Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2017

Η Μεγάλη Στροφή

Το Πεντάχρονο πλάνο αποτελεί σημαντικό τμήμα της επίθεσης του παγκόσμιου προλεταριάτου ενάντια στον καπιταλισμό, είναι ένα πλάνο που στοχεύει στην υπονόμευση της καπιταλιστικής σταθερότητας, είναι το μεγάλο πλάνο της παγκόσμιας επανάστασης’’
(Πράβντα, 29/8/1929)
Έτσι ονομάστηκε συμβατικά η ριζική στροφή στην οικονομική πολιτική της ΕΣΣΔ το 1928/1929 με την εγκατάλειψη της ΝΕΠ και την επιτάχυνση της κολεκτιβοποίησης και της εκβιομηχάνισης. Ο όρος προέρχεται από τον τίτλου ενός άρθρου του Ι. Στάλιν ‘Ο Χρόνος της Μεγάλης Στροφής’ που δημοσιεύτηκε στην Πράβντα στις 7 Νοεμβρίου του 1929 στη 12η επέτειο της Οκτωβριανής επανάστασης

1. Η προετοιμασία
Όλα τα βασικά στοιχεία του προγράμματος της εκβιομηχάνισης έχουν τις ρίζες τους στα τελευταία γραφτά του Λένιν. Η πολιτική της εκβιομηχάνισης αποτελούσε τον δρόμο για τον σοσιαλισμό και την υπεράσπιση της σοβιετικής εξουσίας και ήταν η βασική προϋπόθεση για τη διατήρηση και ενίσχυση της εργατο-αγροτικής συμμαχίας και για τυ σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της υπαίθρου.

Η περίοδος της αποκατάστασης εξασφάλισε την ελάχιστη βάση για να εκπονηθεί το 1ο 5χρονο. Η πολιτική του εξηλεκτρισμού της ΕΣΣΔ είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία 30 ηλεκτροπαραγωγικών σταθμών και τον τριπλασιασμό της παραγόμενης ισχύς μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1920. Τα εργοστάσια αυτά έπαιξαν σημαντικότατο επαναστατικό ρόλο σαν μέσα συγκέντρωσης και ορθολογικοποίησης της παραγωγής κατεδαφίζοντας την παλιά οικονομική τάξη και εξασφαλίζοντας μια ελάχιστη παραγωγική βάση για την σοσιαλιστική κοινωνία.

Από την άλλη η παραγωγικότητα του παλιού κεφαλαιακού αποθέματος είχε εξαντληθεί ενώ μεγάλα προβλήματα σχετικά με το βαθύ μετασχηματισμό της οικονομίας έπρεπε να λυθούν. Έπρεπε να ξεκινήσουν νέα μεγάλα κατασκευαστικά έργα ενώ αναγκαίος ήταν ο ριζικός μετασχηματισμός του παραδοσιακού τρόπου παραγωγής στη γεωργία. Κι όλα αυτά σε ένα περιβάλλον ανοικτής εχθρότητας του καπιταλιστικού κόσμου και αυξανόμενης αντίδρασης των καπιταλιστικών στοιχείων στο εσωτερικό της ΕΣΣΔ.

Το πλαίσιο του σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης διαμορφώθηκε μεταξύ των ετών 1925-1928 και αποτέλεσε την κατευθυντήρια αρχή της σοβιετικής οικονομικής πολιτικής. Απαιτήθηκε τεράστια διανοητική προσπάθεια αλλά και σκληρή πολιτική πάλη, πριν το πρόγραμμα της σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης κερδίσει τη γενική αποδοχή. Οι πρώτες απόπειρες εκπόνησης κεντρικού πλάνου ξεκίνησαν την εποχή της ΝΕΠ με την δημιουργία επιμέρους πλάνων ανά σημαντικό κλάδο της οικονομίας (καύσιμα, τρόφιμα, μεταφορές κλπ) μέχρι να γίνει δυνατή η εκπόνηση ενός πλάνου που θα κάλυπτε την οικονομία στο σύνολό της. Η πολυδιάσπαση του αγροτικού τομέα έκανε το σύστημα αυτό του οικονομικού προγραμματισμού να είναι περισσότερο ενδεικτικό και λιγότερο αποφασιστικό.

Το 1927, όταν ολοκληρώθηκε η αποκατάσταση της οικονομίας από τις πολεμικές καταστροφές κι είχε συγκεντρωθεί πείρα στον κρατικό μηχανισμό, έγινε εφικτή η εκπόνηση ενός συνολικού πλάνου. Η προετοιμασία του α’ πεντάχρονου κράτησε περίπου 3 χρόνια και έγινε με βάση τις κατευθύνσεις του 15ου συνεδρίου (1927). Κατατέθηκε στη 16η συνδιάσκεψη του Κόμματος καθώς και στο 5ο Πανενωσιακό Συνέδριο των Σοβιέτ (1929).

Η διάρκεια του πλάνου αποφασίστηκε να είναι πενταετής, γιατί η ανάγκη του ριζικού μετασχηματισμού της εθνικής οικονομίας σε μια σύγχρονη μεγαλύτερη και πιο εκτεταμένη κλίμακα χρειάζονταν τεράστια έργα υποδομής, μεγάλο αριθμό νέων εργοστασίων, κρατικών και συνεταιριστικών αγροκτημάτων. Όλα αυτά δεν μπορούσαν να χωρέσουν στα όρια ενός ετήσιο πλάνου. Η προετοιμασία του πλάνου έγινε σε κάθε εργοστάσιο και παραγωγική μονάδα όπου οι εργάτες συζήτησαν τις προοπτικές και τη συνεισφορά τους στο πλάνο όπως και σε κάθε τοπικό και ενωσιακό σοβιέτ. Έτσι το πεντάχρονο ήταν ένα πλάνο σοσιαλιστικής οικοδόμησης που δημιουργήθηκε από το λαό και ενσωμάτωνε την ταξική συνείδηση, την επιστημονική σκέψη, τη μεγάλη επαναστατική πείρα και την ακλόνητη αποφασιστικότητα των εργαζομένων της ΕΣΣΔ να χτίσουν μια σοσιαλιστική κοινωνία.

2. H λογική και οι στόχοι του 1ου πεντάχρονου.

Οι βασικές προϋποθέσεις που έκαναν εφικτό τον κεντρικό σχεδιασμό ήταν:
  • Η δικτατορία του προλεταριάτου δηλ. η καταστροφή του αστικού κράτους και η συγκέντρωση της εξουσίας στα χέρια του προλεταριάτου που αυτόματα έγινε ο οργανωτής και ο ηγέτης της εθνικής οικονομίας.
  • Η εθνικοποίηση της γης των εργοστασίων των υποδομών των τραπεζών κλπ
  • Το μονοπώλιο του εξωτερικού εμπορίου
Ο στόχος του πεντάχρονου πλάνου ήταν η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων της ΕΣΣΔ μέσω της ταχείας εκβιομηχάνισης και της σταθερής ενίσχυσης των σοσιαλιστικών στοιχείων στην οικονομία, έτσι ώστε η χώρα να φτάσει και να ξεπεράσει το τεχνολογικό και οικονομικό επίπεδο των καπιταλιστικών χωρών.

Με τη βοήθεια των κολοσσιαίων φυσικών πόρων της ΕΣΣΔ, τα πλεονεκτήματα που έδινε το σύστημα της οργανωμένης και σχεδιασμένης εθνικής οικονομίας, τη λαϊκή δυναμική που απελευθέρωσε η Οκτωβριανή επανάσταση και τα τελευταία επιτεύγματα της επιστήμης έγινε εφικτός ένας ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης μεγαλύτερος από αυτόν που θα μπορούσε να εξασφαλίσει μια σύγχρονη καπιταλιστική οικονομία.

Ήδη η ΝΕΠ είχε δείξει τα όριά της και τόσο η παραγωγή πρώτων υλών όσο ακόμη και η παραγωγή μέσων κατανάλωσης, αν και είχε φτάσει στα προπολεμικά επίπεδα, δεν μπορούσε να λύσει την αυξανόμενη ζήτηση με αποτέλεσμα να δημιουργούνται ελλείψεις. Στον αγροτικό τομέα οι βιομηχανικές καλλιέργειες και η παραγωγή τροφίμων είχαν φτάσει κοντά στα προπολεμικά επίπεδα και αποτελούσαν τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη. Η παραγωγικότητα στον αγροτικό τομέα ήταν εξαιρετικά χαμηλή όπως και το βιοτικό επίπεδο. Η ορθολογική λύση στο αγροτικό πρόβλημα ήταν από τη μία η βελτίωση των μεθόδων καλλιέργειας με την εκμηχάνιση, τη χρήση λιπασμάτων, την ορθολογική οργάνωση της δουλειάς, και από την άλλη η ενίσχυση του σοσιαλιστικού τομέα της γεωργίας.

