Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα

Σήμερα θα κάνουμε μια ανάπαυλα από την προεκλογική επικαιρότητα για να προβάλλουμε ένα νέο εγχείρημα στο οποίο συμμετέχει η κε του μπλοκ και πιστεύω ότι αξίζει την προσοχή σας. Εδώ και μερικές ώρες κυκλοφορεί στο διαδικτυακό αέρα το ηλεκτρονικό περιοδικό Ατέχνως, τη δραστηριότητα του οποίου μπορείτε να (παρ)ακολουθείτε μέσα και από τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης στους εξής συνδέσμους.

Facebook     Twitter

 Βλέποντας εκ των έσω κι από πρώτο χέρι τη δημιουργία της σελίδας και τα διάφορα στάδια υλοποίησης της αρχικής ιδέας, η εκτίμησή μου είναι ότι έχει φτιαχτεί μια δυνατή ομάδα, με πολύ αξιόλογους συνεργάτες και μερικούς απ’ τους καλύτερους ερασιτέχνες γραφιάδες του διαδικτύου κι ειδικότερα της κόκκινης μπλογκόσφαιρας. Μπορεί να μη συνιστά μια μεγάλη πολιτιστική επανάσταση αλά κίνα, αλλά –όπως θα έλεγαν κι οι παλιοί μαοϊκοί- πατάει γερά σε δυο πόδια (και αν έχανε ποτέ το ένα, θα χώλαινε και θα έπεφτε). Την πολιτική με την ευρεία έννοια (επικαιρότητα, σχόλια, απόψεις, αρθρογραφία) και τον πολιτισμό –ή με άλλα λόγια: τις τέχνες και τα γράμματα.

Όπως αναφέρει κι η ταυτότητα της σελίδας («είσαι ο… και λέγεσαι»), το περιοδικό αφορά θέματα…

…για τη ζωή, τις τέχνες και τα γράμματα.

Και για τους «αγράμματους» τεχνίτες, που θεωρούν εαυτούς άτεχνους, αλλά είναι οι καλλιτέχνες της καθημερινής ζωής που αξίζουν το χειροκρότημα.

Για την τέχνη της πολιτικής και της επανάστασης. Και τους αγώνες που είναι η τέχνη του λαού.

Για ό,τι κάνει τον άνθρωπο «απαλό κι ανθρώπινο». Αλλά και για όσα τεχνηέντως (και όχι έντεχνα) τον κρατούν «τραχύ κι απάνθρωπο», στην κατάσταση του πρωτόγονου, που θέλει μόνο τα απολύτως απαραίτητα για να επιβιώσει και όχι το περιττό, που (του) είναι αναγκαίο, για να ζήσει.

Χωρίς «κουλτούρα να φύγουμε», που απομακρύνει τον άπειρο πρωτάρη, αλλά με κείμενα από ερασιτέχνες γραφιάδες, που είναι τέτοιοι με την κυριολεκτική έννοια του όρου, ως εραστές της τέχνης· και γράφουν για ό,τι μας απασχολεί, μας συγκινεί, μας αποπλανά και μας ορίζει.

Γραφιάδες που έχουν (το) στίγμα, αλλά δεν είναι αναιμικοί κι άχρωμοι. Και δεν τους λείπουν τα ερυθρά αιμοσφαίρια…

Οι υπόλοιποι τακτικοί (ή και πιο… άτακτοι) συνεργάτες της σελίδας είναι.

Ο Οικοδόμος, που είναι... πολυθεσίτης blogger, αλλά τον γνωρίσαμε και τον αγαπήσαμε απ’ την προσεγμένη δουλειά του στο ομώνυμο ιστολόγιο.

Ο Ηρακλής Κακαβάνης, η συγγραφική δουλειά του οποίου (για το Βάρναλη και όχι μόνο) έχει παρουσιαστεί κι από την κε του μπλοκ στο πρόσφατο παρελθόν. Και με πολλά.. ένσημα στο Ριζοσπάστη παλιότερα.

Ο Θοδωρής από το Cogito Ergo Sum. Εκλαΐκευση και καυστική σάτιρα, που τσακίζουν κόκαλα και… ξύλινα αυτιά.

Ο γνωστός σκιτσογράφος Πάνος Ζάχαρης. Αντικειμενικά (κι ανεξάρτητα από τη θέλησή του) ο καλύτερος.. «γελοίος γράφων» των περιχώρων και πάσης Ελλάδος.

Η Άννεκε Ιωαννάτου, που έχει πλούσια δραστηριότητα σε μια σειρά αντικείμενα και δε νομίζω ότι χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις.

Ο Θανάσης Ν. Καραγιάννης, που πιθανότατα τον γνωρίζετε από τη δουλειά του και τα κείμενά του στο Ριζοσπάστη.

Η Μαρία του 19^ου, την οποία θα θυμούνται οι πιο τακτικοί αναγνώστες από τα αιχμηρά και εύστοχα σχόλια που αφήνει κατά καιρούς στο μπλοκ κι από ένα πρόσφατο κείμενό της, που δημοσιεύτηκε εδώ.

Ο Mauroflight, (κατά κόσμο Παναγιώτης Μανιάτης), που καταπιάνεται με ενδιαφέροντα θέματα σοσιαλιστικής κουλτούρας και τέχνης και εξέδωσε πρόσφατα ένα πολύ ενδιαφέρον βιβλίο για την ποίηση στην Οκτωβριανή Επανάσταση.

