Αλλάζεις, αλλάζεις και με τρομάζεις

Ο περισσότερος κόσμος νιώθει την ανάγκη για μια αλλαγή στη ζωή του –και θα ήταν παράλογο να μην τη νιώθει, έτσι που έχουν γίνει τα πράγματα τελευταία. Μερικοί νιώθουν την ίδια ανάγκη για αλλαγή, ακόμα κι όταν περνάνε καλά, για να μην πέσουνε στη λούμπα της ρουτίνας –που είναι ο χειρότερος εχθρός του ενθουσιασμού.

Η ανάγκη αυτή καταγράφηκε στο συλλογικό φαντασιακό του λαού μας κι έγινε αντικείμενο εκμετάλλευσης –σε βαθμό λεηλασίας- από το πασόκ με το ψευδεπίγραφο σύνθημα της αλλαγής. Που αποδείχτηκε απλή παραλλαγή, σοσιαλδημοκρατικής κοπής, κι επέφερε φυσιολογικά ως αντίλογο το σύνθημα της απαλλαγής. Ενώ ο χαρίλαος με τα αποφθέγματα, είπε σε έναν πασόκο δημοσιογράφο: αλλαγές βλέπω, αλλαγή δεν βλέπω. Κι έβαλε τα πράγματα στη θέση τους.

Στη δεκαετία με τις βάτες, σε μία από τις ιστορίες του αρκά, ο απεγνωσμένος κόκορας κάνει την αυτοκριτική του (είμαι εραστής παλιάς μόδας, γι’ αυτό δε μπορώ να σταυρώσω γκόμενα) και ψάχνει τι μπορεί να αλλάξει για να τα καταφέρει. Κι αν το έβαφα πράσινο;

Η κε του μπλοκ απορρίπτει από θέση αρχής το πράσινο χρώμα για το σφυροδρέπανο, αλλά δε μπορεί παρά να συμμορφωθεί στις επιταγές των νέων καιρών και να ακολουθήσει το πνεύμα τους. Ποιο είναι αυτό;

Το περιγράφουν πολύ καλά οι κλασικοί στο μανιφέστο.
Η συνεχής ανατροπή της παραγωγής, ο αδιάκοπος κλονισμός όλων των κοινωνικών καταστάσεων η αιώνια αβεβαιότητα και κίνηση. Διαλύονται όλες οι στέρεες, σκουριασμένες σχέσεις (...) κι όλες οι καινούριες που διαμορφώνονται, παλιώνουν πριν προλάβουν να αποστεωθούν. Καθετί το κλειστό και στάσιμο εξατμίζεται, καθετί το ιερό βεβηλώνεται.

Και δυο παραγράφους πιο πάνω.
Όπου ήρθε η αστική τάξη στην εξουσία, κατέστρεψε όλες τις ειδυλλιακές σχέσεις. Έσπασε χωρίς οίκτο τα ποικίλα, φεουδαρχικά δεσμά και δεν άφησε κανέναν άλλο ανθρώπινο δεσμό, εκτός από το γυμνό συμφέρον, την αναίσθητη πληρωμή τοις μετρητοίς.

Το κεφάλαιο κινείται αδιάκοπα για την αναπαραγωγή του, σέρνοντας πίσω του ασθμαίνοντα τον εργάτη απ’ την ταινία του τσάπλιν, τα καλούπια και τις παραδόσεις της παλιάς εποχής που σπαν και διαλύονται. Κατέστρεψε, μαζί με τα φεουδαρχικά δεσμά, κάθε έννοια ανθρώπινου δεσμού και καλλιέργησε τον ατομισμό και την αλλοτρίωση.

Ταυτόχρονα ωστόσο επαναστατικοποιεί συνεχώς τα μέσα παραγωγής και δημιουργεί τις υλικές δυνατότητες, μέσω της αυτοματοποίησης, για την ουσιαστική κοινωνικοποίηση και την σύνδεση των παραγωγικών –κι όχι μόνο- δραστηριοτήτων σε ένα ανώτερο επίπεδο από το βιολογικό.

Η κε του μπλοκ θεωρητικά αναγνωρίζει τη μεγαλειώδη σημασία αυτού του προτσές. Στην πράξη όμως έχει χάσει αμετάκλητα το τρένο της επιστημονικοτεχνικής επανάστασης κι αντιμετωπίζει την ετε με το δέος του σφου τραμπάκουλα, μπροστά στο μαγικό κουτί της τηλεόρασης. Τέσσερα, πέντε, εβδομήντα τρία... τετράγωνα, τρίγωνα, ρόμβοι... τούτα τα πράγματα παιδάκι μου είναι εκ διαμέτρου αξιοθαύμαστα. Έχει και λατινικά, dum, spiro, spero, όλα μέσα.

Όπως λέει ο σοβιετικός κυριούλης στο βιβλίο του για τη γραφειοκρατία στη σοβιετία, η ηγεσία της γραφειοκρατίας γνωρίζει τον κόσμο μέσα από τις δομές και τις υπηρεσίες του μηχανισμού –εν προκειμένω του μπλοκ- γιατί μόνο αυτές εμπιστεύεται. Αλλά οι κατώτερες βαθμίδες ενημερώνουν τις ανώτερες για τα πράγματα βάση των αρχών και των επίσημων απόψεων που έχουν καθιερώσει οι δεύτερες. Κι όλα φαίνονται ακίνητα και ψεύτικα, σχεδόν αγγελικά (γραφειοκρατικά πλασμένα).

Φαύλος κύκλος με σημείο αναφοράς τον βάλτο του τέλματος. Η γραφειοκρατία αδυνατεί να συλλάβει τις αλλαγές –νοητικά και κυριολεκτικά- προσπαθεί να τις ελέγξει, να τις εμποδίσει και καταλήγει νομοτελειακά στη ρουτίνα και τη (μπρεζνιεφική) στασιμότητα. Στο τέλος αποδέχεται απρόθυμα τις αλλαγές, αλλά αποδεικνύεται ανίκανη να τις ακολουθήσει -όπως η μπρεζνιεφική φρουρά με την περεστρόικα.

