Και εις τη λαοκρατίαν πιστεύομεν

Κανονικά το κείμενο αυτό έπρεπε να το ανεβάσω χτες, λόγω της ημέρας. Ωστόσο, αργία μήτηρ πάσης κακίας κι έτσι ανεβαίνει με μία μέρα καθυστέρηση. Βουτιά στον χρόνο κι ιστορική αναδρομή με οδηγό το βιβλίο του χατζή για την αντίσταση.

Το πρωί στις 18 του οχτώβρη 1944, όπως έγραψε αργότερα κι ο ίδιος ο παπανδρέου, «ο πρόεδρος της κυβερνήσεως γ. παπανδρέου και ο στρατηγός σκόμπυ επιβαίνουν της πρώτης ανοικτής αμάξης… συμφώνως προς το πρόγραμμα ανήλθον πρώτον εις την ακρόπολιν, όπου ο πρωθυπουργός της απελευθερώσεως !!! (σσ: τα θαυμαστικά είναι του χατζή) ύψωσε την ελληνικήν σημαίαν, ζητωκραυγάσας υπέρ της αιωνίας ελλάδος».

Από την ακρόπολη όλοι οι επίσημοι κατευθύνθηκαν στη μητρόπολη. Έγινε δοξολογία, εκφωνήθηκαν λόγοι και μετά, σύμφωνα με το πρόγραμμα, περνώντας ανάμεσα σε ένα τεράστιο πλήθος ανθρώπων, πήγαν στην πλατεία συντάγματος, όπου θα εκφωνούσε ο παπανδρέου τον πανηγυρικό της απελευθέρωσης και θα ανέπτυσσε την πολιτική της κυβέρνησης της εθνικής ενότητας.

Ο πρωθυπουργός πρόσωπο με πρόσωπο με το λαό

Ο παπανδρέου αρχίζει το λόγο του με μεγαλόστομες φράσεις.
Ασπαζόμεθα την ιεράν γην της ελεύθερης πατρίδας μας… Οι βάρβαροι αφού εβεβήλωσαν, επυρπόλησαν και εδήωσαν, επί τρία και ήμισυ έτη, πιεζόμενοι πλέον από την γενικήν συμμαχικήν νίκην και την εθνικήν μας αντίστασιν, τρέπονται εις φυγήν. Και η κυανόλευκος κυματίζει μόνη εις την ακρόπολιν… από τα βάθη της ιστορίας οι ελληνικοί αιώνες πανηγυρίζουν την επάνοδον της ελευθερίας εις την αρχαίαν πατρίδαν της… από την εποχή του λιβάνου διακηρύξαμε ότι κύριος σκοπός της κυβερνήσεως είναι η εθνική απελευθέρωσις και αποκατάστασις.

Το συμβόλαιο του λιβάνου, το οποίον έχουν συνυπογράψει όλα τα κόμματα, ορίζει ως περιεχόμενον του εθνικού μας προγράμματος «την πλήρη ασφάλεια των νέων συνόρων μας…» Οφείλομεν να αποβλέπωμεν δια το μέλλον εις την σοβαρά αύξησιν του εθνικού μας εισοδήματος και ταυτοχρόνως εις την δικαίαν διανομήν του. το ιδεώδες μας είναι να πραγματοποιήσεωμεν συγχρόνως και την οικονομικήν ευημερίαν και την κοινωνικήν δικαιοσύνην…»

Ο λαός τον διακόπτει. Φωνάζει «λαοκρατία»! «Eθνική νέμεση»! «Οι εθνοπροδότες στο λαό».
Ανήσυχος ο παπανδρέου, σκουπίζοντας το ιδρωμένο πρόσωπό του, γυρίζει ικετευτικά προς το μέρος του ζεύγου και του ιωαννίδη. Ο ζεύγος κάνει χειρονομίες στο λαό και απαιτεί ησυχία για να συνεχίσει τον προγραμματικό του λόγο ο πρωθυπουργός. Επικρατεί ησυχία, για λίγο όμως. Και πάλι ο λαός ζητάει λαοκρατία. Αντηχεί το τραγούδι: τόχουμε γράψει βαθιά μες στην καρδιά μας, λαοκρατία κι όχι βασιλιά. Τα χωνιά, οι τηλεβόες της κατοχής, διακόπτουν συνεχώς τον παπανδρέου. Ο σκόμπυ δείχνει φανερό εκνευρισμό και τότε ακούστηκε να λέει στον επιτελάρχη του: -πρέπει να τελειώνουμε με αυτόν τον όχλο.

