Στον τάφο του Νίκο Ζαχαριάδη - Ψηλά το φέρετρο σύντροφοι

Ανταπόκριση και συνειρμοί από ένα πολιτικό μνημόσυνο

Σε τέτοιες εκδηλώσεις, το αναπόδραστο κλισέ -σαν το "ας πούμε" σε αμφιθεατρική τοποθέτηση- είναι κάποιος που σημειώνει πως δεν πρόκειται για πολιτικό μνημόσυνο.

Όχι, για αυτό ακριβώς πρόκειται. Μια σύντομη τελετή στη μνήμη ενός προσώπου. Τα υπόλοιπα -βαδιζουμε στα χνάρια, συνεχίζουμε τον αγώνα, κτλ- θα τα αποδείξεις σε άλλο γήπεδο, πάντως όχι στο νεκροταφείο.

Μνημόσυνο πχ -με τη χειρότερη έννοια- ήταν η παράσταση του Κοτανίδη, που παρουσίαζε ένα θλιβερό γεροντάκι, χτυπημένο από τη μοίρα κι από ανώτερες δυνάμεις, εξουσίες, που τον τσάκισαν σα συμπληγάδες πέτρες, στη θέση ενός αλύγιστου, συνειδητού επαναστάτη, που και την αυτοκτονία του ακόμα την διάλεξε ως πολιτική πράξη και όχι ως διέξοδο στην απελπισία του και κακοκάρδισμα (αμπίντα). Ένας φτωχός (στο επαναστατικό φρόνημα) Ζαχαριάδης, χωρίς αξία για τους σύγχρονους επαναστάτες, παρά μόνο για συστημικές αναγνώσεις της προσωπικότητάς του.

Η τελετή ήταν σεμνή, με την έννοια πως κράτησε λίγο (μες σε δέκα λεπτά είχε λάβει τέλος) και πως σεβαστήκαμε τον αιώνιο ύπνο στο κοιμητήριο, χωρίς συνθήματα και με... σιγή νεκροταφείου, που θα έλεγε κακεντρεχώς κάποιος παλιός αριστεριστής, με πολυφωνία Βαβέλ στο χώρο του. Ο Μεντρέκας μόνο έβγαλε το λόγο από ντουντούκα, κι οι φωτογράφοι του πόρταλ πάτησαν σε κάτι σκαλοπατάκια-τάφους (σχεδόν επί πτωμάτων που λένε) για να τραβήξουν καλύτερα στιγμιότυπα.

Ο λόγος ήταν πολύ καλός, με γενναία αυτοκριτική, καθώς σημείωσε ότι ο Ζαχαριάδης έφυγε πικραμένος και συκοφαντημένος από το κόμμα του. Το οποίο όμως από το 73' και μετά, ουσιαστικά δεν αποδέχεται τις συκοφαντικές κατηγορίες σε βάρος του, και στη συνέχεια τον αποκατέστησε πλήρως. Απέφυγε όμως την αγιοποίηση, γιατί "δεν την χρειαζόμαστε, ούτε εμείς, ούτε εκείνος..."

Κι αυτό είναι πολύ σωστό, αν κι ο Ζαχαριάδης δικαιωματικά συγκαταλέγεται στους (καθ' υπερβολή) αγίους του κομμουνιστικού κινήματος).

Σε ένα άλλο σημείο είπε πως αν ο Ζαχαριάδης τα έβαζε με το κόμμα του, θα τον παραδεχόταν όλος ο αστικός κόσμος σα μεγάλο, αντιδογματικό, ανανεωτή ηγέτη, ενώ τώρα δεν του συγχωράν ότι έμεινε πιστός στο κόμμα του, γιατί τους είναι άγνωστη η αφοσίωση που βασίζεται στη συνειδητή πίστη και την ερμηνεύουν ως ένα είδος θρησκοληψίας.

Η πλάκα είναι ότι σε ένα βιβλίο του, ο γιος του Φοίβου Τσέκερη (του τελευταίου επιζώντα της μάχης του Πολυτεχνείου στα Δεκεμβριανά, μέχρι πέρυσι που έφυγε από τη ζωή) που έχει πάει με τους αναθεωρητές, το κάνει ούτως ή άλλως, παρουσιάζοντας τον κάπως σαν Έλληνα Τολιάτι, με το σχήμα των δύο πόλων στο 7ο Συνέδριο, και πρόδρομο της ανανέωσης...

Πάνω-κάτω στην ίδια λογική με την παράσταση του Κοτανίδη, που τον παρουσίασε ως εθνικό κομμουνιστή.

Μιας και είπαμε αναθεωρητές (είχαμε έναν τέτοιο, πέθανε, πάει τον πήρανε).

Λίγους τάφους πιο πέρα από το Ζαχαριάδη είναι ο Παρτσαλίδης, ενώ ακριβώς από κάτω ο Μπανιάς, στη γειτονιά των τραγουδιστών, μαζί με τον Ξυλούρη, που είναι ακριβώς δίπλα στο Μητροπάνο και πίσω τους κείται ο Στράτος Διονυσίου. Έχω επίσης την εντύπωση ότι στη διαδρομή πετύχαμε και τον οικογενειακό τάφο του Μανιαδάκη (του γνωστού).

Και ασφαλώς πολλούς άλλους που θα χρειαζόταν πιο αργό βήμα για να τους προσέξει κανείς.

Δίπλα στο Ζαχαριάδη, είναι θαμμένος ο Κιτσίκης. Και δε νομίζω να υπάρχουν πολλοί ακόμα δικοί μας στο πρώτο νεκροταφείο, όπου πέρα από τους διάσημους, όλοι οι υπόλοιποι είναι λεφτάδες, με παράδες, που έχουν να πληρώσουν για αυτήν τη θέση, αποδεικνύοντας πως οι ταξικές διακρίσεις συνεχίζονται μετά θάνατον.

Στον τάφο του είναι χαραγμένο ένα απόσπασμα από το περίφημο πρώτο γράμμα που περιέχει και τον όρο "ιμπεριαλιστική εξάρτηση". Το οποίο όμως δεν πρέπει να το βλέπουμε ξεκομμένο από τα άλλα δύο. Κι η οποία δείχνει τις αντιφάσεις του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος στη στρατηγική του, κτλ, κτλ...

Έξω από το νεκροταφείο, μια επιγραφή έλεγε πως απαγορεύεται η μεταφορά κάθε αντικειμένου από την κεντρική είσοδο. Και σκέφτηκα συνειρμικά προς στιγμήν πως αν ζούσε ο Φρέντυ Γερμανός, θα πήγαινα και θα του έκανα ειρωνικά "χα!" και τίποτα άλλο -στο στιλ του Λαϊκού Στρώματος- και θα τον άφηνα με την απορία.

Ο Σήφης ήρθε κι ήταν εμφανώς συγκινημένος, αλλά δε μίλησε. Δεν πειράζει, του χρόνου ίσως που θα είναι τα 45χρονα. Αρκεί που δεν έφερε μαζί του το συντάκτη της Εφημερίδας των Συντακτών, για να γελάσουμε -κι ας ήταν μνημόσυνο. Γάμος χωρίς κλάμα και κηδεία χωρίς γέλιο, που λένε...

Να θυμίσω τέλος πως η σορός του Ζαχαριάδη είχε επιστρέψει στην Ελλάδα το Δεκέμβρη του 91', στην κορύφωση της αντεπανάστασης, ενώ η Σοβιετική Ένωση διένυε και τυπικά τις τελευταίες μέρες της και το κόμμα προερχόταν από βαριά κρίση και τη διάσπαση, αλλά τον ίδιο μήνα γινόταν το 14ο Συνέδριο της ανασυγκρότησης. Η τελετή ήταν άκρως συγκινητική, ο κόσμος φώναζε συνθήματα για το Στάλιν και τη Σοβιετική Ένωση που έφευγε, ενώ οι οργανώσεις του μ-λ χώρου περίμεναν τη σειρά τους, για να κάνουν αυτοί ξεχωριστό μνημόσυνο στον τάφο του ιστορικού ηγέτη.

Ψηλά τη σημαία (και το φέρετρο) σύντροφοι...