Διδάγματα από τη Γαλλία

Η πραγματικότητα είναι τόσο σύνθετη, που ο καθένας μπορεί να βγάλει δικά του, διαφορετικά συμπεράσματα από την καθημερινή πείρα.
Ή μάλλον όχι.
Η πραγματικότητα, ακόμα κι όταν είναι σχετικά απλή, παρουσιάζεται κατακερματισμένη, σα μεταμοντέρνο ψηφιδωτό, ώστε ο καθένας να μπορεί να κρατήσει εκείνες τις ψηφίδες που θέλει και να τις προσαρμόσει στα έτοιμα από πριν συμπεράσματά του.
Αλλά για την ακρίβεια...
Ακόμα κι όταν οι αντιθέσεις οξύνονται στο έπακρο και τείνουν να εμφανιστούν στην πιο απλή, καθαρή μορφή τους, επεμβαίνουν πάντα οι σουπιές που θα ρίξουν το (σύγχρονο και διαδικτυακό πια) μελάνι τους, για να θολώσουν τα νερά και να ψαρεύουν πιο εύκολα συνειδήσεις σε αυτά.

Κάποιοι διαδικτυακοί αναλυτές λοιπόν έστυψαν το μυαλό τους και βρήκαν πως η βασική διαφορά της Ελλάδας με τη Γαλλία, κι αυτό που φταίει για τη δική μας αδράνεια, είναι πως εκεί δεν υπήρχε ένα ΚΚΕ να βάλει χαλινάρι στο εργατικό ξέσπασμα και να εξηγήσει στους εργάτες πως δεν έχουν ωριμάσει ακόμα οι συνθήκες για κάτι τέτοιο.
Ξεχνάνε βέβαια πως αν δεν υπήρχαν οι ταξικές δυνάμεις του ΠΑΜΕ τον τελευταίο χρόνο πχ, το αριστεροχώρι από μόνο του δε θα έφτανε καν για να κλείσει την Αμαλίας μπροστά από τη Βουλή και θα έμοιαζε με τον κόσμο που περιμένει στη στάση το λεωφορείο (και θα ήταν ζήτημα αν χρειαζόταν δεύτερο για να τους χωρέσει).

Αν βέβαια κάθε θυμωμένος, ψαγμένος χρήστης που ποστάρει αυτές τις μέρες κάτι για τον ξεσηκωμό στη Γαλλία και το παράδειγμα που πρέπει να ακολουθήσουμε αντί να κοιμόμαστε όρθιοι (άλλη μια βαθυστόχαστη προσέγγιση του ξεσηκωμού ως μαγκιάς που προκύπτει σε εθνικό επίπεδο, αλλά δε θα το πιάσουμε τώρα αυτό), κατέβαινε κιόλας στο δρόμο, για να δείξει έμπρακτα την οργή του, η ιστορία θα γραφόταν αλλιώς, με τελείως διαφορετικούς όρους.

Όσο για τη Γαλλία, αυτό που αναδεικνύεται, είναι το ακριβώς αντίθετο: η απουσία δηλαδή ενός αντίστοιχου ΚΚΕ, μιας πολιτικής πρωτοπορίας, που να γίνει το συνδετικό νήμα των κινητοποιήσεων, να τις εκφράσει σε ανώτερο, πολιτικό επίπεδο, να τους δώσει την ώθηση να βαθύνουν τα χαρακτηριστικά τους... Με δυο λόγια να επιτελέσει το επαναστατικό καθήκον που ξεφεύγει από τα στενά όρια και τις "αρμοδιότητες" των σωματείων, δηλ τον πολιτικό αγώνα.
Κι αυτή είναι η βασική αντίφαση σε αυτό το πανεργατικό κίνημα, με την ιστορική χρεοκοπία του ΚΚΓ να σφραγίζει ως ένα βαθμό τις αντιδράσεις και (ενδεχομένως) το ταβάνι των δυνατοτήτων τους, αλλά να μην μπορεί να ακυρώσει από την άλλη την μακρόχρονη επαναστατική παράδοση και την... πατροπαράδοτη ταξική οργάνωση του γαλλικού προλεταριάτου. Η οποία μπορεί να βρίσκεται σε λανθάνουσα κατάσταση και να περνά μεγάλα διαστήματα χειμερίας νάρκης, αλλά είναι παρήγορο πως δε δηλητηριάστηκε και δεν αποπροσανατολίστηκε από την ισλαμοφοβία και το υστερικό κλίμα που καλλιεργήθηκε συστηματικά, με τις εξελίξεις των τελευταίων μηνών.

Άλλοι πάλι θυμούνται την χιλιοπιπιλισμένη καραμέλα της ενότητας (με ποιους; με τους απόντες;) και της σεχταριστικής απομόνωσης (των χιλιάδων από τις μερικές δεκάδες ή εκατοντάδες). Το ωραίο της υπόθεση είναι πως στο γαλλικό συνδικαλιστικό κίνημα υπάρχουν παραδοσιακά πολλές διαφορετικές συνομοσπονδίες, με διακριτή οργανωτική δομή. Σα να λέμε δηλ πολλές διαφορετικές ΓΣΕΕ, που -τουλάχιστον παλιότερα- συνδέονταν με διαφορετικούς πολιτικούς χώρους. Η CGT που πρωτοστατεί στις κινητοποιήσεις συσπειρώνει πχ παλιά και νυν μέλη του ΚΚΓ σωματεία που έχουν επαφή με την ΠΣΟ, κτλ. Φαντάσου τώρα, σφε αναγνώστη, τι θα γινόταν στην Ελλάδα και τι άλλο θα ακούγαμε, αν το ΠΑΜΕ πχ συγκροτούσε μια συνομοσπονδία με διαφορετική οργανωτική δομή από τη ΓΣΕΕ, που υφίσταται μόνο ως σφραγίδα και εργοδοτικός, εκλογικός μηχανισμός (και να πεις ότι δε θα υπήρχαν λόγοι κι αφορμές να το κάνει...)

Υπάρχουν όμως και μερικά σοβαρά διδάγματα από τη γαλλική πείρα.
Καταρχάς τον τόνο στις εξελίξεις δεν τον δίνει η γαλλική εκδοχή των αγανακτισμένων (νουί ντεμπού) με τις ολονυχτίες -που πέρασε σχετικά γρήγορα στο περιθώριο- αλλά οι ταξικές κινητοποιήσεις, ο αγώνας της οργανωμένης εργατικής τάξης και όχι ένα συνονθύλευμα συλλογικής εκτόνωσης που φαντασιωνόταν ότι εκπροσωπεί κάτι ευρύτερο κι ότι αποτελεί τα σοβιέτ της εποχής μας και τις επαναστατικές πρώτες ύλες του μέλλοντος.

Δεύτερο κι εξίσου σημαντικό για όσους αριστεροχωριανούς χαίρονται αυθόρμητα με τις εικόνες που βλέπουν: τα περιπολικά που μένουν από βενζίνη, την παραγωγή που νεκρώνει, τον αστικό τύπο που δεν μπορεί να κυκλοφορήσει χωρίς τη συναίνεση των εργατών-τυπογράφων (αλλά καταφεύγει στις ηλεκτρονικές εκδόσεις, στα χνάρια του πρωτοπόρου ΣΚΑΙ). Όλα αυτά δε γίνονται αγανακτισμένα κι αυθόρμητα. Είναι καρπός ενός σκληρού, πειθαρχημένου κι οργανωμένου απεργιακού αγώνα. Αυτή είναι κι η σημασία μιας γνωστής φράσης, που κάποιοι τείνουν να θεωρήσουν ξύλινη και κλισέ, γιατί δε σκέφτηκαν ποτέ πραγματικά τι σημαίνει: οργάνωση στους χώρους δουλειάς. Και ειδικότερα στις βιομηχανικές ζώνες.
Αν ο ταξικός πόλος, δεν καταφέρει να πατήσει γερά σε αυτούς τους κλάδους, αν δεν αποκτήσει την ικανότητα να τους συσπειρώνει και να τους κινητοποιεί σε αγωνιστική κατεύθυνση, η απεργία δε θα γίνει ένα χρήσιμο κι επικίνδυνο όπλο με πραγματική υλική αξία και δύναμη, που θα ασκεί πίεση και θα παραλύει την παραγωγή. Κι έτσι θα βρίσκουν αιώνιο άλλοθι οι συνένοχοι απεργοσπάστες, γιατί "οι απεργίες είναι ντουφεκιές στον αέρα, δε βγάζουν τίποτα", κτλ.

