Ένας από τους βασικούς λόγους (ή τις δικαιολογίες που προβάλλω στον εαυτό μου) που δεν έμαθα ποτέ να οδηγώ, ή τέλος πάντων η στιγμή που συνειδητοποίησα πως δεν ήθελα να μάθω, ήταν νομίζω μετά από μερικές εθιστικές ώρες Nintendo (αν και γενικά δεν πολυέπαιζα, ούτε μου έμεινε ευτυχώς συνήθεια), με μια δισκέτα Φόρμουλα 1, όπου μπορούσες όμως να πάρεις μόνο το Νάιτζελ Μάνσελ (εντάξει, πήρε έναν τίτλο, αλλά δεν ήταν τόσο σπουδαίος, για να έχει παιχνίδι με το όνομά του). Και αφού είχα στουκάρει σε διάφορους τοίχους, νιώθοντας την επιθετικότητα, που σου αφήνει σχεδόν πάντα ο υπολογιστής και τα μηχανήματα του διαβόλου (ΕΤΕ και μ-λ κίες) -που αν είσαι πχ blogger και σου λέει ο άλλος "καλημέρα" ή μια γνώμη, έχεις τόσα νεύρα συσσωρευμένα που το στέλνεις στο διάολο, μαζί με τα μηχανήματά του και την ΕΤΕ- σκέφτηκα πως όλα αυτά είναι πολύ διασκεδαστικά (με την κυριολεκτική έννοια του διασκορπίζομαι), αλλά στην πραγματική ζωή δεν έχεις πολλές ζωές και δεύτερες ευκαιρίες, αν οδηγείς, για να τις σπαταλήσεις. Και είναι αλήθεια πως ο καθένας μπορεί να μάθει να οδηγεί, όπως ίσως ο καθένας μπορεί να μάθει τις κινήσεις στο σκάκι, αλλά αυτό δεν τον καθιστά απαραίτητα κατάλληλο για οδηγό (ούτε για σκακιστή, αντιστοίχως), να βγαίνει παγανιά στο δρόμο, με το δρεπάνι παραμάσχαλα (χωρίς σφυρί και όπλα στους δρόμους).
Κι άντε πες πως αυτές είναι οι ανώριμες σκέψεις ενός εφήβου, που δεν έφτασε καν στη Βουλή των Εφήβων, για να τις εκθέσει με σοβαροφάνεια (τότε δεν είχαμε selfie, μόνο το Σαμαράκη). Και που δεν ωρίμασε αρκετά, όχι σε αυτό τον τομέα τουλάχιστον (γιατί η προσωπικότητά μας αναπτύσσεται ανισόμετρα, περίπου σαν τον καπιταλισμό) για να ξεπεράσει τις εφηβικές-παιδικές του φοβίες και να αναλάβει την ευθύνη να οδηγήσει (πχ όταν θέλουν να πιουν οι άλλοι οδηγοί της παρέας). Αλλά είμαι σίγουρος πως είναι αρκετοί ακόμα αυτοί που δεν ξεπέρασαν ποτέ το στάδιο της εφηβικής τους ανωριμότητας (ως οδηγοί και γενικώς) και γίνονται δημόσιος κίνδυνος με τη συμπεριφορά τους (την οδηγική και προπαντός τη γενικότερη), πιστεύοντας υποσυνείδητα πως συνεχίζουν να παίζουν σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι, Βοηθάνε εξάλλου οι ελληνικοί δρόμοι και τα ήθη τους σ' αυτό το συμπέρασμα: γιαγιά με μπαστούνι 100 πόντοι, χωρίς μπαστούνι 150 πόντοι, μαζί με παππού διπλασιασμός πόντων, κοκ.
