Λένιν πρωτομάστορα

Πρώτο και καλύτερο απ’ όσα έγιναν στην αθήνα ήταν οι γνωριμίες από τη blogόσφαιρα. Αλλά όπως γνωρίζει κάθε διαλεκτικός –σκληρός ή μη- ουδέν καλό αμιγές κακού –κι αντιστρόφως. Ο διαδικτυακός υπόκοσμος υποκαθιστά σταδιακά την πραγματική ζωή, από τις κοινωνικές σχέσεις μέχρι τα κινήματα και τις εξεγέρσεις, που ως γνωστόν ξεκινάνε από το facebook. Αλλά οι κλασικοί στην εποχή τους δεν ήταν σε θέση να προβλέψουν την ύπαρξη χώρων κοινωνικής δικτύωσης και το ρόλο τους στο επαναστατικό προτσές. Ο οποίος μπορεί να είναι αντιδραστικός, σαν το ασφαλίτικο φακέλωμα, αλλά και θετικός ενίοτε, πχ σε περιπτώσεις χαρτογράφησης. Βλέπε αναλυτικά και το έργο του βλαδίμηρου περί δίκαιου κι άδικου φακελώματος. Κι έτσι, ο νέος αυτός κόσμος (που δεν είναι γενναίος, αλλά εφιαλτικός σαν αυτόν του χάξλεϊ) εγκλωβίζει στον ιστό του σαν κονκισταδόρ τους επίδοξους κολόμβους που τον ανακαλύπτουν.

Ας παίξουμε λίγο ακόμα με τις λέξεις. Ο πρώτος κόσμος της δύσης ρουφά τους πόρους του τρίτου και του επιστρέφει ένα μικρό κομμάτι ως ανθρωπιστική βοήθεια. Κι ο πάλαι ποτέ υπαρκτός δεύτερος μας άφησε χρόνους και καιρούς. Μαζί κι ένα τεράστιο κενό που το κάλυψε ο διαδικτυακός υπόκοσμος. Το διαδίκτυο υποκαθιστά τον υπαρκτό και καθιστά αναχρονισμό τα πνευματικά δικαιώματα και την ιδιοκτησία. Κάποιοι λένε μάλιστα ότι είναι ένα βήμα προς τις κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής.
Υπερβολές, θα πει κάποιος. Ναι, αλλά δεν είναι τυχαίο εκείνο το σηματάκι των linux με το σφυροδρέπανο.

Ή εκείνη η προειδοποίηση των αμερικάνικων αρχών, ότι κατεβάζοντας τζάμπα υλικό (μουσική, ταινίες κτλ) από το ίντερνετ, κατεβάζουμε τον ιό του κομμουνισμού.

Και δεν τον πιάνουν και τα αντι-virus. Τόσο ύπουλος είναι.

Ο δικός μας δεύτερος κόσμος –ακόμα και πρώτος σε κάποιους τομείς, ιδίως σε αυτούς που καθορίζουν την πραγματική ποιότητα ζωής- ήθελε να γίνει πρώτος σε όλα. Αλλά κυρίως ήθελε να επικρατήσει παγκόσμια, για να γίνει όλος ο κόσμος πρώτος, χωρίς ιμπεριαλισμό κι εξαρτήσεις. Σαν το ανέκδοτο με τον λένιν στο τρένο που τον ρωτήσανε γιατί ταξίδευε πάντα πρώτη θέση κι αυτός τους απάντησε: μα εμείς θέλουμε να καταργήσουμε την τρίτη θέση, όχι την πρώτη.

Η μόσχα ήταν η πρωτεύουσα του κομμουνισμού και το κκσε πρωτεργάτης της οικοδόμησής του. Κάποιοι έλεγαν ότι ο σοβιετικός σοσιαλισμός ήταν και ο πρώτος, χωρίς στρεβλώσεις και αντιφάσεις. Αλλά αυτή η ανάλυση είναι απλοϊκή και δεν εξηγεί γιατί χάσαμε.

Η όξυνση του ανταγωνισμού με τους ιμπεριαλιστές ευνόησε την τυπική (αμερικάνικη) λογική, ο πρώτος είναι τα πάντα, ο δεύτερος δεν είναι τίποτα. Εμείς απαντήσαμε με το γνωστό ανέκδοτο για το σοβιετικό τύπο που καλύπτει τον αγώνα δρόμου μεταξύ ενός σοβιετικού κι ενός αμερικάνου δρομέα, όπου νίκησε ο δεύτερος.
Την επόμενη μέρα τα πρωτοσέλιδα έγραφαν: μεγάλη επιτυχία του σοβιετικού αθλητή, τερμάτισε δεύτερος. Μόλις προτελευταίος και καταϊδρωμένος ο αμερικανός συνάδελφός του.

