Οι Τούρκοι είναι φίλοι μας

Ένα από τα πρώτα πράγματα που πρέπει να κάνεις, εάν κατέβεις να ζήσεις στην αθήνα, είναι να προσπαθήσεις να νοστιμέψεις τη ζωή σου, μεταφορικά αλλά κυρίως κυριολεκτικά. Και αυτό, σε μια πόλη χωρίς τα φαγάδικα της λδ του βορρά, σημαίνει πρωτίστως να μάθεις τα τούρκικα στέκια, για να βρεις καμιά πικάντικη γεύση με μπαχαρικά, να σου ξυπνήσει αναμνήσεις απ’ τη μαμά-πατρίδα και να νιώσεις συγκίνηση, σαν τον χωραφά στην πολίτικη κουζίνα· ή τον οβελίξ, όταν επιστρέφει από τη βρετανία και το «γελαστό αγριογούρουνο», που δεν είχε κανένα απολύτως λόγο να είναι χαμογελαστό, από τη στιγμή που επιμένουν να το σερβίρουν με μέντα (και τζατζίκι χωρίς σκόρδο).

Το δεύτερο πράγμα που ανακαλύπτεις σε αυτά τα μέρη, μετά τις φοβερές γεύσεις, είναι πως κατά κανόνα οι ιδιοκτήτες τους είναι αριστεροί και πολιτικοί πρόσφυγες. Που μπορείς να το καταλάβεις και από κάποιες κινήσεις, κάποια αφίσα που τους «προδίδει», κάποιες γνωστές φυσιογνωμίες στις οποίες σκοντάφτεις και στις πορείες, ή και από τον κόσμο που συχνάζει, σε τελική ανάλυση. Ή να το μαντέψεις απλώς με παιδική βεβαιότητα, γιατί σου φαίνονται καλοί άνθρωποι, και δεν μπορεί παρά να είναι δικοί μας.

Ναι αλλά τι ακριβώς σύντροφοι είναι και πού ανήκουν πολιτικά; Αυτό δεν είναι και τόσο εύκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια. Καταρχάς γιατί ο πολιτικός χάρτης και το «αριστερόμετρο» της τουρκίας είναι αρκετά μπερδεμένα, ακόμα και για τα δικά μας δεδομένα. Βασικές σταθερές είναι το έντονο κουρδικό στοιχείο κι η δράση που κινείται μεταξύ των παρυφών της νομιμότητας και του ένοπλου κινήματος. Κι αυτή η ιδιαιτερότητα κάνει τους τούρκους συντρόφους να ανοιγοκλείνουν κατά περίσταση, σα βεντάλια. Καχύποπτοι και σκληρόπετσοι, από τις συνθήκες, απέναντι σε κάθε άγνωστο υποψήφιο εχθρό· έξω καρδιά –παρά τα βιώματα, που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους- με τους συντρόφους· κι εντελώς πλατιοί στον απλό κόσμο, όταν βρουν μια χαραμάδα για να ρθουν σε επαφή με τις λαϊκές μάζες. Κι αυτό δεν το συνάγω μόνο από την τωρινή στάση του τεκαπέ αλλά κι από την εμπειρία μου στην τουρκία, στο διεθνές κάμπινγκ του εμεπ, που είχε τέτοιο χαρακτήρα, και σε κάποιες στιγμές δε θύμιζε χώρο πολιτικής νεολαίας, αλλά εφηβική κατασκήνωση.

Υπάρχει λοιπόν καταρχάς το αδελφό τεκαπε, που βάση μεγέθους και του μύθου για τη δημιουργία του υπό την καθοδήγηση του θανάση παπαρήγα θα μπορούσε να θεωρηθεί νομαρχιακή οργάνωση του κουκουέ, χωρίς φυσικά να λειτουργεί ως τέτοια. Το κόμμα έχει καλές σχέσεις και με το εμεπ. το οποίο διατηρεί επαφές και με το ναρ. Αλλά το ελληνικό του αντίστοιχο είναι η κίνηση ανασύνταξη 1918-55. Και συμμετέχουν μαζί στη διεθνή των οπαδών του χότζα. Αν και το εμεπ συμμετέχει και σε ένα ευρύτερο ενωτικό μέτωπο όπου πρέπει να παίρνουν μέρος και κάτι τροτσκιστές αν θυμάμαι καλά. Αυτό ακριβώς, τίποτε άλλο.

Υπάρχουν επίσης τέσσερα διακριτά μου-λου (για όσους τυχόν θεωρούν υπερβολή τα δύο δικά μας και δεν κατανοούν το λόγο ύπαρξής τους) που κατηγορούν το ένα το άλλο για ρεφορμισμό, όπως τα ιουδαϊκά λαϊκά μέτωπα των μόντι πάιθονς. Αλλά και το dhkp-c, που θα το δούμε λίγο πιο κάτω. Και αυτός ο κατάλογος δεν είναι ούτε κατά προσέγγιση εξαντλητικός για τις οργανώσεις και τις πολιτικές ομάδες που δρουν στην τουρκία.

Κατά δεύτερον, η χαρτογράφηση αυτή καθίσταται δύσκολη, γιατί όλες οι παραπάνω οργανώσεις δεν έχουν ακριβώς τις καλύτερες σχέσεις, γι’ αυτό κι όταν συζητάς για τις μεταξύ τους διαφορές με κάποιο μέλος τους, νιώθεις σα να περπατάς σε ναρκοπέδιο όπου πρέπει να είσαι πολύ προσεκτικός για να μην πυροδοτήσεις με κάποια άστοχη φράση την έκρηξη του συνομιλητή σου και τον δεις να γίνεται τούρκος από το θυμό του.

Αλλά ας περάσουμε στο κυρίως πιάτο. Το καλύτερο φαγητό το έχει μακράν η «ασία», σε μια πολύ ιδιαίτερη περιοχή, πίσω από την πλατεία αμερικής, στην ευρύτερη περιοχή του άγιου παντελεήμονα. Ανήκει σε μια οικογένεια αριστερών πολιτικών προσφύγων, (όπως προδίδει και μια αφίσα του τσε), αγνώστων –σε μένα τουλάχιστον- λοιπών πολιτικών στοιχείων, με πατέρα σπουδαγμένο γιατρό, που αξιοποιεί τις γνώσεις του στο ψήσιμο των κεμπάπ.

Ακολουθεί από κοντά το λέιλιμ-λέι στου γκύζη, όπου –όπως είχαμε πει σε παλιότερη ανάρτηση- κάθε δεύτερο σάββατο εμφανίζονται ζωντανά οι υπεραστικοί του βουρνούκιου. Οι οποίοι έβγαλαν πρόσφατα ένα ωραίο τραγούδι για την αντιφασιστική νίκη των λαών, με δεσπόζουσα αναφορά στο σύντροφο με το μουστάκι στην πρώτη στροφή –που πέρασε παρά τις αντιδράσεις της εσωτερικής αριστερής αντιπολίτευσης.

Η κολεκτίβα του μαγαζιού διοργανώνει διάφορες εκδηλώσεις (καλή ώρα αυτή τη δευτέρα για την εξέγερση στην τουρκία) και παραδίδει δωρεάν μαθήματα τούρκικων –με μια σφισσα που συμμετείχε να προσπαθεί να εξηγήσει στην καχύποπτη μητέρα της για ποιο λόγο το κάνουν δωρεάν και ότι δεν κρύβεται κάποια τούρκικη προπαγάνδα πίσω από όλα αυτά. Παράλληλα φιλοξενεί τη λασυ (λαϊκή συνέλευση) του γκύζη, που κινείται μάλλον σε λογική αντάριζα, και με αυτούς διατηρούν και τις περισσότερες πολιτικές επαφές σαν κολεκτίβα.

Αλλά ο κιαμίλ, που είναι πρώτος μεταξύ ίσων εκεί, σου κερδίζει το σεβασμό με τις ιστορίες που διηγείται από τα νιάτα του στην τουρκία. Όπου είχε αγοράσει, έφηβος, το πρώτο πολιτικό βιβλίο του με το υστέρημα από το χαρτζιλίκι του (μια συλλογή του χικμέτ), αλλά αναγκάστηκε με πόνο ψυχής να το καταστρέψει για να μην πέσει στα χέρια των αρχών ως ενοχοποιητικό στοιχείο. Εκεί επικρατούσε ένα ιδιότυπο καθεστώς λογοκρισίας, όπου κάποια μαρξιστικά βιβλία κυκλοφορούσαν ελεύθερα μεν στα ράφια των βιβλιοπωλείων, αλλά πρακτικά απαγορευόταν η πώλησή τους στο αναγνωστικό κοινό. Γι’ αυτό κι οι σύντροφοι πήγαιναν με το πιστόλι στο χέρι και εξηγούσαν στον βιβλιοπώλη τι επιλογές είχε: ή να τους πουλήσει τα βιβλία που ήθελαν, ή να του τα κλέψουν.

Κάτι ανάλογο ισχύει και με τους κούρδους που έχουμε στη θεσσαλονίκη, που είχαν επαφές με οτιδήποτε συνεπές κινούνταν αριστερά του σύριζα, αλλά τελευταία έχουν αραιώσει από εμάς και κλίνουν μάλλον κριτικά προς το εξωκοινοβούλιο. Και έχουν μια ταβέρνα κοντά στην ετ-3, όπου συχνάζει και ο ηλεκτρολόγος της κίνησης 18-55, που είναι ο αδελφός πολιτικός φορέας του εμεπ, όπως είδαμε, (δύο αναφορές στην ίδια ανάρτηση παίζει να είναι και κάποιου είδους ρεκόρ για την οργάνωση!). Η οποία ταβέρνα είχε μπει πρόσφατα και στο στόχαστρο κάτι ντόπιων φασιστοειδών. Και μια φορά που πήγαμε ο σύντροφος που μας σέρβιρε, μας έφερνε τα πιάτα με χέρια τρεμάμενα, που του είχε μείνει κουσούρι από τα βασανιστήρια στις φυλακές. Και εκεί σου κόβεται η όρεξη και σκέφτεσαι σιωπηλός με τι μούτρα να του ασκήσεις σοβαρή πολιτική κριτική απ’ την ασφάλεια της θέσης σου.
Αν και εκεί που το χάνουν περισσότερο, δεν είναι στο πολιτικό, αλλά στις γεύσεις. Μα είναι δυνατό να έχουν οι χαμουτζήδες καλύτερη τούρκικη κουζίνα από εμάς εδώ;

