Κουμπάρες και αριστ(ερ)οκρατία

Στο "Αστερίξ λεγεωνάριος" -ένα από τα καλύτερα της σειράς- η ρωμαϊκή λεγεώνα ξεδιπλώνεται με τάξη και χάρη ενάντια στη ρωμαϊκή λεγεώνα, χάνει η μάνα το παιδί κι η λύκαινα το Ρώμο και τελικά ο Σκιπίωνας αηδιασμένος διατάζει τον τρομπετίστα του να σημάνει υποχώρηση, μπροστά σε αυτό το ανεκδιήγητο θέαμα.

Στα καθ' ημάς, το ανεκδιήγητο θέαμα είναι η βουλή των Ελλήνων κι η σκιαμαχία ΣΥΡΙΖΑ-ΝΔ, που ψάχνουν τις διαφορές τους με το μικροσκόπιο, για να τις αναδείξουν με φωνές: εύρηκα-εύρηκα! Και όσο για τις ουσιαστικές, προγραμματικές διαφορές; Αυτές τις πήρε το "Εύρηκα" της διαφήμισης, σαν τους λεκέδες της διαπλοκής, που μολύνουν τον καθαρό πολιτικό μας βίο (που είναι μισή αρχοντιά).

Και τι να πούνε δηλ; Για τα μνημόνια που σκίζουν και μας (ξε)σκίζουν; Για το "κανένα σπίτι στα χέρια τραπεζίτη"; Για τις ΔΕΚΟ που μπαίνουν στο υπερταμείο -γιατί το ξεπούλημα είναι κακόηχο και το έκαναν οι προηγούμενοι; Για τα (καταργημένα) ΜΑΤ που χτυπάνε ξενοδοχοϋπαλλήλους και αλληλέγγυους στη Θεσσαλονίκη (με το ωραίο πρόγραμμα), ενώ κάνουν διαχρονικά πλάτες στους φασίστες και τις προκλήσεις τους;

Αφού να φανταστείς πως την περασμένη βδομάδα, η ΝΔ βρήκε μερικά προσχήματα για να μην ψηφίσει το ξεπούλημα του Ελληνικού. Σκέψου δηλ πώς καταντήσαμε λοχία -ποιος είμαι εγώ, ποιος είσαι εσύ, και τι ωραία που αλλάζουμε ρόλους μεταξύ μας, καταγγέλλοντας ο ένας τον άλλον. Να καταψηφίζει η ΝΔ ιδιωτικοποιήσεις! Κι αν φέρει ο Σύριζα και την κατεδάφιση των εργασιακών -με αυτό το διαβόητο κοινοτικό κεκτημένο που τα.. προστατεύει- μπορεί η ΝΔ να θυμηθεί ακόμα και τα παιδιά του Αλέξη είναι αβάφτιστα, για να συσπειρώσει το ποίμνιό της.

Έτσι λοιπόν παίζουν τις κουμπάρες, στην κυριολεξία, με τον Καμμένο να μετράει τις κουμπαριές τους και τα οφέλη τους: ο δικός σου κουμπάρος πήρε άδεια, ενώ ο δικός μου όχι. Κι επειδή δεν τους έφτασε το χτεσινό, ήθελαν μία ακόμα -προ ημερησίας διάταξης- συζήτηση στη Βουλή, με αποδείξεις και ονόματα. Και το σπιτάκι σου θα χάσει πόντο-πόντο. Κι αν βρω απάνω σου σελίδες με μνημόνια, θα πει πως πήγε η ελπίδα μας στο βρόντο.

Και δεν υπάρχει πιο σουρεάλ στιγμιότυπο από τον πολιτικό κουμπάρου του Καμμένου, τον Τσίπρα, να αναρωτιέται ρητορικά με στόμφο: είναι ο Μαρινάκης Σύριζα; Είναι ο Σαββίδης Σύριζα; Μήπως θα γίνει Σύριζα ο Αλαφούζος, τώρα που πήρε άδεια;
Μα προφανώς και είναι, Αλέξη. Όλη η αστική τάξη είναι Σύριζα! Και θα συνεχίσει να είναι για όσο κάνει τη δουλειά της ανενόχλητη, με τη ΔΦΑ να ευθυγραμμίζεται με τις απαιτήσεις και τις ανάγκες της. Ασφαλώς ρητορικό το ερώτημα.

Με λένε Αλέξη, σε λένε Μαφία
Κρατώ μια κιθάρα, κρατάς μια καρδιά...
Θέλει λίγη δουλειά ακόμα ο στίχος, αλλά έχουμε μια καλή βάση.

Κι ύστερα ξεκίνησε η προγραμματισμένη συζήτηση για την παιδεία. Όπου η κυβέρνηση κάνει το κόλπο του Προκρούστη (μειώσεις, περικοπές, συγχωνεύσεις) για να φανεί πως δεν υπάρχουν κενά. Το κόλπο του Ηρώδη με τη σφαγή των νηπίων (για να μην υπάρχουν ούτε μαθητές, ούτε κενά) δεν τόλμησε να το εφαρμόσει ακόμα, αλλά το προχωρά πλαγίως. Γιατί πόσοι τολμούν στις μέρες μας, με αυτήν την κατάσταση, να κάνουν και να μεγαλώσουν ένα παιδί;
Αλλά το βασικό πρόβλημα ξέρεις είναι πως ο Σύριζα χτυπάει την αριστεία και την εκκλησία. Και τα προσφυγόπουλα που θέλουν να αλλοιώσουν την εθνική μας σύνθεση και κουβαλάν αρρώστιες, αλλά όχι και το αντίδοτο για το φασισμό.