Κάπως έτσι έγινε και στο πρωτάθλημα της ιστορίας. Υπάρχει όμως κι η άποψη που λέει ότι θα βγαίναμε νικητές στην κούρσα με τον ιμπεριαλισμό, μόνο αν σταματούσαμε να τρέχουμε προς την ίδια κατεύθυνση. Δε θα μπορούσαμε ποτέ πχ να νικήσουμε τους αμερικάνους στη κούρσα των εξοπλισμών, γιατί ο ιμπεριαλισμός τρέφεται από τον πόλεμο κι από το εμπόριο όπλων του στρατιωτικο-βιομηχανικού μπλοκ, ενώ εμείς ξοδεύαμε πολύτιμους πόρους, τους οποίους τους στερούμασταν κάπου αλλού.
Δεν είναι πάντα στο χέρι μας όμως να επιλέξουμε ποια κούρσα μας βολεύει να τρέξουμε. Άσε που με την κλασική γκαντεμιά του κομμουνιστή, μπορεί να τρέχαμε μόνοι μας και να βγαίναμε πάλι δεύτεροι.

Πριν βγάλουμε κουτσάλογο τη σοβιετία και την κλείσουμε στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, πρέπει να πάρουμε υπόψη από πού ξεκίνησε και πού έφτασε. Είχε να καλύψει μια χρονική απόσταση ενός αιώνα σε μια δεκαετία, σα να λέμε εκατό μέτρα μέσα σε δέκα δεύτερα, όπως ο βαλερί μπορζόφ. Μόνο που δεν ήταν ένα απλό σπριντ, αλλά απόσταση μαραθωνίου. Κι όταν μπήκαμε στην τελική ευθεία, μετά από τόσα ζιγκ-ζαγκ της ιστορίας, ήμασταν πλέον εξαντλημένοι. Ενώ οι άλλοι είχαν φρέσκο άλογο, που δεν είχε υποστεί φθορές από το δεύτερο παγκόσμιο.

Ο υπαρκτός αξίζει μια δεύτερη ευκαιρία, ίσως και περισσότερες. Η σοβιετία ήταν απλώς η πρώτη προσπάθεια, με τα λάθη και την απειρία του πρωτάρη που βαδίζει σε πρωτόγνωρα κι απάτητα μονοπάτια. Πονάει πάντα η πρώτη φορά. Αλλά παραμένει η πρώτη μας αγάπη και παντοτινή. Σαν την ίον αμυγδάλου του παυλίδη (όχι του σοβιετικού κυριούλη, του άλλου).

Η ιστορία δεν τελείωσε. Αυτή ήταν μόνο η πρωτολογία της εργατικής τάξης. Την τελευταία λέξη θα την πουν οι λαοί. Και θα έχουν σύμμαχό τους τη γνώση από τα λάθη του παρελθόντος. Αυτό ήταν το αντάλλαγμα για την απώλεια του σοβιετικού παραδείσου, όταν τους γέλασε με τις βιτρίνες του ο κατηραμένος όφις του καπιταλισμού. Και ποια ήταν η κερδισμένη γνώση; Η υποδιαίρεση Ι; Ο στάλιν; Η κροστάνδη;
Ελάτε, ξέρω ότι το μυστικό κρύβεται σε μια λέξη. Μην το πάρετε μαζί σας. Βα-ζε-λί-νη...

Σήμερα υπερασπιζόμαστε κριτικά το σοσιαλισμό που (πρωτο)γνωρίσαμε και τους πρωτομάστορες της κοινωνίας του μέλλοντος. Οργανωνόμαστε στην πρωτοπορία της εργατικής τάξης, με πρωτοσύγκελους την αλέκα και τον πρωτούλη, και ψάχνουμε κοινά σημεία για συνεννόηση με τις διάφορες πρωτοβουλίες κατοίκων και τα πρωτοβάθμια. Είμαστε πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στους αγώνες (αλλά για το πρώτο μην είστε και τόσο σίγουροι).

Μελετάμε τα διδάγματα από την ιστορία μας, συμπληρώνουμε τον πρώτο τόμο απ’ το δοκίμιο κι ετοιμαζόμαστε να βγάλουμε το δεύτερο.
Πάει ο παλιός ο τόμος, ας γιορτάσουμε παιδιά...
Καλή μαγιά, καλή μαγιά, κόκκινη, ταξική πρωτομαγιά (2)

(Κείμενο που γράφτηκε με αφορμή την πρωτομαγιά, αλλά τελείωσε τη δεύτερη μέρα του μήνα)

Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για το Νότο,
δύσκολες βάρδιες, κακός ύπνος και μαλάρια.
Είναι παράξενα της Μόσχας τα φανάρια
και δεν τα βλέπεις, καθώς λένε με το πρώτο.