Αυτό το Σ/Κ εκτός από το Ρίζο και το Πριν (με αυτήν τη σειρά) μπήκε στο σπίτι κι η ανεπίσημη εφημερίδα της κυβερνήσεως (κατ' ευφημισμόν "εφημερίδα των Συντακτών"). Ο λόγος ήταν το βιβλίο των Θανάση και Κων/νου Κάππου, που το αφιερώνουν μεταξύ άλλων στο γνωστό Κάππο -και στο... Καππάκι, που τότε ερχόταν. Αλλά δεν είναι αυτό το θέμα που θα μας απασχολήσει -τουλάχιστον όχι στη σημερινή ανάρτηση.
Ξεφυλλίζοντας την εφημερίδα, βρίσκει κανείς πολλά και διάφορα. Όπως πχ ένα άρθρο του αιώνιου Κοροβέση, όπου ρίχνει σπόντες για την αριστερά που αφομοιώθηκε στο σύστημα και το ανανέωσε, αφήνοντας την "κακιά λέξη" της πάλης των τάξεων ως ιδεολογικό γνώρισμα κάποιων μικρών αριστερών ομάδων. Ευτυχώς βέβαια που ο Κοροβέσης έσωσε την τιμή της Αριστεράς και δεν έριξε ποτέ νερό στο μύλο της συστημικής "Αριστεράς" πχ ως βουλευτής της.
Ή έναν αποχαιρετισμό στον Χρήστο Μπίστη του ΕΚΚΕ (οι καλοί Μπίστηδες φεύγουν πρώτοι), όπου ο Γρηγόρης Κωνσταντόπουλος αναφέρεται στο "ψευτοσοσιαλιστικό καθεστώς" της ΓΛΔ και τους εκβιασμούς που άσκησε στον Μπίστη για να σταματήσει τη δράση του. Μιλάμε βέβαια για το ίδιο καθεστώς όπου ο Μπίστης σπούδασε στο θέατρο που ίδρυσε ο Μπρεχτ. Αυτά είναι ψιλά γράμματα όμως για τον Γ.Κ. και δεν τον αποπροσανατολίζουν ως προς την κοινωνική φύση του καθεστώτος.
Καθώς και ένα αφιέρωμα του Κωστόπουλου (από τον παλιό Ιό) στην Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα (για την οποία εκκρεμεί κι ένα κείμενο αποτίμησης της κε του μπλοκ, και μερικές προεκτάσεις-γενικοί προβληματισμοί).
Στα παραπάνω, υπάρχει και μια ιδιαίτερη σύνδεση, καθώς μία από τις τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις του Μπίστη ήταν στις εκδηλώσεις των δύο μου-λου για τα 50χρονα της Πολιτιστικής Επανάστασης, όπου ήταν ομιλητής, αλλά δεν μπόρεσε να μείνει ως το τέλος κι αποχώρησε, εμφανώς ταλαιπωρημένος, νωρίτερα (που και αυτό το "νωρίτερα" τρόπος του λέγειν είναι, γιατί προχωρούσε πολύ αργά και με πάρα πολύ κόπο).
Φτάνουμε έτσι στο κυρίως πιάτο. Που είναι μια συνέντευξη του πολυδιαφημισμένου (και μάλιστα ως κομμουνιστή και ριζοσπάστη, όχι τυχαία πράγματα) Τόνι Νέγκρι, γνωστού και ως (συ)συγγραφέα της Αυτοκρατορίας, όπου προχωράει στην αναθεώρηση μιας σειράς βασικών παραδοχών των κλασικών, στο όνομα της δημιουργικής ανάπτυξης του μαρξισμού. Ας δούμε λοιπόν που έχει φτάσει στις μέρες μας αυτή η ανάπτυξη (οι υπογραμμίσεις στις απαντήσεις είναι δικές μου).
Ο βαρύγδουπος τίτλος της συνέντευξης είναι ο εξής:
Τα έθνη υπήρξαν η χειρότερη επινόηση της ανθρώπινης ιστορίας.
Το χειρότερο δεν είναι η επινόηση του Χάρντι, που θεωρεί πως τα έθνη υπήρξαν ένα είδος επινόησης κι όχι αναγκαία μορφή για την ανάπτυξη του καπιταλισμού, αλλά το γενικό ερμηνευτικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσει αυτόν το συλλογισμό: δηλ στο κάλπικο δίπολο "κοσμοπολιτισμού-σωβινισμού".
