Κυριακή 12 Μαρτίου 2023

Η εκλογική παγίδα... - Να μη γίνει η φωνή μας εκλογική αφωνία...

Ανεξάρτητα από την εκτίμηση που μπορεί να έχουμε για τον χαρακτήρα του, το ταβάνι και την εμβέλειά του, ο Μάης του ’68 στο Παρίσι είχε συγκεκριμένα γνωρίσματα: εκατοντάδες χιλιάδες στον δρόμο, μαζικές διαδηλώσεις, μαχητικές οργανωμένες απεργίες που έδωσαν τον τόνο και κοινωνικό αναβρασμό. Μόλις ένα μήνα μετά, ο Ντε Γκολ -που στο ενδιάμεσο είχε αναγκαστεί να φύγει και στο εξωτερικό για να οργανώσει τις άμυνές του- έβγαινε θριαμβευτής των εκλογών. Όχι μόνο δε χρειάστηκε να καταφύγει στη δύναμη των όπλων για να θωρακίσει την εξουσία του, αλλά μπορούσε να επικαλεστεί τη «σιωπηλή πλειοψηφία» και τη δημοκρατική νομιμοποίηση που του έδινε, για να συνεχίσει στην ίδια κατεύθυνση. Ιστορικά, εξάλλου, δεν ήταν η πρώτη φορά που το εξεγερμένο Παρίσι πνιγόταν στον βάλτο της μακάριας αταραξίας της γαλλικής επαρχίας.

Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα για το πώς οι εκλογές, ως γιορτή -ή μάλλον πανηγυράκι- της αστικής δημοκρατίας, μπορούν να σβήσουν ένα δυναμικό, αναπτυσσόμενο κίνημα. Δεν είναι απαραίτητα, όμως, το πιο αντιπροσωπευτικό. Μπορεί να μην υπάρχει πάντα ευθεία αντιστοίχηση, σε γενικές γραμμές ωστόσο, οι κοινωνικοί αγώνες βρίσκουν κάποια έκφραση στα αποτελέσματα των εκλογών.

Για παράδειγμα, το ριζοσπαστικό κλίμα της Μεταπολίτευσης έφερε τη φθορά και τη σταδιακή συρρίκνωση της ΝΔ και την «Αλλαγή» του ΠΑΣΟΚ, που -μολονότι ψευδεπίγραφη- στην εποχή της θεωρήθηκε ως ένα είδος αναδρομικής δικαίωσης του Εαμογενούς κόσμου. Ενώ οι μαζικοί αγώνες της διετίας 2010-12 έφεραν την εκλογική κατάρρευση του κραταιού δικομματισμού -και σε δεύτερη φάση την αλλαγή σε κυβερνητικό επίπεδο.

Τα παραπάνω παραδείγματα από τη σύγχρονη ελληνική ιστορία είναι απολύτως αντιπροσωπευτικά αυτής της τάσης και δείχνουν ποια είναι η βασική στόχευση των αστικών επιτελείων στην παρούσα συγκυρία. Να καναλιζάρουν την οργή, που είναι μεγάλο ποτάμι φουσκωμένο στους δρόμους, για να το κατευθύνουν να εκβάλει ειρηνικά στις κάλπες και να αποφασίσει ο «κυρίαρχος λαός» ποιος θα συνεχίσει την πολιτική που σκοτώνει τα παιδιά του.

Ήδη από την πρώτη μέρα, πάνω από τις στάχτες και τα θύματα στα Τέμπη, η βασική ανησυχία των ΜΜΕ ήταν πώς θα επηρεαστεί ο προγραμματισμός της κυβέρνησης για τις εκλογές -που φαινόταν να κλειδώνουν για τις 9 Απρίλη- αν θα κληθεί να πληρώσει πολιτικό κόστος και αν αυτό ήταν ευθέως συγκρίσιμο με το αντίστοιχο για το έγκλημα στο Μάτι. Μετά τον εκρηκτικό απόηχο της 8ης Μάρτη, έχουν πέσει πάνω του για να τον ερμηνεύσουν, να τον μετρήσουν, να τον ελέγξουν -και βασικά να τον οδηγήσουν σε εκτόνωση, εκλογική ή μη. Ενώ πλέον αρχίζουν να σκάνε κυνικά οι πρώτες δημοσκοπήσεις και εσύ αναρωτιέσαι με τι εκνευρίζεσαι περισσότερο: με τον ωμό κυνισμό τους ή με το μαγείρεμα των ευρημάτων -που κάνει ωστόσο ακόμα πιο ωμό τον κυνισμό.

