Στο ίδιο έργο θεατές

 Πρόσφατα η κε του μπλοκ διάβασε μια παλιότερη έκδοση της σύγχρονης εποχής με τίτλο «πώς γίνεται κανείς πρόεδρος των ηπα», γραμμένη από τον λουδουγερμανό (ή ανατολικογερμανό επί το πιο δόκιμο, αλλά όχι και πιο σωστό, γιατί δεν είναι φύρομ η λδγ να χρειάζεται γεωγραφικό προσδιορισμό) κοινωνιολόγο χορστ πάττκε, που μπορεί να τη βρει κανείς στο ράφι με τις προσφορές του εκδοτικού και να την προμηθευτεί με αντίτιμο δύο ευρώ.

Η μελέτη είναι αρκετά αξιόλογη, περιέχει πολλά αποκαλυπτικά στοιχεία –που μπορεί να μας απασχολήσουν σε κάποια μελλοντική ανάρτηση- ενώ στο τέλος, μπορεί να βρει κανείς έναν χρονολογικό πίνακα με τα έργα και τις ημέρες των ιμπεριαλιστών κι έναν αναλυτικό κατάλογο με τις στρατιωτικές επεμβάσεις τους σε κάθε γωνιά του πλανήτη, τον οποίο κι αντιγράφω παρακάτω.

1945-56: Φιλιππίνες

1946-49: Ελλάδα

1946-49: Κίνα

1947: Παραγουάη

1948: Κοσταρίκα

1949-61: Βιρμανία

1950: Πόρτο Ρίκο

1950-53: Κορέα

1954: Γουατεμάλα

1954-74: Βιετνάμ

1955: Κοσταρίκα

1958: Λίβανος

1959-62: Λάος

1961: Κούβα

1962: Γουτατεμάλα

1964: Παναμάς

1964: Κολομβία

1964-70: Λάος

1965-66: Δομινικανή Δημοκρατία

1966: Ταϊλάνδη

1969: Αϊτή

1969-70: Καμπότζη

1970: Τρίνινταντ και Τομπάγκο

1971-73: Λάος

1973: Χιλή

1975: Αγκόλα

1978: Ζαΐρ

1979: Κοσταρίκα

1980: Ιράν

1982: Αίγυπτος

1982-83: Λίβανος

Κι αυτές είναι απλώς οι πιο σημαντικές από τις περιπτώσεις επέμβασης των ηνωμένων πολιτειών.

Η λίστα σταματά το 83’ –μια χρονιά πριν κυκλοφορήσει το βιβλίο και λίγα χρόνια πριν τη διάλυση του σοσιαλιστικού μπλοκ. Ίσως κάποιος αναγνώστης υποθέσει ότι μετά τη νίκη επί του αντίπαλου δέους και την εξαφάνιση του τελευταίου, οι επιθετικές πρωτοβουλίες των χωρών της δύσης δε θα είχαν λόγο ύπαρξης και θα σημείωναν ύφεση. Στην πραγματικότητα συνέβη ακριβώς το αντίθετο, καθώς ο συσχετισμός δύναμης ήταν συντριπτικά με το μέρος τους κι είχαν το ελεύθερο να αλωνίζουν και να επιβάλλουν παντού τους όρους τους.

Μόνο μετά το 90’ η λίστα περιλαμβάνει: δύο πολέμους στο ιράκ και τον περσικό κόλπο –εκ των οποίων ο πρώτος με τη συναίνεση του ξεφτίλα του γκορμπατσόφ- έναν στο αφγανιστάν, τον εμφύλιο για το διαμελισμό της γιουγκοσλαβίας και τους νατοϊκούς βομβαρδισμούς στη σερβία, τη συνεχιζόμενη σφαγή στην παλαιστίνη, τις πολύχρωμες επαναστάσεις στην ανατολική ευρώπη και την αραβική άνοικη –με αποκορύφωμα την επέμβαση στη λιβύη. Κι αυτός ο κατάλογος δεν είναι καν εξαντλητικός.

Τώρα λοιπόν, βλέποντας τα τύμπανα του πολέμου να ετοιμάζονται να χτυπήσουν στη συρία, ξέρουμε πως το ‘χουμε ξαναδεί το έργο και μας το προβάλλουν σε επανάληψη. Μπορεί να αλλάζουν κάπως οι πρωταγωνιστές και τα σκηνικά, καθώς η διεθνής αστική τάξη γίνεται πιο έμπειρη κι επιχειρεί να προβάλει τις εξελίξεις ως επαναστατικές αλλαγές και καρπό της λαϊκής βούλησης, αλλά η βασική υπόθεση παραμένει η ίδια και το γενικό μοτίβο με την καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων και τα χημικά όπλα απ’ τη μια και τους φλογερούς υπερασπιστές της δημοκρατίας από την άλλη, μονότονα σταθερό κι αφόρητα κλισέ.

Όλα τα παραπάνω έχουν συγκεκριμένο όνομα κι αυτό είναι ο ιμπεριαλισμός (ανόητε), όσο και αν φαίνεται ξύλινο στους δημοσιολόγους, τους διανοητές και τα παπαγαλάκια της νέας τάξης. Αν και στην πραγματικότητα δεν υπάρχει πιο κούφια και ξύλινη έννοια στο σύγχρονο δημόσιο λόγο από αυτή της (καθαρής και αταξικής) δημοκρατίας. Που δεινοπαθεί ποικιλότροπα στα επίσημα χείλη των πολιτικών γερακιών που προωθούν ανοιχτά τον πόλεμο, όσο και σε αυτών που καμώνονται τις αθώες περιστερές και τους υπερασπιστές της ειρήνης.

Η βασική ιδιαιτερότητα αυτού του πολέμου είναι ότι ξεσπά σε συνθήκες βαθιάς διεθνούς κρίσης, που φέρνουν τις εμπόλεμες συγκρούσεις, όπως το σύννεφο με τη βροχή, ενώ οι λαοί περιμένουν την ανάπτυξη και τις επενδύσεις των μονοπωλίων που θα βομβαρδίσουν τη συρία για τα συμφέροντά τους. Αλλά ο πόλεμος κι η ειρήνη τους μοιάζουν σα δυο σταγόνες νερό και ματοκυλούν εξίσου τους λαούς, τις ζωές και τα δικαιώματά τους. Η σφαγή στην αγορά εργασίας είναι μόνο η ειρηνική μορφή της σφαγής των λαών στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της «ειρηνικής» πολιτικής τους με άλλα μέσα, όπως η ανάπτυξή τους είναι συνέχεια της κρίσης τους κι ο προθάλαμος της επόμενης.

Οι λύκοι στην αναμπουμπούλα χαίρονται. Και η ελληνική αστική τάξη ως λυκόπουλο προσπαθεί να πάρει το κομμάτι της λείας που της αναλογεί με τον πολιτικό της εκπρόσωπο να προχωρά με σπάνια ευθυκρισία στην κρίση πως θα ‘ταν εγκληματικό να απουσιάζει η ελλάδα από τις εξελίξεις, δείχνοντας έτσι πολύ γλαφυρά τι θεωρεί έγκλημα η τάξη του: όχι τους βομβαρδισμούς, τους μαζικούς θανάτους, ούτε φυσικά τα χημικά όπλα, αλλά μια πιθανή χαμένη ευκαιρία για μπίζνες. Κρίμα που λείπει μόνο ο γιωργάκης να πει με κυνισμό πως ο στόχος είναι να μείνει ζωντανό ένα τουλάχιστον μέλος από κάθε συριακή οικογένεια.

Από κοντά κι η νεόκοπη σοσιαλδημοκρατία στο κυνήγι του καλού ιμπεριαλιστή και οι δημοκράτες με τις θεσμικές ευαισθησίες, που θέλουν πρώτα να παρθεί απόφαση από τον οηε για να βαφτίσουν τις βόμβες κλάδο ελιάς και να έχουν ήσυχη τη συνείδησή τους.

Και οι κομμουνιστές; Αυτοί ως συνήθως θα τραβήξουν κουπί, σηκώνοντας όλο το βάρος του αγώνα ενάντια στον πόλεμο, σε πείσμα των περισπούδαστων αναλύσεων που ήθελαν το κκε να εγκαταλείπει την αντι-ιμπεριαλιστική πάλη και να υποστέλλει ή να υποβαθμίζει τη σημαία της εναντίωσης στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, παραπέμποντάς την στη δευτέρα παρουσία. Οι αφ' υψηλού εκτιμήσεις πως ο κόσμος δε συγκινείται από το αντι-ιμπεριαλιστικό μέτωπο κι από τέτοια ζητήματα, όταν έχουν πάρει φωτιά τα μπατζάκια του, και όχι απλά η γειτονιά του, ξεχνά πως και στις δυο περιπτώσεις είναι ίδιος ο εμπρηστής και ότι η απάντηση πρέπει να δοθεί από κοινού.

Για αυτό αν θέλουμε να μην είμαστε στο ίδιο έργο θεατές, η βασική προϋπόθεση είναι να μην περιοριστούμε στο ρόλο του παθητικού θεατή, αλλά να οργανώσουμε τον αγώνα για να ανατρέψουμε το σκηνικό.

Υστερόγραφο

Η τελευταία παράμετρος που πρέπει να συνυπολογίσουμε είναι η ύπαρξη δύο κκ στη συρία, που κατ’ ουσίαν συμμετέχουν ή στηρίζουν κριτικά τον κυβερνητικό συνασπισμό του άσαντ. Αντί επιλόγου λοιπόν, παραθέτω ένα απόσπασμα από το τελευταίο τεύχος της κομεπ (στα κοντά πρέπει να βγαίνει και το καινούριο) και από την εκδήλωση στο παμακ με την μπέλλου –στο δεύτερο κομμάτι με τη συζήτηση με το κοινό.

