Ώστε κι εσείς μεταμοντέρνος. Η κίνηση είναι το παν…
…κι η ιθάκη δεν είναι τίποτα. Κι ας την εργατική τάξη να υφαίνει όνειρα στον αργαλειό της και να τα ξηλώνουν κάθε βράδυ στις οκτώ οι μνηστήρες που τη ξελογιάζουν και της παίρνουν νου και ταξική συνείδηση. Κι εμείς χαμένοι μεταξύ σκύλλας και χάρυβδης, κλείνουμε τα αυτιά μας στις σειρήνες και την αγωνία αυτού του τόπου για ζωή. Γύρω μας οι παλιοί σύντροφοι του οδυσσέα λιγοστεύουν και μεταμορφώνονται σε γουρούνια για να αντέξουν το βούρκο.
Κι είκοσι χρόνια μετά που γυρίσαμε από πόλεμο και παρανομία, μόνο λίγοι πιστοί άργοι του κόμματος είχαν μείνει να φυλάν άγρυπνοι θερμοπύλες για να μας αναγνωρίσουν. Αλλά ήταν ήδη γέροι, γενιά της αντίστασης, με κατοχή και χούντα στην πλάτη. Οι καινούριες ράτσες έφαγαν λωτούς, ενσωματώθηκαν κι ευδαιμονούσαν σε ντίσκο και σε σκυλάδικα.
Κι αν φτωχικούς τους βρήκες τους συντρόφους, δε σε γέλασαν.
Σύντροφοί μου τους γέλασα, που έλεγε κι ένας δικός μας στον άνθρωπο με το γαρίφαλο.
Κοίτα να δεις, εγώ είμαι οπαδός της στασιμότητας. Κάνω τον αργόσχολο με επιτυχία κι έχω το μπλοκ γιατί κάπου πρέπει να βρεις και μια καρικατούρα εξέλιξης σε αυτή τη ζωή. Αυτή η ζωή αυτό το τυρί βγάζει. Κλείνει τον κόσμο στο μαντρί και τον κάνει κοπάδι από πρόβατα, χωρίς προσωπικότητα. Κι όσοι τυχόν γλιτώσουν δεν έχουν κανένα μαγικό ραβδί. Βρίσκουν αυτό της κίρκης και γίνονται γουρούνια που βάζουν την προσωπικότητά τους πάνω απ’ όλα. Και πώς να διαφέρω εγώ απ’ τους άλλους δηλ; Ένας αλλά λέων κι όλοι εσείς τυριά; Δεν πάει έτσι σύντροφε. Αυτό είναι αντιδιαλεκτικό.
Δηλ παραδέχεστε ότι χρησιμοποιείτε το μπλοκ ως υποκατάστατο της πραγματικής ζωής.
Εσύ τι λες ρε αρχηγέ; Άμα με κάλυπτε η ανθρώπινη επικοινωνία κι είχα τρόπο να εκφραστώ, θα είχα κίνητρο να γράφω τόσο συχνά;
Η μικροαστική πεπατημένη της ατομικής διεξόδου στα συλλογικά αδιέξοδα.
Α, μη με ανακατώνετε με αυτά. Εγώ απλώς έγραφα σε ένα μπλοκ εδώ παρακάτω, μαζί με τον τραμπάκουλα που βοσκούσε πρόβατα.
Αστικός ατομισμός του κερατά στην πιο καθαρή του μορφή.
Και κέρατα διαθέτουμε. Πίστεψα στην ανανέωση του γκόρμπι κι αυτός με κεράτωσε με τους δυτικούς. Μετά αυτός διαφήμιζε πίτσες κι εμείς φάγαμε την πίτσα που λένε. Κι είχα καθαρές αυταπάτες και για την κάθαρση που ξεβρόμισε το σύστημα και το άφησε να αναπαράγει όλες τις βρωμιές του παρελθόντος. Τώρα όμως που καθάρισε η ήρα απ’ το στάρι στο κόμμα έχουμε τη συνείδησή μας καθαρή και το μητρώο μας λευκό.