Ο Κυριάκουλας εν τω μεταξύ λέει πως έχουμε πάρα πολλούς γιατρούς -κι όχι πάρα πολλά κενά στα νοσοκομεία πχ. Κι ότι θα παλέψει για το δικαίωμα των γονιών να στέλνουν το παιδί τους σε ιδιωτικό σχολείο -που καίει στα αλήθεια χιλιάδες οικογένειες. Σαν τον Αστερίξ (οι δάφνες του Καίσαρα) που λέει πως είμαστε σκλάβοι και αν χρειαστεί θα παλέψουμε για τη σκλαβιά μας!

Πρέπει να του έχουν πει οι επικοινωνιολόγοι του πως δε συσπειρώνει ούτε το κοπάδι του και γι' αυτό βγαίνει με δεξιές κορόνες, πως θα τελειώσει πχ με τα Εξάρχεια από τον πρώτο μήνα -ένα ζήτημα που καίει οπωσδήποτε κι αυτό την ελληνική κοινωνία. Κι έτσι στρέφει κόσμο μαζικά στο Σύριζα, που θα βγαίνει χίλια χρόνια, ως το μη χείρον βέλτιστον. Τον ψηφίζουν πχ μαζικά οι δημόσιοι υπάλληλοι, για να μη βγει η Δεξιά και τους απολύσει, τη στιγμή που η Θεανώ με τα γεμιστά λέει προκλητικά πως το μεγαλύτερο ποσοστό των υπαλλήλων στο υπουργείο της είναι τεμπέληδες και δε δουλεύουν.

Κι έρχονται και τα εξαπτέρυγα του συστήματος, όπως ο Θεοδωράκης που πάει για άλλη μια φορά "κόντρα στο κατεστημένο" και τολμά να μιλήσει για "μη κρατικά πανεπιστήμια". Αλλά τον ξεπερνά ο Λεβέντης, που μιλάει ακόμα πιο ανοιχτά για "ιδιωτικά πανεπιστήμια", με έναν όρο: να μην υπάρχουν κόμματα... Μα τι πρωτότυπο.
Από την ομιλία του ΓΓ αντιθέτως, το μόνο που βρήκαν να κρατήσουν τα ΜΜΕ και τα Συριζοτρόλ, ήταν η οικογενειακή του καταγωγή κι ότι είχε παππού παπά (που τον εκτέλεσαν οι Γερμανοί).

Ο Σύριζα από την άλλη, δεν έχει κάνει ούτε μισό βήμα προς το διαχωρισμό Εκκλησίας-κράτους και έχει αγαστές σχέσεις-μπίζνες με τον Ιερώνυμο. Αλλά υποτίθεται πως τολμά και συγκρούεται με την Εκκλησία, για το θέμα της θρησκειολογίας -που θα αντικαταστήσει τα θρησκευτικά.

Όταν όμως η (μείζων) αντιπολίτευση στην κυβέρνηση γίνεται από θέσεις φεουδαρχικού και αστικού μεσαίωνα, ακόμα και το "αυτονόητο" φαντάζει προοδευτικό. Περίπου όπως στο Δημοτικό Συμβούλιο μιας επαρχιακής πόλης, όπου ένας έμπορος, νομίζω, έλεγε πως οι πρόσφυγες είναι ευπρόσδεκτοι, γιατί μπορεί να τους αποφέρουν χρήματα και φτηνά εργατικά χέρια. Κι αυτός είναι θεωρητικά ο μη ρατσιστής της υπόθεσης...

Έτσι στήνεται και στην Παιδεία το ψεύτικο δίπολο: οι αριστεροί που χτυπάνε τους άριστους, δηλ η αριστεροκρατία εναντίον της αριστοκρατίας και της ελίτ που νοιάζεται για το παντεσπάνι της (που το απειλούν οι ξεβράκωτοι).

Μόνο που ούτε οι μεν είναι αριστεροί, ούτε οι δε άριστοι (άλλο αν τους έχει μείνει η αριστοκρατική νοοτροπία). Και δε θα απαλλαγούμε απ' το γελοίο θέαμα που προσφέρουν (χωρίς καν τον άρτο, παρά μόνο παντεσπάνι για τους πλούσιους) ψηφίζοντας στη θέση τους κάποιους άλλους καλύτερους, πραγματικά άριστους ή πραγματικά αριστερούς.
Θα απαλλαγούμε μόνο όταν σταματήσουμε να αποχωρούμε αηδιασμένοι σαν τον Σκιπίωνα και διαβούμε το Ρουβίκωνα της απάθειας, συνειδητοποιώντας επιτέλους πως alea jacta est. Ούτως ώστε να μπορούμε κάποτε να πούμε veni vidi vici...

Οι συνειρμοί του τρένου

Το τρένο φεύγει στις οκτώ, ταξίδι για την Κατερίνη

Κι ούτε μια ΔΕΚΟ δε θα μείνει...

Κι εμείς είμαστε το νούμερο οκτώ, μας ξέρουν όλοι με αυτό.

Μα πώς τον λεν το διπλανό και τον τρελό τον Ιταλό (Μάριο Μπόνι, πιθανότατα)

Και να πώς κόλλησαν συνειρμικά ο ΟΣΕ με τους Ιταλούς που τον εξαγόρασαν, αν και μπορεί να υπάρχουν συλλέκτες, που να έχουν δώσει οριακά περισσότερα, για να εξασφαλίσουν κάποια σπάνια κομμάτια για τις συλλογές τους με τα ηλεκτρικά τρενάκια.