Περιττό να αναφερθούμε και στο ζητούμενο του διεθνούς συντονισμού. Που θα έχει αξία μόνο ως συνεννόηση και συσπείρωση μεταξύ εργατικών ενώσεων κι όχι ως διεθνές, αγανακτισμένο κάλεσμα από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Αυτονόητο τέλος, είναι πως ο αντιλαϊκός κατήφορος στην ΕΕ της κρίσης (ή της αναιμικής ανάπτυξης έστω) δεν έχει τέλος, και δεν πρόκειται να αφήσει άθικτο τον "σκληρό πυρήνα" της Ένωσης και τα στρώματα με τα ώριμα εργασιακά δικαιώματα (λες και των άλλων είναι ανώριμα ή εκτός εποχής και πρόωρα). Τα μέτρα που παίρνονται (για τις συλλογικές συμβάσεις, το 35ωρο, τις αποζημιώσεις των απολυμένων, τους μαθητευόμενους, ακόμα και για την παρακολούθηση των ανέργων στο όνομα της καταπολέμησης της διαφθοράς!) έχουν τον ίδιο ακριβώς χαρακτήρα, σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, είτε με μνημόνιο, είτε χωρίς.

Κλείνουμε με το χαριτωμένο θράσος του Σύριζα, που θα είχε πολλή πλάκα αν δεν ήταν κυβέρνηση, όταν καλεί πχ με αφορμή τη Γαλλία σε πάλη κατά του νεοφιλελευθερισμού, καλή ώρα όπως κάνει η ΔΦΑ με το δικό της καλό, αντινεοφιλελέ μνημόνιο και τον αυτόματο κόφτη (λες και κόβουν λάχανα και ραπανάκια και όχι δικαιώματα και ζωές). Το δούλεμα είναι ακόμα πιο χοντρό, αν σκεφτεί κανείς πως για το Σύριζα, ο Ολάντ είναι στρατηγικός σύμμαχος, εκπροσωπώντας την καλή, "σοσιαλιστική" εκδοχή της ΕΕ, που κατανοεί κι υποστηρίζει τα δίκαια αιτήματά μας για το χρέος, σε αντίθεση πχ με τους Μερκελιστές (τι ωραία λέξη κι αυτή που ξεχάστηκε). Η πλάκα είναι πως αν τους βάλουμε στη ζυγαριά να τους συγκρίνουμε, η γαλλική κυβέρνηση δεν είχε την προνοητικότητα να χρησιμοποιήσει φαστ-τρακ διαδικασίες, με κατεπείγοντα και ΠΝΠ, και βασικά την πάτησε γιατί ακολούθησε πιστά το προβλεπόμενο "χρονοβόρο" τελετουργικό, με την κατάθεση του νομοσχεδίου δύο μήνες πριν την ψήφισή του. Έδωσε χρόνο δηλ στους εργαζόμενους να οργανώσουν την αντίστασή τους και δείχνει να χρειάζεται τη δική μας τεχνογνωσία (η ανταλλαγή γνώσης με τους φορείς του κουαρτέτου δεν μπορεί παρά να είναι αμφίδρομη).

Πολεμάμε και κολυμπάμε

Μες στο Σ/Κ, αρκετοί σύντροφοι βίωσαν στον Παρνασσό την εμπειρία ενός ορεινού ελιγμού, εξετάζοντας παράλληλα τη (φυσική) κατάσταση του κινήματος. Προσομοίωση (λέμε τώρα) του αντίστοιχου Γράμμος-Βίτσι και προπόνηση γι' αυτούς του μέλλοντός μας.
Κάποιοι άλλοι έζησαν συγκινητικές στιγμές στα Τρόπαια Αρκαδίας, στην εκδήλωση για το Λαϊκό Διδασκαλείο του ΔΣΕ κι έναν αγώνα που έμεινε μεν χωρίς τρόπαιο, αλλά μας τρέφει ακόμα, ηθικά και πολιτικά, με όσα -μη χειροπιαστά- άφησε πίσω του.

Η κε του μπλοκ δεν μπορούσε αντικειμενικά να πάει σε κάποιο από τα δύο, αλλά αποζημιώθηκε γιατί πέτυχε την παγκρήτια αντι-ιμπεριαλιστική κινητοποίηση στα Χανιά και τη ναυτική βάση της Σούδας, που γίνεται ορμητήριο του νατοϊκού ιμπεριαλισμού για τις επεμβάσεις του (Λιβύη, Συρία, κτλ). Μία απ' τις σχετικά σπάνιες περιπτώσεις, που μπορείς να δεις Κρητικούς να είναι και να κάνουν κάτι όλοι μαζί, να μην πλακώνονται για τα μπαγιάτικα ψάρια του Αλφαβητίξ και να επιτίθενται στα ρωμαϊκά οχυρά, χωρισμένοι κατά οργανώσεις κι όχι επειδή έχουν ανοίξει κάποια τοπικιστική βεντέτα.

Τα -πολιτικά μιλώντας- καταπράσινα, εναλλακτικά Χανιά δεν είναι ακριβώς αφιλόξενα, αφού εδώ ευδοκιμεί κάθε πολιτικής καρυδιάς καρύδι, τζούφια ή σκληρά, όπως τα πίσω μουλού, που γέμισαν την πόλη με αφίσες και διαφημίζουν τις κεντρικές εκδηλώσεις τους για τα 50χρονα της πολιτιστικής επανάστασης στην Κίνα. Αλλά δεν είναι μάλλον και το καλύτερο μέρος για τη μαζική απήχηση μιας δικής μας κινητοποίησης, ιδίως σε μια ηλιόλουστη Κυριακή, όπου φυσικά οι περισσότεροι Χανιώτες σκέφτονται το μπάνιο.

Τι να γίνει όμως, δεν μπορεί να έχουμε παντού και πάντα ευνοϊκές αντικειμενικές συνθήκες, όπως η Ρεάλ που τα βρήκε όλα έτοιμα στο πιάτο και σήκωσε απλώς το Κύπελλο. Τουλάχιστον έχουμε την ψυχή των πολεμιστών του Γκόλντεν Στέιτ. Και την κρίσιμη στιγμή θα ξεπηδήσουν από τις γραμμές μας, σαν την ανάγκη που γίνεται ιστορία, παικταράδες-ηγέτες, σαν τον Κάρι και τον Κλέι Τόμπσον.

Η συγκέντρωση στην Αγορά απέκτησε αντηλιακό, αντιιμπεριαλιστικό χαρακτήρα, καθώς ήθελε αρετή και τόλμη για να αφήσεις την κρυψώνα σου στον ίσκιο των δέντρων και να σταθείς μπροστά στην εξέδρα. Μόνο τα μικρά παιδιά έχουν άγνοια κινδύνου και μπαίνουν αυτοβούλως από μικρά στα βάσανα.

