Σάββατο 25 Μαρτίου 2023

Έρχονται οι πόλεις του Φωτός

Θα έχουμε πάντα το Παρίσι...
Σαν ήρωες του σινεμά, μοιραίοι και άβουλοι Αντάμα (Τραορέ), προσμένουμε ίσως κάποιο θάμα, εκλογικό.
Και ήπια του Κούλη/του Αλέξη το ποτό με την τσανάκα
Στην Καζαμπλάνκα, στην Καζαμπλάνκα...
Πάει και η Ειρήνη, από τις 3 Χάριτες και επί γης.

Παρίσι. Η πόλη του έρωτα και της επανάστασης, που είναι βασικά το ίδιο και βαδίζουν χέρι-χέρι στις όχθες του Σηκουάνα. Που είναι πενταβρώμικος, αλλά μην αφήνεις ποτέ μια μικρή λεπτομέρεια και ένα μικρό μποτιλιάρισμα στη Λουτετία (αναφορά στο Αστερίξ είναι αυτό, μάνα) να σου χαλάσει μια ρομαντική εικόνα.

Θα έχουμε πάντα το Παρίσι. Την Κομμούνα και τις απεργίες εμείς. Τον Μάη και τα γιλέκα οι άλλοι. Και εμείς δεν είμαστε οι άλλοι, αλλά οι άλλοι πρέπει να γίνουν εμείς ή να έρθουν μαζί μας και να πάψουν να μας βλέπουν σαν την κόλασή τους. Και αν θες να ξέρεις, στην Κομμούνα δεν ήμασταν πλειοψηφικό ρεύμα, αλλά στον (εργατικό) Μάη, ναι, και ας μην καταγράφηκε ως ηγεμονικά «δικός μας».

Και γιατί να έχουμε μόνο το Παρίσι; Γιατί να μην έχουμε πρώτα Μανχάταν και ύστερα Βερολίνο; Βασικά γιατί να μην έχουμε, πριν απ’ όλα, τις δικές μας πόλεις, που μόνο τότε γίνονται πραγματικά δικές μας, όταν μας ανήκουν οι δρόμοι;

Μπολόνια-Αθήνα-Παρίσι, εσύ μου έχεις χαρίσει...
-Κάτσε, στην Μπολόνια τι έγινε;
-Ξέρω ’γω; Η Σύνοδος των Υπουργών Παιδείας. Το σύνθημα το λέει.
Αλλά κάποτε ήταν κόκκινη και ηρωική. Και έχει λεωφόρο Στάλινγκραντ, προς την (ακόμα πιο ηρωική) Μπολονίνα -το «νι», παχύ, Καλαματιανό ή έστω σαν του Κουτσούμπα. Που κάποτε είχε μιλήσει άπταιστα ιταλικά, αλλά τότε δεν είχε γίνει ακόμα λαϊκό (ΠΟΠ) είδωλο του Luben και των σανς κιλότ.

Γιατί όμως να μη νιώθουμε δικά μας τα καθ’ ημάς; Και γιατί να έχουμε γενικώς κάτι να θυμόμαστε; Τον μόνο πραγματικό έρωτα τον βρήκαμε στη Σοβιετία. Αλλά δεν μπορεί να ζήσει κανείς με τις αναμνήσεις, ούτε -πολύ περισσότερο- να κάνει μια νοσταλγική επανάσταση.

Ίσως μοιάζουν, σε κάποιους, τα ημέτερα πολύ πεζά και επαρχιώτικα, για καρτ-ποστάλ ή για insta story. Σα να σου έχουν τάξει τον Πύργο του Άιφελ και να βλέπεις μπροστά σου τον ιμιτασιόν στα Φιλιατρά -κελ ντεκαντάνς... (Ή σα να περιμένεις Ντε Γκολ και να σου βγαίνει ο Κώτσος από τας Σέρρας, με παχύ σίγμα», όπως στο «σαπό» -chapeau, άκαπνος και χωρίς την παραμικρή ανάμειξη στην Εθνική Αντίσταση, αλλά γι’ αυτό ακριβώς «εθνάρχης» του έθνους των καταπιεστών). Κι όμως, λίγοι ποιοτικοί δείκτες έχουν τόση αξία, όσο οι κινητοποιήσεις των μαθητών στη μονίμως ατάραχη επαρχία, που καταπίνει συνήθως σαν βούρκος κάθε κραδασμό.