Μπορεί-μπορεί-να μας καταστρέφουν τη ζωή, μπορεί
τα ηλεκτρονικά παιχνίδια του σατανά, 6-6-6, μπορεί να είναι απλώς και δικές μου υπερβολές. Έχω όμως την εντύπωση ότι στην Αμερική (ή αυτό που λανθασμένα μάθαμε να λέμε έτσι) τα όρια μεταξύ πραγματικής ζωής και εικονικής πραγματικότητας, ηλεκτρονικών παιχνιδιών, τηλεοπτικών σειρών, κτλ, είναι κάπως δυσδιάκριτα. Πολλοί είναι αυτοί που εθίζονται από μικροί στην ψυχολογία του επαγγελματία κατά συρροή δολοφόνου, μέσα από video games. Κι άλλοι τόσοι αποχαυνώνονται από το χαζοκούτι και (όταν δε μιλάνε, λες και τους καταγράφει μια κάμερα, για να πέσει το ψεύτικο γέλιο μετά από την ατάκα τους) πιστεύουν ότι μπορούν να γίνουν μικροί, καθημερινοί υπερήρωες και να καταπολεμήσουν το κακό, που παραμονεύει σε κάθε γωνία, στον παραμικρό θόρυβο στο σπίτι, έναν παράξενο γείτονα, ή σε ένα φαινομενικά φιλήσυχο νέγρο, που βάζει το χέρι στην τσέπη του (για να βγάλει πιθανότατα ένα πιστόλι).
Ενώ παράλληλα υπάρχει μια τεράστια παραγωγή ταινιών, που εκθειάζουν το δόγμα "νόμος και τάξη" και την αστυνομοκρατία, καλλιεργόωντας τη λογική του καλού μπάτσου, του αγέρωχου καουμπόη, του αυτόκλητου σερίφη, που απονέμει δικαιοσύνη, κοκ.
Σε μια τέτοια κοινωνία που δεν είναι απαραίτητα πολύ διαφορετική από τη δική μας, απλώς πιο... προχωρημένη σε κάποια θέματα, είναι (εντελώς σύμφυτη με τη λογική της, αλλά συνάμα) παράλογη μια τόσο εκτεταμένη και σχετικά ελεύθερη (σε πλήρη αντίθεση με κάθε άλλη ελευθερία όπου πέφτει ψαλίδι) οπλοκατοχή.
Κι ας συνηθίζουμε πολλές φορές να τη θεωρούμε προοδευτική, γιατί έτσι εξοπλίζονται οι μάζες, λες και βρισκόμαστε σε (προ)επαναστατική κατάσταση και το βασικό ζητούμενο είναι πως θα πάρουν τα όπλα οι εξεγερμένοι.
Το αν και κατά πόσο λειτουργεί έτσι αυτή η σχέση, δημιουργώντας επαναστατικές παραδόσεις και αγωνιστική συνείδηση, μπορεί να το δει κανείς στην (καταπράσινη σαν βαθύ ΠαΣοΚ) Κρήτη. Όπου και πάλι όμως, τα πράγματα απέχουν πολύ από το να θυμίζουν σπαγγέτι γουέστερν και πολύ άγριες καταστάσεις. Οι Κρητίκαροι μπορεί να έχουν για ψωμοτύρι τις κουμπουριές, να προκαλούν διάφορα μικροατυχήματα σε γάμους που καταλήγουν σε κηδείες ή να γεμίζουν με σφαίρες την ταμπέλα του χωριού τους (για να προειδοποιούν τους ξένους, όπως στις ιστορίες του Λούκι-Λουκ), αλλά αν δεν μπλέξουν σε κάποια σοβαρή βεντέτα, δεν αρχίζουν να σκοτώνουν για πλάκα τον κόσμο γύρω τους. Μπορούν όμως να κάνουν θερινό ένα υπουργείο στο κέντρο της Αθήνας, θυμίζοντας συνειρμικά τους Κορσικανούς από τον Αστερίξ (Οκατεριαμπελατσιτσίξ).
Όλα αυτά βέβαια δεν έχουν καμία σχέση με όσα συμβαίνουν στην αμερικανική ενδοχώρα (και όχι μόνο), τις συνεχιζόμενες δολοφονίες και το άτυπο πογκρόμ της αστυνομίας εναντίον των μαύρων στα γκέτο (και όχι μόνο). Ή μάλλον μπορεί να σχετίζονται, αλλά αντιστρέφουν τη λογική συνέχεια, τη σχέση αιτίου-αιτιατού, θεωρώντας υπαίτιο το μαχαίρι (ή μάλλον πιστόλι στην περίπτωσή μας) κι όχι αυτόν που το κρατάει, το όργανο του εγκλήματος κι όχι τον εγκληματία ή αυτόν που τον όπλισε.