Παρόλα αυτά το μοντέλο είναι δυσλειτουργικό και δεν επιδέχεται μεταρρυθμίσεων. Δεν παίρνει διορθώσεις, αλλά ανατροπή, όπως λέει και το σύνθημα. Και το υπόδειγμα (template) του μπλοκ είναι ασύμβατο με τις νεότερες τεχνολογικές προσθήκες. Γίνεται φανερό ότι η αλλαγή πρέπει να είναι καθολική. Κι ότι χρειάζεται κάποιος εξωτερικός παράγοντας, ένα απ’ έξω να την επιτελέσει.

Αυτουργός αυτής της πολιτισμικής μεταρρύθμισης (ως διαλεκτικό συμπλήρωμα της επανάστασης του μάο) είναι ο σφος blogger αλέξανδρος δελάρζ. Μπορεί να άλλαξε το ψευδώνυμό του σε ένα ρεβιζιονιστικής κοπής άλεξ ντι, που παραπέμπει στο ντούμπτσεκ και την άνοιξη της πράγας, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένας μικρός μαγιακόφσκι των ρεντ μπλόγκερς.

Μέγας είσαι αλέξανδρε και θαυμαστά τα έργα σου

Επικεφαλής ενός πρωτοπόρου, καλλιτεχνικού ρεύματος που συνδυάζει το φουτουρισμό με την ρετροσπεκτίβα, δεν καταπιάστηκε με εφημερίδες τοίχου, ή με αφίσες, όπως ο βλαδίμηρος, αλλά με πράγματα της εποχής του, όπως τα ιστολόγια. Μπορείτε να δείτε μια δουλειά του με γαλαξιακά στοιχεία στο καινούριο σκηνικό του red fly -μικρός φόρος τιμής στα 50χρονα από την πρώτη διαστημική πτήση του γιούρι γκαγκάριν, που συμπληρώθηκαν φέτος.

Κάθε αλλαγή είναι μια απιστία, μια προδοσία των παραδόσεων. Αλλά διαλεκτική υπέρβαση είναι η ενότητα των αντιθέτων, τομή και συνέχεια σ’ ένα σύνολο. Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν.

Η κε του μπλοκ θέτει τη νέα αισθητική πρόταση στη διάθεση της βάσης –αν υποθέσουμε ότι την ενδιαφέρει κάτι τέτοιο- για κριτικές παρατηρήσεις, προτάσεις κι αναθέματα. Οι προτάσεις αυτές έχουν συμβουλευτικό, κι όχι δεσμευτικό χαρακτήρα. Δηλ κάτι σαν το δημοψήφισμα που ετοιμάζει ο τζέφρυ.

Υγ: θέτω επίσης υπ’ όψιν της βάσης του μπλοκ, μια σχετικά πρόσφατη ανακάλυψη. Ένα ιστολόγιο για τη διάδοση των κειμένων της κομεπ (κομμουνιστικής επιθεώρησης), που φαντάζομαι ότι θα το βρείτε αρκετά χρήσιμο και λειτουργικό. Αξίζει τον κόπο να το επισκεφτείτε.

Πολύχρονος να ζεις μεγάλε Λένιν

Στις 21 του γενάρη του 1924 πέθανε ο λένιν. Έξι μέρες μετά ένα εκατομμύριο μοσχοβίτες παρέλασαν στην κόκκινη πλατεία με 32 βαθμούς υπό το μηδέν για να δουν τη σορό του να τοποθετείται στο μαυσωλείο. Και τρεις μέρες αργότερα σε ένα ευχαριστήριο κείμενο για τα συλλυπητήρια που δέχτηκε, η κρούπσκαγια έγραφε:

έχω μια μεγάλη παράκληση να σας απευθύνω. Μην αφήστε το φόρο τιμής σας προς τον ίλιτς να πάρει τη μορφή λατρείας προς το πρόσωπό του. Μην του χτίσετε μνημεία, μη δώστε το όνομά του σε κάποιο μέγαρο, μην οργανώσετε επιμνημόσυνες τελετές. Στη ζωή του έδινε τόση λίγη σημασία σε όλα αυτά, τα θεωρούσε τόσο μάταια. Σκεφτείτε πόσο φτωχός είναι ακόμα ο τόπος μας. Αν θέλετε να τιμήσετε το όνομα του λένιν, χτίστε βρεφοκομεία, σχολειά, νηπιαγωγεία, βιβλιοθήκες, ιατρικά κέντρα, νοσοκομεία, άσυλα αναπήρων (…) και με όλα αυτά κάντε πράξη τα παραγγέλματά του.

Το δεύτερο σκέλος της παράκλησής της εισακούστηκε, το πρώτο ελέγχεται. Εξάλλου, έτερον εκάτερον. Δεν χρειαζόταν να αποφύγουν την προσωπολατρία για να χτίσουν νοσοκομεία και ιδρύματα.


Η πτυχή αυτή αποτυπώθηκε και στα σοβιετικά εγχειρίδια κι από εκεί πέρασε στα σχολικά βιβλία για τα παιδιά των ελλήνων της υπερορίας. Όλα αυτά μπορούμε να τα βρούμε στο βιβλίο της μποντίλα, πολύχρονος να ζεις μεγάλε στάλιν, που είχαμε δει σε προηγούμενη ανάρτηση για το σύντροφο με το μουστάκι.

Στα αποσπάσματα που μας δίνει ο λένιν παίζει τυφλόμυγα με τα παιδιά, τους χαρίζει δώρα και τους λέει ότι κι αν φύγει, πάλι μαζί τους θα ‘ναι γιατί θα τα θυμάται. Δουλεύει μαζί με τους συντρόφους του στα κομμουνιστικά σάββατα γιατί δε μπορούσε να ζήσει χωρίς να δουλεύει. Είναι καλός νοικοκύρης. Δεν παραβαίνει ένα αυστηρό σοβιετικό νόμο, για να δώσει πρώτος το καλό παράδειγμα. Και στο σχολείο είναι πρώτος στον αγώνα, πρώτος στα μαθήματα, πρότυπο για τους συμμαθητές του που τον θεωρούν φορητή εγκυκλοπαίδεια.