Τα προηγούμενα χρόνια στο σοβιετικό τύπο διεξήχθη μια θεωρητική διαμάχη μεταξύ των κομμουνιστών και των αστών ειδικών για το αν προηγούταν η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων από την οικοδόμηση του σοσιαλισμού. Δεν επρόκειτο φυσικά για μα θεωρητική διαμάχη αλλά για την μορφή που πήρε η πολιτική πάλη ανάμεσα στον καπιταλιστικό και στο σοσιαλιστικό δρόμο οικονομικής ανάπτυξης. Η κεντρική ιδέα που καθόρισε την οικονομική πολιτική της σοβιετικής κυβέρνησης ήταν ότι η ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων έπρεπε να οδηγεί στη συνεχή πρόοδο του σοσιαλισμού, στην αποφασιστική εξάλειψη των καπιταλιστικών στοιχείων και στη σταθερή ενίσχυση των σοσιαλιστικών στοιχείων σε όλο το εύρος της οικονομίας.

Ο μόνος δρόμος ήταν η ενίσχυση της σοσιαλιστικής βιομηχανίας. Αυτό που χρειαζόταν ήταν να αυξηθεί σημαντικά η συμμετοχή της βιομηχανίας στο συνολικό προϊόν αλλά ακόμη πιο σημαντικό, ο ρυθμός ανάπτυξης στις βιομηχανίες που διαμορφώνουν την πρώτη υποδιαίρεση του συστήματος της διευρυμένης αναπαραγωγής του Μαρξ (δηλ. στις βιομηχανίες που παράγουν μέσα παραγωγής) έπρεπε να είναι υψηλότερος από κάθε άλλο τομέα της οικονομίας. Αυτός ήταν ο πρώτος κρίκος που θα πρέπει να πιάσει η σοβιετική οικονομία για να τραβήξει ολόκληρη την αλυσίδα της σοσιαλιστικής ανάπτυξης. Μια χώρα αγροτική με υπανάπτυκτη βιομηχανία και καθυστερημένο αγροτικό τομέα, έπρεπε να μετασχηματιστεί σε χώρα βιομηχανική με εκμηχανισμένο αγροτικό τομέα. Η ανάπτυξη της βαριάς βιομηχανίας ήταν εκ των πραγμάτων ο μόνος και άμεσος στόχος μιας στρατευμένης πολιτικής αν λάβουμε επίσης υπόψη ότι ο καπιταλιστικός κόσμος οργάνωνε σταυροφορία ενάντια στην ΕΣΣΔ.
Οι πηγές της αρχικής επένδυσης ήταν τα πλεονάσματα των κρατικών επιχειρήσεων και των σοβχόζ και κολχόζ, η έκδοση κρατικών ομολόγων που καλύφθηκαν με τα χρήματα των εργατών και των κολχοζνίκων και τα έσοδα από τις εξαγωγές πρώτων υλών και μέρους του εμπορικού πλεονάσματος της γεωργίας.

Αναφορικά με το ρυθμό της εκβιομηχάνισης, αυτός συνδέθηκε με τον αντίστοιχο ρυθμό ανάπτυξης των καπιταλιστικών χωρών. Η ΕΣΣΔ υιοθέτησε ένα τολμηρό πρόγραμμα για να φτάσει και να ξεπεράσει σε ένα σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα το τεχνικό και οικονομικό επίπεδο των προηγμένων καπιταλιστικών χωρών. Αυτή ήταν η πολεμική κραυγή που ενέπνευσε εκατομμύρια στη καθημερινή τους πάλη και δράση. Οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης είχαν τεράστια σημασία για την ενίσχυση του σοσιαλισμού στο εσωτερικό.

Εξίσου σημαντική στα πλαίσια του πεντάχρονου πλάνου ήταν η αποδέσμευση της σοβιετικής οικονομίας από την εξάρτησή της από τις μεγάλες καπιταλιστικές δυνάμεις. Αυτό δεν σήμαινε ότι η ΕΣΣΔ θα μείωνε τις οικονομικές της σχέσεις με τον καπιταλιστικό κόσμο αλλά ότι οι σχέσεις αυτές θα έπρεπε να ενισχύουν την ανεξαρτησία της και την ικανότητά της για βιομηχανική ανάπτυξη άρα και την εθνική της άμυνα. Η αυξανόμενη οικονομική ανεξαρτησία της ΕΣΣΔ και η αυξανόμενη ετοιμότητά της να αμυνθεί είχαν αποφασιστική σημασία για την επιλογή και αξιολόγηση όλων των οικονομικών πλάνων και έργων.

Τέλος μεγάλη σημασία για το πρόγραμμα της σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης είχε η ανάπτυξη της γεωργίας καθώς και ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός της οικονομίας του χωριού. Το συγκεκριμένο θέμα συζητήθηκε για πολλά χρόνια στα κομματικά όργανα. Δύο εναλλακτικές υπήρχαν για να λυθεί το πρόβλημα της χαμηλής παραγωγικότητας του μικρού ατομικού κλήρου που αδυνατούσε λόγω του μεγέθους του να αφομοιώσει την τεχνολογία αλλά και τις μεθόδους και αρχές της επιστημονικής καλλιέργειας. Η πρώτη ήταν με τη δημιουργία μεγάλων καπιταλιστικών αγροκτημάτων και η άλλη με την κολεκτιβοποίηση του κλήρου των φτωχών και μεσαίων αγροτών, δηλ. τη συνένωσή τους σε μεγάλη κλίμακα που θα επέτρεπε τη χρήση μηχανών και την εφαρμογή επιστημονικών μεθόδων. Η δεύτερη εναλλακτική οδηγούσε στην εξάλειψη των κουλάκων σαν τάξη.

Το πρόγραμμα σοσιαλιστικής εκβιομηχάνισης δεν θα μπορούσε να πετύχει αν το αγροτικό ζήτημα έμενε χωρίς λύση. Θα ήταν αδύνατο να αναπτυχθεί μια μεγάλη σοσιαλιστική βιομηχανία, να συγκεντρωθεί και να εκπαιδευτεί το σοσιαλιστικό προλεταριάτο και να εκδιωχθούν τα καπιταλιστικά στοιχεία από τις πόλεις και παράλληλα να αναπτύσσονται τα μεγάλα καπιταλιστικά αγροκτήματα στην ύπαιθρο. Το ένα απέκλειε το άλλο, ο σοσιαλιστικός μετασχηματισμός του χωριού ήταν αδιάσπαστα ενωμένος ενότητα με τη οικοδόμηση της σοσιαλιστικής βιομηχανίας. Και όπως ο ρυθμός εκβιομηχάνισης και το πρόβλημα του σοσιαλιστικού μετασχηματισμού του χωριού βρέθηκε στο κέντρο της πολιτικής διαμάχης.

3. Η διαμάχη

Ο Κεντρικός Σχεδιασμός και το πρώτο πεντάχρονο πλάνο συνάντησαν σφοδρή αντίσταση από την αντισοβιετική αντιπολίτευση μέσα κι έξω από το ΠΚΚ(μπ). Στο διάστημα 1925-1926, έκανε την εμφάνισή της η ιδέα της ‘αγροτοποίησης’, οι υποστηρικτές της οποίας ήθελαν τη μεγάλη προσπάθεια να κατευθύνεται στην ανάπτυξη της γεωργίας με τη δημιουργία μεγάλων ιδιωτικών αγροκτημάτων που θα αποτελούσαν τη βάση που θα εξασφάλιζε τα μέσα για τη εκβιομηχάνιση στις πόλεις. Αυτή η πολιτική τοποθετούσε το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της γεωργίας στο απώτερο μέλλον. Σύμφωνα με αυτούς οι αυξημένες εξαγωγές αγροτικών προϊόντων ήταν αναγκαίες για την εισαγωγή του απαραίτητου τεχνικού εξοπλισμού της γεωργίας. Αυτή η πολιτική θα αύξανε φυσικά τη σύνδεση της σοβιετικής οικονομίας με τον καπιταλιστικό κόσμο με δυσμενείς όρους για το σοβιετικό κράτος. Με θεμέλιο μια ισχυρή γεωργική παραγωγή θα ακολουθούσε η σταδιακή ανάπτυξη της βιομηχανίας. Οι ιδέες αυτές των Κοντρατίεφ, Βαϊνστάιν, Μακάροφ και άλλων εξέφραζαν τα συμφέρονταν των κουλάκων και των νεπμεν και είχαν μια μικρή επίδραση και μέσα στο ΠΚΚ(μπ). Οι απόψεις αυτές ηττήθηκαν στο 14ο συνέδριο.