Λοιπόν κάτσε να κάνουμε μερικές προσθήκες. Ο λένιν άφησε μισό το κράτος κι επανάσταση γιατί τον πρόλαβε η οκτωβριανή. Κι είναι προτιμότερο έλεγε να ζεις μια επανάσταση από το να γράφεις γι’ αυτήν. Αλλά όταν σε γράφουν η ζωή κι οι αντικειμενικές συνθήκες, τις γράφεις κι εσύ κι όλη σου η ζωή γίνεται το γράψιμο.
Πρώτα ζούμε και μετά γράφουμε που έλεγε κι ένα σλόγκαν. Αλλά βασικά κάνουμε το δεύτερο γιατί δεν έχουμε απ’ το πρώτο. Πρέπει να βρούμε την χρυσή τομή. Εκεί που ζεις, να σταματάς λίγο να κατέβεις, να σκεφτείς, να τα αφομοιώσεις, να αναστοχαστείς που λεν και στον όμιλο.
Και πέρα από αυτό υπάρχει κι η διαλεκτική. Που δεν είναι ακριβώς χρυσή τομή, αυτή είναι πιο πολύ κεντρισμός. Κεντρισμός και διαπραγμάτευση. Ενώ η διαλεκτική είναι ενότητα και πάλη των αντιθέτων. Διαρκής πόλεμος, χωρίς τέλος και διαπραγμάτευση. Όπου το ένα χέρι νίβει το άλλο και τα δυο αλλάζουν και γίνονται το αντίθετό τους. Κι εμείς κατά βάθος είμαστε οι άλλοι και τις τρώμε από τον εαυτό μας.
Ο γκόρμπι είναι ένας από εμάς. Ο ιούδας είναι μέσα μας.
Γι’ αυτό λέμε και ανατροπή και κατάρρευση. Και βασικά αντεπανάσταση.
Κυρίως όμως ανατροπή. Κι από μέσα να ήταν δεν παύει να είναι ταξικός εχθρός. Δεν πέσαμε μόνοι μας. Ήταν καθαρή ανατροπή. Αλλά το μαύρο κοράκι –με νύχια γαμψά- έκανε πως δεν το είδε. Και σφύριξε το τέλος της ιστορίας.
Στο κοινό πλαίσιο όμως θα λέμε για αντεπανάσταση, να ‘μαστε όλοι καλυμμένοι.
Διαλεκτική λοιπόν είναι να ζεις κάθε στιγμή ποιητικά σαν παραμύθι. Βρίσκεις την ομορφιά της ζωής και δεν έχεις χρόνο και λόγια να την εκφράσεις. Αλλά τη ζεις σαν ποιητής, ο ποιητής των πάντων. Εσύ την έφτιαξες, την πήρες στα χέρια σου, όρισες τις τύχες σου. Και την έκανες καλύτερη από παράδεισο, γιατί είναι αληθινή, με στραβά κι αντιφάσεις που το αποδεικνύουν.
Ένα πράγμα όμως δεν έλυσα μέσα μου.
Αν πλησιάζουμε στον παράδεισο λύνοντας αντιφάσεις τι θα μείνει να μας κινεί στο τέλος; Τι συνείδηση αναπτύσσει ο κόσμος όταν τα βασικά προβλήματά του είναι λυμένα και τα βρίσκει όλα έτοιμα απ’ το κράτος; Δεν είναι λογικό οι άλλοι που έχουν οξυμένα αδιέξοδα να πάνε πιο γρήγορα για να τα υπερβούν;
Και να ψάχνουν πιο έντονα διέξοδο στην τέχνη για να εκφράσουν την απόγνωσή τους;
Ενώ εμείς είμαστε ποιητές της ζωής. Η νταρντάνα στο κολχόζ, ο σταχανοβίτης στο ορυχείο, η ξεχερσωμένη γη, ο φαντάρος που δε λύγισε ποτέ στο μέτωπο με τους ναζί.
Αυτός είναι ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός. Αλλά αυτοί που ψάχνουν στην τέχνη μια απόδραση από τη ζωή σου λεν ότι αυτό δεν είναι ζωή. Η στρατευμένη τέχνη δεν είναι καν τέχνη. Κι εσύ είσαι λέει σταλινικός.
Αν αυτός είναι ο ορισμός, είμαι και φαίνομαι. Ασ’ τη γραμμή τι λέει. Δεν υπάρχουν σταλινικοί και δε στέκει ο σταλινισμός ως έννοια. Ναι, δε στέκει. Αλλά αφού το θέτουν έτσι, είμαστε όλοι σταλινικοί.
Αυτό τώρα το βάζω για να ξενερώσουν όσοι μαγεύονται από τη φόρμα και την ξεκόβουν ιδεαλιστικά από το περιεχόμενο. Όχι κύριε, εδώ κάνουμε ρεαλισμό κι έχουμε αντιφάσεις. Δεν κάνουμε τέχνη για την τέχνη να θαυμάζεις τη φόρμα, κάνουμε την τέχνη της ζωής και της επανάστασης. Προσπαθούμε τουλάχιστον.
Αλλά ξέρεις τι φοβάμαι; Ότι τη ζωή, τις χαρές και τις τέχνες της, τις έμαθα μέσα από τα βιβλία. Και μόνο εκεί μπορώ να τα λέω καλά. Και τους ανθρώπους τους γνώρισα κυρίως από το μπλοκ και το διαδίκτυο. Υποτίθεται επηρεάζω κόσμο πίσω από οθόνες κι από κοντά δε μπορώ να τους πω τι θέλω και τι σκέφτομαι. Η μόνη αληθινή επαφή είναι η ζωντανή κι εκεί το χάνω. Τι διάολο επανάσταση θα κάνουμε με τόση αποξένωση;
Κι είναι κι αυτό που λέει ο χουρμουζιάδης στη συνέντευξη στον πι-πι. Όλα αυτά καταντούν να είναι γκρίνια κι ατομικό παράπονο, αντί για κάτι δραστικό και συλλογικό που θα αλλάξει τον κόσμο. Το θέμα δεν είναι να τον καταλάβουμε μόνο.
Ε ναι ρε αρχηγέ. Είπαμε ρεαλισμό. Αλλά εδώ κατά βάση ψυχοθεραπεία κάνουμε. Τι περίμενες δηλ από ένα μπλοκ, επανάσταση; Να το διαβάζουν και να λεν στ’ άρματα, στ’ άρματα, εμπρός στον αγώνα;
Θα μου πεις, εσύ δηλ γράφεις κι αναστοχάζεσαι;
Όχι βέβαια. Έχω κολλήσει ανεπανόρθωτα στο βούρκο με τις αντιφάσεις μου και κάθομαι και το αμπελοφιλοσοφώ. Προσπαθώ να μη βουτήξω όλος μέσα και να κρατήσω τα νύχια μου καθαρά, σαν τον τύπο του μπρεχτ. Και βαυκαλίζομαι ότι τα νύχια μου είναι η σκέψη που την κρατάω αιχμηρή και καθαρή.
Αλλά αν δεν πάει νύχι-κρέας με τη δράση, είναι να γδέρνουμε τα μάγουλά μας από απελπισία. Και το κρέας είναι γουρουνίσιο. Απ’ όλους τους χοιρινούς συντρόφους με το ιδεολογικό λίπος, και τη γραφειοκρατική αρτηριοσκλήρυνση στην πράξη.
Ποια ήταν η πρώτη ερώτηση; Α, ναι. Ο τίτλος του κειμένου.
Όποιος σφος αναγνώστης βρει πού παραπέμπει ο συνειρμός, κερδίζει παραγγελιά ένα κείμενο της αρεσκείας του με θέμα που θα διαλέξει ο ίδιος. Βοηθητικό στοιχείο: 80'ς.
Υγ: Το σκίτσο είναι παρμένο από το πολύ καλό πλάκα κάνεις του κωνσταντίνου ρουγγέρη (http://plaka-kaneis.blogspot.com/).