Ο παπανδρέου κατάλαβε πως η λαοθάλασσα στην πλατεία συντάγματος δεν ήταν μία από τις γνωστές προεκλογικές συγκεντρώσεις της προπολεμικής εποχής. Εδώ είχαν συγκεντρωθεί λαϊκές μάζες πολιτικά ανεβασμένες, οργανωμένες, που είχαν συνείδηση του έργου που είχαν επιτελέσει και κατοχύρωση των κατακτήσεών τους και λαοκρατικό καθεστώς.

Ο παπανδρέου όμως δεν ήταν από κείνους που τα χάνουν εύκολα, αλλά ούτε είχε τα θάρρος να έρθει αντιμέτωπος με τη θέληση του λαού. Έπρεπε να κρατηθεί στην κυβέρνηση με κάθε τρόπο. Δε διστάζει λοιπόν, να υποσχεθεί τα πάντα, για να καθησυχάσει τα πνεύματα. Ο λαός ζητούσε λαοκρατία. Θα κάμωμεν και λαοκρατίαν απάντησε ο πρωθυπουργός της νίκης. Θύελλα χειροκροτημάτων και επευφημίες υπέρ της κυβέρνησης της εθνικής ενότητας.

Ο παπανδρέου που γοητεύεται από τα παλαμάκια, προχωρεί ακόμα παραπέρα: πιστεύομεν εις την λαοκρατίαν… Είναι πλέον καιρός, έπειτα από την μακράν περίοδον της δουλείας, όπως ο ελληνικός λαός, απηλλαγμένος πάσης και υλικής και ψυχολογικής βίας, αποφασίσει κυριάρχως και διά το πολίτευμα και διά το κοινωνικόν καθεστώς και διά την κυβέρνησιν της αρεσκείας του, καθώς επίσης και διά τους δημοτικούς και κοινοτικούς άρχοντας του.

Δεν ημπορούμε να προχωρούμε με τα τεκμήρια του παλαιού παρελθόντος, το οποίον ευλόγως τίθεται υπό αμφισβήτησιν… Το έθνος χρειάζεται οριστικόν πολίτευμα και λαοπρόβλητον κυβέρνησιν, ώστε να αναληφθή μετά σταθερότητος η προσπάθεια της μεγάλης δημιουργίας του μέλλοντος…

Θύελλα χειροκροτημάτων και επιδοκιμασιών, κάλυψαν τα τελευταία λόγια του «πρωθυπουργού της απελευθέρωσης», όπως ο ίδιος ανύψωσε τον εαυτό του. Στην πλατεία συντάγματος κέρδισε μια μάχη ο παπανδρέου υπέρ της αντίδρασης και των άγγλων. Ο ίδιος όμως πέρασε στιγμές δύσκολες, που επέδρασαν στην ψυχολογία του και κυριαρχήθηκε από μια φοβία μπροστά στο λαό που θα εκδηλωθεί στην πρακτική του με τη μορφή της διστακτικότητας, που προκαλούσε ανησυχίες τόσο στην αντίδραση όσο και στους άγγλους.

.

Την ίδια μέρα, 37 χρόνια μετά, η ιστορία επαναλαμβανόταν ως φάρσα κι ο γιος του παπατζή υποσχόταν περίπου τα ίδια κοροιδεύοντας τον κοσμάκη με συνθήματα για λαϊκή κυριαρχία.
Κι η τραγωδία είναι ότι και σε αυτόν εμείς τον στρώσαμε λίγο-πολύ το δρόμο. Αλλαγή χωρίς το κουκουέ δε γίνεται. Εκτός απ' το μανωλιό που αλλάζει ρούχα, μπλε και πράσινα.

Πάμε όμως σε κάτι λιγότερο ψυχοπλακωτικό (απ’ το βιβλίο του χατζή πάλι).

Κυριακή 19 του νοέμβρη.
Την αυγή, κείνη τη μέρα όλες οι καμπάνες των εκκλησιών χτύπησαν χαρμόσυνα. Καλούσαν τον αθηναϊκό λαό να γιορτάσει την 26η επέτειο του κομμουνιστικού κόμματος (…) που έγινε η τιμή και η συνείδηση του εργαζόμενου και αγωνιζόμενου ελληνικού λαού.