Εξίσου σημαντική ήταν η αντιπαράθεση με τον τροτσκισμό. Η τροτσκιστική επίθεση υποτίθεται ότι γινόταν από τα αριστερά της γραμμής του κόμματος. Οι τροτσκιστές ζητούσαν υπερβολικά υψηλούς ρυθμούς εκβιομηχάνισης και πίστευαν, σύμφωνα με τον Πρεομπαζένσκι και το νόμο του της αρχικής σοσιαλιστικής συσσώρευσης, ότι η βάση για την εκβιομηχάνιση θα προερχόταν από τη εντατική εξαγωγή του πλεονάσματος της γεωργίας. Θεωρούσαν, χωρίς να κάνουν εισοδηματικές διακρίσεις, την αγροτιά σαν μια εσωτερική αποικία. Η πλειοψηφία του ΠΚΚ(μπ) στην πάλη της ενάντια στον τροτσκισμό, υπερασπίστηκε την εργατο-αγροτική συμμαχία, αναγκαία προϋπόθεση για τη διατήρηση της δικτατορίας του προλεταριάτου, που με τη σειρά της ήταν η αναγκαία προϋπόθεση για το σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της υπαίθρου. Οι τροτσκιστές ηττήθηκαν στο 15ο συνέδριο του ΠΚΚ(μπ) και τα περισσότερα στελέχη τους απομακρύνθηκαν από τις θέσεις ευθύνης τους.

Τέλος έπρεπε να αντιμετωπιστεί η δεξιά παρέκκλιση όπως ονομάστηκε η φράξια των Μπουχάριν, Ρυκόφ, Τόμσκι στο ΠΚΚ(μπ) που στον αντίποδα των τροτσκιστών θεωρούσε ότι ο ρυθμός εκβιομηχάνισης ήταν υπερβολικά γρήγορος, ενώ στην αγροτική πολιτική παλινδρομούσε μεταξύ της κολεκτιβοποίησης και των ισχυρών μεγάλων ιδιωτικών αγροκτημάτων. Υποτιμούσε την αντίσταση των καπιταλιστικών στοιχείων και επέμεινε ότι η ενότητα του χωριού και της πόλης μπορούσε να επιτευχθεί μέσω της ελεύθερης αγοράς.

4. Τα αποτελέσματα και οι αντικομουνιστικοί μύθοι

Η οικονομική πολιτική του πρώτου σοσιαλιστικού κράτους είχε σαν αποτέλεσμα τη συνεχή αριθμητική αύξηση του προλεταριάτου, την εξάλειψη της ανεργίας, τη μείωση του εργάσιμου χρόνου και την αύξηση των πραγματικών μισθών. Βελτίωσε θεαματικά το επίπεδο ζωής της εργατικής τάξης από χρόνο σε χρόνο ενώ ταυτόχρονο αύξησε το βιοτικό επίπεδο των φτωχών και μεσαίων αγροτών, μειώνοντας σημαντικά την απόσταση μεταξύ του επιπέδου ζωής του χωριού και της πόλης.

Τόσο η εκβιομηχάνιση όσο και η κολεκτιβοποίηση απαιτούσαν τη μεγαλύτερη δυνατή προώθηση της επιστημονικής γνώσης και την πλήρη αφομοίωση της τεχνολογίας από τους εργαζόμενους. Σαν συνέπεια, από τις αρχές της δεκαετίας του 1930 εκατομμύρια εργάτες και φτωχοί αγρότες παρακολούθησαν τεχνικές σχολές είτε έγιναν δεκτοί στα πανεπιστήμια της χώρας, ενώ τα παιδία τους γίνονταν δεκτά στα πανεπιστήμια κατά προτεραιότητα από όλες τις άλλες κοινωνικές ομάδες. Με τον τρόπο αυτό η στελέχωση τόσο της οικονομίας όσο και του κράτους συνολικότερα έγινε από εργάτες και φτωχούς αγρότες.

Τέλος, η νίκη της ΕΣΣΔ στον Β’ΠΠ πέρα από τον ηρωισμό του σοβιετικού λαού και στρατού βασίστηκε στην οικονομική βάση και τα τεχνολογικά επιτεύγματα των τριών πρώτων πεντάχρονων σχεδίων.

Αντίθετα από την αντικομουνιστική φιλολογία σε καμία χρονική στιγμή, ούτε ακόμη στο πρώτο πεντάχρονο, δεν προβλεπόταν μείωση της λαϊκής κατανάλωσης. Και για τις 2 υποδιαιρέσεις της οικονομίας οι ρυθμοί αύξησης ήταν θετικοί. Η διευρυμένη αναπαραγωγή του κεφαλαίου εξασφαλιζόταν στην υποδιαίρεση ΙΙ (μέσα κατανάλωσης) ανεξάρτητα από τις επιδόσεις της υποδιαίρεσης Ι, αφού οι προβλεπόμενοι ρυθμοί ανάπτυξης κάλυπταν τόσο τις αποσβέσεις όσο και τις νέες κεφαλαιακές ανάγκες. Ούτε φυσικά η εκβιομηχάνιση έγινε απομυζώντας δήθεν την αγροτιά. Μαζί με τις σημαντικές επενδύσεις που κατευθύνθηκαν στον αγροτικό τομέα για την εκμηχάνισή του, η κολεκτιβοποίηση απελευθέρωσε εκατομμύρια αγρότες από μια ζωή στα όρια της επιβίωσης οδηγώντας τους στις πόλεις και στα νέα εργοστάσια.

Ιστορικά τα πεντάχρονα πλάνα αποτέλεσαν την ολοκλήρωση της νίκης των μπολσεβίκων, την υλοποίηση των οραμάτων της Οκτωβριανής επανάστασης. Έφεραν στο προσκήνιο την εργατική τάξη και έδειξαν το δρόμο για το μέλλον.
Άναυδος – Δεκέμβριος 2017

31 σχόλια:

Unknown είπε...

στο τελος της νεπ η βιομηχανια ηταν κρατικη κατα 95%,η νεπ δεν αλλαξε την λαικη ιδιοκτησια
στην βιομηχανια.
η αγροτικη οικονομια βεβαια ηταν ιδιωτικη,καθως και το εμποριο που την αφορουσε.
οι τιμες που απαιτουσαν οι κουλακοι ,που αναγκαστικα παρεσυραν και τους υπολοιπους
καθιστουσαν την αναπυτξη της βαρειας βιομηχανιας ανεφικτη,και οδηγουσαν σε φαυλο
κυκλο ολη την οικονομια,αφου,με δεδομενη την παραγωγικοτητα της εργασιας,ολο
και περισσοτερη εργασια χρειαζοταν για να αγοραστουν τροφιμα,και μονο ελαχιστα
περισσευαν για να επενδυθουν στην βαρεια βιομηχανια.
το ολο συστημα κινιοταν πανω στον νομο της αξιας,που τοτε αντανακλουσε κυριως
τον αποχωρισμο βιομηχανικων και αγροτικων παραγωγων.
αυτα ειναι γνωστα,αυτο που ξεχνιεται σημερα απο πολλους ,ειναι η αμειλικτη αναγκη συνολικης κρακικοποιησης της παραγωγης,προκειμενου να οικοδομηθει σοσιαλισμος,και αυτο
μονο η δικτατορια του προλεταριατου μπορει να εξασφαλισει.
τα λεγομενα περι κρατικοποιησης της συγκεντρωμενης παραγωγης η μονο των μονοπωλιων,
απο μονα τους ειναι ουτοπικα και στοχευουν τα ψηφαλακια της μεσαιας ταξης.

κατα τα αλλα η δεκαετια του 30 στην εσσδ ειναι ζητημα που θα πρεπει να ιδωθει
σε σχεση και με τι αλλαγες επεφερε στον εργατικο ελεγχο και στο εποικοδομημα.
το πλανο και η κρατικοποιηση,η αν θελετε ο κρατικος ελεγχος στην αγροτικη παραγωγη,
ειναι το Α του σοσιαλισμου,δεν φτανει ομως αφου η νεα κοινωνια δεν παυει να φερει
τα σημαδια της παλιας,οπως λεει ο Καρολος.



zoot horn rollo είπε...

"Ξέρετε" εσείς...

Ανώνυμος είπε...

"τα λεγομενα περι κρατικοποιησης της συγκεντρωμενης παραγωγης η μονο των μονοπωλιων"

Δεν υπάρχουν τέτοια λεγόμενα από κανένα πολιτικό φορέα που επιζητεί την ψήφο του οποιουδήποτε.

Το ΚΚΕ αναφέρεται σε κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων Μ.Π. και ένταξη σε παραγωγικούς συνεταιρισμούς των μη συγκεντρωμένων με προοπτική την οριστική κατάργηση της ατομικής ιδιοκτησίας στην πορεία. Τα υπόλοιπα κόμματα είτε δεν αναγνωρίζουν την ανάγκη αλλαγής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος των Μ.Π. ή ασχολούνται ακόμα με τα μεταβατικά προγράμματα και δεν έχουν επεξεργασμένη στρατηγική για τα πρώτα χρόνια της νέας εξουσίας.

Θυμίζω ότι επί κολλεκτιβοποίησης η μη συγκεντρωμένη ιδιοκτησία εντάχθηκε σε παραγωγικούς συνεταιρισμούς και δεν καταργήθηκε μονομιάς. Ήταν και αντικειμενικά ανεδαφικό να αφαιρεθεί από τους μικρούς αγρότες η γη που τους δόθηκε λίγα χρόνια πριν μέσω της αναδιανομής των τσιφλικιών ή η ένταξη τους στον κεντρικό σχεδιασμό με αντίστοιχη αναδιοργάνωση τους μέσα σε τόσο μικρό διάστημα.

Ο.Χ.Ε.Π.

Unknown είπε...

μη σας διαφευγει οτι το αγροτικο output αποτελεσε μερος του πλανου,
και ο ιδιος ο σταλιν χαρακτηρισε το πλανο ,οχι προβλεψη,αλλα νομο.

Ανώνυμος είπε...

Πρώτο να ευχαριστήσω τον Άναυδο για την τόσο καλή μελέτη και τον κόπο που κατέβαλε
Να προσθέσω πως οι γύρω από τον Τρότσκι, έκαναν κριτική από τα "αριστερά" στο πρώτο Πενταετές και κριτική από τα "δεξιά" στην συνέχεια. Αλλά (υποθέτω) πως ο Άναυδος θα έχει και συνέχεια

Ο όρος "κρατικοποίηση" που τον χρησιμοποιείται από έναν άλλο σχολιαστή, παραπέμπει σε καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Πολλοί τον συγχέουν και τον ταυτίζουν με τον σοσιαλισμό, το οποίο φυσικά πέρα από αρλούμπα-κουτοπονηριά των σοσιαλδημοκρατών απανταχού της γης είναι και λανθασμένο αφού το βασικότερο(ποια τάξη έχει την εξουσία; ποιας τάξης είναι το κράτος; ) αποσιωπάται.

Ειδάλλως ο Καραμανλής του 1974-1980 θα ήταν ο Νο1 Σοσιαλιστής του Δυτικού Κόσμου με τις τόσες κρατικοποιήσεις.

17-57

Ανώνυμος είπε...

Ι.Β. Στάλιν – Χωρίς κολχόζ δε θα διεξήγαμε με επιτυχία τον πόλεμο
http://www.katiousa.gr/istoria/prosopa-istoria/v-stalin-choris-kolchoz-de-tha-dieksigame-epitychia-ton-polemo

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Πρόβλεψη είναι να περιγράφεις από τα πριν την εξέλιξη ενός φαινομένου, που δεν επηρεάζεις. Η πρόβλεψη μπορεί να είναι επιστημονική, όταν στηρίζεται σε σε αιτιολογημένη συσχέτιση υπαρκτού πλαισίου και περιβάλλοντος, προδρόμων γεγονότων και σε φυσικούς η κοινωνικούς νόμους. Αλλιώς είναι μεταφυσική: Τζόγος, προφητεία, απάτη.
Η Σοσιαλιστική Εξουσία, με το πλάνο καθόριζε το οικονομικό αποτέλεσμα, δεν το ...προφήτευε(!), όπως κάνουν όλες οι αστικές κυβερνήσεις, με αποτέλεσμα είτε να πέφτουν έξω και να ρεζιλεύονται, είτε (πιο σπάνια) να το υποτιμούν, συνήθως σκόπιμα για να επιταχύνουν την κερδοφορία, πιάνοντας τον Λαό στον ύπνο.
Βέβαια η υλοποίηση του πλάνου δεν ήταν μηχανιστική, προϋπέθετε την ενεργό συμμετοχή του Λαού, που το έβλεπε σαν δική του υπόθεση, τόσο στη σύνταξη όσο και στην εκτέλεση.
Αρα ήταν και πολιτικό ζήτημα, αντικείμενο πάλης, και από αυτή την άποψη είχε και έναν υποκειμενικό παράγοντα αβεβαιότητας, σύμφωνα με την διαλεκτική σχέση ελευθερίας-αναγκαιότητας.
Το πλάνο πετύχαινε επειδή το ήθελε ο Λαός και αποτύγχανε επειδή δεν το ήθελε ο Λαός, που έτσι κι αλλιώς πλήρωνε τις συνέπειες.
Το πλάνο έπρεπε να υλοποιεί τις γενικότερες ντιρεκτίβες της Σοσ. Εξουσίας, κι αυτές, για να είναι σωστές έπρεπε να βγαίνουν μέσα από τα όργανα της, που έπρεπε νάναι δεμένα με τον Λαό και τις πιο πρωτοπόρες δυνάμεις του.
Κατόπιν, ώφειλε να υλοποιεί σωστά, δηλαδή επιστημονικά, αυτές τις ντιρεκτίβες, σε καθήκοντα για όλα τα όργανα της εξουσίας και τις οικονομικές μονάδες της Σοσιαλιστικής Κοινωνίας, που υπάγονταν είτε ολοκληρωτικά, (Σοβχόζ) είτε εν μέρει (Κολχόζ) στον κρατικό σχεδιασμό.
Τέλος, τα καθήκοντα και η σημασία τους έπρεπε να εκλαϊκεύονται πίσω στον Λαό, για να κατανοεί την σχέση τους με τις πρότερες δικές του αποφάσεις/επιθυμίες.
Αρα, υπήρχαν μια σειρά προϋποθέσεις, που έπρεπε να τηρούνται για να είναι επιτυχή τα πλάνα, και όπως βλέπουμε ήταν κύρια πολιτικές. Πολλοί ισχυρίζονται πως το GOSPLAN (ΚΡΑΤΙΚΌΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ) ήταν τεχνικά ανέφικτος, μια ουτοπία, γιατί ..."έπρεπε να σχεδιάσεις την παραγωγή περίπου είκοσι (20) εκατομμυρίων προϊόντων κάθε χρόνο, και τέτοια εξίσωση, με τόσες πολλές παραμέτρους δεν μπορεί, ούτε να καταστρωθεί, ούτε να λυθεί, ούτε υπήρχε η σχετική υπολογιστική δύναμη".
Καταρχήν να παρατηρήσω ότι, η πολιτική πάλη, όταν άρχισε να χάνεται, άρχισε να βάζει και μύρια εμπόδια ΚΑΙ για την τεχνικοεπιστημονική αναβάθμιση του GOSPLAN - άρα αυτή η άποψη δείχνει ακριβώς ότι φοβόταν ΚΑΙ την επιστημονική εφικτότητα του, αλλιώς θα το άφηνε να αναβαθμιστεί, για να καταδειχτεί η ανεδαφικότητά του. Δεν ήταν και πολύ σίγουροι....
Αρα και η αποτυχία της ε/τ αναβάθμισης του GOSPLAN καθόλου τεχνοκρατικό πρόβλημα δεν ήταν, παρά καθαρά πολιτικό κι αυτό. Δέστε σχετικά δημοσιεύματα Γκλουσκώφ και Ιλιένκωφ και στην ΚΟΜΕΠ, καθώς κι ένα βιβλίο της ΣΕ γύρω από αυτό το σπουδαίο θέμα.
Τώρα, το προηγούμενο αντεπιχείρημα αμφισβήτησης της ε/τ εφικτότητας του GOSPLAN, που κατ' εμένα συμπύκνωνε και την ουσία της αντιπαράθεσης "αγοραίων" vs."κρατικών" το αφήνω προς αντίκρουση στους φίλους και συντρόφους του μπλογκ εδώ.
Προσωπικά το θεωρώ κωμικό, αλλά δεν θα επεκταθώ και λόγω χώρου αλλά και, με την ευκαιρία, για να ακούσω κι άλλες απόψεις.

-------------------------------
1. Κανάς Αγρυπνος η Παρατηρητικός ρωσσομαθής μπορεί να μου θυμίσει πως λέγονταν στα ρώσσικα οι "αγοραίοι" και οι "κρατικοί";
2. Νάναι καλά ο Αναυδος, που κοπιάζει για να πυροδοτεί τέτοιες συζητήσεις.

Ανώνυμος είπε...

Ηλία, σκέφτεσαι να μάθεις ρωσικά, στην ηλικία σου; Τώρα στα γεράματα, μάθε, γέρο, γράμματα…

Εν πάση περιπτώσει, ο «αγοραίος», δηλαδή ο οπαδός της οικονομίας της αγοράς, λέγεται στα ρωσικά рыночник (ρίνατσνικ)· προέρχεται από το рынок (ρίνακ) «αγορά».

Για το «κρατικός», επικράτησε το госплановик (γκασπλαναβίκ) που προέρχεται από το Госплан (Γκασπλάν), σύντμηση του Государственная Комиссия СССР по Планированию (Γκασουντάρστβεναγια Κομίσιγια Ες Ες Ες Ερ πα Πλανιροβάνιγιου) «Κρατική Επιτροπή της ΕΣΣΔ για τον Σχεδιασμό».

Καλή Χρονιά σ’ όλους κι όλες!

Άγρυπνος

Ανώνυμος είπε...

Κι η διόρθωση: Πλανιροβάνιγιου = Πλανιραβάνιγιου (για να μην ξεχνάμε την σωστή προφορά).

Και πάλι Καλή Χρονιά!

Άγρυπνος

Ανώνυμος είπε...

Σεχταρ
Το λεξικό, στο αγοραιος, μου βγάζει αυτό

https://el.glosbe.com/el/ru/αγοραίος

Για το κρατικός, μου βγάζει αυτό

https://el.glosbe.com/el/ru/κρατικός

Ρώσικα δεν ξέρω, αλλά το glosbe είναι γενικά πολύ αξιόπιστο. Βέβαια, εδώ δεν μιλάμε για αμιγώς πολιτικούς όρους, αλλά για λέξεις με ιδιαίτερο βάρος και φορτίο, πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε να κάνουμε ίσως και με ευφημισμους -- τους οποίους συνήθως δεν αποδίδουν καλά τα λεξικά.

Προλεκαλτ


Unknown είπε...

το πλανο ειχε και μηχανισμους διορθωσης.
εαν απαραιτητο καταναλωτικο προιον βρισκοταν σε στενοτητα,γινοταν ανακατευθυνση των πορων.
η υποτιθεμενη μαθηματικη αδυναμια ειναι και σημερα επιχειρημα χοντροκομενο της
αστικης ταξης.
τα μαθηματικα αναπτυσσονται αναλογα με τις αναγκες.
στην εσσδ αναπτυχηκε ιδιαιτερα η στατιστικη και η θεωρια συστηματων.
εαν προσδιοριστουν βασικα υποσυστηματα,μπορουν να εκτιμηθουν εκροες και τιμες
των υπολοιπων μεταβλητων.

το πλανο δεν ανακαλυφτηκε το 27 ,ηταν ιδεα των μπολσεβικων πριν το 17.



Ανώνυμος είπε...

Πρωτοχρονιάτικα αναγκάζομαι λόγω επαγγελματικής ευσυνειδησίας και δεοντολογίας να γράψω μερικά πράγματα για κάτι, για το οποίο και ρωτήθηκα και το ξέρω.

Δυο προκαταρκτικές παρατηρήσεις. Πρώτο· άμα δεν ξέρει κανείς κάτι, καλύτερο είναι να σιωπά, το ’χε πει κι ο Βίτγκενσταϊν (Wovon man nicht sprechen kann, darüber muss man schweigen.)· το να μην ξέρει κανείς κάτι δεν είναι έγκλημα· ουδείς παντογνώστης· αρκεί να υπάρχει διάθεση κι έφεση για μάθηση. Δεύτερο· τα περισσότερα online λεξικά του glosbe μη εξαιρουμένου, κάθε άλλο παρά αξιόπιστα είναι, ιδίως σε λήμματα ειδικής ορολογίας ή σύνθετων εννοιών (δεν ισχύει γι’ αυτά ούτε κι η γνωστή ρήση του Σάμουελ Τζόνσον (Dictionaries are like watches: the worst is better than none, and the best cannot be expected to go quite true.)· οι λόγοι αυτής της αναξιοπιστίας είναι πολλοί και διάφοροι και δεν ενδιαφέρουν εδώ· καλό είναι αυτά τα λεξικά να αποφεύγονται.

Επί της ουσίας τώρα. «Αγοραίος» δεν σημαίνει βέβαια μόνο «οπαδός της οικονομίας της αγοράς», αλλά και «χυδαίος», «πρόστυχος», «αισχρός». Το «γενικά πολύ αξιόπιστο» glosbe «ξέρει» αποκλειστικά και μόνο αυτή την σημασία, κι έτσι «μεταφράζει»! Αποθέωση της τύφλας και της στραβομάρας…

Για το «κρατικός» δεν χρειάζεται να επεκταθώ, γιατί και δύσκολη είναι η μετάφραση στην ειδική σημασία του «οπαδός της σχεδιασμένης από το κράτος οικονομίας» και αρκετός καιρός πέρασε για να καθιερωθεί σε αντίθεση με το «αγοραίος», το οποίο ως λέξη υπήρχε από παλιά στη ρωσική γλώσσα, αν και με διαφορετική σημασία (τον 19ο αιώνα σήμαινε «έμπορος», «επιχειρηματίας»).

Επαναλαμβάνω λοιπόν:

αγοραίος (οπαδός της οικονομίας της αγοράς) = рыночник [ρίνατσνικ]

κρατικός (οπαδός της κρατικά σχεδιασμένης οικονομίας) = госплановик [γκασπλαναβίκ]

Και πάλι Καλή Χρονιά σ’ όλους κι όλες.

Άγρυπνος

Ανώνυμος είπε...

Αγρυπνε, πάντως για τα Αγγλικά που χρησιμοποιώ εγώ το glosbe, είναι σχετικά πλήρες, ακόμα και σε σχέση με έντυπα λεξικά. Και έχει και καλή μεταφραστική μνήμη, απ τις καλύτερες που κυκλοφορούν online.

Προλεκαλτ

Ανώνυμος είπε...

σεχταρ σε ποιο βιβλιο της Σ.Ε. αναφέρεσαι?

Κ.Δ.

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Κ.Δ. πιθανότατα στο συλλογικό "Συζήτηση για θέματα Πολιτικης Οικονομίας στα τέλη της πρώτης δεκαετίας σοσιαλιστικής οικοδόμησης στην ΕΣΣΔ" Σ.Ε. 2005.
Λέω "πιθανότατα" γιατί έχουν περάσει πολλα χρόνια από τότε, που το διάβασα και οι σχετικές παραστάσεις μου πρέπει να είναι από αυτό καθώς και από το "Οικονομικά Προβλήματα του Σοσιαλισμού" του Ι.Β.Στάλιν,εκδομένο αυτοτελώς επίσης από την Σ.Ε.. Ισως όμως να προέρχονται και από την "Πολιτική Οικονομία" της Ακαδημίας Επιστημών ΕΣΣΔ (έκδοση 1953....), η και από σοβιετικά δημοσιεύματα, εποχής '80-'90.
Πολύ ενδιαφέρον και πρόσφατο άρθρο στην ΚΟΜΕΠ 2017/6, "Οι απόψεις του Ο.Κ.Αντόνωφ για την Οικονομία του Σοσιαλισμού". Οποιος ενδιαφέρεται για το θέμα, αυτά είναι βασικά, νομίζω, που πρέπει να διαβάσει.
--------------------------------------
Αγρυπνε, διαβλέπω μιαν απαισιοδοξία για τα γεράματα;! Μην το βάνεις κάτω!
Το κακό είναι πως τα ρώσσικα τα είχα σχεδόν μάθει, αν όχι σε βάθος, αλλά σε επίπεδο καθημερινής επαφής, όταν τα χρειάστηκα. Δυστυχώς έκτοτε δεν τα ξαναχρειάστηκα και, ξέρεις, ό,τι αφήνεις σε αφήνει.... Ευχαριστώ, πάντως για τις υπενθυμήσεις.
--------------------------------------
Εύχομαι σε όλους ένα πιο ζωντανό 2018.

Ανώνυμος είπε...

Τα ρωσσικά είναι υπέροχη γλώσσα πλέον και εγώ τα έχω σχεδόν ξεχάσει που λένε ακριβώς γιατί δεν τα χρησιμοποιώ ούτε τα πολύ ακούω εν αντιθέσει με τα εγγλέζικα που βρίσκονται παντού

Καλή χρονιά και επαναστατική χρονιά στις συνειδήσεις της εργατικής τάξης τουλάχιστον για αρχή !

ΛΔΕ

Unknown είπε...

νομιζω οτι το πλανο ειναι δυνατο να κανει τη δουλεια του σε μια κοινωνια
ιεραρχημενων καταναλωτικων προτεραιοτητων.
αντιθετα σε μια κοινωνια εισοδηματικων διαφορων,εστω και κρατικη, και μεταβαλομενων
καταναλωτικων τασεων, θα προκυψουν ζητηματα.
πολυ περισσοτερο οταν ο τομεας 2 υπολειπεται του τομεα 1 σε ρυθμους αναπτυξης.

Ανώνυμος είπε...

@ nikos trend
Κριτική του Προγράμματος της Γκότα
Παράγραφος που αρχίζει με την πρόταση:

"..Η κάθε διανομή των μέσων κατανάλωσης είναι μονάχα συνέπεια της διανομής των ίδιων των όρων της παραγωγής. Αυτή η διανομή εκφράζει το χαρακτήρα του ίδιου τρόπου της παραγωγής.."

Στη συνέχεια γίνεται πιο "βαριά" η παράγραφος. Γράφει για χυδαίο σοσιαλισμό που κληρονόμησε από τους αστούς οικονομολόγους την αντίληψη να θεωρεί και να χειρίζεται την διανομή ανεξάρτητα από τον τρόπο παραγωγής

17-57

Ανώνυμος είπε...

ριπιτ προς εμπέδωση

".. «Η κάθε φορά διανομή των μέσων κατανάλωσης είναι μονάχα συνέπεια της διανομής των ίδιων των όρων παραγωγής. Αυτή πάλι η διανομή εκφράζει το χαρακτήρα του ίδιου του τρόπου παραγωγής…

Ο χυδαίος σοσιαλισμός (κι απ’ αυτόν πάλι ένα μέρος από τους δημοκράτες) κληρονόμησε από τους αστούς οικονομολόγους την αντίληψη να θεωρεί και να χειρίζεται τη διανομή ανεξάρτητα απ’ τον τρόπο παραγωγής, και έτσι να παρουσιάζει το σοσιαλισμό σαν να περιστρέφεται κυρίως γύρω από τη διανομή» .."

Δεν είναι και τόσο τυχαίο πως κανένας από τους "κριτές" της ΕΣΣΔ ή / και του ΚΚΕ δεν επικαλείται την "Κριτική του Προγράμματος της Γκότα"

17-57

Unknown είπε...

η παραπομπη ειναι εκτος θεματος και αφορα εδραιωμενο καπιταλισμο η σοσιαλισμο.
στη μεταβαση αναδεικνυονται αντιθεσεις,δεν εχουν κριθει αμετακλητα σι σχεσεις παραγωγης,
ωστε να υπερπροσδιορισουν τις σχεσεις διανομης.
αμετακλητα κρινονται οταν καταργηθει ο αναγκαιος στην μεταβαση νομος της αξιας.
ειναι ευνοητο οτι αστικες σχεσεις διανομης στην μεταβαση μπορει να ασκησουν
επιροη στην ιδια τη διαδικασια,μεταξυ αλλων μπλοκαροντας και την ιδια τη λειτουργια του πλανου.ο σοσιαλισμος απαιτει πλανο αλλα και το πλανο απαιτει σοσιαλισμο επεκτεινομενο.

εαν ιδωθουν ετσι οι αλλαγες του χρουτσωφ,και η σχετικη αυτονομια των επιχειρησεων,
σε βαρος του πλανου ,θα κατανοηθει οτι δεν προδωσε τιποτα ο χρουτσωφ,προσαρμογη
εκανε στις υπαρχουσες καταστασεις.
διοτι οι καταλωτικες απαιτησεις αυτων που ειχαν χρηματα ,μονο απο ιδιοσυντηρουμενες
επιχειρησεις μπορουσαν να καλυφτουν,που καθωριζαν και τις τιμες τους.









zoot horn rollo είπε...

Πέστα.

Σεχταρ ο Τρομερός είπε...

Eίπα, πως θα το μάζευες nikostrend, αλλά μάλλον το ξεχείλωσες...
Μην παίζουμε με τις λέξεις: Τι πα να πεί "προσαρμογή";
Η "προσαρμογή" είναι η δεν είναι "αλλαγή";
Κι άν είναι, οι αλλαγές έχουν πάντα πρόσημο!
Ο Χρουστσώφ τράβηξε πίσω, αντί να πάει μπροστά.
Ακου ...."προσαρμογή εκανε στις υπαρχουσες καταστασεις"!......

Και πιο πριν ...."αφορά εδραιωμένο Καπιταλισμό η Σοσιαλισμό"(!), ....αυτό από που προκύπτει(!) για την Γκότα; Ακριβώς το αντίθετο, ήταν υποτίθεται πρόγραμμα μιας επαναστατικής και καθόλου ..."εδραιωμένης"(!) αλλαγής των σχέσεων Παραγωγής, με πολλά καιροσκοπικά/ρεφορμιστικά λάθη, που βγάλανε τον "Μαυριτανό" από τις ...κελεμπίες του!
Και τάλλο "αμετακλητα κρινονται (οι σχέσεις Παραγωγής) οταν καταργηθει ο αναγκαιος στην μεταβαση νομος της αξιας"; Αν το βλέπεις σαν αναγκαία συνθήκη είναι σωστό, αλλά δεν είναι ικανή συνθήκη, χρειάζονται κι άλλα: Οριστική έκβαση της ταξικής πάλης - δεν είναι μόνο οικονομικό ζήτημα.
(Κι άκου ..." υπερπροσδιορίζει"..., γιατί όχι απλά "προσδιορίζει" και τελεία;)
Αν θέλεις, νομίζω, να βρείς την αλήθεια πρέπει πρώτα -πρώτα να αποκαταστήσεις τις σχέσεις σου με το επιστημονικό περιεχόμενο των εννοιών, αποφεύγοντας νεολογισμούς και "λεκτικά τσαλιμάκια", που χρησιμοποιεί κατά κόρον ο χώρος της μικροαστικής διανόησης, για να για να εγκλωβίσει τον ακροατή (και βασικά τον ...εαυτό του) στους περιορισμένους ορίζοντές του: Της .."ελευθερίας" του μικροκαπιταλιστή.

Ανώνυμος είπε...

"η παραπομπη ειναι εκτος θεματος και αφορα εδραιωμενο καπιταλισμο η σοσιαλισμο.
στη μεταβαση αναδεικνυονται αντιθεσεις,δεν εχουν κριθει αμετακλητα σι σχεσεις παραγωγης,ωστε να υπερπροσδιορισουν τις σχεσεις διανομης."

" υπερπροσδιορισουν " " εδραιωμενο καπιταλισμο η σοσιαλισμο"

" αστικες σχεσεις διανομης στην μεταβαση μπορει να ασκησουν
επιροη στην ιδια τη διαδικασια" (αυτό θα γίνει απο τα αγαπημένα μου)

Αν κατάλαβα καλά, η διανομή είναι "ανεξάρτητη" της παραγωγής στα "ενδιάμεσα στάδια" ας πούμε μεταξύ καπιταλισμού - σοσιαλισμού. Μόνο που δεν υπάρχουν ενδιάμεσα στάδια όπως γράφει ο "Μαυριτανός" στην "Κριτική του Προγράμματος της Γκότα"

Δύο είναι τα συστήματα στις βιομηχανικές κοινωνίες: Σοσιαλιστικός (με προορισμό τον Κομμουνισμό) ή ο Καπιταλιστικός Τρόπος Παραγωγής

Ρε μανία με την "ανεξαρτησία" της διανομής (τον χυδαίο σοσιαλισμό με λόγια του "Μαυριτανού")

Ο "Μαυριτανός" θα καταλάβαινε πως στο μέλλον θα ακολουθήσουν και άλλες "ερμηνείες" πέρα από την πλαστογράφηση του Μανιφέστου του Κομμουνιστικού Κόμματος που επιχείρησαν οι Λασαλικοί

https://pernoamparizabooks.files.wordpress.com/2014/10/ceba-cebcceb1cf81cebe-cebacf81ceb9cf84ceb9cebaceae-cf84cebfcf85-cf80cf81cebfceb3cf81ceaccebccebcceb1cf84cebfcf82-cf84ceb7cf82-ceb3ceba.pdf

17-57

Ανώνυμος είπε...

1/2

"..Μέσα στη συντροφική κοινωνία, που είναι θεμελιωμένη στην κοινοκτημοσύνη των μέσων παραγωγής, οι παραγωγοί δεν ανταλλάσσουν τα προϊόντα τους. Το ίδιο και η εργασία που έχει ξοδευτεί για την παραγωγή προϊόντων δεν παρουσιάζεται εδώ σαν αξία αυτών των προϊόντων, σαν μια εμπράγματη ιδιότητα που έχουν, γιατί τώρα, σε αντίθεση με την καπιταλιστική κοινωνία, οι ατομικές εργασίες υπάρχουν άμεσα κι όχι πια έμμεσα σαν συστατικά στοιχεία της συνολικής εργασίας. Οι λέξεις «έσοδο της εργασίας» που και σήμερα είναι απορριπτέες εξαιτίας της διφορούμενης έννοιάς τους, χάνουν έτσι κάθε νόημα.

Εδώ έχουμε να κάνουμε με μια κομμουνιστική κοινωνία, όχι όπως έχει εξελιχθεί πάνω στη δική της βάση, αλλά αντίθετα όπως ακριβώς προβάλλει από την καπιταλιστική κοινωνία, με μια κομμουνιστική κοινωνία, επομένως, που από κάθε άποψη, οικονομικά, ηθικά, πνευματικά, είναι γεμάτη με τα σημάδια της παλιάς κοινωνίας, που από τους κόλπους της βγήκε.

Επομένως ο κάθε μεμονωμένος παραγωγός –ύστερα από τις κρατήσεις- παίρνει πίσω ακριβώς ό,τι της δίνει. Αυτό που της έδωσε είναι η ατομική του ποσότητα εργασίας. Για παράδειγμα, η κοινωνική εργάσιμη μέρα αποτελείται από το άθροισμα των ατομικών ωρών εργασίας. Ο ατομικός εργάσιμος χρόνος του μεμονωμένου παραγωγού είναι το τμήμα της κοινωνικής εργάσιμης μέρας που πρόσφερε ο ίδιος, είναι το μερτικό του σ’ αυτή. Παίρνει απ’ την κοινωνία μια απόδειξη ότι πρόσφερε τόση εργασία (ύστερα από αφαίρεση της εργασίας του για τα κοινά αποθέματα) και μ’ αυτή την απόδειξη παίρνει από την κοινωνική παρακαταθήκη μέσων κατανάλωσης τόσα, όσα αντιστοιχούν στη δουλειά που ξόδεψε. Την ίδια ποσότητα εργασίας, που έδωσε στην κοινωνία με μια μορφή, την παίρνει πίσω με άλλη μορφή.

Εδώ ολοφάνερα κυριαρχεί η ίδια αρχή που ρυθμίζει την ανταλλαγή εμπορευμάτων, εφόσον είναι ανταλλαγή ίσων αξιών. Το περιεχόμενο και η μορφή άλλαξαν, γιατί μέσα στις αλλαγμένες συνθήκες κανένας δεν μπορεί να δώσει τίποτε άλλο εκτός από την εργασία του, και γιατί, από την άλλη μεριά, τίποτα δεν μπορεί να περάσει στην ιδιοκτησία των μεμονωμένων προσώπων, εκτός από ατομικά μέσα κατανάλωσης. Όμως, σ’ ό,τι αφορά στη διανομή των μέσων κατανάλωσης στους μεμονωμένους παραγωγούς, κυριαρχεί η ίδια αρχή όπως και στην ανταλλαγή ισοδύναμων εμπορευμάτων (Warenäquivalenten), ανταλλάσσεται ίση εργασία σε μια μορφή με ίση εργασία σε άλλη μορφή.

Ώστε εδώ το ίσο δίκαιο εξακολουθεί να είναι κατ’ αρχήν το αστικό δίκαιο, αν και δεν μαλλιοτραβιούνται πια η αρχή και η πράξη, ενώ η ανταλλαγή ισοδύναμων στην ανταλλαγή εμπορευμάτων υπάρχει μόνο σαν μέσος όρος, και όχι για την κάθε ξεχωριστή περίπτωση.

Παρ’ όλη αυτή την πρόοδο, αυτό το ίσο δίκαιο υπόκειται πάντα σ’ έναν αστικό περιορισμό. Το δίκαιο των παραγωγών είναι ανάλογο με την απόδοση της δουλειάς τους. Η ισότητα βρίσκεται στο γεγονός ότι μετρούν με το ίδιο μέτρο, με την εργασία. Όμως ο ένας υπερέχει από τον άλλο φυσικά ή πνευματικά, προσφέρει επομένως στον ίδιο χρόνο περισσότερη δουλειά ή μπορεί να δουλεύει περισσότερο χρόνο, και η εργασία, για να χρησιμεύσει σαν μέτρο, πρέπει να ορίζεται σύμφωνα με τη διάρκεια ή με την έντασή της, αλλιώς θα έπαυε να είναι μέτρο..."

17-57

Ανώνυμος είπε...

2
"..Αυτό το ίσο δίκαιο είναι άνισο δίκαιο για άνιση εργασία. Δεν αναγνωρίζει ταξικές διαφορές, γιατί ο καθένας δεν είναι παρά εργάτης όπως κι ο άλλος, αναγνωρίζει, όμως, σιωπηρά σαν φυσικά προνόμια τις άνισες ατομικές ικανότητες και επομένως την άνιση παραγωγική ικανότητα. Στο περιεχόμενο του είναι λοιπόν δίκαιο της ανισότητας όπως κάθε δίκαιο. Το δίκαιο, από τη φύση του, μπορεί να υπάρχει μόνο στην εφαρμογή ίσου μέτρου. Τα άνισα άτομα, όμως, (και δεν θα ήταν διαφορετικά άτομα αν δεν ήταν άνισα) μπορούν να μετρηθούν μόνο με ίσο μέτρο, εφόσον τα βλέπει κανείς από την ίδια σκοπιά, εφόσον τα παίρνει μόνο από μια ορισμένη πλευρά, π.χ. στη συγκεκριμένη περίπτωση, εφόσον τα θεωρεί μόνο σαν εργάτες και δεν βλέπει σ’ αυτούς τίποτε άλλο, εφόσον παραβλέπει όλα τα άλλα.
Παραπέρα: ο ένας εργάτης είναι παντρεμένος, ο άλλος όχι, ο ένας έχει περισσότερα παιδιά από τον άλλο κλπ. κλπ. Με ίση απόδοση εργασίας και επομένως με ίση συμμετοχή στο κοινωνικό καταναλωτικό απόθεμα (Konsumtionsfonds), ο ένας παίρνει στην πραγματικότητα περισσότερα από τον άλλον, ο ένας είναι πλουσιότερος από τον άλλο κλπ. Για ν’ αποφευχθούν όλες αυτές οι αδυναμίες, θα έπρεπε το δίκαιο να είναι μάλλον άνισο αντί να είναι ίσο.

Αυτές οι ελλείψεις, όμως, δεν μπορούν ν’ αποφευχθούν στην πρώτη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, όπως ακριβώς έχει βγει ύστερα από μακρόχρονα κοιλοπονήματα από την καπιταλιστική κοινωνία. Το δίκαιο δεν μπορεί ποτέ να είναι ανώτερο από την οικονομική διαμόρφωση και την καθορισμένη από αυτήν πολιτιστική ανάπτυξη της κοινωνίας.

Σε μια ανώτερη φάση της κομμουνιστικής κοινωνίας, όταν θα έχει εξαφανιστεί η υποδουλωτική υποταγή των ατόμων στον καταμερισμό της εργασίας και μαζί της και η αντίθεση ανάμεσα στην πνευματική και τη σωματική δουλειά, όταν η εργασία θα έχει γίνει όχι μόνο μέσο για να ζεις, αλλά και η πρώτη ανάγκη της ζωής, όταν με την ολόπλευρη ανάπτυξη των ατόμων θα έχουν αναπτυχθεί και οι παραγωγικές δυνάμεις και θα αναβλύζουν πιο άφθονα όλες οι πηγές του κοινωνικού πλούτου, τότε μόνο θα μπορεί να ξεπεραστεί ολότελα ο στενός ορίζοντας του αστικού δικαίου και η κοινωνία θα γράψει στη σημαία της: Από τον καθένα ανάλογα με τις ικανότητες του, στον καθένα ανάλογα με τις ανάγκες του!

Ανώνυμος είπε...

3
"..Στάθηκα πιο λεπτομερειακά στο «ακέραιο έσοδο της εργασίας» από τη μια μεριά, και από την άλλη στο «ίσο δίκαιο», στη «δίκαιη διανομή», για να δείξω πόσο ανοσιουργούν όταν προσπαθούν από τη μια να επιβάλουν ξανά στο κόμμα μας σαν δόγματα έννοιες που είχαν κάποιο νόημα μια ορισμένη εποχή, που κατάντησαν όμως τώρα απαρχαιωμένες, άχρηστες φράσεις, ενώ, από την άλλη, διαστρέφουν ξανά με νομικά και άλλα κουραφέξαλα, τόσο συνηθισμένα στους δημοκράτες και τους γάλλους σοσιαλιστές, τη ρεαλιστική αντίληψη, που με τόσους κόπους διδάχτηκε το κόμμα, αλλά που, σήμερα, έχει ριζώσει μέσα του.

Άσχετα από όσα αναπτύξαμε ως εδώ, ήταν γενικά λάθος να δώσουν τόση σημασία στη λεγόμενη διανομή και να τονίζουν κυρίως αυτήν.
Η κάθε φορά διανομή των μέσων κατανάλωσης είναι μονάχα συνέπεια της διανομής των ίδιων των όρων παραγωγής. Αυτή πάλι η διανομή εκφράζει το χαρακτήρα του ίδιου του τρόπου παραγωγής.

Ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής π.χ. στηρίζεται στο ότι οι εμπράγματοι όροι παραγωγής είναι μοιρασμένοι σε μη εργαζόμενους με τη μορφή ιδιοκτησίας κεφαλαίου και με μορφή γαιοκτησίας, ενώ η μάζα είναι μονάχα ιδιοκτήτης του προσωπικού όρου παραγωγής, της εργατικής δύναμης.
Εφόσον τα στοιχεία της παραγωγής έχουν διανεμηθεί μ’ αυτό τον τρόπο, προκύπτει από μόνη της η σημερινή διανομή των μέσων κατανάλωσης.

Αν οι εμπράγματοι όροι παραγωγής είναι συνεταιριστική ιδιοκτησία των ίδιων των εργατών, τότε προκύπτει επίσης μια διαφορετική, από τη σημερινή διανομή των μέσων κατανάλωσης. Ο χυδαίος σοσιαλισμός (κι απ’ αυτόν πάλι ένα μέρος από τους δημοκράτες) κληρονόμησε από τους αστούς οικονομολόγους την αντίληψη να θεωρεί και να χειρίζεται τη διανομή ανεξάρτητα από τον τρόπο παραγωγής, και έτσι να παρουσιάζει το σοσιαλισμό σαν να περιστρέφεται κυρίως γύρω από τη διανομή. Αφού όμως από πολύν καιρό έχει αποσαφηνιστεί η πραγματική σχέση, γιατί να γυρίζουμε ξανά προς τα πίσω;.."



Karl Marx: Κριτική του προγράμματος της Γκότα
17-57

Unknown είπε...

σεχταρ
υπερπροσδιοριζει ειναι ενας συντομος τροπος να πεις οτι στο διπολο
σχεσεις παραγωγης σχεσεις διανομης κυριαρχο ρολο εχουν οι σχεσεις παραγωγης.
το αν η ιδια η λεξη ειναι δοκιμη δεν ξερω.
η γκοτα αντεστρεψε τις σχεσεις προτεραιοτητας και επεσυρε την κριτικη του Καρολου.
απ αυτο δεν βγαινει οτι ο σοσιαλισμος,στα πρωτα του βηματα,χωρις να εχει εδραιωθει
αμετακλητα,απο μονος του παραγει σοσιαλιστικες σχεσεις διανομης.

μια και σας αρεσει να μιλατε για τον τροτσκι,υπαρχει μια σημαντικη διαφορα του
με την γκοτα.θεωρει τις αντιθεσεις που προεκυψαν ως ιδιες του σοσιαλισμου,
αντιθετα στον Καρολο ειναι κληρονομια της παλιας κοινωνιας.

zoot horn rollo είπε...

Ξαναπέστα.

Unknown είπε...

το ζητημα ειναι η δυναμικη που αποκτουν αυτες οι αναγκαιες αντιθεσεις,ιδιως οταν
επι πολυ χρονο διατηρουνται και εντεινονται.

οι σοβιετικοι τις θεωρουσαν μη ανταγωνιστικες,αλλα υπο συνθηκες μπορουσαν να γινουν
ανταγωνιστικες,μολονοτι η αστικη ταξη ηταν απαλλοτριωμενη.

για να επανελθουμε στο πλανο που καπως ξεστρατισε η συζητηση, χρησιμες θα ησαν καποιες
στατιστικες, που να δειχνουν τις εκροες του αγροτικου τομεα το διαστημα 28 32
καθως και την αυξηση παραγωγης καταναλωτικων αγαθων σε σχεση με την αυξηση του
αριθμου των εργατων στον τομεα 1 και 2.για το πρωτο υπαρχουν στο γνωστο βιβλιο
του βολγογκονοφ ,αγνωστης αξιοπιστιας.

zoot horn rollo είπε...

"Αξιοπιστιες".

Ανώνυμος είπε...

"μια και σας αρεσει να μιλατε για τον τροτσκι,υπαρχει μια σημαντικη διαφορα του
με την γκοτα.θεωρει τις αντιθεσεις που προεκυψαν ως ιδιες του σοσιαλισμου,
αντιθετα στον Καρολο ειναι κληρονομια της παλιας κοινωνιας."

Μόνο που ο Τρότσκι δεν ήταν και τόσο μαρξιστής.
Μάλλον εμπειριστής. Το "χυδαίος σοσιαλισμός" απευθύνεται και σε αυτόν.
Περισσότερη κριτική για τις "μαρξίζουσες" ακροβασίες του Τρότσκι στο

Μαρξιστική Κριτική στις απόψεις του Λ.Τρότσκι (προέρχεται εκτός ΚΚΕ)
http://www.ilhs.tuc.gr/gr/Graf_1.1.htm

Άλλο ένα δίκιο του "Γεωργιανού" για τον "Λέοντα".

Το έχετε "κάψει" με τον πολύ Αλτουσέρ και τον Πουλατζά(=Κάουτσκι + κίνηματα των 60'ς).
Σε βαθμό που και τα απλά κείμενα του "Μαυριτανού" δεν τα διαβάζετε όπως την
"Κριτική του προγράμματος της Γκότα".

Μόνο για Λεκτικές ακροβασίες χωρίς νόημα, και χωρίς ουσία. Λογοτεχνικά τσαλιμάκια

17-57