95 χρόνια ΚΚΕ

Αν μη τι άλλο η φετινή γιορτή για την επέτειο των 95χρονων του κόμματος ήταν ιδιαίτερη. Κι είχε αρκετά σημειολογικά στοιχεία να τονίζουν πτυχές αυτής της ιδιαιτερότητας.

Η εκδήλωση έγινε στην εργατούπολη του πειραιά, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το ιστορικό κτίριο, όπου έγινε το ιδρυτικό συνέδριο του σεκε, στο στάδιο ειρήνης και φιλίας. Ένα στάδιο μπρεζνιεφικής κοπής, με αντίστοιχο όνομα, εμπνευσμένο από το ισχυρό φιλειρηνικό κίνημα της εποχής. Αλλά την ίδια στιγμή το κουκουέ ωριμάζει πολιτικά, εξελίσσει τον προγραμματικό του λόγο κι αφήνει πίσω τις μεταπολιτευτικές (ή και πιο διαχρονικές εν μέρει) αυταπάτες για μια επανάσταση με στάδια –τελείως διαφορετικά από το σεφ ή και το καλλιμάρμαρο, που γέμιζαν παλιότερα το εαμ και το κουκουέ με την επιστροφή του ζαχαριάδη στην ελλάδα.

Σήμερα το κουκουέ μπορεί να μην είναι σε θέση να γεμίσει με τον κόσμο του το καλλιμάρμαρο –εκτός κι αν υπολογίσεις τον κόσμο του φεστιβάλ και της πανελλαδικής κομματικής συγκέντρωσης το μάη του 10’, λίγες μέρες μετά την προβοκάτσια της μαρφίν. Αλλά είναι μάλλον το μόνο κόμμα που μπορεί ακόμα να συγκινεί και να κινητοποιεί τις μάζες, γεμίζοντας τέτοια στάδια σε μεγάλες ανοιχτές συγκεντρώσεις.

Η βασική διαφορά σε σχέση με την περσινή εκδήλωση στο ίδιο στάδιο ήταν η παρουσία του κουτσούμπα αντί της αλέκας, που έχει πέντε χρόνια μπροστά του μέχρι τα εκατόχρονα να εξασκηθεί και να βελτιωθεί κι άλλο σα ρήτορας. Κι ο οποίος αντικατέστησε την αλέκα στο πρόσφατο συνέδριο, σε αντίθεση τόσο με το αστικό κλισέ περί ισόβιων ηγετών που φεύγουν από τη θέση τους μόνο πάνω σε τέσσερις, όσο και με την παράδοση των αστικών πολιτικών κομμάτων που πετάνε στο περιθώριο σα στυμμένες λεμονόκουπες τους δικούς τους ηγέτες, όταν φθαρούν εκλογικά και χάσουν την αξία χρήσης τους για το σύστημα.

Όχι πως άλλαξε κι η ουσία μαζί με τον ομιλητή. Όλα τριγύρω αλλάζουνε κι όλα τα ίδια μένουν. Το κουκουέ ούτε πρόδωσε το παρελθόν του ούτε μένει κολλημένο σε αυτό, λέγοντας 95 χρόνια τα ίδια, όπως ισχυρίζονται οι πολέμιοί του, χρησιμοποιώντας εναλλάξ πότε τη μια, πότε την άλλη κατηγορία, ενίοτε και τις δυο μαζί ταυτόχρονα. Κι όσο κι αν περιμένουν, πως βαδίζοντας στα 95, το κόμμα είναι ένα βήμα πριν τον τάφο, θα μείνουν με την όρεξη. Γιατί όπως λέει σε όλες τις τελευταίες του ομιλίες και ο γγ, το κόμμα εκφράζει το καινούριο, ό,τι πιο νέο και πρωτοπόρο σε αυτό το γερασμένο κόσμο της εκμετάλλευσης.

Ο κομμουνισμός είναι η νιότη του κόσμου.