Από τη στιγμή βέβαια που ο Σύριζα έχει προσχωρήσει στο νεοφιλελεύθερο στρατόπεδο του θατσερικού ΤΙΝΑ (Δεν Υπάρχει Εναλλακτική), με οδηγό τη Μάργκαρετ (το' πε και χτες εξάλλου ο Τσίπρας πως δεν πάσχει από ιδεοληψίες -αλλά για αυτά περισσότερα αύριο), δεν είναι πολύ λογικό να ιδιωτικοποιήσει τους σιδηρόδρομους, που είναι από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα των... ευεγερτικών αποτελεσμάτων της ιδιωτικής πρωτοβουλίας στη Βρετανία.

Ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της ΔΦΑ πάει τρένο, όπως και τα μνημόνια, που μας έρχονται σαν τρενάκι (και τους ψηφοφόρους της Δαπ στη συνέλευση), το ένα πίσω από το άλλο (ρε παιδιά να οργανωθούμε), χωρίς σάλιο και σοσιαλδημοκρατική περιποίηση. Σαν το κόκκινο βαγόνι-στρατηγείο του Λέοντα, που έγινε ξακουστό στο ρωσικό εμφύλιο. Και ίσως γι' αυτό το ΣΕΚ -που παλιά λεγόταν ΟΣΕ, ενώ ο ΟΣΕ λεγόταν ΣΕΚ- να διάλεξε αυτό το όνομα. Κι είναι ζήτημα τι όνομα θα διαλέξει την επόμενη φορά. Ίσως να λέγονται "το κόκκινο τρένο", όνομα-ωδή στο προλεκάλτ.

Με τόσο σοσιαλισμό (από τα κάτω) όμως, γίνεται όλο και πιο δύσκολη η διαφοροποίηση των κατεξοχήν, δηλωμένων νεοφιλελεύθερων. Τι διαφορετικό να πει δηλαδή και ο Μητσοτάκης; Ότι οι ιδιωτικοποιήσεις του Σύριζα είναι δειλές και τις κάνει χωρίς να τις πιστεύει; Ή ότι οι Συριζαίοι είναι τόσο πορωμένοι κρατιστές -sic- που ακόμα και τις ιδιωτικοποιήσεις τις κλείνει με τις αντίστοιχες ΔΕΚΟ άλλων χωρών;

(Σ.Σ.: τελικά οι νεοφιλελεύθεροι διαμαρτύρονται για το ευτελές αντίτιμο του ξεπουλήματος -που για αυτό ακριβώς λέγεται ξεπούλημα βέβαια, επειδή δίνεις κάτι όσο-όσο, πέντε κάτω-δέκα κάτω, δε θα τα χαλάσουμε εκεί τώρα, κάντο δεκαπέντε κάτω στο τετράγωνο και κλείσαμε συμφωνία. Το ζήτημα δηλ δεν είναι να μη χάσεις την τιμή σου, αλλά να πιάσει καλά λεφτά στην αγορά. Κι αν σου κλέβουν το πρόγραμμα, ψάχνεις να βρεις αφορμές να διαφωνήσεις στο περιτύλιγμα. Αλλά τι διαμαρτύρονται; Έτσι δε λειτουργεί η διαβόητη... "ελεύθερη αγορά";)

Αυτή τη φορά αγοραστής ήταν ο αντίστοιχος ιταλικός ΟΣΕ, που πρόσφατα είχε στο παθητικό του ένα πολύνεκρο δυστύχημα (το δώσαμε κοψοχρονιά, αλλά πήγε τουλάχιστον σε καλά χέρια που λέει κι ο Μώμος). Κι αν αναρωτιέται κανείς γιατί μια επιχείρηση που έχει τόσα προβλήματα, κάνει τέτοια ανοίγματα, μπορεί να σκεφτεί και την περίπτωση του Μαρινόπουλου, μες στα χρόνια της κρίσης. Δεν είναι θέμα διαλεκτικής, αλλά η... ομοιοπαθητική του καπιταλισμού, κι η φυγή προς τα μπρος και προς τον γκρεμό (όπου δεν πέφτουν ποτέ τα αφεντικά).

Το τρενάκι γυρνούσε φωτισμένο και αχνό στον αέρα

Τι άλλο μένει να σημειώσουμε;

Το συνειρμό με μια παλιά γελοιογραφία του Ιωάννου, από την περίοδο Σημίτη, με το πασοκικό σύνθημα "το μέλλον ξεκίνησε", που το συμβόλιζε στο σκίτσο ένα τρένο, να ξεκινάει από το σταθμό, και πίσω του ο κόσμος στην αποβάθρα, να το χαιρετά και να το βλέπει να φεύγει χωρίς αυτόν, σαν να ήταν το τρένο της ΕΤΕ, που ποτέ δεν πιάσαμε.

