ΔιαβάΖΩ άρα υπάρχω #1

Δε γράφω πολύ. Προσπαθώ όμως να διαβάζω. Και αν γράφω αυτό το σημείωμα, δεν το κάνω ως βιβλιοκριτικός, αλλά για να (μου) μείνει κάτι από όσα διάβασα τις τελευταίες μέρες και να μην το σκεπάσει το πέπλο της λήθης στο πέρασμα του χρόνου.

1) Γκιακ

Ένας φίλος λέει πως δεν υπάρχει καλή σύγχρονη ελληνική λογοτεχνία που να μπορεί να σταθεί στο ύψος της ξένης. Στην υπερβολή του μπορεί να έχει δίκιο. Διάβασα το Γκιακ με την κρυφή ελπίδα να τον διαψεύσω-ει. Δεν είμαι σίγουρος αν το πέτυχα -στους τυφλούς μπορεί να βασιλεύει ένας μονόφθαλμος. Αλλά είμαι βέβαιος πως διάβασα κάτι αξιόλογο και πως θα δοκιμάσω σύντομα κι άλλα δικά του -του Παπαμάρκου. Στα θετικά σημεία η ανάδειξη του μειονοτικού στοιχείου της Αρβανιτιάς και της διαλέκτου της, καθώς και το ιστορικό φόντο με τη μικρασιατική εκστρατεία, ως συνδετικός κρίκος.

2) Σχέσεις

Ο Χαριτόπουλος έχει γράψει ωραία πράγματα.
Ένα πολύ δυνατό θεατρικό για το αποτύπωμα του Εμφυλίου στις επόμενες γενιές (Αυγά μαύρα). Ωραίο φανταρικό χαβαλέ με κοινωνικό σχόλιο και προεκτάσεις στο «Τάγμα Πεζικού 525» και το «Πρόβες Πολέμου». Σε ανάλογο στιλ, τους «Έρωτες στη Μεταπολίτευση», που φεύγουν νεράκι, δείχνοντας μεταξύ άλλων πως η έμπνευση θέλει μοναξιά για να δώσει καρπούς -μετά τα κοινωνικά ερεθίσματα. Κι έναν συγκλονιστικό ύμνο για τον έρωτά του με τη Μαλβίνα («ο Άμενος Κουβάρι), ικανό να του δώσει άφεση για τον ναρκισσισμό και τα λιγοστά σημεία που κάνει κοιλιά η ροή -όχι όμως και για το ξύλο που έριξε στην αγαπημένη του.

Οι «Σχέσεις» είναι μάλλον στο ύψος του «Αρχηγού των Ατάκτων», δηλαδή κάτω από από τον πήχη των προσδοκιών. Λίγο καφενειακό, κάπως ρηχό, αναμασά τη φροϊδική θεώρηση του Πολιτισμού ως πηγής δυστυχίας, που καταπιέζει τη λίμπιντο και τα ένστικτά μας. Διαβάζεται ευχάριστα αλλά τείνει διαρκώς στην απολυτοποίηση του βιολογικού ρόλου των δυο φύλων, ξεκομμένων από την κοινωνική τους διαμεσολάβηση. Κι αυτό το λάθος δεν είναι ο μόνος που το κάνει, αν σκεφτεί κανείς την τρέχουσα επικαιρότητα και το θέμα που την μονοπωλεί.

3) Τα φίδια στον Κολωνό

Ο Σκρουμπέλος έχει γράψει μερικά ωραία βιβλία, με βασικούς άξονες τη γειτονιά του (Κολωνός) και τη μοναδική πατρίδα μας (τα χρόνια της παιδικής ηλικίας και της νιότης). Τα «φίδια στον Κολωνό» δεν είναι ένα από αυτά. Ακόμα και αν κάποιος έλκεται από το κοινωνικό περιθώριο και τη σκοτεινή πλευρά της κοινωνίας, υπάρχουν πολύ καλύτερες λογοτεχνικές εκδοχές που τα αναδεικνύουν. Το έργο του Σκρουμπέλου αξίζει ωστόσο δεύτερες και τρίτες ευκαιρίες -ή και μια πρώτη γνωριμία, πχ με τα «Μπλε Καστόρινα Παπούτσια», για όσους το σκέφτονται.

4) Arditi del Popolo - Ο πρώτος ένοπλος αγώνας ενάντια στον φασισμό

Μπορεί το εργατικό κίνημα και η πρωτοπορία του να αξιοποιήσουν για τη δική τους υπόθεση το λούμπεν στοιχείο; Ποια ήταν η σχέση των οργανωμένων πολιτικών χώρων (κομμουνιστές, σοσιαλιστές, αναρχικοί) με τους Arditi del Popolo και την αριστερή πτέρυγα των βετεράνων του (Α’ Παγκόσμιου) Πολέμου, που είχαν κοινή ρίζα με τον φασισμό αλλά ήθελαν να τον τσακίσουν; Ποια στάση κράτησε ειδικά το ΚΚ Ιταλίας και η εφημερίδα του Γκράμσι; Και πού θα μας οδηγούσε ένα τέτοιο, σκεπτικό μετωπικών συμμαχιών πχ στην περίπτωση των Πλατειών, στις μέρες μας;

Το τελευταίο ερώτημα είναι δικό μου, τα υπόλοιπα προσπαθεί να τα πιάσει ο συγγραφέας, χωρίς να εξαντλεί το θέμα -ίσως άλλες εκδόσεις να το πιάνουν καλύτερα. Είναι όμως μια ευκαιρία για τον αναγνώστη να δει μια ιδιότυπη εκδοχή σταδίων, με αντιφασιστικές συμμαχίες που σε μια πορεία θα καταλήγουν σε επαναστατικούς στόχους -ή και όχι. Σημασία έχει το ταξίδι.

Το θέμα πάντως είναι ζουμερό και σίγουρα δεν το εξαντλεί ένα δικό μου ειρωνικό σχόλιο.

5) Η άλλη άκρη του νήματος

Αν ο Καμιλέρι είναι ο πιο χαρακτηριστικός εκπρόσωπος του Μεσογειακού νουάρ είναι γιατί το καθιστά αντίφαση εν τοις όροις. Τα βιβλία του είναι λουσμένα στο φως το Σικελικού ήλιου, καθόλου σκοτεινά και πομπώδη, γεμάτα ανθρώπινες μυρωδιές και καθημερινούς ήρωες, φωνακλάδες, κοινωνικούς, φλύαρους, χαριτωμένους, ατελείς, λιγάκι πονηρούς, με δυο λόγια ανθρώπους της διπλανής πόρτας -ακριβώς ό,τι είναι δηλαδή οι Ιταλοί και για εμάς. Μακριά από το σκανδιναβικό πρότυπο με τους μυστηριώδεις και ασήκωτους τύπους, τη σκοτεινή ατμόσφαιρα και τα μοιραία αδιέξοδα. Η διαλεκτική άρση - αναίρεση του νουάρ χαρακτήρα δε σημαίνει πως ο συγγραφέας εθελοτυφλεί μπροστά στην κοινωνική σαπίλα -ουδέν κρυπτόν υπό του μεσογειακού ήλιου, άλλωστε. Και πώς να αγνοήσεις τη σήψη στο νησί της Μαφίας και της Λαμπεντούζα;

Η «άλλη άκρη του νήματος» αναδεικνύει μεταξύ άλλων το προσφυγικό ζήτημα και τις κοινωνικές ευαισθησίες ενός παλιού κομμουνιστή, όπως ο Καμιλέρι, που πάσχει βέβαια από τις δικές του αντινομίες, αλλά αυτές καλύτερα να τις πιάσει κανείς αφού διαβάσει το αυτοβιογραφικό του «Γράμματα στη Ματίλντα».

