Τρίτη 11 Μαρτίου 2008

Φραξιονισμός

Η κατηγορία αυτή είναι πολύ βαριά. Προσωπικά μου κάθεται στο λαιμό και δεν την αποδίδω εύκολα σε κάποιον. Παλιά κολλούσανε στους συντρόφους που διαγράφονταν από το κόμμα την ρετσινιά του χαφιέ. Τώρα που οι εποχές άλλαξαν(αλλά κατά βάθος παραμένουν ίδιες) τους λέμε φραξιονιστές

Δε μπορεί όμως να έχουμε για όλα τα πράγματα συνωμοτική αντίληψη. Δεν είναι δυνατόν όλοι όσοι έφυγαν κατά καιρούς να είναι προδότες, σεχταριστές, οπορτουνιστές, χαφιέδες, λακέδες, πράκτορες της αστικής τάξης, άτομα που λύγισαν και δεν άντεξαν στην οξύτητα της ταιξικής πάλης. Ενώ μέχρι να φύγουν ήταν άξια και ικανά στελέχη.
Γιατί συμβαίνουν όλα αυτά; Γιατί ξεσπάν απότομα όλες οι κρίσεις μες στο κόμμα; Γιατί μεταλλάσσονται εν μια νυκτί κάποια πρόσωπα -από λαοπρόβλητοι σε ανάθεμα της κοινωνίας- και πέφτουμε όλοι από τα σύννεφα;
Όλα αυτά πρέπει να μας απασχολήσουν. Όσο φραξιονιστές, οπορτουνιστές και δε συμμαζεύεται κι αν είναι κάποια άτομα, όποιες ευθύνες κι αν έχουν, εμείς πρέπει να προβληματιζόμαστε από τη δική μας πλευρά τι έφταιξε και οδήγησε εκεί τα πράγματα. Τι έπιαξε ρόλο πέρα από τον καθαρά υποκειμενικό παράγοντα.

Ο Λένιν έλεγε για τον αριστερό οπορτουνισμό ότι είναι η τιμωρία που υφίσταται το κόμμα για την δεξιά παρέκκλιση στην πολιτική του. Ανάλυση -κι όχι τσιτάτο- απόλυτα επιβεβαιωμένο στο κόμμα μας και το 56 και το 88 (τότε ήταν το βασικό λάθος με το κοινό πόρισμα ΚΚΕ-ΕΑΡ, όχι το 89).
Αντίστοιχα πρέπει να σκεφτούμε για κάθε είδους οπορτουνισμο, συμπεριλαμβανομένου και του φραξιονισμού.

Υπάρχουν το βασικό δίπολο-διαλεκτική σχέση που ορίζεται από την έννοια δημοκρατικός συγκεντρωτισμός. Όταν ατονεί ο πόλος της δημοκρατίας αυξάνεται υπέρμετρα ο άλλος. Κι όταν υπάρχει έλλειμμα δημοκρατίας τότε έχουμε τη βάση του φραξιονισμού.

Τι εννοεί όμως ο ποιητής λέγοντας έλλειμμα δημοκρατίας;
Στο κόμμα υπάρχει δημοκρατία. Ποτέ κανείς δεν διώχτηκε γιατί εξέφρασε μια άλφα άποψη. Κι είναι όχι μόνο δικαίωμα, αλλά υποχρέωση του κάθε συντρόφου να λέει την άποψή του.
Αλλά η δημοκρατία δεν είναι μονοδιάστατη μια για πάντα δοσμένη. Κι αυτό οι μαρξιστές το γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα.

Και δεν εννοώ μόνο ότι είναι ταξική.
Ας πάρουμε τη θέση ότι κανείς δεν διώχτηκε ποτέ για κάτι που είπε μες στο κόμμα. Αυτό είναι σωστό, αλλα δεν αρκεί από μόνο του. Και στον καπιταλισμό κανείς δεν εκδιώκεται επειδή λέει την άποψή του. Το πρόβλημα είναι όταν πάει να την εφαρμόσει στην πράξη, ή να την επιβάλει στους άλλους.
Στο κόμμα όμως ο καθένας μπορεί να πει αυτό που θέλει και να προσπαθήσει να πείσει τους συντρόφους του κι αν καταφέρει να πάρει με το μέρος του την πλειοψηφία υιοθετείται η άποψή του. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα θαυμαστής εφαρμογής του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού (που τόσο χλευάζουν διάφορα γκρουπούσκουλα που ομνύουμ όρκους πίστης στην παρεϊστικη -και καλά- αμεσοδημοκρατία). Ο Λένιν πχ είχε μειοψηφίσει σε κομβικά ζητήματα μετά την νίκη τοιυ Οκτώβρη (πχ αρχικά για την Συνθήκη Μπρεστ-Λιτόφσκ).

Συνεχίζοντας τον χυδαίο-αγοραίο παραλληλισμό (σόρι, αλλά είναι ανγκαίο για να βγουν κάποια συμπεράσματα) κάποιος θα πει ότι και στον καπιταλισμό, ή την αστική δημοκρατία που το ίδιο είναι, έχεις δικαίωμα να ψηφίσεις και αν η πλειοψηφία αποφασίσει κάτι οι υπόλοιποι το σέβονται.
Δεν χρειάζεται να πούμε πολλά όμως για να καταλάβουμε πόσο ψευδεπίγραφη είναι αυτή η δημοκρατία, πόσο κίβδηλο και επιφανειακό είναι αυτό το δικαίωμα.
Πρέπει λοιπόν να κάνουμε διαχωρισμό μεταξύ του τυπικού και ουσιαστικού δικαιώματος.

Δεν πρέπει να επαναπαυόμαστε ότι υπάρχει τυπικά το δικαίωμα, η δυνατότητα να λέει κάποιος μες στο Κόμμα ελεύθερα την άποψή του. Πρέπει να έχουμε συνεχώς ως μέριμνα αφ' ενός πώς ο κάθε ένας θα διαμορφώνει δικό του πολιτικό κριτήριο, κριτική ικανότητα και σκέψη. Και αφετέρου πώς η κάθε άποψη θα φτάσει πραγματικά στο σύνολο της βάσης του κόμματος, πώς θα συζητηθεί πλατιά απ' όλους κι όχι μόνο σε μία οργάνωση βάσης, ή σε μια αχτίδα.

Και τέλεια να λειτουργούσαν όλοι οι σύντροφοι μέσα στο Κόμμα, υπάρχουν και αντικειμενικά εμπόδια.
Επομένως δεν μπρούμε να εφησυχάζουμε και να θεωρούμε τη δημοκρατία μια για πάντα δοσμένη και κατακτημένη μέσα στις γραμμές μας. Είναι μια ιδανική κατάσταση στην οποία πρέπει διαρκώς να τείνουμε, να προσεγγίζουμε περισσότερο, να την κατακτάμε σε ολοένα και ανώτερο επίπεδο. Όχι να ισχυριζόμαστε και να βαυκαλιζόμαστε ότι την έχουμε κατακτημένη τώρα. Η έλλειψη επαγρύπνησης είναι ο ασφαλέστερος δρόμος για να πέσουμε στη λούμπα που θέλουμε να αποφύγουμε.

Με βάση αυτά κάθε φορά που προκύπτουν τέτοια περιστατικά, άσχετα από τις προσωπικές ευθύνες κάποιων ατόμων, πρέπει να ανησυχούμε και να βγάζουμε συμπεράσματα για τις δικές μας ευθύνες, για την λειτουργία του Κόμματος.
Όταν δεν υπάρχει δημοκρατία μέσα στο Κόμμα, ο φραξιονισμός και οι αδιαφανείς παρασκηνιακές σιασικασίες είναι η μόνη σίγουρη απόρροια. Και ακόμη χειρότερα το μόνο όπλο που απομένει ακόμα και σε συνεπείς επαναστάτες για να υπερασπίσουν τις ιδέες τους μες στο Κόμμα.
Από την άλλη, όταν το Κόμμα καταφέρνει να λειτουργεί με πλέρια δημοκρατία στις γραμμές του (κι επανλαμβάνω ουσιαστική, όχι τυπική) ο πιο μεγάλος φραξιονιστής, ο χειρότερος, τελειωμένος οπορτουνιστής δεν μπορεί να βλάψει τις γραμμές μας. Δεν θα καταφέρει απολύτως τίποτα.