Άφησα για το τέλος το dhkp-c, που έχει άριστες σχέσεις με το κόμμα (αλλά όχι και με το τεκαπε) κι είναι κάτι σαν το κουκουέ του 50’, με το όπλο παρά πόδας και τσακισμένο απ’ την παρανομία, αλλά χωρίς την εδα και τον κύρκο. Οι σύντροφοι έχουν το σόφρα, ένα ωραίο μαγαζί στην κάνιγγος, που εμείς το λέμε μεταξύ μας εζμέ, γιατί (θεωρούμε πως) είναι η σπεσιαλιτέ του, και ο σύντροφος εκεί μας έχει μάθει και το φέρνει πριν καν το παραγγείλουμε, που λέει ο λόγος.

Εκεί λοιπόν τις προάλλες εκτυλίχθηκε ένα γκανγκστερικό σχεδόν σκηνικό, τύπου οτσαλάν, με την απαγωγή ενός μέλους της οργάνωσης από τις τούρκικες μυστικές υπηρεσίες. Ο σύντροφος είχε καταφέρει να το σκάσει από την τουρκία, όπου έχει ακόμα υπόλοιπο δώδεκα χρόνων ποινής στη φυλακή, αλλά οι ασφαλίτες της χώρας του τού είχαν στήσει καρτέρι ένα τετράγωνο μακριά από το σόφρα και τον βούτηξαν, με την πλήρη ανοχή φυσικά των ελληνικών αρχών –μην πάει τζάμπα και το ταξίδι σαμαρά στην τουρκία, που επιβεβαίωσε τη φιλία και συνεργασία των δύο κυβερνήσεων.

Οι άλλοι σφοι από το μαγαζί άκουσαν τη φασαρία και κάποιους διαλόγους στα τούρκικα (μαζί με αγγλικά κι ελληνικά), που τους υποψίασαν για την ταυτότητα του απαγωγέα, αλλά δεν πρόλαβαν να παρέμβουν κι έσπευσαν να καταγγείλουν το περιστατικό στο ατ εξαρχείων, όπου βρέθηκαν αντιμέτωποι με αθώες περιστερές. Μπα, εμείς δε γνωρίζουμε τίποτα απολύτως.
Τους είπαν ότι υποψιάζονται δάχτυλο των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών. Αποκλείεται, δεν γίνονται τέτοια πράγματα στην ελλάδα. Κάποιοι αυτόπτες είχαν προλάβει να σημειώσουν και την πινακίδα του αυτοκινήτου, όπου έβαλαν το σύντροφο. Α, ναι… εε… σε εμάς ανήκει το αυτοκίνητο, αλλά… ξέρετε μας το έχουν κλέψει και δεν ξέρουμε τι απέγινε.

Το θέατρο του παραλόγου ήταν πολύ κακής ποιότητας και δεν υπήρχε λόγος να συνεχίζεται. Λίγες μέρες μετά ο απαχθείς σφος κατάφερε μέσω δικηγόρου να επικοινωνήσει μαζί τους από την τουρκία, όπου τον είχαν μεταφέρει –χωρίς να τους ελέγξει κανείς φυσικά στα σύνορα- και τους διηγήθηκε τα καθέκαστα, καθώς και ότι στη διαδρομή οι πράκτορες τον προπηλάκιζαν κι απειλούσαν να τον σκοτώσουν. Και μπορεί να το ‘χαν κάνει, αν δεν είχε πάρει έκταση το θέμα με την καταγγελία που εξέδωσε η οργάνωσή του.

Τι λένε όμως οι σύντροφοι για όσα γίνονται σήμερα στην τουρκία; Πως ο λαός εκεί ήταν ναρκωμένος για πολλά χρόνια και τώρα ξύπνησε. Οπότε λογικό είναι, σκεφτήκαμε εμείς, να είναι λίγο μουδιασμένος από την απραξία και να έχει ακόμα τσίμπλες στα μάτια που δεν τον αφήνουν να δει καθαρά τι γίνεται και τι πρέπει να κάνει στη συνέχεια.

Το θέμα είναι εμείς τι κάνουμε βέβαια. Εσείς ήσασταν πριν δυο χρόνια στους δρόμους, αλλά τώρα... μας λέει ο σφος που μιλάει καλύτερα τα ελληνικά από τους άλλους. Και τι να του πεις; Ότι «εμείς estamos despiertos ya»;
Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης ανάρτησης..