 6) Στη Γειτονιά του Ουρανού

Η φτωχομάνα ΛΔ του Βορρά βγάζει νέους ερευνητές και μελέτες, όπως «το Κόκκινο και το Γκρίζο» του Κ. Τζιάρα (που αξίζει μια ξεχωριστή παρουσίαση) και το «στη Γειτονιά του Ουρανού» του Οδυσσέα Τζαμάλ Μαάιτα. Μια μικρή, εισαγωγική περιπλάνηση στα ουράνια σώματα και τα βασικά φαινόμενα του διαστήματος, σχετικά προσιτή στο ευρύ κοινό, αν και η εκλαΐκευση δεν είναι πάντα το δυνατό σημείο όσων έχουν τελειώσει τη ΣΘΕ. Όσοι σκοντάψουν στους επιστημονικούς όρους μπορούν να κρατήσουν την ιστορική αναδρομή -πχ την ενδιαφέρουσα σύνδεση της αστρολογίας με τις αλχημείες και την έμμεση προαγωγή της επιστήμης- ή να το ξεφυλλίσουν για τις εντυπωσιακές φωτογραφίες -του Ηλία Καρατζούλη και άλλων.

Προσωπικά μου θύμισε το βιβλίο-φετίχ των σχολικών χρόνων, το διαχρονικό «Αστρονομία για Παιδιά», ένα κειμήλιο της ικανότητας των Σοβιετικών να φτιάχνουν τα ωραιότερα παραμύθια για μικρά και μεγάλα παιδιά -κι αυτό δεν είναι πολιτικό υπονοούμενο, αλλά ίσως πρέπει να το ξανασκεφτώ.

7) Νίκος Καραντηνός - Εις μνήμην

Η έκδοση - αφιέρωμα στον εμβληματικό κομμουνιστή δημοσιογράφο είχε όλες τις προϋποθέσεις να μας δώσει ένα πολύ καλό βιβλίο. Εκλεκτό τιμώμενο πρόσωπο, συλλογή άρθρων του, μια επίλεκτη ομάδα δημοσιογράφων και πολιτικών στελεχών που έγραψαν γι’ αυτόν, ενδιαφέρουσες μαρτυρίες, πληθώρα στοιχείων για το ιστορικό πλαίσιο. Το τελικό αποτέλεσμα -στα δικά μου μάτια τουλάχιστον- είναι απογοητευτικό, με ελάχιστο μεράκι και λιγοστά καλά στοιχεία, σε κάθε περίπτωση μη αντάξιο του Καραντηνού.

Υγ: καλά έκανε ο σφος και ήταν πάντα καλοντυμένος, άριστα πράττουν όσοι ακολουθούν το παράδειγμα του Βλαδίμηρου και θέλουν να είναι στην τρίχα και ακόμα καλύτερα όσοι επιμένουμε να είμαστε «πολιτισμένοι λέτσοι». Δε θα μας κρίνει απ' αυτά η ιστορία. Αλλά το δικό μου θυμικό -και τις στερεοτυπικές ονειρώξεις των ακροδεξιών που μας βλέπουν ως άπλυτους- θα το στοιχειώνει πάντα μια αναφορά του Ταΐμπο στη βιογραφία του Τσε, που μετά από μια πορεία αρκετών ημερών στα βουνά, μπορούσε να αφήσει το πολύπαθο εσώρουχό του να στέκεται όρθιο στο χώμα. Τον τρόμο του να έχουν...

8) Στα όπλα - Η ιστορία της Ράγιο Βαγιεκάνο

Είναι διαφορετικό να είσαι Ράγιο; Και ναι και όχι.

Κανείς δεν έκανε ποτέ τη διαφορά ως θεατής, προσκυνώντας «σώβρακα και φανέλες», πόσο μάλλον μια ανώνυμη εταιρεία και τον επιχειρηματία πρόεδρό της. Και οι οπαδοί της Ράγιο δεν έφτασαν ποτέ κοντά στο να πάρουν τα όπλα, έχουν όμως το δικό τους όπλο στην κερκίδα του Στάδιο Βαγέκας. Είναι συνειδητή πράξη -που διαφέρει κάπως- να υποστηρίζεις μια «μικρή ομάδα» -μικρή στο αγωνιστικό, αλλά μεγάλη σε ιδανικά- που οι οπαδοί της σηκώνουν πανό για την εργατική τάξη. Κι όπως λέει ένα από τα πρόσωπα του βιβλίου «δε μου αρέσει το ποδόσφαιρο. Μου αρέσει η Ράγιο!». Που δεν είναι τόσο φίλαθλο, είναι όμως θεμιτό και ιδιαίτερο στα αντίστοιχα (κοινωνικοπολιτικά) συμφραζόμενα.

Το βιβλίο του Κίκε Πεϊνάδο δεν είναι ούτε λίγο ιστορικό. Είναι λίγο λαογραφικό, λίγο φασέικο, κάπως λογοτεχνικό, κυρίως αθλητικό και με αρκετές κοινωνικές - πολιτικές προεκτάσεις. Κι είναι ευχάριστο ανάγνωσμα, που ικανοποιεί τον αναγνώστη που δεν το πήρε με υψηλές προσδοκίες.

9) Το θαυματουργό νερό

Ο Βασιλικός γράφει για τους αμετανόητους βασιλικούς που ονειρεύονταν την παλινόρθωση και την επάνοδο του Κοκού, με όχημα το «θαυματουργό νερό» του τσαρλατάνου Καματερού και την ευπιστία του πόπολου (χωρίς Αρντίτι) που τρέφει δικαιολογημένη δυσπιστία προς το κράτος.

Μελαγχολείς διαπιστώνοντας πόσο σημερινές και επίκαιρες είναι οι περιγραφές των (ευ)πιστών που ψάχνουν εναγωνίως παυσίπονα από την ατέλειωτη κοιλάδα των δακρύων στην οποία επιβιώνουν. Αλλά ίσως σε κερδίσουν περίτεχνες φράσεις-σκέψεις πχ για την Αθήνα που φάνταζε ως «η πρωτεύουσα του εξωτερικού» για έναν Πόντιο από τη Μακεδονία -τι λες τώρα... Και ότι όλα τα επαγγέλματα είναι κατά βάση ίδια και δεν απαιτούν πολλή προσοχή, αν δεν υπάρχει προσωπικό και ανθρώπινο ενδιαφέρον. Μεγάλη αλήθεια...