Εκτός από τα πεζά όμως, συναντάμε και ποίηση. Ένα απόσπασμα από το μακροσκελές ποίημα που αφιέρωσε στη μνήμη του βλαδίμηρου ο συνονόματός του μαγιακόφσκι...

Λένιν

Δε μας ταιριάζει εμάς το μοιρολόι
Αφού μας είσαι δύναμη, σοφία και όπλο
Ξέρουν σήμερα και τα παιδιά!
Πιο ζωντανός εσύ ‘σαι λένιν
Απ’ όλους εμάς τους ζωντανούς
Τώρα η καρδιά μας ψήφισε! …Στο καθήκον
(…)
ένα θνητό εθάψαμε
τον πιο τρανό θνητό
απ’ όσους ως τα σήμερα η γης έχει γνωρίσει.
(…)
Εβράχνιασε ο τηλέγραφος στο πένθος, στις ειδήσεις
Τον λένιν σαν ωκεανοί τα πλήθη ακολουθούν
Κι ο χρόνος απ’ το δρόμο του σαν αναμαλλιασμένος
Σταμάτησε και γύρισε: κι ολάκερη ρωσία,
Σάμπως σε νιο κινάει ξεκίνημα, νομάδα…
-Πούθε ήρθε; Ποιος ήταν; τι λογής;
Που όλοι σπεύδουν να τιμήσουν;
Απ’ τους ανθρώπους ήτανε, άνθρωπος πιο απ’ όλους
Σύντομη του ήταν η ζωή του γίγαντα ουλιάνοφ
Κι όλοι μας τη γνωρίζουμε μέρα με την ημέρα.
Όμως του σύντροφου λένιν, τη ζωή, που χάρος δεν την πιάνει
Την απεραντοσύνη της αιώνες να τη γράψουν δε θα μπορέσουν

...κι ένα ακόμα που έγραψε ο ίδιος ο λένιν στα χρόνια του τσάρου

Φίσκα τα κάτεργα
Οι εξόριστοι βασανίζονται δίχως τελειωμό,
Οι ντουφεκιές ξεσκίζουν τη νύχτα
Οι αγιούπες γιορτάζουν
Ο πόνος και το πένθος
Απλώνεται στη μητρική χώρα
Ούτε μια φαμίλια απόνετη

Στο σκυλολόι του τσάρου:
«Κάτου τα χέρια! Ξεκουμπιστείτε!»
θα πει η δυνατή φωνή του βουκίνου
δοξάζοντας τη λευτεριά.

Θα γκρεμίσουμε τις φυλακές
Η δίκαιη βροντή βροντάει.
Η παντιέρα της λευτεριάς
Οδηγεί τους αγωνιστές.
Βασανιστήρια, Οχράνα,
Κνούτο, κρεμάλα, κάτου!
Ξαπολύσου μάχη των λεύτερων ανθρώπων.
Θάνατος στους τυράννους!

Ας τσακίσουμε τη σκλαβιά
Τη ντροπή της σκλαβιάς!
Ω ελευθερία, δώσε μας
Τη γη και την ανεξαρτησία

Επιστρέφουμε στη ναντιέζντα κρούπσκαγια που στα 1925 έγραψε ένα άρθρο στην πράβντα με τίτλο, τι πρέπει να διηγούμαστε στα παιδιά του σχολείου για τη ζωή του λένιν;

Πρέπει να μελετιέται ο λένιν στο σχολειό; Ναι πρέπει. Ο λένιν είναι τόσο στενά δεμένος με το χθες μας, με το σήμερα και το αύριο, με κάθε πάλη μας για ένα ακτινοβόλο μέλλον, με την πάλη των μαζών, είναι τόσο αξεχώριστος από ολόκληρη τη ζωή μας, που θάταν παράξενο κι απαράδεχτο να μη διδάσκεται στο σχολειό η ζωή και το έργο του.

Πρέπει τάχα να διαβάζουμε το λένιν, όπως συχνά τώρα γίνεται στο σχολειό; Όχι. πολλές φορές γίνεται λόγος ανάμεσά μας ότι τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας πρέπει να μελετούν το λενινισμό. Αυτό έρχεται σε τέλεια αντίθεση με τη σωστή έννοια. Έστω κι αν αρχίσουν να πλάθουν μια εικόνα του λένιν για παιδιά, να τον παρουσιάζουν έναν ενάρετο παππούλη που χαϊδεύει τα παιδιά και τους μαθαίνει να είναι υπάκουα.

Παρουσιάζουν το λένιν περιτριγυρισμένο από παιδιά, από νεαρά κορίτσια που του προσφέρουν μπουκέτα από λουλούδια κι ο λένιν γίνεται στη φαντασία των παιδιών ένας ενάρετος μικροαστός. Στολίζουν με άνθη τις φωτογραφίες του. Ο λένιν γίνεται η προσωποποίηση της μικροαστικής ηθικής. "Έσκισες τις κυλόττες σου, κοίταξε το λένιν πόσο καθαρός είναι στη φωτογραφία". "Θέλεις να γίνεις σαν το λένιν, έτσι δεν είναι; αυτό βλάπτει την αλήθεια". Κατά τον ίδιο τρόπο παρουσιάζουν το λένιν στα δημοτικά προσθέτοντας: ο λένιν έπαιρνε πάντα καλούς βαθμούς (…)

Στα μεγαλύτερα παιδιά καλλιεργούν την ιδέα ότι πρέπει να μελετούν το λενινισμό, να πραγματοποιούν τις εντολές του λένιν. Τι είναι όμως ο λενινισμός και γιατί πρέπει να είναι υλικό μελέτης, τα παιδιά δεν το ξέρουν. Ο λένιν γίνεται γι’ αυτά μια κοινή λέξη, χωρίς έννοια. Τα παιδιά δεν έχουν την παραμικρή ιδέα τι πράγμα είναι οι εντολές του. Γι’ αυτά είναι κάτι που πρέπει ας πούμε να ταιριάζει στους κανόνες της καλής συμπεριφοράς.