-Έχετε πει ότι τα βήματα που έχουν γίνει προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι μη αναστρέψιμα και ως εκ τούτου θεωρείτε την ΕΕ το μοναδικό έδαφος πάνω στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν οι αγώνες. Σήμερα όμως αρκετές αριστερές δυνάμεις και διανοούμενοι ζητούν την έξοδο και τη διάλυση της ευρωζώνης. Τι λέτε γι' αυτό;
Υπήρξα πάντοτε ευρωπαϊστής. Από παιδί. Ανέκαθεν θεωρούσα ότι η ΕΕ είναι κάτι που μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα για να αποφύγουμε τους πολέμους και όλα τα τραγικά δεινά που σηματοδότησαν την ευρωπαϊκή ιστορία. Για παράδειγμα, στην οικογένειά μου είχαμε είκοσι νεκρούς μεταξύ του Α' και του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Θεωρώ ότι τα έθνη υπήρξαν η χειρότερη επινόηση της ανθρώπινης ιστορίας. Ο διεθνισμός μου υπήρξε πάντα ένας διεθνισμός δραστήριος και ενεργός. Θεωρούσα ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να οικοδομήσει έναν χώρο εντός του οποίου στη διάρκεια της παγκοσμιοποίησης θα μπορούσε να σηματοδοτήσει πολύ σημαντικά βήματα για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Και αυτό γιατί ανέκαθεν η Ευρώπη ήταν ένας χώρος στον οποίο η πάλη των τάξεων υπήρξε κάτι το θεμελιώδες. Σήμερα στην Ευρώπη οι δυνάμεις της Αριστεράς που είναι ενάντια στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι δυνάμεις σεχταριστικές, εθνικιστικές, που δεν κατανοούν ότι με αυτή τους τη συμπεριφορά δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να βοηθούν την ανάπτυξη της Δεξιάς. Ο κομμουνιστικός αγώνας σήμερα είναι εφικτός μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένας οικονομικός αγώνας, για να είναι αποτελεσματικός, μπορεί να διεξαχθεί μόνο στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής επικράτειας. Απαιτεί την έκταση ενός τέτοιου χώρου. Η Ευρώπη σήμερα έχει γίνει ένας χώρος τον οποίο διατρέχουν ρεύματα οικονομικών μεταναστών και προσφύγων. Θα πρέπει να κατακτήσει νέες σχέσεις με τς ακτές της Μεσογείου και να δώσει μια νέα πνοή η οποία δε θα έχει ένα στίγμα αμερικανικό ή ρωσικό, αλλά καθαρά ευρωπαϊκό.
Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς...
Ήταν ευρωπαϊστής (και δραστήριος διεθνιστής όπως λέει μετά) από παιδί! Όταν δεν υπήρχε καν η ΕΚΑΧ.
Η ΕΕ είναι αντιπολεμική ασπίδα, όπως ήταν πχ στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη ή -για να μην τρέχουμε τόσο μακριά- του νατοϊκούς βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας.
Ο φασισμός επικράτησε επειδή δεν υπήρχε ΕΕ να τον αποτρέψει. Κι όχι ως ένας προάγγελος της σημερινής ΕΕ και των εργασιακών της σχέσεων, που εξασφαλίζουν πάμφθηνα εργατικά χέρια στους καπιταλιστές.
Δεν υπάρχει ιμπεριαλισμός, παρά μόνο παγκοσμιοποίηση.
Το αντι-ΕΕ μέτωπο είναι που βοηθά τη Δεξιά κι όχι η δεξιά πολιτική της κυβερνώσας Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας.
Η ΕΕ είναι ευνοϊκό πεδίο πάλης για τον κομμουνιστικό αγώνα -που εξετάζεται πάντα στα πλαίσια του εφικτού.
Εμπρός της γης οι βολεμένοι...
Πετάμε και μια πάλη των τάξεων -πιθανόν να ανήκει στη μη ενσωματωμένη Αριστερά (όπως θα έλεγε κι ο Κοροβέσης) που την έχει ως ιστορικό της γνώρισμα, όσο παραμένει ιστορικά αδικαίωτη (κι η διεθνής καπιταλιστική μεθοδολογία σαμποτάρει την πρωτοβουλία της κολχόζνικης ιδιοκτησίας)
Ας δούμε και παρακάτω.
Πώς κρίνετε τη μέχρι σήμερα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και πώς βλέπετε την προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να προσεγγίσει τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές;
Κοιτάξτε, θεωρώ ότι ο αγώνας του Αλέξη Τσίπρα και ο αγώνας που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το δημοψήφισμα ήταν μια σημαντική εμπειρία ανανέωσης της ευρωπαϊκής ελπίδας. Εσείς οι Ελληνες ίσως λησμονάτε αυτή τη σημασία.
Το τι έγινε μετά το δημοψήφισμα είναι δύσκολο για κάποιον που δεν είναι Ελληνας να το ερμηνεύσει. Να πούμε δηλαδή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ή ο Τσίπρας πέρασαν στο εχθρικό στρατόπεδο. Ήταν ένας κινηματικός πόλεμος, ο οποίος μετά το δημοψήφισμα έγινε ένας πόλεμος θέσεων, για να χρησιμοποιήσω μια θέση του Γκράμσι.
Βεβαίως είναι δύσκολο να ανακάμψει η Ελλάδα εάν δεν ανακάμψει το κομμουνιστικό κίνημα στην Ευρώπη. Ένα κίνημα που θα έχει προτάξει τον όρο «Ευρώπη». Τι περιμένετε να κάνει ο Τσίπρας;
Να συμμαχήσει με τον Μελανσόν; Με αριστερά κινήματα και κόμματα της Αριστεράς στην Ιταλία, με τα πρώην σοβιετικά αποκόμματα ή με της Γερμανίας; Όλα αυτά που έχει κάνει τον δίδαξαν και έχει μάθει κάποια πράγματα. Έμαθε από τα λάθη του ότι η μόνη επικράτεια στην οποία μπορεί να αναπτύξει το κίνημα αυτό είναι η Ευρώπη.
Εάν η Ευρώπη διαλυθεί, όπως λέγεται –και αυτή είναι μια πιθανότητα–, φανταστείτε τι θα απογίνει η Ελλάδα μόνη της. Αυτό το οποίο θα συμβεί δεν είναι ότι θα διαλυθεί η Ευρώπη επειδή το θέλουν οι αριστερές δυνάμεις, αλλά οι δεξιές δυνάμεις είναι αυτές που θα το επιδιώξουν, διότι θέλουν να μετατρέψουν την Ευρώπη κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν τους.
Αυτό που δεν έμαθαν ποτέ οι άνθρωποι στην Ευρώπη είναι ότι οι δεξιές δυνάμεις προσπάθησαν να εγκαταστήσουν ένα φασιστικό μόρφωμα και ότι η Αμερική δεν θέλησε ποτέ το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Να το έχουμε κατά νου αυτό. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Ισχύει για την Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία, ακόμα και για τη Γερμανία.
Ξεφυλλίζοντας την εφημερίδα, βρίσκει κανείς πολλά και διάφορα. Όπως πχ ένα άρθρο του αιώνιου Κοροβέση, όπου ρίχνει σπόντες για την αριστερά που αφομοιώθηκε στο σύστημα και το ανανέωσε, αφήνοντας την "κακιά λέξη" της πάλης των τάξεων ως ιδεολογικό γνώρισμα κάποιων μικρών αριστερών ομάδων. Ευτυχώς βέβαια που ο Κοροβέσης έσωσε την τιμή της Αριστεράς και δεν έριξε ποτέ νερό στο μύλο της συστημικής "Αριστεράς" πχ ως βουλευτής της.
Ή έναν αποχαιρετισμό στον Χρήστο Μπίστη του ΕΚΚΕ (οι καλοί Μπίστηδες φεύγουν πρώτοι), όπου ο Γρηγόρης Κωνσταντόπουλος αναφέρεται στο "ψευτοσοσιαλιστικό καθεστώς" της ΓΛΔ και τους εκβιασμούς που άσκησε στον Μπίστη για να σταματήσει τη δράση του. Μιλάμε βέβαια για το ίδιο καθεστώς όπου ο Μπίστης σπούδασε στο θέατρο που ίδρυσε ο Μπρεχτ. Αυτά είναι ψιλά γράμματα όμως για τον Γ.Κ. και δεν τον αποπροσανατολίζουν ως προς την κοινωνική φύση του καθεστώτος.
Καθώς και ένα αφιέρωμα του Κωστόπουλου (από τον παλιό Ιό) στην Πολιτιστική Επανάσταση στην Κίνα (για την οποία εκκρεμεί κι ένα κείμενο αποτίμησης της κε του μπλοκ, και μερικές προεκτάσεις-γενικοί προβληματισμοί).
Στα παραπάνω, υπάρχει και μια ιδιαίτερη σύνδεση, καθώς μία από τις τελευταίες δημόσιες εμφανίσεις του Μπίστη ήταν στις εκδηλώσεις των δύο μου-λου για τα 50χρονα της Πολιτιστικής Επανάστασης, όπου ήταν ομιλητής, αλλά δεν μπόρεσε να μείνει ως το τέλος κι αποχώρησε, εμφανώς ταλαιπωρημένος, νωρίτερα (που και αυτό το "νωρίτερα" τρόπος του λέγειν είναι, γιατί προχωρούσε πολύ αργά και με πάρα πολύ κόπο).
Φτάνουμε έτσι στο κυρίως πιάτο. Που είναι μια συνέντευξη του πολυδιαφημισμένου (και μάλιστα ως κομμουνιστή και ριζοσπάστη, όχι τυχαία πράγματα) Τόνι Νέγκρι, γνωστού και ως (συ)συγγραφέα της Αυτοκρατορίας, όπου προχωράει στην αναθεώρηση μιας σειράς βασικών παραδοχών των κλασικών, στο όνομα της δημιουργικής ανάπτυξης του μαρξισμού. Ας δούμε λοιπόν που έχει φτάσει στις μέρες μας αυτή η ανάπτυξη (οι υπογραμμίσεις στις απαντήσεις είναι δικές μου).
Ο βαρύγδουπος τίτλος της συνέντευξης είναι ο εξής:
Τα έθνη υπήρξαν η χειρότερη επινόηση της ανθρώπινης ιστορίας.
Το χειρότερο δεν είναι η επινόηση του Χάρντι, που θεωρεί πως τα έθνη υπήρξαν ένα είδος επινόησης κι όχι αναγκαία μορφή για την ανάπτυξη του καπιταλισμού, αλλά το γενικό ερμηνευτικό πλαίσιο στο οποίο εντάσσει αυτόν το συλλογισμό: δηλ στο κάλπικο δίπολο "κοσμοπολιτισμού-σωβινισμού".
-Έχετε πει ότι τα βήματα που έχουν γίνει προς την ευρωπαϊκή ενοποίηση είναι μη αναστρέψιμα και ως εκ τούτου θεωρείτε την ΕΕ το μοναδικό έδαφος πάνω στο οποίο μπορούν να αναπτυχθούν οι αγώνες. Σήμερα όμως αρκετές αριστερές δυνάμεις και διανοούμενοι ζητούν την έξοδο και τη διάλυση της ευρωζώνης. Τι λέτε γι' αυτό;
Υπήρξα πάντοτε ευρωπαϊστής. Από παιδί. Ανέκαθεν θεωρούσα ότι η ΕΕ είναι κάτι που μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα για να αποφύγουμε τους πολέμους και όλα τα τραγικά δεινά που σηματοδότησαν την ευρωπαϊκή ιστορία. Για παράδειγμα, στην οικογένειά μου είχαμε είκοσι νεκρούς μεταξύ του Α' και του Β' Παγκόσμιου Πολέμου. Θεωρώ ότι τα έθνη υπήρξαν η χειρότερη επινόηση της ανθρώπινης ιστορίας. Ο διεθνισμός μου υπήρξε πάντα ένας διεθνισμός δραστήριος και ενεργός. Θεωρούσα ότι η Ευρώπη θα μπορούσε να οικοδομήσει έναν χώρο εντός του οποίου στη διάρκεια της παγκοσμιοποίησης θα μπορούσε να σηματοδοτήσει πολύ σημαντικά βήματα για την ανάπτυξη και την εξέλιξη της ανθρωπότητας. Και αυτό γιατί ανέκαθεν η Ευρώπη ήταν ένας χώρος στον οποίο η πάλη των τάξεων υπήρξε κάτι το θεμελιώδες. Σήμερα στην Ευρώπη οι δυνάμεις της Αριστεράς που είναι ενάντια στο ευρωπαϊκό οικοδόμημα είναι δυνάμεις σεχταριστικές, εθνικιστικές, που δεν κατανοούν ότι με αυτή τους τη συμπεριφορά δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά να βοηθούν την ανάπτυξη της Δεξιάς. Ο κομμουνιστικός αγώνας σήμερα είναι εφικτός μόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ένας οικονομικός αγώνας, για να είναι αποτελεσματικός, μπορεί να διεξαχθεί μόνο στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής επικράτειας. Απαιτεί την έκταση ενός τέτοιου χώρου. Η Ευρώπη σήμερα έχει γίνει ένας χώρος τον οποίο διατρέχουν ρεύματα οικονομικών μεταναστών και προσφύγων. Θα πρέπει να κατακτήσει νέες σχέσεις με τς ακτές της Μεσογείου και να δώσει μια νέα πνοή η οποία δε θα έχει ένα στίγμα αμερικανικό ή ρωσικό, αλλά καθαρά ευρωπαϊκό.
Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς...
Ήταν ευρωπαϊστής (και δραστήριος διεθνιστής όπως λέει μετά) από παιδί! Όταν δεν υπήρχε καν η ΕΚΑΧ.
Η ΕΕ είναι αντιπολεμική ασπίδα, όπως ήταν πχ στο Ιράκ, τη Συρία, τη Λιβύη ή -για να μην τρέχουμε τόσο μακριά- του νατοϊκούς βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας.
Ο φασισμός επικράτησε επειδή δεν υπήρχε ΕΕ να τον αποτρέψει. Κι όχι ως ένας προάγγελος της σημερινής ΕΕ και των εργασιακών της σχέσεων, που εξασφαλίζουν πάμφθηνα εργατικά χέρια στους καπιταλιστές.
Δεν υπάρχει ιμπεριαλισμός, παρά μόνο παγκοσμιοποίηση.
Το αντι-ΕΕ μέτωπο είναι που βοηθά τη Δεξιά κι όχι η δεξιά πολιτική της κυβερνώσας Αριστεράς και της σοσιαλδημοκρατίας.
Η ΕΕ είναι ευνοϊκό πεδίο πάλης για τον κομμουνιστικό αγώνα -που εξετάζεται πάντα στα πλαίσια του εφικτού.
Εμπρός της γης οι βολεμένοι...
Πετάμε και μια πάλη των τάξεων -πιθανόν να ανήκει στη μη ενσωματωμένη Αριστερά (όπως θα έλεγε κι ο Κοροβέσης) που την έχει ως ιστορικό της γνώρισμα, όσο παραμένει ιστορικά αδικαίωτη (κι η διεθνής καπιταλιστική μεθοδολογία σαμποτάρει την πρωτοβουλία της κολχόζνικης ιδιοκτησίας)
Ας δούμε και παρακάτω.
Πώς κρίνετε τη μέχρι σήμερα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία και πώς βλέπετε την προσπάθεια του Αλέξη Τσίπρα να προσεγγίσει τους Ευρωπαίους Σοσιαλιστές;
Κοιτάξτε, θεωρώ ότι ο αγώνας του Αλέξη Τσίπρα και ο αγώνας που έκανε ο ΣΥΡΙΖΑ μέχρι το δημοψήφισμα ήταν μια σημαντική εμπειρία ανανέωσης της ευρωπαϊκής ελπίδας. Εσείς οι Ελληνες ίσως λησμονάτε αυτή τη σημασία.
Το τι έγινε μετά το δημοψήφισμα είναι δύσκολο για κάποιον που δεν είναι Ελληνας να το ερμηνεύσει. Να πούμε δηλαδή ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ή ο Τσίπρας πέρασαν στο εχθρικό στρατόπεδο. Ήταν ένας κινηματικός πόλεμος, ο οποίος μετά το δημοψήφισμα έγινε ένας πόλεμος θέσεων, για να χρησιμοποιήσω μια θέση του Γκράμσι.
Βεβαίως είναι δύσκολο να ανακάμψει η Ελλάδα εάν δεν ανακάμψει το κομμουνιστικό κίνημα στην Ευρώπη. Ένα κίνημα που θα έχει προτάξει τον όρο «Ευρώπη». Τι περιμένετε να κάνει ο Τσίπρας;
Να συμμαχήσει με τον Μελανσόν; Με αριστερά κινήματα και κόμματα της Αριστεράς στην Ιταλία, με τα πρώην σοβιετικά αποκόμματα ή με της Γερμανίας; Όλα αυτά που έχει κάνει τον δίδαξαν και έχει μάθει κάποια πράγματα. Έμαθε από τα λάθη του ότι η μόνη επικράτεια στην οποία μπορεί να αναπτύξει το κίνημα αυτό είναι η Ευρώπη.
Εάν η Ευρώπη διαλυθεί, όπως λέγεται –και αυτή είναι μια πιθανότητα–, φανταστείτε τι θα απογίνει η Ελλάδα μόνη της. Αυτό το οποίο θα συμβεί δεν είναι ότι θα διαλυθεί η Ευρώπη επειδή το θέλουν οι αριστερές δυνάμεις, αλλά οι δεξιές δυνάμεις είναι αυτές που θα το επιδιώξουν, διότι θέλουν να μετατρέψουν την Ευρώπη κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσίν τους.
Αυτό που δεν έμαθαν ποτέ οι άνθρωποι στην Ευρώπη είναι ότι οι δεξιές δυνάμεις προσπάθησαν να εγκαταστήσουν ένα φασιστικό μόρφωμα και ότι η Αμερική δεν θέλησε ποτέ το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Να το έχουμε κατά νου αυτό. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την Ελλάδα. Ισχύει για την Ιταλία, τη Γαλλία, την Ισπανία, ακόμα και για τη Γερμανία.
Η ανανεωμένη ελπίδα ξανάρχεται (σαν τους Γερμανούς).
Μετά είναι δύσκολο να εξηγήσει κανείς τι έγινε, αν δεν είναι Έλληνας. Μετά, μετά... πήγε κι έπεσε στον γκρεμό, καλός άνθρωπος ήτανε,
Το κομμουνιστικό κίνημα πρέπει να προτάξει τον όρο Ευρώπη. Βασικά το μπερδεύει με το κίνημα "μένουμε Ευρώπη" και τους δεξιούς πυροβολημένους, όπου θα έβρισκε υλικό για επανάσταση, όπως λέει κι ο Σπύρος στους Απαράδεκτους.
Οπότε τι περιμένετε να κάνει κι ο Τσίπρας; Να συμμαχήσει με αποκόμματα; Γι' αυτό προσεγγίζει τους σοσιαλιστές (δηλ τους σοσιαλδημοκράτες).
Πάρε και λίγο (αριστερή) τρομολαγνεία αλά ΣΚΑΪ για την πιθανή καταστροφή της Ελλάδας, αν μείνει χωρίς την ΕΕ.
Αυτό που δεν έμαθε ποτέ (ή φρόντισε να το ξεχάσει) ο Νέγκρι κι άλλα καθάρματα σαν κι αυτόν, που το παίζουν αριστεροί διανοούμενοι είναι πως οι φασίστες επί Χίτλερ ήταν αυτοί ακριβώς που έκαναν την πρώτη απόπειρα ευρωπαϊκής ενοποίησης -που συνεχίστηκε με την ευλογία των ΗΠΑ ως αντίβαρο στην ΕΣΣΔ και το σοσιαλιστικό μπλοκ.
Αυτό που δε θα μάθουμε ποτέ είναι ποιος σοβαρός άνθρωπος που θεωρεί στα σοβαρά τον εαυτό του κομμουνιστή δίνει σημασία σε όσα λέει και έλεγε ο Νέγκρι, ήδη από την εποχή της Αυτοκρατορίας. Αλλά κυρίως τώρα που είναι φανερά διανοούμενος-θεραπαινίδα της αστικής τάξης, στην υπηρεσία της Αυτοκρατορίας τους και της ταξικής κυριαρχίας τους.