Μαζικές διαδηλώσεις παντού (ακόμα και στα Φιλιατρά παίζει να είχε), χωρίς φίλτρο και Μπιρσίμ να τις φουσκώνει, για να τις κάνει instagramable. Που δεν τις πιάνει το αντι-φίλτρο της ΕΛ.ΑΣ. με τις φαιδρές εκτιμήσεις (αγάπη μου, συρρίκνωσα τις διαδηλώσεις). Αλλά και χωρίς μαγικό φίλτρο αλά γαλατικά. Που ακόμα κι αν το είχαμε, κάποτε τελειώνει η επίδρασή του και ο κόσμος γυράνει απογοητευμένος σπίτι του. Όχι όμως στη Γαλλία...

Εμείς καμαρώνουμε για την ελληνική κινηματική ιδιαιτερότητα, αλλά ευτυχώς δεν είναι ΠΟΠ, ούτε και θέλουμε αποκλειστικότητα ή πνευματικά δικαιώματα, σαν πρωτοπορία ανάδελφη -εν τω μεταξύ μέχρι και οι Τούρκοι αρκαντάς, που τους έλεγαν ειρωνικά «παράρτημα» του κόμματος, σκέφτονταν λέει να ψηφίσουν «χωρίς αυταπάτες» τον υποψήφιο της αντιπολίτευσης, ίσως για «να πέσει η χούντα του Ερντογάν», που θα έλεγε και η πρώην ΟΣΕ (τελικά ευτυχώς θα κατέβουν με δικό τους υποψήφιο). Και αν μας περάσουν οι «νοζ αμί» στην άμιλλα, μόνο στενάχωρο δε θα είναι.

Τότε λοιπόν, Ελλάς-Γαλλία-συμμαχία; Ναι, αλλά οι συμμαχίες είναι ταξικές, όχι εθνικές, και χτίζονται σε δύο επίπεδα, δύο παράλληλων κόσμων. Μπορεί η Γαλλία να πέρασε από Διαφωτισμό, αλλά έχουν και εκεί φασίστες, ρατσισμό που θεριεύει, χολερικό φιλελέ «χιουμοράκι» αλά Σαρλί Εμπντό, εξόριστα θεία βρέφη και Καΐλήδες, Θιέρσους και άθλιους Ιαβέρηδες, στρατιωτικές μονάδες της αστυνομίας, αστικά καθάρματα που πίνουν το αίμα του κοσμάκη και αυξάνουν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, για να δουλεύουμε ως τον τάφο.

Και όχι, αυτά δε γίνονται μόνο στην Ελλάδα -κατά τον κλασικό αφορισμό-, ούτε είναι ΠΟΠ. Γίνονται σε όλο τον προηγμένο δυτικό κόσμο (διάβαζε: καπιταλισμό), εδώ και τριάντα χρόνια, μετά τις ανατροπές και το «τέλος της ιστορίας». Η οποία στη χώρα μας άρχισε να γράφεται ξανά στους δρόμους τον Μάρτη του ’99, με τους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας (μαύρη επέτειος αυτές τις μέρες) και λίγο αργότερα, με την πρώτη ανατροπή του Γιαννίτση στο ασφαλιστικό, που εγκαινίασε μια πολυετή επιχείρηση «σωτηρίας» του, με ένα σωρό σωτήρες (από τον Λοβέρδο ως τον Κατρούγκαλο, που είχε την τιμητική του με σύνθημα: "στείλτε τον Κατρούγκαλο στη Γαλλία, να πάει τη σύνταξη στα 73" ή κάπως έτσι...), από τους οποίους πρέπει να σωθούμε. Και δε χρειάζεται να είναι κανείς προληπτικός και να πιστεύει στις συμπτώσεις, για να συνδέσει τις ανατροπές της αντεπανάστασης, με τις ανατροπές στις συντάξεις και το «κοινωνικό κράτος» σε όλο τον κόσμο.

{Παρεμπιπτόντως και παρενθετικά.
Η πιο χαρακτηριστική περίπτωση διεθνώς ήταν η αύξηση των ορίων στη Ρωσία του Πούτιν (από τα τελευταία «κατάλοιπα» του υπαρκτού). Αλλά δεν είδαμε ποτέ κάποια ανάλυση από τους «γκρούπι» του μεγάλου «αντι-ιμπεριαλιστή ηγέτη», αν πρόκειται για κάποιο ελιγμό τύπου ΝΕΠ ή απλώς για αντιφάσεις στο προτσές της οικοδόμησης, με το παλιό (σοσιαλισμός) που αρνείται να πεθάνει και το καινούριο (Πούτιν) που του χορηγεί ευθανασία, σε μια εποχή ιδιότυπων τεράτων και ιδεολογικών τερατουργημάτων. Τα οποία φαίνεται να ταλανίζουν ακόμα τον μικρόκοσμο του εξωκοινοβουλίου.

Εξάλλου, ο Σάββας έχει παράδοση σε εύστοχες εκτιμήσεις για την περιοχή, από τότε που θεωρούσε τον Γέλτσιν ως την πιο συνεπή, ριζοσπαστική μερίδα της «αντιγραφειοκρατικής επανάστασης» στην ΕΣΣΔ, που οραματίζονταν οι τροτσκιστές. Αν και λίγες επεξεργασίες μπορούν να συγκριθούν με την πολιτική εκτίμηση του ΚΕΚΡ ότι η Ρωσία είναι μεν ιμπεριαλιστική δύναμη, διεξάγει όμως προοδευτικό πόλεμο στην περιοχή! Ιμπεριαλιστές μέσα, σωτήρες προς τα έξω. Σα να λέμε ιμπεριαλισμός εσ. (Εσωτερικού), που διασπάστηκε από το σύνολο και έχει οπορτουνιστική στάση αντί να συμμορφωθεί στις επιθυμίες μας...}

Κι η δική μας συμμαχία, των από κάτω; Grece General...
Από το Παρίσι ως το Κορωπί, αυτός ο σάπιος κόσμος θα ανατραπεί
.

Και δεν είναι απαραίτητα τα viral γαλλικά του ΓΓ για να δέσουν. Ίσως μονάχα λίγα γαλλικά -για να τον ταρακουνήσουμε, όχι να του κουνήσουμε το δάχτυλο- στον παροιμιώδη μέσο ανθρωπάκο, που στα όνειρά του επαναστάσεις αναζητεί. Αλλά δεν κατέβηκε ποτέ στους δικούς μας δρόμους, ενώ είδε κάτι μεγάλο και ιστορικό να γίνεται μπροστά στα μάτια του, σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας.

-Α ρε, να είχαμε μια Γαλλία εδώ...
Μέχρι και τον ύμνο της Διεθνούς, με την τρίχα κάγκελο θα τραγουδούσε τότε.
Εμπρός της γης οι βολεμένοι...
Είχαμε όμως την πρεσβεία της Γαλλίας* και μια μεγάλη διεθνιστική διαδήλωση τις προάλλες. Να πεδίο δόξας λαμπρό, για όποιον ονειρευόταν καταστάσεις αλά γαλλικά. Αλλά μην τον είδατε τον κυρ-Παντελή...
Δεν πειράζει, όμως, θα έχουν και άλλη ευκαιρία, στην επόμενη ανατροπή για τις συντάξεις. Τότε, θα γίνει της Γαλλίας, Βαστίλλη, νύχτα Βαρθολομαίου. Θα τους δούμε πρωταγωνιστές στη νέα Κομμούνα (να είμαι οπορτούνα).