Μόνο που αυτό έχει διπλή ανάγνωση. Γιατί δεν μπορεί να μπαίνουν στο στόχαστρο μόνο ή κυρίως τα όργανα της τάξης και όχι η τάξη που υπηρετούν, η κυρίαρχη τάξη που τα οπλίζει, τα εκπαιδεύει, και τους παρέχει ασυλία (ή τους θυσιάζει σαν αποδιοπομπαίους τράγους κατά περίπτωση). Κι είναι αυτή η στόχευση που λείπει, η απουσία μιας σφαιρικής αντίληψης για τη γενική εικόνα και τις αιτίες που τη γεννάνε, που προκαλεί κατά τη γνώμη μου μια γνήσια κι αυθόρμητη αμηχανία σε ορισμένες από τις αντιδράσεις.
Κάτι που αναδεικνύει πολύ εύστοχα το μήνυμα ενός γνωστού ΝΒΑer (για να μείνουμε λίγο ακόμα στο αθλητικό κλίμα των προηγούμενων ημερών). Υπενθυμίζω πως οι παίκτες του ΝΒΑ είχαν πάρει μια πρωτοβουλία, στο προηγούμενο κύμα δολοφονιών έγχρωμων Αμερικανών από αστυνομικούς, με το εύγλωττο σύνθημα "I can't breathe". Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Η οποία είχε προβληθεί ακόμα κι από καθεστωτικά ΜΜΕ, για να ξεπλύνει τις αμαρτίες του συστήματος (που είναι το ίδιο, είτε αφορά την καταστολή είτε την πιο αστραφτερή εκδοχή του θεάματος). Αλλά όπως λέει ο Καρμέλο Άντονι (παρά τις όποιες αντιφάσεις μπορεί να βρει κανείς στις διατυπώσεις του) "ο θυμός μας πρέπει να 'ναι απέναντι στο σύστημα. Αν το σύστημα δεν αλλάξει, θα συνεχίσουμε να ανοίγουμε την τηλεόραση και να παρακολουθούμε το ίδιο πράγμα".
Το σύστημα έχει καταρρεύσει. Τελεία και παύλα. Έτσι ήταν πάντα. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ διαδήλωσε. Ο Μάλκολμ Χ επαναστάτησε. Ο Μοχάμεντ Άλι πάλεψε πραγματικά για τις ΗΠΑ.
Ο θυμός μας θα πρέπει να είναι απέναντι στο σύστημα. Αν το σύστημα δεν αλλάξει, θα συνεχίσουμε ν' ανοίγουμε την τηλεόραση και να παρακολουθούμε το ίδιο πράγμα. Οφείλουμε να πιέσουμε τους υπεύθυνους προκειμένου αυτό το πράγμα που λέγεται ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ να λειτουργήσει σωστά.
Μια πορεία δεν έχει αποτέλεσμα. Το δοκιμάσαμε. Το δοκίμασα. Μερικές αναρτήσεις στα social media δεν έχουν αποτέλεσμα. Τα έχουμε δοκιμάσει όλα. Το να πυροβολείς 11 αστυνομικούς και να σκοτώνεις 5 ΔΕΝ θα έχει αποτέλεσμα.
Μολονότι δεν έχω κάποια λύση, και είμαι σίγουρος πως πολλοί επίσης δεν έχετε, πρέπει να ενωθούμε περισσότερο από κάθε άλλη φορά τώρα. Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Οι πολιτικοί πρέπει να σηκωθούν και να παλέψουν για αλλαγή. Καλώ τους συναθλητές μου να βγουν μπροστά και ν' αναλάβουν την ευθύνη. Πηγαίνετε στους επικεφαλής των κοινωνιών, στους ηγέτες, στα μέλη του κογκρέσου, στους νομοθέτες και απαιτήστε αλλαγή.