Εξόρμηση στα μαγαζιά της Χάληδων

Ανάμεσα στα πηγαδάκια και τις παρέες, πετύχαμε μεταξύ άλλων το μοναχικό Γ. Μαργαρίτη, με την οργάνωση του Ρεθύμνου, στον απόηχο της δίκης του Ρίχτερ, που συνεχίζει μετά την αθώωσή του απτόητος τις προκλητικές του τοποθετήσεις, στην υπηρεσία της αναθεώρησης της ιστορίας και του γερμανικού ιμπεριαλισμού. Κι ίσως καταφέρει τελικά να πείσει τη Γερμανία να ζητήσει αυτή αποζημιώσεις απ' την Ελλάδα για τον ολοκληρωτικό πόλεμο και τα εγκλήματα κατά των στρατιωτών της. Κάτι που αποδεικνύει πως η ουσία της υπόθεσης δεν είναι να κάνουμε μια αφηρημένη καταδίκη των ένδικων, πειθαρχικών μέσων ενάντια σε οποιαδήποτε άποψη ή ιστορική προσέγγιση, ακόμα και αν αυτή υπαγορεύεται από το φόβο πως όλα αυτά μπορεί να γυρίσουν μπούμερανγκ εις βάρος μας, αλλά εξόχως πολιτική, με συγκαιρινές σκοπιμότητες.

Μεταξύ άλλων αλίευσα και τα σχόλια του κλασικού γκρινιάρη (εκτός κι αν ήταν "άσχετος κατάσκοπος", που ήρθε να κόψει κίνηση), που σχολίαζε τη μικρή συμμετοχή: ήρθαν μόνο τα στενά, κομματικά μέλη. Δεν ξέρω αν αποκλείστηκαν τα φαρδουλά κι ευρύχωρα, πάντως η πορεία ήταν πολύ μαζική για τα δεδομένα της πόλης και ας μην έφτανε πχ το πλήθος και την εικόνα μιας φωτογραφίας στα γραφεία του κόμματος (που μετακόμισαν πρόσφατα) και την κοσμοσυρροή σε μια προεκλογική συγκέντρωση του κόμματος (ή μήπως του ενιαίου ΣΥΝ;) από τη δεκαετία με τις βάτες.

Ακολούθησε πορεία προς το παλιό λιμάνι, ανάμεσα στα σοκάκια και τις καφετέριες-κλαμπάκια, με τους θαμώνες που δεν έχουν ιδέα τι πάει να πει γραφικός και θεωρούν εμάς τέτοιους, τη στιγμή που καταστρέφουν ένα πραγματικά γραφικό τοπίο, με την ηχορρύπανση, την παρουσία τους, τα άγουστα κλαμπάκια στα οποία συχνάζουν.

Πάντως, πάντα έχει πλάκα να κερδίζεις απορημένα, αμήχανα βλέμματα και φωτογραφίες, περνώντας σαν κινούμενο αξιοθέατο μπροστά από τρέντηδες, τουρίστες που έρχονται σε επαφή με την ελληνική ιδιαιτερότητα, εναλλακτικούς ποδηλάτρες στην κοσμάρα τους (ή μάλλον στο αριστεροχώρι τους), καροτσέρηδες με άλογα (άραγε να έχουν σωματείο; Λαι πόσους εκπροσώπους να δίνει στη ΓΣΕΕ;) και γιοτ με τα αφεντικά (και το απαραίτητο πούρο, που είναι φετίχ για τα σκίτσα των γελοιογράφων μας) και τα πληρώματά τους. Και τι να πεις σε αυτούς άραγε, για να παρέμβεις;
Θέλουμε στο Αγιαίο μόνο ειρηνικά γιοτ κι όχι πολεμικές φρεγάτες.
Αν και το ένα δεν είναι τελικά πολύ άσχετο με το άλλο...

Το δεύτερο ημίχρονο περιελάμβανε αυτοκινητοπομπή προς τη μουσούδα της Σούδας (άμα το δεις στο χάρτη, σα μουσούδι είναι), με ενθουσιασμό και κορναρίσματα, που έβαιναν μειούμενα καθώς πλησιάζαμε στο Μουζουρά, όπου άρχιζε το μποτιλιάρισμα (σημειωτόν πηγαίναμε στο τέλος). Αλλά στο ενδιάμεσο ξεσηκώσαμε την πόλη, λες και πηγαίναμε σε γάμο.
Γάμος; Και πού είναι οι μπαλωθιές; Πού είναι ο λαός; Ούτε χίλια άτομα; Και το λες αυτό κρητικό γάμο, ορέ κοπέλι;

Ο γάμος σχόλασε μετά από λίγο, με τη συμβολική περικύκλωση μιας εισόδου, χαιρετισμούς, ψηφίσματα συλλογικών φορέων (που δεν ξέρω αν συμμετείχαν κιόλας στο κάλεσμα που υπέγραφαν) και κάτι αστυνομικούς στα πουρνάρια, να φυλάνε ένα μονοπάτι, που δεν είχαμε ιδέα πού οδηγούσε.

Φεύγοντας, οι "καλεσμένοι" μπορούσαν να επιλέξουν ανάμεσα στο κολύμπι (όχι πολύ κοντά στη βάση όμως, γιατί είναι επικίνδυνο, σε βάθος χρόνου και θανάσιμο, αν εξαιρέσεις τον επίτιμο, που κολυμπάει τόσα χρόνια στο Μαράθι, αλλά έχει ανοσία στα πάντα) και στο φαΐ. Όπου εδώ στην Κρήτη, να ξέρεις, δεν κάνουν φλωριές, και στο τέλος μπορεί να χρειαστεί γερανός να σε σηκώσει από το τραπέζι.
Αλλά αν δεν έχεις φάει στο Καπηλειό στο Βατόλακκο, τι νομίζεις πως έχεις κάνει στη ζωή σου, μου λες;

Σημειώσεις για το ξανθό γένος

Μάθανε πως ξεπουλάμε, πλακώσανε κι οι Ρώσοι...

Τα πιο εύκολα αστεία που ήρθαν αυθόρμητα σε όλους για την επίσκεψη Πούτιν κι αναπόφευκτα έγιναν σούπα, είχαν δύο βασικούς άξονες: το Λαφαζάνη και την ΟΑΚΚΕ, που είναι και η κύρια μορφή εκδήλωσης της βασικής αντίθεσης της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας.

Αν ήταν ο Πιλάφης -που ξέρει και ρώσικα- στο Μέγαρο Μαξίμου, θα αναζωπυρωνόταν η ιστορία του δανείου, της δραχμής, των εναλλακτικών στρατηγικών συμμαχιών, του αγωγού, κτλ. Τώρα ούτε καν αυτό δεν υπήρχε.

Όσο για την ΟΑΚΚΕ, είναι σκέτη απογοήτευση τελικά, μόνο λόγια κι από ουσία τίποτα. Αντί δηλ να κινητοποιήσει τις μάζες κατά του βασικού αντιπάλου, δεν έκανε ούτε μια συμβολική συγκέντρωση διαμαρτυρίας (δε σου λέω απεργία, γιατί αυτό εμπίπτει στην κατηγορία του παραγωγικού σαμποτάζ, σαν αυτά που μάστιζαν το 17' τη Ρωσία). Ξεπουλήθηκαν κι αυτοί μάλλον (μετά τον πρώτο τους δίσκο) στο ρωσόδουλο μπλοκ.

Και πώς να μη βραχυκυκλώσεις άλλωστε, όταν βλέπεις ότι οι Ρώσοι έρχονται θεωρητικά για... να επενδύσουν και να φέρουν την ανάπτυξη -που έρχεται μαζί με την ελπίδα.

Ήταν στα κοντά κι η επέτειος του Γλέζου και του Σάντα, με την ηρωική υποστολή της ναζιστικής σημαίας από την Ακρόπολη κι έδεσαν όλα μαζί συνειρμικά μες στο μυαλό μου, σε ένα κουβάρι, που ξετυλιγόταν άναρχα, σαν τις πληροφορίες της ημέρας στα όνειρά μας τη νύχτα. Είχε ιδιωτικοποιηθεί -λέει- η Ακρόπολη και την είχαν πάρει οι Ρώσοι και είχε τη δική τους σημαία κι ανέβηκε στο κοντάρι ο Γλέζος, 95 χρονών, αλλά με δυνάμεις 20χρονου, για να την κατεβάσει και να βάλει στη θέση της τη σοβιετική, και έδωσε έτσι το έναυσμα για την επανάσταση, που επικράτησε ραγδαία και το χρυσό, σοβιετικό αιώνα. Κι ύστερα ήθελαν οι σοβιετικοί να τον κάνουν γραμματόσημο και γραμματέα στο ΚΚΕ. αλλά αυτός πήγε με τη Ζωή και την Πλεύση Ελευθερίας, για να μην αφήσει (εκκολαπτόμενο) ΠαΣοΚ για ΠαΣοΚ, που να μην το έχει στηρίξει. Και μετά ιδιωτικοποιήθ... εεε αξιοποιήθηκε θέλω να πω και το Άγιο Όρος με την περιουσία του και ξεπληρώθηκε όλο το δημόσιο χρέος, που εμείς όμως είχαμε προλάβει να το διαγράψουμε μονομερώς. Και μετά...

Στα ευτράπελα της υποδοχής περιλαμβάνεται το κλίμα που καλλιεργήθηκε, προς τη μία και την άλλη πλευρά. το γλοιώδες, εξαρτημένο (και ας είμαστε ανισότιμα αλληλεξαρτημένοι) ύφος-χαμόγελο του Καμμένου, που έδινε την εντύπωση πως θα μπορούσε να ντυθεί ακόμα και μπάμπουσκα προκειμένου να βρεθεί στο ντεκόρ, μπροστά στις κάμερες. Τον ανυπόκριτα ηλίθιο θαυμασμό των ρεπορτάζ για τη ρωσική συνοδεία, τους άνδρες των ειδικών δυνάμεων που την πλαισίωναν και τις γνώσεις τους πάνω στο σπετσνάζ -που ένας σφος θέλει να μάθει για να "έχει" στα ξύλα τους φασίστες και όσους άλλους χρειαστεί. Και τα περισπούδαστα σχόλια, με ύφος χιλίων Πρετεντέρηδων, στο διαδίκτυο, που έλεγαν για τη συγγνώμη που μας οφείλει ο Πούτιν (δεν είμαι σίγουρος για ποιο πράγμα, αλλά συνήθως σε αυτά, η σωστή απάντηση είναι: σταλινικά εγκλήματα), όπως μας είχε ζητήσει ο Κλίντον για τη χούντα (και ας μην τη χαρακτηρίζει πλέον αμερικανοκίνητη το κυβερνών κόμμα) αλλά και ο Πάπας για τις Σταυροφορίες!

Στα ευτράπελα της επίσκεψης σημειώνουμε επίσης την εικόνα των δύο ηγετών, του Πούτιν και του Τσίπρα, που κάποιοι τους περνάνε ακόμα για κομμουνιστές, ενώ είναι ζήτημα αν τους έχει μείνει κάτι -σε προσωπικό επίπεδο έστω- από το πολιτικό τους παρελθόν. Άντε το πολύ να κράτησαν την αθεΐα, που τη στριμώχνουν σε μια γωνιά της συνείδησής τους, καθώς ανταλλάσσουν απόψεις για το Άγιο Όρος και την ομόδοξη πίστη μας. Επίσης, ο Αλέξης είναι αριστερός και δε φοράει γραβάτες (ακόμα), σε αντίθεση με τον Πούτιν και το μεταφραστή (Μουρίνιο, Special One) που διάλεξε μια κόκκινη. Κι ίσως να του θύμιζε κάτι από τα νεανικά του χρόνια η ανάκρουση του ρώσικου εθνικού ύμνου (που έχει κρατήσει τη μελωδία του σοβιετικού), χωρίς να μπορεί φυσικά να πει τα λόγια, σε αντίθεση με τον Πούτιν, το Λαφαζάνη και το μεταφραστή με την κόκκινη γραβάτα.

Όσο για την ουσία του πράγματος, φρόντισε να την περικλείσει ο Πούτιν στο άρθρο του στην Καθημερινή για την εμβάθυνση των εμπορικών σχέσεων και το σημείο όπου κολλάει, καθώς και σε ένα απόσπασμα των δηλώσεών του, με σαφείς αιχμές κατά των ΗΠΑ.

Παρόλα αυτά, υπάρχει και η γνωστή θεωρία που λέει ότι η Ρωσία δεν είναι ιμπεριαλιστική δύναμη, συνεπώς ο Πούτιν δεν ήρθε στη χώρα μας ως εκπρόσωπος των ρώσικων μονοπωλίων για να κλείσει μπίζνες και μη σας ξεγελάει επ' αυτού η παρουσία των συμβούλων της Gazprom κι η συνάντηση με τον Ιβάν Σαββίδη. Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία...

Ο δούρειος ίππος του νεοφιλελευθερισμού

Όσα ακολουθούν έχουν γραφτεί το 2012 κι αποτελούν ξεχωριστό υποκεφάλαιο στο βιβλίο "η Κρίση και η διέξοδος". Είναι αρκετά εύκολο να μαντέψετε ποιος το έγραψε διαβάζοντάς το, προτού σας το αποκαλύψω στο τέλος της ανάρτησης, οπότε μπορείτε να το δείτε και ως ένα είδος κουίζ, παράλληλα με την ουσία, που εξετάζουμε στο τέλος. Μερικά σημεία μπορεί να έχουν ξεφύγει κατά τη μεταφορά, λόγω κακής ανάλυσης της πρόχειρης φωτογραφίας. Αλλά το νόημα παραμένει χωρίς να αλλοιώνεται

Καλή ανάγνωση.

Ιδιωτικοποιήσεις: Ο δούρειος ίππος του νεοφιλελευθερισμού

Όλα όσα κάναμε από το 1983 και μετά βασίζονταν στην αίσθηση ότι έπρεπε να εκπληρώσουμε μια αποστολή: ο Νότος έπρεπε να "ιδιωτικοποιηθεί" ή να πεθάνει. Για το λόγο αυτόν προκαλέσαμε αδιάντροπα ένα οικονομικό χάος στη Λατινική Αμερική και στην Αφρική από το 1983 ως το 1988.
Ντ. Λ. Μπαντού, υψηλόβαθμο στέλεχος του ΔΝΤ, στην επιστολή παραίτησής του από τον οργανισμό

Απαράβατος όρος κάθε προγράμματος "διάσωσης" που προωθεί το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο είναι οι ιδιωτικοποιήσεις. Αυτές από τη μια μεριά μεταφέρουν μαζικά πόρους από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα, από την άλλη αποδυναμώνουν τη δυνατότητα του κράτους να λειτουργεί ως στρατηγικός ρυθμιστής της εθνικής οικονομίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μάλιστα, δεν πρόκειται απλώς για αλλαγή τύπου ιδιοκτησίας, αλλά για μεταβίβαση του εθνικού πλούτου σε αλλοδαπές μονοπωλιακές επιχειρήσεις. Για παράδειγμα, μέχρι το 1990 και την έναρξη του προγράμματος βοήθειας του ΔΝΤ, μόνο μία από τις τράπεζες του Μεξικού δεν ανήκε σε μεξικάνικα συμφέροντα, όμως το 2000 εικοσιτέσσερις από τις τριάντα είχαν ήδη περάσει σε ξένα χέρια.

Ανάλογα συνέβησαν και στην Αργεντινή, όπου το 90% των κρατικών επιχειρήσεων ιδιωτικοποιήθηκε, ενώ τη μερίδα του λέοντος πήραν πολυεθνικές εταιρείες, όπως η Giubank, η Bank Boston, οι γαλλικές Suez και Vivendi, οι ισπανικές Repsol και Telefonica. Πριν γίνουν οι πωλήσεις των επιχειρήσεων αυτών και για να καταστούν πιο ελκυστικές και για τους ξένους επενδυτές, οι Κ. Μένεμ και Ντ. Καβάγιο είχαν ήδη απολύσει σχεδόν εφτακόσιες χιλιάδες εργαζόμενους εκεί. Μετά την κατάρρευση των κυβερνήσεων που επιδίωκαν την εφαρμογή του Μνημονίου του ΔΝΤ, ένα μεγάλο τμήμα των ιδιωτικοποιημένων επιχειρήσεων επανακρατικοποιήθηκε, ως αναγκαία προϋπόθεση για την ανάκαμψη της οικονομίας.

