Άτιμη βιολογία

Ένα απ’ τα πρώτα πράγματα που μαθαίνει όποιος έρχεται σε επαφή με τον όμιλο είναι για τη σχέση βιολογικού-κοινωνικού. Την οποία οι βαζιουλινικοί θεωρούν ως τη βασική αντίφαση που θα κινεί την κομμουνιστική κοινωνία. Εκεί όπου θα έχει λυθεί η βασική αντίθεση κεφαλαίου-εργασίας και οι αντιθέσεις που πηγάζουν από το δίπολο παραγωγικές δυνάμεις-παραγωγικές σχέσεις.

Η βασική αντίθεση είναι θέμα που μπορεί πραγματικά να σου πάρει τα μυαλά. Να ξέρεις πχ ότι η βασική αντίθεση στον καπιταλισμό είναι ότι η εργασία κοινωνικοποείται ολοένα και περισσότερο, αλλά οι καπιταλιστές ιδιοποιούνται τους καρπούς της ατομικά. Και να έρχεται ο αντίλογος (όχι της πάτρας) ότι αυτή η αντίθεση είναι παράγωγη της αντίθεσης κεφαλαίου-εργασίας. Που με τη σειρά της είναι η ειδική μορφή που παίρνει στον καπιταλισμό η αντίθεση μεταξύ νεκρής και ζωντανής εργασίας.

Και γιατί να είναι αυτή η βασική σχέση; Γιατί αναφέρεται στο κομμάτι της παραγωγής και την εργασία, που είναι το κλειδί για να ερμηνεύσουμε τις κοινωνικές σχέσεις. Ενώ στην αντίθεση που αναφέρει ο μαρξ, το δεύτερο σκέλος (η ατομική ιδιοποίηση των προϊόντων) έχει να κάνει με τη διανομή. Που σε σχέση με την παραγωγή είναι δευτερεύον και παράγωγο.

Κάτι αντίστοιχο γίνεται και με τη βασική αντίφαση στο σοσιαλισμό, που δεν είναι αυτόνομη κοινωνία με ξεχωριστό τρόπο παραγωγής, αλλά πρώιμος κομμουνισμός με κατάλοιπα και μεταβατικά χαρακτηριστικά. Τη βασική αντίφαση δεν πρέπει να την ψάξουμε στο κομμάτι της διανομής-κατανάλωσης και τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες που αναφέρει ο σύντροφος με το μουστάκι στο –πολύ αξιόλογο κατά τα άλλα- βιβλίο του για τα οικονομικά προβλήματα στην εσσδ. Αλλά στο διαλεκτικό δίπολο παραγωγικών δυνάμεων-σχέσεων παραγωγής και στην κρατικοποίηση. Η οποία παραμένει τυπική κοινωνικοποίηση, δηλ κοινωνικοποίηση από το κράτος εκ μέρους όλη της κοινωνίας, όσο δεν επικρατεί η αυτοματοποίηση και ο καθολικά κοινωνικός χαρακτήρας των μέσων παραγωγής. Με άλλα λόγια όσο το κράτος δεν ταυτίζεται με την κοινωνία και παραμένει η ανάγκη ύπαρξής του ως μια δύναμη πάνω από αυτήν.

Κι αφού ξεχάσαμε κι αυτά που ξέραμε επιστρέφουμε στη σχέση βιολογικού-κοινωνικού. Την οποία αν θέλαμε να την απλουστεύσουμε θα λέγαμε ότι είναι η διαλεκτική σχέση μεταξύ φύσης και κοινωνίας. Κι όταν λέμε διαλεκτική σημαίνει ενότητα και πάλη των αντιθέτων. Η σχέση της φύσης με την κοινωνία δεν είναι αρμονική, αλλά κατά βάση συγκρουσιακή. Μια διαρκής πάλη του ανθρώπινου είδους για επιβίωση, ένας σκληρός αγώνας ενάντια στο θάνατο και τα στοιχεία της φύσης. Στα πρώτα του βήματα ο άνθρωπος είχε προσδόκιμο μέσο όρο ζωής δέκα με δεκαπέντε χρόνια και σε κάθε κυνήγι της αγέλης θρηνούσε θύματα.

Η εξέλιξη των έμβιων οργανισμών είναι μια διαρκής επίλυση –πολύπλοκη κι αντιφατική- αυτής της αντίθεσης υπέρ της ζωής. Περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσουν έχουν τα είδη οργανισμών που ανέπτυξαν μεγαλύτερη ευελιξία –δηλ τα θηλαστικά.

Ο άνθρωπος αρχίζει να χρησιμοποιεί εργαλεία, με άλλα λόγια διαμεσολαβεί τη σχέση του με το περιβάλλον κι αρχίζει να διακρίνει τον εαυτό του από αυτό. Αναπτύσσει συνείδηση και τα ένστικτά του σταδιακά αδυνατίζουν.

Αυτό που θα μπορούσε να θεωρηθεί μειονέκτημα από βιολογικής άποψης, εξελίσσεται σε πλεονέκτημα για τον άνθρωπο, που μπορεί να επεμβαίνει συνειδητά στο περιβάλλον, αντί να προσαρμόζεται παθητικά και να υποτάσσεται. Κι αυτό είναι που τον κάνει να ξεχωρίζει από τα ζώα. Όχι η δραστηριότητα γενικά κι αόριστα, αλλά η συνειδητή, σχεδιασμένη δραστηριότητα που σκοπεύει σε κάτι. Εκεί ακριβώς εντοπίζει κι ο μαρξ την ειδοποιό διαφορά του ανθρώπου από τα ζώα. Ή αλλιώς του χειρότερου αρχιτέκτονα που έχει συλλάβει από πριν το σχέδιο του κτιρίου που θέλει να φτιάξει, από την καλύτερη ‘εργάτρια’ μέλισσα που φτιάχνει την κερήθρα της, όπως αναφέρει στο γνωστό παράδειγμα από το Κεφάλαιο.

Την εργάτρια τη βάζω σε πλάγια γραφή και εισαγωγικά, γιατί μόνο η συνειδητή δραστηριότητα συνιστά εργασία. Τα ζώα δεν έχουν συνείδηση, αλλά ένστικτα στα οποία και υπακούνε τυφλά. Κατά συνέπεια σχηματίζουν ομάδες που φτάνουν μέχρι το επίπεδο της αγέλης, αλλά δεν είναι κοινωνίες, γιατί στο επίκεντρο των κοινωνικών σχέσεων βρίσκεται η εργασία.

Οι αναρχικοί αντιμετωπίζουν τη φύση με θρησκευτικό τρόπο. Και βλέπουν τη σχέση του ανθρώπου με αυτήν ως μια ειδυλλιακή σχέση που παραβιάστηκε, τον απομάκρυνε από τη φύση του και τον έκανε δυστυχισμένο. Δηλ μια παραλλαγή του προπατορικού αμαρτήματος.
Η φύση όμως δεν είναι –όπως πολλοί φαντάζονται- ο παράδεισος της εδέμ που τα προσφέρει όλα έτοιμα. Το ανθρώπινο είδος επέζησε κι εξελίχθηκε ακριβώς επειδή μπορεί να μετασχηματίζει το φυσικό του περιβάλλον.

Ο πολιτισμός κι η τεχνολογία αντανακλούν την κοινωνική φύση του ανθρώπου και τα επιτεύγματά της. Ο τεχνοφοβικός θρήνος για την εξάρτησή μας από αυτά, καταλήγει να θρηνεί που είμαστε άνθρωποι. Τι μένει από τον άνθρωπο αν τα απαρνηθεί όλα αυτά;

Η ουσία του, απάντησε ένας αναρχικός που ήρθε στον τελευταίο όμιλο.
Λάθος. Μένει ένα αδύναμο πλάσμα που θα υποτασσόταν στις δυνάμεις της φύσης χωρίς να μπορεί να τις ελέγξει και θα ήταν καταδικασμένο σε αφανισμό, είπε ο σοβιετικός κυριούλης.
Κι όσο για την ουσία του ανθρώπου, όπως λέει ο μαρξ, αυτή είναι το σύνολο των κοινωνικών του σχέσεων. Η κοινωνία όμως δε θα υπήρχε χωρίς την εργασία και τη συνειδητή επενέργεια στο φυσικό περιβάλλον.

Πανομοιότυπη είναι και η φροϋδική θεώρηση που βλέπει τον πολιτισμό ως πηγή δυστυχίας για τον άνθρωπο (το προπατορικό αμάρτημα που λέγαμε). Θρηνεί για τα ταμπού και τον εκφυλισμό του ανθρώπινου είδους, το οποίο και θεωρεί έρμαιο των ενστίκτων του (τα οποία με τη σειρά τους καταπιέζονται και κάνουν τον άνθρωπο δυστυχισμένο). Το κοινωνικό έπεται λαχανιασμένο πίσω από τα ένστικτα, τα οποία ο φρόιντ θεωρεί δοσμένα κι αμετάβλητα, χωρίς να εξετάζει την κίνηση και τη μεταβολή τους στον χρόνο.

Η απολυτοποίηση της φύσης και του βιολογικού στοιχείου βρίσκει εφαρμογή και στον κλάδο της γενετικής με το λεγόμενο βιολογικό αναγωγισμό.
Άτιμη βιολογία που άλλους τους ανεβάζεις κι άλλους τους ρίχνεις στα ξένα χέρια, γιατί δεν είχαν τα σωστά γονίδια και βιολογικά κονέ με την άρια φυλή.

Αχρείοι ψευτοεπιστήμονες που φυσικοποιούν τις κοινωνικές σχέσεις και αποφαίνονται ότι ο εγωισμός κι η ιδιοκτησία είναι αποτέλεσμα της ανθρώπινης φύσης, εγγεγραμμένο στο γενετικό του υλικό. Ανακαλύπτουν γονίδια που ορίζουν κάθε ανθρώπινη λειτουργία και συμπεριφορά, από το γονίδιο της εγκληματικότητας μέχρι το γονίδιο του αριστερού!
Κι έτσι σου ‘ρχεται να τους πεις ότι αν υπήρχε γονίδιο της ηλιθιότητας θα ήταν κάτοχοι με αποκλειστικά δικαιώματα. Αλλά έτσι θα επιβεβαίωνες τη θεωρία τους.

Στον αντίποδα βρίσκεται ο κοινωνικός αναγωγισμός που στραβώνει το κλαδί από την ανάποδη και δεν αναγνωρίζει καμία βιολογική διαφορά ανάμεσα στους ανθρώπους. Ο ακραίος κοινωνιολογισμός ανάγεται στην αστική φιλοσοφία, μας είπε ο σοβιετικός κυριούλης. Παραγνωρίζει την ιδιοσυγκρασία (που έχει να κάνει κατά βάση με το νευρικό σύστημα κάθε ατόμου), περνάει από το συμπεριφορισμό και τη θεωρία του tabula rasa και οδηγεί σε μια –κατεξοχήν αστική- αφηρημένη ισότητα που χάνει το συγκεκριμένο άτομο και δείχνει επιδερμικό ενδιαφέρον για τον άνθρωπο (στην ουσία ενδιαφέρεται μόνο για τα εμπορεύματα και την αφηρημένη ισότητα της αγοράς).

Εκεί συναντάμε εκ νέου τους αναρχικούς (στην αντίθετη απολυτοποίηση αυτή τη φορά) και όσους θεωρούν πως το φύλο είναι εξ ολοκλήρου κοινωνική κατασκευή. Το παπαγαλάκι του κρεμλίνου μου έλεγε ένα παράδειγμα από τη μουσική και τη φωνητική (είμαι σίγουρος ότι κάτι δε λέω σωστά) για τα μπάσα και τα άλτο που μπορούσαν να τα τραγουδήσουν μόνο άντρες και γυναίκες αντίστοιχα. Υπήρχαν και άντρες τενόροι που τραγουδούσαν άλτο, αλλά για να καταφέρουν να πιάσουν τις ψηλές νότες έπρεπε λέει να τους ευνουχίσουν.

Κι έτσι το παπαγαλάκι έφτασε στο συμπέρασμα πως αν δεν πάρεις υπόψη σου τη βιολογία, φτάνεις στο σημείο να ευνουχίζεις τον άνθρωπο. Όχι μόνο τους άντρες τενόρους, αλλά τον άνθρωπο συνολικά ως υπόσταση. Για τη δε μουσική, ούτε συζήτηση.

Για τη διαλεκτική δεν υπάρχουν τέτοια διλήμματα, φύση ή κοινωνία. Και το ένα και το άλλο. Όχι χώρια, αλλά σε μια διαλεκτική ενότητα, νύχι και κρέας που λέει κι η αλέκα. Όπου οι δυο πόλοι βρίσκονται σε στενή αλληλεπίδραση, αλλάζουν διαρκώς και μετασχηματίζονται. Και η διαλεκτική ερευνά το πρωτεύον και τους νόμους κίνησης.

Το γένος για παράδειγμα είναι μια μικρή κοινότητα, μια κοινωνική ομάδα, αλλά βασίζεται σε καθαρά βιολογικούς δεσμούς αίματος. Κατάλοιπά του μπορούμε να βρούμε ακόμα και σήμερα σε ανηρημένη μορφή. Τέτοιο πχ είναι το έθιμο της βεντέτας (κρητικής ή μανιάτικης) που επιβιώνει μέχρι τις μέρες μας.

Αν επικρατούσε αύριο μια σοσιαλιστική επανάσταση στην ελλάδα, εκτός από τις αστικές σχέσεις παραγωγής, θα έπρεπε να μετασχηματίσει και τέτοιου είδους σχέσεις, που είναι προαστικές, ενίοτε μάλιστα και προταξικές. Με τέτοιες ακριβώς σχέσεις ήρθε αντιμέτωπη η σοβιετική εξουσία στο καζακστάν και τις υπόλοιπες ασιατικές δημοκρατίες. Την ίδια στιγμή που ο νικήτας μιλούσε για είσοδο στον κομμουνισμό εντός εικοσαετίας, ενώ σήμερα πολλοί κυνηγάν την ίδια χίμαιρα κι επικρίνουν τους σοβιετικούς που δεν κατάφεραν να την πιάσουν.

Οι δύο πόλοι μιας διαλεκτικής σχέσης περνάνε από πέντε διαφορετικές φάσεις. Την ταυτότητα, τη διάκριση, τη διαφορά, την αντίφαση και την αντίθεση. Τα δύο τελευταία μπορεί να τα λέω με λάθος σειρά. Κι επίσης δυσκολεύομαι να διακρίνω τη διαφορά μεταξύ διάκρισης και διαφοράς. Μπορώ όμως να τα καταλάβω πολύ καλύτερα μέσα από το διαλεκτικό σχήμα της άρνησης της άρνησης. Και ξέρω ότι έτσι σκέτα, όλα αυτά τα χεγκελιανά φαίνονται στρυφνά κι ακατανόητα, αλλά γίνονται καθαρά και ξάστερα μέσα σε ένα παράδειγμα.

Εν αρχή οι ζωντανοί οργανισμοί είναι ένα με τη φύση. Ο άνθρωπος σταδιακά ξεχωρίζει από αυτήν κι αρχίζει να σχηματίζει κοινωνίες. Η αντιθετική σχέση εξελίσσεται, οξύνεται και φτάνει στο ανώτερο σημείο της, όπου επιλύεται. Οι δύο πόλοι της αίρονται διαλεκτικά, μετεξελίσσονται σε μια καινούρια ποιότητα και κατακτούν την προηγούμενη ενότητα σε ένα ανώτερο επίπεδο.

Σήμερα βρισκόμαστε στο σημείο όπου καλούμαστε να λύσουμε τον κόμπο της αντίθεσης και να αποκαταστήσουμε την ενότητα των δύο πόλων. Ο μαρξ λέει ότι η φύση είναι το ανόργανο σώμα του ανθρώπου. Αν εμείς συνεχίσουμε να καταστρέφουμε το φυσικό περιβάλλον θέτουμε θεμέλια για την αυτοκτονία του είδους μας και τη βαρβαρότητα. Που είναι η μόνη εναλλακτική που έχουμε, αν δεν προχωρήσουμε στο σοσιαλισμό.

