Ποια είναι η στάση των κομμουνιστών στο θέμα του ελεύθερου έρωτα;

Κρίσιμο ερώτημα. Ας δούμε τι απαντούσαν οι σοβιετικοί.

Για να αρχίσουμε πρέπει να καθορίσουμε τι σημαίνει ελεύθερος έρωτας.

Πριν από την οκτωβριανή επανάσταση, το 1915, η ινέσσα αρμάν, εξέχουσα φυσιογνωμία στο διεθνές γυναικείο κίνημα, ετοίμαζε να γράψει μια μπροσούρα για τα κοινωνικά προβλήματα της εργάτριας.
Αποφάσισε να συμβουλευτεί το λένιν και του έστειλε ένα σκελετό της μπροσούρας. Ανάμεσα στα άλλα έθιγε το θέμα του ελεύθερου έρωτα.
Ο λένιν απάντησε.

Τι εννοείς με αυτή την πρόταση; Τι μπορεί να εννοηθεί με αυτή; Μήπως σημαίνει:
Ελευθερία από υλικούς (οικονομικούς) περιορισμούς στην υπόθεση του έρωτα;
Το ίδιο από τις υλικές φροντίδες;
Από θρησκευτικές προκαταλήψεις;
Από τις απαγορεύσεις του πάπα κλπ;
Από τις προκαταλήψεις της κοινωνίας;
Από τη στενότητα ενός περιβάλλοντος (αγροτικού ή μικροαστικού ή αστοδιανοουμενίστικου);
Από τα δεσμά του νόμου, της δικαιοσύνης και της αστυνομίας;
Από τις σοβαρές συνέπειες του έρωτα;
Από τη μητρότητα;
Ελευθερία μοιχείας;

Κι ο λένιν απέδειξε ότι απ' τη στιγμή που το όλο πρόβλημα έχει μπει με τόση ασάφεια, οι αναγνώστες της μπροσούρας θα μπορούσαν κάλλιστα να καταλάβουν ότι ελεύθερος έρωτας σημαίνει τα τρία τελευταία σημεία. Μια τέτοια τοποθέτηση δε θάχε τίποτα κοινό με την κομμουνιστική ηθική.

Οι κομμουνιστές πιστεύουν ότι πραγματικός έρωτας σημαίνει μια σχέση ανάμεσα σε έναν άντρα και μια γυναίκα που δεν υπαγορεύεται από τίποτα άλλο παρά μόνο από την αγάπη. Συνεπώς αισθάνονται ότι ο έρωτας πρέπει νάναι ελεύθερος από κάθε υλική βλέψη, ατομικά συμφέροντα, προκαταλήψεις, κάθε είδους ψευτιά, πατρικές απαγορεύσεις και άδικους νόμους. <ε άλλα λόγια ελεύθερος έρωτας σημαίνει ότι οι νέοι πρέπει νάναι ελεύθεροι στην εκλογή του συντρόφου τους κι ότι η αγάπη πρέπει να είναι το μόνο στήριγμα του γάμου.

Η ινέσσα αρμάν έλεγε ότι ακόμα κι ένα φευγαλέο πάθος είναι ποιητικότερο κι αγνότερο από ένα φιλί σε ένα γάμο χωρίς έρωτα.
Ο λένιν απάντησε ότι αυτό είναι σύγκριση χωρίς λογική. Ένας γάμος χωρίς έρωτα, αλλά μόνο με προσποιήσεις θα ήταν χυδαίος. Αλλά γιατί να συγκρίνουμε τον έρωτα με μια τυχαία υπόθεση; Το προηγούμενο δεν ήταν έρωτας.

Οι υποδείξεις του λένιν δείχνουν πώς οι κομμουνιστές βλέπουν τον έρωτα και το γάμο.
Οι νόμοι και τα έθιμα της τσαρικής ρωσίας έμπαιναν συχνά εμπόδιο στο γάμο των ανθρώπων που αγαπιόντουσαν. Πολύ συχνά δε μπορούσε να γίνει γάμος γιατί εκείνη ήταν πλούσια κι αυτός φτωχός. Ήταν ευγενής, ήταν χωριάτισσα. Ήταν μουσουλμάνος κι ήταν ορθόδοξη κλπ (σσ δική μου: τότε όμως δεν είχαν τιβί και μανουσάκη. Το τμήμα ηθών άρχισε το 92 με τις ανατροπές).
Οι γονείς συχνά δίναν την κόρη τους σε γάμο παρά τη θέλησή της, μόνο για χρήματα ή υψηλή θέση. Το διαζύγιο ήταν περίπλοκο. Όλα αυτά οδηγούσαν στην υποκρισία, την ψευτιά, το δεσποτισμό και την αδικία στις οικογενειακές σχέσεις.

Στη σοσιαλιστική κοινωνία αναπτύχτηκαν ανθρώπινες σχέσεις νέου τύπου κι ανάμεσά τους οι οικογενειακές, οι σχέσεις μεταξύ άντρα και γυναίκας, αφότου η γυναίκα απόκτησε πλήρη ισότητα.

Τα πρώτα χρόνια μετά την επανάσταση, στην πολύπλοκη και δύσκολη μεταβατική περίοδο, υπήρχαν άνθρωποι που ξεπερνώντας την παλιά, την άσκημη ηθική, πήγαν στο άλλο άκρο.
Για παράδειγμα υπήρχαν αυτοί που ασπάζονταν την αναρχική θεωρία του ποτηριού με το νερό. Πίστευαν πως στην κομμουνιστική κοινωνία οι σεξουαλικές επιθυμίες μπορούσαν να ικανοποιηθούν τόσο απλά και ευκαιριακά όσο όταν πίνεις ένα ποτήρι νερό.

Αυτή ή άποψη απορρίφτηκε κατηγορηματικά από τους κομμουνιστές. Επέμεναν ότι η αληθινή αγάπη απαιτεί αγνότητα και κατανόηση. Από μια σεξουαλική σχέση μπορεί να δημιουργηθεί μια νέα τρίτη ζωή. Εδώ βρίσκεται η τεράστια υπευθυνότητα απέναντι σε αυτόν που αγαπάς, απέναντι στη νέα γενιά και στην κοινωνία.

Οι ψευτοεπαναστατικές, αναρχικές θεωρίες δε βρήκαν απήχηση στη σοσιαλιστική κοινωνία. Αλλά βέβαια αυτό δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν τυχαίοι ή μικρής διάρκειας γάμοι.

Οι κομμουνιστές δεν εκτιμούν τον ασκητισμό, ούτε υπεραπλοποιούν την όλη υπόθεση των ερωτικών σχέσεων. Οι άνθρωποι στη νέα κοινωνία ζουν μια γεμάτη ζωή και την χαίρονται. Αλλά ο περιστασιακός έρωτας και ο γάμος είναι ξένος για τη συντριπιτική πλειοψηφία των ανθρώπων.

Οι κομμουνιστές θέλουν ο έρωτας νάναι ελεύθερος, αλλά όχι από τις ανθρώπινες αξίες. Μονάχα απ' ό,τι τον δεσμεύει. Έτσι καταλαβαίνουμε την ελευθερία του έρωτα.

Από εγχειρίδιο της χρυσής μπρεζνιεφικής εποχής υπό τη μορφή ερωταπαντήσεων με τον τίτλο: τι είναι ο κομμουνισμός.

Στο καλογραμμένο εμετικό μυθιστόρημά του για τη σοβιετία ο κούλογλου αναρωτιέται αν μπορεί να υπάρχει έρωτας σε ένα ολοκληρωτικό καθεστώς.
Οι απανταχού σύντροφοι αναρωτιούνται πόσο κομπλεξικός κι ανέραστος μπορεί να είναι ο κούλογλου.
Τα ερωτήματα του λένιν αποδεικνύουν πόσο ελεύθερος είναι στην πραγματικότητα ο έρωτας στον καπιταλισμό.

Ο σοβιετικός κυριούλης λέει ότι οι άνθρωποι αναζητούν απεγνωσμένα την ευτυχία στον έρωτα, όταν δε μπορούν να βρουν τον εαυτό τους στον χώρο δουλειάς κι αλλοτριώνονται αντί να εργάζονται δημιουργικά.
Κι εγώ αναρωτιέμαι αν θα έχει θέση η τυφλή καψούρα στο σοσιαλισμό, όπου ο κόσμος θα ζει ανέμελα κι οι ανθρώπινες σχέσεις θα είναι απομυστικοποιημένες.

Το δεκέμβρη, οι αναρχικοί κέρδισαν ένα σωρό κόσμο που βλέπει τον έρωτα σαν ποτήρι με νερό για να ξεδιψάσει.
Οι αλτουσεριανοί θα έβγαιναν από τα ρούχα τους αν διάβαζαν το αμέσως προηγούμενο κεφάλαιο για τον ιδεολογικό θεσμό της οικογένειας, που θα συνεχίσει να υπάρχει στο σοσιαλισμό απαλλαγμένη από το οικονομικό της περιεχόμενο.
Κι οι αστοί αποδίδουν τους συχνούς γάμους των σοβιετικών σε οικονομική σκοπιμότητα (για να καρπωθούν το σπίτι και τα προνόμια που είχαν τα ζευγάρια από το κράτος).
Ενώ στην ελλάδα παντρευόμαστε από πίστη στον ιερό θεσμό της οικογένειας. Ούτε λόγος για κοινωνικά αίτια που μειώνουν τους γάμους και τις γεννήσεις.

Οι παλιοί αναγνώστες (κι όχι μόνο) θυμούνται ότι η ινέσσα αρμάν φερόταν να έχει πλατωνικό δεσμό με τον λένιν που επισήμως ήταν ζευγάρι με την κρούπσκαγια. Είχε τους λόγους της να θέλει την γνώμη του...
Η φήμη ότι η μπροσούρα που του 'στειλε είχε και ραβασάκι με ερωτική αφιέρωση είναι αντιεπιστημονική κι εξίσου χυδαία με τα ραβασάκια και τα χαρτάκια της γιάλτας.

Δε βγαίνουν πια τέτοια βιβλία στις μέρες μας...