Αυτό που έχει ενδιαφέρον σε αυτό το σταθμό των εννιάμιση δεκαετιών, είναι ότι πολλοί αναλυτές με έγκυρο και έγκριτο αντικομμουνισμό, μπερδεύονται με τις 9½ εβδομάδες και ζηλεύοντας τη δόξα της κιμ μπάσιντζερ, προχωρούν σε ένα αποκαλυπτικό πολιτικό στριπτίζ, φανερώνοντας χωρίς φύλλα συκής πια την ιδεολογική τους γύμνια και τη φτηνή (αστική στην ουσία της) επιχειρηματολογία, που χρησιμοποιούν για να το χτυπήσουν. Αλλά προσπαθούν να εξασφαλίσουν έναν προοδευτικό φερετζέ χάρη σε τεχνητά οξυμένες κόντρες με το μαύρο μέτωπο της κυβέρνησης ή επετειακές πορείες, όπως αυτή για τη δολοφονία του γρηγορόπουλου.

You can leave your hat on.

Ένα άλλο ενδιαφέρον ερώτημα στην πορεία προς τη συμπλήρωση εκατό χρόνων είναι πότε θα έρθει η κατάλληλη στιγμή για να αλλάξουμε το σύνθημα «εννιά δεκαετίες αγώνας και θυσία...» και να κάνουμε για πρώτη φορά το ποσοτικό ποιοτικό άλμα στις δέκα.

Κι ένα ακόμα συναφές, σε μεγαλύτερο βάθος χρόνου. Τι θα γίνει αν με την πάροδο του χρόνου και των χρόνων δε βολεύει το μέτρο για να βγει το σύνθημα; Και τι θα λέμε τότε; Για να δούμε…

Έντεκα δεκαετίες αγώνας και θυσία… (εντάξει βγαίνει)

Δώδεκα δεκαετίες… (εντάξει)

Δεκατρείς δεκαετίες… -όπα, εδώ πρέπει να το αλλάξουμε

‘Κατόν τριάντα χρόνια αγώνας και θυσία…

‘κατόν σαράντα χρόνια…

‘κατον πενήντα χρόνια..., κοκ.

Με βάση τους επιστημονικούς υπολογισμούς της κε του μπλοκ, θα παρουσιαστεί πρόβλημα μόλις στα 170χρονα του κόμματος, το σωτήριο έτος 2088. Το οποίο μπορούμε να υπερβούμε διαλεκτικά με την έμμετρη φράση «σχεδόν δύο αιώνες αγώνας και θυσία». Αυτό όμως σε κάθε περίπτωση είναι ζήτημα που θα απασχολήσει τις επόμενες γενιές. Κι εφόσον έχει προχωρήσει το προτσές μετάβασης στην κοινωνία του μέλλοντος, θα έχουν μάλλον καίρια ζητήματα οικοδόμησης να τους απασχολούν. Ή ακόμα καλύτερα μπορεί να έχει αρχίσει ήδη η απονέκρωση του κράτους και μαζί της πολιτικής και του κόμματος, που θα είναι περιττά στον κομμουνισμό.

Ένα άλλο διαχρονικά ενδιαφέρον σημείο είναι τα συγχαρητήρια μηνύματα των αδελφών εργατικών και κομμουνιστικών κομμάτων –πλέον δεν έχουμε την οικονομική δυνατότητα να φιλοξενούμε και αντιπροσωπίες τους, συνεπώς αυτός καθίσταται ο βασικός τρόπος επαφής σε ανάλογες περιπτώσεις. Στις σελίδες του ριζοσπάστη φιλοξενήθηκαν αρκετά τέτοια μηνύματα, μαζί με τα εμβλήματα των κομμάτων που τα απέστειλαν κι έτσι είχαμε την ευκαιρία να εμπλουτίσουμε τις γνώσεις μας γύρω απ’ τις διεργασίες σε διεθνές επίπεδο και τις τελευταίες τάσεις στο κομμουνιστικό κίνημα.