Εδώ θα μπορούσαν να μπουν μια σειρά ενδιαφέρουσες προεκτάσεις, αλλά ήδη το κείμενο έχει γίνει μακρινάρι. Πχ για τον κοινωνικό αναγωγισμό μιας μερίδας σοβιετικών βιολόγων που δε δέχονταν την ύπαρξη γονιδίων. Για το κατά πόσο και με ποιον τρόπο το κοινωνικό επηρεάζει το βιολογικό κι αν ο λυσένκο ήταν όντως ένας παρανοϊκός επιστήμονας, όπως μας λένε.

Ή ακόμα, για το αν υπάρχει διαλεκτική της φύσης, από τη στιγμή που τα φυσικά φαινόμενα είναι κυκλικά κι επαναλαμβανόμενα. Κάτι όμως που δεν αναιρεί την εξέλιξη. Αν αυτή είναι αργή και βασανιστική, σε αντίθεση με την ανθρώπινη κοινωνία που αλλάζει με ραγδαίους ρυθμούς, αυτό εξηγείται με τη σταδιακή ωρίμανση των φυσικών και κοινωνικών προτσές.

Οι νόμοι κίνησης δεν ήταν παντού και πάντα οι ίδιοι. Ο κόσμος σήμερα αλλάζει με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς απ’ ό,τι στους προηγούμενους κοινωνικούς σχηματισμούς (πχ φεουδαρχία). Ακόμα και μες στον καπιταλισμό τα διάφορα φαινόμενα επιταχύνονται κι ωριμάζουν. Στην εποχή του μαρξ, το μεσοδιάστημα μεταξύ δύο οικονομικών κρίσεων προσέγγιζε τη δεκαετία, ενώ σήμερα οι φάσεις του κρισιακού κύκλου (ύφεση, ανάκαμψη) έχουν σχεδόν συγχωνευτεί με αποτέλεσμα ο καπιταλισμός να διέρχεται μια κρίση διαρκείας χωρίς να διαφαίνεται κάποια προοπτική άμεσης εξόδου στον ορίζοντα.

Όλα αυτά προσφέρονται και για μερικούς πολύ ενδιαφέροντες παραλληλισμούς.
Η αδιάκοπη πάλη του ανθρώπου για επιβίωση, ωριμάζοντας, αποκτά κοινωνικό περιεχόμενο και μετεξελίσσεται σε πάλη των τάξεων. Ο ανθρώπινος υποκειμενικός παράγοντας ωριμάζει διαρκώς, γίνεται αποφασιστικός στο σοσιαλισμό –όπου η πολιτική παίζει πρωτεύοντα ρόλο- για να αρθεί διαλεκτικά και να εκλείψει –με αυτή τη μορφή τουλάχιστον- στον κομμουνισμό (όπου δε θα υπάρχει πολιτική).

Κι η εμφάνιση του κομμουνισμού, ως ανώτερης βαθμίδας εξέλιξης της ανθρώπινης κοινωνίας, απαιτεί ένα μεγάλο μεταβατικό διάστημα ωρίμανσης κι ενδέχεται να περάσει απ’ τα ίδια στάδια που πέρασε κι η βιολογική εξέλιξη μέχρι την εμφάνιση του ανθρώπου.
Ο σοβιετικός σοσιαλισμός μπορεί να ήτανε στο επίπεδο του αυστραλοπίθηκου και των ανθρωπίδων, τουλάχιστον όμως δεν ήτανε μαϊμού σοσιαλισμός, όπως αποφαίνονται μερικοί αυτοαποκαλούμενοι κομμουνιστές.
Κάποτε, στην κοινωνία του μέλλοντος, θα τα βλέπουμε όλα αυτά και θα γελάμε. Αλλά τώρα δε μας παίρνει να κοιτάμε αυτά τα εγχειρήματα αφ’ υψηλού και να τα απορρίπτουμε από την ασφάλεια του ύψους της μπανανιάς μας.

Όλα αυτά ήταν μια σειρά ακραίων συνειρμών και σημειώσεων κατά τη διάρκεια της τελευταίας συνάντησης του ομίλου στη θεσσαλονίκη, όπου το παπαγαλάκι του κρεμλίνου εισηγήθηκε με βάση αυτό το κείμενο (http://www.ilhs.tuc.gr/gr/kyr_utop_87.htm) το οποίο δημοσιεύτηκε πέρσι στην ουτοπία, αφού πέρασε από σαράντα κύματα κι έναν ευτύχη.
Σε ένα από τα επόμενα τεύχη θα μπει κι ένα αφιέρωμα στη σοβιετική ψυχολογία. Η επιμέλεια και τα άρθρα θα είναι του ελληνικού τμήματος της λογικής της ιστορίας (όχι ότι υπάρχουν κι άλλα δηλ). Πρόσχωμεν.

-Τυχόν ευθύνη για χοντροκομμένες διατυπώσεις, διαπιστώσεις και συμπεράσματα –και γενικά για οτιδήποτε χονδρό- βαραίνει αποκλειστικά εμένα και τη λειψή αντιληπτική μου ικανότητα.

Νύχτωσε και στο γεντί

Έτσι ήταν ο προ λογοκρισίας στίχος του πανέμορφου ρεμπέτικου τραγουδιού του Απόστολου Καλδάρα. Τραγούδι γραμμένο σε μια εποχή που η αστική τάξη της χώρας, ο διεθνής ιμπεριαλισμός, κρατικοί και παρακρατικοί μηχανισμοί εντείνουν τον εμφύλιο πόλεμό τους εναντίον της εργατικής τάξης, του λαού. Εμπνευσμένο από έναν τόπο-κολαστήριο, τις φυλακές του Επταπυργίου, όπου φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν και εκτελέστηκαν χιλιάδες αγωνιστές της λευτεριάς. Ο ίδιος ο συνθέτης (εν προκειμένω και στιχουργός) διηγείται την ιστορία του τραγουδιού:

«Iσως κάποιοι πουν πως ξεχωρίζω το “Νύχτωσε χωρίς φεγγάρι”. Oχι. Αυτό το αγαπώ γιατί είναι ζωντανό. Δε μου έδωσε κάποιος το στίχο να βάλω τη μελωδία εγώ. Το έζησα τότε με τις συλλήψεις του 1945 μετά τους Γερμανούς, όταν ξέσπασε ο Εμφύλιος. Ημουν στη Θεσσαλονίκη φοιτητής. Εργαζόμουν για να εξοικονομήσω τα προς το ζην, σ’ ένα κέντρο, μ’ ένα φίλο, του οποίου το σπίτι ήταν στην Ακρόπολη κάτω από το Γεντί Κουλέ. Πηγαίναμε συχνά στο σπίτι αυτό. Τότε μαζεύανε όλους τους αριστερούς στο Γεντί Κουλέ. Ενα σούρουπο φεύγοντας από το σπίτι αυτό, και βλέποντας τη σιλουέτα του Γεντί Κουλέ, αυτό μου μίλησε, μου έδωσε την ιδέα.

Γι’ αυτό και πριν είπα: Νύχτωσε και στο Γεντί / το σκοτάδι είναι βαθύ / κι όμως ένα παλικάρι / δεν μπορεί να κοιμηθεί. / Άραγε τι περιμένει / όλη νύχτα ως το πρωί / στο στενό το παραθύρι που φωτίζει το κελί; (όχι “με κερί” αυτά μας τα ‘κανε η λογοκρισία αργότερα). Πόρτα ανοίγει πόρτα κλείνει / μα διπλό είναι το κλειδί / τι έχει κάνει και το ρίξαν / το παιδί στη φυλακή;
Θέλω να πω ότι αυτό το τραγούδι το αγαπώ πολύ, γιατί είναι ζωντανό για μένα».

Ζωντανεύουν οι μνήμες όταν αναφερόμαστε σε τόσο σημαντικά γεγονότα, σε τόσο ξεχωριστούς ανθρώπους, σε εποχές αξεπέραστου ηρωισμού. Αλλά και ο χώρος έχει κάτι το μοναδικό. Μπορεί να φαντάζει κοινή η ιστορία του, αλλά έχει τη δική της ιδιαιτερότητα. Μοιράζεται γεγονότα που επαναλήφθηκαν αμέτρητες φορές και με πανομοιότυπο τρόπο σε όλα τα φρούρια της αντίδρασης του τόπου, ωστόσο διατηρεί και μια ξεχωριστή “φυσιογνωμία”. Και το κυριότερο μάς φέρνει στο νου τις αναμνήσεις ενός παιδιού που μεγάλωσε κοντά στις φυλακές. Χρόνια πολλά μετά την εποχή των άγριων διώξεων, σε συνθήκες “ομαλότητας” και “κοινωνικής ειρήνης”...

Το παιδί αυτό θυμάται το Γεντί Κουλέ κατ ́ αρχήν σαν σωφρονιστικό κατάστημα για ποινικούς κρατουμένους. Έχουν χαραχθεί λίγο θολά στη μνήμη του κάποιες απόπειρες αποδράσεων, λίγα πιστολίδια στον αέρα κι έπειτα το οριστικό κλείσιμο των φυλακών και η μεταφορά των κρατουμένων. Όλα αυτά κάπου στα τέλη της δεκαετίας του ΄80. Τέτοιες ήταν οι άμεσες εμπειρίες του από το χώρο. Σύντομα, όμως, τούτες οι παιδικές θύμησες καλύφθηκαν από διηγήσεις και διαβάσματα για το χρονικό του Επταπυργίου, για την “πραγματική ιστορία” του. Και ήταν τόσο δυνατές αυτές οι αφηγήσεις που πολύ σύντομα σφηνώθηκαν στο μυαλό του μικρού παιδιού, που ένιωθε περισσότερο σαν να είχε ζήσει στο Γεντί Κουλέ εκείνης της περιόδου παρά σε κείνο με το οποίο είχε έρθει σε επαφή με τα ίδια του του τα μάτια και τα αυτιά. Διηγήσεις και διαβάσματα που συγκλόνισαν τον “κόσμο του παιδιού”, έτσι που να μην μπορούμε να πούμε με σιγουριά τι πορεία θα είχε ακολουθήσει στα κατοπινά του χρόνια δίχως την επαφή με ένα τόσο σημαντικό διαπαιδαγωγητικό υλικό.

Είναι ορισμένα γεγονότα που μπορεί να παίξουν ιδιαίτερα καθοριστικό ρόλο στις πεποιθήσεις και στην ευρύτερη κοσμοθεώρηση του ανθρώπου. Ασφαλώς από μόνο του ένα γεγονός δεν αρκεί. Ο άνθρωπος διαμορφώνεται ως προσωπικότητα στη βάση πολλαπλών επιδράσεων με κοινωνικό- πολιτισμικό περιεχόμενο. Αλλά σε αυτό το έδαφος, είναι πολύ πιθανό ένα συγκεκριμένο γεγονός να χτυπήσει στο αδύναμο σημείο του χαρακτήρα ενός ατόμου, να αγγίξει μια ευαίσθητη χορδή του και να επηρεάσει καθοριστικά τον προσανατολισμό της προσωπικότητάς του, να αναδιατάξει άρδην τις ιεραρχήσεις και τους στόχους της ζωής του. Σαν τον παππού του παιδιού, ο οποίος είχε μεγαλώσει σε βασιλική οικογένεια, αλλά η δολοφονία του αδερφού του αναποδογύρισε τον εσωτερικό του κόσμο. Τον θείο Χατζή τον είχαν σκοτώσει με μια κοτρώνα που έριξαν στο κεφάλι του από ένα μπαλκόνι το Μάη του ́36, στα γεγονότα που είχαν συγκλονίσει την πόλη της Θεσσαλονίκης. “Από τότε πήραν στροφή τα μυαλά μου”, έλεγε ο παππούς του παιδιού, “κι έγινα κομμουνιστής”.

Από τη γιαγιά του είχε μάθει πως “στο παλιό το σπίτι” η πίσω αυλή επικοινωνούσε με τον προαύλιο χώρο των φυλακών. Ορισμένα συρματοπλέγματα ήταν η κοκκινή γραμμή, αν και δεν ήταν ικανά να αποτρέψουν τις άμεσες και συχνές επαφές με τους φυλακισμένους. Ο παππούς και η γιαγιά του παιδιού έδιναν τσιγάρα και φαγητό στους κρατουμένους, ό,τι στερούταν κάποιος φυλακισμένος. Μόνο την ελευθερία του δεν μπορούσαν να του δώσουν... Εκείνη ήταν ζητούμενο για όλους!
“Και γιατί βοηθούσαμε άτομα που ήταν στη φυλακή;”, ήταν η εύλογη απορία του μικρού παιδιού. Πώς να εξηγήσεις σ ́ ένα παιδάκι ότι αυτοί που βρίσκονταν πίσω απ ́ το συρματόπλεγμα ήταν καλοί άνθρωποι, αγωνιστές που θυσίαζαν το προσωπικό τους βόλεμα για το κοινό καλό, που έδιναν και τη ζωή τους ακόμα για την πρόοδο της ανθρωπότητας; Τι να του πεις για να καταλάβει ότι οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν εγκληματίες και ότι η παράνομη δράση τους ήταν ηθικά δικαιολογημένη και κοινωνικά αναγκαία;
Η γιαγιά του μικρού είχε βρει τη λύση: “Αφού ήταν κομμουνιστές!”. Έτσι απλά και ξάστερα τον έβαλε στο ψητό. Σαν να του έλεγε ότι στη δημοκρατία μας υπάρχουν κάποιες ιδέες οι οποίες, όταν κατακτήσουν τους ανθρώπους και γίνει δυνατή η εφαρμογή τους, χαρακτηρίζονται εγκληματικές, παράνομες και οι φορείς τους πρέπει αναλόγως να τιμωρηθούν. Αλλά ήταν και μια προσωπική προειδοποίηση: Σου το ξεκαθάρισα από νωρίς. Άπαξ και μπλέξεις με τους κομμουνιστές θα κακοπεράσεις! Η απόφαση δικιά σου...

Έκτοτε, το παιδί της διήγησής μας περνούσε κάτω από τα κελιά και έκανε να ζωντανεύουν μπροστά του οι σκηνές που κυριαρχούσαν στις περιγραφές των γηραιότερων. Άνθρωποι βασανισμένοι, άπλυτοι, φαντάσματα του εαυτού τους, με γένια μακριά και μαλλιά κατσαρωμένα. Αλλά και με μια καθαρότητα στο βλέμμα, σημάδι της ακλόνητης πίστης τους ότι η μάχη που χάθηκε ήταν προσωρινή. Νέα πεδία ανοίγονταν μπροστά κι η τελική νίκη θα ήταν δική τους!