Η προεκλογική περίοδος φαίνεται να πλακώνει τα πάντα, καθορίζοντας τη στάση και τις κινήσεις των αστικών κομμάτων. Ο Καραμανλής παραιτήθηκε δακρυσμένος, απλά και μόνο για να παίξει προεκλογικά το χαρτί της «πρωτοφανούς υπουργικής ευαισθησίας» του και να κατέβει αναβαπτισμένος στις προσεχείς εκλογές, με... «ηθικό πλεονέκτημα»! Ενώ τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου έπαιξαν τους τεθλιμμένους συγγενείς ενώπιον φωτογράφων, σε κλίμα μεγάλης Παρασκευής, θέλοντας να διασκεδάσουν τις αρχικές άθλιες εντυπώσεις και τον πάντα χαμογελαστό αρχηγό τους.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έκρυψε τις πρώτες μέρες τον Σπίρτζη -που τελικά βγήκε να μας πει ότι επί ροζ διακυβέρνησης όλα κυλούσαν αρμονικά- και τον αρμόδιο τομεάρχη Ν. Παππά από τα κανάλια, για να μην μπει στο κάδρο της καταστροφής και της ιδιωτικοποίησης. Ταυτόχρονα μας διαβεβαίωσε ότι δεν είναι ώρα να αναζητηθούν πολιτικές ευθύνες, γιατί θα «λογαριαστούμε μετά» -δηλαδή στην κάλπη.

Παρόλα αυτά, η στρατηγική τους παραμένει αμετακίνητη, υπερβαίνοντας συγκυριακές σκοπιμότητες και εκλογικές προτεραιότητες. Η ΝΔ πήγε να περάσει, σαν τον λύκο στην αναμπουμπούλα, με συνοπτικές διαδικασίες την ιδιωτικοποίηση του νερού, και αν δε στούκαρε στο τείχος της πραγματικότητας, θα συνέχιζε το τροπάρι της «ατομικής ευθύνης» του σταθμάρχη, με τη συνταγή της πανδημίας. Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, από θέσεις «υπεύθυνης αντιπολίτευσης», απέφυγε να οξύνει το κλίμα και δεν πήρε την παραμικρή δέσμευση -έστω προεκλογικά, για τα μάτια των ψηφοφόρων- πως θα αλλάξει το νομικό, ιδιοκτησιακό καθεστώς του ΟΣΕ -όπως έκανε σε άλλα μέτωπα.

Δεν αλλάζει η στρατηγική για ένα κωλοτρένο «δυστύχημα», ρε μ...ες.

Δηλαδή εμάς δε μας ενδιαφέρουν οι εκλογές;

Εδώ μπορείς να πεις ένα ξερό «όχι» και να σταματήσεις, σαν την Πυθία. Γιατί με τέτοια διατύπωση, όποια και αν είναι η απάντηση, δεν μπορεί παρά να ξεκινά με ένα «όχι» -και ΟΧΙ, δεν είναι κουκουέδικο κόλπο.
-Όχι, δε σημαίνει πως δε μας ενδιαφέρουν.
ή: -Όχι, δε μας ενδιαφέρουν.
Ας δούμε πιο αναλυτικά κάθε ενδεχόμενο.

-Όχι, δε σημαίνει πως δε μας ενδιαφέρουν. Αλλά «δεν είμαστε σαν τα μούτρα τους», όπως λέει μια ψυχή, να βάζουμε τα εκλογικά κέρδη πάνω από τις ανθρώπινες ζωές.
Επιπλέον: ένα άνυδρο, καταθλιπτικό σκηνικό δεν μπορεί παρά να δώσει εξίσου θλιβερά αποτελέσματα. Κι η μόνη λύση για οξυγόνο είναι να αλλάξει ριζικά το τοπίο -πρωτίστως, ως προϋπόθεση, κοινωνικά και παρεμπιπτόντως, και εντελώς δευτερευόντως, εκλογικά. Το οξυγόνο όμως θα έρθει από όσους διαδηλώνουν στον δρόμο και όχι από τη στενωπό (σχισμή) μιας ψηφοδόχου κάλπης.

-Όχι, δε μας ενδιαφέρουν.
Όχι με την έννοια πως κάνουμε εκλογικό σαμποτάζ και δε συμμετέχουμε στη... «γιορτή της δημοκρατίας», που είναι απλώς ένα πανηγυράκι χωρίς αντίκρισμα. Αλλά γιατί καμία αλλαγή δεν προήλθε ποτέ από τις κάλπες -πλην της κάλπικης του ΠΑΣΟΚ. Ο Ένγκελς σημείωνε σωστά πως το εκλογικό δικαίωμα δεν είναι παρά ένας δείκτης της ωριμότητας της εργατικής τάξης. Δεν μπορεί να είναι τίποτα παραπάνω, γιατί δε βοηθά να ωριμάσουν οι συνθήκες. Ούτε μπορεί να είναι στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος, όταν λαμβάνουν χώρα πιο ενδιαφέρουσες διαδικασίες.

Το δικό μας καθήκον είναι απλό: να βοηθήσουμε να αναπτύξουν όλη τη δυναμική τους, να κάνουν πράξη τον φόβο του εσμού της εξουσίας που τρομάζει από την «αντισυστημική ψήφο» και την προοπτική τους. Και βασικά να απενεργοποιήσουμε τις παγίδες -εκλογικές και μη- που θα βάλει το σύστημα στον δρόμο τους, για να τις κάνει να σβήσουν, χωρίς να αφήσουν κανένα ουσιαστικό αποτύπωμα.

Δεν υπάρχουν σχόλια: