Η αποχουντοποίηση στα πανεπιστήμια

Η σημερινή ανάρτηση έχει τον εξής χαρακτήρα: να μαζέψει βοηθητικά στοιχεία για έναν φίλο της κε του μπλοκ, που έχει αναλάβει στα πλαίσια του μεταπτυχιακού του μια διπλωματική με θέμα: η αποχουντοποίηση στον χώρο των πανεπιστημίων.
Όταν μιλήσαμε, δύο ήταν οι βασικοί άξονες του προβληματισμού του. Να βρει ένα μαρξιστικό, θεωρητικό πλαίσιο για το ρόλο των διανοούμενων στο επαναστατικό προτσές. Και να βρει κόσμο που να έχει ζήσει τα γεγονότα από τη δική μας σκοπιά και να την υπερασπίζεται ακόμα. Το οποίο μάλλον αποκλείει όσους έφυγαν από το κόμμα το 91 (αλλά όχι απαραίτητα κι όσους έφυγαν δύο χρόνια νωρίτερα). Ο χουντής πχ μπορεί να έχει το όνομα και την χάρη, αλλά δε μας κάνει.

Εγώ θα γράψω εισαγωγικά κάποιες (πολύ) σκόρπιες σκέψεις, που έμειναν μισές και δεν έφτασαν να γίνουν κείμενο. Αλλά το θέμα είναι –περισσότερο από κάθε άλλη φορά- να πάρουν τη σκυτάλη στα σχόλια οι σφοι αναγνώστες, ο καθένας στο μέτρο των δυνατοτήτων του, όπως στο σοσιαλισμό.

Η αποχουντοποίηση στα πανεπιστήμια πρέπει να ιδωθεί παράλληλα με τη σημερινή αντίστροφη διαδικασία και με το άσυλο στο οποίο συμπυκνώνεται η ουσία του πράγματος.
Η ελλάς ελλήνων χριστιανών φρίττει με αποτροπιασμό μπροστά στους μετανάστες και κατάληψη πανεπιστημιακών κτιρίων, και δεν ξέρει ποιο από τα δυο αποστρέφεται περισσότερο. Τους μελαψούς μετανάστες ή τις σκοτεινές καταλήψεις;

Κι έτσι αναποφάσιστη, όπως γυρνά απορημένη το κεφάλι δεξιά-αριστερά (για να πάρει περισσότερη φόρα προς τα δεξιά) έρχεται σε επαφή με την λάμα των καναλιών που ακρωτηριάζουν την κριτική της ικανότητα και σταδιακά αποκεφαλίζεται. Μένει ακέφαλη κι ανεγκέφαλη. Πιάνεται για τα καλά στη φάκα της κρατικής προπαγάνδας. Ακόμα κι όταν δεν έχει τυράκι, απλώς από συνήθεια.

Λες οι ποντικοί στην αθήνα, αντί για τυρί να τρων κασέρι; Μικρή σημασία έχει. Σημασία έχει ότι οι φοιτητές έπεσαν με τα μούτρα στο τυράκι της αποχουντοποίησης στον χώρο τους, και δεν μπόρεσαν να την επεκτείνουν πέρα από το πανεπιστήμιο.

Καρπός εκείνου του κινήματος και των συσχετισμών που διαμορφώθηκαν ήταν η κατάκτηση του ασύλου, που σήμερα βρίσκεται στο στόχαστρο. Η δικτατορία του κεφαλαίου επιστρέφει με άλλο πρόσωπο. Δεν ποινικοποιεί την ελεύθερη έκφραση σκέψης, αρκεί να παραμείνει τέτοια και να μη γίνει πράξη. Δεν λογοκρίνει απόψεις (λέμε τώρα) εφόσον παραμένουν στα ασφυκτικά πλαίσια που τους ορίζει. Δεν απαγορεύει τη σκέψη, την εμπορευματοποιεί. Ό,τι δεν πουλάει, πεθαίνει βάση του νόμου της ζούγκλας και του δαρβινισμού της αγοράς.