Η ofisofi που κάνει πολύ αξιόλογη δουλειά στο ιστολόγιό της στα λογοτεχνικά (και όχι μόνο) θέματα.

Η Redflecteur, που δίνει πάντα ιδιαίτερη γεύση στις αναρτήσεις της με βάση την εικόνα και τις εντυπωσιακές φωτογραφίες.

Ο Λουκάς Σπήλιος, που θα παρουσιάζει νέους δημιουργούς, λογοτέχνες, ποιητές και άλλα αντίστοιχα θέματα.

Και ο 2310net, που μας είχε λείψει πολύ, όσο είχε αραιώσει τις αναρτήσεις στο blog του, γι’ αυτό και.. του δώσαμε κίνητρο να γράφει τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα, σε σταθερή βάση.

Και σήμερα μας έκαναν επίσημο ποδαρικό μαζί με το Θοδωρή (Teddy) με δύο πολύ ωραία κείμενα, που αξίζει να διαβάσετε ( [1], [2] ).

Η σημερινή πρεμιέρα του Ατέχνως συμπίπτει χρονικά με μια σημαντική ιστορική επέτειο. Η κε του μπλοκ αναδημοσιεύει λοιπόν από τη σελίδα ένα δικό της μικρό σχόλιο, με αφορμή την επέτειο της δολοφονίας των λούξεμπουργκ και λίμπκνεχτ. Που βίωσαν από πρώτο χέρι την αστική βαρβαρότητα ως «εναλλακτική επιλογή» στο σοσιαλισμό και την επανάσταση –κατά το γνωστό σύνθημα-δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα» που είχε θέσει η ρόζα, αλλά έκτοτε δεινοπάθησε στα χείλη διάφορων μεγάλων επαναστατών, όπως ο παπανδρέου ο νεότερος (γαπ). Και το τέλος τους αναδεικνύει το διαχρονικά βρώμικο ρόλο, που παίζει η εκάστοτε σοσιαλδημοκρατία.

Η πρεμιέρα του «Ατέχνως» συμπίπτει με μια σημαντική ιστορική επέτειο: τη δολοφονία της Ρόζας Λούξεμπουργκ και του Καρλ Λίμπκνεχτ από τα φασιστικά Φράικορπς υπό τις εντολές του σοσιαλδημοκράτη Έμπερτ. Βλέπετε, κανείς δεν είχε σκεφτεί τότε να αφοπλίσει τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους, για να μην χτυπάνε τους διαδηλωτές.

Η σοσιαλδημοκρατία δεν έμεινε όμως στη δολοφονία των ηγετών του Σπάρτακου και την καταστολή της γερμανικής επανάστασης. Έκλεψε το σύνθημα της Ρόζας «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», για να ντύσει με φιλολαϊκή προβιά το λύκο της εκμετάλλευσης. Εκμαύλισε συνειδήσεις, άδειασε τις λέξεις από το νόημά τους και «ξέσκισε αρχαία οράματα». Σήμερα επιζητά εκ νέου να εξαφανίσει τους κόκκινους και να εδραιώσει την εκλογική της κυριαρχία· εντός ΕΕ, ΝΑΤΟ και με συνέδρια για τον εκδημοκρατισμό της αστυνομίας, όπου –οποία ειρωνεία- συμμετείχε και το γερμανικό ίδρυμα «Ρόζα Λούξεμπουργκ»!

Γιατί το σύνθημα της Ρόζας ήταν προφανώς ψευδοδίλημμα. «Σοσιαλισμός» και βαρβαρότητα μπορούν κάλλιστα να παντρευτούν.

Καλοτάξιδο και κάθε επιτυχία.

Καπιταλισμός ή βαρβαρότητα

Το βασικό πλεονέκτημα της αστικής δημοκρατίας είναι ότι σου προσφέρει πολλές δυνατότητες, σαν τις ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής, πάντα κλειστού τύπου, με προκατασκευασμένες κι ελεγχόμενες πιθανές απαντήσεις, συνήθως υπό τη μορφή διλήμματος. Μπορείς πχ να διαλέξεις ανάμεσα στους ακροδεξιούς που έθαψαν το τσεκούρι του πολέμου που κρατούσαν στα νιάτα τους, αλλά ξέθαψαν για τις ανάγκες της προπαγάνδας το εμφυλιοπολεμικό κλίμα παλιότερων εποχών. Και στους.. κομμουνιστές του σύριζα που φέρνουν την πίπα της ειρήνης στο μεγάλο κεφάλαιο, με διάφορες φραστικές τέτοιες (με το συμπάθιο) για ομαλό ειρηνικό πέρασμα, όχι στο σοσιαλισμό –που είναι πασέ και ντεμοντέ- αλλά στη.. μεταμνημονιακή εποχή. Να διαλέξεις δηλ με άλλα λόγια ανάμεσα στη μία ή την άλλη μερίδα της ελληνικής αστικής τάξης, τα διαφορετικά μίγματα εξόδου απ’ την κρίση και τους πολιτικούς πόλους που εκφράζουν το κάθε σχέδιο και τα διαφορετικά συμφέροντα (θα επανέλθω αργότερα με στοιχεία, μαζί με το δραγασάκη). Ή εναλλακτικά τον τρίτο (το μακρύτερο) δρόμο των υπεύθυνων δυνάμεων του δημοκρατικού κέντρου, που αρνούνται την πόλωση και τον.. εμφύλιο.

Μπορείς επίσης να επιλέξεις μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών του ίδιου κόμματος-παράταξης. Θέλεις μια σοβαρή χρυσή αυγή ή τη σκληροπυρηνική εκδοχή της, που ζητάει λευτεριά για τους φυλακισμένους ηγέτες της που είναι στην μπουζού –σαν εκείνα τα κλουβιά, όπου μπαίνουν τα κατοικίδια στα ταξίδια και τις μεταβατικές περιόδους; Θέλεις τη λαϊκή καραμανλική δεξιά, που συναντιέται κρυφά με το σύριζα και σκέφτεται να ρίξει το σαμαρά, ενώ οι κατά καιρούς αντικυβερνητικές αιχμές της εφημερίδας τους (δημοκρατία) είναι συνήθως πιο καίριες από αυτές της αυγής; Ή το βορίδη που τα λέει τσεκουράτα και προαλείφεται για διάδοχος κι επόμενος καταλληλότερος –κι ίσως να είχε γίνει ήδη πρωθυπουργός αν δεν ήταν τόσο τσεκουράτος στα νιάτα του. Θέλεις τη βαρύνουσα αυταρέσκεια του νάρκισσου βενιζέλου ή την αβάσταχτη ελαφρότητα του αντιμνημονιακού αντιεξουσιαστή γιωργάκη, που θα γκρεμίσει τη δεξιά; Ή μήπως κάποια άλλη από τις 58 αποχρώσεις της ανασύνθεσης της κεντροαριστεράς; Είσαι με το πασόκ της νέας εποχής ή με τον παναγιωτακόπουλο του κινήματος και το αριστερό ρεύμα στο ρόλο της φωνής μιας μουγγής συνείδησης; Με την άχνη ή με τον κουραμπιέ; Με τον κορδάτο ή με το ικεα;

Και αναρωτιέσαι παράλληλα: πόσα τρυγόνια με ένα σμπάρο (της ψήφου εμπιστοσύνης) πιάνει η αστική εξουσία; Είναι μόνο δύο (σαν τους πόλους του καινούριου δικομματισμού που χτίζει μεθοδικά) ή μήπως περισσότεροι; Ποιος πίστευε ότι θα φτάναμε κάποτε στο σημείο να κάνει ο βορίδης ουσιαστική πολιτική ανάλυση επί των θέσεων του αντιπάλου, παίζοντας με τις αντιφάσεις του, και η αξιωματική αντιπολίτευση να μην απαντά επί της ουσίας, αλλά να επιχειρεί να τον αποδομήσεί πρωτίστως σε θυμικό επίπεδο, βάση του γνωστού παρελθόντος του; Πόσες παρόμοιες παράτες πρέπει να παρακολουθήσει ακόμα ο ελληνικός λαός για να το πάρει απόφαση και να βάλει τέλος στο έργο που έχει ξαναδεί και τους πρωταγωνιστές του; Ως κι ο επικός μητσάρας δηλ αηδίασε και την έκανε.

Τα ερωτήματα όμως επεκτείνονται και σε διεθνές επίπεδο. Ο λαός μπορεί να επιλέξει ανάμεσα στους τζιχαντιστές και σε αυτούς που τους εξέθρεψαν· στην αφαίρεση της κλειτορίδας από τις γυναίκες ή την τηλεοπτική λοβοτομή. Τους βάρβαρους που παίρνουν κεφάλια και τους πολιτισμένους δημοκράτες που παίρνουν κεφαλικούς φόρους, ενώ κάποτε εξέθεταν δημόσια τα κομμένα κεφάλια του άρη και του τζαβέλλα ως τεκμήρια θριάμβου της δημοκρατίας τους. Κι όπως λέει στην παράστασή του ο ζαραλίκος, να σε δω να ακούς απ’ το πρωί ως το βράδυ τις τσιριχτές αναλύσεις του άδωνη και μετά να δούμε πόσο κακοί σου φαίνονται οι τζιχαντιστές κι αν θες ή όχι από μόνος σου να κόψεις το κεφάλι σου. Έλα πάρτο σε παρακαλώ, να μην τον ακούω άλλο. Και αν τελικά δε σε καλύπτει άλλο το σημερινό ασφυκτικό πλαίσιο, ε κόψε το λαιμό σου, να βρεις μόνος σου μια λύση. Εμείς είμαστε δημοκράτες κι απλά θα σου το βάλουμε στον τορβά.

Τα διλήμματα της εποχής μας είναι σαφή. Σύριζα ή μνημόνιο. Νδ ή χρεοκοπία. Τζιχαντιστές ή τα παλιά τους αφεντικά με τους καινούριους πολιτικούς υπηρέτες τους. Θεοκρατικός μεσαίωνας ή κοσμική δημοκρατία με εργασιακό μεσαίωνα. Δικτατορία της αστικής τάξης ή το ίδιο με άλλη διατύπωση. Εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο ή το ακριβώς αντίστροφο.

Με δυο λόγια, το ψευδεπίγραφο δίλημμα που μας βάζουν, σαν κλειστού τύπου ερώτηση είναι απλό: καπιταλισμός ή βαρβαρότητα; Για να έχουμε την ψευδαίσθηση της ελεύθερης επιλογής και να μη σκεφτούμε πως το ένα σκέλος προκύπτει απευθείας από το άλλο, όπως η βροχή φέρνει το νερό.

