των μπολσεβίκων: το κράτους τους λευκοφρουρούς αποκαλεί αλήτες, αλήτες είναι τα κνατ κι οι καγκεμπίτες…

Μόνο κομμουνιστές (διαφόρων αποχρώσεων) μπορούν να σταθούν όρθιοι μέσα σε όλη αυτή τη δίνη.
Στο ριζοσπάστη της τρίτης διαβάζουμε ότι οι εκδηλώσεις που οργάνωσαν τα Κομμουνιστικά Κόμματα της Ρωσίας σε κάθε γωνιά της χώρας δεν είχαν απλώς εορταστικό, αλλά αντικαπιταλιστικό χαρακτήρα, προφανώς για να πιάσουν το ευρύ κοινό της κομσομόλ ναρ.
Και τώρα ας εξηγήσουμε αυτό το διαφόρων αποχρώσεων.

Το κκρο είναι ο διάδοχος πολιτικός φορέας του κκσε κι ηγέτης του είναι ο ζουγκάνοφ, που δεν είναι όμως γραμματέας, αλλά πρόεδρος της κε! Αστικό κόμμα νέου τύπου.
Στην ομιλία του στη συγκέντρωση της μόσχας ο πρόεδρος είπε ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια κάτω απ’ τη σημαία του βλάσοφ, η χώρα δεν είχε καμία νίκη, ενώ η εξουσία διέπραξε μια σειρά βαριά εγκλήματα.
Ας δούμε ποια είναι αυτά τα εγκλήματα κατά της… χώρας.

-χάθηκε η μεγάλη δύναμη και τεράστιες εκτάσεις που μαζεύονταν σχεδόν μια χιλιετία.
-καταστράφηκαν χιλιάδες παραγωγικές επιχειρήσεις, ακόμα κι ολόκληροι κλάδοι.
-απώλεια της ασφάλειας και της αμυντικής ικανότητας της χώρας. Από την εποχή του μεγάλου πέτρου ήμασταν για 300 χρόνια μεγάλη δύναμη και σήμερα απλώς υπάρχουμε.
-από τα βαρύτερα εγκλήματα που έγιναν ήταν η διαίρεση του ρωσικού λαού κι η απώλεια των ιδανικών για τα οποία αγωνιζόταν για εκατοντάδες χρόνια (προσέξτε: εκατοντάδες, όχι τα τελευταία εκατό).
-και (κάπου προς το τέλος) η απώλεια των κοινωνικών κατακτήσεων που πέτυχε ο οχτώβρης, ξεκινώντας από τη δωρεάν παιδεία έως και την εξασφάλιση των γηρατειών.

Αλλά ευτυχώς υπάρχει λύση.
Μια άλλη πολιτική με την εξασφάλιση κοινωνικών προγραμμάτων για δωρεάν παιδεία κι υγεία, εθνικοποίηση ενεργειακών αποθεμάτων της χώρας (όχι των μέσων παραγωγής συνολικά), δημιουργία τεσσάρων κρατικών τραπεζών, αύξηση μισθών και συντάξεων. Τάχθηκε επίσης υπέρ της απομάκρυνσης από την κυβέρνηση των υπουργών που έχουν σημαντικά υπουργεία κλειδιά (κι ο καραμανλής από αυτούς την πάτησε).

Πραγματικό κουκουρούκου.
Κι ύστερα απορούν γιατί τους έχει πάρει φαλάγγι ο πούτιν.
Που ως καγκεμπίτης έζησε στο ανατολικό βερολίνο και δεν είχε πρόβλημα να θυμηθεί με νοσταλγία εκείνες τις εποχές (το ρεπορτάζ του ρίζου το γράφει με τέτοιο τρόπο που όποιος δεν ξέρει τη δήλωση από πριν δεν παίζει να καταλάβει για τι γίνεται λόγος).