Το βασικό αίτημα της αποχουντοποίησης ήταν η δημοκρατία. Αλλά καμία δημοκρατία δεν μπορεί να σταθεί αφ’ εαυτής, χωρίς ταξικό περιεχόμενο. Η καλύτερη αστική δημοκρατία δεν παύει να ‘ναι στην ουσία της δικτατορία της αστικής τάξης. (Άλλο αυτό όμως, κι άλλο να λες για χούντα του δντ ή του καραμανλή).

Αυτή την ιδέα την είχε εκφράσει αρκετά καλά κι ο παπατζής ανδρέας με ένα γνωστό τσιτάτο. Δεν το θυμάμαι αυτολεξεί, αλλά θυμάμαι περίπου πώς πήγαινε. Για να έχουμε κάτι πρέπει να υπάρχει κάτι άλλο. Προϋπόθεση της δημοκρατίας είναι η εθνική ανεξαρτησία. Αλλά για να έχουμε εθνική ανεξαρτησία, πρέπει να υπάρχει λαϊκή κυριαρχία. Κι αυτή προϋποθέτει με τη σειρά της κοινωνική δικαιοσύνη. Ώσπου φτάναμε στην καρδιά του ζητήματος και σε ένα ψευδώνυμο του σοσιαλισμού.

Ο σοσιαλισμός είναι η «χούντα του προλεταριάτου» εις βάρος μιας χούφτας εκμεταλλευτών. Είναι δημοκρατία υπέρ της συντριπτικής πλειοψηφίας του κόσμου. Χωρίς αυτόν η δημοκρατία είναι μια κούφια έννοια, χωρίς ουσία και περιεχόμενο.

Απορία στο περιθώριο: σήμερα διάφορα εκφυλιστικά φαινόμενα έχουν καταφέρει αυτό που ούτε η χούντα δεν μπόρεσε να κάνει: να νομιμοποιήσουν στη συνείδηση αρκετού κόσμου την κατάλυση του ασύλου.
Ύστερα κυρ-πρόεδρε, τους λες ή δεν τους λες προβοκάτορες; Κανονικοί ασφαλίτες να ήταν, λιγότερα θα κατάφερναν.

Δεύτερο θέμα: Για τη σχέση πρωτοπορίας και διανοούμενων.

Μία από τις πιο κλασικές προσεγγίσεις είναι αυτή του γκράμσι στα τετράδια της φυλακής, όπου ήταν αναγκασμένος να γράφει με υπονοούμενα για να ξεφύγει από τη λογοκρισία της φυλακής κι ανέφερε τον μαρξισμό ως φιλοσοφία της πράξης. Κι ίσως να μην είναι μακριά η μέρα που εμείς οι πραξιστές θα αναγκαστούμε να μιλάμε πάλι με αλληγορίες και μεταφορές για να πούμε αυτά που θέλουμε. Όπως έκανε ο καμπανέλης στο μεγάλο μας τσίρκο, επί χούντας πάλι.

Άλλοι ανακαλύπτουν το νέο επαναστατικό υποκείμενο της εποχής στη σπουδάζουσα νεολαία. Κάποιοι άλλοι διαφωνούν, αλλά έχουν σχεδόν όλες τους τις δυνάμεις στα πανεπιστήμια. Άλλοι θεωρούν την ανάλυση του κόμματος για τους διανοούμενους ύστερο ζντανοφισμό. Και κάποιοι άλλοι επιχειρούν να αντισταθμίσουν με φτηνό εργατισμό την ανάλυση του λένιν για το απέξω.

Στη βενεζουέλα του τσάβες η πλειοψηφία των φοιτητών ανήκει στα ανώτερα στρώματα κι είναι εναντίον της μπολιβαριανής διαδικασίας. Στην ελλάδα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά, αλλά ο αριθμός των παιδιών που προέρχονται από εργατικές οικογένειες βαίνει μειούμενος. Και το κμε εξακολουθεί να φυτοζωεί, χωρίς να έχει κάποιο έργο στο ενεργητικό του τα τελευταία χρόνια.

Αλλά αν υπάρχει μια σταθερά από τα χρόνια του βλαδίμηρου, είναι το τσιτάτο που λέει ότι χωρίς επαναστατική θεωρία δε μπορεί να υπάρξει επαναστατικό κίνημα.
Αυτά τα λίγα από μένα. Η σκυτάλη στους σφους αναγνώστες.