Γι’ αυτό σου λέω. Είναι γκάβλα τελικά να έχεις αστική δημοκρατία και να μπορείς να διαλέξεις αυτό που θες, ανάμεσα σε τόσες λύσεις..

-.-.-

Ένα από τα πρώτα στοιχεία που ψάχνουν να βρουν οι κομμουνιστές, πριν προχωρήσουν στην ανάλυση της κατάστασης για μια χώρα, είναι το παρελθόν κι οι ιστορικές της καταβολές. Ποια είναι η πείρα από τις πολύχρωμες επαναστάσεις της ουκρανίας; Πώς ψαλιδίστηκαν ντε φάκτο τα όρια του παλαιστινιακού κράτους; Τι είχε γίνει με το μπάαθ και τους κομμουνιστές στη συρία και το ιρακ; Πώς φτάσαμε από τον ασιατικού τύπου σοσιαλφασισμό στη σημερινή μορφή ισλαμοφασισμού, όπως χαρακτηρίζεται αδόκιμα σε αρκετές αναλύσεις; Το πιο δύσκολο καθήκον όμως δεν είναι η ιστορική αναδρομή αλλά η συγκεκριμένη εκτίμηση της σημερινής ιστορικής συγκυρίας.

Η θέση των κομμουνιστών στο εθνικό ζήτημα ξενίζει πιθανότατα όσους παραμένουν πιστοί στο επίπεδο της τυπικής λογικής. Συμφωνία από θέση αρχής με το δικαίωμα κάθε λαού στην αυτοδιάθεση και τον εδαφικό αποχωρισμό του από ένα άλλο κράτος αλλά όχι πάντα και από θέση αρχής με τη συγκεκριμένη εφαρμογή του, σε κάθε περίπτωση. Μήπως αυτό σημαίνει να υπάρχει αφηρημένα ένα δικαίωμα, αλλά να καταργείται ουσιαστικά στην πράξη, όπως συμβαίνει στο αστικό δίκαιο; Όχι, δε σημαίνει κάτι τέτοιο. Η σημασία αυτής της θέσης μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητή με το παράδειγμα του διαζυγίου, δηλ του αντίστοιχου δια-χωρισμού ενός ανδρόγυνου, όπου είμαστε από θέση αρχής υπέρ του δικαιώματος του διαζυγίου για κάθε πλευρά της σχέσης, χωρίς αυτό φυσικά να σημαίνει πως θέλουμε να οδηγείται κάθε γάμος στο διαζύγιο.

Αυτός είναι χοντρικά και σε γενικές γραμμές, ο λόγος που σε κάποιες περιπτώσεις εκτιμούμε πχ πως στην καταλονία και την χώρα των βάσκων ο ορίζοντας επίλυσης του προβλήματος βρίσκεται σε μια σοσιαλιστική ισπανία, όπου οι λαοί της χώρας θα αναπτύσουν ελεύθερα τον πολιτισμό, την κουλτούρα, τη γλώσσα τους κτλ. Ενώ σε άλλες περιπτώσεις ο στρατηγικός στόχος υπηρετείται καλύτερα και περνάει μέσα από τον αγώνα για ένα ανεξάρτητο παλαιστινιακό κράτος, ένα ανεξάρτητο κουρδιστάν, κτλ. Αυτό που περιπλέκει αρκετά τα πράγματα είναι η συνήθης πρόσκαιρη σύμπτωση των αρχών κάποιων λαών με τα ιμπεριαλιστικά σμυφέροντα μεγάλων δυνάμεων και ο κίνδυνος να αποκτήσουν πχ ένα κράτος, που θα καταστεί γρήγορα προτεκτοράτο –κάτι που καθιστά ακόμα πιο σύνθετη την εκτίμηση της συγκεκριμένης κατάστασης. Αλλά αυτό μπορεί να το δούμε ξεχωριστά σε κάποια άλλη ανάρτηση.

Βαρβαρότητες

Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα;
Ιδου η απορία. Η οποία λύθηκε εις βάρος μας το 89 για να μας γεμίσει με άλλες τόσες, για το πώς και το γιατί της ήττας.
Και τώρα τι θα κάνουμε χωρίς τον υπαρκτό; Ήταν κι αυτός μια κάποια λύσις..

. Αρρώστια..

Το διπολο σοσιαλισμός-βαρβαρότητα αποτελεί μια διαλεκτική αντίθεση όπου οι δύο πόλοι αλληλεπιδρούν μεταξύ τους και μετατρέπονται ο ένας στον άλλον.
Οι αστοί μας πλάσαραν το σοσιαλισμό για βαρβαρότητα και τον τρίτο δρόμο του καπιταλισμού για σοσιαλισμό.

Ο σύντροφος με το μουστάκι απάντησε διαλεκτικά συγκεράζοντας τους δύο πόλους.
Ενα δύο, εν-δυο κάτω, έχουμε αρχηγό βαρβάτο. Που τον κατηγόρησαν για βαρβαρότητες και εγκλήματα, αλλά αυτά μοιάζουν κάπως με τις διαμαρτυρίες για το γόρδιο δεσμό και τις σταλινικές πρακτικές του αλέξανδρου που τον έλυσε με το σπαθί του. Το στυλ δουλειάς το επιβάλλουν τα καθήκοντα που καλούμαστε να λύσουμε. Από την άλλη όμως οι συνθήκες ερμηνεύουν αλλά δε δικαιολογούν πάντα τις ιστορικές πράξεις.