Λίγα χρόνια πριν μπορεί να στράβωνα με αυτή την παράγραφο. Τώρα έχω διαβάσει αρκετό ρίτσο κι έχω μάθει να μου αρέσουν κάτι τέτοια λαϊκοπατριωτικά. Ας κάνουμε εμείς την επανάσταση κι ας μας ζωγραφίζουν και σαν άι γιώργηδες καβάλα στο άλογο, όπως έκαναν στη ρωσία με τον τρότσκι. Δε μπαίνει θέμα.


Κι ένα τελευταίο απόσπασμα για τον ηρωικό δεκέμβρη. Ο χατζής σχολιάζει ότι οι άγγλοι εξαπατήθηκαν απ’ τους στρατιωτικούς και τον παπανδρέου που τους διαβεβαίωναν ότι μπορούν να νικήσουν τον ελας χωρίς τη δική τους συνδρομή.

Πίστεψαν στις επανειλημμένες δηλώσεις του παπανδρέου ότι ο λαός είναι πιστός κι αφοσιωμένος σύμμαχος των άγγλων κι ότι «φθάνει επ’ ολίγας ημέρας το συμμαχικόν ραδιόφωνο να καταγγείλη μιαν οργάνωσιν ως απειθούσα εις τας εντολάς του συμμαχικού στρατηγείου και ως υπεύθυνον βλάβης του συμμαχικού αγώνος, φθάνει το συμμαχικόν στρατηγείον να επαναλάβη την κατηγορίαν εις προκηρύξεις του ριπτομένας εις την ύπαιθρον, διά να παραλύση αμέσως η καταγγελομένη οργάνωσις και να διαλυθή υπό τας αράς του ελληνικού λαού».

Δεν ξέρω τι ακριβώς είναι αυτά τας αράς, αλλά μοιάζουν με ομάδες κρούσης της εποχής που διαλύουν τους αντιφρονούντες. Κάτι σαν τον οπλα δηλ. Οι άγγλοι δε μπορούσαν να ξέρουν βέβαια πως ο άρης ήταν κομμουνισταράς και μόνος του θα πλάκωνε όλη την αράς.

Έτσι όμως ρίχνουμε κατακόρυφα το επίπεδο προς τους συναγωνιστές της αρας. Οι οποίοι στην τελική ξέρουν να αυτοσαρκάζονται μόνοι τους με πολύ εύστοχο τρόπο. Κι οι φήμες λένε ότι στα πάρτι τους τραγουδάνε:
Γιατί δε με θες κυρά μου, επειδή είμαι αράς…

Η απελευθέρωση

(νεολαία) Κομμουνιστική; Όχι. Λαϊκοδημοκρατική σκέτο. Που είχε προοπτική να εξελιχθεί σε τέτοια, αλλά έμεινε στου δρόμου τα μισά.

Με αφορμή την επέτειο της απελευθέρωσης της αθήνας, η κε του μπλοκ παραθέτει ένα σχετικό απόσπασμα απ’ τη νικηφόρο επανάσταση που χάθηκε, την τετράτομη ιστορία της αντίστασης του γραμματέα του εαμ θανάση χατζή. Η πιο τεκμηριωμένη και ντοκουμενταρισμένη γραπτή μαρτυρία που μας έμεινε από τους πρωταγωνιστές των γεγονότων εκείνης της εποχής.

Οκτώβρης του 44. Ο χατζής έχει μετακινηθεί από τη θέση του γραμματέα του εαμ κι αναλαμβάνει καθήκοντα στον ελας.
Η διοίκηση της ΙΙ μεραρχίας του ελας δεν ήθελε να πιστέψει πως είχε απαγορευτεί να μπουν τα τμήματα της αττικής στην αθήνα και δεν είχε κάνει καμία ανακοίνωση στους ελασίτες που περίμεναν από στιγμή σε στιγμή να ξεκινήσουν. Έπρεπε να γίνει ακόμα μια προσπάθεια {σσ: να μπει στην πρωτεύουσα η μεραρχία}. Πρότεινα να την αναλάβω εγώ.

Μπήκα στην αθήνα χωρίς σύνδεσμο. Η οδός πατησίων τρανταζόταν κάτω από τις ερπύστριες των γερμανικών μηχανοκίνητων που σέρνανε τα αντιαεροπορικά πυροβόλα. Μάτωνε η ψυχή μου βλέποντας πως φεύγουν ξένοιαστα κι ανενόχλητα οι γερμανοί. Με παρηγόρησε η σκέψη πως μόλις πατήσουν τα χώματα της αττικής θα βρεθούν μπροστά στους αετούς του ελας, που δε θα τους την χαρίσουν.