Γενικά το τρένο είναι ένα σχετικά φτηνό μέσο (ακόμα τουλάχιστον), που ο RedFly λέει πως του ανήκει το μέλλον, άσχετα αν εμείς δεν έχουμε πιάσει ακόμα το παρόν και ασθμαίνουμε πίσω του να το πιάσουμε, σαν να κυνηγάμε πεζή τους συρμούς που πιάνουν μέχρι 500 χιλιόμετρα την ώρα. Ένα πολύ ωραίο (το ωραιότερο ίσως) και σχετικά ασφαλές μέσο, όπου δεν πιάνουν τα κινητά κι ο καπνός των θεριακλήδων, και προσφέρεται για διάφορους συνειρμούς και αναζητήσεις (ειδικά παλιότερα, που ο καβουρνιάρης περνούσε από ακόμα πιο ωραία μέρη, όπως τον Πλαταμώνα της Πιερίας). Πχ για τη γαλλική προέλευση του σιδηρόδρομου (ετυμολογικά μιλώντας) και την παλιά ορθογραφία του τρένου με "αι", για να μοιάζει περισσότερο με το "train", που την επανέφερε η Τραινοσε και κάποιοι την κράτησαν. Γιατί η προσωπική αίσθηση του καθενός και το κριτήριό του για την ορθογραφία, είναι πρωτίστως αισθητικό, πώς μας χτυπάει στο μάτι μια λέξη, κι είναι πολύτιμο, γιατί σπανίως μας ξεγελά, αν το έχουμε αναπτύξει σωστά.

Μια φορά μου 'χες πει, δεν μπορεί, θα το νιώσανε κι άλλοι
Πριν το Σπίρτζη πως μοιάζει ο ΟΣΕ με ευκαιρία μεγάλη

Κι είναι τέλος εκεί, νύχτα, σε ένα σταθμό στη μέση του πουθενά, που περιμένουν δυο τρένα σε αντίθετες ράγες, ακινητοποιημένα, κι όταν ξεκινήσει το ένα από τα δύο, εσύ από το κάθισμά σου βλέπεις απλά μια κίνηση, και δεν μπορείς στην αρχή να καταλάβεις τι και ποιος κινείται. Αν είσαι εσύ που πας μπροστά ή μένεις πίσω στάσιμος και νομίζεις πως προχωράς μπροστά, σαν μερικούς Συριζαίους, που τρώνε σανό και χαίρονται...

Ο δούρειος ίππος του νεοφιλελευθερισμού

Όσα ακολουθούν έχουν γραφτεί το 2012 κι αποτελούν ξεχωριστό υποκεφάλαιο στο βιβλίο "η Κρίση και η διέξοδος". Είναι αρκετά εύκολο να μαντέψετε ποιος το έγραψε διαβάζοντάς το, προτού σας το αποκαλύψω στο τέλος της ανάρτησης, οπότε μπορείτε να το δείτε και ως ένα είδος κουίζ, παράλληλα με την ουσία, που εξετάζουμε στο τέλος. Μερικά σημεία μπορεί να έχουν ξεφύγει κατά τη μεταφορά, λόγω κακής ανάλυσης της πρόχειρης φωτογραφίας. Αλλά το νόημα παραμένει χωρίς να αλλοιώνεται

Καλή ανάγνωση.

Ιδιωτικοποιήσεις: Ο δούρειος ίππος του νεοφιλελευθερισμού

Όλα όσα κάναμε από το 1983 και μετά βασίζονταν στην αίσθηση ότι έπρεπε να εκπληρώσουμε μια αποστολή: ο Νότος έπρεπε να "ιδιωτικοποιηθεί" ή να πεθάνει. Για το λόγο αυτόν προκαλέσαμε αδιάντροπα ένα οικονομικό χάος στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική από το 1983 ως το 1988.
Ντ. Λ. Μπαντού, υψηλόβαθμο στέλεχος του ΔΝΤ, στην επιστολή παραίτησής του από τον οργανισμό

Απαράβατος όρος κάθε προγράμματος "διάσωσης" που προωθεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Αυτές από τη μια μεριά μεταφέρουν μαζικά πόρους από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, από την άλλη αποδυναμώνουν τη δυνατότητα του κράτους να λειτουργεί ως στρατηγικός ρυθμιστής της εθνικής οικονομίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μάλιστα, δεν πρόκειται απλώς για αλλαγή τύπου ιδιοκτησίας, αλλά για μεταβίβαση του εθνικού πλούτου σε αλλοδαπές μονοπωλιακές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, μέχρι το 1990 και την έναρξη του προγράμματος βοήθειας του ΔΝΤ, μόνο μία από τις τράπεζες του Μεξικού δεν ανήκε σε μεξικάνικα συμφέροντα, όμως το 2000 εικοσιτέσσερις από τις τριάντα είχαν ήδη περάσει σε ξένα χέρια.

Ανάλογα συνέβησαν και στην Αργεντινή, όπου το 90% των κρατικών επιχειρήσεων ιδιωτικοποιήθηκε, ενώ τη μερίδα του λέοντος πήραν πολυεθνικές εταιρείες, όπως η Giubank, η Bank Boston, οι γαλλικές Suez και Vivendi, οι ισπανικές Repsol και Telefonica. Πριν γίνουν οι πωλήσεις των επιχειρήσεων αυτών και για να καταστούν πιο ελκυστικές και για τους ξένους επενδυτές, οι Κ. Μένεμ και Ντ. Καβάγιο είχαν ήδη απολύσει σχεδόν εφτακόσιες χιλιάδες εργαζόμενους εκεί. Μετά την κατάρρευση των κυβερνήσεων που επιδίωκαν την εφαρμογή του Μνημονίου του ΔΝΤ, ένα μεγάλο τμήμα των ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων επανακρατικοποιήθηκε, ως αναγκαία προϋπόθεση για την ανάκαμψη της οικονομίας.

