Σημειώσεις για την Κομιντέρν

Διαβάζοντας κάποια κείμενα και βιβλία για την ιστορική διαδρομή της κομιντέρν, η κε του μπλοκ κωδικοποίησε μερικές σχετικές σκόρπιες σκέψεις στα παρακάτω σημεία:

Όσοι χλευάζουν σήμερα το κκε, γιατί τα έσπασε τάχα με τους πιο ισχυρούς συμμάχους του (κκ πορτογαλίας, κκ βοημίας-μοραβίας, κτλ) που λοξοκοιτάζουν προς το κεα και ξέμεινε με κάτι περιθωριακές γκρούπες που συγκροτούν τη διεθνή πρωτοβουλία του, φαντάζομαι πως εκατό χρόνια πριν θα είχαν ξεκαρδιστεί με τις πολιτικές επιλογές των μπολσεβίκων και τη μαζικότητα των κομμάτων που ίδρυσαν τελικά το 19’ την τρίτη κομμουνιστική διεθνή. Το.. αδιάψευστο κριτήριο της πλειοψηφίας (που ήταν σχεδόν πάντα με τους απανταχού μενσεβίκους κι ας δηλώνει το ακριβώς αντίθετο το όνομά τους) και της μαζικότητας, θα τους οδηγούσε εκ του ασφαλούς στους κόλπους της δεύτερης χρεοκοπημένης διεθνούς και της λεγόμενης 2½, που γρήγορα συγχωνεύτηκε με τη δεύτερη, ή (πράγμα που είναι βασικά το ίδιο) στην αγκαλιά της αστικής τάξης και των κοινοβουλευτικών της πλειοψηφιών.

Μήπως αυτό σημαίνει σφοι πως μεγαλοπιανόμαστε και μας θεωρούμε εφάμιλλους των μπολσεβίκων; Όχι σφοι, δε σημαινει κάτι τέτοιο. Αλά οι αφ’ υψηλού είρωνες έιναι σίγουρα εφάμιλλοι των πολιτικών τους προγόνων, των σοσιαλιμπεριαλιστών και των καουτσκιστών της κίτρινης διεθνούς. Και καμιά φορά πίσω κι από αυτούς ακόμα, δεδομένης της προχωρημένης σήψης, ενός αιώνα σχεδόν, του συγκεκριμένου πολιτικού ρεύματος, που ρεφόρμισε και κακοφόρμισε.

Τα συνέδρια της κομιντέρν είχαν διάρκεια που ξεπερνούσε κάποιες φορές τον ένα μήνα, καταμερισμό εισηγητών ανά θεματικές, πολυάριθμες αποφάσεις κι επεξεργασίες, συζήτηση εφ’ όλης της ύλης σε κάθε θέμα ξεχωριστά, αντί για συνολικές δεκάλεπτες τοποθετήσεις και το πρώτο διάστημα διεξάγονταν σε σταθερή ετήσια βάση. Αν όλα τα παραπάνω βάζουν τον πήχη σε δυσθεώρητα ύψη για τη σημερινή εποχή, μήπως παρόλα αυτά πρέπει να προβληματιστούμε ποια στοιχεία θα μπορούσαμε να δανειστούμε και να ενσωματώσουμε στις σύγχρονες εσωοργανωτικές διαδικασίες και τις διεθνείς συναντήσεις αδελφών κομμάτων;

Τι σημαίνει άραγε, ρωτάει κάποιος, το πρώτο συνθετικό (σοσιαλ), στη λέξη ‘σοσιαλφασίστας’; Ξέρω ‘γω; Υποθέτω ό,τι σημαίνει και στον όρο «σοσιαλιμπεριαλιστής» ή «σοσιαλσωβινιστής» που χρησιμοποίησε κι ο λένιν στην εποχή του. Άλλο στα λόγια και το όνομα κι άλλο στην χάρη και τα έργα. Επίσης, εφόσον καταλαβαίνω καλά την ουσία των επικρίσεων για αυτή την περίοδο, το «έγκλημα» του σοσιαλφασισμού δεν είναι πως δεν περιέγραφε εύστοχα το κοινωνικό προτσές και τις τάσεις εξέλιξής του (καπιταλιστική κρίση, ο ρόλος της σοσιαλδημοκρατίας, τα καθήκοντα που έμπαιναν στα κκ) αλλά ότι ήταν ακατάλληλο από προπαγανδιστική άποψη για πολιτικές, μετωπικές συνεργασίες. Καλά τα λέει δηλ, αλλά να τα πει πιο στρογγυλεμένα, για να μην απομακρύνει το μέτωπο με τη βάση της σοσιαλδημοκρατίας.

Ας δούμε ένα τυπικό παράδειγμα εξέλιξης και διαμόρφωσης θεωρητικών εκτιμήσεων για την πορεία της κομιντέρν, που χαρακτηρίζει συνολικά από μερικά άτομα μέχρι συγκεκριμένες συλλογικότητες. Παίρνουμε επιλεκτικά εκείνες τις στιγμές, αποφάσεις, επεξεργασίες με τις οποίες συμφωνούμε στο σήμερα, διαχρονικά από θέση αρχής κι όχι στο δοσμένο ιστορικό πλαίσιο της εποχής και τις θεωρούμε υπόδειγμα σωστής λενινιστικής τακτικής-στρατηγικής. Αποδίδουμε τις υπόλοιπες, που δε μας βρίσκουν σύμφωνους, στην (όντως υπαρκτή) εσωτερική διαπάλη στις γραμμές του κομμουνιστικού κινήματος. Αν οι διαφωνίες μας επεκτείνονται σε ευρύτερες χρονικές περιόδους ή αφορούν θεμελιακά ζητήματα, επαυξάνουμε τις αναφορές σε απλές παλινωδίες κι αντιφάσεις, εκτιμώντας πως σημειώνεται οπορτουνιστική στροφή. Επειδή μια τέτοια εκτίμηση στο ιδεολογικό επίπεδο, κινδυνεύει να κατηγορηθεί για ιδεαλισμό, εφόσον δε συνδέει την κίνηση των ιδεών με τα κοινωνικά αίτια που την καθορίζουν, προσδίδουμε ταξικό χαρακτήρα σε κάθε λανθασμένη (για εμάς) προσέγγιση, θεωρώντας την μικροαστική παρέκκλιση, απαράδεκτο συμβιβασμό με την αστική τάξη, κτλ. Παράλληλα έχουμε ένα άχαστο δίπολο κατηγοριών (ταξικός αναγωγισμός και ιδεαλιστική κριτική) για να εντάξουμε και να απορρίψουμε όλες τις άλλες προσεγγίσεις που δε συμφωνούν με τη δική μας διαλεκτική θέση.

Το ωραίο είναι πως τα παραπάνω λάθη βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα και παραμέτρους, κακέκτυπα σωστών μεθοδολογιών και επεξεργασιών του παρελθόντος. Κι αν τα περιγράφω λιγάκι απλοϊκά και χοντροκομμένα, δεν το κάνω μόνο χάριν υπερβολής, για να γίνουν πιο σαφή, αλλά γιατί ακολουθούν τον απλοϊκό και χοντροκομμένο χαρακτήρα των αντιλήψεων που επιχειρούν να περιγράψουν.

Ας δούμε κι ένα δεύτερο παράδειγμα, με ισχυρές επιρροές από τον όργουελ και τη λεπτή ειρωνεία στο 1984 για τον πόλεμο με την ανατολασία, που ήταν μέχρι πρότινος σύμμαχός μας, αλλά καλούμαστε να το ξεχάσουμε και να πιστέψουμε ότι ανέκαθεν πολεμούσαμε μαζί της, καθ’ ότι πατροπαράδοτος εχθρός μας, θυσιάζοντας την ιστορική γνώση στις ανάγκες της συγκυρίας. Ο όργουελ βέβαια, ως πράκτορας των βρετανικών υπηρεσιών πιθανότατα, στρέφεται στην ουσία με χυδαίο τρόπο κατά των σοβιετικών ελιγμών που προσπαθούσαν να σπάσουν τη διεθνή απομόνωση της εσσδ και να αποτρέψουν το πολεμικό χτύπημα εναντίον της. Χτύπησε φλέβα όμως ως προς μια παγιωμένη, ως ένα βαθμό, νοοτροπία και ασθένεια μιας μερίδας του κομμουνιστογενούς κινήματος, που σκέφτεται με γενικές αλήθειες από θέση αρχής κι αδυνατεί να τις δει στο φως των συγκεκριμένων συνθηκών στη δοσμένη συγκυρία.