Ο γιωργάκης επανέφερε το δίλημμα στις μάζες των εκλογέων και είχε δίκιο, αλλά δε διευκρίνισε ποιο από τα δύο σκέλη εκπροσωπεί. Όπως σε εκείνο το σκίτσο ενός γελοιογράφου της «Ε», όπου οι έλληνες παίζουν τον παπά με το γιωργάκη, διαλέγουν ένα φύλλο κι αυτός τους λέει: λυπάμαι, χάσατε. Βαρβαρότητα.
Ευθεία παραπομπή στο ειδοποιό χαρακτηριστικό της οικογένειας. Παπανδρέου- παπατζή, παπανδρέου είσαι κι εσύ.

Οι δύο πόλοι είναι διαλεκτικά δεμένοι. Ο σοσιαλισμός έγινε βάρβαρος, για να αντιμετωπίσει την καπιταλιστική βαρβαρότητα με τα ίδια μέσα. Φυλακές, καταστολή, μυστική αστυνομία. Αλλά και τειλορισμός, δουλειά με το κομμάτι, νόρμες, υλικά κίνητρα. Ενώ ο καπιταλισμός ενσωμάτωσε στοιχεία «σοσιαλιστικά» για να ανακόψει την ορμή και την εξάπλωση του αντίπαλου δέους. Κοινωνικό κράτος, κευνσιανισμός, δημόσιος τομέας. Μικρές παραχωρήσεις για να μην τα χάσει όλα.

Το θέμα είναι ότι ο σοσιαλισμός κινδυνεύει να γίνει ένα με τα πίτουρα και να τον φάνε οι κότες και τα μαύρα κοράκια -με νύχια γαμψά. Ενώ ο καπιταλισμός δε μπορεί να απαρνηθεί τη φύση του και να μεταλλαχθεί σταδιακά σε σοσιαλισμό, όπως ονειρεύονται παλιοί και σύγχρονοι μπερνστάιν.

Οι οποίοι συμφωνούν από διάφορες κατευθύνσεις ότι ο υπαρκτός ήταν μια βαρβαρότητα με τραγική εξέλιξη -οι μεν όταν ξεκίνησε κι οι δε τώρα που μας τέλειωσε. Κι όλως τυχαίως ευδοκίμησαν ως είδος πριν και μετά την ιστορική ύπαρξη του υπαρκτού. Ο οποίος τους έβαλε στο περιθώριο για να τους ξαναφέρει λαθραία στο προσκήνιο στα χρόνια της παρακμής του, μετά το εικοστό συνέδριο.

Αλλά οι σύγχρονοι επίγονοι ξεπερνάν τον εδουάρδο. Γιατί αυτός εξέφραζε τουλάχιστον τις αυταπάτες της μπελ εποκ του. Ενώ αυτοί εκπροσωπούν το ρεαλισμό της ήττας και της υποταγής στη βαρβαρότητα. Και λένε ότι ο στόχος του σοσιαλισμού δεν είναι άμεσος-πολιτικός, αλλά αφηρημένος σαν τη δευτέρα παρουσία.

Αυτό δε σημαίνει ως προς τις συμμαχίες μας ότι πας μη κουκουές βάρβαρος. Αλλά πολλοί πρώην λακεδαιμόνιοι που μήδισαν κι έδωσαν γη και νερό στους βαρβάρους της νέας τάξης πραγμάτων γίνονται χειρότεροι απ’ αυτούς. Το κύμα της αλλαγής σβήνει το παρελθόν τους πάνω στην άμμο όπου έχτιζαν κάποτε παλάτια. Κι ύστερα αυτοί το εξαργυρώνουν στην τρέχουσα ισοτιμία: τριάντα (αργύρια) προς ένα.

Ο σοσιαλισμός μπαίνει εξ ανάγκης στο λούκι της βαρβαρότητας όσο υπάρχει ο καπιταλισμός κι η πίεση των ιμπεριαλιστών. Χτίζει τείχη για να προστατευτεί κι εξοπλίζεται σαν αστακός, ενάντια στην ίδια τη φύση του, που είναι ειρηνική και διεθνιστική, μακριά από σύνορα και πολέμους. Δε μπορεί να συνυπάρξει ειρηνικά με τον ταξικό του αντίπαλο -παρά μόνο ως προσωρινή τακτική, υπό ειδικές συνθήκες. Μπορεί όμως να βάλει ανάχωμα στη βαρβαρότητά του και να λειτουργήσει ως το αντίπαλο δέος. Όπως το έκανε κατά τον –σύντομο- εικοστό αιώνα.

Στην εποχή της η ρόζα επαναλάμβανε τα λόγια του ένγκελς για τα αδιέξοδα και το δίλημμα της αστικής κοινωνίας –πέρασμα στο σοσιαλισμό ή ξανακατρακύλισμα της ανθρωπότητας στη βαρβαρότητα- και πρόσθετε: μέχρι τώρα τα διαβάζαμε χωρίς να εμβαθύνουμε στο νόημα που κρύβουν και να αισθανόμαστε τη βαρύτητά τους. Σήμερα όμως αρκεί να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας για να καταλάβουμε τι σημαίνει κατρακύλισμα της αστικής κοινωνίας στη βαρβαρότητα.