Δεν είναι όμως μόνο οικονομικά τα κριτήρια με βάση τα οποία θα πρέπει να αξιολογηθούν οι ιδιωτικοποιήσεις. Και σε επίπεδο συνταγματικού δικαίου γίνεται δεκτό ότι, για λόγους εθνικού συμφέροντος, ορισμένες υπηρεσίες πρέπει να παραμένουν αποκλειστικά δημόσιες. Η νομολογία του Γαλλικού Συνταγματικού Δικαστηρίου προσφέρει ένα παρόμοιο πλαίσιο αναφοράς. Δέχτηκε ότι ανήκει κατ' αρχήν στο νομοθέτη η απόφαση για την εθνικοποίηση ή ιδιωτικοποίηση μιας δραστηριότητας, με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν σεβαστοί οι σχετικοί συνταγματικοί σκοποί και περιορισμοί.

Αποκλείεται όμως απολύτως η ιδιωτικοποίηση των "εθνικών δημόσιων υπηρεσιών" (services publics nationaux) και των "de facto μονοπωλίων" (monopoles de fait). "Εθνικές δημόσιες υπηρεσίες" ίσως, για παράδειγμα, η κοινωνική ασφάλιση, είναι εκείνες των οποίων η αναγκαιότητα ύπαρξης πηγάζει από σκοπούς ή κανόνες συνταγματικής ισχύος. Αντίθετα, όσες δημόσιες υπηρεσίες έχουν απλώς συσταθεί από το νομοθέτη χωρίς αντίστοιχη συνταγματική πρόβλεψη μπορούν ελεύθερα να εκχωρηθούν στον ιδιωτικό τομέα ή και να καταργηθούν.

Ανάλογα γίνονται, κατ' αρχήν, δεκτά και από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι, έχει κριθεί ότι "οι δημόσιες επιχειρήσεις που παρέχουν αγαθά ζωτικής σημασίας, ασχέτως του νομικού των ενδύματος, τελούν πάντοτε υπό την εξάρτηση και εποπτεία του κράτους, από την οποία δε δύνανται να εξέλθουν". Συνεπώς, η συνταγματική υποχρέωση του κράτους να ασκεί -τουλάχιστον- εποπτεία στις δημόσιες υπηρεσίες που υπηρετούν συνταγματικό σκοπό δεν ελέγχεται μόνο σε περιπτώσεις αποκρατικοποιήσεων, αλλά και σε περίπτωση έλλειψης άσκησης πλήρους και αποτελεσματικού ελέγχου επί παρόμοιων ιδιωτικών δραστηριοτήτων.

Με άλλα λόγια, η ελληνική νομολογία δέχεται τη δυνατότητα ιδιωτικοποίησης δημόσιων επιχειρήσεων, αρκεί να εξασφαλίζεται η κρατική εποπτεία σε όσες από αυτές ασκούν δημόσια υπηρεσία, και πάλι όμως με την "αυτονόητη [sic] προϋπόθεση" ότι δεν αφορά εκείνα τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) των οποίων οι αρμοδιότητες είναι αναπόσπαστες από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας". Κατά το ΣτΕ, τα ΝΠΔΔ στα οποία έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες δια των οποίων το Κράτος πραγματώνει το σκοπό του" πρέπει να διατηρούν το χαρακτήρα δημόσιας αρχής, άρα δεν επιτρέπεται να ιδιωτικοποιηθούν.

Είναι σαφές ότι το Ανώτατο Δικαστήριο με την παραπάνω διατύπωση, με την οποία προσπαθεί να ανιχνεύσει -πάλι κατά δική του έκφραση- "τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας", δε θεωρεί ως σκοπό του κράτους κάθε σκοπό δημόσιου συμφέροντος. Αν και το ΣτΕ δεν αναλύει περισσότερο το συλλογισμό του, προφανώς δέχεται ότι στον πυρήνα της κρατικής εξουσίας, βρίσκονται εκείνες οι λειτουργίες που συναρτώνται με σκοπούς ρητής συνταγματικής θεμελίωσης. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι εκεί ανήκουν και όλες οι κρατικές υπηρεσίες που υπηρετούν άμεσα τους συνταγματικά κατοχυρωμένους σκοπούς των κοινωνικών δικαιωμάτων των άρθρων 16, 21, 22 και 24 του Συντάγματος.

Και ως προς τις δημόσιες κοινωνικές υπηρεσίες όμως των οποίων επιτρέπεται, κατ' αρχήν, η ιδιωτικοποίηση, υφίστανται σημαντικοί λόγοι συνταγματικής πολιτικής που συνηγορούν στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα τους. Ειδικά ως προς τους φορείς που προσφέρουν κοινωνικές υπηρεσίες, οι ιδιώτες τις περισσότερες φορές δεν παρέχουν τις ίδιες εγγυήσεις για την εξασφάλιση της ίσης απόλαυσης των κοινωνικών δικαιωμάτων, ούτε για τη μη παρείσφρηση οικονομικών κριτηρίων κέρδους, ξένων προς το σκοπό της συνταγματικής τους κατοχύρωσης. Αυτή η διαπίστωση ισχύει ακόμα περισσότερο για την Ελλάδα, όπου παρά τη διόγκωση του κράτους σε άλλους τομείς, υφίσταται ένα έλλειμμα κρατικότητας (deficit [...]) στην κοινωνική πολιτική, λόγω της μεγάλης επιρροής των άτυπων και α-νομικών (...) σχέσεων που στρεβλώνουν τα κριτήρια και τον προσανατολισμό της κρατικής προστασίας.

Πέρα από τις παραπάνω γενικής ισχύος διαπιστώσεις, υπάρχουν πολύ σημαντικοί λόγοι εναντίωσης στο μαζικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων των Μνημονίων, τόσο από συνταγματική όσο και από οικονομική και δημοσιονομική άποψη. Κατ' αρχάς, για τις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις, όπως η ΔΕΗ, υφίστανται οι περιορισμοί του άρθρου 106 παρ. 3 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει "την αναγκαστική συμμετοχή [...] του Κράτους [...] σε επιχειρήσεις που έχουν χαρακτήρα μονοπωλίου ή ζωτική σημασία για την αξιοποίηση των πηγών του εθνικού πλούτου, ή έχουν ως κύριο σκοπό την παροχή υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο".

Για εκείνες τις επιχειρήσεις που δεν έχουν παρόμοιο στρατηγικό χαρακτήρα, αλλά είναι ιδιαίτερα κερδοφόρες, όπως ο ΟΠΑΠ, ναι μεν δεν τίθεται παρόμοιο θέμα συνταγματικότητας, υφίσταται όμως ένα άλλο σημαντικό ζήτημα δημοσίου συμφέροντος: εάν πωληθούν όλες οι επιχειρήσεις, ή σημαντικό ποσοστό τους, που εισφέρουν στον κρατικό προϋπολογισμό, όχι μόνο το έλλειμμα θα διευρυνθεί αντί να μειωθεί, αλλά στο μέλλον το κράτος δε θα μπορεί πλέον να υλοποιεί αποτελεσματικά τους σκοπούς του ελλείψει πόρων. (Ο ΟΠΑΠ, για παράδειγμα, χρηματοδοτούσε σημαντικό τμήμα της αθλητικής και καλλιτεχνικής δραστηριότητας της χώρας).

Όπως παρατηρεί σχετικά η σύμβουλος Επικρατείας Μ. Καραμανώφ, "οι δημόσιοι σκοποί αν δεν υποστηρίζονται από τους αναγκαίους υλικούς πόρους, καταντούν κενό γράμμα. [...] Είναι όμως προφανές ότι ούτε το νομικό καθεστώς της αγοράς ούτε οι αβέβαιοι μηχανισμοί κι οι συναλλακτικές πρακτικές της είναι σε θέση, υπό τις παρούσες μάλιστα συνθήκες της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, να εγγυηθούν μακροπρόθεσμα ότι η δημόσια περιουσία δε θα εξανεμιστεί". Για τον ίδιο λόγο, κατά την παλαιότερη νομολογία του ΣτΕ, η οποία δεν έχει ανατραπεί ακόμα, η απαλλοτρίωση αποκλειστικά για εισπρακτικούς σκοπούς, δηλαδή για την αύξηση της ρευστότητας του Δημοσίου από την εκποίηση του απαλλοτριωθέντος, είναι ευθέως αντίθετη προς το άρθρο 17 του Συντάγματος.

Τα παραπάνω ισχύουν ακόμα περισσότερο σήμερα, που η χρηματιστηριακή αξία των περισσότερων δημόσιων επιχειρήσεων έχει καταβαραθρωθεί κι η εξαγορά τους θα γίνει σε τιμές πολύ χαμηλότερες από την πραγματική αξία τους, σε πολλές περιπτώσεις χαμηλότερη ακόμα και από την αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας που κατέχουν. Είναι πρόδηλο ότι παρόμοιο "ξεπούλημα των ασημικών" δεν είναι απλώς αντισυνταγματικό. Συνιστά πραγματικό έγκλημα σε βάρος των μελλοντικών γενιών και της δυνατότητας της χώρας να ασκεί αυτόνομη εθνική οικονομική πολιτική.

-.-.-

Όπως θα έχετε καταλάβει ίσως, το παραπάνω συνταγματικό και βαρύγδουπο "κατηγορώ" κατά των ιδιωτικοποιήσεων και του νεοφιλελευθερισμού ανήκει στον υπουργό Εργασίας, τον κομμουνιστή και αποστάτη της τάξης του, τον ένα και μοναδικό... Γιώργο Κατρούγκαλο.

Εκτός από τα πολλά μπράβο, την τραγική ειρωνεία του πράγματος με την "κάθε λέξη του (αστικού) Συντάγματος" που καταπατάται, την πρωθύστερη καταγγελία του εαυτού του ("μα με ακούς τι λέω ο ξεφτίλας;" που έλεγε και μια γελοιογραφία του Ζάχαρη), αξίζει να σταθούμε στην τελευταία φράση περί εγκλήματος. Και να του πούμε ότι δεν είναι απλά ένα έγκλημα, αλλά κάτι παραπάνω. Είναι ο καπιταλισμός, ανόητε...

Αλλά αυτά ένας κομμουνιστής, σαν το Γιώργο, θα τα ξέρει και θα τα παίζει στα δάχτυλα...

Υγ: ξέχασα να βάλω και την αφιέρωση που έχει το βιβλίο.

Στη Χλόη και την Αυγή.
Μακάρι η γενιά τους να ζήσει σε μια καλύτερη Ελλάδα,
σε έναν καλύτερο κόσμο.

Αλλά επειδή το μέλλον δε θα έρθει από μόνο του, νέτο-σκέτο, αν δεν πάρουμε εμείς μέτρα γι' αυτό, ο Κατρούγκαλος φρόντισε να υλοποιήσει το όραμά του. Άμα είσαι κομμουνιστής, δεν παίζεις με αυτά..

