Φιλιππικός αποχαιρετιστήριος

Υπάρχουν διάφορες στιγμές, που εκτός απ’ το αποτύπωμά τους στην ιστορία, σημαδεύουν την οθόνη της μνήμης και μένουν ανεξίτηλα χαραγμένες. Δραματικές σκηνές από την πτώση του τείχους και τις ουρές στα μακ ντόναλντ ή από την αποκαθήλωση των αγαλμάτων του βλαδίμηρου, που σε αφήνουν με εγκεφαλικό, σαν τη μητέρα του πρωταγωνιστή στην ταινία goodbye lenin. Και άλλες πιο ελαφρές, σαν το μητσοτάκη στο βήμα του 13^ου συνεδρίου το κόμματος, τη φωτό με το τρίδυμο μίμη-λαφαζάνου-αλαβάνη στα νιάτα του στο κόμμα ή την άλλη με τις αντιπροσωπίες του σύριζα και της ανταρσύα στο πλαίσιο των διερευνητικών. Οι στιγμές που μας κλονίζουν εξάλλου δεν είναι απαραίτητο να είναι και από ιστορική άποψη συγκλονιστικές.

Η τελευταία τέτοια εικόνα που μπορώ να θυμηθώ ήταν στο τάιμ-άουτ ενός αγώνα μπάσκετ, σε ένα διαφημιστικό του συνδρομητικού για την εκπομπή της ευρωλίγκα «με το φίλιππα συρίγο» -που ήταν πάντα φίλιππας για κάποιο λόγο και σπανίως φίλιππος. Και εκεί ερχόταν το σοκ. Γιατί αντί για αυτό που περίμενες, βλέπεις ένα σκελετωμένο ανθρωπάκι, με καπελάκι –σαν κι αυτά που λάνσαρε κάποτε ο γελοίος μαστοράκης- χωρίς το παχύ μούσι, που ήταν σήμα κατατεθέν και μικρός πίστευα ότι ήταν πιστό αντίγραφο της γενειάδας του περικλή, με αντίστοιχο κύρος και μεγαλοπρέπεια. Χρειάστηκαν άλλα δύο τάιμ-άουτ και ισάριθμα διαφημιστικά, για να πειστούμε πως δεν είχαμε κάνει λάθος και να το χωνέψουμε. Κι ύστερα από αυτό το σοκ, μάντευες το χτύπημα της ύπουλης αρρώστιας και τίποτα δε μπορούσε να σε ξαφνιάσει· ούτε καν η ψεσινή είδηση για το τέλος.

Αν το μπασκετικό δημοσιογραφικό σινάφι θεωρείται –και αυτοπροσδιορίζεται ως ένα βαθμό- ως μασονία, τότε αποχαιρέτησε χτες, με αγάπη και τρυφερότητα, τον αρχιμασόνο μπασκετάρχη του. Σε ένα άθλημα που έζησε προ πολλού τον χρυσό αιώνα του, τράφηκε για μεγάλο διάστημα με τις δάφνες του παρελθόντος και τώρα βιώνει την παρακμή του σύγχρονου πελοποννησιακού πολέμου, με ερυθροπράσινα στρατόπεδα, που ρημάζει τα πάντα στον χώρο (ενώ σε λίγες ώρες θα δούμε ένα ακόμα επεισόδιό του, στο κατ’ ευφημισμόν στάδιο ειρήνης και φιλίας, που έχει συνδεθεί με τη φωνή του συρίγου από το ευρωμπάσκετ του 87’).

Ένα μπάσκετ που αργοπεθαίνει χρόνο με τον χρόνο και αποχαιρετά αυτές τις μέρες μία-μία τις μεγάλες μορφές που το δόξασαν. Το συρίγο, τον αμερικάνο τις προάλλες, πιο πριν τον μπέλοφ σε διεθνή κλίμακα. Χαρά στο κουράγιο και τη δύναμη των εν ζωή μασόνων να γράφουν μες σε δυο βδομάδες τόσους επικήδειους, ανατρέχοντας στο αρχείο τους και τα συρταράκια της μνήμης τους.

Ο συρίγος ήταν η φωνή του ευρωμπάσκετ του 87’ και η ιαχή: γιοβάισα, όχι τρίποντο. Που ενηλικιώθηκε στο βελιγράδι, 18 χρόνια μετά, με τη φράση «βάλτο αγόρι μου» από το σκουντή –που έχασε τη φωνή του εκείνη τη μέρα και δεν πρόλαβε να την ανακτήσει για τον τελικό. Κι η οποία δεν ξέπεσε ποτέ (κι είχε να το λέει αυτό ο συρίγος) στο επίπεδο της εθνικιστικής υστερίας του γιούρο στην πορτογαλία, με το πειρατικό του χελάκη (που έστησε ολόκληρη βιομηχανία εξαργύρωσης της επιτυχίας), το βερνίκο να παθαίνει έμφραγμα στο μικρόφωνο κάθε φορά που βάζαμε γκολ και το φακό να ζουμάρει σε τρέντι αχαιούς και μυρμιδόνες στις κερκίδες, με ασπίδες και περικεφαλαίες, ως πιστοποιητικά της βλακείας τους. Αυτό είναι που λένε βλάκας με περικεφαλαία.