10) Γιατί η νεολαία λέει όχι στην ΕΟΚ των μονοπωλίων

Πόσοι θητεύσαντες στο μεγάλο σχολείο της ΚΝΕ θυμούνται όσα έλεγε η οργάνωση ενάντια στην ΕΟΚ των μονοπωλίων και τις καταστροφικές συνέπειες από την ένταξη της Ελλάδας σε αυτήν; Πόσοι απ’ αυτούς κλαψουρίζουν σήμερα για το ΚΚΕ που άλλαξε θέσεις και χαρακτήρα σε σχέση με την εποχή του Φλωράκη, ξεχνώντας πως και τότε, ως Κνίτες, άκουγαν τα ίδια απολιθωμένα επιχειρήματα περί απομόνωσης, δογματισμού και προδοσίας του ηρωικού παρελθόντος, που άντεξαν μες στον χρόνο σαν μουμιοποιημένες καραμέλες διαρκείας;

Το ΚΚΕ σήμερα μπορεί να μη θεωρεί την Ελλάδα εξαρτημένη χώρα και να έχει διαφορετική ανάλυση για τον διεθνή καπιταλισμό. Κρατά όμως με συνέπεια μέτωπο ενάντια στην ΕΕ -όχι την Ευρώπη γενικά και αόριστα- χωρίς να ξεχνά τις θέσεις του και τη θέση του ενάντια στον ιμπεριαλισμό -όπως έκαναν άλλες δυνάμεις με συνθήματα μιας χρήσης.

Η μπροσούρα με τα τρία σημειώματα είναι καλογραμμένη και διατηρεί το ενδιαφέρον του αναγνώστη. Όχι μόνο με τις -εκ των υστέρων- καλτ αναφορές στο συνέδριο της ΝΔ στη Χαλκιδική -ναι αλλά για την κίνηση της Βόλβης δε λέτε- αλλά γιατί σε πολλά σημεία όσα περιγράφει είναι αυτά που βλέπουμε μπροστά μας σήμερα, πχ στο εργασιακό τοπίο ή στο κομμάτι της εκπαίδευσης.

Εκκρεμεί ίσως μια δική μου παρουσίαση για κάποιες παλιότερες θέσεις για την ΕΟΚ-ΕΕ, πχ το επιχείρημα του Ανδρέα ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν ενάντια στην ένταξη, αλλά μετά από αυτήν το κόστος της αποδέσμευσης θα ήταν μεγαλύτερο -μια οπτική που αντέγραψαν αρκετοί μαθητές του πολλά χρόνια αργότερα, όταν τέθηκε το ζήτημα εξόδου από την ευρωζώνη, σε άλλα συμφραζόμενα- ή τη θέση του Ντε Νίρο Κωστόπουλου υπέρ της συνολικής διάλυσης της ΕΕ, σε αντίθεση με τη μονομερή αποδέσμευση, που την θεωρούσε μάλλον ουτοπική.

Αλλά το βασικό που εκκρεμεί και θα είχε τεράστιο ενδιαφέρον είναι μια συνολική μελέτη -όχι δική μου- για τις συνέπειες της ένταξης ως την εποχή μας, με πίνακες, οικονομικούς δείκτες, αριθμητικά στοιχεία κτλ.

Λδ Καζακ(η)στάν

Σε αυτούς τους δρόμους, σε αυτή την κοινωνία
Μια μέρα η αρας δε θα ‘ναι συμμορία

Ξεκινάμε δυναμικά με σύνθημα. Και συνεχίζουμε έτσι, με κείμενο του καζάκη από τον καιρό που ήταν κουκουέ, συνεργάτης του τμήματος οικονομίας της κε.

Η «ενιαία αγορά» και το μάαστριχτ

Η συνθήκη του μάαστριχτ δεν ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία, αλλά υποτίθεται πως έρχεται να ολοκληρώσει την πορεία που ξεκίνησε με τη σύνοδο κορυφής της εοκ στο λουξεμβούργο το δεκέμβρη του 1985, όπου υιοθετήθηκε η «ενιαία ευρωπαϊκή πράξη», με στόχο τη διαμόρφωση της «ενιαίας εσωτερικής αγοράς» μέχρι το 1992. Έτσι λοιπόν η συνθήκη του Μάαστριχτ, το περιεχόμενό της, οι προεκτάσεις της κι οι συνέπειές της, τόσο για την χώρα μας, όσο και για την ευρώπη συνολικά, δε μπορεί να εξετάζονται ξεκομμένα απ’ τη μέχρι σήμερα πορεία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της «ενιαίας αγοράς».

Η ενιαία ευρωπαϊκή πράξη του 1985 φιλοδοξούσε να υπερβεί μια παρατεταμένη περίοδο κρίσεων στο εσωτερικό της κοινότητας, οικονομικών αποτυχιών και φυγόκεντρων τάσεων, που εκπορεύονται πρώτα και κύρια από τις πιο ισχυρές χώρες. Ποια είναι τα αποτελέσματα; Καθώς ήδη βρισκόμαστε στα μέσα του 1992, της «χρονιάς-ορόσημο» για την «ενιαία αγορά», φαίνεται καθαρά ότι η πορεία της εοκ περιπλέχτηκε ακόμη περισσότερο σε αντιθέσεις και συγκρούσεις που πυροδότησε η ίδια. Η αναζωογόνηση της οικονομίας της εοκ, η ενίσχυση της θέσης της στο διεθνή ανταγωνισμό, η κοινωνική άνοδος κλπ που υποσχόταν η ενιαία αγορά, παρέμειναν φρούδες ελπίδες, όχι μόνο για την εξαρτημένη περιφέρεια, αλλά και για τον αναπτυγμένο καπιταλιστικό πυρήνα της.

Η εικόνα που παρουσιάζει η οικονομία της εοκ στα χρόνια που προωθείται η ενιαία αγορά είναι αποκαρδιωτική. Η κατά μέσο όρο άνοδος της παραγωγής της εοκ έχει ήδη καταρρεύσει απ’ το 4% που ήταν πριν πέντε χρόνια, σε λίγο περισσότερο από 1% σήμερα, με ακόμη πιο δυσμενή προοπτική για τα επόμενα χρόνια. Την ίδια ώρα η ανεργία αρχίζει ξανά να καλπάζει, με πρόβλεψη σύντομα να πιάσει το 10%. Κι όλα αυτά, όταν πριν 6 χρόνια εκθέσεις σαν του τσεκίνι –η οποία εκπονήθηκε κατ’ εντολή του διευθυντηρίου το 1985, περισσότερο για προπαγανδιστικούς λόγους- αλλά κι εκτιμήσεις των βρυξελλών, πρόβλεπαν απογείωση των ρυθμών ανάπτυξης της εοκ που θα κυμαίνονταν γύρω στο 7% ετήσια, ενώ θα άνοιγαν περίπου 5 εκατομμύρια νέες θέσεις εργασίας.

Ταυτόχρονα η εοκ στη διάρκεια των τελευταίων χρόνων δε μπόρεσε να ξεπεράσει σε ρυθμούς ανόδου τόσο την ιαπωνία, όσο και τις ηπα. {Εδώ παραλείπω κάποιους αριθμούς που παραθέτει ο καζάκης για το αεπ, την ανεργία, τον δείκτη τιμών καταναλωτή και τη βιομηχανική παραγωγή στις χώρες της εοκ, τους οποίους συγκρίνει μετά με τα αντίστοιχα μεγέθη σε ηπα κι ιαπωνία για να καταλήξει στο εξής συμπέρασμα}: Η διαφαινόμενη νέα οικονομική ύφεση φαίνεται να πλήττει περισσότερο την ίδια την εοκ, παρά τους αντιπάλους της στο διεθνή ανταγωνισμό.