Κάποιοι λεν ότι οι προβλέψεις της ρόζας διαψεύστηκαν. Ο καπιταλισμός συνδέθηκε με την πρόοδο και τα επιτεύγματα του δυτικού κόσμου στον εικοστό αιώνα. Αλλά ο εικοστός σφραγίστηκε βασικά από τα σοσιαλιστικά εγχειρήματα. Κι αυτά είναι που καθόρισαν τον τύπο ανάπτυξης και την ιστορική του πορεία.

Αν υπήρχαν στο παρελθόν αυταπάτες για έναν εξανθρωπισμένο καπιταλισμό, αυτό οφειλόταν στο σοσιαλισμό. Στη δύναμη και την εμβέλεια των ιδανικών του. Είναι πχ σαν τις προσμείξεις της ροκ με τα άλλα μουσικά είδη, που τις πιο πολλές φορές μοιάζουν ρεφορμιστικές κι απαίσιες, σαν τον τρίτο δρόμο της μικτής οικονομίας. Αλλά η ανάγκη των μουσικών αντιπάλων της ροκ να την αναγνωρίζουν ως σημείο αναφοράς, δείχνει την ποιοτική της υπεροχή. Που είναι κάτι σαν την ιδεολογική ηγεμονία του μαρξισμού και του επιστημονικού σοσιαλισμού.

Σήμερα που δεν υπάρχουν αυτά τα εγχειρήματα, η βαρβαρότητα εκδηλώνεται ανεμπόδιστα. Από την ηρωική απόκρουση της επιχείρησης μπαρμπαρόσα (κοκκινοτρίχηδες εναντίον κόκκινου στρατού) στην παρακμή της μπάρμπι, της σάντα μπάρμπαρα και της μπάρμπαρα μπους.

Οι αστοί βάλλουν ενάντια στα προνόμια των συντεχνιών για να φέρουν τον εργασιακό μεσαίωνα. Η ανάπτυξη της επιστήμης φανερώνει τεράστιες δυνατότητες προοόδου που μένουν αναξιοποίητες, δεμένες στα δεσμά του νόμου της αξίας. Ο οποίος κρατάει τους προλετάριους δεσμώτες στο σύγχρονο σπήλαιο του πλάτωνα, απ’ όπου δε μπορούν να δουν την ουσία των πραγμάτων και φετιχοποιούν τις σκιές και τα εμπορεύματα. Κι απειλεί να λύσει τις αντιφάσεις του εις βάρος της ανθρωπότητας και να τη γυρίσει στην εποχή των σπηλαίων (με έναν πυρηνικό πόλεμο, μια οικολογική καταστροφή, ή ό,τι άλλο ήθελε προκύψει).

Όσοι εθελοτυφλούν είναι οι χειρότεροι τυφλοί. Σήμερα δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για αυταπάτες και μικροαστικές αναπολήσεις. Το δίλημμα σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα γίνεται πιο επίκαιρο από ποτέ. Κι ιδίως όσα λέει η ρόζα για τη βαρβαρότητα. Αρκεί να ρίξουμε μια ματιά γύρω μας..

Κομμουνισμός ή αλυσίδες

Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα.

Καλά τα λέγαμε. Συγκλονιστική κι η φωτογραφία.
Το θέμα είναι τι μας έκανε να αλλάξουμε γνώμη μέσα σε δύο μήνες και το φλεβάρη του 45 προτιμήσαμε τις αλυσίδες από τα όπλα.
Όσες φορές κι αν το σκεφτείς, ό,τι επιχείρημα κι αν κρατάς για τους απ' έξω, όσο κι αν με το πες-πες τα πιστεύεις κι εσύ στο τέλος, τις περισσότερες φορές σταματάει ο νους κι απάντηση δε βρίσκεις.

Σήμερα τα πράγματα έχουν αλλάξει.
Η τυραννία ντύθηκε λάιφ-στάιλ, οι αλυσίδες γίναν φανταχτερές κι ο κόσμος τις φοράει οικειοθελώς σαν κόσμημα και καμαρώνει. Ή τέλος πάντων αν όχι οικειοθελώς συναινετικά. Που δεν έχει και μεγάλη διαφορά.

Η μόνη φορά που ήθελε να τις σπάσει και το προσπάθησε ήταν τότε.
Κι εμείς είχαμε τα κλειδιά. Αλλά τι τα κάναμε;
Τα δώσαμε στο λύκο για να φυλάμε από κοινού το ποίμνιο.
Κι ο λύκος μας έφαγε μαζί με τα κλειδιά.

Σήμερα οι αλυσίδες παραμένουν στη θέση τους.
Κι ο κόσμος απαθής στη δική του.
Πού και πού νιώθει να τον σφίγγουν κάπως.
Αλλά δε θέλει να τις σπάσει. Το πολύ να τις ξεσφίξει λίγο.
Άσε που κάποιοι πείθονται ότι οι αλυσίδες τους σφίγγουν γιατί καλομάθανε κι έχουν παχύνει.

Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν παρά μόνο τις αλυσίδες τους.
Αλλά αν γίνει αυτό, κάποιοι θα πέσουν στα γόνατα (με πνεύμα δούλου) και θα ψάχνουν να τις ξαναβρούν.
Ενώ πάνω από τα κεφάλια τους θα πλανάται το φάντασμα της σοβιετίας. Όπου δεν υπήρχαν αλυσίδες. Και δη φανταχτερές. Φρίκη!

Όλα αυτά σαν χτες, 64 χρόνια πριν. Είχαμε επέτειο.
Χρόνια πολλά στη βαρβαρότητα και τους βάρβαρους που γιόρταζαν χτες.
Και σήμερα. Και κάθε μέρα.

Νοσταλγός της CCCP

Ο οκτώβρης είναι η επανάσταση που έγινε ενάντια στο κεφάλαιο του μαρξ (γκράμσι). Με την έννοια ότι θα ήταν πιο λογικό να ξεσπάσει πρώτα στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, όπου το όραμα της κομμουνιστικής κοινωνίας ήταν πιο ώριμο.
Μια επανάσταση 90 χρόνια πριν που μοιάζει πιο σύγχρονη από οτιδήποτε έχουμε ζήσει μετά το 90. Που πήρε το όνομά της από τον οκτώβρη, αλλά τη γιορτάζουμε νοέμβρη. Κι η επέτειός της ήταν στις επτά, αλλά εγώ γράφω για αυτήν σήμερα.

Κανονικά θα έγραφα το σάββατο, που γιόρταζε ο πολυχρονεμένος γκόρμπι κι ο μίσα το αρκουδάκι.
Αλλά σκέφτηκα πως ούτως ή άλλως δεν χρειάζεται ειδική αναφορά. Αφού συνέχεια γι' αυτήν γράφουμε.

Τα πάντα στον κόσμο γύρω μας είναι πολιτική. Κι ο έρωτας και το ποδόσφαιρο και όλα.
Σε ένα δεύτερο επίπεδο τα πάντα είναι και σοβιετική ένωση.
Εννοείται κι ο έρωτας και το ποδόσφαιρο (μεταξύ άλλων).

Η επέτειος της οκτωβριανής είναι ο ορισμός του παράταιρου.
Μια γεύση από τον αιώνα των επαναστάσεων μέσα στον άχρωμο κι άοσμο 21ο. Η επέτειος μιας εργατικής επανάστασης, μες στη μαυρίλα της αντεπανάστασης.
Της οποίας ο απόηχος είναι ακόμη εκκωφαντικός.
Μας κούφανε και μας έριξε σε πλήρη σύγχυση για το τι ακριβώς έγινε. Γιατί ψάχνουμε για ενόχους και για το τι έφταιξε. Αλλά μες στον κακό χαμό δεν ακούμε, και δεν κουβεντιάζουμε ήσυχα κι απλά, παρά ουρλιάζουμε για να ακουστούμε. Και βασικά να καλύψουμε και τις φωνές των άλλων.

Το κακό με την επέτειο είναι ότι έχει καταντήσει να είναι αυτό ακριβώς που λέει η λέξη: επέτειος.
Ο κάθε χώρος τη βλέπει ως ευκαιρία για αυτοεπιβεβαίωση. Για να πείσει το κοινό και (βασικά) τον εαυτό του ότι είχε δίκιο. Μόνο που κινδυνεύει να μείνει χωρίς κοινό.

Οι φίλοι του κόμματος είναι σαν τους οπαδούς με τις ομάδες.
Χωρίς τίτλους και πρωταθλήματα, χωρίς μεγάλες νίκες στο σήμερα, πώς να φτιάξεις καινούριες γενιές οπαδών; Με ιστορίες για περασμένα μεγαλεία και διηγώντας τα να κλαις;
Αλλά και χωρίς οπαδούς να σε στηρίζουν πώς να πάρεις νίκη στο σήμερα;
Φαύλος διαλεκτικός κύκλος...

Πλέον μείναμε κάτι συνάδελφοι του γιοκαρίνη, νοσταλγοί, και κάτι απολιθώματα που έχουμε κολλήσει σε άλλο αιώνα με τη βελόνα σταματημένη στο 89.
Σε μας βασίστηκε ο φουκουγιάμα κι εμπνεύστηκε το τέλος τη ιστορίας. Που έχει γυρίσει στην προϊστορία κι ακόμα παραπίσω...

Το κακό είναι ότι η 7 νοέμβρη (ταιριάζει και για όνομα οργάνωσης) είχε καταντήσει απλά επέτειος από τα χρόνια της σοβιετίας ακόμα. Με την έννοια ότι την τιμούσαν στα λόγια κι όχι με πράξεις.

Τα 40 χρονα ήταν έναν χρόνο μετά το 20ό.
Τα 50χρονα λίγο μετά τον κοσύγκιν και τις μεταρρυθμίσεις του.
Τα 60χρονα τα γιορτάσαμε με το νέο σύνταγμα, όπου κατοχυρώθηκε το παλλαϊκό κράτος.
Και τα 70χρονα τα τιμήσαμε με την αποκατάσταση του μπουχάριν.
Που αυτή καθαυτή δεν είναι λάθος. Το θέμα είναι όμως με τι σκεπτικό έγινε. Κι ουδείς αμφιβάλλει για το σκεπτικό του γκόρμπι.