Για τον ζιουγκάνοφ μπορεί να είναι η συνέχεια της αλυσίδας μαλλιά-φαλάκρα στους ηγέτες της μαμάς ρωσίας. Λένιν (φ), στάλιν (μ), χρουτσώφ (φ), μπρέζνιεφ (μ), αντρόποφ (φ), τσερνιένκο (μ) και τελευταίο το καραφλό υπόθετο με το σημάδι.
Αλλά όποιος θέλει το συνεχίζει: γέλτσιν (μ), πούτιν (φ). Ο μεντβέντεφ έχει μαλλιά, άρα και τα προσόντα για διάδοχος του πούτιν. Ο ζουγκάνοφ μάλον έχασε τη δική του ευκαιρία με την εκλογική νοθεία του γέλτσιν στα μέσα της προηγούμενης δεκαετίας.

Τυπικά μετά τον στάλιν στην αλυσίδα είναι ο μαλένκοφ που χρημάτισε ηγέτης (σε αντίθεση με τους αστούς ηγέτες που χρηματίζονται) για ένα μικρό μεταβατικό διάστημα. Αλλά ας μην αφήσουμε μια μικρή θητεία να μας χαλάσει έναν τόσο ωραίο μύθο.

Και το κόμμα γιατί δεν ξεκόβει από δαύτους; Έλα ντε.
Στο εσωτερικό θα το είχε κάνει ελαφρά τη καρδία και για λιγότερο σοσιαλδημοκρατικές θέσεις. Αλλά στο εξωτερικό οι σύμμαχοι δεν περισσεύουν (ενώ εντός…).

Η ίδια απορία γεννιέται στο τέλος της ίδιας σελίδας, όπου βρίσκουμε το ρεπορτάζ για την εκδήλωση της προοδευτικής για τον οκτώβρη. Την ίδια στιγμή που –αν κατάλαβα καλά- ο σύντροφος χριστόφιας ήταν στη φιέστα για την πτώση του τείχους.
Και με τον χωροφύλακα και με τους μπολσεβίκους…

Αλλά αυτά τα ξεκόμματα δεν είναι εύκολη υπόθεση. Το δείχνει κι η εμπειρία του κεκρ του τιούλκιν. Που στο δικό μου μυαλό παλεύει για την κεκροπία, διαλεκτική σύνθεση του κεκρ με την ουτοπία που παραπέμπει στο πρώτο όνομα της αθήνας.
Αλλά η αθηνά παλλάδα αφήνει το πουλί της σοφίας να πετάξει μόνο στο σούρουπο, αφού έχει χαθεί το τείχος και μας έχει πιάσει μπούφους ο γκορμπασόφ.

Το ρεπορτάζ του ρίζου αποδίδει με κομψές, γλαφυρές διατυπώσεις την ευέλικτη τακτική του κεκρ.
Διαφωνώντας με το ιδεολογικό-πολιτικό πλαίσιο του κκρο, κυρίως με το λεγόμενο κρατικό πατριωτισμό και τη σύνδεση-σύγχυση της εσσδ με την τσαρική ρωσία, η κομματική οργάνωση μόσχας (κομ) του κεκρ συμμετείχε στην κεντρική πορεία, αλλά πραγματοποίησε ξεχωριστή πολιτική συγκέντρωση στη ρωσική πρωτεύουσα.

Λίγο εξωκοινοβούλιο θυμίζει γιατί σε πιο μικρές πόλεις (από λένινγκραντ και κάτω) σφυρηλατήθηκε η ενότητα από τα κάτω κι οι πορείες ήταν κοινές. Ας δούμε παρακάτω.

Οι μερικές εκατοντάδες διαδηλωτές του κεκρ προσπάθησαν να περάσουν και στην κόκκινη πλατεία όπου οι ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις εμπόδιζαν την είσοδο.
Νάτες κι οι κόκκινες (όνομα και χρώμα) ζώνες. Αλλά εκεί δεν υπάρχει αράς για να το πάει στα άκρα.

Μετά από διαπραγματεύσεις με τις αστυνομικές αρχές, οι διαδηλωτές του κεκρ πέρασαν στην κόκκινη πλατεία, αφήνοντας πίσω σημαίες και πανό, όπως ζήτησαν οι αστυνομικές αρχές για να επιτρέψουν την είσοδο. Και μετά κατέθεσαν λουλούδια στο μαυσωλείο και στο μνήμα του στάλιν φωνάζοντας συνθήματα.
Ξενέρωμα. Ούτε ένα αυγό να ανάψουν λίγο τα αίματα δεν έριξαν.

Παρόλα αυτά οι σταλινικοί –τύπου κεκρ- εκτός εξουσίας είναι οι καλύτεροι άνθρωποι του κόσμου.
Αγνοί επαναστάτες, ιδεαλιστές (καμιά φορά και με τη φιλοσοφική έννοια του όρου), λίγο θρησκόληπτοι, αλλά αφοσιωμένοι κι ας μη νικάμε πάντα.
Με μια λέξη ό,τι περιγράφει ο κοτζιάς στο μυθιστόρημά του ο αλύγιστος. Που μαζί με όλα τα άλλα περιλαμβάνει και το άκαμπτος. Αλλά κατά βάση είναι άξιο θαυμασμού. Δεν είναι πολλοί αυτοί που το μπορούν.

Ωστόσο όλα αυτά επισκιάστηκαν από μια (ακόμα πιο) καλτ φωτό που ήρθε ξανά στην επικαιρότητα μαζί με τα αφιερώματα στα εικοσάχρονα από την πτώση του τείχους.
Θα ήθελα να τη βάλω συνοδεία στο κείμενο, αλλά ποιος είμαι εγώ στην τελική για να πιάσω το τρένο της ετε και να τη σηκώσω από τον υπολογιστή της μπρέζνιεβα;

Η ιστορική φωτογραφία αποθανάτισε ένα τρυφερό φιλί του μπρέζνιεφ με τον χόνεκερ, δείγμα των ακατάλυτων δεσμών φιλίας που έδεναν τους λαούς της σοβιετικής ένωσης και της γερμανικής λαοκρατικής δημοκρατίας. Το όμορφο ενσταντανέ απεικονίστηκε με ζωγραφιά και στη δυτική πλευρά του τείχους.
Αλλά η ιμπεριαλιστική προπαγάνδα το κράτησε κρυφό τα τελευταία είκοσι χρόνια και μας πρόβαλε ως πιονέρους διάφορους παπακαλιάτηδες στον αγώνα ενάντια στα ταμπού.

Η σκηνή έλαβε χώρα στα 1979, τριάντα χρόνια πριν. Πάνω στα τριαντάχρονα της DDR και την έναρξη της διεθνιστικής βοήθειας στη λδ του αφγανιστάν.

Στο τέλος εκείνης της χρονιάς, οι ΑΒΒΑ κυκλοφορούσαν το τραγούδι χάπι νιου γίαρ που ακούγεται ακόμα και σήμερα σε θλιβερές εορταστικές περιστάσεις.
Σε κάποιο σημείο ο στίχος αναφέρεται στο τέλος της δεκαετίας κι αναρωτιέται πώς να είναι άραγε τα πράγματα στο τέλος της επόμενης.
Δε φαντάζεσαι κι ούτε θέλεις να ξέρεις…
Μεγαλειώδης προτρέχουσα σύλληψη! Αντίστοιχη με του νοστράδαμου.

Αν και καμιά φορά καλό είναι να κάνουμε και το αντίστροφο μαθαίνοντας στο παρελθόν, γιατί η ιστορία προσφέρει γέλιο και συμπεράσματα.
Ο ευρών ασφαλείς πληροφορίες σχετικά με το τι έγραφε ο ρίζος όταν έπεφτε το τείχος αναδεικνύεται σε σύντροφο του μήνα. Οι δικές μου πληροφορίες δεν είναι και πολύ σόι και λέω να μην τις διασπείρω ωσότου τις διασταυρώσω…