Κρατάμε το συγγραφέα, αλλάζουμε όμως βιβλίο και κατηγορία, περνώντας στη φάρμα των ζώων, όπου επικρατούσε ο γενικός κανόνας: τέσσερα πόδια καλό, δύο πόδια κακό. Με τη μόνη εξαίρεση της κότας, φανερός συμβολισμός των αγροτών, μικροπαραγωγών, που ναι μεν έχουν μικρά κεφάλαια-μέσα παραγωγής στην κατοχή τους, αλλά αποτελούν φυσικό σύμμαχο των τετράποδων της εργατικής τάξης.

Πολλές αντιλήψεις ωστόσο δε φτάνουν καν στο επίπεδο της αλληγορίας (με την εξαίρεση) ή στην καλύτερη περίπτωση την αντιγράφουν: Μέτωπο (λαϊκό ή ενιαίο δεν έχει τόση σημασία) καλό, δύο πόδια κακό. Ναι αλλά σήμερα δεν υπάρχει σοβιετική ένωση-εξουσία κι η ανάγκη να την υπερσπιστούμε πάση θυσία, ούτε κάποιο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα με πολυάριθμη, οργανωμένη εργατική βάση (τονίζω το ‘οργανωμένη’ για να καταδείξω πως δεν αναφέρομαι σε ψηφοφόρους, αλλά σε οργανωμένες μάζες στα σωματεία και στους χώρους δουλειάς) για να καθορίσουμε αντίστοιχα την τακτική μας. Κι ο άνθρωπος έκανε πολλά χρόνια να σταθεί όρθιος στα δυο του πόδια και να περπατήσει, για να τον πισωγυρίσουμε τώρα σε τόσο απλοϊκές οργουελικές σκέψεις, παύλα-τελεία.

Το περίφημο σημείο του λένιν από τον αριστερισμό σχετικά με την αναγκαιότητα των συμβιβασμών αναφέρεται στους επιβάτες ενός αυτοκινήτου, αν δε με απατά η μνήμη μου, που βρισκόμενοι υπό την απειλή όπλου, καλούνται να συμβιβαστούν για να γλιτώσουν τη ζωή τους και θα ήταν ανόητο να μην το κάνουν. Έχω την αίσθηση πως με το συγκεκριμένο παράδειγμα ο βλαδίμηρος δε μιλάει γενικά για τακτικούς συμβιβασμούς και συνεργασίες με αστικά κόμματα, αλλά για τις αξίες των συμβιβασμών στις περιπτώσεις που οι κομμουνιστές βρίσκονται με την πλάτη στον τοίχο και θεωρείται αναγκαία –και όχι προδοτική- μια τακτική αναδίπλωση. Καλή ώρα όπως με τη συνθήκη του μπρεστ-λιτόφσκ, όπου ο λένιν είχε μειοψηφήσει αρχικά και τελικά οι μπολσεβίκοι αναγκάστηκαν να υπογράψουν τη συμφωνία με ακόμα πιο επώδυνους όρους.

Αναμφίβολα, στο έργο του λένιν θα βρει κανείς αναφορές στην ανάγκη τακτικών ελιγμών και πρόσκαιρων συνεργασιών για την αξιοποίηση και του παραμικρού ρήγματος στο αρραγές αστικό μπλοκ. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν κατά τη γνώμη μου, όσοι επικαλούνται τα παραπάνω, είναι πως η τακτική ευελιξία δε σημαίνει ντε και καλά συνεργασία και πολιτικό μέτωπο με κάποιο άλλο κόμμα. Σημαίνει πρωτίστως εκτίμηση της συγκεκριμένης κατάστασης και κάθε συγκεκριμένης κίνησης, δοκιμή διαφόρων μορφών, μέσων και συνθημάτων, μοναχική πορεία πολλές φορές (όπως μας επιβεβαιώνει η ιστορική πείρα των μπολσεβίκων), μαζί να χτυπάμε χωριστά να βαδίζουμε κι άλλα τέτοια λενινιστικά, που κάποιοι θεωρούν βολικό να τα ξεχνάνε. Για να το θέσω διαφορετικά, το επίμονο κυνήγι φαντασμάτων κι η αναζήτηση με το στανιό ενός έντιμου, συνεπούς τμήματος της αριστερής σοσιαλδημοκρατίας, ούτε καν ως πρόσκαιρου συμμάχου αλλά ως μετωπικού (ή δυνάμει κυβερνητικού) εταίρου, δεν έχει καμία απολύτως σχέση με την τακτική ευελιξία του λένιν και των συντρόφων του.

Ένα τελευταίο σημείο. Ο φασισμός είναι διαφορετική στιγμή από την αστική δημοκρατία στο συνεχές της αστικής εξουσίας, με την ίδια έννοια πχ που η κεϊνσιανή διαχείριση δεν ταυτίζεται στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της από το νεοφιλελευθερισμό. Ο λένιν μας υπενθυμίζει εξάλλου πως «οι μορφές των αστικών κρατών είναι εξαιρετικά ποικίλες, η ουσία τους όμως είναι μία: όλα αυτά τα κράτη, είτε έτσι είτε αλλιώς, μα σε τελευταία ανάλυση υποχρεωτικά, είναι δικτατορία της αστικής τάξης».

Από αυτή τη ‘διαφορά’ συνεπώς, που συν τοις άλλοις καθίσταται δυσδιάκριτη σε αρκετούς τομείς, δεν προκύπτει η ανάγκη υπεράσπισης της αστικής δημοκρατίας γενικά ενάντια στο φασισμό, όπως δε συνάγεται ως καθήκον μας η υπεράσπιση του κεϊνσιανισμού γενικά απέναντι στο νεοφιλελεύθερο μοντέλο διαχείρισης πχ. Αυτό που προβάλλει ως αναγκαιότητα για το κομμουνιστικό κόμμα και την εργατική τάξη είναι η υπεράσπιση με κάθε τρόπο των δημοκρατικών ελευθεριών-δικαιωμάτων και των εργατικών κατακτήσεων, δεμένη με το στρατηγικό στόχο. Δεν προκύπτει από πουθενά όμως ότι μπορούμε να προσβλέπουμε σε κάτι θετικό για την επιτυχία αυτής της πάλης από τη σοσιαλδημοκρατία και τις διάφορες εκδοχές της.

Πιασ’ το ευρώ και κούρευ'το

Προσπαθώντας μες στη βδομάδα να καταλάβω σφε αναγνώστη τι ακριβώς γίνεται στον εκλογικό αρραβώνα αλαβάνου-ανταρσύα, ένιωσα λίγο σαν το γερο-δάσκαλο που χάνει τον μπούσουλα και νιώθει να τον προσπερνούν οι εξελίξεις στο γνωστικό του αντικείμενο. Έναν χώρο νόμιζα και εγώ πως κατέχω λίγο καλύτερα, πάει κι αυτός, έχει γίνει σταυρόλεξο για δυνατούς λύτες, με οριζόντιες και κάθετες δομές κι ανάκατους ορισμούς που αλληλοαναιρούνται.

Τι ακριβώς έχει γίνει; Έλα ντε. Πήγαν να τα βρουν, αλλά τελικά έχασαν τα ευρώ και τα πασχάλια. Βγήκαν διάφορα συνθετικά κείμενα, αλλά τελικά ψηφίστηκαν δύο διαφορετικά από κάθε πλευρά. Κάποιοι λένε πως τα δύο κείμενα μοιάζουν σα δυο σταγόνες νερό κι άλλοι πως έχουν μεγάλες και ουσιαστικές διαφορές –αλλά όχι αγεφύρωτες. Άλλοι κρύβουν «οπορτουνιστικά» τις υπαρκτές διαφορές κάτω από το χαλάκι της μετωπικής συμπόρευσης και άλλοι τις γιγαντώνουν «σεχταριστικά» για να κρυφτούν –χρησιμοποιώ λίγο σχηματικά τους όρους, γι’ αυτό και μπαίνουν σε εισαγωγικά. Κάποιοι κάνουν στοχευμένες διαρροές στο μικρο-αστικό τύπο (αυγή, εφημερίδα των συντακτών) κι οι άλλοι τους κατηγορούν, όχι για τις διαρροές αυτές καθαυτές, αλλά επειδή αυτές ήταν επιλεκτικές. Χάνει η μάνα το παιδί και το παιδί τη βρίσκει κι από όλα τα θαλασσινά μ’ αρέσουνε τα φρίσκις.

Θέλεις να κάνεις πολιτική κριτική στον εκκολαπτόμενο νέο φορέα και δυσκολεύεσαι να βρεις σε ποια βάση και σε ποια ακριβώς θέση θα την ασκήσεις. Συναισθηματικά κλίνω προς εκείνο το κομμάτι του ναρ που αντιστέκεται και αρνείται να συμμαχήσει σε ένα εκλογικό μίνιμουμ κατά του ευρώ με έναν πολιτικό αριβίστα σαν τον αλαβάνο. Κι απ’ την άλλη η λογική μου λέει «αφού πάνω-κάτω τα ίδια λεν, γιατί δεν ενώνονται επιτέλους»; Έτσι κι αλλιώς θεωρώ πολύ δύσκολο να μην κλειδώσει μελλοντικά η συμμαχία αυτή, ακόμα κι αν δεν ευδοκιμήσει εν όψει των ευρωεκλογών.

Θες ακόμα να κρατήσεις κάποιο επίπεδο, ξεφεύγοντας από το πολιτικό χαβαλέ, αλλά δυσκολεύεσαι να προσεγγίσεις διαφορετικά το ζήτημα. Εδώ το ‘χουν ρίξει στην πλάκα μεταξύ τους και τα ίδια τα μέλη της ανταρσύα, βλέποντας αυτή την κατάσταση. Αντιγράφω από το –πάντοτε ενημερωμένο σε θέματα εξωκοινοβουλίου- ιστολόγιο του χαρίδημου.

Μπορεί την περασμένη Κυριακή να ψήφισε απόφαση για τη ‘Μετωπική Συμπόρευση’ τόσο το Πανελλαδικό Συντονιστικό Όργανο της Ανταρσύα,

Απόφαση της συνεδρίασης του ΠΣΟ της ΑΝΤΑΡΣΥΑστις 16/2

όσο και η Πανελλαδική Συνέλευση του Σχεδίου Β’

Ανακοίνωση για την Πανελλαδική Συνέλευση τουΣχεδίου Β’

όμως το ενδεχόμενο συνεργασίας μάλλον απομακρύνθηκε, αφού τα δυο όργανα συζήτησαν &ψήφισαν διαφορετικά κείμενα.. με συνέπεια η ΑΝΤΑΡΣΥΑ να βγάλει αυτό το κείμενο τη Δευτέρα

Μια οφειλόμενη απάντηση

Και το Σχέδιο-Β χθες το ακόλουθο

Το ΣχέδιοΒ δεν πρόκειται να συμπράξει ώστε να γίνει η αριστερά το δέντρο που πληγώνουμε –σε σχέση με…

(σημείωση.. το γεγονός πως δεν ξέρουν ή δεν ενδιαφέρονται να μάθουν πως η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν έχει συνιστώσες αλλά οργανώσεις, δείχνει ίσως πόσο πολύ πιστεύουν τη συμπόρευση)

Παράλληλα η ΚΟ Ανασύνταξη πήρε κι αυτή θέση (με βάση το κείμενο που ψήφισε η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και όχι αυτό που ψήφισε το Σχέδιο Β) τόσο για τη Συμπόρευση όσο και για τις επερχόμενες εκλογικές αναμετρήσεις

[2014-2-16] Ανακοίνωση της Π.Ε. της κ.ο. ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ για τη Συμπόρευση

[2014-2-16] Απόφαση της Π.Ε. της κ.ο.ΑΝΑΣΥΝΤΑΞΗ

Διαβάστε ακόμα:

Βρείτε τις διαφορές και κερδίστε… μια μετωπική συμπόρευση (ΑΡ.Α.Σ)

Το Σχέδιο Β και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ: Επιμένουμε Αντικαπιταλιστικά

Του Πάνου Γκαργκάνα

Να μη «διαδικτυοποιηθεί» η αριστερή πολιτική

του Κίμωνα Γαστεράτου

Να σταθούμε στο ύψος των περιστάσεων

Παναγιώτης Σωρτήρης μέλος της ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ

Για μια συζήτηση που πρέπει να γίνει πολιτικά και συντροφικά

Των Αντώνη Δραγανίγου (ΠΕ ΝΑΡ), Γιάννη Μπαλάση (ΚΣ νΚΑ)

Και μετά δείτε και το Life of Brian…

Εξίσου εύγλωττος είναι κι ο τίτλος της ανάρτησης: χαμένοι στη μετάφραση.

Ας δούμε πώς σχολιάζει τα τεκταινόμενα κι ένα άλλο αξιόλογο ιστολόγιο του χώρου, η αριστερή αντεπίθεση, που συνιστά ως μουσική υπόκρουση ένα επίκαιρο τραγούδι των κατσιμιχαίων.

Το Σχέδιο Β και η ΑΝΤΑΡΣΥΑ: η συνέχεια στις εξελίξεις για τη μετωπική συμπόρευση!

Συμπόρευσης συνέχεια:

Ξανά τα ίδια, τα ίδια απ’ την αρχή!

Για μια συζήτηση που πρέπει να γίνει πολιτικά και συντροφικά

Άρθρο των Αντώνη Δραγανίγου, μέλος του Γραφείο της Π.Ε. του ΝΑΡ και της ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και Γιάννη Μπαλάση, μέλους του Γραφείου του Κ.Σ. της νΚΑ και της ΚΣΕ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ (διαβάστε εδώ)

Βρείτετις διαφορές και κερδίστε… μια μετωπική συμπόρευση Ανακοίνωση της ΑΡΑΣ (διαβάστε εδώ)

Επιμένοντας στη μετωπική συμπόρευση

Νέο Κείμενο και κάλεσμα 22 στελεχών της Αριστεράς για τη συγκρότηση της μετωπικής συμπόρευσης (διαβάστε εδώ)

ΑΡΑΝ για τη Μετωπική συμπόρευση: Να αναλάβουμε τις ευθύνες μας απέναντι στον κόσμο του αγώνα και της Αριστεράς (διαβάστε εδώ)

Διαβάστε ακόμα:

Αυγή: Ναυαγεί η συμπόρευση της ΑΝΤΑΡΣΥΑ με τον Αλ. Αλαβάνο (διαβάστε εδώ)

Ριζοσπάστης: ΑΝΤΑΡΣΥΑ – «ΣΧΕΔΙΟ Β» Νόθος αντικαπιταλισμός (διαβάστε εδώ)

Εφημερίδα των Συντακτών: Σοβαρά εμπόδια στη συνεργασία (διαβάστε εδώ)

Και όσο θα διαβάζετε ακούστε:

Υπενθυμίζουμε τους στίχους αυτού του ωραίου τραγουδιού

(κάθε συνειρμός είναι απλά τυχαίος)

Τα φέραμε από δω τα φέραμε από κει
άντε ξανά τα ίδια τα ίδια απ’ την αρχή
τα φέραμε από δω τα φέραμε από κει
εγώ ξανά στο τίποτα στο γενικά εσύ, στο γενικά

Νύχτες δίχως όνομα νύχτες χωρίς σκοπό
χαμένοι από χέρι χαμένοι και οι δυο
ανόητες αγάπες ανόητα φιλιά
λόγια λόγια λόγια λόγια ψεύτικα

Τώρα τι να σου πω τι να μου πεις κι εμένα
έτσι όπως παίξαμε κι οι δυο με ζάρια πειραγμένα
τα φέραμε από δω τα φέραμε από κει
εγώ ξανά στο τίποτα στο γενικά εσύ στο γενικά

Νύχτες δίχως όνομα νύχτες χωρίς σκοπό
χαμένοι από χέρι χαμένοι και οι δυο
ανόητες αγάπες ανόητα φιλιά
λόγια λόγια λόγια λόγια ψεύτικα

Όποιος έχει υπομονή και όρεξη να διαβάσει υλικό, μπορεί να ακολουθήσει τους προτεινόμενους συνδέσμους και να προσπαθήσει να βγάλει μια άκρη. Προσωπικά πάντως συνιστώ ανεπιφύλακτα την ανακοίνωση της αρας, οργάνωσης που συμμετέχει στην ανταρσύα, η οποία κινείται χωρίς υπερβολή στα όρια του τρολαρίσματος και βασικά του αυτοσαρκασμού. Κάνει κι αυτή έμμεση αναφορά στην ταινία των μόντι πάιθονς (αλλά με τον ελληνικό της τίτλο), συνεχίζει σε κάποια φάση με γαλλικά και εγχειρίδια χρήσεων και χειρισμών (mode d’ emploi) και το γυρίζει στο κλείσιμο στα μαθηματικά με την επίλυση της εξίσωσης: Χ= 1+1

Ενδιάμεσα παίρνει τα δύο κείμενα, τα συγκρίνει σημείο προς σημείο και σχολιάζει τις αλλαγές. Πχ «προστέθηκε αυτό», «αφαιρέθηκε το άλλο», «επαναδιατυπώθηκε καλύτερα ένα σημείο», «η παρένθεση αντικαταστάθηκε από δευτερεύουσα αναφορική πρόταση». Και σε κάποια σημεία, το ρίχνουν μάλλον κι αυτοί στην ελαφρά ειρωνεία –προς τους υπεύθυνους για το μη κλείσιμο της εκλογικής συμφωνίας.
Πχ «μην ψάχνετε άδικα, είναι το ίδιο»

Ή «εκτός του ότι έχει μπει μια τελεία (κρίσιμη, δε λέμε) κατά τα λοιπά είναι το ίδιο».
Και ο αρχικός τίτλος της ανακοίνωσης παραπέμπει σε διαγωνισμό: βρείτε τις διαφορές και κερδίστε… μια μετωπική συμπόρευση

Μετά από αυτά, δεν ξέρω αν «η αριστερά είναι το δέντρο που πληγώνουμε», όπως σχολίασε το σχέδιο β’, σίγουρα όμως το έργο αυτό εκτός από λυρικές μελό φράσεις, έχει κι αρκετές κωμικές σκηνές και πρωταγωνιστές με καλή αίσθηση του χιούμορ.

ΠΑΜΕ στο ρυάκι

Οι μάζες εξοργίζονται κι αγανακτούν. Κι η οργή αυτή φουσκώνει σαν ποτάμι (που πίσω δε γυρνά) και στρέφεται ενάντια στο σύστημα. Τι είναι το σύστημα όμως; Μην είναι οι κάμποι, τα βουνά; Η πατρίδα μας και η φενάκη του εθνικισμού; Μην είναι οι διεφθαρμένοι πολιτικοί και τα λαμόγια; Ή η νόμιμη ληστεία της υπεραξίας μας που φέρνει τα κέρδη των καπιταλιστών; Μην είναι όλα μαζί τα παραπάνω; Ό,τι κι αν είναι, ας το πάρει το ποτάμι να το τσακίσει.

Όπου ποτάμι είναι το μέτωπο των λαϊκών μαζών, με τα επιμέρους μέτωπα πάλης να γίνονται ρυάκια και παραπόταμοι, που εκβάλουν σε αυτό και το ενισχύουν. Ο παραπόταμος ωστόσο δε μπορεί να υποκαταστήσει το κεντρικό μέτωπο και να γίνει χαλίφης στη θέση του χαλίφη της μεσοποταμίας. Το ποτάμι ενισχύεται από επιμέρους μέτωπα πάλης, αλλά δεν είναι ένα απλό άθροισμα παραποτάμων. Απορρέει από τη συγκεκριμένη ανάλυση της κατάστασης και του υδροφόρου ορίζοντα, αποκτώντας συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Ενώ η βασική του πηγή είναι ο αγώνας της εργατικής τάξης για την χειραφέτηση όλης της κοινωνίας.

Σε ένα άλλο επίπεδο η ποταμοσημειολογία μπορεί να συμβολίζει την υποδεέστερη (αλληλ)εξαρτημένη διεθνή θέση της ελλάδας και το εξαγωγικό της έλλειμμα, καθώς όλοι σχεδόν οι ποταμοί της βόρειας ελλάδας (έβρος, αξιός, νέστος, στρυμώνας) έρχονται απέξω στο ελληνικό έδαφος και το μόνο ποτάμι που εξάγουμε στο εξωτερικό (αλβανία) είναι ο αώος.

Αν δεν υπάρχει ισχυρό εργατικό κίνημα, το ποτάμι στερεύει –ιδίως το καλοκαίρι, που δεν υπάρχουν εκ των πραγμάτων πολλές κινητοποιήσεις- και κατεβάζει νερό αραιά και πού, μόνο σε διάφορες κινηματικές μπόρες κι εξάρσεις χωρίς συνέχεια. Κι όταν φουσκώνουν τα νερά, φυτρώνουν διάφοροι επαναστάτες του γλυκού νερόυ, καπετάν-χείμαρροι και καπετάν-φασαρίες, με χειμαρρώδεις ομιλίες και γάργαρο δροσερό λόγο, που αναβλύζει από τα βάθη του αμόλυντου, επαναστατικού ιδεαλισμού τους, και περιγράφει την επανάσταση ως ένα διαρκές ξεφάντωμα σε ρίβερ πάρτι. Αλλά στην πράξη πάντα τα κάνει μούσκεμα και μένει με τις υγρές, επαναστατικές του ονειρώξεις.

Τον υπόλοιπο καιρό όμως τα νερά μένουν στάσιμα σχηματίζοντας έναν (οπορτουνιστικό) βάλτο, όπου αυγατίζουν διάφορα ενοχλητικά κουνούπια. Που δεν είναι αυτά που μας πίνουν το αίμα, αλλά έχουμε καθήκον να τα χτυπάμε και να αντιπαλεύουμε τις λανθασμένες απόψεις τους.

Υπάρχουν επίσης αυτοί που θέλουν μεταβατικά αιτήματα για να γίνουν γέφυρες με τον τελικό στόχο, αλλά περνάν πάνω από το ποτάμι μας και δεν ακουμπάνε καν. Γιατί ο δικός μας στόχος είναι να τινάξουμε στον αέρα τις αυταπάτες για ενδιάμεσα στάδια, όπως τη γέφυρα του γοργοπόταμου.

Κάποιες φορές υπάρχουν σύντροφοι που λυγίζουν και διαβαίνουν το ρουβίκωνα, για να περάσουν στην άλλη όχθη με τους αποστάτες. Ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις η κρίση παίρνει μεγαλύτερες διαστάσεις και το ποτάμι μπορεί να χωριστεί στα δύο, όπως με το μωυσή και την ερυθρά θάλασσα. Που βάση χρώματος και πολιτικής σημειολογίας, όλοι μπορούμε να καταλάβουμε γιατί τα νερά της διασπάστηκαν τόσο εύκολα κι έγινε το πέρασμα στο σοσιαλισμό και τη γη της επαγγελίας.

Τότε κάποιοι μιλάνε για εκτροπή του ποταμού από τις βασικές αρχές του και για καταστροφή της βιοποικιλότητας και κάθε τι ζωντανού που υπάρχει στο πρόγραμμά του. Τα πάντα ρει όμως, όπως έλεγε ο ηράκλειτος και κανείς δε μπορεί να μπει δυο φορές στο ίδιο ποτάμι, με τα ίδια ακριβώς χαρακτηριστικά. Εάν έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι, μπορεί να χρειαστούν αλλαγές και μετατοπίσεις, για να πετύχουμε το στόχο μας.

Το μέτωπο δε μπορεί να εγκλωβιστεί στις παγίδες που του στήνουν οι αστοί για να καταλήξει να χύνει νερό στο μύλο της αντίδρασης. Τα μέσα πρέπει να υπηρετούν τον τελικό σκοπό, όπως στην περίπτωση του ηρακλή, που άλλαξε την πορεία των γειτονικών ποταμών (αλφειός και πηνειός) για να καθαρίσει τον κόπρο του αυγεία και να ξεβρωμίσει ο τόπος, όπως θα έλεγαν σήμερα τα βρωμερά αυγά του φασισμού που εκκολάπτει το σύστημα.

Η πορεία του μετώπου δε θα είναι ένας υγιεινός περίπατος σαν τη ροή ενός πλωτού ποταμού, ούτε ένα μονόπρακτο, μια κι έξω, σαν την πτώση ενός καταρράκτη. Και θα αφορά το σήμερα κι όχι μια θολή προοπτική, όπως λένε όσοι πάσχουν από καταρράκτη. Η αστική τάξη προσπαθεί συνεχώς να βάλει φραγμούς και τεχνητά φράγματα στην ανάπτυξη του κινήματος και τη ροή του ποταμού, για να υπερασπιστεί τη εξουσία της. Ενδέχεται λοιπόν το κίνημα να χρειαστεί να μεταχειριστεί βία για την επίτευξη του σκοπού του. Γιατί όμως να ονομάζουμε βίαια τα νερά του ποταμού κι όχι τις όχθες του που τα συγκρατούν;

Η νομοτελής κατάληξη του ποταμού είναι το δέλτα, το οποίο δε συμβολίζει την (αστική) δημοκρατία γενικά κι αφηρημένα, αλλά τη δικτατορία του προλεταριάτου, που ‘ναι χίλιες φορές πιο δημοκρατική από την καλύτερη αστική δημοκρατία. Η δικτατορία του προλεταριάτου είναι η πολιτική μορφή που αντιστοιχεί στο μεταβατικό διάστημα από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό. Εκεί που η πολιτική απονεκρώνεται μαζί με το κράτος και το ποτάμι διαχέεται στη θάλασσα, από όπου δε γυρίζει πίσω πια. Κι η θάλασσα –όπου δεν υπάρχουν διακρίσεις ανάμεσα στους ανθρώπους –λεπτούς-χοντρούς, νεογνά κι υπερήλικες- είναι μια πρόγευση του κομμουνισμού.

Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης ανάρτησης.

Το εβραϊκό ζήτημα

Σε κάποια φάση είχα ξεκινήσει να γράφω ένα κείμενο για το μέτωπο, που κάθε χώρος το βλέπει σαν πάρτι όπου προσκαλεί τους άλλους να έρθουν χωρίς φόβο και δώρα φέροντες. Και προτάσσει ένα πλατύ μέτωπο για να αποφύγει το μέτωπο. Πλατειάζει, το φέρνει από εδώ, το φέρνει από εκεί, εγώ ξανά στο τίποτα, στο γενικά εσύ.

Κι έτσι όπως δεν ενώνονται τα μέτωπα –γιατί για ένα καθαρό κούτελο ζούμε στην κοινωνία και δεν θα το λερώσουμε με πολιτικές εκπτώσεις- έρχονται σε μετωπική σύγκρουση, μέτωπο με μέτωπο και τρίβουν τις μύτες τους σαν τους εσκιμώους. «Με» (απ’ το μέτωπο) από εδώ και «με» από εκεί, μας κάνουνε ένα ωραίο ζευγάρι μεμέ. Κι εμείς τραβάμε τα μεμέ μας απ’ το κακό μας, ώσπου να ωριμάσουν οι συνθήκες, αντί να παίζουμε με τις τάπες και τους πάτους των βαρελιών, να δούμε αν μας παίρνει να πάμε και πιο κάτω.

Και την παράταξη στους οικοδόμους θα κολλούσε να την βγάλουνε μπετοναρισμένο αριστερό μέτωπο, με αρχικά μπετόν αρμέ και σύνθημα άρμεγε λαγούς και κούρευε μισθούς και το δημόσιο χρέος.

Κι εκεί θυμήθηκα ένα εκλογικό αστερίξ με το μαθουσαλίξ που –αν και ήθελε να διώξει τους ξένους από το γαλατικό χωριό- ήταν σαν οργάνωση του εξωκοινοβουλίου και κουβαλούσε ένα πλακάτ που έγραφε: όλοι μαζί μου, αν κι ήταν μόλις ένα άτομο.

Κι εκεί ο ειρμός ξεστράτισε και το κείμενο έγινε πασχαλιάτικο. Γιατί οι υπόλοιποι μπορεί να μας βλέπουν σα μαθουσάλες του κινήματος, 93 χρονών κόμμα κι ακόμα δυνατό κι ακμαίο. Αλλά στην ουσία οι δικές τους θέσεις είναι ακόμα πιο παλιές. Σάπια σοσιαλδημοκρατικά κηρύγματα κι απλά ευχολόγια παπάδων που πατάνε σε δυο βάρκες, τη στιγμή που η κρίση σα μωυσής σκίζει τη θάλασσα στα δύο κι αυτοί πέφτουν στο θεωρητικό κενό και τα κάνουν μούσκεμα.

Έτσι κι αλλιώς η θάλασσα θα γίνει κόκκινη και θα ονομαστεί ερυθρά. Το αίμα νερό δε γίνεται, αλλά το νερό μπορεί να γεμίσει με αίμα και να γίνει κόκκινο από θάνατο. Θα φροντίσουν οι αιγύπτιοι εχθροί μας κι ο στρατός του φαραώ γι’ αυτό. Αλλά όσοι εβραιομπολσεβίκοι τα καταφέρουν θα φτάσουν στη γη της επαγγελίας που είναι περικυκλωμένη από ποτάμια και ιμπεριαλιστές (χάρτινες τίγρεις κι ευφράτηδες).

Αυτό είναι το πέρασμα (πεσάχ) στο σοσιαλισμό που γιορτάζουμε τέτοιες μέρες οι κομμουνιστές. Επειδή όμως δεν είχαμε μαγικά ραβδιά για να υπερβούμε τις δυσκολίες, πέσαμε κατευθείαν στα βαθιά και τα κάναμε κι εμείς μούσκεμα. Κι έκτοτε ψάχνουμε τους υπαίτιους, αποδιοπομπαίους τράγους κι αρνιά, να τα θυσιάσουμε στη σούβλα για εξιλέωση.
Για δες καιρό που διάλεξε ο γκόρμπι να την πάρει
Τώρα που είναι αντικειμενικά εποχή περάσματος στο σοσιαλισμό
Κι ο καπιταλισμός σαπίζει νομοτελειακά κι απειλεί να μας πάρει μαζί του στον τάφο

Κι έτσι έμεινε το έθιμο της σούβλας που παραπέμπει συνειρμικά στις δίκες της μόσχας. Έχει προηγηθεί η σαρακοστή και το κάψιμο του βασιλιά καρνάβαλου γκόρμπι που είχε μετ-αμφίεση κομμουνιστή και τον υποδέχτηκαν σαν μεσσία με βάγια στα χέρια. Φάτε μάτια-ψάρια και χάμπουργκερ από τα μακ ντόναλντ, ή μια πίτσα χατ. Ενώ εμείς χρειαζόμασταν άλλου είδους θάμα κι έναν ιησού να μπει να διαλύσει τους πάγκους των εμπόρων και την παρασυναγωγή των μαυραγοριτών.

Και κάπου εκεί κολλάνε η σολομώντεια λύση του σοσιαλισμού με αγορά που έκοψε το παιδί στα δύο και το σκότωσε. Οι δέκα νομοτέλειες που παραβιάστηκαν μαζί με τη βασική εντολη «ουκ αποκτήσεις κεφάλαιο». Η μεγάλη μαοϊκή πορεία του επιτάφιου, όπου πρέπει κάποια φορά να τραγουδήσουμε όλοι μαζί το μέρα μαγιού μου μίσεψες. Το δίλημμα τρότσκι η βαραββάς, όπου βαραββάς ήταν ο μπουχάριν και τελικά τους φάγαμε και τους δυο. Ο ιωσηφ τζουγκασβίλι κι οι δώδεκα φυλές του ιακώβ που έγιναν σοσιαλιστικές δημοκρατίες, συν άλλες τρεις βαλτικές που προστέθηκαν αργότερα κι ήταν οι πρώτες που αποσπάστηκαν. Η ελεγχόμενη σταυροδοσία στις εκλογές, για να βγάλουμε αυτούς που θέλουμε. Ως και στο εξωκοινοβούλιο το κάνουν κι ας μην εκλέγουν κάποιον (ακόμα).

Και την ατέλειωτη εβδομάδα των παθών που περνάνε οι κομμουνιστές μετά τις ανατροπές. Ανεβαίνουν το γολγοθά με το σταυρό στο χέρι, αλλά μια μέρα –την Τρίτη κατά τας γραφάς- θα τον αντικαταστήσουνε τα όπλα και θα αναληφθούν με έφοδο στους ουρανούς, μαζί με την επ-ανάσταση των λαών. Πρόσχωμεν..

Ας διαβάσουμε όμως κάτι πιο ελαφρύ από τον χώρο του πολιτικού άρλεκιν.

Το πάσχα πλησιάζει και καθώς είμαι ο μόνος πρέσβης που αντιπροσωπεύει μια χώρα που έχει επίσημη θρησκεία την ορθοδοξία, πληροφορώ την ΑΜ τον πατριάρχη ότι θα παραστώ στην λειτουργία της ανάστασης. Πληροφορώ και τους συνεργάτες μου που μου λένε ότι πρέπει να φτάσω πολύ νωρίς στον καθεδρικό ναό γιατί κάθε χρόνο οργανώνεται διαδήλωση των αθέων ακριβώς τη στιγμή που ο ιερεύς ανακράζει χριστός ανέστη.

Φτάνω λοιπόν μία ώρα πριν από την ανάσταση με την ελληνική σημαία στο αυτοκίνητο, κι όμως είμαι αναγκασμένος να κατέβω εκατό περίπου μέτρα από την εκκλησία. Τόσο πυκνό είναι το πλήθος. Έχουν ληφθεί θεαματικά μέτρα ασφαλείας –έφιππος αστυνομία επαγρυπνεί ώστε να μην σημειωθούν επεισόδια ανάμεσα στους πιστούς που χώνονται ανάμεσα στην εκκλησία και τους αθέους που είναι συγκεντρωμένοι στο απέναντι πεζοδρόμιο.

Χωρισμένοι από ολόκληρο το φάρδος του δρόμου που το κατέχει η αστυνομία, οι δυο παρατάξεις αγνοούν η μία την άλλη προς το παρόν, αν και μερικές μεμονωμένες κραυγές ακούγονται από την πλευρά των αθέων. Υποπτεύομαι ότι είναι στελεχωμένοι από μερικούς κομσομόλους.

Στο εσωτερικό της εκκλησίας βασιλεύει σκοτάδι. Μερικά κεριά, αφιερώματα πιστών, καίνε μπροστά στις εικόνες. Το πλήθος –ηλικιωμένοι οι περισσότεροι- είναι σιωπηλό. Ένας διάκος ο αναγνώστης, διαβάζει πολύ βιαστικά, μια σειρά προσευχές σε σλαβονική γλώσσα, λειτουργική της ρωσικής ορθοδοξίας.

Δεξιά κι αριστερά απ’ την κεντρική αψίδα είναι οι χοροί, γυναίκες οι περισσότερες, που περιμένουν το σύνθημα. Σκοτάδι και κρύο. Ο χριστός βρίσκεται ακόμη στον τάφο και θα αναστηθεί σε λίγο.

Έξαφνα η μεγάλη καμπάνα αρχίζει να χτυπά αλλά δεν κατορθώνει ο ήχος της να σκεπάσει εντελώς τις απειλητικές ιαχές των αθέων που αρχίζουν τα ουρλιαχτά τους. Μία από τις πλάγιες πύλες φέρνει ως εμάς την προσποιητή, άλλωστε, οργή του πλήθους και τούτο σου προκαλεί ένα ελαφρό ανατρίχιασμα φόβου στον τράχηλο, σα να ήσουν πρωτοχριστιανός μέσα στις κατακόμβες της ρώμης κι άκουγες να πλησιάζουν οι ρωμαίοι κεντηρίωνες. Όσο χτυπά η καμπάνα, τόσο δυναμώνουν τα ουρλιαχτά. Στο μεταξύ η ωραία πύλη ανοίγει ορθάνοιχτα και ο κλήρος κατάχρυσος, εμφανίζεται κρατώντας αναμμένες λαμπάδες, με τον πατριάρχη επικεφαλής.

Η πομπή κάνει τον γύρο της εκκλησίας απέξω αλλά πάντα μέσα στο περίβολο του ναού, που προστατεύεται από κάγκελα. Συνοδεύεται από διάκους με καταπληκτικές φωνές. Στο εσωτερικό της εκκλησίας οι χοροί έχουν αρχίσει ένα λειτουργικό ύμνο εις δόξαν χριστού αλλά έξω δε μπορεί κανείς να ακούσει τίποτε άλλο παρά το πλήθος των αθέων που έχει φτάσει στο βαθμό της φρενίτιδας, ουρλιάζει και ρίχνεται με λύσσα επάνω στα κάγκελα του περιβόλου.

Οι συνοδοί μου προσπαθούν να με πείσουν ότι όλα αυτά είναι σκηνοθεσία αλλά ως πού; Όταν η πομπή ξαναμπαίνει στην εκκλησία ο πατριάρχης ανακράζει χριστός βασκρεσε και όλοι οι πιστοί το επαναλαμβάνουν με θέρμη και φιλιούνται σταυρωτά. Τότε αρχίζει η λειτουργία. Θα κρατήσει δυο ώρες. Βγαίνω και γυρίζω στο αυτοκίνητό μου.

Ρίγη συγκίνησης. Οι αθέοι με κατεβασμένο επίτηδες τον τόνο να θυμίζει το τέλος από την ισπανική ταινία η γλώσσα της πεταλούδας, όπου τα παιδάκια πετούσαν πέτρες στον κομμουνιστή και του φώναζαν με μίσος ρόχο και ατέο. Κι ο κριτικός αναγνώστης να μην ξέρει αν πρέπει να χαρεί με τον μαχητικό αθεϊσμό των ηρωικών κομσομόλων, να γελάσει με τις υπερβολικές περιγραφές, ή να κλάψει που στα 1968, μετά από 50 χρόνια επανάστασης, το όπιο του λαού επιβίωνε ακόμα, με την ανοχή του σοβιετικού κράτους.

Όλα αυτά στο πολιτικό άρλεκιν με τίτλο πράσινη μόσχα και συγγραφέα τον άγγελο βλάχο, που πέραν όλων των άλλων διετέλεσε πρέσβης της ελληνικής χούντας στη σοβιετία από το κοσμοσωτήριο 68 μέχρι το 71’.
Από τα τελευταία αποκτήματα της μπρεζνιεφικής βιβλιοθήκης της κε του μπλοκ.

Κλείνουμε με ένα ακόμα ντοκουμέντο στο κλίμα των ημερών, που εξασφάλισε για την κε του μπλοκ ένας διατατικός (ττ) αναγνώστης:

"Σύλληψις Κατά την Ώρα της Αναστάσεως

Η Αστυνομία του Πειραιώς, ανεκοίνωσεν ότι συνελήφθησαν κατά την λειτουργία της Αναστάσεως στον Άγιο Παντελεήμονα Δραπετσώνας οι Ν. Αθηναίος, ετών 25, Στ. Κοιλάκος, ετών 23 και Παν. Κυριάκης, ετών 24, γιατί είπον την φράσιν: «Και του χρόνου ανταρτοκρατούμενοι».
Οι τρείς συλληφθέντες εδήλωσαν στην Γενική Ασφάλεια ότι και αυτοί άκουσαν την φράσιν: «Και του χρόνου Λαϊκή Δημοκρατία», αλλά οι ίδιοι δεν είπον τίποτα. Η σύλληψις των τριών νέων κατά την χαρμόσυνη στιγμή της Αναστάσεως και ενώ κρατούσαν αναμμένες λαμπάδες δημιούργησε δυσμενέστατην εντύπωσιν στο εκκλησίασμα."

Η Αυγή, 7 Απριλίου 1953

Υγ: μην παρεξηγείτε τη σνομπ διάθεση στα σχόλια. Αυτές τις μέρες η κε του μπλοκ δεν έχει ούτε καν υπολογιστή και τη βγάζει στη γύρα με δανεικά.

Ενιαίο λαϊκό μέτωπο

Αυτό που μου έμεινε μέχρι τώρα από τις εκλογές ήταν το μέρος που έμαθα ότι προκηρύχθηκαν. Στη σύσκεψη των παρεμβάσεων στην έδρα της δοε, ελέω μπρέζνιεβα.
Όπου είδα τον μπράτη να κάνει τον κεκράκτη για πέντε αναμμένα τσιγάρα και θυμήθηκα γιατί ο κόσμος μισεί τους πασόκους κι ειδικά τους συνδικαλιστές πρασινοφρουρούς. Το θέμα ήταν αν συμφωνούσαν κι όλοι οι υπόλοιποι με αυτό το τελευταίο.

Το σχήμα των παρεμβάσεων ήταν ένα εκρηκτικό μείγμα από εαακίτικο συντονιστικό και κνίτικη διαδικασία σε (κ)όβα. Εξάλλου οι περισσότεροι τα είχαν ζήσει αμφότερα στο παρελθόν.
Υπήρχε γραπτή εισήγηση και κύκλος τοποθετήσεων, επτάλεπτες για τα απλά μέλη, μεγαλύτερης διάρκειας για τους υπόλοιπους αιρετούς.
Αλλά η προσοχή στον ομιλητή ήταν προαιρετική, κάποιοι έβγαιναν έξω κι άλλοι έστηναν πηγαδάκια. Κι όχι ότι υπήρχαν διαφωνίες ή κάποιο επίδικο, αλλά στο τέλος δεν πρέπει να ψηφίστηκε καμία απόφαση.
Κλασικό συντονιστικό γκρουπ θέραπι, όπου τα λέμε μεταξύ μας και το μάζεμα στο τέλος το κάνει ο ναρίτης στο προεδρείο. Εκτός κι αν έγινε η έκπληξη στο τέλος γιατί έπρεπε να φύγω και το έχασα (όπως και πολλοί από τους συμμετέχοντες άλλωστε).

Το δεύτερο στοιχείο που μου έχει μείνει από τις εκλογές είναι ένα ακατανίκητο deja-vu με το ηρωικό 89.
Στην ελλάδα των πέντε κομμάτων και των δύο πολιτικών, ο δεκέμβρης ήρθε είκοσι χρόνια μετά το πόρισμα κκε-εαρ να αναταράξει σαν καταλύτης το πολιτικό σκηνικό, την ώρα που η χώρα βυθιζόταν στο βούρκο με τα σκάνδαλα κι η δεξιά ευαγγελιζόταν κάθαρση και καθαρά ψηφοδέλτια στρώνοντας το δρόμο του μητσοτάκη (τότε του ορίτζιναλ, τώρα του θηλυκού).

Οι ανανεωτές έστησαν το λάκκο του ενιαίου συνασπισμού κι έπεσαν μέσα στο σύριζα που θέλει να γίνει ενιαίο κόμμα.
Ο σάββας έσωσε την τιμή της αριστεράς (πριν δώσει σκυτάλη στον κοροβέση) κάνοντας ανταρσία στη βρώμικη συγκυβέρνηση με το επάρατο σεκ. Μπροστά στον ιστορικό συμβιβασμό με τους αποστάτες του κλιφ απάντησε περήφανα: φυσικά και δε θα υπακούσω...

Κι οι εκλογικές αναμετρήσεις έρχονται η μία πίσω από την άλλη. Πρώτα τον ιούνη, ύστερα το φθινόπωρο και το κακό μπορεί να τριτώσει την άνοιξη με τον πρόεδρο της δημοκρατίας, όπως το 90 που βγήκε ο θείος με την τρίτη και χάσαμε απ' τη ζωή μας τον χρήστο σαρτζετάκη.

Ευτυχώς δε μας έχει μείνει άλλο τείχος για να το ρίξουν κι αυτό.
Πηγαίνοντας όμως στο εδώ φεστιβάλ (είκοσι χρόνια μετά από το επεισοδιακό 15ο το 89) ένιωθα το φάντασμα του γράψα να πλανάται πάνω απ' το στρατόπεδο μελά. Ήταν λίγος κι ο κόσμος σε σχέση με άλλες χρονιές και φοβόμουν συνειρμικά μήπως γινόταν αλλού ταυτόχρονα κι άλλο φεστιβάλ κνε με περισσότερο λαό. Ή μήπως βγει στις ομιλίες ο πέτσας να πει τα δικά του και γίνει σάλος.
Λες γι' αυτό να το ακύρωσαν στην αθήνα;

Τελικά τίποτα από όλα αυτά δε συνέβη.
Μόνο που ο καιρός είχε τρία στα τρία με τη βροχή κι ο κόσμος προτίμησε να μείνει σπίτι του.
Η προβοκάτσια που όλοι περιμέναμε.
Δεν είχαμε και τον εξοπλισμό των σοβιετικών που διέλυε τα σύννεφα ανήμερα των παρελάσεων για να μη βρέξει κι έτσι λουστήκαμε τις συνέπειες.

Κάτι άλλο που έμαθα εκείνη τη μέρα στη δοε είναι ότι η τετάρτη οκτώβρη είναι η μέρα των ζώων, όπου τα ζωάκια θα ψηφίσουν για τους αντιπρόσωπούς τους στην κιβωτό του νοε.
Ο σύριζα είναι το καημένο το κροκοδειλάκι, οι αναρχικοί κατσαρίδες που παρασιτούν κι εμείς οπλισμένα μυρμήγκια με φλιτ και κοντόξυλα, αιχμηρά στις άκρες, για να τους προλαβαίνουμε στις γωνίες.

Οργουελική σύλληψη. Σωστή φάρμα των ζώων.
Όπου βασικό μας σύνθημα είναι κάτω οι δύο, πάνω το κόμμα. Κατά το τέσσερα πόδια καλό, δύο κακό (εξαιρούνται οι κότες κι οι εβε). Απλό κι εύληπτο.

Αυτό που κρίνεται όμως στις εκλογές είναι βασικά η τακτική συμμαχιών κάθε χώρου που συμπυκνώνεται στο μέτωπο.
Κάθε σοβαρός και μη χώρος διαθέτει τη δική του πρόταση για το μέτωπο και τα χαρακτηριστικά που πρέπει να έχει.
Σα να διοργανώνει από ένα πάρτι ο καθένας ταυτόχρονα και να περιμένει τους άλλους να 'ρθουν στο δικό του.

Τα δικά μας πάρτι μαζεύουν τον πιο πολύ κόσμο (κι ας τα λεν οι άλλοι ξενέρωτα), έχουν συμβολική είσοδο και κάποια κριτήρια για να συγκροτηθεί το μέτωπο.
Τα πάρτι στο εξωκοινοβούλιο είναι μπάτε σκύλοι αλέστε, χωρίς κριτήρια. Μεταμοντέρνες συγκολλήσεις που καταλήγουν σε ρεμπέτικα πάρτι, ντίσκο γλέντια και κάμποσες φαλτσωδίες.
Οι σεκίτες τραγουδάν χειρότερα κι απ' τον κακοφονίξ (που όταν κρατά το στόμα του κλειστό και τον γράφει ο σπαρίλας είναι αξιαγάπητος για παρέα).

Το μέτωπο του κόμματος είναι ααδ, αντι-ιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό, δημοκρατικό.
Στο δικό μου το μυαλό, όπως τα καταλαβαίνω τουλάχιστον, η καρδιά του ιμπεριαλισμού είναι τα μονοπώλια κι ο ιμπεριαλισμός είναι ο καπιταλισμός της εποχής μας. Άρα το ααδμ είναι δυο φορές αντικαπιταλιστικό (αντικαπιταλιστικό αντικαπιταλιστικό δημοκρατικό) κι έτσι τη βγαίνουμε από αριστερά στους αντικαπιταλιστές της ανταρσύας.
Στο πολιτικό επίπεδο το κόμμα κάνει μέτωπο βασικά με τον εαυτό του, αλλά σε κοινωνικό συσπειρώνει πολύ κόσμο.

Το εξωκοινοβούλιο πιστεύει ότι για ένα καθαρό μέτωπο ζούμε στην κοινωνία κι αρνείται να λερώσει το δικό του με μικροαστούς. Προτιμά τους σεκίτες.
Όχι πως συγκεντρώνει πολλούς εργάτες στο αεμ (αντικαπιταλιστικό, εργατικό) αλλά αυτούς τουλάχιστον δεν τους αποφεύγει από θέση αρχής.

Οι μουλάδες σνομπάρουν το πάρτι της ανταρσύας και προτιμάν να κάτσουν σπίτι ακούγοντας στο πικάπ κηλαηδόνη (τα μικροαστικά). Καλά κάνουν από μια άποψη, γιατί οι αντάρτες το χάνουν πολύ στο αντι-ιμπεριαλιστικό. Τους φαντάζομαι με μια μηχανή του χρόνου το 40 να κάνουν κίνημα ντεφαιτιστών ενάντια στους σοσιαλπατριώτες σταλινικούς.
Γι' αυτό ο μι-λάμδα χώρος επιμένει αντι-ιμπεριαλιστικά.
Το κκε μ-λ στηρίζει το λαϊκό μέτωπο ιουδαίας, ενώ το μ-λ κκε το ιουδαϊκό λαϊκό μέτωπο. Η κοε εδώ και καιρό τα έχει κάνει πλακάκια με τους ρωμαίους.

Η ιστορία με τα μέτωπα κρατάει από τα χρόνια της κομιντέρν.
Με τον ντιμιτρόφ να δίνει κατεύθυνση για λαϊκά μέτωπα ενάντια στο φασισμό και τους τροτσκιστές να το θεωρούν προδοτική συνεργασία με τους αστούς και να καλούν σε ενιαίο εργατικό μέτωπο.
Εβδομήντα χρόνια μετά με τους ίδιους όρους μιλάμε. Ζω κι αναπνέω για τη στιγμή που θα ξαναπούμε τους πασόκους σοσιαλφασίστες.

Το δίλημμα σήμερα παραμένει το ίδιο. Λαϊκό ή ενιαίο μέτωπο;
Μόνο η συντρόφισσα γγ μπορούσε να το υπερβεί διαλεκτικά.
Μιλώντας την περασμένη εβδομάδα στη δεθ η αλέκα έδωσε την είδηση της χρονιάς. Ο ρίζος της προηγούμενης πέμπτης την έκανε πρωτοσέλιδο.
ΕΝΙΑΙΟ ΛΑΪΚΟ ΜΕΤΩΠΟ ενάντια σε ΝΔ-ΠΑΣΟΚ.
Μετά από αυτό μπορώ να πεθάνω ευτυχισμένος. Τα έχω δει όλα.

Ή μάλλον, ψέματα. Τελευταία επιθυμία.
Να δω σε πλαίσιο της πανσπουδαστικής στόχο πάλης την ενιαία ανώτατη πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Ευχαριστώ.

Ο τρίτος γύρος θα είναι ο τελικός

Το κακό είναι ότι εσύ μιλάς στον εργάτη για σοσιαλισμό, για το μέλλον, για ταξική συνείδηση κι αυτός σκέφτεται τι θα φάει σήμερα.
Η αυθόρμητη συνείδηση μπορεί να φτάσει μέχρι τον οικονομισμό, όχι παραπέρα.
Το καλό είναι ότι αυτά τα δυο πάνε μαζί.
Κι η ταξική συνείδηση θα έρθει απ' έξω μαζί με τα σάντουιτς που παραγγείλαμε.

Αλλά στο δρόμο είχε κίνηση κι αντικειμενικές συνθήκες και το ντελίβερι άργησε. Τα σάντουιτς έφτασαν παγωμένα, η συνείδηση το ίδιο κι άντε να σπάσει ο πάγος για να χαράξουμε το δρόμο.
Πρέπει να τα βάλουμε στο φουρνάκι.