Πολύ σπάνια τα σχολειά παρουσιάζουν στα παιδιά τον πραγματικό λένιν, δηλ έναν άνθρωπο που αφιέρωσε όλες τις δυνάμεις του στην πάλη για την υπόθεση των εργαζομένων, άνθρωπο που γνώρισε από πολύ κοντά τα βάσανα και την εξαθλίωση του αγρότη, της εργάτριας και της αγρότισσας, κάθε αγράμματου και καταπιεζόμενου ανρθώπου. Η μορφή του λένιν, του ακούραστου αγωνιστή για την απελευθέρωση των εργαζομένων που αναζητεί τα μέσα για να δράσει, να οργανώσει τις μάζες και να τις οδηγήσει στην πάλη δεν έγινε γνωστή στα παιδιά. Δε γνωρίζουν το λένιν διανοητή, οργανωτή, αρχηγό.

Στο ίδιο άρθρο λέει επίσης:
Πρέπει να αποφεύγουμε να παρουσιάζουμε το λένιν ένα δάσκαλο που σκότιζε τα παιδιά με το «να μαθαίνετε, να μαθαίνετε και πάλι να μαθαίνετε (άλλωστε αυτό ειπώθηκε για τους μεγάλους). Η αγάπη του εκφραζόταν με ψυχαγωγία, δώρα κλπ.

Ας δούμε όμως πώς εφάρμοσε η ίδια στην πράξη τις παραινέσεις της σε ένα δικό της κείμενο για τους μαθητές.

Ο βλαντιμίρ ίλιτς λένιν ήταν φίλος, σύντροφος των εργατών. Ήθελε ν’ αλλάξει όλο το σύστημα. Ήθελε καθένας που δουλεύει να αρχίσει να ζει καλά. Ο λένιν πάλεψε για την εργατική υπόθεση.

Ο λένιν άρχισε να μαζεύει εκείνους που ήταν με τους εργάτες. Όλο και πιο πολλοί γίνονταν αυτοί, όλο και πιο γερό γινόταν το εργατικό κόμμα, το κόμμα των κομμουνιστών. Το κόμμα έβλεπε ότι χωρίς αγώνα δε μπορείς να πετύχεις τίποτα. Άρχισαν να το καταλαβαίνουν αυτό κι οι εργάτες όλων των χωρών.

Οι εργάτες αγαπούσαν το λένιν, ενώ οι τσιφλικάδες κι οι καπιταλιστές τον μισούσαν. Η τσαρική αστυνομία τον έπιανε, τον έριχνε στη φυλακή, τον εξόριζε στη μακρινή σιβηρία, ήθελε να τον ρίξει για πάντα στη φυλακή. Ο λένιν έφυγε στο εξωτερικό κι έγραφε από μακριά στους εργάτες τι πρέπει να κάνουν. Κι έπειτα ήρθε ξανά και καθοδήγησε όλο τον αγώνα.

Το φλεβάρη του 1917 οι εργάτες μαζί με τους στρατιώτες –γινόταν πόλεμος τότε- έδιωξαν τον τσάρο κι αργότερα, στις 7 νοέμβρη του 17, έδιωξαν τους τσιφλικάδες και τους καπιταλιστές. Τους πήραν τη γη κι ύστερα τα εργοστάσια και τις φάμπρικες κι άρχιζαν να βάζουν τη δική τους τάξη. Τώρα πια οι ίδιοι οι εργάτες κι οι αγρότες συζητούσαν κι έλυναν τις υποθέσεις τους στα σοβιέτ κι όχι ο τσάρος, ούτε οι τσιφλικάδες κι οι καπιταλιστές.

Αυτή ήταν μια καινούρια δουλειά γι’ αυτούς. Ο λένιν και το κόμμα του οδήγησαν τους εργάτες σε αυτό τον δύσκολο δρόμο και τους βοήθησαν να οργανώσουν τη ζωή με καινούριο τρόπο. Χρειάστηκε να δουλέψει πολύ ο λένιν. Είχε πολλές φροντίδες. Έπαθε η υγεία του και το 192 ο βλαντιμίρ ιλίτς πέθανε.

Πολύ πονέσαμε όταν πέθανε ο λένιν, μα δε θα ξεχάσουμε ποτέ αυτά που έλεγε. Θα προσπαθούμε να κάνουμε το καθετί, όπως μας συμβούλευε. Οργανώνουμε τη δουλειά, τη ζωή με καινούριο τρόπο.

Μετά το θάνατο του λένιν το έργο του συνέχισε ο καλύτερος βοηθός του λένιν, ο μεγάλος στάλιν.

Η μποντίλα μας λέει ότι αυτή η τελευταία φράση βγήκε απ’ τα σχολικά εγχειρίδια της μετασταλινικής περιόδου. Ωστόσο δε μπόρεσε να βρει αν υπήρχε στο πρωτότυπο κείμενο της κρούπσκαγια, ή προστέθηκε στα χρόνια του στάλιν για να επανέρθει το κείμενο στην αρχική μορφή, μετά το θάνατό του.

Μιας κι αναφέραμε το σύντροφο με το μουστάκι όμως, ας δούμε κι ένα δικό του κείμενο για τον σύντροφο με το μουσάκι, που τονίζει τη μετριοφροσύνη του, μία πραγματικά μπολσεβίκικη ιδιότητα.

Για πρώτη φορά συναντήθηκα με το λένιν το δεκέμβρη του 1905 στη συνδιάσκεψη των μπολσεβίκων στο τάμερφορς (στη φιλλανδία). Περίμενα να δω τον αητό των βουνών του κόμματός μας, το μεγάλο άνθρωπο, μεγάλο όχι μονάχα πολιτικά, μα αν θέλετε, και σωματικά, γιατί μέσα στη φαντασία μου είχα πλάσει το λένιν σα γίγαντα μεγαλόσωμο κι επιβλητικό. Ποια ήταν όμως η απογοήτευσή μου όταν είδα έναν άνθρωπου από τους πιο συνηθισμένους, με ανάστημα κάτω από το μέτριο, που δε διέφερε καθόλου, κυριολεκτικά καθόλου από τους κοινούς θνητούς…

Είναι καθιερωμένο ότι ο «μεγάλος άνθρωπος» πρέπει συνήθως να αργεί στις συνεδριάσεις, για να περιμένουν τα μέλη της συνεδρίασης με χτυποκάρδι την εμφάνισή του και μόλις φανεί να προειδοποιούν «Σσσς… ησυχία… έρχεται». αυτή η εθιμοτυπία δε μου φαινόταν περιττή, γιατί δημιουργεί εντύπωση κι εμπνέει σεβασμό. Και ποια ήταν η απογοήτευσή μου όταν έμαθα ότι ο λένιν είχε έρθει στη συνεδρίαση πριν από τους αντιπρόσωπους και χωμένος κάπου εκεί στη γωνιά, είχε ανοίξει με τον πιο απλό τρόπο, την πιο κοινή κουβέντα με τους πιο κοινούς αντιπροσώπους της συνδιάσκεψης. Δε σας κρύβω ότι αυτό μου φάνηκε τότε σα μια παράβαση μερικών αναγκαίων κανόνων.

Μονάχα αργότερα κατάλαβα ότι αυτή η απλότητα κι η σεμνότητα του λένιν, η ροπή του να μένει απαρατήρητος ή πάντως να μη χτυπά στα μάτια και να μην επιδείχνει την ανώτερη θέση του, ότι αυτό το χαρακτηριστικό αποτελούσε μια από τις πιο δυνατές πλευρές του λένιν σα νέου αρχηγού νέων μαζών, των απλών και συνηθισμένων μαζών, των «κατώτερων στρωμάτων» της ανθρωπότητας.

Φτάνουμε στο ταξικό επιμύθιο. Σήμερα δεν υπάρχουν βέβαια σχολικά εγχειρίδια από τη δική μας σκοπιά. Αλλά αν ισχύει ότι η οργάνωση είναι το καλύτερο σχολείο, οι παραινέσεις της παιδαγωγού ν. κρούπσκαγια ισχύουν στο ακέραιο.

Εξάλλου η ναντιέζντα πεθαίνει πάντα τελευταία. Είτε πρόκειται για τον λένιν, είτε για την ελπίδα, που είναι κι η ελληνική μετάφραση του ονόματος της κρούπσκαγια. Κατά βάθος όμως ο στίχος του μαγιακόφσκι μοιάζει πιο επίκαιρος από ποτέ.

Πιο ζωντανός εσύ ‘σαι λένιν
Απ’ όλους εμάς τους ζωντανούς

Πρώτη Μαΐου, κι απ' τη Βαστίλη..

"Πέρσι είχε περισσότερο κόσμο" μου λεγε ο Μπενζαμίν, γάλλος νεολαίος του ΚΚ με καλές ιδέες γενικά. Ήξερε πολλά πράγματα για το ΠΑ.ΜΕ και με ρωτούσε για το κίνημα στην Ελλάδα. "Εδώ πως τα βλεπεις" του λέω, πριν προλάβει να μου απαντήσει βλέπουμε κάτι τεράστιους τύπους να μας μεριάζουν στην άκρη, κατι ντουλάπες στις πλαϊνές αλυσίδες μας έλεγαν "σιλ βου πλε ο τροτουάρ" (στο πεζοδρόμιο παρακαλώ) και παρόλη τη ορμέμφυτη γαλλική φλωριά, φάνταζε ταξικό σα να στο λέει ο Πάσουλας ή ο Πέρος. Αμ δε!

Ρωτάω τον Μπεντζι "τι είναι αυτοι mec?" Mου λέει "αυτοί ειναι οι ηγέτες όλων των συνδικάτων της πόλης, η κεφαλή της πορείας". -"Και γιατί τους φυλάνε?", -"Ε που και που τους προπηλακίζουν" μου απαντά ο Μπέντζι χασκογελώντας, "οι πιο πολλοί ειναι μέλη των σοσιαλιστών". Θα ρθεί η ώρα που θα τους γευτείτε κι εσείς αυτούς σύντροφε του λέω, δυστυχώς τους έχουμε ήδη γευτεί και ξεχάσαμε γρήγορα με συμπληρώνει..

Τι ήταν να πει για προπηλακισμό, μια γαλλίδα που θα μπορούσε να είναι φυσιογνωμικά και ελληνίδα σαν αυτές τις γυναικάρες της Σίσερ Πάλκο, σπάει τον κλοιό και αρχίζει να τους τα χώνει μουρη με μούρη για τους χειρισμούς τους στο συνταξιοδοτικό. Οι γορίλες την πετάξαν έξω, παίζοντας τελικά το ρόλο του μπράβου και το τελευταίο συννεφάκι ταξικότητας που ένιωσα γι αυτούς διαλύθηκε. Αναστέναξαμε κι οι δυο και με ένα "κρίμα" για το κόμμα του Μαρσέ που κάποτε χτυπούσε 25αρια στις εκλογές (κανοντάς τα απο τότε δώρο στο Μιτεράν) χωρίσαμε με τον Μπεντζι.

Πρωτομαγιά στο παρίσι διαδηλώσαμε και είμασταν αρκετοί οι έλληνες, όπου και να φωνάζαμε τα συνθήματά μας ο κόσμος μας χειροκροτούσε! Το πανό ήταν του ΚΚΕ, έγραφε "την κρίση να πληρώσει το κεφάλαιο".
Στην πορεία υπήρχαν αρκετές ελληνικές σημαίες, σημάδι αλληλεγγύης τις είχε μοιράσει το "Parti de Gauche" (πιο δεξιό ακόμα κι απο το ΚΚΓ, μπροστά στο οποίο (το ΚΚΓ) ο Συνασπισμός φαντάζει "Μαοϊκό αντάρτικο"!!)
Παραξενευτήκαμε και πλησιάσαμε.. Μαζεύαν υπογραφές "πετισιόν πετισιόν" λεγανε, μια χαρά είπαμε κι εμείς για να δούμε τι υπογράφουμε..
Κολούμπρα! Βασικό αίτημα των υπογραφών "να δανειοδοτηθεί η Ελλάδα με επιτόκιο 1%" σιχτιρίσαμε και φύγαμε.. Είχαμε βγάλει κι ένα σύνθημα στα γαλλικά για "σολινταριτέ" (αλληλεγγύη), αλλά που να το φωνάξεις όταν τα συνδικάτα και τα κόμματά τους σαν αλληλεγγύη εννοούν αυτό.
Το κατάπιαμε, όχι και ζητιάνοι..

Το φυλλάδιο που μοιράζαμε με την ανακοίνωση του Πολιτ Μπιρό του Κα Κα Ε μεταφρασμένο στα γαλλικά, φάνταζε ποίημα. Tο "ο αληθινός πατριωτισμός ειναι το λαϊκο μέτωπο και η αντεπίθεση ενάντια στα μονοπώλια" στα γαλικά ακουγόταν σαν τιτίβισμα: "le vrai patriotisme c'est union populaire et la contre-attaque aux monopoles"!! Το μοιράζαμε σαν πασατέμπο.
Το ελληνικό ζήτημα ειναι πολύ ψηλά και εδώ, είμαστε χώρα μοντέλο στο σοκ και δέος των μέτρων. Ο κόσμος το έπαιρνε και μας σήκωνε γροθιές ενώ όλα τα φυλλάδια των γαλλικών οργανώσεων τα έπαιρνε αράδα και απο υποχρέωση, όπως κάνεις κανείς στο μετρό που παίρνεις το φυλλαδιο για την Ευρωγνώση, μόνο και μόνο για να ξαλαφρώσεις την κοπελιά που τα μοιράζει.

Δίνω το φυλλάδιο σε μια γιαγιά γύρω στα 70 που κρατούσε όμως τις ρυτίδες που πρόδιδαν μια πανέμορφη νιότη. Το δωσα λέγοντας το ποίμα μου "ανακοινωση του ΚΚ Ελλάδας για την κρίση και την αλληλεγγύη", στην αρχή το πήρε μηχανικά. Κάνει δυό βήματα και τη βλέπω να κάνει μεταβολή. Μάζι της αγκαζέ και μια άλλη λιγότερο όμορφη γιαγιά. Έρχεται προς το μέρος μου και μου τραβάει το μανικι του σακακιού, μισοδακρυσμένη. "Μεσιέ είστε μέλος του Παρτί κομμουνιστ Γκρεκ" μου λέει γαλλικά "Μπιεν σούρ μαντάμ" απαντώ. "Χαιρομαι πολύ που σας γνωρίζω, ζεν όμ, ξέρετε ο ανδρας μου έχει πεθάνει πολλά χρόνια," πριν προλάβω να κάνω μορφασμό συμπόνοιας με κόβει και μου συνεχίζει χαρούμενη "το 1946! Είχε έρθει στα ελληνικά βουνά μαζί με τον Πολ Ελϋαρ! Ήταν κομμουνιστής και μου έλεγε παντα τα καλύτερα για αυτή του την εμπειρία", "είχαμε γνωρίσει πιο μετά και την Μέλπω Αξιώτη και τον Ριτζός ελληνες ποιητές τους ξέρετε έ?".
Ήδη κατάπινα το σάλιο μου ανάποδα "τους ξέρω στη χώρα μας είναι σύμβολα και οι δύο και τον Ελϋαρ ξερουμε και τη γαλλική αποστολή", το χαμόγελό της ξανθωπής γιαγιάς διπλασιάστηκε. Πιάσαμε κουβέντα για τα μέτρα και κάθησα να την ακούω στο [...].
"Μπον κουράζ, ζεν ομ, θα νικήσετε" με φιλάει σταυρωτα και και σηκώνει μια ριτιδιασμένη γροθίτσα. Έφυγε αγκαζέ με την φίλη της, δύσκολο να ξεχάσεις μια τέτοια γυναικεία γλυκύτητα. Όσο υπάρχουν άνθρωποι λες μέσα σου.

Η πορεία προχώρησε, κι εμείς μαζί της. Επιτέλους εργατόφατσες στο "μποέμ Παρίσι των βουλεβάρτων και των Δανδήδων" που καταριόταν ο Μαγιακόφσκι, καθώς προσπαθούσε να πείσει τον Πύργο του Άιφελ να έρθει μαζί του στην άπλα της λεύτερης σοσιαλιστικής Μόσχας.
Η πορεία είχε όντως χίλιες σημαίες κι όχι μόνο κόκκινες και μαύρες. Ήταν πολύχρωμη μόνο που από πλευράς αιτήμάτων και πολιτικοποίησης, φάνταζε τόσο μουντή. Γαλλικός φορμαλισμός στο μεγαλείο του. Μας χάλασε και το όνειρο να βλέπαμε στη βαστίλη τις κραυγές των φοιτητών. Το μονο φοιτητικό μπλοκ που είδαμε ήταν ένα ξεσαλωμένο ανεξαρτητοπασπίτικο που τραγουδούσε γνωστό άσμα των Black eyed peas "i've got a feeling"..

Ο Φεντερίκο, η Κατρίν και η Σιμόν της γενιάς του Κον Μπετίτ γίναν θηλιά σαν τη γενιά του πολυτεχνείου στη χώρα μας. Κέρδισαν ένα κοινωνικό κράτος ευμάρειας που δρούσε σα δηλητήριο για τα ταξικά τους γυαλιά, πάθαν μιθριδατισμό και πλέον οταν ο Γάλλος λέει αριστερά αδυνατεί να αποκλείσει τους σοσιαλιστές! Εδώ στο 13ο νίκησαν οι Δραγασάκηδες κι όσο κι αν μοιάζει φυσιογνωμικά στην Αλέκα, η Μ.Ζ. Μπιφέ, στην ψυχή της μένει ευρωλιγούρα παρακαλώντας την ΕΕ να.. δανείσει φτηνά.. τα ταξικά της αδέρφια.
Ίσως τα εγγόνια της γενιάς του 68' να τα καταφέρουν καλύτερα!

Από το παρίσι για το σφυροδρέπανο, ο μονίμως ερωτευμένος ανταποκριτής-κομμουνάρος ουγκ-ουγκ (γνωστός και με το ψευδώνυμο ό,τι να 'ναι και κατά κόσμον θ.κ.)

Υστερόγραφο της κε του μπλοκ: εμάς εδώ πάλι μας ζαβλάκωσε ο ήλιος και μας πήρε ο ύπνος περπατώντας -όπως τους αντάρτες του δσε, αλλά με πολύ λιγότερο ηρωισμό.
Παρόλα αυτά διαπιστώσαμε από κοινού σε μια ομήγυρη πως όταν πάρουμε την εξουσία δεν χρειάζεται να γκρεμίσουμε τα δεκάδες αγάλματα του λευτέρη βενιζέλου που έχουν στήσει σε όλη την χώρα.
Μια τραγιάσκα αντί για δίκωχο... λίγο σμίλεμα στις λεπτομέρειες του προσώπου... κι έτοιμος ο βλαδίμηρος!

Να οργανωθούμε (1)

Μεταξύ μας (ναι, μεταξύ μας. Παρά τα όσα μπορεί να πιστεύουν κάποιοι για τους πράκτορες της αστικής τάξης που διαβάζουν το Σφυροδρέπανο και το αξιοποιούν, λίγοι ασχολούμαστε με το μπλοκ κι έχουμε όλοι τα ίδια κολλήματα).
Μεταξύ μας λοιπόν ας είμαστε ειλικρινείς:
Οι περισσότερες αφίσες μας είναι χάλια.
Κι αυτό είναι αντικειμενικό (κι ανεξάρτητο από τη θέλησή μας που λεν κι οι μαρξιστές).

Έμπνευση και μεράκι φαντάρου σε αγγαρεία.
Όσο για φαντασία σαν τον ντορή. Και σαν αυτή του δασκάλου στα σπουργίτια του αρκά.
Που -κατά τον γιο σπουργίτι- μικρός κουβαλούσε ένα ξύλο κι έτρεχε, παριστάνοντας ότι είναι πάνω σε ένα ξύλο και τρέχει.

Η μόνη πραγματικά σπουδαία αφίσα που θυμάμαι να έχει βγει τα τελευταία χρόνια είναι της πρωτομαγιάς του 2006. Αυτή με τον ανθρακωρύχο σε μαύρο φόντο και με κόκκινο χρώμα το σήμα της κνε και το σύνθημα που βαριέσαι πιο δύσκολα απ' όλα: νόμος είναι το δίκιο του εργάτη.

Κάποιοι σφοι είχαν ξενίσει γιατί η αισθητική της θύμιζε αφίσες αναρχικών.
Μα ίσως για αυτό ακριβώς να ήταν ωραία.
Ή ίσως για αυτό να μου άρεσε εμένα πιο πολύ απ' όλες.

Για να μην έχουν τύψεις όμως οι σύντροφοι στους οποίους άρεσε (κι οι οποίοι δόξα τω μαγιακόφσκι ήταν πολλοί) η εικόνα αυτή με τον ανθρακωρύχο είναι λεπτομέρεια παρμένη από έναν ζωγραφικό πίνακα. Για τον οποίο δεν θυμάμαι λεπτομέρειες πέραν του ότι ήταν ταξικός, φιλολαϊκός και με πολιτικά μηνύματα. Θα προσπαθήσω να ξαναβρώ την πηγή μου για να σας πω περισσότερα.
Μέχρι τότε κρατάω επιφύλαξη.
Ίσως να μου το 'παν και μένα για να μην έχω τύψεις.

Τον μάη του 68 και τα συνθήματά του ποτέ δεν τα συμπαθήσαμε ιδιαίτερα ως κόμμα (κάποτε πρέπει να μιλήσουμε και για αυτό).
Κι όμως λίγη φαντασία στην εξουσία δεν θα έβλαπτε πότε-πότε. Ειδικά σε τέτοια ζητήματα.

Σε δεύτερη σκέψη είναι πολύ λεπτή η γραμμή που χωρίζει την φαντασία στην εξουσία από τη γραφικότητα. Και τον έχοντα φαντασία από τον φαντασμένο.
Λέγαμε τις προάλλες για την αφίσα του σεκ για τον καπιταλισμό που... δεν δουλεύει (π...να ανεργία).
Σήμερα θα πιάσουμε τις αφίσες της κοε για τις επιτροπές ακρίβειας.

Καταρχήν πολιτική τοποθέτηση επί του θέματος.
Η οργάνωση λαϊκών επιτροπών είναι πολιτικά σωστή. Όταν με το καλό τα δισέγγονά μας αξιωθούν να ζήσουν μια νικηφόρα επανάσταση, η αυθόρμητη οργάνωση των μαζών (μην πούμε αυτο-οργάνωση και μας φορτώσουν κι άλλα κουσούρια) θα είναι λυδία λίθος. Χωρίς αυτήν δεν πάμε πολύ μακριά. Αυτό ως υπόμνηση για όσους περιορίζουν το θέμα της εξουσίας στην κατάκτησή της από το κκ.
Βέβαια είναι ένα θέμα κατά πόσο αυτές οι οργανώσεις είναι όντως τοπικές ή πρόκειται απλώς για συριζαίους και κοετζήδες περιφερόμενους από γειτονιά σε γειτονιά.

Σωστή είναι κι η συσπείρωση γύρω από ένα ζήτημα αιχμής, όπως η ακρίβεια, που την παίζουν ακόμα και τα αστικά μέσα, γιατί αν την έκρυβαν θα ήταν τελείως αναξιόπιστα. Μέσα από τέτοια θέματα θα ατσαλωθούν πολιτικά συνειδήσεις. Η πολιτικοποίηση δεν ξεπηδά από το μηδέν.
Ας μην ξεχνάμε ότι πέρα απ' το όλη η εξουσία στα σοβιέτ, τα αιτήματα των μπολσεβίκων τον οκτώβρη ήταν να σταματήσει ο πόλεμος και να μοιραστεί η γη στους αγρότες (που ήταν το πρόγραμμα των εσέρων, όχι των μπολσεβίκων).

Επίσης το όλο θέμα είναι και πιασάρικο, καλό δηλ από προπαγανδιστική άποψη.

Όσο ισχύουν τα τρία σημεία παραπάνω, άλλο τόσο ισχύει ότι το νέο φρούτο στερείται σοβαρότητας.
Αφενός γιατί είμαι δογματικός και κολλημένος.
Αφετέρου όμως επειδή απομονώνει το πρόβλημα κι ανάθεμά με αν καταδεικνύει κανέναν ένοχο. Και επίσης επειδή η λογική του σύριζα φτάνει μέχρι τον υγιή ανταγωνισμό. Να μην υπάρχουν δηλ μονοπώλια (τα οποία υπάρχουν από την εποχή του μαρξ, αλλά εμείς βρήκαμε το μυστικό όπλο για να τα πατάξουμε).
Με άλλα λόγια δηλ, ό,τι έλεγε παλιά για την εοκ.
Πάλη ενάντια στις συνέπειες, όχι στην ένταξη.

Στην πράξη το όριό του είναι να στέλνει βουλευτές και στελέχη στα σούπερ μάρκετ για να τα αγοράζουν στις παλιές τιμές προ ανατίμησης! (Ουάου).
Που άμα είναι έτσι ο κόσμος προτιμάει τους αναρχικούς που του τα δίνουν και τσάμπα τραγουδώντας άσιμο:
Χιλιάδες σούπερ μάρκετ γεμάτα πράγματα
γιατί δεν τα βουτάμε για τα γεράματα;

Πάμε τώρα και στην αφίσα.
Το πάνω μέρος ξεκινάει με αγανάκτηση:
δεν πάει άλλο.
Γενικά αν προσέξετε τώρα τελευταία τις αφίσες όσων δυνάμεων συγχρωτίζονται στις πορείες της γσεε, υπάρχει μια συντονισμένη στροφή σε παρόμοια συνθήματα.
Δεν αντέχουμε, δεν πάει άλλο κτλ...
Τα οποία ακούγονται το ίδιο φαιδρά με το αμίμητο φτάνει πια που έλεγε τις προάλλες ο γιωργάκης στη βουλή. Χτυπούσε μάλιστα και το χέρι στο έδρανο ο τζέφρυ για να γίνει πιο πειστικός. Οπότε έπειθε πιο πολύ κόσμο να γελάσει.

Όλα αυτά μου θυμίζουν μια ιστορία.
Κάποτε στον στρατό τρώγαμε με έναν φίλο στην τραπεζαρία, όπου του έλεγα ότι τα πράγματα είναι τόσο τραγικά που ο κόσμος θα έπρεπε κανονικά να βγαίνει στους δρόμους και να αλαλάζει: δεν πάει άλλο! (το οποίο αναφώνησα τρις)
Στο τελευταίο δεν πάει άλλο πρέπει να μου ξέφυγε λίγο η φωνή. Οπότε βλέπω ένα παιδί που καθόταν παραδίπλα κι είχε πιάσει τη φράση από τη μέση να με κοιτάει με απορία.
Γιατί τέτοιο ξέσπασμα;
Μετά κατάλαβε και γελούσε.
Έκτοτε έμεινε και κάθε που συναντιόμασταν αντί για γειες και καλησπέρες χαιρετιόμασταν με δεν πάει άλλο.

Το δεν πάει άλλο της αφίσας όμως είναι άλλο πράγμα.
Είναι σαν κλάψα να μας λυπηθούνε και να λύσουν λίγο το ζωνάρι γιατί δεν πάει άλλο. Παρακάλια για λίγη φιλανθρωπία.
Από την άλλη, υπάρχει κι ένα εαακίτικο σύνθημα που λέει: να κάνουμε το δεν πάει άλλο να πάει αλλιώς.
Ντάξει, συγκινηθήκαμε κι η βάρκα έγειρε θα μου πεις.
Ωστόσο κάθε διαπίστωση ότι κάτι δεν πάει άλλο, θα πρέπει να απαντάει στο βασικό: πώς θα γίνει να πάει αλλιώς.
Αν δεν απαντάει σε αυτό είναι χαμένη από χέρι.
Γιατί ο κόσμος το πρόβλημά του το ξέρει. Δεν περιμένει εσένα να του το δείξεις. Έχει και τα κανάλια για αυτό.
Αυτό που περιμένει να δει είναι η προοπτική.
Οι διαπιστώσεις δεν αρκούν να τον βγάλουν στον δρόμο. Τουλάχιστον όχι για πολύ.

Στο άλλο μέρος δε θα βρούμε ποια προοπτική θα εμπνεύσει τον κόσμο.
Θα δούμε όμως την προοπτική της κοε για να ευθυμήσουμε.