Ειδικά στο λόγο του για τα 70χρονα ο γκόρμπι πρέπει να έδωσε ρεσιτάλ. Μνημείο υποκρισίας και αριστοτεχνικής αμφισημίας, ώστε ο καθένας να καταλαβαίνει αυτό που θέλει (μια ιδέα μπορεί να πάρει κανείς από το άρθρο του γκοσβάιλερ για το κρεμμύδι γκορμπατσόφ, στο μοβ βιβλιαράκι της ΣΕ για τον σύγχρονο αναθεωρητισμό).
Θα συνεχίσουμε απαρέγκλιτα στον ίδιο δρόμο, είμαστε ντούροι και αποφασισμένοι έλεγε ο γκόρμπι και χαιρόταν ο μέσος κομμουνιστής.
Ναι, αλλά ποιον δρόμο εννοούσε τελικά;

Θα μου πεις, οι επαναστάσεις δε μπαίνουν σε μουσείο.
Εννοείται, σύμφωνοι.
Τώρα όμως παρακαλάμε να μείνουν εκεί τουλάχιστον. Και να μην κλείσουν το μαυσωλείο του λένιν που μόνο αυτό έμεινε να θυμίζει τον οκτώβρη στις γενιές που έρχονται.

Τον οκτώβρη πρέπει να κάτσουμε να τον μελετήσουμε, να βγάλουμε τα διδάγματά του. Καλύτερα να προσέχω τις διατυπώσεις μου όμως, αλλιώς θα με πουν τροτσκιστή (μερικοί το πιστεύουν ήδη).
Γιατί δικό του βιβλίο ήταν τα διδάγματα του οκτώβρη.

Είναι εκεί όπου σκαλίζει το παρελθόν και κατηγορεί ζηνόβιεφ και κάμενεφ για την αρνητική στάση που είχαν προς την εξέγερση πριν ξεσπάσει.
Κάτι που δεν τον εμπόδισε σε τίποτα να συνασπιστεί λίγα χρόνια αργότερα μαζί τους στην περιβόητη τροτσκι-καμενο-ζινοβιεφική κλίκα.
Από συνέπεια δηλ φτερό στον άνεμο.

Ενώ ο σύντροφος με το μουστάκι ήταν άνθρωπος από ατσάλι. Μασίφ αμετακίνητο στις θέσεις του και την ανελέητη κριτική στον σ. γιαροσένκο.
Όπως όλο το μπλοκ μας άλλωστε. Οχυρωμένο πίσω απ' το ατσάλινο παραπέτασμα που χώριζε στα δύο την ευρώπη.

Μέχρι που ήρθε ο γκορμπατσόφ να ζωγραφίσει με αφέλεια και κηρομπογιές το κοινό ευρωπαϊκό σπίτι του. Και να φέρει εντός των τειχών τον δούρειο ίππο της αγοράς που στην κοιλιά του έκρυβε την παλινόρθωση.

Μάταια φώναζε σαν λαοκόων ο λιγκατσόφ. Τα φίδια της αντεπανάστασης έπνιξαν τη φωνή του τίμιου αυτού αγωνιστή.
Και τα μ-λ σε ρόλο κασσάνδρας γεύονταν την πικρή δικαίωση...

Από όλα όσα έχουν γραφτεί για τον οκτώβρη αυτό που μου έρχεται πρώτο στο μυαλό είναι μια φράση της λούξεμπουργκ -την οποία θα μεταφέρω από μνήμης.
Λέει λοιπόν η ρόζα ότι στη ρωσία ο λένιν, ο τρότσκι και οι φίλοι τους είναι οι μόνοι που μπορούν να πουν ότι τόλμησαν κι ότι το γερμανικό προλεταριάτο πρέπει να αφήσει την πτωματική του απάθεια και να ακολουθήσει το παράδειγμα της ρώσικης επανάστασης.

Εμείς αλήθεια ως πότε θα ανεχόμαστε να παίζουμε το ρόλο του πτώματος;
Χωρίς δράση, σκέψη, θέληση, τόλμη;
Χωρίς ζωή σε τελική ανάλυση...

(σ.σ: παρακαλώ αυτό περί τρότσκι και λένιν ας μην χρεωθεί σε μένα. Η ρόζα το έγραψε. Για την επιλογή της ρόζας αναλαμβάνω ακέραια την πολιτική ευθύνη).

Δυο λόγια ακόμα.
Με τις επαναστάσεις και την ιστορία, ισχύει ό,τι και με τις μεγάλες προσωπικότητες.
Όταν πεθαίνουν νέες γίνονται θρύλοι. Σαν την κομμούνα του παρισιού.
Η οκτωβριανή επανάσταση είχε την ατυχία να ζήσει πολύ.

Κάποιοι λένε ότι έζησε αρκετά ώστε να χάσει τη νιότη της, την αγνότητά της (από τους γραφειοκράτες που τη γ...αν και ψόφησε) και να εκφυλιστεί.
Στην πραγματικότητα έζησε αρκετά, ώστε να αποκτήσει πολλούς εχθρούς. Οι οποίοι δεν της συγχώρεσαν ποτέ ακριβώς το ότι δεν πέθανε νέα.
Και τώρα ως νικητές γράφουν την ιστορία όπως τους αρέσει.

Δε θα μπορούσα παρά να κλείσω το σημείωμα με τον πλέον κλασικό τρόπο σε αυτές τις περιπτώσεις.
Παρά το πισωγύρισμα της ιστορίας, το δίλημμα κομμουνισμός ή βαρβαρότητα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Κι ας πλησιάζει καλπάζοντας η γαμημένη η βαρβαρότητα...