Τζάμπα οι ψήφοι που δώσαμε πουρμπουάρ. Την επόμενη φορά θα μαγειρέψουμε μόνοι μας.
Αλλά κάτι η ρουτίνα κι η κούραση, κάτι η αλλοτρίωση, πάλι απ' έξω θα παραγγείλουμε και το ξέρουμε.

Στην τούμπα έχουμε τον γύρο του μάκη που τον αγαπάμε σαν σοβιετία.
Το βασικό του προσόν είναι το μέγεθος (σχεδόν το ένα έκτο του πλανήτη) κι ότι βάζει μεγάλες ποσότητες υπερκαλύπτοντας τις νόρμες.
Πρόσφατα έκανε μια στροφή σε κριτήρια κέρδους αλά κοσύγκιν μειώνοντας κάπως το μέγεθος, αλλά παραμένει τεράστιος και νόστιμος.

Οι αντιμακικοί λένε ότι υστερεί σε ποιότητα.
Αλλά τι να συζητήσεις για ποιότητα με αριστερούς και στομαχάκια του σαλονιού; Ή με άτομα που προτιμούν το cd από το βινύλιο;
Το λάδι και το λίπος είναι βασικές νομοτέλειες του γύρου, όχι άρνησή του.

Ο γύρος είναι σαν την πολιτική. Έχει βρωμιές, πολλά μπαχαρικά για να μη φαίνονται, μαγειρέματα και κομπρεμί.
Ο λένιν είχε δώσει εντολή στους σοβιετικούς διπλωμάτες να βγάλουν όλα τα σάπια κρέατα στη φόρα, αλλά μετά τον θάνατό του κανείς δεν τον άκουγε. Η διαφάνεια του γκόρμπι ήταν ίσα-ίσα για να φάει το παληκάρι τον λιγκατσόφ.

Αυτό έδωσε πάτημα στην προπαγάνδα των αντι-μακικών.
Πληρωμένοι ψευδομάρτυρες κάνουν λόγο για ψόφιες κατσαρίδες που βρήκαν μέσα στα σάντουιτς. Η κλασική πτωματολογία με τα φουσκωμένα νούμερα και τα γνωστά αντιμακικά ψεύδη.

Κάποιοι το πάνε πιο πέρα και λένε ότι αυτό που φάγαμε δεν ήταν γνήσιος σοσιαλισμός από χοιρινό, αλλά δυσφήμηση του υψηλού ιδανικού του γύρου.
Άλλοι λεν ότι είναι από σκύλο (χοτ ντογκ) άλλοι από αδέσποτες γάτες κι ο όργουελ λέει ότι ήταν γουρούνια που είχαν βγάλει προγούλια όπως στη φάρμα των ζώων κι είχανε γίνει άνθρωποι.
Μας λέει δηλαδή κανίβαλους. Κρίνοντας εξ ιδίων τα αλλότρια.

Πολλοί σύντροφοι λένε ότι αν είχαμε δημοκρατία στον χώρο δουλειάς θα αποφεύγαμε τις υπερβολές και δεν θα 'χαμε κατσαρίδες μες στα σάντουιτς.
-Ναι ρε σύντροφε, αλλά αν ήταν έτσι θα βγάζαμε ένα σάντουιτς το δεκάλεπτο και ο απέναντι θα μας έπαιρνε όλη την πελατεία.

Κάποιοι λεν και για την τυροσαλάτα του που χάλασε ενώ παλιά ήταν η καλύτερη στην πιάτσα.
-Ναι ρε σύντροφοι, χάλασε η τυροσαλάτα του, αλλά αυτό πρέπει να το δούμε συγκεκριμένα στο πλαίσιο της εποχής και τις αντικειμενικές συνθήκες.
-Και πού ακριβώς κολλάνε οι αντικειμενικές συνθήκες;
-Δεν ξέρω. Αλλά κάπου θα κολλάνε, έτσι δεν είναι;

Απέναντι από εμάς είναι ο ταξικός εχθρός, το Γυράδικο.
Παλιά ήμασταν μαζί, αλλά χωρίσαμε τα τσανάκια μας κι αυτός μετακόμισε απέναντι.
Καλό γύρο έχει κι αυτός, αλλά θέμα σύγκρισης δεν τίθεται, τουλάχιστον όχι δημόσια. Όποιος έχει αμφιβολίες τις κρατάει μέσα του, ή τις λέει στα όργανα. Όπου δεν αλλάζει τίποτα, απλά τις λέει για να ξαλαφρώσει, όπως στην ψυχανάλυση και στην εξομολόγηση.

Όπως και να 'χει οι πρώην είναι ο χειρότερος εχθρός.
Το κατάλαβα από πρώτο χέρι όταν έγινα κι εγώ τέτοιος κι είδα πώς το παίρνουν οι άλλοι.

Ο δικός μας γύρος είναι βαρύς, σταλινικός και μερακλίδικος.
Ο άλλος απέναντι ξεγελάει με τη βιτρίνα του. Αγόρασε το δίπλα κατάστημα κι έφτιαξε μεγαλύτερο χώρο.
Αν συνεχίσει να μας παίρνει έτσι κόσμο θα χτίσουμε ένα τείχος κατά μήκος της λαμπράκη για να σταματήσουν οι διαρροές.
Κι όταν κάποτε το γκρεμίσουν ο κόσμος θα μας νοσταλγεί και θα θυμάται ότι σε μας έτρωγε καλύτερα.

Στο σοσιαλισμό όμως θα υπάρχουν γυράδικα;
Αυτές είναι οι κλασικές παιδικές απορίες που έχει ο κόσμος και σε αφήνουν κάγκελο.
Υπαρξιακά ερωτήματα πέφτουν σαν πιστολιές: θα υπάρχουν περίπτερα, κρουαζιερόπλοια, γιοτ, κρις-κραφτ, νοβα, γυναίκες, εξωγήινοι, χαρδαβέλας;
Οπότε βρίσκεις μια κλασική απάντηση για όλα και καθαρίζεις.
Θα υπάρχουν γυράδικα αλλά σιγά-σιγά θα απονεκρώνονται και στον κομμουνισμό θα εξαλειφθούν πλήρως.
Και στο καπάκι του εξηγείς για το μέτωπο και τη λαϊκή εξουσία.

Οι αναθεωρητές βάζουν απ' όλα, ένα τουρλού με όλες τις τάξεις και τα συστήματα και συνοδευτικό κοκα-κόλα light. Αποφεύγουν τζατζίκι-κρεμμύδι γιατί έχουν φετίχ με το ανθρώπινο πρόσωπο.
Οι αντικαπιταλιστές θέλουν μέτωπο σκέτο με γύρο, χωρίς ηγεμονία των μικροαστών και των μπαχαρικών.
Αλλά το λαϊκό μέτωπο παραμένει ανάγκη των καιρών. Και σε αυτό χωράνε κάθε αγνός αγωνιστής και υλικό.

Στρατηγικός στόχος του μετώπου είναι το σάντουιτς.
Το οποίο για εμάς τους εαμοβούλγαρους είναι το κλασικό πιτόγυρο, αλλά για το σύμμαχο χαμουτζή μπορεί να σημαίνει τοστ, σουβλάκι, καλαμάκι, πουρουφάν κι άλλα πολλά.
Δε μπαίνει ως προϋπόθεση να συμφωνήσει για να 'ναι στο μέτωπο.

Αν με τα σάντουιτς υπάρχει μια δυσκολία να συνεννοηθούμε με τους συμμάχους και μπορεί να φάμε άλλα αντ' άλλων τώρα που κατεβαίνουμε αθήνα, με τη λαϊκή εξουσία δε βλέπω τι λάθος μπορεί να γίνει στην παραγγελία.

Για εμάς η λαϊκή εξουσία είναι ο σοσιαλισμός, η δικτατορία του προλεταριάτου, αλλά για τους συμμάχους μας μπορεί να σημαίνει κάτι άλλο.
-Για κάτσε ρε πατριώτη, για τους άλλους δηλ τι μπορεί να σημαίνει λαϊκή εξουσία και θα συμμαχήσει μαζί μας;
Το 'χα απορία από παλιά.

Το θέμα δεν είναι να πεις στον κόσμο το σοσιαλισμό με άλλα λόγια για να μην τρομάξει.
Το θέμα είναι να του μιλήσεις ανοιχτά για την κοινωνία που ονειρεύεσαι και να τον εμπνεύσεις να παλέψει μαζί σου.
Άλλο πράγμα αν δεν το βάζεις προϋπόθεση για τη συμμαχία.