Έχουμε οργάνωση και λειτουργία χίλιες φορές καλύτερες από τα υπόλοιπα αστικά κόμματα. Ειδικά από κόμματα τύπου Συν όπου νομίζεις ότι υπάρχουν δέκα κόμματα μες στο κόμμα.
Αλλά δεν είχαμε πάντα κατακτημένη δημοκρατική λειτουργία στις γραμμές μας, ας μην γελιόμαστε.
Ο Βελουχιώτης είχε δίκιο για τους Άγγλους, αλλά σωστά λέμε ότι πήγε να το βρει με τον χειρότερο δυνατό τρόπο. Τι δυνατότητες είχε όμως για να την υποστηρίξει στο σύνολο του κόμματος και να προσπαθήσει να πείσει την πλειοψηφία για το δίκαιο της άποψής του; Εντάξει δύσκολες ήταν οι συνθήκες, αλλά τότε δεν είχαμε πόλεμο για να μην μπορεί να ανοίξει τέτοια συζήτηση και στην τελική εν μέσω πολέμου και κατοχής έγιναν οι εκλογές για κυβέρνηση του βουνού με συμμετοχή κόσμου που ξεπέρασε το εκατομμύριο.

Είσαι σύνεδρος στο 20ό Συνέδριο και βλέπεις τι γίνεται και προς τα πού πάει το πράγμα. Τι δυνατότητες έχεις για να αντιδράσεις και να εκφράσεις δημοκρατικά την άποψή σου; Αν όχι στους Συνέδρους που λιγο-πολύ ελέγχονται, στο σύνολο της βάσης;
Είσαι στην ΚΕ το 1990 και βλέπεις τι θέλουν να κάνουν οι ανανεωτές, προσπαθώντας στην ουσία να διαλύσουν το Κόμμα. Τι δυνατότητες έχεις να το αποτρέψεις δημοκρατικά;

Η "ορθόδοξη, δογματική" πλειοψηφία κατέβασε "φραξιονιστικά" κι υπό την ανοχή των ανανεωτών δεύτερο κείμενο θέσεων για το Συνέδριο. Κι ευτυχώς που επικράτησαν και κρατήθηκαν κάποια μπόσικα στο Κόμμα. Αλλά δεν θα το κατάφερναν ποτέ αν δεν λειτουργούυσαν και υπόγεια, φραξιονιστικά μεταξύ άλλων, για να μπορέσουν να κερδίσουν την πλειοψηφία των Συνέδρων. Και το κατάφεραν οριακά. 57-53 κέρδισε η Αλέκα τον Δραγασάκη. Ντέρμπι ήταν.

Οι μεγαλύτεροι επαναστάτες πρέπει να υπήρξαν σε κάποια φάση της ζωής τους αντικαταστατικοί, φραξιονιστές κλπ. Με βάση τη στενή αντίληψη που μας διακρίνει μερικές φορές, φραξιονιστικός ήταν και ο τρόπος λειτουργίας του κόμματος των μπολσεβίκων. Ελάχιστοι κομματικοί και νεολαίοι γνωρίζουν ότι το κόμμα του Λένιν -στον οποίο βασίζεται όλη η θεωρητική επεξεργασία για τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό και το κόμμα νέου τύπου- λειτουργούσε με οργανωμένες τάσεις μέχρι το 21 αν δεν κάνω λάθος, οπότε και καταργήθηκαν κάτω από το βάρος της κρίσιμης ιστορικής συγκυρίας. Μετά η συγκυρία έγινε κανόνας βέβαια, αλλά το ζήτημα είναι ότι κράτησαν αυτό το οργανωτικό μοντέλο -που επ' ουδενί δεν κατάργησε τον δημοκρατικό συγκεντρωτισμό- και μετά την νίκη της Οκτωβριανής επανάστασης και το πάρσιμο της εξουσίας.

Γενικά μπαίνει το ερώτημα: υπήρξαν εποχές που το κόμμα και το κίνημα διεθνώς πήγαιναν κατρά διαόλου κι έκαναν λάθη. Δημοκρατικός συγκεντρωτισμός όμως υπήρχε. Υπήρχαν οι ίδιες αρχές λειτουργίας. Μπόρεσαν αυτοί που έβλεπαν τα πράγματα σωστά, από συνεπή επαναστατική σκοπιά να αντιδράσουν και να ξεςσκεπάσουν τον οπορτουνισμό στο σύνολο της βάσης; Ουδέποτε, η αλήθεια είναι.

Ο όποιος οπορτουνισμός και φραξιονισμός εκκολάπτεται εντός των γραμμών μας, φέρει κα ιτο στίγμα των δικών μας αδυναμιών στην λειτουργία του κόμματος. Αν λειτουργούσε απόλυτα δημοκρατικά το Κόμμα, θα κατάφερναν ποτέ να το βάλουν στο χέρι οι όποιοι οπορτουνιστές; Θα κατάφερναν ποτέ να του κάνουν μεγάλη ζημιά, λίγα άτομα οργανωμένα σε φράξια με ισχυρά πόστα;
Δεν είναι δυνατόν να μένουμε μόνο στα έτοιμα και στην κλασική ανάλυση για την εργατική αριστοκρατία. Για τον εγχώριο οπορτουνισμό, άραγε φταίνε οι αποικίες;

ΥΓ: Άλλο ζήτημα είναι επίσης το πώς φερόμαστε σε όσους έφυγαν. Προδότες, λυγίσαντες και δε συμμαζεύεται. Μα δεν παραμένουν έστω κάπου κοντά μας; Στο μέλλον αν προλάβουν την επανάσταση -λέμε τώρα- με ποια πλευρά θα είναι με τη δική μας, ή στην άλλη όχθη;
Κι όμως εμείς τους ωθούμε με τα χίλια προς την άλλη όχθη. Όποιος δεν είναι μαζί μας είναι εναντίον μας. Ε, με τόσο βρισίδι που ακούνε μετά και αντικομματικοί να μην ήταν γίνονται εκ των πραγμάτων. Οπότε εμείς νιώθουμε δικαίωση για όσα λέγαμε.
Πρέπει να είναι κανείς πολύ συνειδητοποιημένος, να έχει γερό στομάχι για να τα αντέξει. Σαν τον Κάππο που είχε περάσει κι από τα κρατητήρια της ασφάλειας και κάτι τέτοια του φαίνονταν αμελητέα, δεν ένιωθε. Μέχρι στο Πασόκ τον χρέωσαν πολλοί ντούροι κομματικοί, αλλά ευτυχώς ο άνθρωπος έλεγε: δεν έφυγα ποτέ από το ΚΚΕ.

ΥΓ2: Οποιαδήποτε σχέση με Μάκη Πέτσα, Πάνο και τους λοιπούς είναι συμπτωματική. Πάντως καλοί άνθρωποι ήτανε που έλεγε κι ο Τραμπάκουλας στο Αλαλούμ.