Γίνεται φανερό πως η πορεία προς την «ενιαία αγορά» με τις αντιθέσεις που πυροδότησε και την περιπλοκή της με τις διαδικασίες νέας οικονομικής ύφεσης, όχι μόνο δεν απογείωσε την οικονομία όπως ονειρεύονταν τα επιτελεία των βρυξελλών, αλλά την προσγείωσε σε μια νέα περίοδο έντασης και συγκρούσεων, που ίσως προοπτικά απειλήσει και την ίδια την υπόσταση της εοκ. Το μόνο αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμά της είναι πως μετέτρεψε το εσωτερικό της εοκ σε μια ανοιχτή αρένα ξέφρενου ανταγωνισμού ανάμεσα σε τμήματα του πολυεθνικού κεφαλαίου. Ένας ανταγωνισμός που διαχέεται σε όλες τις σφαίρες της οικονομίας, της κοινωνίας και της πολιτικής, παίρνει σύγχρονες μορφές και γίνεται πιο εξουθενωτικός.

Έτσι η «ενιαία αγορά» πυροδότησε ένα νέο κύμα ανταγωνισμού, που αντί να ισχυροποιήσει –όπως περίμενε το «διευθυντήριο»- αδυνάτισε τις δομές και τις αντοχές της οικονομίας της εοκ, την αποσταθεροποίησε και διευκόλυνε το αμερικανικό και ιαπωνικό κεφάλαιο να μεταφέρουν τη διεθνή σύγκρουση στο εσωτερικό της. Και ταυτόχρονα να συνδέσουν την ίδια την πορεία προς την ευρωπαϊκή ένωση με την αποφασιστική προώθηση των θέσεών τους στην ευρώπη. Προς μεγάλη απογοήτευση όλων εκείνων που βαυκαλίζονταν με την ιδέα του φωτισμένου εοκικού ιμπεριαλισμού ενάντια στο σκοτεινό ιμπεριαλισμό των ηπα.

Τα δεδομένα αυτά έχουν απελευθερώσει την «ενιαία αγορά», περισσότερο όμως το καταστροφικό της δυναμικό, παρά τις εκσυγχρονιστικές της διαστάσεις έστω κι απ’ τη σκοπιά του αναπτυγμένου καπιταλιστικού πυρήνα της εοκ. Γι’ αυτό κι αρκετοί ειδικοί επισημαίνουν πως μόνο μία στις τρεις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις θα μπορέσουν να επιβιώσουν στις διαδικασίες της «ενιαίας αγοράς». Κύκλοι επίσης των ευρωπαίων βιομηχάνων τονίζουν πως χρειάζεται μια πρόσθετη δεκαετία για να καταστήσουν τις επιχειρήσεις τους αρκετά παραγωγικές, ώστε να ανταγωνιστούν τους ιάπωνες και τους αμερικάνους.

Αυτό ακριβώς αναγκάζει και το ίδιο το μεγάλο κεφάλαιο να αναθεωρήσει την εκτίμησή του για τις δυνατότητες της ενιαίας αγοράς. Έτσι ένα από τα μεγάλα αφεντικά της εοκ, ο μεγαλοβιομήχανος ουμπέρτο ανιέλι, θεωρεί πως «καθώς πλησιάζουμε στα 1993, είμαστε αναγκασμένοι να παραδεχτούμε πως η δημιουργία ισχυρής κοινοτικής βιομηχανικής διάρθρωσης απέχει πολύ από το να είναι το φυσικό αποτέλεσμα της ‘ενιαίας αγοράς’».
Με ανάλογο τρόπο ο αλέν γκομέζ, πρόεδρος του γαλλικού συγκροτήματος ηλεκτρονικών τόμσον, τονίζει πως «το δόγμα του ελεύθερου εμπορίου δε μπορεί να σταθεί πια στην εποχή των βιομηχανιών υψηλής τεχνολογίας». Και απαιτεί μια μακροπρόθεσμη αποτελεσματική πολιτική δασμολογικής προστασίας του σκληρού πυρήνα της βιομηχανίας, σα βασική προϋπόθεση για να υπάρξουν παράλληλα πολιτικές εκσυγχρονισμού της. Κι αν αυτός ο σκεπτικισμός αναπτύσσεται από τέτοιους κολοσσούς, τότε τι πρέπει να κάνει μια μικρή, εξαρτημένη χώρα σαν τη δική μας;

Αυτός είναι ο λόγος που αρκετοί ιθύνοντες της εοκ εκτιμούν πως οι χαμηλοί ρυθμοί και η ύφεση αυξάνουν το οικονομικό κόστος των πολιτικών συμβιβασμών κι έχουν επιβραδύνει σημαντικά τη διαδικασία ολοκλήρωσης. Ενώ ζητήματα ελεύθερου εμπορίου και προστασίας τομέων κι επιχειρήσεων συγκεντρώνουν σοβαρότατες συγκρούσεις, ιδίως ανάμεσα στις ανεπτυγμένες χώρες. Έτσι, ο επίτροπος ανταγωνισμού της εοκ, λ. μπρίταν, διαπιστώνει πως «απλά δεν υπάρχει συμβιβασμός σε αυτούς τους τομείς, ούτε είναι πιθανό να υπάρξει στα χρόνια που έρχονται».

Έκφραση αυτής της συσσωρευμένης αρνητικής εμπειρίας από την ενιαία αγορά είναι και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος στη δανία. Το «ΟΧΙ» δεν αφορούσε απλά τη συνθήκη του μάαστριχτ, αλλά τη συνολική εξαπάτηση των λαϊκών προσδοκιών απ’ τη συνολική πορεία της εοκ.

Επομένως, η πορεία προς την «ενιαία αγορά», μ’ όλες τις αντιφάσεις της, συσσώρευσε σοβαρά προβλήματα, ιδίως βέβαια σε χώρες με ασθενή παραγωγική-τεχνική βάση, όπως η χώρα μας. Τις οδηγεί πιο γρήγορα στο περιθώριο, τις μετατρέπει σε χώρους αποβλήτων, που προέρχονται απ’ την έξαρση του μονοπωλιακού ανταγωνισμού τόσο στο εσωτερικό της εοκ, όσο και διεθνώς.
Έτσι οι ευρύτερες «αποκλίσεις» ανάμεσα σε φτωχούς και πλούσιους, σε αναπτυγμένες και υποβαθμισμένες περιοχές κλπ στο εσωτερικό της εοκ, δεν είναι αποτέλεσμα απλά κάποιων «πολιτικών επιλογών», είτε κάποιων κακών κυβερνήσεων, όσο κι αν οι κυβερνήσεις του δικομματισμού φρόντισαν με το παραπάνω για να δραματοποιήσουν ακόμη περισσότερο αυτή την κατάσταση. Αντίθετα, πηγάζουν από την εσωτερική λογική της «ενιαίας αγοράς», η οποία είναι ενιαία μόνο τυπικά, εξωτερικά, ενώ εσωτερικά και ουσιαστικά είναι ανισότιμη. Κι αυτό γιατί επιδιώκει να εξασφαλίσει ευνοϊκότερους όρους δράσης για το πολυεθνικό κεφάλαιο. Δημιουργεί νέους μηχανισμούς επιβολής της θέλησής του. Οι αρχές λειτουργίας της ενιαίας αγοράς δεν οδηγούν στη διάχυση της τεχνολογικής προόδου προς τις πιο καθυστερημένες περιοχές, αλλά σε μια νέα μεγάλη συγκέντρωση τεχνολογικών επιτευγμάτων, εφαρμογών και οικονομικών ωφελειών στον αναπτυγμένο καπιταλιστικό πυρήνα της εοκ.