ΔΕΗθώμεν

Κωδικοποιημένες σημειώσεις για το μεγάλο φαγοπότι της μικρής δεη

Η περίπτωση του ξεπουλήματος της μικρής δεη προσφέρεται για την κατάρριψη διαφόρων αστικών μύθων νεοφιλελεύθερης και σοσιαλδημοκρατικής κοπής.

Κανείς θιασώτης του νεοφιλελευθερισμού (νεοφιλελές) δεν μπορεί να υποδείξει κάποια περίπτωση ιδιωτικοποίησης (έστω σαν εξαίρεση που επιβεβαιώνει τον κανόνα) που να έφερε ως αποτέλεσμα πιο χαμηλές τιμές για τον καταναλωτή με το λεγόμενο υγιή ανταγωνισμό (παρεμπιπτόντως, θα είχε ενδιαφέρον ένας ακριβής ορισμός της έννοιας, σε αντιπαράθεση πχ με τον ασθενή ή τον αρρωστηένο ανταγωνισμό).

Ούτε μπορεί κανείς φυσικά να εξηγήσει πειστικά με ποιον τρόπο ωφελεί το δημόσιο η εκχώρηση κερδοφόρων επιχειρήσεων και μάλιστα των πιο επικερδών λειτουργιών τους· ή –εφόσον πιστέψουμε ότι έχουμε να κάνουμε με ελλειμματικούς, προβληματικούς οργανισμούς- για ποιο λόγο προσελκύουν το επενδυτικό ενδιαφέρον των μεγάλων μονοπωλίων, που δε δρουν προφανώς ως φιλόπτωχα ταμεία, αλλά με αποκλειστικό σκοπό το μέγιστο κέρδος.

Κάθε τίμιος απατεώνας που σέβεται τον εαυτό του, πρέπει βέβαια να μας πείσει πως τα πράγματα είναι διαφορετικά και πως, στην πραγματικότητα, όλα γίνονται για το καλό μας. Η πιο κραυγαλέα περίπτωση που μπορώ να ανακαλέσω στη μνήμη μου είναι μια παλιά διαφήμιση του οτε, που αύξανε μεν τα τιμολόγια, αλλά πρόβαλλε την αλλαγή του τρόπου χρέωσης ανά λεπτό κι όχι ανά τρίλεπτο, όπως γινόταν πριν.

Όταν παίρνω ένα κιλό πατάτες, γιατί να πληρώνω τρία κιλά πατάτες;

Το πόσο θα έφτανε η τιμή του κιλού βέβαια, μας ήταν αδιάφορο κι έτσι συνεχίζαμε όλοι χαρούμενοι κι ευτυχισμένοι συνδρομητές, μολονότι λίγα χρόνια πριν, μπορούσες να βάλεις ένα τάλιρο στον τηλεφωνικό θάλαμο και να μιλάς με τις ώρες, πρακτικά για όσο ήθελες.

Εν τω μεταξύ η ράβδος της ανεξάρτητης δικαιοσύνης πίπτει εκεί που δε φτάνει ο δημοσιογραφικός λόγος και τα αντανακλαστικά του καλλιεργούμενου κοινωνικού αυτοματισμού, κρίνοντας «παράνομη και καταχρηστική» τη συντριπτική πλειοψηφία των απεργιακών κινητοποιήσεων και γενικά κάθε αγωνιστική εργατική κινητοποίηση. Το σύνθημα «νόμος είναι το δίκιο του εργάτη», που τόσο ερεθίζει τις ασώματες κεφαλές στα δελτία ειδήσεων, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Ο ανεκδιήγητος ταμίλος, που μεγάλωσε με λάμπες πετρελαίου και το ρομαντικό φως των κεριών, δίνει μια πολύ καλή αφορμή να προβληματιστούμε πάνω στο τι είναι κοινωνικό αγαθό και πώς το ορίζουμε. Έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε κοινωνικά κάποια αγαθά (όπως το νερό και το ρεύμα) που καλύπτουν κάποιες πρώτες, βασικές ανάγκες και πρέπει να είναι προσιτά σε όλους, ανεξάρτητα από το εισόδημα και την κοινωνική τους θέση. Ποιο αγαθό όμως, απ’ όσα παράγει ο άνθρωπος με την εργασία του, για να καλύψει τις ανάγκες του, θεωρούμε πώς δεν χρειάζεται να δίνεται ισότιμα σε όλους, αλλά να το έχουν μόνο όσοι προνομιούχοι μπορούν να το ακριβοπληρώσουν για να το απολαύσουν; Ακόμα και τα είδη πολυτελείας σχετίζονται με βασικές ανάγκες του ανθρώπου (διακοπές, ψυχαγωγία, μεταφορές, μόρφωση, κτλ). Και δεν υπάρχει καμία τέτοια ανάγκη που να συνιστά πολυτέλεια, απλά και μόνο επειδή δεν αφορά άμεσα το κομμάτι της επιβίωσης.

