Το πνεύμα των χριστουγέννων

-Τις επόμενες μέρες θα σε επισκεφτούν κατά σειρά τρία πνεύματα. Θα δουν τις αντιδράσεις σου κι αναλόγως θα κρίνουν αν έχουν θέση απολιθώματα σαν κι εσένα στον αιώνα μας.
-Πρώτον, δεν υπάρχουν πνεύματα. Αυτό που λες είναι ιδεαλιστικό, δεν πατά στην οικονομία. Και δεύτερον, τα χριστούγεννα μου τη δίνουν. Το πνεύμα τους είναι το χρήμα κι η υποκρισία και με επισκέπτονται κάθε μέρα. Εκτός κι αν έρθουν με μανδύα κοσύγκιν να μην τα γνωρίσω.
-Πουλάμε πνεύμα στο πνεύμα; Τέλος πάντων, εγώ μια φορά σε προειδοποίησα…

Κι έφυγε απ’ το παράθυρο χωρίς αντίο.
Ξάπλωσα κουρασμένος να συνέρθω. Η ματιά καρφώνει τον άρη στον απέναντι τοίχο. Καιρό είχαμε να βγάλουμε ωραία αφίσα.
-Ραντεβού στα γουναράδικα σύντροφε.
Είδα νοερά τη μορφή του να ζωντανεύει, όρθια, αγέρωχη, έτοιμη για εκδίκηση.
-Εκεί θα πάμε, μου απαντά.
-Ναι, βέβαια, εκεί θα π… πώς είπατε;
-Είμαι το πνεύμα των χριστουγέννων του παρελθόντος. Ακολούθα με.
Μια φορά δεν το κάναμε και… Όχι άλλη βάρκιζα. Ακολούθησα.

Δεκέμβρης 44. Πρώτη στάση στην κηδεία των θυμάτων που έγινε παλλαϊκό συλλαλητήριο.
Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας διαλέγει ή τις αλυσίδες ή τα όπλα. Σήμερα ο λαός διαλέγει τις αλυσίδες, αρκεί να είναι επίχρυσες.
Έτσι κάνει και στο άλλο δίλημμα. Ή με το κεφάλαιο ή με τους εργάτες. Συνήθως διαλέγει τις αυταπάτες.
Ευμενής ουδετερότητα που έλεγε κι ο λένιν. Αλλά για το κεφάλαιο.
Καμιά ουδετερότητα δεν είναι ευμενής για την υπόθεσή μας.
Ποιος να μείνει ουδέτερος δηλ; Η μη μονοπωλιακή αστική τάξη;

Δεύτερη στάση, σκοτάδι, σε ένα λαγούμι.
-Τι είναι αυτό το τούνελ; Πού είμαστε;
-Πλατεία τσώρτσιλ, πρώην συντάγματος. Κάτω απ’ το μεγάλη βρετανία.
-Κι αυτός ποιος είναι;
-Ο νίκος γαλανός. Θα γιόρταζε τα 100 χρόνια απ’ το σύνταγμα του όθωνα με πυροτεχνήματα. Έτοιμος να φωνάξει γελώντας 'μέρι κρίστμας' και να πατήσει το κουμπί. Αλλά τελευταία στιγμή έφαγε άκυρο από πάνω.
Μη φοβάσαι τη φωτιά. Αλλιώς θα τη βρεις μπροστά σου γιγαντωμένη.

-Ο μάργκαρετ γράφει πως όταν άρχισε ο δεκέμβρης δεν προλαβαίνατε να γυρίσετε, ακόμα κι αν σας καλούσαν.
-Δεν έχει να κάνει. Τι πήγαμε στην ήπειρο για πουρνάρια; Πολιτικό ήταν το θέμα, όχι τεχνικό.

Η τρίτη ήταν κυριολεκτικά στάση. Στάση λεωφορείων.
-Τι κάνουμε εδώ;
-Περιμένουμε το επόμενο.
Το βλέπουμε από μακριά. Το 171, αγ. δημήτριος – βάρκιζα.
-Αποκλείεται, δε μπαίνω. Ούτε συζήτηση.
-Καλά, σε δοκίμαζα. Θα πάρουμε το από πίσω.
Κοιτάω να δω, δεν έχει αριθμό. Κοιτάω παραδίπλα. ΓΙΑΛΤΑ.
Τι εννοεί ο ποιητής;
-Ξέρεις πως γίναν με μια βδομάδα διαφορά; Η γιάλτα πρώτη. Τυχαίο λες να ‘ταν;

-Δεν ξέρω, αλλάζω κατηγορία. Νισάφι, πάμε σε άλλη εποχή.
-Εντάξει. Πάμε στο 89. Τον αγριοκοιτάω. Κι εσύ τέκνον βρούτε;
-Όχι τις γνωστές καραμέλες. Μόνο κάτι να διαβάσεις. Επετειακό και χριστουγεννιάτικο.
Χριστούγεννα του 89… Τι έγινε τότε;
Μου δίνει έναν κιτρινισμένο ρίζο της εποχής. Ανοίγω και διαβάζω.

Το πγ της κε του κκε χαιρετίζει την ηρωική εξέγερση του ρουμάνικου λαού που, πληρώνοντας βαρύτατο φόρο αίματος, ανέτρεψε το δεσποτικό, τυραννικό καθεστώς τσαουσέσκου. Ένα καθεστώς που ματοκύλισε τη ρουμανία και ποδοπάτησε βάναυσα το σοσιαλισμό και τις μεγάλες ανθρωπιστικές και δημοκρατικές αξίες του.

Στις νέες συνθήκες που διαμορφώθηκαν κι εξελίσσονται στη ρουμανία, το κκε υποστηρίζει τις προσπάθειες για την εξομάλυνση της κατάστασης ώστε ο ρουμάνικος λαός να μη θρηνήσει νέα θύματα.

Το πγ της κε του κκε εύχεται μετά την ανατροπή του τσαουσέσκου, η ρουμανία να προχωρήσει γρήγορα μπροστά και με σταθερότητα και να μπορέσει να ξεπεράσει τα μεγάλα προβλήματά της, στο δρόμο της σοσιαλιστικής ανάπτυξης που θα έχει στο κέντρο της τον άνθρωπο και το σεβασμό των ατομικών δικαιωμάτων και των ελευθεριών του ρουμάνικου λαού.

Σε αυτή την κατεύθυνση θα εκφράσουν την πιο ενεργή αλληλεγγύη τους στο ρουμανικό λαό οι έλληνες κομμουνιστές.

27.12.89 ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΕΙΟ

-Ναι, κοίτα να δεις… εε, είναι που είχε χρυσές τουαλέτες… κι ήταν κι η εκκλησία… γκουχ… τον υποστήριζαν κι από το εσ…
Μπα, άστο δε σώζεται. Κοίτα να μείνει μεταξύ μας.
-Έγινε. Εσύ ετοιμάσου για επίσκεψη. Θα ‘ρθει να σε δει το πνεύμα της εξέγερσης των χριστουγέννων.
-Μα δεν ήταν εξέγερση.
-Το ξέρω, αλλά πώς να το λέμε; Πνεύμα της κατάστασης με εξεγερσιακά χαρακτηριστικά που εκτονώθηκε; Πετάς ένα χαϊδευτικό και καθαρίζεις. Κι οι φυρομακεδόνες έτσι προκύψαν.

[...] Η κουσουρεάλ εκδήλωση έφτανε στο τέλος. Οι μάζες αποχωρούσαν. Ο σπαρίλας ανέλαβε τις συστάσεις.
Κι αυτός είναι ο μήτσος από το φυσικό. Φανατικός αναγνώστης.
-Ναι, ξέρω, είχαμε γνωριστεί, αλλά δε μου τα ‘χε πει όλα. Πάμε άλλη μία από την αρχή. Μπρεζνιεφικό απολίθωμα.
-Χαίρω πολύ. Πνεύμα της εξέγερσης των χριστουγέννων.
(Άντε πάλι. Αφού δεν ήταν…)
Ξέρω τι έκανες πέρσι τα χριστούγεννα.
-Για στάσου, τι τα λες σε μένα; Πες τα στους δικούς σου που τους έχεις και μαζεμένους κι έγιναν πέρσι ουρά στο αυθόρμητο.
-Οι δικοί μου έχουν μπλέξει με τους σεκίτες στην ανταρσύα. Τι άλλο να πάθουν; Θα πάω σε αυτούς σε άλλη φάση.

-Κοίτα, δεν ξέρω γιατί ήρθες να με δεις. Το κόμμα ήταν στους δρόμους πέρσι το δεκέμβρη. Απ’ τα μπάχαλα έμεινε μακριά, όχι απ’ τον κόσμο.
Τα μεγάφωνα άρχισαν να παίζουν τα παιδιά του πειραιά.
Άφησε ένα γέλιο, σατανικό σαν της μελίνας και μου είπε:
-Ποτέ την Κυριακή…

-Μην κρίνεις το κόμμα από μια συγκυρία. Πρέπει να βλέπεις τη συνέχεια κι ο δεκέμβρης δεν είχε καμία.
-Μα ο χρόνος δεν είναι αφαίρεση. Είναι ένα σύνολο από συγκυρίες. Καθεμιά πρέπει να τη δένεις με την προοπτική. Και του δεκέμβρη δεν ήταν καμιά τυχαία.
Το αφήσαμε εκεί και κλείσαμε συνάντηση με σύνδεσμο το σπαρίλα (ακόμα περιμένουμε). Πριν φύγω μου φώναξε.
-Έσο έτοιμος. Το βράδυ θα σε επισκεφτεί το πνεύμα των χριστουγέννων της κοινωνίας του μέλλοντος.

Κλείστηκα σπίτι να μη δω κανέναν. Πιάνω τα βελάκια να ηρεμήσω τα νεύρα μου. Στο κέντρο αντί για στόχο, φωτό του ιούδα με το σημάδι στο μέτωπο. Τον παίρνει ξώφαλτσα στο μάτι.
-Ωωχ!
-Τι, ωχ; Ποιος μίλησε;
-Εγώ, μου λέει ο γκόρμπι.
Είμαι το πνεύμα των χριστουγέννων της κοινωνίας του μέλλοντος.
-Ε, αυτό πια… τι τραγική ειρωνεία είναι αυτή;
-Έτσι είναι. Η ζωή είναι μια φαρσοκωμωδία που επαναλαμβάνεται, πότε έτσι, πότε αλλιώς. Κάτσε να σου διαβάσω μια ιστορία.

Τα παλιά τα χρόνια υπήρχε μια χώρα μυθική, η χώρα των σοβιέτ, όπου ζούσε ο λαός των εβραιομπολσεβίκων. Ο αρχηγός τους ο λένιν τους οδήγησε στη γη της κομμουνιστικής επαγγελίας, όπου έχτισαν μια μαρξιστική αυτοκρατορία (του κακού) που είχε δεκαπέντε σοβιετικές δημοκρατίες (δώδεκα φυλές του ιακώβ και τσόντα οι τρεις βαλτικές).

Ο κόκκινος άγγελος γεννήθηκε μάρτη του 31 στο χωριουδάκι πριβόλνογιε που σημαίνει ελεύθερο. Τον βρήκαν τρεις μάγοι ακολουθώντας ένα περίεργο σημάδι στο μέτωπο του ουρανού που ανήγγειλε τον ερχομό του και του χάρισαν τρία δώρα: γκλάσνοστ, περεστρόικα και νόμο της αξίας, που σύμφωνα με τις γραφές θα τον έκαναν παντοδύναμο.

Εκείνο τον καιρό κυβερνούσε την χώρα ο αιμοσταγής τύραννος ιωσήφ ηρώδης. Μόλις έμαθε τα καθέκαστα, άφρισε από θυμό και διέταξε κολεκτιβοποίηση και λιμό στην ουκρανία και την περιοχή του καυκάσου.

Η παιδική θνησιμότητα έφτασε στα ύψη. Σε μερικά χωριά έχασαν τη ζωή τους όλα τα παιδιά κάτω των δύο χρόνων, εξαιτίας της κακής διατροφής και των επιδρομών των κυβερνητικών δυνάμεων (στοιχεία από τη βιογραφία του γκόρμπι με τον τίτλο ο κόκκινος άγγελος, φράση που ανήκει στον αντιφρονούντα επιστήμονα ζαχάροφ).

Αλλά ο μικρός γκόρμπι σώθηκε ως εκ θαύματος. Και την έβγαλε καθαρή και στον πόλεμο με τους ναζί (εδώ τη γλίτωσε ο χρουτσώφ στο στάλινγκραντ). Που όταν κατέλαβαν τον καύκασο βγάλαν εφημερίδα με πρωτοσέλιδο Ο χριστός αναστήθηκε. Για την ακρίβεια ξαναγεννήθηκε. Κι ήδη στα δώδεκα ήταν διχασμένη προσωπικότητα κλείνοντας μέσα της κι έναν ιούδα.

Τέλειωσε το λύκειο στα δεκαεννιά στο γειτονικό σταυριούπολ, όπου διοικούσε ο σουσλόφ.
Η σταυρούπολη ιδρύθηκε το 1777, απ’ τον εκλεκτό της αικατερίνης, γκριγκόρι ποτέμκιν που διοργάνωσε την περιοδεία της τσαρίνας στα μόλις κατακτημένα εδάφη του νότου και για να την ευχαριστήσει, έστησε στο διάβα της βιτρίνες χωριών, τεράστια πανό με ζωγραφιές που πίσω τους δεν υπήρχε τίποτε. Έτσι έμεινε στην ιστορία ο αλληγορικός όρος χωριά ποτέμκιν.
Αλά ποτέμκιν ήταν κι ο σοσιαλισμός του γκόρμπι. Μέχρι που υπέκυψε στις αυθεντικές βιτρίνες της δύσης.

Ο στάλιν ονόμασε την πόλη βοροσίλοφσκ, αλλά οι γερμανοί της δώσαν το παλιό της όνομα που έμεινε και μετά την ανακατάληψη. Πόλη του σταυρού. Εκεί που θα ανέβαινε κι η σοβιετία με την προδοσία του γκόρμπι.

Σαράντα χρόνια μετά, οι σοβιετικοί έψαχναν έναν σωτήρα να τους βγάλει απ’ το τέλμα της μπρεζνιεφικής στασιμότητας. Ο κόκκινος άγγελος είχε το σημάδι του εκλεκτού. Ο κόσμος τον δέχτηκε σαν μεσσία. Αλλά ο γκόρμπι φιλούσε υπέροχα. Κι όταν τον κατάλαβαν ήταν πλέον αργά. Τίμιος χωρίς καθαρό κούτελο, πού ακούστηκε;
Και ζήσαμε εμείς κακά κι οι αστοί καλύτερα.

-Μα εσύ είσαι το τρίτο πνεύμα. Γιατί μου αναλύεις το παρελθόν;
-Η σοβιετία είναι ρετρό νότα από τη μουσική του μέλλοντος. Παρά τα φάλτσα και τις αδυναμίες. Η επιστροφή στο μέλλον είναι νομοτέλεια. Ξέρεις ποιο είναι το ηθικό δίδαγμα;
-Να δίνουμε περισσότερο βάρος στην υποδιαίρεση ένα;
-Όχι. Το μέλλον είναι μετασχηματισμένο παρελθόν. Τα απολιθώματα έχουν θέση σε αυτό, αρκεί να μαθαίνουν απ’ τα λάθη τους.
-Μα έχουμε κάνει σκληρή αυτοκριτική για αυτά.
-Αυτοκριτική δεν είναι να παραδέχεσαι τα λάθη σου. Σημαίνει να τα εξηγείς. Αλλιώς είσαι καταδικασμένος να τα επαναλάβεις. Αυτή είναι η χειρότερη τιμωρία. Και δεν χρειάζονται γκόρμπι και πνεύματα να την επιβάλουν.

Υστερόγραφο

Κλείνουμε την χρονιά με χυδαίο αντικομμουνισμό και κωσταγιάννη.
Αν πήγαιναν τα τανκς στον περισσό, λέει, η αλέκα θα ‘χε κλειστεί μέσα και θα καλούσε το λαό να βγάλει συμπεράσματα για τις επόμενες εκλογές.
Το θέμα είναι τι θα έκανε ο κωσταγιάννης μπροστά στο δίλημμα κουκουέ ή τανκς. Το κόβω να διάλεγε καραμανλή.