Δεν είναι όμως μόνο οικονομικά τα κριτήρια με βάση τα οποία θα πρέπει να αξιολογηθούν οι ιδιωτικοποιήσεις. Και σε επίπεδο συνταγματικού δικαίου γίνεται δεκτό ότι, για λόγους εθνικού συμφέροντος, ορισμένες υπηρεσίες πρέπει να παραμένουν αποκλειστικά δημόσιες. Η νομολογία του Γαλλικού Συνταγματικού Δικαστηρίου προσφέρει ένα παρόμοιο πλαίσιο αναφοράς. Δέχτηκε ότι ανήκει κατ' αρχήν στο νομοθέτη η απόφαση για την εθνικοποίηση ή ιδιωτικοποίηση μιας δραστηριότητας, με την προϋπόθεση ότι θα γίνουν σεβαστοί οι σχετικοί συνταγματικοί σκοποί και περιορισμοί.

Αποκλείεται όμως απολύτως η ιδιωτικοποίηση των "εθνικών δημόσιων υπηρεσιών" (services publics nationaux) και των "de facto μονοπωλίων" (monopoles de fait). "Εθνικές δημόσιες υπηρεσίες" ίσως, για παράδειγμα, η κοινωνική ασφάλιση, είναι εκείνες των οποίων η αναγκαιότητα ύπαρξης πηγάζει από σκοπούς ή κανόνες συνταγματικής ισχύος. Αντίθετα, όσες δημόσιες υπηρεσίες έχουν απλώς συσταθεί από το νομοθέτη χωρίς αντίστοιχη συνταγματική πρόβλεψη μπορούν ελεύθερα να εκχωρηθούν στον ιδιωτικό τομέα ή και να καταργηθούν.

Ανάλογα γίνονται, κατ' αρχήν, δεκτά και από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι, έχει κριθεί ότι "οι δημόσιες επιχειρήσεις που παρέχουν αγαθά ζωτικής σημασίας, ασχέτως του νομικού των ενδύματος, τελούν πάντοτε υπό την εξάρτηση και εποπτεία του κράτους, από την οποία δε δύνανται να εξέλθουν". Συνεπώς, η συνταγματική υποχρέωση του κράτους να ασκεί -τουλάχιστον- εποπτεία στις δημόσιες υπηρεσίες που υπηρετούν συνταγματικό σκοπό δεν ελέγχεται μόνο σε περιπτώσεις αποκρατικοποιήσεων, αλλά και σε περίπτωση έλλειψης άσκησης πλήρους και αποτελεσματικού ελέγχου επί παρόμοιων ιδιωτικών δραστηριοτήτων.

Με άλλα λόγια, η ελληνική νομολογία δέχεται τη δυνατότητα ιδιωτικοποίησης δημόσιων επιχειρήσεων, αρκεί να εξασφαλίζεται η κρατική εποπτεία σε όσες από αυτές ασκούν δημόσια υπηρεσία, και πάλι όμως με την "αυτονόητη [sic] προϋπόθεση" ότι δεν αφορά εκείνα τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ) των οποίων οι αρμοδιότητες είναι αναπόσπαστες από τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας". Κατά το ΣτΕ, τα ΝΠΔΔ στα οποία έχουν ανατεθεί αρμοδιότητες δια των οποίων το Κράτος πραγματώνει το σκοπό του" πρέπει να διατηρούν το χαρακτήρα δημόσιας αρχής, άρα δεν επιτρέπεται να ιδιωτικοποιηθούν.

Είναι σαφές ότι το Ανώτατο Δικαστήριο με την παραπάνω διατύπωση, με την οποία προσπαθεί να ανιχνεύσει -πάλι κατά δική του έκφραση- "τον πυρήνα της κρατικής εξουσίας", δε θεωρεί ως σκοπό του κράτους κάθε σκοπό δημόσιου συμφέροντος. Αν και το ΣτΕ δεν αναλύει περισσότερο το συλλογισμό του, προφανώς δέχεται ότι στον πυρήνα της κρατικής εξουσίας, βρίσκονται εκείνες οι λειτουργίες που συναρτώνται με σκοπούς ρητής συνταγματικής θεμελίωσης. Κατά συνέπεια, θα πρέπει να γίνει δεκτό ότι εκεί ανήκουν και όλες οι κρατικές υπηρεσίες που υπηρετούν άμεσα τους συνταγματικά κατοχυρωμένους σκοπούς των κοινωνικών δικαιωμάτων των άρθρων 16, 21, 22 και 24 του Συντάγματος.

Και ως προς τις δημόσιες κοινωνικές υπηρεσίες όμως των οποίων επιτρέπεται, κατ' αρχήν, η ιδιωτικοποίηση, υφίστανται σημαντικοί λόγοι συνταγματικής πολιτικής που συνηγορούν στη διατήρηση του δημόσιου χαρακτήρα τους. Ειδικά ως προς τους φορείς που προσφέρουν κοινωνικές υπηρεσίες, οι ιδιώτες τις περισσότερες φορές δεν παρέχουν τις ίδιες εγγυήσεις για την εξασφάλιση της ίσης απόλαυσης των κοινωνικών δικαιωμάτων, ούτε για τη μη παρείσφρηση οικονομικών κριτηρίων κέρδους, ξένων προς το σκοπό της συνταγματικής τους κατοχύρωσης. Αυτή η διαπίστωση ισχύει ακόμα περισσότερο για την Ελλάδα, όπου παρά τη διόγκωση του κράτους σε άλλους τομείς, υφίσταται ένα έλλειμμα κρατικότητας (deficit [...]) στην κοινωνική πολιτική, λόγω της μεγάλης επιρροής των άτυπων και α-νομικών (...) σχέσεων που στρεβλώνουν τα κριτήρια και τον προσανατολισμό της κρατικής προστασίας.

Πέρα από τις παραπάνω γενικής ισχύος διαπιστώσεις, υπάρχουν πολύ σημαντικοί λόγοι εναντίωσης στο μαζικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων των Μνημονίων, τόσο από συνταγματική όσο και από οικονομική και δημοσιονομική άποψη. Κατ' αρχάς, για τις στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεις, όπως η ΔΕΗ, υφίστανται οι περιορισμοί του άρθρου 106 παρ. 3 του Συντάγματος, το οποίο προβλέπει "την αναγκαστική συμμετοχή [...] του Κράτους [...] σε επιχειρήσεις που έχουν χαρακτήρα μονοπωλίου ή ζωτική σημασία για την αξιοποίηση των πηγών του εθνικού πλούτου, ή έχουν ως κύριο σκοπό την παροχή υπηρεσιών στο κοινωνικό σύνολο".

Για εκείνες τις επιχειρήσεις που δεν έχουν παρόμοιο στρατηγικό χαρακτήρα, αλλά είναι ιδιαίτερα κερδοφόρες, όπως ο ΟΠΑΠ, ναι μεν δεν τίθεται παρόμοιο θέμα συνταγματικότητας, υφίσταται όμως ένα άλλο σημαντικό ζήτημα δημοσίου συμφέροντος: εάν πωληθούν όλες οι επιχειρήσεις, ή σημαντικό ποσοστό τους, που εισφέρουν στον κρατικό προϋπολογισμό, όχι μόνο το έλλειμμα θα διευρυνθεί αντί να μειωθεί, αλλά στο μέλλον το κράτος δε θα μπορεί πλέον να υλοποιεί αποτελεσματικά τους σκοπούς του ελλείψει πόρων. (Ο ΟΠΑΠ, για παράδειγμα, χρηματοδοτούσε σημαντικό τμήμα της αθλητικής και καλλιτεχνικής δραστηριότητας της χώρας).

Όπως παρατηρεί σχετικά η σύμβουλος Επικρατείας Μ. Καραμανώφ, "οι δημόσιοι σκοποί αν δεν υποστηρίζονται από τους αναγκαίους υλικούς πόρους, καταντούν κενό γράμμα. [...] Είναι όμως προφανές ότι ούτε το νομικό καθεστώς της αγοράς ούτε οι αβέβαιοι μηχανισμοί κι οι συναλλακτικές πρακτικές της είναι σε θέση, υπό τις παρούσες μάλιστα συνθήκες της παγκοσμιοποιημένης οικονομίας, να εγγυηθούν μακροπρόθεσμα ότι η δημόσια περιουσία δε θα εξανεμιστεί". Για τον ίδιο λόγο, κατά την παλαιότερη νομολογία του ΣτΕ, η οποία δεν έχει ανατραπεί ακόμα, η απαλλοτρίωση αποκλειστικά για εισπρακτικούς σκοπούς, δηλαδή για την αύξηση της ρευστότητας του Δημοσίου από την εκποίηση του απαλλοτριωθέντος, είναι ευθέως αντίθετη προς το άρθρο 17 του Συντάγματος.

Τα παραπάνω ισχύουν ακόμα περισσότερο σήμερα, που η χρηματιστηριακή αξία των περισσότερων δημόσιων επιχειρήσεων έχει καταβαραθρωθεί κι η εξαγορά τους θα γίνει σε τιμές πολύ χαμηλότερες από την πραγματική αξία τους, σε πολλές περιπτώσεις χαμηλότερη ακόμα και από την αντικειμενική αξία της ακίνητης περιουσίας που κατέχουν. Είναι πρόδηλο ότι παρόμοιο "ξεπούλημα των ασημικών" δεν είναι απλώς αντισυνταγματικό. Συνιστά πραγματικό έγκλημα σε βάρος των μελλοντικών γενιών και της δυνατότητας της χώρας να ασκεί αυτόνομη εθνική οικονομική πολιτική.

-.-.-

Όπως θα έχετε καταλάβει ίσως, το παραπάνω συνταγματικό και βαρύγδουπο "κατηγορώ" κατά των ιδιωτικοποιήσεων και του νεοφιλελευθερισμού ανήκει στον υπουργό Εργασίας, τον κομμουνιστή και αποστάτη της τάξης του, τον ένα και μοναδικό... Γιώργο Κατρούγκαλο.

Εκτός από τα πολλά μπράβο, την τραγική ειρωνεία του πράγματος με την "κάθε λέξη του (αστικού) Συντάγματος" που καταπατάται, την πρωθύστερη καταγγελία του εαυτού του ("μα με ακούς τι λέω ο ξεφτίλας;" που έλεγε και μια γελοιογραφία του Ζάχαρη), αξίζει να σταθούμε στην τελευταία φράση περί εγκλήματος. Και να του πούμε ότι δεν είναι απλά ένα έγκλημα, αλλά κάτι παραπάνω. Είναι ο καπιταλισμός, ανόητε...

Αλλά αυτά ένας κομμουνιστής, σαν το Γιώργο, θα τα ξέρει και θα τα παίζει στα δάχτυλα...

Υγ: ξέχασα να βάλω και την αφιέρωση που έχει το βιβλίο.

Στη Χλόη και την Αυγή.
Μακάρι η γενιά τους να ζήσει σε μια καλύτερη Ελλάδα,
σε έναν καλύτερο κόσμο.

Αλλά επειδή το μέλλον δε θα έρθει από μόνο του, νέτο-σκέτο, αν δεν πάρουμε εμείς μέτρα γι' αυτό, ο Κατρούγκαλος φρόντισε να υλοποιήσει το όραμά του. Άμα είσαι κομμουνιστής, δεν παίζεις με αυτά..

Όλα είναι μπάσκετ

Δεν ξέρω αν φταίω εγώ, που δε μου λέει κάτι σαν είδος το θρίλερ (Eurogroup, διαπραγμάτευση, αντιλαϊκό σφαγείο και προβλέψιμο φινάλε) ή η εγχώρια επικαιρότητα (αφήνω έξω τη Γαλλία) που είναι φτωχή πολιτικά, αλλά αυτό που μου τραβάει την προσοχή τις τελευταίες μέρες έχει χρώμα βαθύ πορτοκαλί προς το κόκκινο και μερικά σπυράκια. Και δεν εννοώ με αυτό κάποια επανάσταση, δική μας (κόκκινη) ή δική τους (πορτοκαλί) και με εισαγωγικά, ούτε τις συνθήκες που ακόμα ωριμάζουν και βγάζουν σπυράκια πάνω στην ακμή τους. Αλλά το άθλημα, που ακούς το Γιαννάκη να το λέει και γεμίζει το στόμα σου μαζί με το δικό του, καθώς προφέρει: το-μπάσκετ.

Στους τελικούς της Α1 ή Basket League ΣΚΡΑΤΣ αν προτιμάτε (αλλά γιατί να είστε ανώμαλος και να το προτιμάτε;), έχουμε σπάνιο θέαμα και άγρια ομορφιά στην τελευταία μάχη Σπανούλη-Διαμαντίδη στα παρκέ.
Σε μια βδομάδα θα έχουν όλα τελειώσει (...) ας πεθαίνανε αγκαλιά πριν τελειώσει, ο τελευταίος χορός...
Οι οποίοι καταφέρνουν να γιγαντώσουν το μύθο τους, ακόμα και στον αγώνα όπου είχαν αθροιστικά 2/17 σουτ μέχρι το τελευταίο λεπτό, κάνοντας μάλιστα φανερές παραβάσεις (επιθετικό φάουλ και βήματα) στις δύο τελευταίες φάσεις, που έκριναν το παιχνίδι. Και που, τηρουμένων των αναλογιών, για όσους έχουν δει το How I met your Mother, ήταν σα να ξεκινάει ο Διαμαντίδης να λέει: Legen... -wait for it- και να πετιέται σε χρόνο μηδέν ο Σπανούλης:... dary!

Στη σειρά Άρης-ΑΕΚ γίνεται απίθανη μάχη μέχρι (μικρής) τελικής πτώσης για την τρίτη θέση (πού και να είχαν δηλ σοβαρό κίνητρο...), με το φινάλε του δεύτερου αγώνα να βρίσκει πέντε παίκτες -όχι για κάθε ομάδα, αλλά- συνολικά στο παρκέ, τρεις εναντίον δύο, και να θυμίζει το θρυλικό αγώνα του 95', Ολυμπιακός-ΤΣΣΚΑ, επί Ιωαννίδη, με τα ύποπτα νερά στο ΣΕΦ.

Ενώ στο ΝΒΑ, οι πρωταθλητές Warriors, με το τρομερό φετινό ρεκόρ (το 73-9 που εκθρόνισε τους Μπουλς του Τζόρνταν) είναι με την πλάτη στον τοίχο από την Οκλαχόμα του Κέβιν Ντουράντ, του Γουέστμπρουκ και του τίμιου μπαρμπα-Γιώργου Άνταμς (που θα γινόταν πολύ καλός Εαακίτης στα ξύλα, αν ερχόταν στην Ελλάδα). Κι έτσι πρέπει να γίνουν μόλις η τέταρτη ομάδα στην ιστορία, που επιστρέφει από το 3-1 εις βάρος της, για να μην παραδώσουν το στέμμα.

Λίγα πράγματα μπορούν να συγκριθούν όμως με τη ρετρό αίσθηση και τα κύματα νοσταλγίας που μπορεί να προσφέρει μια βουτιά στο παρελθόν και στα παλιά Τρίποντα (στην κορυφαία τριάδα των περιοδικών που έχουν κυκλοφορήσει στην Ελλάδα μαζί με την Επιθεώρηση Τέχνης και την παλιά ΚΟΜΕΠ ή την Επιστημονική Σκέψη) που μπορεί να βρει κανείς στο Μοναστηράκι και σε διάφορα, επιλεγμένα παλαιοπωλεία.

Δε θα αναλωθώ (γιατί είναι εύκολο να παρασυρθώ) σε νοσταλγικές ονομασίες (Κύπελλο Ρονκέτι, Φονόλα Καζέρτα, ΠΟΠ 84') και λεπτομέρειες, όπως το BERRY BERRY GOOD, που ήταν λέει το σύνθημα που συνόδευε τον Ουόλτερ Μπέρι, προφανώς πριν έρθει στην Ελλάδα και του βγάλουν ένα άλλο, που έκανε ρίμα με το πιπέρι. Παρά μόνο σε όσες έχουν πολιτικό ενδιαφέρον και προκύπτουν από ένα απλό ξεφύλλισμα δύο τυχαίων τευχών από το αθλητικό 89'. Και να φανταστείς δεν είναι καν αυτό όπου ο Σαμπόνις λέει ότι ο κομμουνισμός του κατέστρεψε την καριέρα. Θαύμα της φύσης και να 'χαμε να λέγαμε, ψηλέ μου...

Έχουμε και λέμε λοιπόν.

Ο Βολκόφ ήταν ανέκαθεν η συμπάθεια του Μάικ Φρατέλο κι είχε γίνει ντραφτ των Χωκς το 1986. Υπέγραψε τελικά την Τρίτη με συμβόλαιο 350.000 δολαρίων και τον όρο ότι θα ενισχύσει την εθνική της Σ. Ένωσης στις μεγάλες διοργανώσεις. "Είμαι ένας νευρικός επαγγελματίας", είπε ο Γεωργιανός.

Δεν ξέρω αν ήταν όντως Γεωργιανός ο Βολκόφ, εγώ μια φορά τον θυμάμαι Ουκρανό και μάλιστα από αυτούς που δυσκολεύτηκαν να αποφασίσουν ποια εθνικότητα θα κρατήσουν μετά απ' τη διάλυση της ΕΣΣΔ (το έπαιξε για λίγο δίπορτο με τη Ρωσία, προτού αποφασίσει). Θα είχε ίσως ενδιαφέρον να δούμε πώς τοποθετείται σήμερα για τα γεγονότα στην Ουκρανία, αν και δε χωράνε πολλές αυταπάτες για εκατομμυριούχους αθλητές. Ο Μπλαχίν ήταν ίσως η εξαίρεση στον κανόνα.

Το 89' δεν ήταν μόνο ο Βολκόφ που άνοιγε τα σύνορα. Τον ακολούθησαν την ίδια χρονιά, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού, ο Μαρτσουλιόνις κι από Γιουγκοσλάβους (που ήταν πάντα πιο χαλαροί σε όλα αυτά) ο Πέτροβιτς, ο Ντίβατς ως αντικαταστάτης του Τζαμπάρ που το πήρε απόφαση και αποχώρησε στα 42 του, ακόμα και ο Πάσπαλιε (που δε λέγεται ακριβώς έτσι, αλλά δεν έχει καμία σημασία, όπως δεν είχε ούτε για τον "Ίνγκραμ" και τον "Βαζέχα"). Αλλά οι μετακινήσεις δεν ήταν υπερατλαντικές μόνο, ούτε μόνο ανδρική υπόθεση, όπως μαθαίνουμε από το κομμάτι με τον τίτλο.

Η ΠΕΡΕΣΤΡΟΪΚΑ ΣΤΑ ΠΑΤΗΣΙΑ 

Ο άνεμος της Περεστρόικα φύσηξε και στο ελληνικό μπάσετ. Οι πολιτικές αλλαγές που συντελούνται τα τελευταία χρόνια στη Σοβιετική Ένωση άνοιξαν τις πύλες και έτσι "ήτανε γραφτό" οι πρώτες ξένες παίκτριες, που ήρθαν στη χώρα μας για να ενισχύσουν ελληνική γυναικεία ομάδα στις ευρωπαϊκές της υποχρεώσεις, να φέρουν τη σφραγίδα της "σοβιετικής σχολής". 

Οι δύο Σοβιετικές μπασκετμπολίστριες, η Ναταλία Πρόνινα και η Ιρίνα Λεφτσένκο έφθασαν στην Ελλάδα για τον Σπόρτιγκ και το κύριο λόγο στην... άφιξη αυτή έπαιξαν οι πρόσφατες διοικητικές εξελίξεις στον σύλλογο των Πατησίων. Η "Νέα Κίνηση", η παράταξη που κέρδισε τις αρχαιρεσίες έχει σαν έναν απ' τους κινητήριους μοχλούς της το φαρμακοποιό Βασίλη Σακκόπουλο ("Ζούγκλα" τον... πειράζουν φίλοι και... εχθροί), άνθρωπο με αρκετές διασυνδέσεις στον Τύπο (εκδότης μηνιαίου περιοδικού ο ίδιος), αλλά και στη Σοβιετική Ένωση, που σήμερα κατέχει το πόστο του γενικού αρχηγού και του συλλόγου. 

Ο Βασίλης Σακκόπουλος χρησιμοποιώντας σαν... γέφυρα "δικούς του" ανθρώπους στη Σοβιετική Ένωση και συγκεκριμένα τους Κώστα Μιχαηλίδη και Βασίλη Ποντίκη, που έχουν την ευθύνη της μετάφρασης στα ελληνικά του περιοδικού "Νέοι Καιροί" κατάφερε να "αδελφοποιήσει" τον Σπόρτιγκ με την Ντιναμό Κιέβου. Το γεγονός ότι η Ντιναμό Κιέβου τερμάτισε χαμηλά φέτος στο βαθμολογικό πίνακα του πρωταθλήματος ήρθε "γάντι" (sic) στους Σπορτιγκίτες. Η σοβιετική ομάδα δε βγήκε στην Ευρώπη και έτσι άναψε το πράσινο φως προκειμένου δύο παίκτριές της να έλθουν στο "αδελφό" ελληνικό σωματείο. Μόλις τελειώσουν οι υποχρεώσεις τους στην Ελλάδα θα επιστρέψουν για να αγωνισθούν στη Ντιναμό...

Τι να πρωτοσχολιάσει κανείς εδώ; Τη γλώσσα του κειμένου (έφθασαν, αγωνισθούν), τη σχέση του με τα εισαγωγικά και το sic στο άσχετο, το οποίο κάθε σφος που σέβεται τον εαυτό του και δεν έκανε Λατινικά, το έμαθε πιθανότατα, διαβάζοντας Λένιν; Το ότι η γυναικεία ομάδα του Σπόρτιγκ έσπασε τον πάγο στις εισαγωγές από τη Σοβιετία, σε αντίθεση με τη γενική εντύπωση ότι πρωτοπόρος στον τομέα αυτό ήταν ο Ολυμπιακός με τη γνωστή τριάδα των Μινγκ (Προτάσοφ-Λιτόφτσενκο-Σαβίτσεφ) που θα είναι μία από τις ερωτήσεις στο Κομμουντρίβιαλ των ονείρων μας, στην κατηγορία αθλητικά;
Ότι γινόντουσαν αρχαιρεσίες για την ανάδειξη διοίκησης κι εμείς είχαμε δική μας παράταξη και το Σακκόπουλο, που πέθανε στις αρχές του χρόνου και είχε αναφερθεί σε μια πρόσφατη ανάρτηση, που είχε ως βάση ένα κείμενο του Φιλέρη (παλιού δημοσιογράφου της Πρώτης);

Στη συνέχεια μαθαίνουμε ότι ενώ σε αντίστοιχες περιπτώσεις, οι παράγοντες δεν αποκάλυπταν το ακριβές ποσό της μεταγραφής (που ήταν υπέρογκο), εδώ επικράτησε η διαφάνεια (γκλάσνοστ) και η επιχείρηση κόστισε ελάχιστα, δημιουργώντας συμπλέγματα ενοχής στους ανθρώπους του Σπόρτιγκ, που ψάχνουν τρόπους να αυξήσουν το χαρτζιλίκι των παικτριών και θα τις χρυσώσουν σε περίπτωση πρόκρισης στην 6άδα της Ευρώπης.