Δεν υπάρχει πλέον το καθόμαστε πίσω και φοβόμαστε να καταπιαστούμε και ν' αντιμετωπίσουμε τα πολιτικά ζητήματα. Εκείνες οι ημέρες πέρασαν. Πρέπει να βγούμε μπροστά και ν' αναλάβουμε την ευθύνη. Δεν μπορούμε ν' ανησυχούμε μήπως χάσουμε την αποδοχή ή για το ποιος θα μας κοιτάει σαν τρελούς. Χρειάζομαι τις φωνές σας ν' ακουστούν. Οφείλουμε ν' απαιτήσουμε αλλαγή. Πρέπει να το θέλουμε. Η ΩΡΑ ΕΦΤΑΣΕ. Είμαι σε όλα μέσα. Αναλάβατε την ευθύνη. Δράστε. ΑΠΑΙΤΗΣΤΕ ΑΛΛΑΓΕΣ".
Κι άντε πες πως αυτές είναι οι ανώριμες σκέψεις ενός εφήβου, που δεν έφτασε καν στη Βουλή των Εφήβων, για να τις εκθέσει με σοβαροφάνεια (τότε δεν είχαμε selfie, μόνο το Σαμαράκη). Και που δεν ωρίμασε αρκετά, όχι σε αυτό τον τομέα τουλάχιστον (γιατί η προσωπικότητά μας αναπτύσσεται ανισόμετρα, περίπου σαν τον καπιταλισμό) για να ξεπεράσει τις εφηβικές-παιδικές του φοβίες και να αναλάβει την ευθύνη να οδηγήσει (πχ όταν θέλουν να πιουν οι άλλοι οδηγοί της παρέας). Αλλά είμαι σίγουρος πως είναι αρκετοί ακόμα αυτοί που δεν ξεπέρασαν ποτέ το στάδιο της εφηβικής τους ανωριμότητας (ως οδηγοί και γενικώς) και γίνονται δημόσιος κίνδυνος με τη συμπεριφορά τους (την οδηγική και προπαντός τη γενικότερη), πιστεύοντας υποσυνείδητα πως συνεχίζουν να παίζουν σε ένα ηλεκτρονικό παιχνίδι, Βοηθάνε εξάλλου οι ελληνικοί δρόμοι και τα ήθη τους σ' αυτό το συμπέρασμα: γιαγιά με μπαστούνι 100 πόντοι, χωρίς μπαστούνι 150 πόντοι, μαζί με παππού διπλασιασμός πόντων, κοκ.
Μπορεί-μπορεί-να μας καταστρέφουν τη ζωή, μπορεί
τα ηλεκτρονικά παιχνίδια του σατανά, 6-6-6, μπορεί να είναι απλώς και δικές μου υπερβολές. Έχω όμως την εντύπωση ότι στην Αμερική (ή αυτό που λανθασμένα μάθαμε να λέμε έτσι) τα όρια μεταξύ πραγματικής ζωής και εικονικής πραγματικότητας, ηλεκτρονικών παιχνιδιών, τηλεοπτικών σειρών, κτλ, είναι κάπως δυσδιάκριτα. Πολλοί είναι αυτοί που εθίζονται από μικροί στην ψυχολογία του επαγγελματία κατά συρροή δολοφόνου, μέσα από video games. Κι άλλοι τόσοι αποχαυνώνονται από το χαζοκούτι και (όταν δε μιλάνε, λες και τους καταγράφει μια κάμερα, για να πέσει το ψεύτικο γέλιο μετά από την ατάκα τους) πιστεύουν ότι μπορούν να γίνουν μικροί, καθημερινοί υπερήρωες και να καταπολεμήσουν το κακό, που παραμονεύει σε κάθε γωνία, στον παραμικρό θόρυβο στο σπίτι, έναν παράξενο γείτονα, ή σε ένα φαινομενικά φιλήσυχο νέγρο, που βάζει το χέρι στην τσέπη του (για να βγάλει πιθανότατα ένα πιστόλι).