Εκείνη η χρονιά εξάλλου με τους ολυμπιακούς της αθήνας και το ‘μεγάλο καλοκαίρι’ της «ισχυρής ελλάδας» ήταν γενικά κριτήριο για το ποιόν πολλών δημοσιογράφων. Και του βερνίκου που ήταν χωμένος σε διάφορες επιτροπές –αλλά από αυτόν δεν είχε κανείς κι άλλες προσδοκίες. Και για τον αριστερό χελάκη, που βάζει τον άνθρωπο πάνω από τα κέρδη, αλλά κάνει παράλληλα χρυσές μπίζνες για να μη σταματήσει να «περιγράφει άλλο…». Αλλά κυρίως για το συρίγο, που πήγε ενάντια στο κλίμα της γενικής ευφορίας της εποχής, καταγγέλλοντας με αποκαλυπτικά κείμενα το μεγάλο φαγοπότι, όχι γιατί έμεινε απέξω, αλλά με ευσυνειδησία και από επιλογή του. Είχε έρθει μάλιστα και στο φεστιβάλ της οργάνωσης να μιλήσει σχετικά με το ζήτημα, αποδεικνύοντας πως ο έντιμος καλός πασόκος τελεί μεν υπό εξαφάνιση ως είδος αλλά παραμένει δυνητικός σύμμαχος σε καίρια ζητήματα.

Ο συρίγος ήταν γνήσιο προϊόν της πασοκάρας του 80’, με όλους τους αντικειμενικούς περιορισμούς και τις αντιφάσεις του. Σεβόταν τη σοβιετική αρκούδα και την υποστήριζε διακριτικά σε διάφορες περιπτώσεις χωρίς ελληνικό ενδιαφέρον –πχ στη μαδρίτη το 86’, στη μεγάλη ανατροπή εναντίον των γιούγκων. Κι ήταν ‘αντι-ιμπεριαλιστής’ με μια πολύ θολή και γενική έννοια, ως οπαδός του «σκεπτόμενου ευρωπαϊκού μπάσκετ», που δεν άντεχε το τσίρκο του ύστερου nba μετά τον τζόρνταν.

Αλλά αθέτησε το σύνθημα «εοκ και νάτο το ίδιο συνδικάτο» γιατί είχε στενές σχέσεις με το βασιλακόπουλο, τον πασόκο πρόεδρο της μπασκετικής ομοσπονδίας (εοκ) και γι’ αυτό είχε βάλει στο στόχαστρο το (σοβιετοθρεμμένο) λάζαρο, που «κατέστρεφε την εθνική με τα συνδικαλιστικά». Και είχε κληρονομήσει την παπανδρεϊκή αλαζονεία και ισχυρογνωμοσύνη, που τον έκανε να μειώνει ζωντανά στον αέρα συνομιλητές και συνεργάτες, χάνοντας τις εντυπώσεις –ακόμα κι όταν είχε δίκιο. Καλή ώρα εδώ με το σκηνοθέτη της nova –που ήταν το αγαπημένο του θύμα.

Συρίγος εναντίον σκηνοθέτη από sxplVII

Δεν ήταν όμως σαν άλλους πρασινοφρουρούς της ερτ –πχ ο θεοδωρακόπουλος από τις περιγραφές της άρσης βαρών, που έκανε πολιτική καριέρα στην τοπική αυτοδιοίκηση. Ο συρίγος ήταν η τίμια βάση του πασόκ του 80’, που δεν ακολούθησε την εκσυγχρονιστική μετεξέλιξη του κόμματος. Έγινε σύμβολο της μαχητικής δημοσιογραφίας (κι ας μην ήταν ποτέ στα ψηφοδέλτια της δικής μας μαχόμενης δημοσιογραφίας) που εκτός από το φαγοπότι των ολυμπιακών χτύπησε ανελέητα τη διαβόητη κεντεριάδα, ανέδειξε το θέμα του σταδίου καραϊσκάκη και μιλούσε για τους ιδιωτικούς, οπαδικούς στρατούς των διαφόρων μεγαλομετόχων παε και καε. Και το τίμημα για αυτή τη στάση του ήταν πολύ ακριβό, με τραμπούκικες επιθέσεις πληρωμένων μπράβων, σε μια προσπάθεια να τον εκφοβίσουν και να του κλείσουν το στόμα.

Θα μπορούσε να είναι και μακάβριο ανέκδοτο.

Πώς πέθανε ο τελευταίος τίμιος πασόκος; -Από καρκίνο.

Ενώ στο εξής η φράση «καλός πασόκος» θα είναι ανέκδοτο από μόνη της.

Και τώρα με το συρίγο, μπορούμε να θάψουμε οριστικά και το κουφάρι του πνεύματος της μεταπολίτευσης, μαζί με τις αναμνήσεις μας.

Τουλάχιστον κράτησε ως τελευταία γεύση ένα σπουδαίο φινάλε, τη συνέντευξή του με τον γκάλη –κι ας είχε γράψει μύρια όσα εναντίον του, χωρίς μαλλιά στη γλώσσα, στη στήλη του στο τρίποντο. Εδώ μπορείτε να δείτε μια διαφορετική αυλαία, στην τελευταία συνέντευξη (αν όχι και πρώτη) που ‘χε παραχωρήσει μαζί με το γιο του. Κι ένα απολαυστικό βίντεο, όπου μαλώνουν σαν τα κοκόρια με το μεγάλο ατακαδόρο στιβ γιατζόγλου