Το ιταλικό και το ισπανικό κκ πχ, όπως και το νέο κκ γιουγκοσλαβίας έχουν κρατήσει δίπλα στο σφυροδρέπανο και το αστεράκι που χρησιμοποιούν συνήθως οι μ-λ οργανώσεις, πιθανότατα για να διαφοροποιηθούν και σε αυτό το επίπεδο. από τα χρεοκοπημένα παραδοσιακά κκ. Το κκ βοημίας-μοραβίας (τσεχίας) έχει ένα περίεργο σύμβολο, χωρίς σφυροδρέπανο, αλλά με αστεράκι και με δύο κατακόκκινα κερασάκια, για να περάσει τη λογοκρισία της αστικής δημοκρατίας στα κομμουνιστικά σύμβολα.

Ενώ το κορεάτικο κόμμα είναι πολύ μπροστά και απεικονίζει στο σήμα του τη συμμαχία της εργατικής τάξης (σφυρί) με την αγροτιά (αξίνα αντί για δρεπάνι) και τη διανόηση (με το πινέλο, προφανώς για τους καλλιτέχνες). Όσοι αναγνώστες το επιθυμούν, μπορούν να θυμηθούν εδώ και μια παλιότερη ανάρτηση με συγκεντρωτικά στοιχεία και διάφορα σημειολογικά σχόλια για τα αδελφά κκ ανά τον κόσμο.

Ενδιαφέρον είχε κι η ανακοίνωση των ονομάτων τους απ’ τα μεγάφωνα του γηπέδου, που δεδομένων των αθλητικών συνειρμών με τον χώρο, παρέπεμπε ευθέως σε παρουσίαση ομάδων μπάσκετ. Κι όταν έφτασε η σειρά του ακελ, περίμενα να ακούσω και μερικές αποδοκιμασίες αλλά κρατήσαμε τελικά το επίπεδο και τις κατάπιαμε. Αίσθηση προκάλεσε η απουσία του μεγάλου αστέρα μας, του κκ κούβας, αλλά φαντάζομαι πως θα αποστείλει κάποιο μήνυμα μες στις επόμενες μέρες, αν δεν το έκανε ήδη.

Εντύπωση μου προκαλεί πως δεν έπιασαν στον αέρα τα διάφορα χρυσαυγίτικα ιστολόγια (κι εφόσον μιλάμε για το κόμμα, αυτό βασικά αφορά όλες σχεδόν τις λεγόμενες ενημερωτικές ιστοσελίδες) την εκφώνηση του κκ μακεδονίας, για να πιάσουν το γνωστό τροπάριο για το αντεθνικό κουκουέ. Το πιο περίεργο όνομα πάντως ήταν το «κίνημα λαϊκής ενημέρωσης» (;!) αν άκουσα καλά από τη μετάδοση του 902, για το οποίο δε γνωρίζω την χώρα προέλευσής του ούτε λοιπά στοιχεία. Εάν τους είχαμε σύμβουλους επικοινωνίας, μπορεί να μας έλεγαν να ξεκινήσει λίγο πιο μετά η ομιλία του κουτσούμπα για να προλάβουν να συνδεθούν ζωντανά τα δελτία των οκτώ. Έτσι κι αλλιώς όμως, δεν πρόκειται να έπαιζαν το θέμα, οπότε μία ή η άλλη, φράγκο δύο.

Τι άλλο έπιασαν οι κεραίες των ανταποκριτών της κε του μπλοκ; Τους ακροβολισμένους συντρόφους απ’ το σταθμό του ηλεκτρικού μέχρι το στάδιο, που πουλούσαν τα πάντα: από βιβλία, ημερολόγια κι αφίσες, μέχρι μπρελόκ και μαγνητάκια για το ψυγείο, που μπορούν να συγκρατήσουν μέχρι και πέντε απλήρωτους λογαριασμούς, όπως διαλαλούσε ένας σφος. Με άλλα λόγια οτιδήποτε μπορεί να αγγίξει μια ευαίσθητη χορδή και το συναίσθημα των κουκουέδων, για να ενισχύσουν –για άλλη μια φορά- σε αυτή τη δύσκολη περίοδο.

Το στάδιο είχε sold out και γέμισε μέχρι και πίσω από την κεντρική εξέδρα. Τα κόκκινα λάβαρα της κορυφής αντικαταστάθηκαν με άλλα στο ίδιο χρώμα αλλά με διαφορετικό περιεχόμενο. Και με πανό με συνθήματα και τους κλασικούς, όπως στο αξεπέραστο «Rocky IV». Το καλλιτεχνικό πρόγραμμα μου φάνηκε αρκετά προσεγμένο, αλλά κάποιοι σφοι λένε πως έκανε κοιλιά και υπήρχε ζήτημα στην επαφή των καλλιτεχνών με το κοινό. Από τους οποίους ο μητσιάς είπε ένα απλό «χρόνια πολλά» ενώ ο λέκκας είπε να μη μετράμε τα χρόνια αλλά την ουσία. Σύμφωνοι, αλλά γιατί πάει αντιπαραθετικά το ένα με το άλλο;

Η παρουσία της φαραντούρη, της συζύγου του χυτήρη από το πασόκ –που γίνεται εξίσου μεγάλος καλλιτέχνης, όταν απαγγέλλει τους στίχους του- δεν υποδήλωνε πως συμμετέχει και η κουτσή μαρία από πολιτικής άποψης, γιατί η φωνή της είναι ταυτισμένη με κάποια εμβληματικά τραγούδια, και στο κάτω-κάτω της γραφή ήταν η μόνη που ευχήθηκε να πετύχει το κόμμα τους στόχους του. Η αλήθεια όμως είναι πως όταν τραγουδούσε το «εμπρός βοηθάτε να σηκώσουμε τον ήλιο πάνω από την ελλάδα» και το «σπρώξτε με στήθος και με γόνα να τόνε βγάλουμε απ’ τη λάσπη» οι συνειρμοί με το βαλτωμένο ήλιο του πασόκ ήταν αναπόφευκτοι.

Βλέποντας, τέλος, την εκδήλωση από τη μετάδοση του πόρταλ, είδα αρκετούς συντρόφους με παλτά και πλήρη ρουχισμό, προφανώς γιατί δεν είχε ανάψει (ή δεν επαρκούσε) η θέρμανση του σταδίου –εδώ δεν την ανάβουν καλά-καλά, όταν έχει αθλητικούς αγώνες, πόσο μάλλον για εμάς. Παρόλα αυτά, όσο προχωρούσε η εκδήλωση, η διάθεση ανέβαινε και το κλίμα ζέστανε. Ο πάγος έσπασε, ο δρόμος χαράχτηκε. Κι η ομήγυρή μας πείραζε έναν αριστεριστή για τα μέτρα πειθαρχίας που θα αναγκαστεί να πάρει  κατά των αντιφρονούντων η κοινωνία του μέλλοντος.

Ούτε σε χιόνια, ούτε και σε γκουλάγκ

Ποτέ τους δε λυγίσανε τα εαακ.

Μετεξέλιξη καλτ μετάλλαξης

(Το κείμενο αυτό είναι εν πολλοίς συνέχεια από το προηγούμενο σημείωμα)

Θα αδικούσα το κείμενο του ναρ αν παρέλειπα να πω ότι και οι ίδιοι αναγνωρίζουν ότι η ύπαρξη νέου σταδίου, δε σημαίνει απόρριψη των χαρακτηριστικών του προηγούμενου σταδίου. Η άρνηση του μερικού δε σημαίνει ασυνέχεια, άρνηση σημαίνει μετεξέλιξη κι όχι απόρριψη του στοιχείου που την υφίσταται.
Σκοντάφτουμε όμως σε βασικά ζητήματα. Ζητήματα λενινισμού που λέει κι ο στάλιν.
Αν ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός (ΚΜΚ) είναι το τελευταίο σκαλοπατάκι, όπου δεν υπάρχει τίποτα άλλο ανάμεσα σε αυτό και τον σοσιαλισμό, τότε η είσοδος ενός νέου σταδίου τι σημαίνει; Είναι το τελευταίο ή μπορεί να υπάρξει κι άλλο στη συνέχεια;

Μερικές ακόμα παρατηρήσεις, εντελώς συνοπτικά.
-είναι υπαρκτή η ανάγκη επαναθεμελίωσης της κομμουνιστικής προοπτικής, ειδικά μετά τα όσα έχουν γίνει το 91 (ή μάλλον με τελική πράξη του δράματος το 91). Αυτό δεν πρέπει να συνεπάγεται μηδενισμό για το σοβιετικό εγχείρημα (όπως γίνεται κατά κόρον από την εν λόγω πολιτική δύναμη που διάλεξε τον εύκολο τρόπο για να ξεμπερδέψει με το παρελθόν της και τις τύψεις συνείδησης).
Ναι είναι ανάγκη να τα ξαναδούμε όλα και να τα δούμε κριτικά. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι πρέπει καλά και σώνει να εφεύρουμε καινούριο στάδιο, μόνο και μόνο για να δείξουμε ότι είμαστε καλοί θεωρητικοί κι ότι προάγουμε τον μαρξισμό.
Με αυτό τον τρόπο η επαναθεμελίωση θα καταλήξει να είναι το ίδιο κακόφημη με την ανανέωση (ο νοών νοείτω).

-κάθε μαρξιστής που σέβεται τον εαυτό του βγάζει ιλαρά και σταυροκοπιέται τρις στο άκουσμα και μόνο της λέξης "στάδιο" (ειδικά από τότε που το στάδιο λένιν έγινε λουζνίκι).
Αυτό δε σημαίνει όμως ότι απαλλαγόμαστε αυτομάτως από τη λατρεμένη ασθένεια του διαλεκτικού φορμαλισμού. Και βέβαια δε μας απαλλάσσει από το καθήκον να σκιαγραφήσουμε τα χρονικά στάδια της επανάστασης, όσο κι αν το επαναστατικό προτσές παραμένει ενιαίο. Δε βλέπω τι αλλάζει αν απλώς παίζοντας με τις λέξεις, ονομάσουμε φάσεις τα στάδια...

-η κριτική που -έχω ακούσει να- ασκούμε επί του προκειμένου στο ναρ είναι ότι ουσιαστικά ξεσηκώνουν και αναμασάνε τον κάουτσκι και τη θεωρία του περί υπεριμπεριαλισμού (βλέπε σχετικά στην εργασία του λένιν για τον ιμπεριαλισμό. Για την οποία προσφάτως έμαθα ότι έμεινε κι αυτή ανολοκλήρωτη!). Προσωπικά το σκεπτικό αυτό με υπερβαίνει και δεν έχω καταλάβει πώς ακριβώς συμπίπτουν σε αυτό το σημείο ο κάουτσκι και το ναρ (ίσως να το κάνουν αλλού, αλλά εδώ πώς;).

-τι ακριβώς είχαμε τελικά στα πρώτα χρόνια της σοβιετικής εξουσίας; Ποια ήταν η φύση του καθεστώτος; Γιατί ο λένιν δίνει μεγάλη σημασία στην καταγραφή της παραγωγής από τους εργάτες ως στόχο και (αφού κάνει μια ωραία ανάλυση με πέντε συστήματα κουτάκια-φόρμουλες) λέει ότι το επιθυμητό για τη σοβιετική ρωσία θα ήταν να φτάσει στον κρατικό καπιταλισμό!
Διαβάστε τη μπροσούρα για τα μικροαστικά παιδιαρίσματα και μετά εξηγήστε μου και μένα. Εκεί είναι που κάνει λόγο και για την πρώτη φάση του σοσιαλισμού με τα έντονα κοιλοπονήματα...
Όπως αυτά που αποκτά κανείς μετά από αναλύσεις για πρωτότυπο και ανέκδοτο κοινωνικό σχηματισμό. Αναλύσεις βαριές ή και αναλύσεις-ανέκδοτα. Ή και τα δυο μαζί...

Εν πάση περιπτώσει και επειδή η βαλίτσα μπορεί να πάει μακριά και να κουράσει, η ουσία είναι σε αυτό που είπε ο λένιν για τον κμκ. Ή είναι το τελευταίο σκαλοπατάκι, ή όχι. Ίσως τελικά να ήταν πλατύσκαλο και να το περάσαμε για κάτι άλλο.

Δύο ακόμα ζητήματα (λενινισμού κι όχι μόνο).
-Αντιγράφω από το σάιτ του ναρ:
Η Ελλάδα είναι χώρα του αναπτυγμένου καπιταλισμού, με ενδιάμεση θέση στο διεθνές κεφαλαιοκρατικό πλέγμα, με γοργή ανάπτυξη της διεθνούς διαπλοκής της και με φιλοδοξίες προσέγγισης και κατάκτησης μιας θέσης στην πρώτη ταχύτητα.
Είναι μια εκπληκτική ομολογία, η σημασία της οποίας δε μειώνεται κατ' ελάχιστον από την επισήμανση της φιλοδοξίας του ελληνικού καπιταλισμού για την πρώτη ταχύτητα.
Ώστε η ελλάδα έχει ενδιάμεση θέση στο διεθνές καπιταλιστικό πλέγμα; Σοβαρά;
Τότε γιατί όλος αυτός ο κακός χαμός όταν το κκε λέει το ίδιο; Επειδή βάζει και το εξαρτημένη;
Ή εμένα μου διαφεύγει κάτι σημαντικό, ή αυτοί στραβά αρμενίζουνε...

-Γνωρίζατε επίσης ότι στο ναρ πρέπει να γίνονται κανονικά συνέδρια κάθε τρία χρόνια;
Σου λέει αφού το κκε κάνει κάθε τέσσερα, να βάλουμε τρία εμείς για να φαινόμαστε καλύτεροι. Όπως με το σύνθημα πενθήμερο-εξάωρο (πότε θα αλλάξουμε τη συνέχεια στο σύνθημα, να φωνάζουμε "σοσιαλισμό" αντί "για όλους σταθερό";). "Αφού το κκε λέει 35ωρο, εμείς θα βάλουμε 30ωρο", σου λέει.
Ξέρετε πόσα συνέδρια έχει κάνει το ναρ σε 20 περίπου χρόνια; Τον εκπληκτικό αριθμό 2! (ολογράφως: δύο). Μπορώ να δεχτώ την οποιαδήποτε αντικειμενική δυσκολία που στάθηκε εμπόδιο στη συχνότερη διεξαγωγή, ή στην τήρηση του κανόνα αυτού. Αλλά τότε, γιατί γίνεται ο κακός χαμός (-πανικός κοκ) κάθε φορά που καθυστερεί ένα συνέδριο του κκε ή της κνε για μερικούς μήνες; Και εννοείται ότι πίσω από κάθε καθυστέρηση υπάρχει φοβερό και τρομερό παρασκήνιο που την εξηγεί.

-υγ: ναρίτικη φήμη για το "τιμημένο" (όπως σήκωσέ το το τιμημένο) ΚΚΡΟ. Στο σάιτ τους λέει διαφημίζουν τη διεξαγωγή κομμουνιστικών καλλιστείων.
Δεν ξέρω κατά πόσο ισχύει, αλλά η ιδέα είναι απίστευτη! Είναι ασυγχώρητο να είμαστε οπισθοδρομικοί και όχι αρκετά ευέλικτοι ώστε να την εφαρμόσουμε και στα μέρη μας.
Και ζητώ ταπεινά συγνώμη κάνοντας δημόσια (πάντα) την αυτοκριτική μου που δεν είναι ο σύντροφος γκενάντι ζουγκάνοβ στη διπλανή στήλη της ψηφοφορίας...