Ενώ παράλληλα υπάρχει μια τεράστια παραγωγή ταινιών, που εκθειάζουν το δόγμα "νόμος και τάξη" και την αστυνομοκρατία, καλλιεργόωντας τη λογική του καλού μπάτσου, του αγέρωχου καουμπόη, του αυτόκλητου σερίφη, που απονέμει δικαιοσύνη, κοκ.
Σε μια τέτοια κοινωνία που δεν είναι απαραίτητα πολύ διαφορετική από τη δική μας, απλώς πιο... προχωρημένη σε κάποια θέματα, είναι (εντελώς σύμφυτη με τη λογική της, αλλά συνάμα) παράλογη μια τόσο εκτεταμένη και σχετικά ελεύθερη (σε πλήρη αντίθεση με κάθε άλλη ελευθερία όπου πέφτει ψαλίδι) οπλοκατοχή.
Κι ας συνηθίζουμε πολλές φορές να τη θεωρούμε προοδευτική, γιατί έτσι εξοπλίζονται οι μάζες, λες και βρισκόμαστε σε (προ)επαναστατική κατάσταση και το βασικό ζητούμενο είναι πως θα πάρουν τα όπλα οι εξεγερμένοι.
Το αν και κατά πόσο λειτουργεί έτσι αυτή η σχέση, δημιουργώντας επαναστατικές παραδόσεις και αγωνιστική συνείδηση, μπορεί να το δει κανείς στην (καταπράσινη σαν βαθύ ΠαΣοΚ) Κρήτη. Όπου και πάλι όμως, τα πράγματα απέχουν πολύ από το να θυμίζουν σπαγγέτι γουέστερν και πολύ άγριες καταστάσεις. Οι Κρητίκαροι μπορεί να έχουν για ψωμοτύρι τις κουμπουριές, να προκαλούν διάφορα μικροατυχήματα σε γάμους που καταλήγουν σε κηδείες ή να γεμίζουν με σφαίρες την ταμπέλα του χωριού τους (για να προειδοποιούν τους ξένους, όπως στις ιστορίες του Λούκι-Λουκ), αλλά αν δεν μπλέξουν σε κάποια σοβαρή βεντέτα, δεν αρχίζουν να σκοτώνουν για πλάκα τον κόσμο γύρω τους. Μπορούν όμως να κάνουν θερινό ένα υπουργείο στο κέντρο της Αθήνας, θυμίζοντας συνειρμικά τους Κορσικανούς από τον Αστερίξ (Οκατεριαμπελατσιτσίξ).
Όλα αυτά βέβαια δεν έχουν καμία σχέση με όσα συμβαίνουν στην αμερικανική ενδοχώρα (και όχι μόνο), τις συνεχιζόμενες δολοφονίες και το άτυπο πογκρόμ της αστυνομίας εναντίον των μαύρων στα γκέτο (και όχι μόνο). Ή μάλλον μπορεί να σχετίζονται, αλλά αντιστρέφουν τη λογική συνέχεια, τη σχέση αιτίου-αιτιατού, θεωρώντας υπαίτιο το μαχαίρι (ή μάλλον πιστόλι στην περίπτωσή μας) κι όχι αυτόν που το κρατάει, το όργανο του εγκλήματος κι όχι τον εγκληματία ή αυτόν που τον όπλισε.
Μόνο που αυτό έχει διπλή ανάγνωση. Γιατί δεν μπορεί να μπαίνουν στο στόχαστρο μόνο ή κυρίως τα όργανα της τάξης και όχι η τάξη που υπηρετούν, η κυρίαρχη τάξη που τα οπλίζει, τα εκπαιδεύει, και τους παρέχει ασυλία (ή τους θυσιάζει σαν αποδιοπομπαίους τράγους κατά περίπτωση). Κι είναι αυτή η στόχευση που λείπει, η απουσία μιας σφαιρικής αντίληψης για τη γενική εικόνα και τις αιτίες που τη γεννάνε, που προκαλεί κατά τη γνώμη μου μια γνήσια κι αυθόρμητη αμηχανία σε ορισμένες από τις αντιδράσεις.