(*φαντάσου, λέει, να ήταν οι πρεσβείες σαν τα ΚΚ και να άλλαζε το νόημα αν λέγαμε γαλλική πρεσβεία ή πρεσβεία της Γαλλίας -κατά το ΚΚ Γαλλίας και το Γαλλικό ΚΚ. Θα τους λέγαμε ότι αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα, ευρωπρεσβευτικό ρεύμα κτλ, και θα τους διαλύαμε το μυαλό. Εδώ δεν μπορούν να ξεχωρίσουν ακόμα το μπροστά και το πίσω μουλού, δείχνοντας τι προφήτης ήταν ο Χάρρυ Κλυνν όταν έλεγε για το Μ-ΚΚΕ-Λ και το ΚΚΕ Μπουλκουμέ...

Ένα Πούλιτζερ για τον κ. Ευγενίδη.

Το κοινωνικό προτσές αντιστρέφει διαλεκτικά τα στερεότυπα. Πριν λίγα χρόνια, με τα παριστινά προάστια στις φλόγες, κάποιοι έλεγαν πως το όργανο, που πρόβαλλε την ελπιδοφόρα εξέγερση, αν έβλεπε τα ίδια βίαια γεγονότα στη χώρα μας, θα μιλούσε για βαλτούς και προβοκάτσια. Κι είναι απολαυστικό -αν μη τι άλλο- να βλέπεις την εξυπνάδα αυτή να γυρίζει μπούμερανγκ στους ινστρούκτορες του πληκτρολογίου, που γκαβλώνουν κινηματικά με τις εικόνες από τη Γαλλία, αλλά σνομπάρουν αφ’ υψηλού την κίνηση των μαζών, όταν την βλέπουν ζωντανά μπροστά τους.

Σε κάθε περίπτωση, οι εικόνες από τη Γαλλία δεν αφήνουν ασυγκίνητο κανέναν -είτε γεννάνε ελπίδα είτε φόβο για τους «γαλαζοαίματους» της τάξης τους. Και είναι δύσκολο να μη σε αγγίξει ο ύμνος της Διεθνούς στα στόματα δεκάδων χιλιάδων διαδηλωτών, η απεργιακή φρουρά έξω από ένα εργοστάσιο που κάνει τους Γάλλους Μπαλούρδους να υποχωρούν συντεταγμένα για να μην πάθουν Βατερλό κτλ.

Το βασικό γνώρισμα όσων βλέπουμε στη Γαλλία δεν είναι ο κοινωνικός αναβρασμός, γενικά και αόριστα -αυτό το έχουμε κι εδώ ως έναν βαθμό. Είναι ότι ο κόσμος δεν ξεθυμαίνει, δεν υποχωρεί, δεν απογοητεύεται, ούτε σηκώνει λευκή σημαία. Είναι ζητούμενο, όμως, ποια σημαία σηκώνει τελικά και τι στόχους έχει.

Ο Ένγκελς έγραφε κάποτε για τη Γαλλία ότι είναι η χώρα, όπου οι ταξικοί αγώνες παραδοσιακά αποκτούν πιο ολοκληρωμένη μορφή -για αυτό εξάλλου άλλες κραταιές δυνάμεις της εποχής την αντιμετώπιζαν σαν μίασμα και παράδειγμα προς αποφυγή, για να μη μολύνει ο ιός της επανάστασης τους δικούς τους λαούς.

Κατά μια έννοια, οι Γάλλοι μοιάζει να συνεχίζουν την αγωνιστική τους παράδοση. Αλλά -για εμάς είναι αυτονόητο πως- κανένας αγώνας δεν μπορεί να πάρει ολοκληρωμένη μορφή χωρίς πολιτική έκφραση. Και αυτή μοιάζει υπονομευμένη, εφόσον δεν υπάρχει οργανωμένη πολιτική πρωτοπορία που να οδηγήσει τον αγώνα στη νίκη. Αυτό δηλαδή που, όσο βαρύγδουπο και αν ακουστεί, φαίνεται να έχουμε στην Ελλάδα, με όσες αδυναμίες, αντιφάσεις ή ανεπάρκειες μπορεί να έχει -και εννοείται πως έχει.