Στη συνέχεια περιγράφει τη συνάντησή του με το ζεύγο.
Η συνεργασία μας ήταν άγονη. Μου έκανε παρατήρηση που σιγοντάρω τις αυθαιρεσίες που εκθέτουν το κίνημα σαν ασυνεπές στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει πολύ ακριβά και γίνομαι φορέας αναρχικών τάσεων που μπορούν να μας στοιχίσουν πολύ ακριβά και να μας εκθέσουν σε περιπέτειες με τους συμμάχους μας άγγλους. Μου έδωσε εντολή να φύγω και να προειδοποιήσω τη μεραρχία πως θα παρθούν μέτρα για κάθε αυθαιρεσία κι ανυπακοή.

Ζήτησε προσωπική συνάντηση με τον ιωαννίδη, αλλά αυτό δεν κατέστη εφικτό.
Κι αυτή η ύστατη προσπάθεια να καταληφτεί η ελλάδα από τον ελας που μπορούσε να γίνει χωρίς να βρεθεί καμιά δύναμη να του αμφισβητήσει την εξουσία, απέτυχε. Η ηγεσία του κκε, που μόνη της πια χειριζόταν τα προβλήματα του κινήματος, είχε πάρει το δρόμο της μικρότερης αντίστασης. Ήταν όμως ο δρόμος της νεκρανάστασης του καταδικασμένου στη συνείδηση του λαού και στη ζωή αστικού καθεστώτος. Ήταν δηλ ο δρόμος της προδοσίας αντικειμενικά, παρόλο που υποκειμενικά προδότες στο άγιο εκείνο κίνημα δεν υπήρχαν, τουλάχιστο στην κορυφή της ηγεσίας.

Τη νύχτα στις 11 προς 12 του οκτώβρη, ο γερμανός στρατηγός διοικητής των στρατευμάτων κατοχής της πρωτεύουσας με έγγραφο προς τον κατοχικό δήμαρχο της αθήνας του γνωστοποιούσε πως κηρύσσει την πόλη της αθήνας ανοχύρωτη κι ότι τα γερμανικά στρατεύματα μαζί με τις κατοχικές αρχές κι υπηρεσίες άρχισαν να απομακρύνονται. Στο έγγραφό του εκδήλωνε την ελπίδα πως ο εχθρός και ο λαός της πρωτεύουσα θα εκτιμήσει την χειρονομία του.

Όσο κι αν φαίνεται σα μονόπλευρη πρωτοβουλία και κίνηση καλής θέλησης, λέει ο χατζής, στην πραγματικότητα ήταν αποτέλεσμα μηχανορραφιών, απειλών και διαπραγματεύσεων που κατέληξαν πιθανότατα σε μυστική συμφωνία με τους άγγλους. Να φύγουν ανενόχλητοι οι ναζί προς βορρά και να αναχαιτίσουν τους σοβιετικούς στα βαλκάνια κι η απελευθέρωση να είναι αναίμακτη με τους άγγλους να παραλαμβάνουν τα μεγάλα αστικά κέντρα στο όνομα της κυβέρνησης της εθνικής ενότητας.

Το ότι ο λαός της αθήνας και του πειραιά που έδωσε μάχη για να λευτερώσει τις δύο πόλεις δέχτηκε παθητικά τη γερμανική «προσφορά» είναι απόδειξη πως κι η ηγεσία του λαϊκού κινήματος είχε δεχτεί –έστω σιωπηρά- την ανακωχή και χρησιμοποίησε το όπλο της πειθαρχίας.

Κυριακή 12 οκτώβρη 1944

(…) Πριν περάσουμε την κάνιγγος τραντάχτηκε η αθήνα από κωδωνοκρουσίες και χαρμόσυνες αγγελίες με εκατοντάδες τηλεβόες, απ’ όλες τις μεριές της πόλης: λαέ της αδούλωτης αθήνας. Η πρωτεύουσα της πατρίδας μας, η καρδιά της ελλάδας είναι λεύτερη! Μαχητές του ηρωικού ελας κατέβασαν τη σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό που 1264 μέρες μόλυνε το βράχο της ακρόπολης. Ύψωσαν τη γαλανόλευκη που μόνη της κυματίζει στον ελεύθερο αττικό ουρανό. Ζήτω η ελεύθερη ελλάδα μας! Ζήτω το εαμ, η τιμή και η συνείδησή μας! Ζήτω ο ελευθερωτής ελας μας! Ζήτω οι μεγάλοι μας σύμμαχοι!

Όταν φτάσαμε στην πατησίων βρεθήκαμε μπροστά σε έναν χείμαρρο λαού που κατέβαινε από τις λαϊκές γειτονιές στο κέντρο της πόλης. Ο λαός βγήκε στους δρόμους. Τα μπαλκόνια, στολισμένα με σημαίες και λουλούδια ήταν άδεια. Μόνο κάποια γεροντάκια, καθισμένα στις καρέκλες, σκούπιζαν δάκρυα χαράς και περηφάνιας για το μεγάλο κι αδούλωτο λαό μας. Κάτω περνούσαν φάλαγγες ατέλειωτες, με πλακάτ, σημαίες και λάβαρα, με μουσικές και τραγούδια επαναστατικά. Γιόρταζαν την απελευθέρωση που απόκτησαν με τόσες θυσίες, αίμα και δάκρυ. Ποτέ στην ιστορία της η πρωτεύουσα δεν είχε γνωρίσει παρόμοιο ενθουσιασμό που κορυφώθηκε όταν ένα τμήμα –συμβολικό του ελας του α’ σώματος στρατού- ξεκινώντας από την πλατεία αγάμων, παρέλασε στην πατησίων. Ο λαός τιμούσε τα πιο εκλεκτά παιδιά του, που στάθηκαν υπερασπιστές του, σε όλη τη σκληρή περίοδο της κατοχής.

Από τις πρώτες εκδηλώσεις του αδούλωτου λαού της πόλης, που στάθηκε καρδιά της εθνικής συνείδησης και πηγή του παγκόσμιου θαυμασμού για τους θρυλικούς μαζικούς κι ένοπλους αγώνες του- φάνηκε η προβολή στη ζωή της νέας δύναμης: του εργαζόμενου λαού. Ποιοτικά αγνώριστος κι ασύγκριτος σε δύναμη κι ήθος σε σχέση με το παρελθόν. Προικισμένος με αρετές, συνείδηση κι αγωνιστική αποφασιστικότητα. Έτοιμος να ριχτεί με τον ίδιο ενθουσιασμό και αυτοθυσία που πολέμησε τον εχθρό, ενάντια σε κάθε νέο εχθρό και να ξαναχτίσει την πατρίδα του από τα ερείπια. Ένα ακόμα καινούριο στοιχείο για τον ελληνικό λαό ήταν η οργάνωσή του και η πειθαρχία στις αποφάσεις και τις οδηγίες των καθοδηγητών του.

Τα θετικά του εαμικού κινήματος εκφράστηκαν με τους αγώνες και τις κατακτήσεις του στην περίοδο της κατοχής. Μα στην εκδήλωση της απελευθέρωσης φάνηκε κι ένα αρνητικό στοιχείο που κόστισε ακριβά. Η τυφλή, χωρίς συζήτηση και κριτικό έλεγχο εμπιστοσύνη και πειθαρχία στην ηγεσία του.

Αυτό φάνηκε –λέει ο χατζής- όταν περνούσε από την πατησίων το τελευταίο γερμανικό τμήμα, των αντιαεροπορικών πυροβόλων.
Το πλήθος άνοιγε δρόμο για τα αυτοκίνητα και τα μακρύκαννα πυροβόλα των κατακτητών. Μες στα οχήματα δε βρίσκονταν βέβαια οι αγέρωχοι χιτλερικοί του πρόσφατου παρελθόντος, αλλά πανικόβλητα όντα έτοιμα να παραδοθούν στη διάθεση του έξαλλου εκείνου πλήθους.

Γιατί γινόταν αυτό; Ήταν η γνωστή μεγαλοψυχία του περήφανου ελληνικού λαού, που όταν είναι νικητής δεν χειροδικεί στο νικημένο αντίπαλό του; Πιθανό να ήταν και μια τέτοια εκδήλωση. Αλλά κύρια ήταν η πίστη στην οργάνωση και η πειθαρχία στη γραμμή που είχε χαράξει αυτή. Να χτυπήσει ο λαός τους γερμανούς μες στην αθήνα , δεν είχε πάρει τέτοια εντολή. Και δεν τους χτύπησε, για μεγάλη έκπληξη των ίδιων των γερμανών και της ντόπιας αντίδρασης.

Ανήσυχος κι απογοητευμένος δε μπορούσα να χαρώ μαζί με τους ωραίους κι ανυποψίαστους αθηναίους. Έφυγα αμέσως για την αττική, όπου ήμουν βέβαιος πως ο ελάς θα τους υποδεχόταν πολύ διαφορετικά. Θα τους χτυπούσε και θα τους εκμηδένιζε. Και δεν είχα άδικο.

Το ότι ο χατζής δεν πέφτει στην παγίδα της εύκολης κριτικής και επίρριψης ευθυνών φαίνεται καθαρά στο επόμενο κεφάλαιο για το ρόλο των συμμάχων, όπου αποκρούει με επιχειρήματα τη γνωστή ιστορία με τα χαρτάκια του τσώρτσιλ, τα ποσοστά και τις σφαίρες επιρροής. Αν κι είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς το συνειρμό βλέποντας πόσο απείχαν χρονικά η γιάλτα με τη βάρκιζα (περίπου μία εβδομάδα). Χωρίς αυτό να σημαίνει κάτι απαραίτητα.

Η ιστορία με τα χαρτάκια πάντως δεν έχει σχέση με τη γιάλτα (συνήθης παρεξήγηση) αλλά με προηγούμενη διμερή συνάντηση τσώρτσιλ και στάλιν στη μόσχα πολλούς μήνες πριν, σχεδόν ταυτόχρονα με την απελευθέρωση της αθήνας.

Ας κλείσουμε ωστόσο με κάτι πανηγυρικό κι αισιόδοξο στο κλίμα της επετείου.
Στις 13 του οχτώβρη ο ριζοσπάστης δημοσίευε το παρακάτω χαιρετιστήριο του πγ της κε του κκε προς το λαό της αθήνας:
Η ηρωική αθήνα είναι πια ελεύθερη. Ο περήφανος λαός της αναπνέει τον αέρα της λευτεριάς. Το κομμουνιστικό κόμμα ελλάδας τις μεγάλες αυτές στιγμές χαιρετίζει τον ηρωικό λαό της αθήνας που τρία ολόκληρα χρόνια αγωνίστηκε θαρραλέα για την απελευθέρωση της ελλάδας μας, τους ήρωες και μάρτυρες της λευτεριάς.

Κομμουνιστές!
Συνεχίστε στο πλευρό της εθνικής κυβέρνησης και των μεγάλων μας συμμάχων με μεγαλύτερη ορμή τον αγώνα για τη απελευθέρωση και της τελευταίας σπιθαμής εδάφους της πατρίδας μας. Για την εξασφάλιση της ανεξαρτησίας κι ακεραιότητας της ελλάδας.

Ζήτω ο ηρωικός ελληνικός λαός.
Ζήτω η αθήνα, η ακρόπολη της ελληνικής λευτεριάς.
Ζήτω η εθνική μας κυβέρνηση

Το πολιτκό γραφείο της κεντρικής επιτροπής του κκε

Και ζήσαμε εμείς κακά και μη χειρότερα

Για τον Άρη

Σήμερα συμπληρώνονται 65 χρόνια από το τραγικό τέλος του άρη βελουχιώτη. Ως ελάχιστο φόρο τιμής η κε του μπλοκ παραθέτει ένα ζουμερό απόσπασμα από το δεύτερο μέρος της τετράτομης ιστορίας του γραμματέα του εαμ θανάση χατζή για την αντίσταση (η νικηφόρα επανάσταση που χάθηκε).

Πρώτα μια μικρή εισαγωγική παράγραφος του χατζή και στη συνέχεια μια επιστολή του άρη προς την ηγεσία όπου μεταξύ άλλων φαίνεται πόσο καθαρά έβλεπε κάποια πράγματα από το βουνό.
Προσοχή στην ημερομηνία. Σεπτέμβρης του 43. Αυτό θα πει εκτίμηση της κατάστασης και διορατικότητα.

Κι ο άρης, μετά την επιστροφή της αντιπροσωπείας από το κάιρο, δεν ξεγελάστηκε από τα λόγια του πυρομάγλου στο αεροδρόμιο και στην πλατεία της νεράιδας για δόκανα των άγγλων και της κυβέρνησης του εξωτερικού και την ενιαιομετωπική φρασεολογία του.

Δεν αμφέβαλλε καθόλου ότι ο ζέρβας δεν υπέστειλε μόνο τη δημοκρατική σημαία όπως ομολογούσε ο υπαρχηγός του, αλλά την εθνικοαπελευθερωτική κι είχε μετατρέψει τους ανθρώπους του σε πραιτωριανούς των άγγλων, την οργάνωσή του σε άντρο βασιλοφρόνων. Πίστευε πως ο πυρομάγλου ήταν κομιστής οδηγιών των άγγλων και της συνασπισμένης αντίδρασης για έναρξη εμφύλιων συγκρούσεων με σκοπό να φθείρουν το εαμ-ελας και να διευκολύνουν την επιβολή αγγλικής κατοχής στην ελλάδα μετά την αποχώρηση των γερμανών.

Οι πληροφορίες που έφτασαν στο γσ του ελας για την κατοχική πολιτική που εφάρμοσαν στη σάμο οι άγγλοι που έφεραν πίσω τους εκπροσώπους της βασιλικής κυβέρνησης παραβιάζοντας τη λαϊκή κυριαρχία, υποχρέωσαν τον άρη να απευθυνθεί ακόμα μια φορά με γράμμα του προς το πγ του κκε, στο οποίο έγραφε:

Αγαπητοί σύντροφοι,

Επ’ αυτού του ζητήματος που θα σας εκθέσω πιο κάτω ξανά’χω γράψει προ πολλού καιρού σε σας. Εδώ καθημερινά σχεδόν κρούω τον κώδωνα του κινδύνου. Όταν πέρασε από δω ο σ. γέρος (σσ: σιάντος) αν κι εντελώς έκτακτα τον είδα του ‘πα λίγα. Τώρα ξανάρχομαι να σας τονίσω.

α) Οι στιγμές είναι κρίσιμες από κάθε άποψη. Ένα λαθάκι, μια μονόπλευρη κίνηση, μια υποτίμηση ή υπερτίμηση της κατάστασης μπορεί να φέρει μεγάλες ζημιές.

β) κατελήφθη ήδη από τους άγγλους η λέρος, η κω και σάμος. Αύριο ή μεθαύριο καταλαμβάνεται η κέρκυρα, ύστερα από λίγο τα άλλα νησιά. Οι ιταλοί σκόρπισαν μετά τη συνθηκολόγηση της κυβέρνησης μπαντόλιο και τώρα βρίσκονται ανάμεσά μας σα συμπολεμιστές μας. Οι γερμανοί μόνοι τους ήδη -έχουμε συγκεκριμένες πληροφορίες από θετικότατες πηγές- παραδέχονται ότι έχασαν τον πόλεμο κι ετοιμάζονται μέσα στον οχτώβρη να φύγουν κάνοντας γραμμή στον όλυμπο ή το πιθανότερο στο δούναβη. Έχοντας ολόκληρη αλυσίδα από κατηλημένα νησιά οι άγγλοι, μια ωραία πρωία θα κάνουν εντελώς αναίμαχτη απόβαση στην χώρα μας και θα βρεθούν ανάμεσά μας.

γ) Τα συμπεράσματά της η αντιπροσωπεία μας στο κάιρο θα σας τα πει. Θα φέρουν το βασιλιά με το ζόρι και θα επιβάλουν την τάξη –έτσι δήλωσε ο ουίλσων- αν διασαλευτεί με τον ερχομό του βασιλιά, παρά τις αποφάσεις του λαού μας.

δ) Χειρότεροι από τους άγγλους –μη βαυκαλιζόμεθα- δεν είναι ούτε οι ίδιοι οι γερμανοί. Θα επιβάλουν ένα φασιστικό καθεστώς μ’ άλλο όνομα, αν τελικά επικρατήσουν αυτοί. Ούτε το συμφωνητικό θα υπογράφαν αν δεν ήθελαν να κερδίσουν χρόνο, αν δεν κρίνατε σεις το πρώτο συμφωνητικό ως απαράδεχτο και δεν τους απειλούσα εγώ προσωπικά. Αν δηλαδή η στάση μας απέναντί τους δεν ήταν σθεναρά ως τώρα, η πολιτική του στρατηγείου μας απέναντί τους ήταν χλιαρή, μην τυχόν τους κακοκαρδίσουμε και περιορίσουν ή σταματήσουν τις ρίψεις υλικού.

Από την υπογραφή του συμφωνητικού κι ύστερα οι ρυθμοί κι οι ποσότητες των ρίψεων μειώθηκαν κατά 50-80% κατά περιοχές. Αν η στάση μας ήταν σθεναρότερη θα έριχναν περισσότερα. Σήμερα είναι κι αυτοί βέβαιοι πως θα φύγουν οι γερμανοί από εδώ μόνοι τους, ύστερα από το χάσιμο της ιταλίας κι εξέλιξη των επιχειρήσεων στη σοβ. ρωσία και αν θα κάνουν απόβαση εδώ θα την κάνουν ε ν α ν τ ι ο ν μας, γιατί άλλος λόγος δεν συντρέχει. Αν πρόκειται για άλλο μέτωπο θα πήγαιναν στη γαλλία.

ε) τους ιταλούς τους θέλουν ένοπλους και σα συμπολεμιστές, για να τους χρησιμοποιήσουν εναντίον μας σε δοσμένη στιγμή. Το εδες το ενισχύουν ακόμα ολόπλευρα. Προσπαθούν να πιάσουν πόστα, φέρνουν καθημερινά με αεροπλάνα πράκτορες της κυβέρνησης καΐρου και άγγλους αξιωματικούς. Εξήντα νέοι αξιωματικοί έρχονται να μπουν στο κεντρικό επιτελείο, άγγλοι κι αμερικανοί.

στ) επιβάλλεται δική μας αντίδραση σοβαρή. Δηλαδή: σύγκληση σύσκεψης από εαμ-ελας – εδες-εκκα, υπογραφή κι ευρεία δημοσιότητα δήλωσης ότι οι ένοπλες εθνικές δυνάμεις εν ουδεμία περίπτωση θα δεχτούν επάνοδο βασιλιά-κυβέρνησης προ δημοψηφίσματος κι ότι θ’ αντιταχθούν και βιαίως εναντίον πάσης τοιαύτης τυχόν ενέργειας.

Έντονη απαίτηση συνέχισης ρίψεως –μας έστειλαν ήδη έγγραφο ότι τους προσεχείς μήνες λόγω των επιχειρήσεων δε θα μας ρίξουν υλικά ειμή ελάχιστα- και διαφώτιση έντεχνη του λαού επί των αιτιών της περικοπής των ρίψεων.
Διάλυση αμέσως, έστω κι αιματηρά, των οργανώσεων εδες και εκκα αν αρνηθούν να υπογράψουν την ανωτέρω αναφερόμενη δήλωση.

Δε γράφω για να παρουσιάσω τον έξυπνο, αλλά από πόνο και μόνο. Χίλια καλά να έχουμε κάνει, αν χάσουμε τώρα το παιχνίδι θα μας μουντσώσουν όλοι. Αν το κερδίσουμε όμως και να ‘χουμε κάνει και κάτι σκληρότερο, θα μας συγχωρέσουν και θα μας χειροκροτήσουν. Αυτή είναι δυστυχώς η ψυχολογία του κόσμου.

Εγώ βέβαια ήμουνα και είμαι και θα είμαι ο πιστότερος στρατιώτης και θα δουλέψω σκυλίσια και παλικαρίσια για οποιαδήποτε γραμμή κι αν χαράξετε.
Νομίζω όμως ότι έχω τώρα υποχρέωση να πω το τι νιώθω στις στιγμές τούτες και για την ιστορία.

Γράφω πολύ βιαστικά. Δεν έχω καιρό και γι’ αυτό και δεν κάνω περισσότερη ανάλυση των απόψεών μου. τα γράφω έτσι χονδρά και σεις κάτω από τέτοιο γράψιμο θα δείτε, είμαι σίγουρος, τη δικαιολογία τους τη θεωρητική και πρακτική…

Κάπου 21-ΙΧ-43

Με σ. χαιρετισμούς και αγάπη,

Άρης βελουχιώτης

Στη συνέχεια ο χατζής θέλει να δείξει ότι ο ίδιος κι ο σιάντος συμφωνούσαν με τις εκτιμήσεις του άρη -σε αντίθεση με άλλους μες στο πγ- αλλά αυτά είναι ιστορίες εκ των υστέρων χωρίς αντίκρισμα.

-Για του λαού τη νίκη στη μάχη πάντα πρώτοι
όρκος στη μνήμη του καπετάνιου Γιώτη!

Η κε του μπλοκ αναζητά τολμηρούς συντρόφους για να φωνάξουμε μαζί στην επόμενη πορεία παραλλαγμένο το δεύτερο μισό του συνθήματος: όρκος στη μνήμη του άρη βελουχιώτη!

-Όποιος χαρίδημος ή άλλος αναγνώστης γνωρίζει πώς μπορούμε να βρούμε το ντοκιμαντέρ για τη ζωή του χατζή, ο οδηγητής της λευτεριάς παρακαλείται να δώσει τα φώτα του.

-Κι ένα ακόμα υστερόγραφο στη σειρά λάβαμε και προωθούμε.
Έκτακτο φύλλο της Κόντρα με αναλυτική ενημέρωση για το νέο ασφαλιστικό και το πετσόκομμα των συντάξεων.

http://www.eksegersi.gr/article.php?article_id=3113&pos=4&cat_id=48