Κάτι που αναδεικνύει πολύ εύστοχα το μήνυμα ενός γνωστού ΝΒΑer (για να μείνουμε λίγο ακόμα στο αθλητικό κλίμα των προηγούμενων ημερών). Υπενθυμίζω πως οι παίκτες του ΝΒΑ είχαν πάρει μια πρωτοβουλία, στο προηγούμενο κύμα δολοφονιών έγχρωμων Αμερικανών από αστυνομικούς, με το εύγλωττο σύνθημα "I can't breathe". Δεν μπορώ να αναπνεύσω. Η οποία είχε προβληθεί ακόμα κι από καθεστωτικά ΜΜΕ, για να ξεπλύνει τις αμαρτίες του συστήματος (που είναι το ίδιο, είτε αφορά την καταστολή είτε την πιο αστραφτερή εκδοχή του θεάματος). Αλλά όπως λέει ο Καρμέλο Άντονι (παρά τις όποιες αντιφάσεις μπορεί να βρει κανείς στις διατυπώσεις του) "ο θυμός μας πρέπει να 'ναι απέναντι στο σύστημα. Αν το σύστημα δεν αλλάξει, θα συνεχίσουμε να ανοίγουμε την τηλεόραση και να παρακολουθούμε το ίδιο πράγμα".
Το σύστημα έχει καταρρεύσει. Τελεία και παύλα. Έτσι ήταν πάντα. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ διαδήλωσε. Ο Μάλκολμ Χ επαναστάτησε. Ο Μοχάμεντ Άλι πάλεψε πραγματικά για τις ΗΠΑ.
Ο θυμός μας θα πρέπει να είναι απέναντι στο σύστημα. Αν το σύστημα δεν αλλάξει, θα συνεχίσουμε ν' ανοίγουμε την τηλεόραση και να παρακολουθούμε το ίδιο πράγμα. Οφείλουμε να πιέσουμε τους υπεύθυνους προκειμένου αυτό το πράγμα που λέγεται ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ να λειτουργήσει σωστά.
Μια πορεία δεν έχει αποτέλεσμα. Το δοκιμάσαμε. Το δοκίμασα. Μερικές αναρτήσεις στα social media δεν έχουν αποτέλεσμα. Τα έχουμε δοκιμάσει όλα. Το να πυροβολείς 11 αστυνομικούς και να σκοτώνεις 5 ΔΕΝ θα έχει αποτέλεσμα.
Μολονότι δεν έχω κάποια λύση, και είμαι σίγουρος πως πολλοί επίσης δεν έχετε, πρέπει να ενωθούμε περισσότερο από κάθε άλλη φορά τώρα. Χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Οι πολιτικοί πρέπει να σηκωθούν και να παλέψουν για αλλαγή. Καλώ τους συναθλητές μου να βγουν μπροστά και ν' αναλάβουν την ευθύνη. Πηγαίνετε στους επικεφαλής των κοινωνιών, στους ηγέτες, στα μέλη του κογκρέσου, στους νομοθέτες και απαιτήστε αλλαγή.
Δεν υπάρχει πλέον το καθόμαστε πίσω και φοβόμαστε να καταπιαστούμε και ν' αντιμετωπίσουμε τα πολιτικά ζητήματα. Εκείνες οι ημέρες πέρασαν. Πρέπει να βγούμε μπροστά και ν' αναλάβουμε την ευθύνη. Δεν μπορούμε ν' ανησυχούμε μήπως χάσουμε την αποδοχή ή για το ποιος θα μας κοιτάει σαν τρελούς. Χρειάζομαι τις φωνές σας ν' ακουστούν. Οφείλουμε ν' απαιτήσουμε αλλαγή. Πρέπει να το θέλουμε. Η ΩΡΑ ΕΦΤΑΣΕ. Είμαι σε όλα μέσα. Αναλάβατε την ευθύνη. Δράστε. ΑΠΑΙΤΗΣΤΕ ΑΛΛΑΓΕΣ".