Ούτως ή άλλως όμως, για ποιο κοινωνικό αγαθό μπορούμε να μιλάμε σήμερα στο ήδη υπάρχον πλαίσιο, όταν οι λαϊκές οικογένειες καλούνται να (ακριβο)πληρώσουν το ρεύμα και το νερό που καταναλώνουν και χιλιάδες νοικοκυριά αφήνουν ανεξόφλητους τους λογαριασμούς τους, λόγω αντικειμενικής αδυναμίας να τους πληρώσουν;

Ο τεμαχισμός και το ξεπούλημα ενός μόνο τμήματος του οργανισμού, δεν έχει να κάνει με κάποιο είδος φιλολαϊκής ανησυχίας της κυβέρνησης, αλλά συνιστά μία ακόμα απόδειξη πω οι καπιταλιστές δεν ενδιαφέρονται ακριβώς για το σύνολο των λειτουργιών κάθε επιχείρησης, αλλά προτιμούν και επιδιώκουν τη σύμπραξη με το δημόσιο, που αναλαμβάνει τα πιο κοστοβόρα κομμάτια που δεν αποφέρουν άμεσα κέρδος (πχ δημιουργία και συντήρηση δικτύου), αφήνοντας για τους ιδιώτες τα δελεαστικά φιλέτα με το μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους.

Η σύμπραξη δημόσιου κι ιδιωτικού τομέα μέσω των σδιτ και ποικίλων άλλων τρόπων, δεν είναι παρά μια επιβεβαίωση της σύμφυσης κράτους-μονοπωλίων στο σύγχρονο κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό (κμκ) που μπορεί να πάρει διάφορες μορφές. Ο χαρακτήρας της όμως δεν επηρεάζεται άμεσα απ’ την ποικιλία αυτών των μορφών συνεργασίας, από το εκάστοτε καθεστώς ιδιοκτησίας του κάθε οργανισμού (εάν δηλ ανήκει στο κράτος ή σε ιδιώτη, στο δήμο ή στους μετόχους δημότες του, που εξαγόρασαν συλλογικά τις μετοχές του). Και δεν αλλάζει στο παραμικρό από το παλιότερο κεϊνσιανό πλαίσιο λειτουργίας του ή τη σημερινή νεοφιλελεύθερη φάση ανάπτυξης του καπιταλισμού, που έχει ως βασικό γνώρισμα τις εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις. Η «δημόσια δεη» ως είχε, έδινε (και θα εξακολουθήσει να το κάνει) φτηνό ρεύμα στους βιομήχανους, λειτουργούσε πρωτίστως με ιδιωτικο-οικονομικά κριτήρια, έκοβε την παροχή σε άπορους καταναλωτές, που δε μπορούσαν να εξοφλήσουν τους λογαριασμούς τους, κτλ.

Η υπεράσπιση του σημερινού στάτους κβο στη δεη λοιπόν δεν υπερασπίζεται ουσιαστικά το δημόσιο χαρακτήρα της, δεν αποτελεί καν συνεπή μάχη οπισθοφυλακών από τη σκοπιά του κεϊνσιανού παρελθόντος και των κεκτημένων του -εφόσον έχει μεσολαβήσει από το 90’ μια σειρά νόμων που ξήλωνε σταδιακά το πουλόβερ, προωθώντας την ιδιωτικοποίηση του οργανισμού. Και καταλήγει να αποτελεί την άλλη όψη του νομίσματος του κρατικομονοπωλιακού πλαισίου, με μια κινηματική νότα συμμετοχικής, δημοψηφισματικής αμεσοδημοκρατίας. Το σύστημα δεν χαράζει μία μονοσήμαντη στρατηγική πορεία, αλλά φροντίζει και για τις κίβδηλες εναλλακτικές που ενσωματώνουν τις αγωνιστικές διαθέσεις-διεργασίες προσφέροντας στον κόσμο ψεύτικη πολιτική διέξοδο με κοινοβουλευτικούς όρους και μια κυβερνητική λύση από τα πάνω.

Παράλληλα αναδεικνύονται πολλά κομβικά ζητήματα που καλείται να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά η πρωτοπορία των ταξικών δυνάμεων ανεβάζοντας το επόμενο διάστημα την ποιότητα της δουλειάς της.

Η αναντιστοιχία των ανεβασμένων μορφών πάλης που επιλέγονται, περισσότερο ως καρπός απόγνωσης στο παρά πέντε παρά ως ώριμη και συνειδητή επιλογή, με το επίπεδο συνειδητοποίησης ενός κλάδου. Η δημιουργία ή περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση αγωνιστικών συνειδήσεων κατά τη διάρκεια των εργατικών κινητοποιήσεων και τα όρια που βάζουν στο περιεχόμενό τους οι δυνάμεις του οπορτουνισμού. Η απαιτούμενη πολυμορφία, χωρίς φετιχοποίηση συγκεκριμένων μορφών πάλης, που πολλές φορές γίνεται το άλλοθι της υποχώρησης μετά από την αναδίπλωση-απογοήτευση ενός κλάδου και δεν εμφανίζεται ποτέ στην πράξη. Το σπάσιμο της συντεχνιακής λογικής και του αδιέξοδου περιεχομένου, που κάνει την εμφάνισή του στις κινητοποιήσεις πολλών κλάδων περισσότερο ως έκφραση της ήττας και του κυρίαρχου πλαισίου, παρά ως αμφισβήτησή του κι απεγκλωβισμός από τους όρους του. Το ενδεχόμενο-δυνατότητα να μπουν μπροστά ως δόρυ αιχμής κάποιοι κλάδοι που μπορούν να τραβήξουν μέχρι τέλους, για να συσπειρωθούν σε αγωνιστική κατεύθυνση κι οι υπόλοιποι.

Και μια σειρά άλλα, που εδώ τα απαριθμώ και τα αναφέρω ονομαστικά, απαιτούν ωστόσο ειδική εξέταση σε ξεχωριστό κείμενο κι ίσως να το δούμε αναλυτικά σε κάποια από τις επόμενες αναρτήσεις.