Ερώτηση: Στη συρία υπάρχουν δύο κομμουνιστικά κόμματα. Προβάλλουν αυτή την αναγκαιότητα, η εργατική τάξη να εμφανιστεί αυτόνομα στη διαμάχη αυτή, να βάλει το ζήτημα της ανατροπής της αστικής εξουσίας και της σύγκρουσης με όλους τους ιμπεριαλιστές ή να στοιχίζεται πίσω από την αστική τάξη; Και το κκε γιατί δεν τοποθετείται συγκεκριμένα;

Λέμε για τη συρία. Και με τα δύο κκ της συρίας έχουμε σχέσεις. Ποια είναι η ουσία: τα κκ εκεί στηρίζουν την αστική κυβέρνηση. Ναι έτσι είναι, όπως το είπες. Εμείς δεν το έχουμε καταγγείλει. Δεν είναι απλό ζήτημα και ούτε μπορεί να λυθεί εντός της αίθουσας. Αλλά μη νομίζετε ότι δεν έχουμε ανοίξει τέτοια ζητήματα απέναντι και σε αυτά τα κομμουνιστικά κόμματα και σε άλλα κκ. Και δε λέω ότι τα έχουμε ανοίξει κρυφά. Βγάζουμε έντυπα τις ομιλίες και τις δικές μας και άλλων σε συναντήσεις που γίνονται, είτε διεθνείς όπου συζητήσαμε ζητήματα τέτοια είτε και περιφερειακές. Δεν είναι απλό να φτάσουμε σε κάτι τέτοιο. Θα μου πεις γιατί δεν είναι απλό αφού το λέει έτσι ξεκάθαρα ο λένιν; γιατί διαμορφώθηκαν ορισμένα πράγματα σε συνθήκες που ήταν διαφορετικός ο διεθνής συσχετισμός των δυνάμεων. Ποιος ήταν ο διεθνής συσχετισμός; Υπήρχαν η εσσδ και άλλα σοσιαλιστικά κράτη που στήριζαν κυβερνήσεις οι οποίες προέκυψαν μετά από την κατάργηση της αποικιοκρατίας –δεν είχαν ενταχτεί σε συμμαχίες με καπιταλιστικά κράτη. Δηλ εθνότητες-λαότητες συγκροτημένες, οι οποίες βρίσκονταν προσαρτημένες από τα μεγάλα καπιταλιστικά κράτη, τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, και μεταξύ αυτών περιελάμβανε και την περσία, την κίνα, την ουκρανία, την πολωνία, κλπ, μετά την άρση της προσάρτησής τους δεν πάταγαν καθαρά στο καπιταλιστικό έδαφος, στηρίχθηκαν από το εγχώριο και το διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Και τότε έλεγε ο λένιν ότι μπορεί να υπάρχει και να είναι δίκαιη μια εθνική εξέγερση και αναφερόταν σε αυτές τις λαότητες. Όταν μίλαγε για δίκαιους πολέμους, τρεις χαρακτήριζε ως τέτοιους: α) τον αμυντικό πόλεμο του σοσιαλιστικού κράτους, β) την προλεταριακή εργατική επαναστατική εξέγερση, γ) την εθνική εξέγερση, αλλά μίλαγε με καθαρότητα για συνένωση αυτών των δύο, της εθνικής εξέγερσης με την εργατική εξέγερση και μάλιστα έκανε και κριτική στους μενσεβίκους που διαχώριζαν αυτά τα δύο και μιλούσαν για τη θεωρία των σταδίων.

Αυτή την άποψη του λένιν για την εθνική εξέγερση η οποία στην πορεία θα συνενωθεί με την εργατική εξέγερση και μάλιστα στις συνθήκες που υπήρχαν σοσιαλιστικά κράτη, που υποστήριζαν την εθνική εξέγερση, ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα, δηλ στις επεμβάσεις των καπιταλιστικών κρατών, των αμερικανών, των εγγλέζων κ.ά –αυτό κατά κάποιο τρόπο αυτονομήθηκε και διαμορφώθηκε ότι τα κκ μπορούν αρχικά να υποστηρίξουν τις εθνικές εξεγέρσεις.

Αυτό οδήγησε σε αυτό που περιέγραψες, κομμουνιστικά κόμματα να μη θέτουν καθαρά το ζήτημα του διαχωρισμού.

Στην ίδια ερώτηση η μπέλλου αναφέρεται κριτικά και στη στρατηγική του διεθνούς κομμουνιστκού κινήματος κατά το β' παγκόσμιο πόλεμο. Αλλά αυτό είναι το θέμα μιας άλλης ανάρτησης..