Αλλά υπήρχε και η άλλη πλευρά, οι χωροφύλακες, οι βασανιστές, οι χαφιέδες. Το παιδί της ιστορίας μας δεν τους είχε δει ποτέ, αλλά έμαθε για την ύπαρξή τους από ένα βιβλίο που είχε πέσει στα χέρια του. Το βιβλίο ανέφερε και ονόματα. Έτσι, για την απόδοσή τους στη δικαιοσύνη του μέλλοντος... Αλλά ένα από τα ονόματα τού ήταν γνώριμο. “Μα είναι γείτονάς μας! Είναι αλήθεια; Ο γέρος που μένει παραδίπλα και σέρνει το πόδι του βασάνιζε τους συντρόφους μας;”, μονολογούσε και αναρωτιόταν ο μικρός. Η παιδική του αθωότητα κλονίστηκε. Τελικά οι άνθρωποι δεν είναι πάντοτε αυτό που δείχνουν. Του το επιβεβαίωσαν κι οι μεγαλύτεροι. Οι οποίοι, μάλιστα, θεώρησαν το γεγονός ότι κατέληξε κουτσός σαν σημάδι της “θείας δίκης”, σαν τιμωρία για τα χτυπήματα, τις κλοτσιές που έδινε στους αγωνιστές κατά τη διάρκεια των βασανιστηρίων. Αλλά ο μικρός μας βρήκε έναν καλύτερο τρόπο για να τον τιμωρήσει. Μαζί με έναν φίλο του, ένα καλοκαιρινό βραδάκι, σταμάτησαν μπροστά στο (συνταξιούχο τότε) βασανιστή και επίτηδες τον ρώτησαν: “Κυρ-Νίκο, τι δουλειά έκανες παλιά;”. Ο παλιός χωροφύλακας ένιωσε αμέσως ντροπή, δίστασε να απαντήσει και τελικά τους είπε ότι ήταν “δημόσιος υπάλληλος”... Υπάρχει μεγαλύτερη τιμωρία για έναν γέροντα από την ντροπή που νιώθει για τα πεπραγμένα της προηγούμενης άχαρης και θλιβερής ζωής του;

Με σύντροφο το παιδάκι της ιστορίας μας ανακαλύψαμε κρυφές πλευρές των φυλακών του Επταπυργίου. Μετά μάθαμε κι άλλα πολλά. Για άπειρες εκτελέσεις, για θαμμένους “στο πίσω μέρος των φυλακών”, για φρικιαστικά βασανιστήρια, την Κούλα Ελευθεριάδου, τον Νικηφορίδη... Τι περίεργα που νιώθεις όταν διαβάζεις ότι ο Νίκος Νικηφορίδης, 23 χρονών παλικάρι, εκτελείται κατηγορούμενος για “την συλλογήν υπογραφών διά την ειρήνην”! Πόσο παράλογος φαντάζει ένας τέτοιος κόσμος στα μάτια ενός μικρού παιδιού! Αλλά οι ιστορίες είναι πολλές, για ανώνυμους και επώνυμους. Για όλους εκείνους που με το αίμα τους χάραξαν το δρόμο που πρέπει να διαβούμε προς το “βασίλειο της λευτεριάς”. Ο τόπος σφύζει από ηρωικές πράξεις και ανδραγαθήματα ανθρώπων μεγάλου διαμετρήματος, υπερανθρώπων της κοινωνικής απελευθέρωσης.

Και μέσα σ ́ ένα τέτοιο κλίμα, μάθαμε και για έναν παιδικό ηρωισμό. Στα πρώτα βήματα της εφηβείας του, πρώτη ή δευτέρα γυμνασίου, ο μικρός της αφήγησής μας έκανε κι αυτός το μικρό του κατόρθωμα. Το πρωί εκείνης της μέρας είχε χτυπήσει σοβαρά με το ποδήλατό του. Η ακτινογραφία στο γόνατο δεν έδειξε καθαρά αν πρόκειται για κάταγμα. Ο γιατρός αποφάσισε να μην του βάλουν γύψο, αλλά συνέστησε “αυστηρή ακινησία”. Αλλά το βράδυ θα γινόταν ένα πολύ σημαντικό γεγονός. Το κόμμα διοργάνωνε εκδήλωση μνήμης και τιμής στους πεσόντες ήρωες του Γεντί Κουλέ. Θα ήταν και ο Χαρίλαος. Ο μικρός μας δεν μπορούσε να λείψει. Του ήταν αδύνατο να βρίσκεται καθηλωμένος τη στιγμή που η εκδήλωση θα αφορούσε ανθρώπους που ξεπέρασαν κατά πολύ τους εαυτούς τους. Ξεπέρασαν τη σωματική τους διάπλαση, τις αντοχές τους, τις ιδεολογικές προκαταλήψεις, τις νουθεσίες του κοινωνικού περιγύρου, την πίεση για ψωμί, επιβίωση. Κι εκείνος δεν θα μπορούσε να ξεπεράσει ένα απλό χτύπημα στο γόνατο; Μόνος στο σπίτι, αφού όλη του η οικογένεια είχε πάει να τιμήσει τους αγωνιστές, πήρε τη μεγάλη απόφαση! Έβαλε στοίχημα με τον εαυτό του και όντως την κέρδισε τη μάχη. Έκανε με καμάρι τον ηρωισμό του...

Αλλά η μέρα εκείνη σημαδεύτηκε κι από ένα άλλο σημαντικό συμβάν. Ο Χαρίλαος είχε μια φευγαλέα συνάντηση και με τη γιαγιά του νεαρού μας “ήρωα”. Αντάλλαξαν ένα συντροφικό χαιρετισμό, τη φίλησε σταυρωτά και της χάρισε ένα κατακόκκινο γαρίφαλο, που του είχαν προσφέρει άλλοι σύντροφοι. Ο νέος, υπερήφανος που είχε δει από μακριά το κάτασπρο κεφάλι του καπετάν-Γιώτη να ξεχωρίζει πάνω απ ́ όλους τους άλλους, ήταν πλέον χαρούμενος και για τη συνάντηση που μόλις περιγράψαμε. Η δε γιαγιά του περηφανευόταν ως το θάνατό της για το φιλί που εισέπραξε. Ενώ το λουλούδι βρήκε τη θέση του στο εικονοστάσι του σπιτιού. Για να γίνει σύμβολο της ενότητας των νεκρών με τους ζωντανούς, αυτής της λεπτής διαλεκτικής θανάτου και ζωής, κόλασης και παραδείσου, που με τρόπο τόσο γλαφυρό και τραγικό υπενθυμίζει σε κάθε μας βήμα το “καθαρτήρι” του Γεντί Κουλέ.

(Με αφορμή την προφεστιβαλική εκδήλωση της ΚΝΕ στο Γεντί Κουλέ)

Κυριάκος Ι.

Όσοι είστε γραμμένοι στη λίστα του ομίλου θα είδατε εκεί το κείμενο και μάλιστα με σωστό τονισμό (στο μπλοκ βγήκε έτσι κι η κε δε μπορούσε παρά να πάει με τα νερά του).
Υστερόγραφο με εντυπώσεις από την εκδήλωση όμως μόνο εδώ θα δείτε.

Τρία πράγματα ξεχώρισαν από την εκδήλωση.
-Η αποστροφή του πρωτούλη για το νίκο ζαχαριάδη και το φλωράκη.
Ο κόσμος ενισχύει το κόμμα απ' το υστέρημά του. Όλοι ξέρουν τι περιουσία έχουν τα στελέχη του κόμματος. Ο ζαχαριάδης έχει μόνο δυο μέτρα γης στο πρώτο νεκροταφείο αθηνών κι ο φλωράκης άλλα δύο στο παλιοζογλώπι.
Οι αστοί ηγέτες τι περιουσία άφησαν πίσω τους...;

-Ο λάκης με τα ψηλά ρεβέρ που είναι μεγάλη μορφή του κινήματος.
Άφηνε το τραγούδι στις μάζες. Δικό σας. Από κάτω τραγουδούσαν δυο-τρεις κι αυτός επικροτούσε. Έτσι μπράβο, ψόφια!

Είπε εχθρό της επανάστασης ένα παιδάκι που ανέβηκε στη σκηνή κι ευχήθηκε στην κνε να πιάσει διψήφιο ποσοστό φέτος στις εκλογές(;) αν και το εύχεται πολλά χρόνια φέτος.

-Και το άκρως συμβολικό κλείσιμο: σα βγω από αυτή τη φυλακή...

Νενικήκαμεν

Αν και το παπαγαλάκι του κρεμλίνου θεωρεί πως ηττηθήκαμε κατά κράτος. Σαράντα χιλιόμετρα ποδαρόδρομος και μία καμένη γάμπα(!) δικαιολογούν τα πάντα. Ακόμα και ηττοπάθεια.

Ξεκινήσαμε πρωί από το μαραθώνα με γέλια και χαρές που όσο πήγαινε κοβόντουσαν. Πάνω στο κέφι αναφέραμε τη νδε (τι να κάνει αυτή η ψυχή;) κι ευθυμήσαμε. Κι ύστερα το σύλλογο φίλων περιστεράς η ειρήνη στο γκύζη. Που με τη διαλεκτική του κινήματος στην πορεία θα γίνει σύλλογος φίλων ειρήνης η περιστερά, και σε ένα βάθος ρυάκι του ααδμ κι αντικαπιταλιστική συνείδηση. Γιατί όπως έλεγε κι ο σύντροφος με το μουσάκι μέχρι και στις αντικαπνιστικές λέσχες πρέπει να έχουμε παρέμβαση. Άλλο αν καπνίζουν όλοι οι σφοι σαν φουγάρα.

Όταν η κεφαλή της πορείας έφτανε στο σύνταγμα, τα τελευταία μπλοκ μόλις ξεκινούσαν από την αφετηρία στο μαραθώνα.
Ε, καλά όχι ακριβώς. Ξεκινήσαμε κάτι εκατοντάδες και το πήγαμε σε στιλ οδύσσειας. Στην αρχή λιγοστεύαμε σαν τους συντρόφους του πολυμήχανου αλλά στο τέλος πληθαίναμε σαν τους μνηστήρες της πηνελόπης.

Μόνο ο τούσας κι ο αγγουράκης ήταν μαζί μας από την αρχή. Κι ο τούσας ήταν χτες και στο λιμάνι.
Αλλά η πραγματική μορφή ήταν ο αγγουράκης. Εναλλακτικός κουκουές που λέει και το παπαγαλάκι. Σε ένα διάλειμμα στην παλλήνη αναρωτιόταν γιατί δεν είχαμε φέρει μαζί και ποδήλατα. Κι όταν του πρόσφεραν κολοκυθόπιτα που έφτιαξε η τοπική κοβα με τα χεράκια της προσπέρασε το τάπερ με αυταπάρνηση. Κρίμα γιατί με κολοκυθάκι θα ήταν τέλειος συνδυασμός. Νότα δροσιάς μες στο ζόρι της ημέρας.

Είχε κι ένα καπελάκι θαλάσσης από αυτά που φορούσε ο βουτσάς στις ταινίες του εξήντα κι έχουν μεγάλη πέραση στον όμιλο -όπως καθετί παλιομοδίτικο άλλωστε.
Είχαμε γενικά τρελό καπέλωμα και μάλιστα οικειοθελές. Οι πιο πολλοί με καπελάκια του κόμματος απ' τις 15 μάη. Εμείς ως επιρροές προτιμήσαμε αυτά της εδυε. Που λέει και το ένα έβδομο κάθε φορά που ακούω προεκλογικά την αλέκα για τους φίλους που είναι κοντά μας αλλά δε συμφωνούν σε όλα, λέω μέσα μου: εγώ είμαι αυτός, για μένα το λέει.

Ήταν κι ένας σύντροφος με δικό του εξοπλισμό, κουβανέζικο λάβαρο και μπλουζάκι CCCP με τον ύμνο της σοβιετίας, αλλά στη μπρεζνιεφική εκδοχή, χωρίς στάλιν στους στίχους. Κι ο συνεργάτης του με ένα σκουπόξυλο και μια απροσδιόριστου περιεχομένου σημαία στα χρώματα της ινδίας.

Μια ωραία ατμόσφαιρα παραλίας με χαλαρές γραμμές και μυρωδιά αντηλιακού στον αέρα. Η πορεία έσπασε στα δύο κι εμείς κάναμε ως συνήθως τους κεντριστές, μη τυχόν μείνουμε τελείως πίσω και μας φάνε τα όρνια.

Κάτι σφισσες είχαν αγκαλιά τις ντάνες με το ρίζο και στο τέλος της μέρας μπορούσαν να διαβάσουν στον πήχη τους το οπισθόφυλλο.
Μία απ' αυτές τις μέρες που οι σύντροφοι δεν έχουν να χάσουν παρά μόνο τις αλυσίδες τους, για να μην ιδρώνουν και κολλήσουν με τον διπλανό τους. Ευτυχώς ξεκινήσαμε εξ αρχής μπουλουκηδόν χωρίς αλυσίδες και το κρατήσαμε. Γιατί έτσι και γίνει η αρχή, ό,τι γράφει δεν ξεγράφει. Η διατροφική αλυσίδα μπορεί να σπάσει, η συντροφική ποτέ.

Στο δρόμο βρίσκαμε χαλκομανίες με πτώματα από κουνέλια και πάλαι ποτέ ζωντανά και παίρναμε θάρρος. Λευτεριάς λίπασμα οι πρώτοι νεκροί. Λες κι εμείς να βρούμε την τύχη τους;
Με αγώνες τιμάμε τους νεκρούς μας, είναι ζωντανοί στη μνήμη του λαού μας, φώναζε η ντουντούκα και παρηγορούσε τον κόσμο. Τουλάχιστον δεν θα πάμε άκλαυτοι, ως παράγοντες του κινήματος.

Κάτι εκπαιδευμένα μαντρόσκυλα του συστήματος αλυχτούσαν ενάντια στους φίλους της ειρήνης. Μια κυρία στα χανιά μας έλεγε ότι το σκυλάκι της μπορεί και της μιλάει κι ο σκληρός διαλεκτικός έπρεπε να της εξηγήσει με τακτ ότι σίγουρα εκφράζει κάποια συναισθήματα, αλλά έναρθρο λόγο δε μπορεί να εκφέρει. Λίγο αργότερα όμως μας έλεγε για τα κομματοσκυλάκια στις πορείες που γαβγίζουν με ταξικό ένστικτο τους μπάτσους.
Με άλλα λόγια, δεν χρειάζεται να μπορείς να αρθρώσεις λόγο για να έχεις ταξική συνείδηση. Ζωντανή απόδειξη ο καψής του μέγκα.

Όσο ακόμα είχαμε όρεξη πιάσαμε τις αναλύσεις.
Το παπαγαλάκι θυμήθηκε την προ δεκαετίας τρέλα με την παγκοσμιοποίηση. Μία από τα ίδια λέει το κκε, μόνο για ιμπεριαλισμό μιλάει, χάνει τη συγκυρία, δεν εξηγεί τίποτα στο σήμερα. Κι ύστερα πέρασε ο καιρός και η καινούρια μόδα και βρήκαμε άλλο φασούλι με το χρέος για να πούμε μία από τα ίδια για το κόμμα που λέει τα ίδια.

Ο προλεταριακός μύθος λέει ότι τις πρώτες μου πορείες τις έκανα με το θηλυκό μου γονιό πάνω σε καροτσάκι. Αυτή τη φορά όμως δεν υπήρχε ούτε θηλυκός γονιός, ούτε κανείς πρόθυμος να με σύρει με καροτσάκι κι έπρεπε να βαδίσουμε το δύσκολο δρόμο.
Το πάθος για την ειρήνη είναι δυνατότερο απ' όλες τις φουσκάλες.

Είναι μαζί μας κι οι τρεις γιοι του λαμπράκη.
Προσοχή σύντροφοι, ο ένας είναι πασόκος. Εδώ βγήκε σκάρτος ο γιος του μπελογιάννη, αυτός θα γλίτωνε;

Καταπίνουμε τους ενδιάμεσους σταθμούς και τα στάδια προς το σοσιαλισμό μέχρι το τελευταίο όπου θα μας αποθεώσουν τα πλήθη. Στους δήμους μας περιμένουν δημόσιες σχέσεις και μπουκαλάκια με νερό. Χρειαζόμαστε τα δεύτερα και κάνουμε τακτικό συμβιβασμό.

Ο πασόκος της αγίας παρασκευής μας είπε για γκλάσνοστ και διαφάνεια. Ενώ αυτός της νέας μάκρης δεν έχει ετοιμάσει τίποτα και ψέλλισε με το ζόρι τρεις φράσεις. Ημέρα μνήμης... αγώνας για δημοκρατία... τιμούμε τον αγωνιστή και τον άνθρωπο... τελεία.
Τον νοστάλγησα όμως στο πικέρμι όπου δεν ήταν κανείς να μας περιμένει και μπουκάραμε στο εργοστάσιο του μπουτάρη που είχε λάστιχα και δέντρα με σκιές. Επιτέλους και κάτι καλό από αυτή τη συνεργασία.

Η αμέσως επόμενη στάση λεγόταν Μοναξιά! Για να μας θυμίσει ότι εκτός από τον ιμπεριαλισμό υπάρχει κι αυτή. Οι σύντροφοι στους χώρους δουλειάς βλέπουν από πρώτο χέρι πως δένουν διαλεκτικά αυτά τα δύο.

Επόμενη στάση... πληρωμών. Και μετά κρατικοποίηση τραπεζών, έξοδος από το ευρώ και σοσιαλισμός. Τερματικός σταθμός. Παρακαλούνται οι επιβάτες να συνεχίσουν πεζοί προς την αταξική κοινωνία. Προσοχή στο (θεωρητικό) κενό.

Το φορτηγάκι με τη ντουντούκα μας έδινε θάρρος στα δύσκολα.
Η ζωή τραβάει την ανηφόρα με σημαίες και με ταμπούρλα. Τούτο το κόμμα είναι δικό τους και δικό μας. Δε μπορεί κανείς να μας το πάρει. Πες τον παπασταύρου προσευχή να κάνει (να σχωρεθούν τα διαγραμμένα μας) πες το μουεζίνη, πες και τον ιμάμη. Εγώ δε ζω γονατιστός είμαι της γερακίνας γιος. Τα παιδιά του λαού συσπειρώνονται στην πκσ και τη βρίσκουν με καζαντζίδη.

Λεβέντης εροβόλαγε. Ωραίο τραγούδι, αλλά οι καταλήξεις του είναι αθηναϊκή προπαγάνδα ποιητική αδεία. Άκου εκεί, φτερούγαγε...
Εκτός από το τυρί οι αθηναίοι σύντροφοι λένε λάθος και το αυτοί σκοτώσαν. Το φωνάζουν ανάποδα: φονιάδες των λαών αμερικάνοι, αυτοί σκοτώσαν λαμπράκη, μπελογιάννη.

Κι η φρειδερίκη μαζί, όχι μονάχοι τους, έλεγε δίπλα ένας γεράκος.
Κι ο πλαστήρας επίσης, αλλά δεν χωράει στο σύνθημα, τι να κάνουμε τώρα. Όπως ξαναλέει το ένα έβδομο ήταν απ' αυτούς τους γεράκους που τα λένε όλα σωστά και με συναίσθημα και στο τέλος τους λες.
Εντάξει, έτσι είναι, αλλά τι θες δηλαδή να γίνει τώρα;

Η σφισσα στο φορτηγάκι έβαζε συνέχεια τα ίδια τραγούδια κι έκοβε στη μέση όσα δεν της άρεσαν. Ένα-δυο αποτυχημένα συνθήματα με ελληνόπουλα κι ευρώ που σκορπάν έφαγαν άκυρο από τα κάτω κι αριστερά. Όπως κι ένα ακόμα καλτ που ξεκινούσε κάπως έτσι: δυο χιλιάδες τόσοι φαντάροι στην ασία... το μυαλό κόλλησε εκεί, η συνέχεια δεν είχε καμία σημασία.
Αλλά μες στις σήραγγες με τον αντίλαλο ακουγόμασταν σα να 'μασταν μυριάδες, παίρναμε θάρρος και φωνάζαμε ό,τι και να έλεγε.

Φτάσαμε στο σύνταγμα βέβαιοι ότι η συμμαχία με το φιλειρηνικό κίνημα πατούσε γερά στα πόδια της. Εμείς πάλι όχι. Ανίκανοι για το παραμικρό βήμα είτε μπρος, είτε προς τα πίσω για να πάρουμε φόρα.
Ψάχναμε μόνο τον παφίλη να του πούμε νενικήκαμεν και να ξεψυχήσουμε ευτυχισμένοι.

Για το σκληρό διαλεκτικό

Το σημερινό ποστ θα είναι λίγο τεμπέλικο, βασικά αντιγραφή άλλων κειμένων για ένα θέμα αρκετά σημαντικό που επέλεξα να μην αναφέρω πιο πριν γιατί θα έπεφτε πάνω στις απεργίες και θα χανόταν.
Έχει να κάνει με το σκληρό διαλεκτικό πατέλη, την αρνητική του κρίση και τη στάση της αριστερής διανόησης, ως συνέχεια κι από το προηγούμενο κείμενο. Επομένως είναι θέμα με πολιτικές προεκτάσεις, όχι προσωπικό.

Καταρχήν η ανακοίνωση του ομίλου της αθήνας ως εισαγωγή και για τα γεγονότα.

Κατά την συνεδρίαση του εκλεκτορικού σώματος του Γενικού τμήματος του Πολυτεχνείου Κρήτης ο σ. Δημήτρης Πατέλης κρίθηκε …ακατάλληλος να εξελιχτεί στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή με 5 ψήφους υπέρ της εξέλιξης, 3 κατά και 3 λευκά (στη συγκεκριμένη περίπτωση τα λευκά ισοδυναμούν με κατά). Με μια πρώτη ματιά το ζήτημα μοιάζει να αφορά την ακαδημαϊκή κοινότητα και τον ίδιο τον κρινόμενο.

Το ζήτημα όμως δεν είναι προσωπικό ή ακαδημαϊκό.
Αφορά το σύνολο της κομμουνιστικής αριστεράς, το φοιτητικό και ευρύτερα εκπαιδευτικό κίνημα. Εντάσσεται δε στην εκτεταμένη και μανιώδη αντίδραση που ζούμε το τελευταίο διάστημα, με κύριες εκφράσεις την ντε φάκτο άρση του ασύλου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, την κατάληψη του κτιρίου Παπαδόπετρου από τον γνωστό και μη εξαιρετέο πραξικοπηματικώς ασκούντα τη διοίκηση του Πολυτεχνείου Κρήτης Γρυσπολάκη και μια σειρά άλλα. Και τώρα αυτός, ο «άρχων» του ΠΚ, μαζί με έναν πρώην κνίτη (Ψύλλος) ως εκπρόσωπο του ακαδημαϊκού καθηγηταριού και έναν νυν «θεωρητικό» της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς (Λιοδάκης) σε ρόλο δοσίλογου-κουκουλοφόρου, συνέπραξαν σε μια «ανίερη» συμμαχία.

Αυτή η απόφαση στρέφεται πρωτίστως κατά της διεθνούς σχολής «Λογική της ιστορίας», και των ομίλων μελέτης επαναστατικής θεωρίας μέλος των οποίων είναι και ο σ. Δημήτρης, αλλά έχει και πολλούς άλλους αποδέκτες. Στο πρόσωπο του σ. Δημήτρη χτυπούν τον πρωτοπόρο, επαναστάτη δάσκαλο. Πρωτοπόρο τόσο στην έρευνα, στην επιστήμη, όσο και στους αγώνες για κοινωνική χειραφέτηση. Το επιστημονικό του έργο δεν είναι ουδέτερο, αλλά στρατευμένο στο κομμουνιστικό ιδεώδες, το οποίο διερευνά μέσω των νομοτελειών που διέπουν την κοινωνία και την ιστορία της, της επιστήμης ως άμεσης παραγωγικής δύναμης και το ρόλο της σήμερα και αύριο στην κατεύθυνση της κομμουνιστικής χειραφέτησης της ανθρωπότητας. Αυτά όμως δε συνάδουν με το λογικό θετικισμό, που ασπάζονται κάποιοι, ή με τον μεταμοντέρνο πλουραλισμό και τις πολλές αλήθειες κάποιων άλλων.

Ο ρεβανσισμός αυτής της απόφασης σχετίζεται με τις φοιτητικές και ευρύτερα πανεπιστημιακές κινητοποιήσεις για το άρθρο 16, την κεφαλαιοκρατική «αναβάθμιση» του δημόσιου πανεπιστημίου, και αφορά άμεσα όλους όσους συμμετείχαν σ’ αυτές και/ή τις υποστήριζαν. Αφορά όχι μόνο το ΠΚ, αλλά ευρύτερα τους φοιτητές και καθηγητές, τους πραγματικούς επιστήμονες, που δεν υποτάσσουν την έρευνα στην κερδοφορία του κεφαλαίου, αλλά στις ανάγκες τις ανθρωπότητας. Ο ρόλος του δάσκαλου-κομμουνιστή στο πανεπιστήμιο πρέπει να είναι εντός, εκτός κι εναντίον.

Το αστικό πανεπιστήμιο δε θέλει στους κόλπους του υγιείς, ανατρεπτικούς ανθρώπους, αλλά άβουλα όντα, υπηρέτες του συστήματος. Με αυτό τον τρόπο στέλνουν το μήνυμα σε δυνητικά επίδοξους αντιρρησίες, ταραχοποιούς. Οι διώξεις όμως εναντίων εκείνων που δε σκύβουν το κεφάλι, αποτελούν τιμή, όταν προέρχονται από τους παρατρεχάμενους του αστικού-επιχειρηματικού πανεπιστημίου. Οι συμπράξεις με εκείνους που εκτελούν εντεταλμένη υπηρεσία του κεφαλαίου είναι ντροπή και αίσχος, ιδιαίτερα για τους αυτοαποκαλούμενους αριστερούς.

Οι μάσκες πλέον έπεσαν. Ο καθένας κρίνεται από τις πράξεις του, από τη συνέπειά του κι όχι από τα λόγια του. Οι «ανίερες» συμμαχίες δεν έχουν θέση εντός της αριστεράς, αν αυτή θέλει να λέγεται και να είναι αριστερά.

Τι τέλος πάντων είναι η αριστερά; Τι είδους αριστερά είναι αυτή που αδυνατεί να δείξει στοιχειώδη συντροφικότητα, αλληλεγγύη, ήθος; Σημάδια των καιρών και της κρίσης της αριστεράς. Και μετά απορούμε γιατί δε συσπειρώνει κόσμο, γιατί δεν την εμπιστεύεται…

Είναι καιρός όποιος θεωρεί τον εαυτό του αριστερό να πάρει θέση και ν’ αναλάβει τις ευθύνες του. Με ποιους θα πάει και ποιους θ’ αφήσει.
Έχουμε πόλεμο. Άλλωστε πάντα είχαμε πόλεμο με τέτοιου είδους αντιλήψεις από όπου κι αν προέρχονται.
Στον πόλεμο δεν υπάρχουν μόνο νίκες, υπάρχουν και ήττες. Τίποτα όμως δεν πάει χαμένο. Η τελική νίκη θα είναι δική μας!

Δημήτρη Πατέλη, η στάση σου, η συνέπειά σου λόγων και έργων αποτελεί παράδειγμα. Κάθε στάση ζωής αποτελεί παράδειγμα. Παράδειγμα -προς αποφυγή- αποτελεί και η στάση των κριτών σου.
Δεν είσαι μόνος, είμαστε δίπλα σου!

Αντίστοιχη ανακοίνωση έβγαλε κι ο όμιλος της θεσσαλονίκης. Αντ' αυτού θα προτιμήσω να παραθέσω ένα κείμενο που έγραψε σε πιο προσωπικό τόνο το παπαγαλάκι του κρεμλίνου πιάνοντας την ουσία από τα μαλλιά.

Σχετικά με τη μη εξέλιξη του σ. Πατέλη στη βαθμίδα του αναπληρωτή καθηγητή, θα ήθελα να κάνω τρία σχόλια. Εξυπακούεται ότι συμφωνώ πλήρως με τα κείμενα συμπαράστασης των ομίλων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη που ήδη κυκλοφορούν.

Το πρώτο αφορά το γεγονός καθαυτό. Σε συνθήκες κρίσης της κεφαλαιοκρατίας, η κρίση ενάντια τον σ. Πατέλη δεν είναι ούτε άσχετη, ούτε μεμονωμένη, αλλά ούτε και τυχαία. Εντάσσεται στη συνολική επίθεση του κεφαλαίου ενάντια σε οτιδήποτε προοδευτικό έχει απομείνει ως κατάκτηση στο χώρο της παιδείας και της εργασίας.

Tο πανεπιστήμιο της αγοράς δεν αντέχει αιρετικούς όπως ο Δημήτρης. Δεν διανοείται πώς ένας πανεπιστημιακός, αντί να κάθεται στη βολή του ακαδημαϊκού άμβωνα, στρέφει το βλέμμα του στις αγωνίες και τα βάσανα του κόσμου της εργασίας. Θεωρούν αδιανόητο ένας δάσκαλος να παραμένει αταλάντευτα πιστός στα ιδεώδη της κομμουνιστικής χειραφέτησης και να μην χαμαιλεοντίζει σύμφωνα με την πρακτική “φρόνιμα και ταπεινά πάω με κείνον που νικά”...

Για όσους αφιερώνονται στη μελέτη της επιστήμης, είναι πλέον πρόδηλο ότι οι κεφαλαιοκρατικές σχέσεις έχουν γίνει στενός κορσές. Προκειμένου να επιβάλουν την οικονομική, πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία τους, οι πολυεθνικές, μέσω των κρατών-εκπροσώπων τους, επιδίδονται σε ένα ανελέητο κυνήγι όσων ξεφεύγουν από τις θεσμικές περιχαρακώσεις της εμπορευματοποιημένη γνώσης και των "πνευματικών δικαιωμάτων".

Πρόσφατα διαβάσαμε ότι η Διεθνής Ένωση Πνευματικής Ιδιοκτησίας (IIPA), ζήτησε (υπαγόρευσε!) από τις ΗΠΑ να συντάξουν μια λίστα (“Λίστα 301” την αποκαλούν) αποτελούμενη από όσους έχουν το θράσος να χρησιμοποιούν λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Στη λίστα περιλαμβάνονται ολόκληρα κράτη, όπως η Ινδία, η Βραζιλία, η Ινδονησία (ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ, 04/03/10)...

Είναι προφανές ότι ακριβώς τα πολυτεχνεία αποτελούν τα ιδρύματα εκείνα που διεξάγουν αντίστοιχη έρευνα, και άρα συνιστούν προτεραιότητα για την εφαρμογή ακόμη πιο ασφυκτικών μέτρων ελέγχου της λειτουργίας τους. Η μέγγενη του κεφαλαίου θα σφίγγει όλο και περισσότερο τον κλοιό σε όσους προσπαθούν να αντισταθούν στην καταστροφή της επιστήμης. Πώς να χωρέσει και πώς να εξελιχθεί σε ένα τέτοιο ίδρυμα ο άνθρωπος που θεωρεί τη γνώση και την επιστήμη μορφή κοινωνικής συνείδησης, η οποία δεν υπόκειται σε ιδιωτική ιδιοκτησία αλλά πραγματώνεται διαμέσου της αλληλεπίδρασης μεταξύ των ανθρώπων και μπορεί να υπάρξει-αναπτυχθεί μονάχα στο βαθμό που συντονίζεται με τις τάσεις προοδευτικής ανάπτυξης της κοινωνίας;

Η απόφαση λοιπόν του “έκτακτου στρατοδικείου” υπαγορεύεται από την ασκούμενη πολιτική στο χώρο της παιδείας. Δεν είναι ότι δεν λαμβάνει υπόψη το επιστημονικό έργο του Δημήτρη. Το κάνει, αλλά με τέτοιο τρόπο που επιβεβαιώνει περίτρανα τη ρήση του Λένιν ότι στην κοινωνία της μισθωτής δουλείας, το να περιμένει κανείς αμερόληπτη επιστήμη (“αξιολογικά ουδέτερη”...) “είναι κουτούτσικη αφέλεια, που μοιάζει με το να περιμένει κανείς αμεροληψία από τους εργοστασιάρχες στο ζήτημα, αν θα πρέπει ν’ αυξήσουν το μεροκάματο των εργατών, ελαττώνοντας τα κέρδη του κεφαλαίου”.

Το δεύτερο σχόλιο που θα ήθελα να κάνω αφορά τον ίδιο το σύντροφο. Η αλληλεπίδραση μαζί του είναι μια πραγματική εμπειρία ζωής. Αναπροσανατολίζει όλες τις ιεραρχήσεις και όλους τους στόχους της ζωής. Τον σ. Πατέλη γνωρίζουμε από τα κείμενά του, από τις αναζητήσεις των ομίλων, μέσα από τα μαθήματά του, στην καθημερινή του ζωή. Η γνωριμία με την προσωπικότητα του Δημήτρη μάς κάνει ηθικά καλύτερους ανθρώπους, δίνει περιεχόμενο και βάθος στα συναισθήματά μας, μας ανεβάζει στις κορυφές των επιστημονικών προβλημάτων της εποχής μας, αλλάζει άρδην τον τρόπο που βλέπουμε τον κόσμο, ριζοσπαστικοποιεί τη στάση ζωής μας.

Είναι αδύνατο και αδιανόητο σε έναν δάσκαλο τέτοιου βεληνεκούς να ξεχωρίσεις την παιδαγωγική και επιστημονική του διάσταση από το όλον της προσωπικότητάς του. Και δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά: είναι θέμα συνέπειας, λόγων και έργων, βαθειάς κατανόησης των αναγκών της ανθρωπότητας, αίσθημα ευθύνης απέναντι σε κάθε συνομιλητή. Τελικά, πρόκειται για επαναστατικά χαρακτηριστικά που όλοι μας αγωνιζόμαστε να σφυρηλατήσουμε εμπνεόμενοι και μορφωνόμενοι από το έργο και το λόγο του σ. Πατέλη.

Παρά το γεγονός ότι κάποιοι με διδακτορικά στη σχολή του Γκαίμπελς αποφάνθηκαν στο δίκτυο ότι την όλη συζήτηση έχουν ανοίξει “τίποτα διδακτορικοί και μεταπτυχιακοί”, είμαι υπερήφανος και τυχερός που με τον Δημήτρη συνδέομαι και μέσω της διδακτορικής μου διατριβής, στην οποία είναι ο επιβλέπων καθηγητής. Για μένα αποτέλεσε και αποτελεί λογική συνέχεια των προβληματισμών μας στα χρόνια ύπαρξης και λειτουργίας των ομίλων. Σε καμία περίπτωση δεν αποτελεί μοναχικό δρόμο, αλλά συλλογική προσπάθεια στόχος της οποίας είναι η συμβολή στην κατανόηση φλεγόντων ζητημάτων για την επιστημονική θεμελίωση των προταγμάτων κοινωνικής χειραφέτησης και οικοδόμησης της μοναδικής εναλλακτικής της κεφαλαιοκρατίας κοινωνίας, του κομμουνισμού.

Η υποστήριξη της υποψηφιότητάς μου από τη μεριά του ήταν ένας πραγματικός άθλος και χωρίς τη δική του στάση ένα θέμα με ξεκάθαρα μαρξιστικές αναφορές θα είχε πεταχτεί στα αζήτητα. Και αυτό το πεδίο υπήρξε χώρος σύγκρουσης του Δημήτρη με τις κυρίαρχες αντιλήψεις, αλλά και με τους δήθεν αριστερούς αυλοκόλακες. Υπήρξε και για τον αντίπαλο ευκαιρία να εκτοξεύσει άλλη μια επίθεση στον ίδιο. Από πρώτο χέρι είδα τη σπάνια ικανότητα ενός ανθρώπου να μετατρέπει συνειδητά τις ανάγκες άλλων ανθρώπων (τις δικές μου στην προκειμένη περίπτωση) σε εσωτερική παρώθηση, σε αγωνία για τη στήριξη του συντρόφου, σε αυταπάρνηση και ετοιμότητα ανά πάσα στιγμή να πολεμήσει με την αντίδραση.

Σε μια τέτοια παιδαγωγική σχέση δεν μπορούμε παρά να δούμε το πρόπλασμα των κομμουνιστικών σχέσεων του μέλλοντος, την κομμουνιστική αλληλεπίδραση εκπαιδευτή και εκπαιδευόμενου. Ο σεβασμός στην άποψη, ακόμη και στις ανεπάρκειες του άλλου, η διακριτικότητα στο χειρισμό λεπτών ζητημάτων, η ικανότητα να ανοίγει ορίζοντες στις παντοειδείς αναζητήσεις, η ετοιμότητα για αρωγή στις όποιες περιπλοκές του βίου και του έργου είναι ελάχιστα, αλλά ενδεικτικά του γεγονότος ότι η παιδαγωγική διάσταση διατρέχει το σύνολο της προσωπικότητας του Δημήτρη.

Ένα από τα πράγματα που κάνει εντύπωση σε όποιον έχει βρεθεί στο γραφείο του σ. Πατέλη στο Πολυτεχνείο Κρήτης είναι η μισάνοιχτη πόρτα του που αφήνει να περνά φως προς τα έξω, προς ένα σκοτεινό διάδρομο ερμητικά κλειστών γραφείων... Προσωπικά, έχοντας διηγήσεις και παιδικές αναμνήσεις για το γραφείο του κομμουνιστή δήμαρχου στις Συκιές της Θεσσαλονίκης, του οποίου η πόρτα ήταν μονίμως ανοιχτή στους δημότες (ενώ σήμερα πρέπει να διαβείς πολλούς κλητήρες, γραμματείς και παρατρεχάμενους...), δεν μπορούσα να μην κάνω τη σύγκριση. Ο αυθεντικός αγωνιστής, ο επαναστάτης μπορεί να υπάρξει μονάχα σε σύνδεση με τις αγωνίες του περίγυρού του, οφείλει να είναι ανοιχτός σε εξωτερικά ερεθίσματα. Αργότερα μάθαμε ότι η ανοιχτή πόρτα δεν είχε μόνο συμβολικό χαρακτήρα. Πολλάκις φιλοξενηθήκαμε στο σπίτι του Δημήτρη στο Κερατσίνι (για πανελλαδικές πορείες, διημερίδες κτλ.), το οποίο αποτέλεσε συνάμα κέντρο υποδοχής και φιλοξενίας όσων για διάφορους λόγους βρέθηκαν ανέστιοι στην πρωτεύουσα. Και είναι ακριβώς στο σπίτι του Δημήτρη που γράφω τώρα αυτές τις γραμμές...

Τέλος, θέλω να κάνω και ένα σχόλιο πάνω στη στάση και στις ευθύνες της αριστεράς, μιας και ένας από τους στρατοδίκες (αν όχι ο δήμιος...) στην υπόθεση του Δημήτρη Πατέλη είναι ο Λιοδάκης. Χωρίς να θέλω να γενικεύσω, αφού είναι προφανές ότι ο Λιοδάκης δεν εκφράζει το σύνολο του ΝΑΡ, εγείρεται ένα ζήτημα σχετικά με τη στάση του χώρου απέναντι σε ορισμένα άτομα, αντιλήψεις και πρακτικές. Προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι συγχρωτίζεται με δυνάμεις του ρεφορμισμού, ότι φλερτάρει με τα μπάχαλα και αναρχικές πρακτικές, ότι δέχεται εύκολα στις γραμμές του μεταμοντέρνους αρνητές του μαρξισμού και κάθε επιστημονικού ορθολογισμού, ότι ανέχεται τη στάση “μαρξιστών” διανοούμενων στην περίπτωση της εκδικητικής απόλυσης του Παλαιστίδη από τις εκδόσεις “Άγρα” (βλ. άρθρο του Κ. Μάρκου στο ΠΡΙΝ, 07/03/10)... Δεδομένων των παραπάνω, η παρουσία ενός Λιοδάκη στις γραμμές του ΝΑΡ δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό και η στάση ουδετερότητας στη σύγκρουση με τον Γρυσπολάκη αντικειμενικά βάζει πλάτες στην εφαρμοζόμενη πολιτική.

Είναι επιτακτική η ανάγκη να ξεκαθαρίσει τη στάση του ο χώρος και να διαχωριστεί από ρεύματα και πρακτικές που θυμίζουν τόσο μαρξισμό όσο το ΠΑΣΟΚ θυμίζει τις ιδρυτικές αρχές της Β' Διεθνούς! Σε αντίθετη περίπτωση θα νομιμοποιούμαστε να μιλάμε για παγιωμένη αντίληψη και θέση αρχής. Οφείλουμε όμως να επισημάνουμε ότι επαναστατική πολιτική δεν γίνεται με διπλωματία σε στυλ “χίλιοι καλοί χωρούν”, ούτε με συνδικαλιές στο εσωτερικό της όποιας οργάνωσης. Ένα τέτοιο κόμμα γρήγορα θα πέσει στα μάτια του αγωνιζόμενου λαού και θα εγκαταλειφθεί. Η συσπείρωση μεγαλώνει, όχι όσο διαχέεται η γραμμή, αλλά όσο πιο ξεκάθαρη γίνεται η τελευταία. Σύντροφοι, μην φοβάστε να καθαρίσετε τις γραμμές σας! Ουδείς θα σας κατηγορήσει για σταλινισμό...

Βεβαίως, η αλληλεγγύη στο σ. Πατέλη αφορά το σύνολο της αριστεράς. Και εδώ θα κριθούν όλοι οι χώροι. Όσοι δεν χαρίζουν την επιστήμη και το πανεπιστήμιο στο κεφάλαιο οφείλουν άμεσα να πάρουν θέση στο πλευρό του Δημήτρη και να καταδικάσουν τη χούντα που θέλουν να επιβάλουν ορισμένοι, φιμώνοντας κάθε ορθολογική και μαρξιστική φωνή στην εκπαίδευση. Αλλιώς, όχι μόνο “Ο κόσμος της σοφίας” θα διδάσκεται σαν εγχειρίδιο φιλοσοφίας (...), αλλά σε λίγο θα δούμε και τον “Κώδικα Ντα Βίντσι” στον κατάλογο των έγκριτων συγγραμμάτων! Καθένας κρίνεται!!! Άλλωστε, όπως λέει ο Μπρεχτ και μας θύμισε ο τελευταίος “Οδηγητής”:

“Όποιος σπίτι μένει σαν αρχίζει ο αγώνας
Κι αφήνει άλλους ν' αγωνιστούν για την υπόθεσή του
Πρέπει προετοιμασμένος να 'ναι: γιατί
Όποιος δεν έχει τον αγώνα μοιραστεί
Θα μοιραστεί την ήττα.

Ούτε μια φορά δεν αποφεύγει τον αγώνα
Αυτός που θέλει τον αγώνα ν' αποφύγει: γιατί
Θ' αγωνιστεί για την υπόθεση του εχτρού
Όποιος για τη δική του υπόθεση δεν έχει αγωνιστεί”

ΟΛΟΙ ΟΙ ΠΡΟΟΔΕΥΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΟΙ ΣΤΟΝ ΑΓΩΝΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΡΟΦΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΠΑΤΕΛΗ!
ΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ!
Ο ΚΟΣΜΟΣ ΑΥΤΟΣ ΜΑΣ ΑΝΗΚΕΙ!

Υ.Γ.: Οι απόψεις είναι προσωπικές και δεν είναι απαραίτητο να εκφράζουν ούτε το σ. Πατέλη ούτε τους ομίλους.

Κι εδώ οι τελικές του διορθώσεις (μετά από γόνιμη εκ των έσω κριτική).

Μετά από συζητήσεις που είχα με συντρόφους, θα ήθελα να διορθώσω και να ξεκαθαρίσω ορισμένες απόψεις μου, σύμφωνα και με τις εύστοχες και σωστές παρατηρήσεις που μου έγιναν.

ΠΡΩΤΟΝ: Ξεκαθαρίζω ότι η αναφορά στην υπόθεση της απόλυσης του Ντίνου Παλαιστίδη από τις εκδόσεις "Άγρα" αφορούσε το χώρο του ΝΑΡ γενικά και πρέπει να τονίσουμε ότι ο ίδιος ο Γ. Λιοδάκης πήρε σωστή θέση στο πλευρό του απολυμένου, υπογράφοντας το κείμενο των πανεπιστημιακών. Επίσης, για να μην αδικούμε το ΝΑΡ συνολικά, οφείλω να επισημάνω ότι το ίδιο έχει πάρει ξεκάθαρη θέση υπέρ του Παλαιστίδη, ενώ η αναφορά μου σχετιζόταν με το άρθρο του Κ. Μάρκου στο τελευταίο ΠΡΙΝ και μόνο με αυτό.

ΔΕΥΤΕΡΟΝ: Το φλερτ με τα "μπάχαλα" και πάλι δεν αφορά τον ίδιο τον Λιοδάκη. Στην αναφορά που κάνω εξετάζω προβληματικές, κατά την άποψή μου, συμπεριφορές και στάσεις του ΝΑΡ και όχι του Λιοδάκη. Για την ακρίβεια, μάλιστα, η αναφορά σχετιζόταν με συγκεκριμένη τάση στο εσωτερικό του χώρου, με την οποία ωστόσο υπάρχει ανοικτή διαπάλη. Επομένως, η λέξη "μπάχαλα" που χρησιμοποίησα ήταν άκρως ατυχής και δεν εμπλέκει ούτε το ΝΑΡ γενικά, ούτε τον ίδιο τον Λιοδάκη. Επιπρόσθετα, κάνω διάκριση ανάμεσα στα "μπάχαλα" και στους σοβαρούς και οργανωμένους αναρχικούς -όσο οξύμωρο κι αν ακούγεται κάτι τέτοιο...

ΤΡΙΤΟΝ: Συγχαρητήρια στη νΚΑ για τη συντροφική, ξεκάθαρη και κρυστάλινη τοποθέτησή της!

Αυτά! Επειδή οι καιροί χαλεποί και κυρίως πονηροί...

Τέλος -για όσους άντεξαν κι έφτασαν ως εδώ- ένα πιο επιστημονικό κείμενο που υπογράφουν με αφορμή την περίπτωση του σκληρού διαλεκτικού τα άλλα τρία λεμόνια (εκ του λομονόσοφ ορμώμενα) ή αλλιώς το ελληνικό τμήμα (sic) της διεθνούς ερενυητικής ομάδας της Λογικής της Ιστορίας.

Εξ αφορμής της ακραία απαξιωτικής, καταδικαστικής αντιμετώπισης (καταψήφισης) των μαρξιστικών ιδεών, του ερευνητικού προγράμματος και του θεωρητικού έργου του συντρόφου μας Δημήτρη Πατέλη σε πρόσφατη συνέλευση εκλεκτορικού σώματος στο Γενικό Τμήμα του Πολυτεχνείου Κρήτης και δεδομένου ότι ορισμένοι από τους επικριτές του, είτε είχαν, είτε έχουν (όπως δηλώνουν) σχέση με την αριστερά θα θέλαμε να επισημάνουμε τα εξής:

Η μαρξιστική σκέψη είναι οργανικά συνδεδεμένη με την αγωνιστική στάση ζωής και την αφοσίωση στην υπόθεση της κομμουνιστικής χειραφέτησης. Γενικότερα, η οποιαδήποτε απόπειρα δημιουργίας μιας δήθεν ουδέτερης, αποϊδεολογικοποιημένης κοινωνικής επιστήμης και φιλοσοφίας σε μια κοινωνία που σπαράσσεται από ταξικές αντιθέσεις είναι ουτοπική και υποκριτική.

Ο μαρξισμός συνάπτεται με το επιστημονικό εγχείρημα της καθολικής θεώρησης της κοινωνίας. Ειδοποιό γνώρισμά του είναι η εξέταση των επιμέρους πτυχών του κοινωνικού εντός των συναφειών της ολότητας. Συνακόλουθα, η μαρξιστική σκέψη είναι εγγενώς αντίθετη προς τον κατακερματισμό των πεδίων της κοινωνικής θεωρίας, προς την άτεγκτη, στενή εξειδίκευση και τον υποδουλωτικό καταμερισμό της επιστημονικής εργασίας που καθιστά αδύνατη την κατανόηση των υπό διερεύνηση ξεχωριστών προβλημάτων και φαινομένων.

Για τους ανθρώπους που εργάζονται ειλικρινώς στο χώρο της μαρξιστικής σκέψης δεν μπορούν να αποτελούν γνώμονα θεωρητικής αναζήτησης και κανόνα εγκυρότητας οι δημοσιεύσεις σε περιοδικά του mainstream, των θεσμοθετημένων ranking lists και του υψηλού impact factor. Οι αυτοματοποιημένες, αποπροσωποποιημένες διαδικασίες αποτίμησης του ερευνητικού έργου στο σύγχρονο αστικό πανεπιστήμιο είναι δηλωτικές της βαθύτατης αποξένωσης και του γενικευμένου ανταγωνισμού μεταξύ των μελών του, της παντελούς αδιαφορίας προς το περιεχόμενο της σκέψης ενός εκάστου εξ αυτών.
Η αποδοχή τεχνοκρατικών κριτηρίων αξιολόγησης του ερευνητικού έργου οδηγεί στην ενίσχυση των φαινομένων κρίσης και παρακμής των κοινωνικών επιστημών.

Ο μαρξισμός στη διάρκεια του 20ου αιώνα συνδέθηκε με τα πλέον συγκλονιστικά επαναστατικά εγχειρήματα που γνώρισε η ανθρωπότητα. Σε συνάρτηση με τις πρώτες απόπειρες οικοδόμησης του σοσιαλισμού η μαρξιστική σκέψη αναπτύχθηκε στο πλαίσιο ποικίλων και τολμηρών ερευνητικών προγραμμάτων, που επιχείρησαν δια της θεωρίας να φωτίσουν τα βήματα της νέας κοινωνίας. Στη Σοβιετική Ένωση, καθώς και σε άλλες σοσιαλιστικές χώρες, και σε επιστημονικά πεδία όπως η ψυχολογία, η παιδαγωγική, η πολιτική οικονομία, οι ιστορικές σπουδές, η κοινωνική θεωρία, η γνωσιολογία, η θεωρία της τέχνης και η φιλοσοφία η μαρξιστική σκέψη σημείωσε αξιόλογη έως εξαιρετική πρόοδο. Απορρίπτοντας το δογματισμό και τις ιδεολογικές απλουστεύσεις, θεωρούμε ότι οι δημιουργικές μαρξιστικές παραδόσεις των πρώτων σοσιαλιστικών εγχειρημάτων αφορούν άμεσα τις δυνάμεις της αριστεράς που με συνέπεια αγωνίζονται για τη σοσιαλιστική προοπτική. Είναι δική τους κληρονομιά.
Η περιφρονητική αντιμετώπιση αυτών των παραδόσεων, η συλλήβδην απόρριψή τους σε πνεύμα άκρατης εμπάθειας είναι απαράδεκτη για ανθρώπους που δηλώνουν στράτευση στην υπόθεση της κοινωνικής απελευθέρωσης.

Η διατήρηση και ανάπτυξη των μαρξιστικών σπουδών στους χώρους επιστημονικής έρευνας και εκπαίδευσης αποτελεί κρίσιμο ζήτημα για την αριστερά, οργανικά συνδεδεμένο με την αναγκαιότητα της επαναστατικής θεωρίας και της κριτικής συνειδητοποίησης, προκειμένου οι κοινωνικοί αγώνες να είναι εύστοχοι και νικηφόροι. Η θεωρητική ανίχνευση χειραφετικών δυνατοτήτων στο πλαίσιο των πλέον γόνιμων παραδόσεων της μαρξιστικής σκέψης είναι οργανικό μέρος του αγωνιστικού πράττειν που αποσκοπεί στην αλλαγή της κοινωνίας.
Στις προοπτικές που ανοίγουν για ένα τέτοιο πράττειν δοκιμάζονται και κρίνονται οι ιδέες, το θεωρητικό έργο, οι προσωπικές συμπεριφορές και το ηθικό ανάστημα του κάθε αριστερού διανοούμενου.

Ένα κείμενο που έχει μπει ήδη στη νέα προοπτική, σήμερα στο πριν κι έχει σταλθεί και στο ρίζο, αλλά δεν το βλέπω να δημοσιεύεται.

Αντί επιλόγου να πω ότι σήμερα στο παιδαγωγικό του απθ γίνεται μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση με το σοβιετικό κυριούλη για το έργο του σοβιετικού παιδαγωγού μακάρενκο. Το ξέρω ότι είναι ενημέρωση της τελευταίας στιγμής, αλλά όποιος βρίσκεται στη μητέρα πατρίδα κι έχει την ευκαιρία να πάει δεν πρέπει να την χάσει.
Η κε του μπλοκ είναι ανοιχτή σε πιθανούς εθελοντές για ανταποκρίσεις και κάτι παραπάνω από πρόθυμη να τις δημοσιεύσει.

Ευχαριστούμε για την υπομονή σας να το διαβάσετε όλο...

Πόλεμος στον πόλεμο

...του κεφαλαίου.
Εν όψει της σημερινής μέρας, η κε του μπλοκ πήρε την άδεια από το ανεξάρτητο συνεργαζόμενο παπαγαλάκι του κρεμλίνου να δημοσιεύσει ένα δικό του κείμενο που πιάνει σφαιρικά το φλέγον θέμα των ημερών, τόσο γενικά όσο κι ως προς τη συγκυρία.

Ο πόλεμος πλέον εκδηλώθηκε ανοιχτά!
Αυτό που ως χτες ήταν φιλολογία, σήμερα έχει σάρκα και οστά! Ό,τι μέχρι σήμερα ήταν εικασία, τώρα πια αποτελεί πραγματικότητα! Μαύρη, σκληρή, αδυσώπητη... Όπως κάθε πολεμική πραγματικότητα!

Το φερέφωνο μίλησε. Χωρίς ντροπή, αλλά και χωρίς αλαζονεία. Ψυχρά, σαν γνήσιος τεχνοκράτης και αυθεντικός υπάλληλος του κεφαλαίου μάς ενημέρωσε για τα... αναγκαία.
Στο διαρκή πόλεμο μεταξύ των αντιμαχόμενων στρατοπέδων της κοινωνίας, οι τωρινές εξελίξεις εγκαινιάζουν μια καινούργια φάση. Ο αντίπαλος αποκαλύφθηκε, έβγαλε την όποια φιλολαϊκή μάσκα και πέρασε στην ανοιχτή επίθεση. Μείωση μισθών και συντάξεων, εφαρμογή της αντιασφαλιστικής πολιτικής, περικοπές στις ήδη αναιμικές δαπάνες για δημόσια αγαθά, φόροι...

Η κυβέρνηση και τα παπαγαλάκια της βάλθηκαν να μας πείσουν ότι η Ελλάδα κινδυνεύει. Δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν και τα υγιή πατριωτικά αντανακλαστικά του ελληνικού λαού. Ενός λαού που έχει υπερασπιστεί με αίμα την πατρίδα του ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις (γερμανική κατοχή, αγγλική επέμβαση το Δεκέμβρη, αμερικανοκρατία, χούντα, διέλευση φονιάδων για τη σφαγή του λαού της Γιουγκοσλαβίας). Βάλθηκαν να παρουσιάσουν τα κέρδη και τις ζημιές του κεφαλαίου σαν κέρδη και ζημιές όλου του έθνους...

Γνωρίζουν ότι το τμήμα του ελληνικού λαού που βρίσκεται κάτω από το όριο της φτώχειας, που βρίσκεται στην ανεργία ή στην ελαστική εργασία, που έχει πτυχία αλλά όχι δουλειά, που είναι νέο και θέλει να δημιουργήσει αλλά δεν του προσφέρονται οι δυνατότητες να το πράξει, αυτό ακριβώς το τμήμα που αποτελεί και τη μεγάλη πλειοψηφία του ελληνικού λαού συνυπάρχει (αν και κάθε άλλο παρά ειρηνικά) με το υπόλοιπο κομμάτι.
Το κομμάτι της ασύδοτης κερδοφορίας, το κομμάτι της σαπίλας, των φελλών που προβάλλονται σαν πρότυπα από τα ΜΜΕ, το κομμάτι των λαμογιών του παρασιτικού καπιταλισμού, των τραπεζών και των χρηματιστηρίων. Μια συνύπαρξη που κάνει πασιφανή την ύπαρξη δύο κόσμων μέσα στα εθνικά σύνορα. Από τη μια είναι ο κόσμος της εργασίας, του αγώνα για τη ζωή, της προόδου της ανθρωπότητας, και από την άλλη είναι ο κόσμος του κεφαλαίου, των ληστρικών υπερκερδών, ο κόσμος που ρίχνει την ανθρωπότητα σε ένα είδος πρωτόγονης, βάρβαρης ύπαρξης.
Κοντοχωριανοί είμαστε όλοι σ' αυτήν τη χώρα και ξέρουμε πρόσωπα, πράγματα και καταστάσεις.

Η πρόσκληση των κυβερνώντων να κάνει ο λαός θυσίες στο όνομα της πατρίδας δεν είναι παρά πρόσκληση για να βάλει ταφόπλακα στο μνήμα των δικαιωμάτων του που τα έχουν ήδη θάψει! Επικοινωνιακές τρικλοποδιές σε ύφος “σφάξε με αγά μου ν' αγιάσω”, ή εναλλακτικά “για την πατρίδα να πάει και το παλιάμπελο” δεν περνάνε και δεν θα περάσουν. Έχουν ήδη γίνει περίγελος όσοι προσπαθούν να βάλουν λόγια στο στόμα της εργατικής τάξης.
Ο εργαζόμενος λαός ποτέ δεν κοκορεύτηκε ούτε έκανε επίδειξη της προσφοράς του στην πατρίδα. Όποτε χρειάστηκε όρθωσε κυριολεκτικά τα στήθη του, θυσιάσε ακόμη και την ίδια του τη ζωή. Μάλιστα να ενημερώσουμε τον πρωθυπουργό ότι αν η πατρίδα κινδύνευε ο ίδιος θα είχε ακολουθήσει το... γενναίο διάβημα του παππού του. Κοινώς, θα την είχε κάνει!
Το κεφάλαιο και η κερδοφορία του είναι που απειλούνται από την κρίση, και ακριβώς της προσπάθειας της αστικής τάξης να συνεχίσει να απομυζά υπερκέρδη από την εκμετάλλευση και καταπίεση των λαών είναι που τέθηκε επικεφαλής ο Παπανδρέου.

Αλλά πώς φτάσαμε στη σημερινή κρίση; Μην φταίει ο εργαζόμενος που δεν παίρνει-κόβει αποδείξεις; Μην φταιν τα συνδικάτα που διεκδικούν τα δικαιώματά τους; Φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι που παίρνουν επιδόματα και άδειες; Μήπως φταίνε οι φοιτητές που αντιστέκονται στη μετατροπή του πανεπιστημίου σε κερδοφόρα επιχείρηση; Σάμπως να φταίει η νεολαία που όταν δολοφονούν τη ζωή της δεν κάθεται ήσυχη, αλλά ονειρεύεται και αγωνίζεται για μια άλλη κοινωνία;
Κι όμως! Η απάντηση της κυρίαρχης τάξης στα παραπάνω ερωτήματα είναι καταφατική. Ναι, λοιπόν! Για την κρίση φταίνε οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι αγρότες, οι νέοι και οι νέες της εργασίας και των σπουδών.

Και το κεφάλαιο; Θου κύριε... Πως θα μπορούσε να φταίει για την κρίση μια τάξη που δεν παράγει με κριτήριο την ικανοποίηση των αναγκών της ανθρωπότητας, αλλά για τη μεγιστοποίηση του δικού της κέρδους;
Κάτι περίεργο συμβαίνει στο βασίλειο της κεφαλαιοκρατίας! Όλοι ψάχνουν δήθεν την υπερφυσική δύναμη που μετέτρεψε τον “καλύτερο των δυνατών κόσμο” σε κοινωνία που προχωρά στα τυφλά. Αναρωτιούνται τάχα τι πήγε στραβά και το τέλος της ιστορίας και των μεγάλων αφηγήσεων, δηλαδή η “αιώνια” νίκη της φιλελεύθερης δημοκρατίας πάνω στα συντρίμια της αντεπανάστασης έχει μετατραπεί σε τέλος των μεγάλων ψευδαισθήσεων και των αυταπατών περί αιώνιας ειρήνης.

Αιωνία η μνήμη όσων αποστάτησαν και όσων παρασύρθηκαν σαν άπειρα σχολιαρόπαιδα από τη μέθη των ανατροπών. Ο καπιταλισμός δεν άλλαξε. Παραμένει στην ουσία του ίδιος. Αναρχία στην παραγωγή, πτωτική τάση του ποσοστού του κέρδους, βιομηχανική στρατιά ανέργων, καταστροφή παραγωγικών δυνάμεων, πόλεμος... Αυτός ήταν και αυτός παραμένει ο καπιταλισμός!
Μόνο που, για να είμαστε ακριβείς, υπάρχουν και κάποιες διαφορές στις μέρες μας. Δεν πρόκειται για διαστρέβλωσή του από τους κερδοσκόπους. Σε ένα σύστημα που έχει σκοπό το κέρδος, η κερδοσκοπία είναι φυσιολογικό φαινόμενο. Στη σημερινή συγκυρία η κεφαλαιοκρατία γίνεται ολοένα και πιο επιθετική, όλο και περισσότερο παρασιτική. Οι δραστηριότητες του κεφαλαίου απέχουν πολύ από την προσφορά στην ανθρωπότητα, αποσπώναται από τη σφαίρα της παραγωγικής εργασίας, της “πραγματικής οικονομίας”. Τα κέρδη προέρχονται όλο και περισσότερο και όλο πιο απροκάλυπτα από σφαίρες παρασιτικές. Στις τράπεζες και στα χρηματιστήρια γίνεται το μεγάλο αλισβερίσι, το παζάρι και ο τζόγος που τρέφεται με το αίμα της εργατικής τάξης. Και τώρα ήρθε η ώρα να ορμήσουν και στη σάρκα! Αφού λήστεψαν την εργασία των ανθρώπων του μόχθου και εκμεταλλεύτηκαν μέχρις εσχάτων την εργατική τους δύναμη, στη συνέχεια κερδοσκόπησαν με κάθε τρόπο επιταχύνοντας τα φαινόμενα κρίσης και τώρα μάς στέλνουν και το λογαριασμό!

Η κοροϊδία δεν θα περάσει! Δεν θα πληρώσει κι άλλο ο λαός την κρίση του καπιταλισμού.
Μπορεί το ΠΑΣΟΚ να έχει μεταπτυχιακά και διδακτορικά στην εξαπάτηση των μαζών, ωστόσο και ο κόσμος της εγασίας έχει πάρει τα μαθήματά του από το σχολείο της ζωής. Είναι υποψιασμένος, έχει πείρα και γνώση. Και το κυριότερο, είναι οργισμένος, θυμωμένος, απελπισμένος... Βλέπει τη ζωή του να καταρρέει και μιλάει με δάκρυα στα μάτια.
Δεν κλαίγεται όμως! Μετατρέπει την αγανάκτησή του σε κίνημα αντίστασης, σε μέτωπο αντεπίθεσης, σε πάλη για μια άλλη κοινωνία. Απλώνει το χέρι στο διπλανό, συνάδελφο, σύντροφο, συμφοιτητή και βαδίζει με σίγουρο βήμα ενάντια στα αφεντικά του κεφαλαίου και στα μαντρόσκυλά τους!

Στην ανίερη συμμαχία ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ, στην πιο βρώμικη στήριξη του αντιδραστικού αυτού μπλοκ από τα πιο ληστρικά τμήματα του κεφαλαίου μέχρι τους πιο ακραιφνείς πολιτικούς τους εκπροσώπους (βλ. Μητσοτάκης) να απαντήσουμε με ενιαίο μέτωπο αντίστασης στα πρωτάκουστα μέτρα και να δόσουμε προοπτική για μια πραγματικότητα όπου η εργασία του ανθρώπου δεν θα γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης και κερδοσκοπίας, αλλά πεδίο αυθεντικής προσωπικής δημιουργίας και κοινωνικής προσφοράς.

Στην παρούσα συγκυρία, η μέχρι στιγμής κινητοποίηση του κόσμου είναι αναντίστοιχη της επίθεσης που δέχονται κατακτήσεις και δικαιώματα εδώ και αιώνες κεκτημένα. Ακόμη και η ίδια η Αριστερά παρουσιάζεται μουδιασμένη. Εξαίρεση αποτελεί ο χώρος του ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ που αυτήν τη στιγμή βρίσκονται επικεφαλής του αγώνα και έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Κατά την άποψή μου είναι ο μοναδικός χώρος που έχει προχωρήσει σε δυναμικές και πετυχημένες κινητοποιήσεις, δείχνει αποφασιστικότητα και συσπειρώνει κόσμο. Ιεραρχεί σωστά τα αιτήματα και δίνει μάχη με τις ρεφορμιστικές δυνάμεις.

Τακτικό καθήκον είναι η συμμετοχή και στήριξη των απεργιών και κινητοποιήσεων του ΠΑΜΕ. Παρά τα όποια γνωστά προβλήματα του χώρου, μια τέτοια θέση είναι προϋπόθεση για να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή συσπείρωση και ο αγώνας να αποκτά αντιιμπεριαλιστικά και αντιμονωπολιακά χαρακτηριστικά, και εν τέλει επαναστατική προοπτική. Σε αυτό θα κριθεί και η εξωκοινοβουλευτική αριστερά και οι όποιοι μικρομεγαλισμοί και ταλαντεύσεις αυτή τη φορά από την ανάποδη.

Ορισμένα αιτήματα, στόχοι και μέσα πάλης είναι τα ελάχιστα που πρέπει να γίνουν σε αυτή τη φάση. Αν δεν υπάρξει τώρα άμεση κινητοποίηση με προοπτική νίκης το προηγούμενο που θα έχει δημιουργηθεί θα είναι πολύ αρνητικό για το κίνημα. Ενδεικτικά σημειώνουμε:

-Να μην περάσουν τα νέα μέτρα. Απεργίες γενικές, απεργίες διαρκείας. Να παραλύσει η Ελλάδα από το φουσκωμένο ποτάμι της λαϊκής οργής.

-Καταλήψεις σε χώρους δουλειάς, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία και σχολές. Είναι περιουσία του λαού και πρέπει να του επιστραφούν. Το κεφάλαιο είναι όχι μόνο καταστροφικό, αλλά και περιττό στη ζωή μας. Στην κρίση εκδηλώνεται η ίδια η ουσία του καπιταλισμού. Να το μετατρέψουμε σε ευκαιρία για έφοδο στην κυριαρχία του κεφαλαίου συνολικά. Λαϊκή αυτενέργεια και πρωτοβουλία παντού!

-Στο ταμείο του Πετσάλνικου απαντάμε με κοινά ταμεία αλληλοβοήθειας και στήριξης των αγωνιζόμενων απεργών και των οικογενειών τους.
-Καμιά συμμετοχή στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς και σχεδιασμούς. Κοινό μέτωπο με τους εργαζόμενους όπου γης. Η κρίση του καπιταλισμού είναι παγκόσμια. Η απάντηση να δοθεί σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Συντονισμός των απεργιών και των συλλαλητηρίων με άλλες χώρες της ΕΕ, και κυρίως με τα κινήματα σε Πορτογαλία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία.
-Κάτω τα μέτρα αστυνομοκρατίας, ασφάλειας και καταστολής. Ιδεολογική και πολιτική περιφρούρηση του αγώνα. Πολιτικό και οργανωτικό βάθαιμα των πρωτοβουλιών που παίρνονται από σωματεία, συλλόγους, άτομα. Στο μαύρο μέτωπο της αντίστασης απαντάμε ενωτικά, μετωπικά, πολιτικά.

-Άμεση και δυναμική απάντηση στα ιδεολογήματα του πατριωτισμού. Σύγκρουση με φασιστικές και ρατσιστικές ιδέες και πρακτικές. Το κεφάλαιο δεν έχει πατρίδα. Πατρίδα του είναι εκεί που εκτοξεύονται τα κέρδη, εκεί που οι εργαζόμενοι δεν έχουν διακαιώματα. Δεν θέλουμε να γίνουμε οικονομικός παράδεισος για την αστική τάξη, αλλά κοινωνική και πολιτική κόλαση. Αγωνιζόμαστε να πτωχεύσει η Ελλάδα που θέλουν να “σώσουν” ντόπιο και ξένο κεφάλαιο. Παλεύουμε για να αναδυθεί μια άλλη Ελλάδα, της λαϊκής πρωτοβουλίας και δημιουργικότητας, της συνεργασίας με τα πιο προοδευτικά τμήματα της ανθρωπότητας, για μια Ελλάδα κι έναν κόσμο αυθεντικού πολιτισμού.

Κυριάκος Ιωαννίδης (και κατά διαδικτυακόν κόσμον παπαγαλάκι του κρεμλίνου)

Η μαρξιστική σκοπιά

Με το σημερινό κείμενο ολοκληρώνουμε την τριλογία για το θέμα των βιοτεχνολογιών (το οποίο ωστόσο δε φαίνεται να ενθουσίασε τους αναγνώστες).

Το κυρίαρχο δίπολο είναι αυτό των εύκολων απαντήσεων: δαιμονοποίηση - απόρριψη, ή άκριτη αποδοχή.
Το δεύτερο σκέλος είναι φανερά επικίνδυνο και γίνεται ακόμα περισσότερο όσο ζούμε στον καπιταλισμό που μπροστά στα κέρδη δεν υπολογίζει καμιά συνέπεια.

Το πρώτο είναι ρομαντικά απατηλό κι ως τελική του συνέπεια έχει την τεχνοφοβία και την απόρριψη της επιστήμης.
Στον ορθολογικό του πυρήνα βρίσκεται η σκέψη ότι όσα δίνει η φύση στον άνθρωπο είναι αρκετά για να του προσφέρουν μια άνετη ζωή. Οι επεμβάσεις του ανθρώπου είναι προϊόν της απληστίας του. Οι τεχνολογικές ανέσεις τον απομακρύνουν από τη φυσική του κατάσταση. Η μόνη διέξοδος είναι η επιστροφή στη φύση.

Η συνάντηση των αναρχικών με τους χριστιανούς που πιστεύουν ότι ο θεός τα πάντα εν σοφία εποίησε (και μας τα παρέδωσε έτοιμα) είναι κάτι παραπάνω από εκπληκτική.
Το έντιμο εκ μέρους τους θα ήταν να φύγουν ερημίτες μαζί με τον κροπότκιν και τους χριστιανούς ασκητές.
Δυστυχώς όμως κανείς τους δεν εφαρμόζει στην πράξη τις αρχές των ιδεοληψιών τους ως το τέλος.

Η διαλεκτική άρση του παραπάνω διλήμματος είναι το ζητούμενο.
Η οποία είναι κάτι πολύ βαθύτερο από τον διαλεκτικό κεντρισμό, παρά τις επιφανειακές ομοιότητες...

Παρακάτω δημοσιεύω ένα κείμενο που έχει γράψει το παπαγαλάκι του κρεμλίνου σχετικά με το θέμα.
Στην ουσία πρόκειται για μια περίληψη της εισήγησης που μας παρουσίασε στη διημερίδα στην αθήνα με τίτλο για τις αντιφάσεις και τις προοπτικές των βιοτεχνολογιών κι αποτελεί μια πρώτη μαρξιστική προσέγγιση του θέματος.
Καλή ανάγνωση και καλά συμπεράσματα...

Το ζήτημα των βιοτεχνολογιών ήρθε και πάλι στην επικαιρότητα με τη διεξαγωγή του 5ου Διεθνούς Συνεδρίου Βιοτεχνολογίας στο Ζάππειο Μέγαρο (8-9 Μαΐου). Στόχος του συνεδρίου ήταν η προετοιμασία της «κοινής γνώμης» και η δημιουργία ευνοϊκού κλίματος για την εισαγωγή και κυκλοφορία μεταλλαγμένων, αλλά και η προώθηση επιχειρηματικών και εμπορικών συμφωνιών.

Η συνήθης προσέγγιση του ζητήματος κινείται μεταξύ δύο ακραίων θέσεων: αφενός την αναφανδόν αποδοχή τους ωσάν οι βιοτεχνολογίες να αποτελούν κάποια πανάκεια διά πάσα νόσο, αφετέρου τη συλλήβδην απόρριψή τους ως μήτρας δεινών. Κατά την άποψή μας και οι δύο εκδοχές απολυτοποιούν υπαρκτές αντιφατικές τάσεις της σύγχρονης βιοτεχνολογίας. Ωστόσο, η ανάδειξή τους γίνεται από μια αξιακή-ηθική σκοπιά και όχι υπό το πρίσμα της αντικειμενικής τους μελέτης.

Οι βιοτεχνολογίες είναι απαραίτητο να εξετάζονται ως συνιστώσα της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τη φύση. Ο άνθρωπος αποτελεί έμβιο ον, το οποίο εμφανίστηκε ως αποτέλεσμα της εξέλιξης προγενέστερων μορφών ζωής. Αλληλεπιδρά με τη φύση με ιδιότυπο τρόπο. Στις προγενέστερες μορφές ζωής (φυτά και ζώα) τα έμβια όντα για να καλύψουν τις ανάγκες τους παίρνουν από τη φύση κατά βάση έτοιμα αντικείμενα, δηλαδή αντικείμενα που δεν σχηματίζονται από αυτά τα ίδια, αλλά από διαδικασίες της φύσης ανεξάρτητες από αυτά. Με τον τρόπο αυτό η κατανάλωση του απαραίτητου αντικειμένου γίνεται με τυχαίο τρόπο και εξαρτάται κατά αποφασιστικό τρόπο από τις διαθέσεις της φύσης.

Ο άνθρωπος για πρώτη φορά παρεμβαίνει εσωτερικά στις φυσικές διαδικασίες και δεν παίρνει απλώς έτοιμα από τη φύση υλικά, αλλά τα διαμορφώνει ο ίδιος ανάλογα με τις ανάγκες του. Ο άνθρωπος, λοιπόν, παράγει, και έτσι η ικανοποίηση των αναγκών του εξαρτάται ολοένα και λιγότερο από τυχαίους και περιστασιακούς παράγοντες, γίνεται όλο και περισσότερο συνειδητή, σκοποκατευθυνόμενη.

Η παρέμβαση του ανθρώπου στη φύση αφορά την επενέργεια τόσο πάνω στην ανόργανη, όσο και πάνω στην οργανική-έμβια ύλη. Οι βιοτεχνολογίες αφορούν ακριβώς την αλληλεπίδραση του ανθρώπου με τα έμβια συστήματα και με τα προϊόντα τους. Πρόκειται για μια πανάρχαια πρακτική. Οι πρώτες μορφές χρήσης και παρέμβασης σε ζωντανά συστήματα ήταν η ζύμωση, η γεωργία και η κτηνοτροφία. Επομένως, οι βιοτεχνολογίες δεν αποτελούν ένα καινοφανές φαινόμενο, αλλά διαδικασίες οργανικά δεμένες με τη στρατηγική επιβίωσης του ανθρώπινου είδους, και ως τέτοιες πρέπει να τις αντιμετωπίζουμε. Βέβαια, παράλληλα με την κοινωνική εξέλιξη του ανθρώπου, και οι ίδιες οι βιοτεχνολογίες έχουν τροποποιηθεί, έχουν πάρει ποιοτικά καινούργια χαρακτηριστικά.

Η σύγχρονη μορφή της βιοτεχνολογίας είναι το συνδυασμένο αποτέλεσμα των επιτευγμάτων της μοριακής βιολογίας (κυρίως του κλάδου της γενετικής μηχανικής) και των αντίστοιχων τεχνολογιών χειρισμού του γενετικού υλικού. Ορισμένα από τα επιτεύγματά της είναι τα ακόλουθα:
1) παραγωγή ουσιών απαραίτητων για την εύρυθμη λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού (ινσουλίνη, ερυθροποιητίνη, β-ιντερφερόνες, ιντερλευκίνη),
2) βακτήριο που παράγει ένζυμο ικανό να «τρώει» τα άλατα του μεταλλεύματος, αφήνοντας καθαρό χαλκό,
3) σπορές που οδηγούν σε φυτά ικανά να παίρνουν άζωτο από τον αέρα (ο ατμοσφαιρικός αέρας αποτελείται κατά 78% από Ν2) και όχι από τα λιπάσματα,
4) έντομο που τρώει τα ακάρεα που καταστρέφουν τις φράουλες,
5) γενετικά τροποποιημένα φυτά ώστε να ανθίστανται στα ζιζανιοκτόνα, σε βλαβερούς μικροοργανισμούς, και να αναπτύσσονται σε αντίξοες συνθήκες (αλμυρά και άνυδρα εδάφη),
6) παραγωγή τροφής με ειδική σύνθεση (ρύζι με ενσωματωμένο το γονίδιο που είναι υπεύθυνο για την έκφραση της βιταμίνης Α),
7) γενετικά τροποποιημένα ζώα για ταχύτερη και μεγαλύτερη ανάπτυξη , αλλά και για αντοχή σε αντίξοες συνθήκες.

Γίνεται εμφανές ότι διαμέσου αυτής της τροποποίησης επιτυγχάνεται καλύτερος έλεγχος πάνω στις παραγωγικές δραστηριότητες του ανθρώπου, τα αντικείμενα της εργασίας του υφίστανται προεργασία, με συνέπεια να πραγματοποιείται ακόμη βαθύτερη ενότητα των κοινωνικών αναγκών, του προκαθορισμένου σκοπού και του αποτελέσματος της ανθρώπινης εργασίας. Ο ρόλος των τυχαίων, εξωτερικών, απρόβλεπτων συνθηκών συρρικνώνεται έτι περαιτέρω.

Η πραγματικότητα, ωστόσο, δεν είναι τόσο ρόδινη. Οι νέες αυτές τεχνικές μόλις έχουν εμφανιστεί, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλές «παράπλευρες απώλειες». Με την υπάρχουσα τεχνολογία, η μεταφορά γονιδίων από οργανισμό σε οργανισμό δεν γίνεται στοχευμένα, αλλά με τυχαίο τρόπο, με συνέπεια το αποτέλεσμα της μεταλλαγής ενός οργανισμού να μην είναι πάντοτε εκ των προτέρων γνωστό. Αλλά και η εμμονή στην παρέμβαση μονάχα στο επίπεδο του γενετικού υλικού, χωρίς να λαμβάνονται υπ’ όψιν υψηλότερης κλίμακας αλληλεπιδράσεις, συνιστά μονομερή αντιμετώπιση του έμβιου κόσμου και προκαλεί ποικίλα ανεπιθύμητα αποτελέσματα.

Είναι πλέον τεκμηριωμένο ότι η κατανάλωση γενετικά τροποποιημένων τροφών έχει άμεσες επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου. Η ανάπτυξη αλλεργιών, η αύξηση της αντίστασης των μικροβίων στα αντιβιοτικά και η παραγωγή τοξικών ουσιών είναι οι πλέον συχνά αναφερόμενες. Έρευνα που πραγματοποιήθηκε από τη Ρωσική Ακαδημία Επιστημών έδειξε ότι το 56% απογόνων ποντικών που διατρέφονταν αποκλειστικά με γενετικά τροποποιημένη σόγια ήταν νεκρά μέσα σε 3 εβδομάδες, σε αντίθεση με αντίστοιχα πειραματόζωα που τρέφονταν με συμβατική ή καθόλου σόγια και παρουσίασαν θνησιμότητα 9% και 6% αντίστοιχα. Επίσης, το 36% των επιζησάντων απογόνων ποντικών τρεφόμενων με γενετικά τροποποιημένα προϊόντα παρουσίασαν εξαιρετικά αδύναμη ανάπτυξη και βάρος.

Κλείνοντας, θέλουμε να σημειώσουμε ότι πέραν των τεχνολογικών και θεωρητικών ανεπαρκειών της αλληλεπίδρασης του ανθρώπου με τους ζωντανούς οργανισμούς, ο βασικότερος παράγοντας που εγείρει κινδύνους από τις πρακτικές αυτές είναι οι δοσμένες κοινωνικές σχέσεις, η πρόταξη του κριτηρίου της κερδοφορίας, ο ρόλος των πολυεθνικών εταιριών. Στις ΗΠΑ υπάρχουν περί τις 1300 εταιρίες βιοτεχνολογίας, οι οποίες έχουν έσοδα 13 δισεκατομμύρια δολάρια και απασχολούν πάνω από εκατό χιλιάδες εργαζόμενους. Στην Ευρώπη, η EuropaBio περιλαμβάνει πάνω από 1500 εταιρίες, ενώ ο εκπρόσωπός της στην Ελλάδα, η Bionova, έχει αρχίσει να κινείται επιθετικά στο χώρο και η εμφάνιση των μεταλλαγμένων και στη χώρα μας είναι πλέον θέμα χρόνου.
Η απελευθέρωση των εκρηκτικών δυνατοτήτων του ανθρώπινου πολιτισμού είναι εφικτή μονάχα σε συνδυασμό με την ευρύτερη προοπτική χειραφέτησης της ανθρωπότητας και υπέρβασης της ανταγωνιστικής «προϊστορίας» της.

Του αιγαίου τα blues

Ξέρεις κυριάκο, εκεί που πας, σου έχουν φάκελο κανονικά.
Δεν ήταν μόνο στην εποχή του πατέρα σου αυτά, που είχαν σημειώσει χαρτί και καλαμάρι τι είχε πει κάποτε σε έναν δάσκαλο.
Συμβαίνουν και τώρα, ξέρουν απίστευτες λεπτομέρειες. Όπως με τον σύντροφο, που ήξεραν το συγκρότημα που παίζει και τον ρωτούσαν γιατί το 'χε βγάλει κοπιλέφτ.
Εμένα ένας βλάκας δόκιμος με έλεγε σύντροφο ειρωνικά κι όταν τον ρώτησα που το ξέρει, μου λέει, εδώ είναι στρατός, όλα μαθαίνονται.

Εμείς βέβαια κάναμε την εξυπνάδα να με δώσουμε από μόνοι μας.
Στο πρώτο επισκεπτήριο ήρθε ένας συγγενής μου ταγματάρχης. Ο θηλυκός μου γονιός είχε τη φαεινή ιδέα να τον βάλει να βρει κάτι γνωστούς του εκεί στο στρατόπεδο, να πει ότι το παιδί έχει και τις πεποιθήσεις του κι αν θα υπήρχε με αυτό κάποιο πρόβλημα.
Έξυπνη τακτική, τους αιφνιδιάσαμε.

Ούτως ή άλλως όμως, θα το καταλάβουν κυριάκο. Δεν είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις όταν είσαι κομμουνιστής (στην πρώτη προσευχή θα το καταλάβεις κι εσύ).
Το δύσκολο είναι να βρεις άτομα να συνεννοείσαι, να μπορείς να μιλήσεις πολιτικά, να λέτε καμιά κουβέντα.
Εγώ στο κέντρο είχα χαρεί που πέτυχα έναν πασόκο τσοχατζοπουλικό και μπορούσα τουλάχιστον να λέω καμιά κουβέντα.

Για τα μαλλιά και τα μούσια δεν χρειάζεται να στο πω εγώ, το ξέρεις και μόνος σου. Κούρεμα τελευταία μέρα. Και μετά τους αποφεύγεις όλους, ακόμη και τον εαυτό σου στον καθρέφτη, να μη σε βλέπεις, μπας και ξεχάσεις.

Αρκεί να μην την πατήσεις όπως εγώ που πήγα καλοκαίρι και ξυρίστηκα τελευταία στιγμή. Κι είχα μετά φάτσα ρετρό ασπρόμαυρη, παντού μαυρισμένη εκτός απ' το πιγούνι και τα μάγουλα που τα προστάτευε το τρίχωμα.
Τέτοιο γελοίο μαύρισμα, ούτε ο ισοβίτης (που είχε γίνει ριγέ πίσω απ' τα κάγκελα της φυλακής).
Η πραγματικότητα ξεπερνάει τη φαντασία κυριάκο. Στο στρατό θα το διαπιστώσεις από πρώτο χέρι.

Οι πρώτες μέρες είναι δύσκολες, αλλά έχουν πλάκα.
Είσαι με κόσμο που έχει τις ίδιες ανασφάλειες κι είναι ανοιχτός να τις μοιραστεί με σένα που είσαι στην ίδια θέση. Όσο παλιώνεις θα σου λείπει αυτό το κλίμα αλληλεγγύης.

Θα θυμηθείς και το αστερίξ λεγεωνάριος. Φοβερό ντεζαβού. Ειδικά όταν σου δίνουν ρουχισμό και δε σου χωράει το μεσαίο. Αλλά δεν έχουν και μεγαλύτερο.

Κι ύστερα το πρώτο επισκεπτήριο.
Που αν δεν έχεις κανά συγγενή ταγματάρχη να πάει να σε δώσει στυγνά με προτροπή του θηλυκού σου γονιού, θα δεις τους δικούς σου και την ιωάννα της λωραίνης. Που τα περνά πιο δύσκολα από σένα. Και στέκει αμήχανη, δεν ξέρει, να κλάψει ή να γελάσει για να σου δώσει θάρρος.

Σε ρωτάν τι σου λείπει να σου φέρουν, τους λες να φέρουν τους εαυτούς τους, τα άλλα έρχονται δεύτερα.
Αλλά αφού επιμένουν, κανά ριζοσπάστη (κι ας μη σ' αρέσουν πάντα αυτά που γράφει), να μάθουμε τι γίνεται στον έξω κόσμο (γιατί ειδήσεις δεν παίζουν ποτέ στο καψιμί) μέχρι να αρχίσετε τις εξόδους και να τα μαθαίνεις μόνος σου.
Και να τον μπάσουν στη ζούλα, γιατί κάποιοι υπαξιωματικοί είναι βουκεφάλες με τζόκεϊ και περικεφαλαία. Και σου λεν ότι απαγορεύονται οι πολιτικές εφημερίδες, ενώ άλλα στρατόπεδα έχουν μέσα κιόσκι που τις πουλάει.
Εμένα την πρώτη φορά μαζί με το ρίζο μου φέραν δυο πίτα-γύρο από τον μάκη. Σκληρά και κρύα, αλλά η συγκίνηση μεγάλη.

Ξέρω, σου λέω χαζομάρες, δεν έχω κάτι πιο χρήσιμο να σου πω.
Το εξαρτάται στο στρατό είναι ο απόλυτος νόμος και το σουξέ της αλεξίου εθνικός ύμνος.
Τα πάντα είναι σχετικά, καμιά αλήθεια απόλυτη. Αυτή είναι η διαλεκτική του στρατού όπως τη βάφτισες κι εσύ.

Τι όνειρα να έκανες εξάλλου σε έναν χακί κόσμο που δε σε λυπάται;
Δεν είναι τόσο τα καψόνια κι οι κακουχίες, δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα (εκτός κι αν πέσεις σε μαύρη μονάδα).
Η δυσκολία στο μυαλό είναι πιο πολύ. Να αντέξεις την βλακεία που συσσωρεύεται γύρω σου, την έλλειψη νοήματος, τους βουκεφάλες που θέλουν να διατάζουν, να νιώσουν πως είναι κάποιοι, ότι σε αυτούς κανείς φλώρος επιστήμονας δε μπορεί να κουνηθεί.
Ναι, κάποτε τα πράγματα ήταν χειρότερα. Αλλά κι ο αγώνας για νόημα κι αξιοπρέπεια θέλει δυνατές αντιστάσεις.

Αν σκάμπαζα τίποτα από μουσική θα σου 'γράφα κανά τραγούδι σαν το σαββόπουλο. Όχι το κούρεμα, το άλλο που λέει ο κυριάκος μου πάει στο στρατό. Αλλά ούτε τις νότες δεν ξέρω, γι' αυτό σου γράφω ένα φλύαρο κείμενο.

Κι είναι φλύαρο κυριάκο, όχι (μόνο) από αμηχανία, αλλά γιατί πού να πιάσεις τα πιο μεγάλα και σοβαρά.
Στο στρατό είσαι μόνος σου, άντε και κανά δυο ακόμα σύντροφοι στη σειρά σου, ό,τι καταφέρετε εσείς από μόνοι σας. Η επαφή με τον έξω κόσμο σταματάει στα κάγκελα.

Ναι ξέρω, τέτοια μέρα κάνουμε εξορμήσεις στους νεοσύλλεκτους που μπαίνουν, γράφει κι ο οδηγητής κάθε μήνα. Οι άλλοι έχουν τον σπάρτακο, κάναν και μπλοκ, αλλά δεν έχουν ρόζα λούξεμπουργκ.
Και στις άδειες, θα πετυχαίνεις καμιά πορεία, θα ανοίγουμε την αλυσίδα, και θα 'σαι ένας από μας, με στρατιωτικά. Που εσύ άμα βγαίνεις, ούτε να τα δεις δε θα θες τα στρατιωτικά τα ρούχα.

Τι να σου πω δηλ. Τη μούρη κρέας τους κάναμε.
Για αυτό σου λέω, άμα θέλουμε αξιοπρέπεια, ο συνδικαλισμός στο στρατό είναι μονόδρομος.
Έρχονται φίλοι και γνωστοί και σου εύχονται καλός πολίτης.
Έχεις σκεφτεί τι σημαίνει αυτό; Σημαίνει πως δεν είσαι πολίτης, δεν έχεις πολιτικά δικαιώματα.
Σα να σου λεν μισός άνθρωπος. Γιατί τι είναι ο άνθρωπος άμα δεν είναι πολιτικό ζωάκι; Σκέτο ζώον.

Γίνεσαι λοιπόν κι εσύ ζώο. Ή αλλιώς, σε ελεύθερη απόδοση νοήματος, στρατιώτης που πειθαρχεί σε ό,τι του πούνε.
Ούτε συνδικάτο υπάρχει, ούτε πολιτική οργάνωση, ούτε τίποτα. Το πολύ να σου δώσουν μια άδεια να ρίξεις άκυρο στις ευρωεκλογές. Κατά τα άλλα ό,τι καταφέρεις εσύ μόνος σου.

Κι άντε εσύ, ξέρεις πέντε πράγματα παραπάνω και μπορείς να βγεις παραπονούμενος στην αναφορά, να βρεις το δίκιο σου και την αξιοπρέπειά σου.
Ο πολύς ο κόσμος, ο ανυποψίαστος, τι θα κάνει νομίζεις;
Να σου πω εγώ κυριάκο, που το είδα από μέσα. Θα κοιτάξει να βρει κανά βύσμα, μπας και βολέψει την πάρτη του κι ησυχάσει.
Ο σώζων εαυτόν σωθήτω. Και το ίδιο θα κάνει κι όταν βγει.

Αλλά ποιος μιλάει σήμερα για συνδικαλισμό στους φαντάρους;
Δε σου λέω να συμφωνεί στα λόγια, τέτοιους θα βρεις πολλούς. Στην πράξη εννοώ, να το βάζει αίτημα αιχμής.
Το βάζει κανείς; Άι, πες εσύ, να πω κι εγώ.

Εδώ το συζητούσα τις προάλλες με έναν σφο και μου έλεγε πως δεν είναι πανάκεια ο συνδικαλισμός, γιατί μπορεί, λέει, να αναπαράγει τα βύσματα με άλλο τρόπο. Να τους έχει ο δίκας από κοντά, να θέλουν αντάλλαγμα για να σου κάνουν χάρη κι άλλα τέτοια δαπίτικα.

Κοίτα να δεις, κυριάκο, πανάκεια όντως δεν είναι. Αλλά κατά τα άλλα το σκεπτικό είναι αήττητο.
Με αυτή τη λογική να τον καταργήσουμε παντού το συνδικαλισμό, γιατί κι οι άλλοι (αλήτες λέρες) εργατοπατέρες είναι και κοιτάν να βολέψουν την πάρτη τους στην πλάτη των άλλων.
Για να μην πούμε τα φοιτητικά. Που ξέρουμε, κι εσύ κι εγώ, πώς περνάν τα μαθήματα κάποια κεφάλια.

Ξέρεις τι δουλειά μπορεί να γίνει εκεί μέσα; Στη μικρασία το 22, χαζοί ήταν δηλ οι δικοί μας που μοιράζαν προκηρύξεις στο μέτωπο; Προφανώς και δεν είναι το ίδιο, αλλά η βασική αναλογία υπάρχει κι έχει όνομα: πολιτική δουλειά στο στρατό.

Με κάτι τέτοια (μεταξύ πολλών άλλων) αφήνουμε τον κόσμο βορά στην αναρχία. Που πετάει ένα καλύτερα κοπρίτης παρά οπλίτης και καθαρίζει (ατομικά όπως πάντα).
Αλλά το σφυγμό του φαντάρου τον έχει πιάσει.
Άντε πήγαινε μετά εσύ να του πεις, πόσο αντιδραστικός είναι ο μισθοφορικός στρατός.
-Και δε πα να τον κάνουν; θα σου πει. Καλύτερα να γίνει επαγγελματικός, να μην υπάρχει καθόλου θητεία.
Χωρίς οργάνωση στο στρατό, πώς θα χτυπήσεις τέτοιες αντιλήψεις;

Δε βαριέσαι, τουλάχιστον θα έχεις χρόνο να διαβάσεις μετά το κέντρο. Είναι η καλύτερη άμυνα για να μένει ζωντανός ο εγκέφαλος.
Και μην έχεις τύψεις ότι ευνοείσαι που σε πήραν στο ναυτικό. Και στο αβρόρα και στο ποτέμκιν ναύτες ήταν. Εσείς θα είστε στα γκράνμα της νέας εποχής (και του 21ου αιώνα).

Κι εγώ στην αρχή που έπαιρνα καλές μεταθέσεις, έστελνα χαιρεβύσματα -για τον άβερελ- στο θηλυκό γονιό, γιατί νόμιζα ότι είχε βάλει από πίσω το χέρι του.
Αλλά όταν πήγαινα τελικά εκεί κι έβλεπα τις μονάδες, μου έφευγαν κι οι τύψεις κι όλα. Αν είχα όντως βύσμα, αλλού θα ήμουνα.

Να δεις του χρόνου τέτοια μέρα, θα τα θυμόμαστε όλα αυτά και θα γελάμε. Λίγα θα έχουν αλλάξει, αλλά εσύ θα τα έχεις πίσω σου. Και με τη νέα κατακτημένη πείρα σου, θα μπορείς πια να ετοιμάσεις κι εσύ ένα κείμενο και τρεις φακέλους με συμβουλές για τον επόμενο.
Κι ίσως εμπνευστείς και του γράψεις και κάποιο κομμάτι. Τη σονάτα του παραλόγου, να είναι ασορτί με το στρατό.

Τότε κυριάκο θα τα βλέπουμε όλα με άλλο μάτι. Και θα ξεχάσω κι εγώ ότι φεύγεις πάνω στο καλύτερο και μας αφήνεις στα κρύα του λουτρού να τραγουδάμε μέρα μαγιού μου μίσεψες.
Και στο καπάκι το in the navy...