7 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Λοιπον συντροφε, το θεμα με το οποιο καταπιαστηκες, δλδ η εσωκομματικη δημοκρατια και το ποσο ορθα λειτουργει το κομμα με βασει την αρχη του δημοκρατικου συγκεντρωτισμου ειναι πολυ σοβαρο.Βασικα δν νομιζω οτι ειναι θεμα για αναλυση μεσω μπλογκοσφαιρας οποτε δεν θα προσωρησω περαιτερω.Οι προβληματισμοι που εθεσες ειναι θεμα προς σηζητηση και πιστευω πρεπει να γινει.

Ανώνυμος είπε...

λοιπον συντροφε λες οτι ο Αρης ειχε δικιο στο ζητημα των Αγγλων αλλα εδρασε με τον χειροτερο τροπο..
Μιλας δηλαδη σα να μη γνωριζεις, οτι το ΚΚΕ τοτε ειχε αυξησει τα μελη του κατα 500% σε σχεση μετην οργανωτικη του πριν το πολεμο και παρόλα αυτα στα οργανα του κομματοσ εμεναν οι ιδιοι ανθρωποι που ηταν πριν, οταν ειχε 1000 μελη(οι γνωστοι Ιωαννιδιδες,παρτσαλιδιδες,κυρκοσ-πατηρ και λοιποι ανικανοι*). ειναι φανερη εδω η πληρης απαξιωση τησ δημοκρατιας και η συντηρηση του συγκεντρωτισμου. λεσ και το κομμα ηταν χωραφι τους και τα δεκαδες χιλιαδεσς νεα μελη απο ολη την ελλαδα, "ψημενοι" ολοιτην εποποιία των ελληνικων βουνων ηταν αναπηροι πνευματικα ή ακαταλληλοι για την κεντρικη πολιτικη μαχη..-ναι ναι αυτη που οδηγησε στη βαρκιζα και τελικα στην εξοντωση ολων αυτων των ηρωικων νεων οχι ομως και των ιωαννιδιδων που διεκδικησαν και πηραν ασυλια( ο γερος, αν και πρωταγωνιστησ στη τραγωδια ειναι αλλη ιστορια.. αυτος "εφυγε" μονος..) Σε ολο αυτο το σκηνικο λοιπον ο Αρης εδρασε με τον χειροτερο τροπο... τι να'κανε δηλαδη? να θεσειτη διαφωνια του υπο συζητηση με τον "κουτσο"? που δεν ειχε βγει ποτε του απτον νομο αττικησ να δει τι γινεται στην "ελευθερη ελλαδα", ή μηπωσ με τουσ αλλουσ λογιστεσ που υπογραψανε την επικειμενη λευκη τρομοκρατια?? ΔΕ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΥΤΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ.. ο Αρης εκανεοτι μπορουσε αλλα η δομη του ΚΚΕ τη συγκεκριμμενη περιοδο, και δυστηχως μεχρι και σημερα, δεν επιτρεπει λοξοδρομησεισ οταν παρθει η αποφαση.ή συμφωνεισ ή φευγεισ. η δημιουργια φραξιας ειναι κιαυτη ενα ενδεχομενο αλλα αργα η γρηγορα λογωακριβως της προτεραιοτητας του συγκεντρωτισμου καταληγει στη διαγραφη. Ο μεγαλος ελληνας επαναστατης, ο διγενης της στερεοελλαδιτικης παραδοσης, ο προδρομμος του Φιντελ Καστρο και του γκεβαρα δεν επελεξε ουτε τη φυγη ουτε τη φραξια οπωσ νομιζαν αυτοι που στα χερια τους πανω χυθηκε το αιμα του. Ο ηρωας της ελληνικης υπαιθρου ηθελε ΛΕΥΤΕΡΙΑ. εδωκαι τωρα, χωρις διαπραγματευσεις και δειπνα στο λιβανο.. Τελικα κερδισε το θανατο του ακολουθωντας με το πιο συνεπη τροπο το διδαγμα των -επισης επαναστατων- προγονων του. ωσ εκ τουτου{και οσον αφορα τονπετσα δε μ'ενδιαφερει και τοσο πολυ το θεμα} θα πρεπει να προσεχουμε οταν βγαζουμε ελαφρα τη καρδια κρισεισ του στυλ "με τον πιο λαθεμενο τροπο","καλος ηταν κιαυτος..τον αδικησαν","ηταν καλος αγωνιστης,δε θα παει μακρια απ'το κομμα" και αλλα φαιδρα για οποιονδηποτε -ποσο μαλλον για τον μεγαλυτερο παρτιζανο που γνωρισεποτε ηευρωπη.

*ο χαρακτηρισμος δεν ειναι του γραφοντα αλλα του επικεφαλης της σοβιετικης αποστολης στην ελλαδα το 1943...

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Κανονικά έπρεπε να αφήσω το επόμενο σχόλιο για τις 7 ιούνη του 10, αλλά δεν κρατήθηκα.
Το πρόβλημα όμως δεν είναι η δομή. Κι ο λένιν με τον ίδιο συγκεντρωτισμό έκανε τον οκτώβρη. Τον οποίο ως ένα βαθμό τον επιβάλλουν οι συνθήκες της εποχής, δεν τον διαλέγει κανείς από βίτσιο. Αρκεί να καταλαβαίνει την εποχή του και να μη μένει προσκολλημένος σε ένα μοντέλο από βίτσιο.

Η δομή στο σήμερα είναι πολύ μεγάλη κουβέντα. Επί του παρόντος και χωρίς να θεωρώ ότι η σύγκριση αποτελεί δικαίωση, η οργάνωση του κόμματος σε σχέση με το οργανωμένο χάος άλλων χώρων είναι πολύ μπροστά και σε κάθε περίπτωση προτιμητέα.

πολυ ρηχα είπε...

Πόσο δίκιο έχεις.. Μέχρι το υστερόγραφο. Ίσως το σπουδαιότερο ζήτημα με το οποίο έπρεπε να ασχολείται το κόμμα.

υγ. έχω πάρει αμπάριζα το μπλογκ σου και διαβάζω τα πάντα όπως καταλαβαινεις.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Μμμ.. Αυτό το κείμενο ήταν αφορμή για να εκπέσω στην κατηγορία του υστερόγραφου.

Πολλά από τα πρώτα κείμενα πάντως σήμερα είτε θα τα αποκήρυσσα είτε θα τα έγραφα πολύ διαφορετικά κρατώντας διαλεκτικά τον πυρήνα τους.
Δεν αξίζει να το πάρεις από την αρχή.

πολυ ρηχα είπε...

Νομίζω (το τονίζω το νομίζω γιατί μόνο έτσι μπορεί να είναι) ότι καταλαβαίνω το πνεύμα σου, και στις αναρτήσεις και στην αποκήρρυξη. κυρίως στην διαλεκτική μεταξύ ανάρτησησς και αποκύρρηξης :)
Σε ότι αφορά τον δικό μου τρόπο αναγνωσης όμως, να ξέρεις ότι με φέρνεις ξανά ψυχικά κοντα στο κομμα, γιατί μου είχε μείνει μια ψήφος και οι παρεϊστικοι καυγάδες που μαγειρεύνται με γερές δόσεις κυβων κνορ γεύσης "αγιοποιήση στάλιν". Δεν μ'αρέσει να κολακεύω, αλλά, παρά το ότι την αυτοκριτική (αποτελεσματική ή όχι, ειλικρινής ή μη, ρηχή ή βαθειά σαν την ψυχή) δεν την σταμάτησα ποτέ σε ότι αφορά την σύντομη σχέση μου με το κομμα, πήρα μια καλη αφορμή εδώ να αρχίσω να φτάνω βαθύτερα.

Ανώνυμος είπε...

Στο νησι των πειρατων θ' ανταμωσουμε λοιπον ιδια αθωοι κι ιδια φταιχτες σαν αντικρυστοι καθρεφτες Οποιος εκρυψε βαθια του το πιο ομορφο ονειρο του τον δροσιζει η σκια του και κρατιεται απ το χορο του