Ριζοσπάστης, 7.6.1992.

Και στον επίλογο κάποιες δικές μου παρατηρήσεις.
Νοσταλγούμε χωρίς πολιτικό άλλοθι, την εποχή που παλεύαμε ενάντια στις συνέπειες της ένταξης με κατεύθυνση την αποδέσμευση και για αλλαγή με κατεύθυνση το σοσιαλισμό. Κατ’ επέκταση έχω αδυναμία σε όσα κείμενα αναφέρουν ακόμα ως εοκ τη σύγχρονη ιερά συμμαχία. Άσε που κάνει ομοιοκαταληξία με το πασόκ.

Στο μυαλό μου το 92 ήταν χρονιά ορόσημο από τα πρώτα χρόνια της ιδιωτικής τηλεόρασης και το σήμα έναρξης των Αυθαίρετων με πολλές καλτ μορφές, από αυτές που ο κομάντο συνηθίζει να αποκαλεί τελευταίους έλληνες. Τώρα το θυμάμαι για τους ολυμπιακούς της βαρκελώνης και τους ταβάριτσι αθλητές της κοινοπολιτείας με τις σοβιετικές σημαίες και το σφυροδρέπανο στην καρδιά.

Τι άλλο χρήζει της προσοχής μας;
Τα εισαγωγικά που χρησιμοποιεί ο καζάκης στον όρο ενιαία αγορά με τον ίδιο ζήλο που τα βάζουν οι μουλάδες στο κάπα όταν μιλάν για το κόμμα.
Ότι ασπάζεται ως καλός μουλάς τη θεωρία της εξάρτησης. Κάτι που καθιστά ακόμα πιο παράξενους τους ασπασμούς και τις πολιτικές του φιλίες στο σήμερα με ρεύματα που μιλάν για την ιμπεριαλιστική ελλάδα και το ρόλο της στα βαλκάνια.

Κι η συντριπτική κριτική του στις συνέπειες της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης που πηγάζουν από την εσωτερική λογική της 'ενιαίας αγοράς' και δεν είναι απλά αποτέλεσμα κάποιων πολιτικών επιλογών ή κάποιων κακών κυβερνήσεων. Σε πλήρη αντίθεση με όσα λέει σήμερα περί άρνησης χρέους και κυβερνητικής αλλαγής για ένα δημοκρατικό κράτος που θα πατάξει τη διαφθορά.

Αλλά ο βασικός λόγος της αναδημοσίευσης είναι άλλος. Είναι η μοναδική του ανάλυση –απ’ όσες κυκλοφορούν- όπου δε μιλάει για το χρέος και τα πολιτικά, δημοκρατικά αιτήματα που θ’ ανοίξουν το δρόμο για το σοσιαλισμό. Αν θέλει, μπορεί να μιλήσει και για άλλα πράγματα.

Σπάνιο ντοκουμέντο, συλλεκτικής αξίας. Μπορείτε να το βρείτε στη σύγχρονη εποχή στη συλλογή κριτικών σημειωμάτων με τον τίτλο για την ευρωπαϊκή καπιταλιστική ενοποίηση –έκδοση της ιε της κε του κκε- μαζί με άρθρα και κείμενα της μπέλλου, του παφίλη, του μάκη παπαδόπουλου κι άλλων παλιών συντρόφων.

Καλή ανάγνωση.

Για το αγροτικό ζήτημα

Πρέπει να πω πως και με οι παππούδες μου ήταν αγρότες.
Τα της εποχής τους τα κατανοώ πλήρως, αλλά τα σύγχρονα ζητήματα δυσκολεύομαι να τα παρακολουθήσω.

Στην ουσία τους τα πράγματα είναι πολύ απλά.
Το κόμμα πρέπει να διαλύσει τις οργανώσεις του στην ύπαιθρο για να συγχωνευτούν με αυτές του αγροτικού κόμματος στα πλαίσια του εαμ.

Μίνιμουμ πρόγραμμα του μετώπου να είναι ο σχηματισμός προσωρινής κυβέρνησης κι η δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς που πατάει στις σύγχρονες λαϊκές ανάγκες.
Μάξιμουμ πρόγραμμα θα μπει αυτό των εσέρων που σε προεπαναστατική κατάσταση θα εκλαϊκευτεί προς τις μάζες με το σύνθημα όλη η γη στους αγρότες.

Μετά τη νικηφόρο έφοδο στον ουρανό η άμεση λύση που θα δώσει διέξοδο στα προβλήματα θα είναι η νεπ κι η αποκατάσταση του μπουχάριν. Η νεπ αποτελεί προσωρινή υποχώρηση, ένα βήμα πίσω για να πάρουμε φόρα και να κάνουμε δυο άλματα μπροστά στη σοσιαλιστική οικοδόμηση.

Σε βάθος χρόνου όμως η λαϊκή εξουσία πρέπει να βάλει μπρος το στόχο της κολεκτιβοποίησης και της εξόντωσης του μπουχάριν.
Η βίαια κολεκτιβοποίηση με τα λάθη και τις υπερβολές (sic) δεν πρέπει επ' ουδενί να συγχέεται με την τροτσκιστική θέση περί δικτατορίας της πόλης πάνω στην ύπαιθρο, που είναι το ίδιο πράγμα αλλά με διαφορετική διατύπωση κι εκεί βρίσκεται όλη η ουσία.

Οι γνώσεις μου για τα αγροτικά χρονικά φτάνουν λίγο πολύ μέχρι την ένταξή μας στην εοκ (γεννήθηκα το 83, αλλά μετά το θάνατο του μπρέζνιεφ το 82 με πήρε από κάτω κι έπαψα να ασχολούμαι) και τον μύθο της κοινής αγοράς που θα απορροφήσει τα ελληνικά προϊόντα.
Είναι η ίδια εοκ (εε, πες το κι έτσι) που μας ορίζει πόσο βαμβάκι να παράγουμε και για το υπόλοιπο μας λέει να κόψουμε το λαιμό μας γιατι αυτή το βρίσκει φτηνότερα στον τρίτο κόσμο.

Κι άντε να εξηγήσεις εσύ σε ένα παιδί με ποιο σκεπτικό μια χώρα πετάει ως άχρηστα αυτά που παράγει κι αφήνει τις σοδειές να σαπίζουν στο χωράφι για να κάνει εισαγωγές απ' έξω, ή να αρχίσει τις βατραχοκαλλιέργειες -με νυχτερίδες κι αράχνες που λέει κι ο σουμπκομαντάντε μπούτας των ζαπατίστας.

Δεν υπάρχει λογική στον καπιταλισμό. Ή μάλλον υπάρχει, αρκεί να πληθαίνουν τα κέρδη. Αν δεν συμβαίνει αυτό η λογική (η ανθρώπινη, όχι του κέρδους) καταργείται.
Βέβαια το ίδιο παιδί που θα μείνει με την απορία για τα πορτοκάλια που παίρνει τζάμπα στο σχολείο, θα μάθει από το γυμνάσιο να παπαγαλίζει ότι οι αγρότες πήραν ένα κάρο λεφτά επιδοτήσεις από την εοκ και φάγανε το καταπέτασμα. Ακόμα να λιώσει αυτή η καραμέλα.

Τα παπαγαλάκια της εξουσίας όμως βγάζουν λάδι την εοκ και την καπ και τα ρίχνουν όλα στα καρτέλ (όχι πως δε φταίνε, κάθε άλλο). Η πιο καυτή ρίμα των ημερών είναι το ράφι-χωράφι που είναι όπως το χώμα με τον αγώνα.
Ένα στο ράφι (πχ πορτοκάλι), χιλιάδες στο χωράφι να σαπίζουν απούλητα.

Το αντι-καρτελικό αγροτο-καταναλωτικό δημοκρατικό μέτωπο (ααδμ) προβάλλει σαν αίτημα αιχμής κι ανάγκη των καιρών. Μαζί με τη δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς που θα είναι ο βασικός στόχος του ααδμ.

Πίσω από την επιφάνεια και τα καρτέλ βέβαια βρίσκονται οι ευθύνες του συντρόφου με το μουστάκι, που με τη βίαια κολεκτιβοποίηση και το λιμό στην ουκρανία χαντάκωσε τις παραγωγικές δυνατότητες των παραμαυροθαλάσσιων περιοχών, του σιτοβολώνα της ευρώπης, πυροδοτώντας ένα ντόμινο κρίσης που με το φαινόμενο της πεταλούδας έφτασε και στην χώρα μας με καθυστέρηση εβδομήντα χρόνων.
Ο σύντροφος μπούτας -που στις πρώτες μέρες των μπλόκων έφερνε λίγο στον κάραζιτς όταν τον συνέλαβαν- είναι ζήτημα αν θα γλίτωνε στη σοβιετία την αποκουλακοποίηση με τα στρέμματα που έχει. Αυτό λεν τουλάχιστον οι κακές γλώσσες.

Παίρνοντας υπ' όψιν τους τις νέες συνθήκες, οι ταξικοί αγροτοσυνδικαλιστές προσάρμοσαν ευέλικτα την τακτική τους και προχώρησαν στο κατέβασμα τρακτέρ σε ξεχωριστά, ταξικά μπλόκα.
Μετά τους red bloggers, εμφανίζεται δυναμικά στο προσκήνιο κι η γενιά των ρεντ μπλόκερς αγροτών, μαζί με το σύνθημα: στα ρεντ μπλοκς της αγροτιάς θα σπάσει της κυβέρνησης ο τσαμπουκάς.
Σύνθημα διπλά επίκαιρο μετά τη διάλυση των άλλων μπλόκων και το ξεπούλημα των γαλάζιων αγροτοπατέρων.

Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς τη σούπα της κοκκινο-μπλε συνεργασίας που ξίνισε και δε φτουράει; Ήταν κι αυτή μια κάποια λύσις.

Ειδικά ο κοκκινούλης της νδ ήταν όνομα και πράγμα, καθαρός καρπός του "βρόμικου" 89. Που άλλοι το βρόμισαν κι εμείς το ξεβρομίσαμε, όπως έλεγε κι ο φλωράκης. Αλλά με την κάθαρση πήραμε εμείς τη βρομιά των άλλων στο λαιμό μας. Τι θέλαμε και μπλέξαμε στο βούρκο με τα σκατά τους;

Η δεύτερη εκδοχή για την προέλευση του ονόματός του -που από μόνο του σε προδιαθέτει για συμπαιγνία και κομπρεμί- είναι ότι ο κοκκινούλης είναι ο κτηνοβάτης σύζυγος της κοκκινούλας, της προβατίνας που έβαψε κόκκινη ο χαράλαμπος τραμπάκουλας αφού αυτο-οργανώθηκε στην κοβ λετσόβου, στην οποία ήθελε να μυήσει μετά και τον τασούλη της γκόλφως που ήταν πασόκος -οι αυταπάτες της αλλαγής ήταν στο φουλ.
Παράλληλα ο χάρρυ κλυνν, με τα κόκκινα πρόβατα, παρέδιδε δωρεάν μαθήματα υψηλών συμβολισμών και καλτ χιούμορ επιπέδου για όποιον μπορούσε να ανεχτεί τη σάτιρα με το βαμβάκι και να συλλάβει τα βαθιά νοήματα.
Ο σοσιαλιστικός σουρεαλισμός στα καλύτερά του...

Το συλλογικό κεκτημένο της ασίγαστης ταξικής πάλης μεταδόθηκε στους αγρότες κι έδωσε τη λαογένννητη μορφή των ξεχωριστών μπλόκων.
Κι απ' ό,τι το κόβω, έτσι θα το πάμε μέχρι τέλους.
Το επόμενο βήμα θα είναι κατάληψη σε ξεχωριστές, ταξικές πτέρυγες σχολών. Και θα ακολουθήσει ξεχωριστή εξέγερση, ξεχωριστή έφοδος στον ουρανό και στα χειμερινά ανάκτιρα (οι άλλοι θα καλούνε έφοδο στα θερινά), ξεχωριστή σοβιετική εξουσία (μια σοσιαλιστική και μια λαϊκοδημοκρατική) και πάει λέγοντας.

Δεδομένης της γνωστής ευελιξίας μας, η δήλωση της γγ αλέκας ότι μόνο με τα μπλόκα έχουν ελπίδες οι αγρότες να ακουστεί η φωνή τους με ξάφνιασε.
Ούτε πολυμορφία, ούτε βιοποικιλότητα (με το πρώτο συνθετικό εκ της βίας), ή να συγκληθεί η εφεε των αγροτών. Ούτε καν διήμερα ή μονοήμερα μπλόκα με ανοιχτούς δρόμους και σχολές για να απευθυνθούμε πλατιά στον κόσμο και στους περαστικούς.
Τέτοιος φετιχισμός του μέσου, ούτε εαακ να ήμασταν.

Τα οποία έχουν μια διαλεκτική μη-σχέση με την αγροτιά. Συνυπάρχουν διαλεκτικά σε παράλληλα σύμπαντα, αγνοώντας οι μεν την ύπαρξη των δε. Τι έχουν σπουδάσει δηλ οι αγρότες για να είναι κι αυτοί επαναστατικό υποκείμενο;

Μου μετέφεραν σκηνικό, όπου μιλούσε εαακίτης για το θέμα (ευτυχώς όχι σε συνέλευση) και πέταξε θανατηφόρα ατάκα για σωματείο αγροτών. Πάλι καλά, δεν τους έφτιαξε και φοιτητικό σύλλογο.
Η αγροτιά είναι μια μακάρια -μες στην άγνοιά της- τάξη, που δε συμπαθεί πολύ τους φοιτητές και δεν έχει ιδέα τι θα πει εαακ. Τα εαακ της το ανταποδίδουν.

Το φοιτητικό κόμμα των εαακ (είναι θέμα χρόνου να το συγκροτήσουν) και το αγροτικό έχουν κατά βάση κοινούς εχθρούς και συμφέροντα. Αλλά απέχουν πολύ από το να το συνειδητοποιήσουν και να βρουν σημεία επαφής μεταξύ τους.
Ο ρόλος του κόμματος σε αυτό το προτσέσο είναι αναντικατάστατος.

Ελαφρώς καλύτερη είναι η σχέση που έχουν οι αγρότες με το σύριζα. Ξέρουν να σου πουν τι είναι και πού το είδαν για τελευταία φορά.
Ο τελευταίος αναθεωρητής ήταν στο λέτσοβο, αλλά όπως διαβεβαιώνει ο αυτόπτης μάρτυρας χαράλαμπος τραμπάκουλας πέθανε τις προάλλες, χωρίς να αφήσει ίχνη και δεσμούς πίσω του.

Η τραγική εικόνα του τσίπρα στα μπλόκα το αποδεικνύει.
Έστεκε τόσο ξένος στο όλο σκηνικό προσπαθώντας να δείξει πως είμαι ένας από σας, που ήταν σα να γύριζε το βιντεοκλίπ του αθάνατου και με οι παππούδες μου ήταν αγρότες.

Τις προάλλες στο άλτερ στον χατζηνικολάου ήταν δυο ΚΚΕδες στο στούντιο, άλλος ένας από τα μάλγαρα κι ένας ακόμα με συμμετοχή στο μπλόκο της νίκαιας, που εγώ το λέω μπλόκο της κοκκινιάς.
Άλτερ κουρής, εσύ μας οδηγείς.

Στην ίδια εκπομπή ο παπαδημούλης ξεμπροστιάστηκε γιατί δεν είπε ούτε μια λέξη για την καπ και την εοκ (αναγκάστηκε να τα μπαλώσει εκ των υστέρων). Το μόνο που μπορούσε να κάνει είναι να μιλάει για εξέγερση (να και μια που δεν την υποκινεί ο σύριζα, έλεγε) και να κάνει δίπλα του τον άδωνι να βγάζει αφρούς απ' το στόμα.

Ο μπουμπούκος εξοργίστηκε με την επίθεση του σκυλλάκου στην καπ και άρχισε να φωνάζει ότι δε μπορούμε να βγούμε από την εοκ (ναι, εκαχ, πες το κι έτσι). Αυτό όμως ήταν για τα μάτια του κόσμου. Η σύμπραξή του με το κόμμα στο αρραγές μέτωπο της συγκυβέρνησης ήταν κάτι παραπάνω από φανερή για όποιον δεν έμενε στην επιφάνεια.
Ειδικά στο σημείο που επισήμανε ότι έχουμε τον υψηλότερο δείκτη φορολόγησης των επιχειρήσεων στην ευρώπη.

Μετά άρχισε να λέει ότι η χώρα δέχτηκε ισχυρό πλήγμα στον τουρισμό της με το δεκέμβρη (που ως γνωστόν είναι φουλ σεζόν για τα ελληνικά νησιά που κατακλύζονται με τουρίστες) κι ότι επιτέλους πρέπει να αρχίσουμε να δουλεύουμε για να ξεπεράσουμε την οικονομική κρίση.
Δεν πουλάμε βιβλία εμείς πέταξε πληρωμένη απάντηση κάποιος από τα μπλόκα, αλλά, γαμώτο, δεν πρέπει να ακούστηκε καλά.

Μετά από αυτό σιγουρεύτηκα.
Η νικηφόρα δημοκρατική δικτατορία του προλεταριάτου και της αγροτιάς θα κοψει τα κεφάλια του μπουμπούκου και του κιλτίδη -που είναι σεσημασμένη φασιστόφατσα- και θα τα κρεμάσει σε δημόσια θέα στην κεντρική πλατεία της καρδίτσας.

Όσο για τον σκυλλάκο με άφησε άφωνο. Το 'χει το αγροτικό. Πού κρυβόταν τέτοιο ταλέντο;
Εϊναι η πρώτη φορά που ένιωσα κομματικά υπερήφανος με την εμφάνισή που έκανε.

Τα σημάδια είναι ολοφάνερα, η ώρα της επανάστασης πλησιάζει.
Μετά από μια καλή τηλεοπτική εμφάνιση του σκυλλάκου δε μένουν πολλά πράγματα που δεν έχει δει κανείς. Η επανάσταση είναι ένα από τα τελευταία που έχουν μείνει.

Να οργανωθούμε (1)

Μεταξύ μας (ναι, μεταξύ μας. Παρά τα όσα μπορεί να πιστεύουν κάποιοι για τους πράκτορες της αστικής τάξης που διαβάζουν το Σφυροδρέπανο και το αξιοποιούν, λίγοι ασχολούμαστε με το μπλοκ κι έχουμε όλοι τα ίδια κολλήματα).
Μεταξύ μας λοιπόν ας είμαστε ειλικρινείς:
Οι περισσότερες αφίσες μας είναι χάλια.
Κι αυτό είναι αντικειμενικό (κι ανεξάρτητο από τη θέλησή μας που λεν κι οι μαρξιστές).

Έμπνευση και μεράκι φαντάρου σε αγγαρεία.
Όσο για φαντασία σαν τον ντορή. Και σαν αυτή του δασκάλου στα σπουργίτια του αρκά.
Που -κατά τον γιο σπουργίτι- μικρός κουβαλούσε ένα ξύλο κι έτρεχε, παριστάνοντας ότι είναι πάνω σε ένα ξύλο και τρέχει.

Η μόνη πραγματικά σπουδαία αφίσα που θυμάμαι να έχει βγει τα τελευταία χρόνια είναι της πρωτομαγιάς του 2006. Αυτή με τον ανθρακωρύχο σε μαύρο φόντο και με κόκκινο χρώμα το σήμα της κνε και το σύνθημα που βαριέσαι πιο δύσκολα απ' όλα: νόμος είναι το δίκιο του εργάτη.

Κάποιοι σφοι είχαν ξενίσει γιατί η αισθητική της θύμιζε αφίσες αναρχικών.
Μα ίσως για αυτό ακριβώς να ήταν ωραία.
Ή ίσως για αυτό να μου άρεσε εμένα πιο πολύ απ' όλες.

Για να μην έχουν τύψεις όμως οι σύντροφοι στους οποίους άρεσε (κι οι οποίοι δόξα τω μαγιακόφσκι ήταν πολλοί) η εικόνα αυτή με τον ανθρακωρύχο είναι λεπτομέρεια παρμένη από έναν ζωγραφικό πίνακα. Για τον οποίο δεν θυμάμαι λεπτομέρειες πέραν του ότι ήταν ταξικός, φιλολαϊκός και με πολιτικά μηνύματα. Θα προσπαθήσω να ξαναβρώ την πηγή μου για να σας πω περισσότερα.
Μέχρι τότε κρατάω επιφύλαξη.
Ίσως να μου το 'παν και μένα για να μην έχω τύψεις.

Τον μάη του 68 και τα συνθήματά του ποτέ δεν τα συμπαθήσαμε ιδιαίτερα ως κόμμα (κάποτε πρέπει να μιλήσουμε και για αυτό).
Κι όμως λίγη φαντασία στην εξουσία δεν θα έβλαπτε πότε-πότε. Ειδικά σε τέτοια ζητήματα.

Σε δεύτερη σκέψη είναι πολύ λεπτή η γραμμή που χωρίζει την φαντασία στην εξουσία από τη γραφικότητα. Και τον έχοντα φαντασία από τον φαντασμένο.
Λέγαμε τις προάλλες για την αφίσα του σεκ για τον καπιταλισμό που... δεν δουλεύει (π...να ανεργία).
Σήμερα θα πιάσουμε τις αφίσες της κοε για τις επιτροπές ακρίβειας.

Καταρχήν πολιτική τοποθέτηση επί του θέματος.
Η οργάνωση λαϊκών επιτροπών είναι πολιτικά σωστή. Όταν με το καλό τα δισέγγονά μας αξιωθούν να ζήσουν μια νικηφόρα επανάσταση, η αυθόρμητη οργάνωση των μαζών (μην πούμε αυτο-οργάνωση και μας φορτώσουν κι άλλα κουσούρια) θα είναι λυδία λίθος. Χωρίς αυτήν δεν πάμε πολύ μακριά. Αυτό ως υπόμνηση για όσους περιορίζουν το θέμα της εξουσίας στην κατάκτησή της από το κκ.
Βέβαια είναι ένα θέμα κατά πόσο αυτές οι οργανώσεις είναι όντως τοπικές ή πρόκειται απλώς για συριζαίους και κοετζήδες περιφερόμενους από γειτονιά σε γειτονιά.

Σωστή είναι κι η συσπείρωση γύρω από ένα ζήτημα αιχμής, όπως η ακρίβεια, που την παίζουν ακόμα και τα αστικά μέσα, γιατί αν την έκρυβαν θα ήταν τελείως αναξιόπιστα. Μέσα από τέτοια θέματα θα ατσαλωθούν πολιτικά συνειδήσεις. Η πολιτικοποίηση δεν ξεπηδά από το μηδέν.
Ας μην ξεχνάμε ότι πέρα απ' το όλη η εξουσία στα σοβιέτ, τα αιτήματα των μπολσεβίκων τον οκτώβρη ήταν να σταματήσει ο πόλεμος και να μοιραστεί η γη στους αγρότες (που ήταν το πρόγραμμα των εσέρων, όχι των μπολσεβίκων).

Επίσης το όλο θέμα είναι και πιασάρικο, καλό δηλ από προπαγανδιστική άποψη.

Όσο ισχύουν τα τρία σημεία παραπάνω, άλλο τόσο ισχύει ότι το νέο φρούτο στερείται σοβαρότητας.
Αφενός γιατί είμαι δογματικός και κολλημένος.
Αφετέρου όμως επειδή απομονώνει το πρόβλημα κι ανάθεμά με αν καταδεικνύει κανέναν ένοχο. Και επίσης επειδή η λογική του σύριζα φτάνει μέχρι τον υγιή ανταγωνισμό. Να μην υπάρχουν δηλ μονοπώλια (τα οποία υπάρχουν από την εποχή του μαρξ, αλλά εμείς βρήκαμε το μυστικό όπλο για να τα πατάξουμε).
Με άλλα λόγια δηλ, ό,τι έλεγε παλιά για την εοκ.
Πάλη ενάντια στις συνέπειες, όχι στην ένταξη.

Στην πράξη το όριό του είναι να στέλνει βουλευτές και στελέχη στα σούπερ μάρκετ για να τα αγοράζουν στις παλιές τιμές προ ανατίμησης! (Ουάου).
Που άμα είναι έτσι ο κόσμος προτιμάει τους αναρχικούς που του τα δίνουν και τσάμπα τραγουδώντας άσιμο:
Χιλιάδες σούπερ μάρκετ γεμάτα πράγματα
γιατί δεν τα βουτάμε για τα γεράματα;

Πάμε τώρα και στην αφίσα.
Το πάνω μέρος ξεκινάει με αγανάκτηση:
δεν πάει άλλο.
Γενικά αν προσέξετε τώρα τελευταία τις αφίσες όσων δυνάμεων συγχρωτίζονται στις πορείες της γσεε, υπάρχει μια συντονισμένη στροφή σε παρόμοια συνθήματα.
Δεν αντέχουμε, δεν πάει άλλο κτλ...
Τα οποία ακούγονται το ίδιο φαιδρά με το αμίμητο φτάνει πια που έλεγε τις προάλλες ο γιωργάκης στη βουλή. Χτυπούσε μάλιστα και το χέρι στο έδρανο ο τζέφρυ για να γίνει πιο πειστικός. Οπότε έπειθε πιο πολύ κόσμο να γελάσει.

Όλα αυτά μου θυμίζουν μια ιστορία.
Κάποτε στον στρατό τρώγαμε με έναν φίλο στην τραπεζαρία, όπου του έλεγα ότι τα πράγματα είναι τόσο τραγικά που ο κόσμος θα έπρεπε κανονικά να βγαίνει στους δρόμους και να αλαλάζει: δεν πάει άλλο! (το οποίο αναφώνησα τρις)
Στο τελευταίο δεν πάει άλλο πρέπει να μου ξέφυγε λίγο η φωνή. Οπότε βλέπω ένα παιδί που καθόταν παραδίπλα κι είχε πιάσει τη φράση από τη μέση να με κοιτάει με απορία.
Γιατί τέτοιο ξέσπασμα;
Μετά κατάλαβε και γελούσε.
Έκτοτε έμεινε και κάθε που συναντιόμασταν αντί για γειες και καλησπέρες χαιρετιόμασταν με δεν πάει άλλο.

Το δεν πάει άλλο της αφίσας όμως είναι άλλο πράγμα.
Είναι σαν κλάψα να μας λυπηθούνε και να λύσουν λίγο το ζωνάρι γιατί δεν πάει άλλο. Παρακάλια για λίγη φιλανθρωπία.
Από την άλλη, υπάρχει κι ένα εαακίτικο σύνθημα που λέει: να κάνουμε το δεν πάει άλλο να πάει αλλιώς.
Ντάξει, συγκινηθήκαμε κι η βάρκα έγειρε θα μου πεις.
Ωστόσο κάθε διαπίστωση ότι κάτι δεν πάει άλλο, θα πρέπει να απαντάει στο βασικό: πώς θα γίνει να πάει αλλιώς.
Αν δεν απαντάει σε αυτό είναι χαμένη από χέρι.
Γιατί ο κόσμος το πρόβλημά του το ξέρει. Δεν περιμένει εσένα να του το δείξεις. Έχει και τα κανάλια για αυτό.
Αυτό που περιμένει να δει είναι η προοπτική.
Οι διαπιστώσεις δεν αρκούν να τον βγάλουν στον δρόμο. Τουλάχιστον όχι για πολύ.

Στο άλλο μέρος δε θα βρούμε ποια προοπτική θα εμπνεύσει τον κόσμο.
Θα δούμε όμως την προοπτική της κοε για να ευθυμήσουμε.