Η πρωτοπορία όμως μπορεί να γίνει ο καταλύτης, όχι το καύσιμο. Και δεν πρόκειται να καταφέρει τίποτα, αν δεν ξεσηκωθεί ο ίδιος ο εργαζόμενος λαός για την υπόθεσή του.

Μπορεί το γαλλικό ΚΚ να είναι (αυτο)ευνουχισμένο και μεταλλαγμένο, την ίδια στιγμή όμως στη Γαλλία υπάρχει αγωνιστική παράδοση, μαζικά και οργανωμένα συνδικάτα και μια αυτόνομη συνομοσπονδία: την CGT (σα να λέμε μια ξεχωριστή «ΓΣΕΕ» ως κέντρο αγώνα). Την ίδια στιγμή, στη χώρα μας, το αντίστοιχο ποσοστό οργάνωσης στα συνδικάτα είναι μετά βίας διψήφιο σε μια σειρά κρίσιμους τομείς της παραγωγής -και αυτό είναι αδιάψευστο μέτρο για τη χαμηλή μας αφετηρία και τον όγκο δουλειάς που μας περιμένει, προτού θέσουμε με άλλους όρους και αξιώσεις τις προοπτικές του αγώνα μας.

Οι ταξικοί αγώνες στη Γαλλία δείχνουν τα απλά και αυτονόητα -που είναι δύσκολο να κατακτηθούν ή και να γίνουν κατανοητά, πολλές φορές, από το ευρύ κοινό.

-Ότι η δύναμη της τάξης μας είναι το μπλοκάρισμα της παραγωγής.
-Ότι τα μαζικά συνδικάτα μπορούν να δώσουν πολυήμερους και αποτελεσματικούς αγώνες, να στηρίξουν τα μέλη τους, να τρομάξουν τις δυνάμεις καταστολής (με όρους πραγματικής σύγκρουσης, όχι κοινωνίας του θεάματος αλά Ντεμπόρ με στρακαστρούκες και δυο σπασμένες βιτρίνες), να μας δώσουν εντυπωσιακές εικόνες ως παραδείγματα αγώνα.

Δεν υπάρχουν μαγικές συνταγές, ούτε καινοτόμα μέσα και κόλπα, για να κόψουμε δρόμο. Όταν κάποιοι ονειρεύονται απεργίες διαρκείας (αντί για «ντουφεκιές στον αέρα»), είναι κενό γράμμα, αν δεν κάνουν τα πάντα για να αποκτήσουμε μαζικά και πανίσχυρα σωματεία. Αν κάποιοι ονειρεύονται εύκολες λύσεις από το μαγικό κουτί της κάλπης ή άλλες μορφές, η περίπτωση της Γαλλίας δείχνει πάλι τον δρόμο, που περνά από τα «γνωστά» και «τετριμμένα», που πρέπει να ανακτήσουμε και να επανανοηματοδοτήσουμε.

Η συνταγή των Γάλλων δεν έρχεται από τον τσελεμεντέ ενός μεταμοντέρνου μέλλοντος, αλλά από τις πετυχημένες συνταγές που γνωρίσαμε. Τους λείπει όμως το πιο παραδοσιακό συστατικό, για να πετύχουν και να πάνε ως το τέλος. Σαν τις φράουλες, που ζητούσε ο Πανοραμίξ από τους Ρωμαίους, για να φτιάξει το μαγικό φίλτρο -αλλά μετά έλεγε πως ήταν μόνο για τη γεύση.

Φράουλες και αίμα...

Και αυτές οι κόκκινες φράουλες, δηλαδή το κόμμα (που κάποτε οι Τσέχοι το συμβόλισαν με κερασάκια, από μια στροφή της Διεθνούς, γιατί είχε απαγορευτεί το σφυροδρέπανο στη χώρα τους, μαζί με άλλα δικά μας σύμβολα), που πρέπει να το φτιάξουν οι Γάλλοι από την αρχή, είναι η μόνη τους ελπίδα για τη νίκη και πως η εξέγερσή τους δε θα πνιγεί στο αίμα της βάρβαρης καταστολής του αστικού κράτους.

Δεν υπάρχουν σχόλια: