No Pasarán!- Ελληνο-εφηβικοί διάλογοι

Είχαν παραταχθεί οκλαδόν και ανακούρκουδα, μπροστά στην επιγραφή του αρχαίου θεάτρου -σχεδόν κρεμαστήκαμε πάνω τους για να την διαβάσουμε, αλλά δεν κούνησαν ούτε φρύδι- και εκατέρωθεν του κεντρικού διαδρόμου, σα να φτιάχνουν μπάτσοι κορδόνι για να πέσουν φάπες ή pasillo για να περάσεις θριαμβευτής (αλλά τι κερδίσαμε;) ή αψίδα με κοντόξυλα, για να περάσει από κάτω της το νιόπαντρο ζευγάρι. Που ξέρει ότι ο έρωτας είναι επανάσταση όσων έχουν τη ζωή πάρα πολύ αγαπήσει (και είναι πρόθυμοι να την δώσουν στον αγώνα), ότι οι μεγάλες αγάπες δε φοράνε νυφικά (αλλά θέλουν σίγουρα προφυλάξεις και περιφρούρηση για να τις χαρείς), ότι αν θες συντροφικότητα θα την βρεις βασικά στην οργάνωση και πως όλα είναι πολιτικά -ακόμα και οι γάμοι, από τα χρόνια της Αλλαγής. Και ο γάμος δεν είναι η πιο ευτυχισμένη μέρα της ζωής μας, ούτε ο προορισμός του ανθρώπου -κι αυτό δεν είναι ντρίπλα για τα ομόφυλα, αλλά η μόνη αλήθεια. Και στην καλύτερη μέρα της ζωής μας, που θα μετράει σαν μήνας, δε θα πέσει ούτε ένας κόκκος ρύζι -θα γίνει όλο λαϊκή περιουσία, όπως κάποτε στην Κίνα.

Για στάσου, όμως. Επιτρέπονται κοντόξυλα στον αρχαιολογικό χώρο; Δεν αναφέρεται ρητά κάπου ότι απαγορεύονται όμως, όπως δεν υπήρχε σαφής απαγόρευση για τις χύτρες στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Αστερίξ. Αλλά όπως και να ’χει τούτη η γη, όπου και αν είναι ο ομφαλός της και όπως και να είναι τα άστρα, εγώ τη γλώσσα μου τους βγάζω, και δεν είναι διχαλωτή ούτε μπλε, αλλά κατακόκκινη νιφάδα σε γιορτή. 

Λίγο πριν είχαμε δει ένα ανάθημα για κάποια νίκη επί των Γαλατών επιδρομέων (ο στίβος ήταν βαρύς και τα αγριογούρουνα είχαν φάει κάτι αηδίες) κι ύστερα στο Μουσείο ένα άλλο υπέρ της ρωμαϊκής κατάκτησης βασικά, που την πανηγύρισαν σαν απελευθέρωση κάτω απ’ το αυλάκι, γιατί ηττήθηκαν οι Μακεδόνες -και ύστερα λένε εμάς κομπλεξικούς.

Στενεύουν τα περάσματα, οι φίλοι μου πόλεις με φαντάσματα, αλλά οπλιζόμαστε με υπομονή και περνάμε ανάμεσα από τους παραταγμένους έφηβους yolo, χωρίς πανοπλία, ενώ είναι έτοιμοι να μας πουν το No Pasaran -αλλά σιγά μην το ξέρουν.

-Buenaaaass, ακούς να σέρνεται, φράση οφιόσχημη, με μπόλικη βαρεμάρα και μια υποψία ειρωνείας, σαν το μειδίαμα εκείνης της γυναικείας μορφής, που θα βλέπαμε αργότερα στο Μουσείο, δε θυμάμαι όμως το όνομά της, μόνο ενός Φλαμινίνο(υ), που θα μπορούσε να είναι το δεκάρι των καριόκας.

Λένε ότι κάθε νέα γενιά είναι πιο έξυπνη από τις προηγούμενες, το χιούμορ μπορεί να είναι η εξαίρεση του κανόνα. Το αστείο ήταν, υποτίθεται, να λένε τα δικά τους στη γλώσσα τους και να μην τους καταλαβαίνει κανείς, σε ξένη χώρα.

-Μπουένας, είπα και εγώ -σα να λέμε ’σπέρααα, αλλά στον πληθυντικό και για όλες τις ώρες. Περνάω και πριν χωνέψουν το νέο δεδομένο που τους αιφνιδίασε, ξαναχτυπώ ακαριαία στη (διχαλωτή) γλώσσα τους, σαν Λαρεντζάκης -το χτύπημα της κόμπρας.

-Από πού είστε; (De donde sois?)
-’Πάνια -με κοφτή, «μόρτικη» προφορά.
-Από ποια πόλη; (Ciudad?)
-Madrid.

Κάπου εκεί τελειώνουν όσα έχουν να πούμε και φεύγουμε. Μήπως έπρεπε όμως να κάτσω με τη νεολαία; Να τους πω κάτι ακόμα; Αν είναι της Ρεάλ ή της Ατλέτι; Αν ήταν έτοιμοι για άλλη μια μανίτα (χεράκι, δηλαδή πεντάρα) στο κλάσικο; Ότι κάθε Μπάρτσα, κάθε Αθλέτικ και κάθε Ρεάλ (Σοθιεδάδ) είναι mes que solo una sociedad anonima - ανώνυμες εταιρίες; (Κι ότι αν δει το κείμενο η profesora μου, θα γκρινιάζει για τους τόνους που δε βάζω;) Ή μήπως να τραγουδήσω αυτό των Εσκαπε (Ska-P) για τη Ράγιο; Πώς πάει να δεις...

Somos los hinchas mas anarquistas
los mas borrachos, los mas antifascistas
Cada canuto que nos fumamos
alucinamos con el Rayo Vallecan 

Εντάξει το «αναρκίστας» γίνεται εύκολα comunistas. Αλλά τι κάνουμε με τον μπάφο που καπνίζουν για τη Ράγιο και τα μεθύσια που λέει;
-Γιατί, δηλαδή, οι σύντροφοι δεν πίνουν ποτέ λίγο παραπάνω;
Κοιτάξτε να δείτε. Ασφαλώς υπάρχουν μεμονωμένα κρούσματα. Κάποιοι σφοι στη σπουδάζουσα, οικοδόμοι που πίνουν μπίρα για πρωινό ρόφημα το καλοκαίρι και τις ανοίγουν στο γιαπί με το σκεπάρνι, οι παλιότεροι που είδαν την καμπάνια της Περεστρόικα ενάντια στον αλκοολισμό και πίνουν για να ξεχάσουν όσα έγιναν. Αλλά εμείς είμαστε ενάντια σε κάθε εξάρτηση, έχει βγει και από το Πρόγραμμα του Κόμματος δηλαδή.
Κι η θέση μας για την ανεξαρτησία της Καταλονίας είναι σαν τον στίχο απ’ τα Σγουρά Μαλλιά (pelo rizado), (όλοι) θα ζούμε τότε πια αδελφωμένοι σε μια ελεύθερη σοσιαλιστική ’Πάνια, ειρηνικά, χωρίς παρατράγουδα.

Κι αν τους έλεγα κάποιο ;allo τραγούδι, που είναι διεθνής γλώσσα, χωρίς σύνορα; Κάποιο γνωστό, πχ την Καρμέλα ή το A las barricadas revolucionarias; Ή μήπως κάτι αμιγώς δικό μας, πχ το 5ο Σύνταγμα (Quinto Regimiento), που ξεσκεπάζει τους εχθρούς και την πέμπτη φάλαγγα (Venga, jaleo, jaleo! Suena la ametralladora...). Και το Gallo rojo (κόκκινος πετεινός) που είναι γενναίος και παλεύει ενάντια στον μαύρο, τον προδότη. Κι έγινε διασκευή και στα ελληνικά για τον Μπελογιάννη, που το είπε η Βιτάλη, πριν το χάσει εντελώς πολιτικά, σαν Τρ-ελενίτσα.

Μήπως καλύτερα να τους πω κάτι πιο σύγχρονο; Λες να ξέρουν τον Pablo Hasel; Ή το ταβάνι τους φτάνει ως τη Γιουροβίζιον και τη Zorra -reconstruida por dentro- ασε-ρε(χε) και τσίκι-τσίκι, Περαία-Περαία, Μακε-γεια σου; Είναι άραγε έτοιμοι να τους πω για τον σεξισμό της γλώσσας, που κάνει ήρωα τον Zorro αλλά τη θηλυκιά αλεπουδίτσα, την έχει κάτι σαν τη δική μας πεταλουδίτσα, κοινή γυναίκα της σειράς; Είναι έτοιμο το ελληνικό κοινό να αποβάλει την αλλεργία του στα «θου» και να καταλάβει πωθ τα ιθπανικά είναι παρεκθηγημένη γλώθθα, που ούτε ο Θαναθάκηθ του Αρκά δε θα γελούσε μαζί τους; Και πώς θα φανεί στα ’πανάκια ότι εμείς λέμε Ζορό, Ζάρα και Σαραγόσα, λες και μεγαλώσαμε στη Λατινική Αμερική, αντί για Θόρο, Θάρα και Θαραγόθα -που ’ναι τα σωστά; Και πού να πιάσουμε κουβέντα για τον Εσπίδερμαν...

Διαπιστώνω τελικά πως είχαν παραταχθεί με ελλείψεις, όταν συναντάμε την άλλη μισή τάξη στον ανήφορο προς το (ε)στάδιο. Κι αν τα παιδιά της γαλαρίας το βλέπουν όλο αυτό σαν μια αγγαρεία, αντί μια εμπειρία ζωής που θα τους σημαδέψει; Αν πρέπει να μάθουν κάτι για να μη θεωρούν βαρετό το μάθημα της ιστορίας;

Πχ ότι Ελλάδα και Ισπανία έχουν βίους παράλληλους, με εμφύλιο, μακροχρόνιες δικτατορίες και κουτσουρεμένη μεταπολίτευση -η δική τους ακόμα χειρότερη από τη δική μας. Ότι σε εμάς κυβερνούν ακόμα οι λαδέμποροι, με άλλο προσωπείο, όπως και σε αυτούς τα τσιράκια του Φράνκο. Ότι η Ελλάδα και η Ισπανία ήταν το όριο για τον τουρκικό και τον αραβικό κόσμο αντίστοιχα, βρέθηκαν υπό κατοχή, αλλά πήραν πολλά στοιχεία που τις κάνουν ένα γοητευτικό κράμα, κι ας τις υποτιμά ρατσιστικά ο βορράς που τις θεωρεί ένα με τους βάρβαρους κατακτητές τους. Ότι στον βάρβαρο μεσαίωνα -που είναι αρκετά συκοφαντημένος στην αστική ιστοριογραφία- οι Άραβες πχ ανέπτυσσαν τις επιστήμες και τα γράμματα, και δεν ήταν καθόλου βάρβαροι συγκριτικά με τον σύγχρονο κόσμο τους και ό,τι γινόταν τότε στην Ευρώπη. Κι αν σήμερα θεωρεί κάποιος βάρβαρους τους Σαουδάραβες ή το κράτος τους, τι πρέπει να πούμε για τους δυτικούς που κάνουν μπίζνες με πετροδόλαρα, Σούπερ Καπ και Μουντιάλ στην έρημο και έχουν ισχυρά κατάλοιπα θεοκρατίας -όπως ακριβώς οι δυο χώρες μας;

Ότι οι θησαυροί των Δελφών ήταν κάτι σαν τα τρόπαια που παίρνουν σήμερα οι ομάδες μετά τους θριάμβους τους -όσο μεγαλύτερη η νίκη, τόσο πιο λαμπρό το τρόπαιο-θησαυρός, μόνο που δεν ήταν κούπα αλλά κτίριο. Ότι η δική μας αρχαία θρησκεία είχε πολύ πιο διασκεδαστική μυθολογία, γιατί έφτιαχνε τους θεούς κατ’ εικόνα και ομοίωση των ανθρώπων, γεμάτους πάθη και αδυναμίες. Κι ότι η Πυθία μαστούρωνε κανονικά, σαν τους Μπουκανέρος, πριν δώσει τους ακατανόητους χρησμούς της, που χρειάζονταν μετάφραση. Αλλά η Ελλάδα και η Ισπανία υποφέρουν σήμερα από τη συλλογική ψύχωση για τα περασμένα μεγαλεία και τους προγονόπληκτους εθνικιστές, που κάνουν την πατριδοκαπηλία επάγγελμα.

Ότι η ιστορία δεν είναι καθόλου βαρετή, εκτός και αν είμαστε καταδικασμένοι να επαναλαμβάνουμε συνέχεια τα ίδια λάθη, γιατί δεν την μελετήσαμε. Ότι δεν είναι κάτι μακρινό που αφορά κυβερνήτες, στρατηλάτες, άρχοντες και χαρισματικές προσωπικότητες, αλλά αυτό που γράφουν οι πράξεις μας. Ότι την διαμορφώνουμε κάθε μέρα -ακόμα και με την απραξία μας. Ότι την ιστορία την γράφουν οι λαοί, με πάλη ταξική, που κινεί τους τροχούς της ή τους κρατά κολλημένους στον βούρκο ενός σάπιου κόσμου

Ή μήπως να τους πω κάτι πιο σύγχρονο;
Πχ ότι η Μαδρίτη (και η Βαρκελώνη) είναι στο άτυπο τρίγωνο με τις πρωτεύουσες του φασεϊσμού, μαζί με την Αθήνα και το Βερολίνο; Ότι είναι μια χαρά αντανακλαστικό να πίνεις περιπτερόμπιρες στην πλατεία για τη φάση, αντί να σκας ένα σωρό λεφτά σε βαρετά κλαμπ και να ντύνεσαι πανάκριβα σαν pijo. Αλλά ο φασεϊσμός δεν είναι παρά η άλλη όψη στο νόμισμα του φασισμού και δεν κάνει τίποτα απολύτως για να αλλάξει τον κόσμο που γεννά αυτές τις φάσεις.

Ότι το Podemos μπαίνει πιο δεξιά κι από την Αλίκη στην ταινία "η κόρη μου η σοσιαλίστρια", σε ένα ισπανικό αριστερόμετρο. Οριακά λίγο πιο αριστερά από τον φιλελέ Αραμπούρου.
Και τα Λαϊκά Μέτωπα; Ναι, βεβαίως, κοιτάξτε να δείτε, το λέει και ο στίχος. Μα εγώ το έχω περάσει αυτό το στάδιο -και τη θεωρία τους...

Κι όλα αυτά να καταλήξουν στο ότι η εφηβεία είναι μια μεταβατική, αντιφατική ηλικία, κάπως σαν τον σοσιαλισμό, που είναι ανολοκλήρωτος κομμουνισμός, με τα σημάδια της παλιάς κοινωνίας, σαν μπιμπίκια στο πρόσωπο, με τον πάντα παρόντα κίνδυνο του παλιμπαιδισμού και της παλινόρθωσης, σα να μην ωριμάσαμε ποτέ -σε αντίθεση με τις συνθήκες. Αλλά παρόλα αυτά, είναι πολύ ωραία ηλικία και το μόνο που την κάνει άχαρη είναι όταν την ξοδεύουμε κυνηγώντας ηλίθιες μόδες και πρότυπα που μας επιβάλλονται άνωθεν -αλλά και με τη δική μας συναίνεση.

Κι αν όλα αυτά είναι τόσο βαριά και ασήκωτα, που δείχνουν μόνο ότι γεράσαμε ασυγχώρητα; Ότι ψοφάμε να κάνουμε μάθημα στους νεότερους; Λες και σφύζουμε από σοφία και εμπειρία ή λες και τα καταφέραμε καλύτερα στη θέση τους ή λες και αυτοί δεν έχουν το δικαίωμα να παίξουν, να δοκιμάσουν, να απογοητευτούν, να σκοντάψουν και να μάθουν μόνοι τους από τα λάθη τους;

Πώς διάολο μπορείς να μιλήσεις στους έφηβους σήμερα, χωρίς ξεπέσεις στον διδακτισμό; Και πώς διάολο να βρεις κοινούς κώδικες μαζί τους, με τις ασχολίες και τα ενδιαφέροντά τους; Πώς να μιλήσεις σε μια γλώσσα που ούτε ξέρεις ούτε καταλαβαίνεις; Και δεν είναι το πρόβλημα τα ισπανικά (καστιλιάνικα) προφανώς...

Υστερόγραφο:

Παιδιά, είδατε στο Μουσείο τη Σφίγγα των Ναξίων;
Να σας πω και για ένα σχετικόσκίτσο του Ζάχαρη για τον καπιταλισ...
E, chicos, πού πάτε; No os vayais, quedaos un momento...
Μα καλά φεύγουν, ενώ τους μιλάω; Νο πασαράν...