Μαθαίνουμε επίσης ότι μια γυναικεία ιταλική ομάδα λεγόταν Ντέμπορα (καμία σχέση με αυτήν από τους Απαράδεκτους, που γεννήθηκε στη διώρυγα του Παναμά και ήταν ευάλωτη) που είχε παίξει κι έναν τελικό του Ρονκέτι στο ΣΕΦ, με τη Ντιναμό. Και ότι τα βασικά προβλήματα των σοβιετικών παικτριών ήταν η γλώσσα και η ζέστη. Και ότι έβρισκαν αργό το σοβιετικό μπάσκετ, γιατί ο στόχος είναι να περάσει η μπάλα στις ψηλές, κοντά στο καλάθι. Εντάξει, σε λίγο θα μας πουν δηλαδή ότι ήταν δεινόσαυρος ο Τκατσένκο. Για να συνέλθουμε λίγο...

Ένας άλλος τρόπος για το άνοιγμα των συνόρων ήταν οι περιβόητες ελληνοποιήσεις. Βρίσκουμε λοιπόν μια συνέντευξη του Πρέντραγκ Μπένατσεκ, που έπιανε θέση ξένου στον Πανιώνιο, εις βάρος του μεγάλου ριμπάουντερ Λαντσμπέργκερ (που είχε περάσει κι από τους Λέικερς), αλλά απορούσε γιατί τα δικά του χαρτιά ήταν καλύτερα από αυτά του Πρέλεβιτς, που έπαιζε κανονικά ως Έλληνας στον ΠΑΟΚ (με θεωρητική καταγωγή από ένα χωριό της Κοζάνης, κάτι σα Σλαβομακεδόνας, δηλ). Κι όταν ρωτήθηκε γιατί μεταναστεύουν οι Γιουγκοσλάβοι τα τελευταία χρόνια, είπε.

Ο κύριος λόγος είναι τα χρήματα. Το γιουγκοσλαβικό πρωτάθλημα είναι το καλύτερο της Ευρώπης, αλλά κάποια στιγμή, όλοι χορταίνουν από δόξα και θέλουν να δοκιμάσουν σε άλλες χώρες την τύχη τους.

Δεν είναι η δόξα, (δεν) είναι τα λεφτά...
Όταν λέμε ότι το γιουγκοσλαβικό πρωτάθλημα τότε ήταν το καλύτερο στην Ευρώπη, νομίζω ότι δύσκολα μπορεί να καταλάβει κανείς την πραγματική διάσταση αυτής της φράσης (που αποδόθηκε ως τίτλος και στο ελληνικό, λίγα χρόνια αργότερα). Αλλά θα ξεφεύγαμε πολύ από το αρχικό θέμα, αν αρχίζαμε να εξηγούμε πώς και γιατί.

Συνέχεια στο άνοιγμα των συνόρων.

Στη δυτικογερμανική Σαρλότενμπουργκ, με ετήσιες αποδοχές 8.700.00 δραχμές, συνεχίζει την καριέρα του ο Ανατολικογερμανός διεθνής Φρανκ Λέοπολντ (1.99). Ο Λέοπολντ είχε προσπαθήσει να "δραπετεύσει" το 1988, αλλά συνελήφθη και φυλακίστηκε. Στις αρχές Μαΐου του δόθηκε η άδεια κι έφυγε με την οικογένειά του.

Αλήθεια τώρα; Για ένα πουκάμισο αδειανό, για μια Σαρλότενμπουργκ; Ούτε καν για τους Σάρλοτ Χόρνετς (που θα γινόταν τότε η νέα ομάδα στο ΝΒΑ); Και μιλάμε για αρκετούς μήνες πριν από το μαύρο Νοέμβρη που ακολούθησε...

Άλλη μια ρωγμή στο τείχος.

Ύστερα αολι 30 ολόκληρα χρόνια οι θρυλικοί Χάρλεμ Γκλομπτρότερς και οι παρτενέρ τους Ουάσιγτον Τζένεραλς βρίσκονται πάλι στη Μόσχα, απ' όπου ξεκίνησαν μια περιοδεία 25 αγώνων στη Σ. Ένωση.

Το εντυπωσιακό δεν είναι η περιοδεία αυτή καθαυτή. Αλλά ότι είχε γίνει και μία αντίστοιχη 30 χρόνια πριν, δηλ το 59', επί Χρουτσόφ. Είδες, σφε αναγνώστη, πόσα χρόνια χάσαμε χωρίς το Νικήτα;

Ας δούμε και δύο ωραίες φωτογραφίες, πριν φτάσουμε στο κερασάκι, για το πώς αξιοποιούσαν τη δύναμη του αθλήματος οι πολιτικοί, δηλ οι υποψήφιοι ή οι εκλεγμένοι πρόεδροι των ΗΠΑ. Καταρχάς το "δικό μας" παιδί (όπου τα εισαγωγικά είναι όντως τέτοια, όχι διακοσμητικά όπως στο κομμάτι για το Σακκόπουλο παραπάνω), το Μάικ Δουκάκις, που είχε ως έδρα τη Βοστώνη και δε θα μπορούσε να βρει καλύτερη διαφήμιση από τους Σέλτικς, που ήταν (ακόμα) στα πάνω τους, και τη θρυλική τριάδα Μπερντ-Πάρις-Μακ Χέιλ...

Και το κάρφωμα της Νάνσι Ρίγκαν, σε έναν αγώνα επίλεκτων του ΝΒΑ κατά των ναρκωτικών, σε μια από τις πιο μαύρες (όχι με τη φυλετική έννοια) στιγμές στην καριέρα του Σερ Τσαρλς Μπάρκλεϊ.

Εκτός κι αν το έκανε, σαν τους πολιτικούς κρατούμενους στη Μακρόνησο, που είχαν πάρει μια φορά στα χέρια τους την Φρίκη, τάχα για να την υποδεχτούν θερμά, αλλά στην ουσία για να τη χουφτώσουν, να την ταπεινώσουν και να της δώσουν ένα συμβολικό μάθημα...

Και τώρα το κερασάκι. Δεν ξέρω πώς να το προλογίσω, οπότε ας το δούμε κατευθείαν, χωρίς άλλες περιγραφές.

Ο Έρβιν "Μάτζικ" Τζόνσον μιλάει για όλα, σε μια αποκαλυπτική συνέντευξή του. (...) Η συνέντευξη δόθηκε στην καθημερινή σοβιετική εφημερίδα "ΣΟΒΙΕΤΣΚΙ ΣΠΟΡ" και αναδημοσιεύτηκε την Κυριακή, 30 Ιουλίου από τον "ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗ". Το "ΤΡΙΠΟΝΤΟ" εκτιμώντας ότι παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον, την αναδημοσιεύει αυτούσια.

Ναι ρε, Ρίζο της καρδιάς μας. Συνέντευξη με τον Μάτζικ γατάκια...

Στην οποία δε μας λέει κάτι τρομερά πρωτότυπο. Λέει για τη σχέση του με το Μάικλ Τζάκσον (λίγα χρόνια αργότερα, έπαιξε μάλιστα και σε ένα βιντεοκλίπ του), για τον χαμένο τελικό των ΗΠΑ έναντι της ΕΣΣΔ στη Σεούλ (σιγά μη δεν το ρωτούσαν για αυτό), για την επικείμενη Ολυμπιάδα του 92' (με τη Ντριμ Τιμ) και την πρώτη συμμετοχή επαγγελματιών παικτών, που τον βρίσκει σύμφωνο (σιγά μη δεν τον έβρισκε). Για τους Σοβιετικούς που μπορούν να κάνουν καριέρα στο ΝΒΑ (ήξερε το όνομα του Σαμπόνις, αλλά χρειαζόταν βοήθεια για το Μαρτσουλιόνις και το Βολκόφ). Για το ρατσισμό, που δεν το συνάντησε ποτέ στη ζωή του (άμα είσαι Μάτζικ, καταφέρνεις να μην το βλέπεις πουθενά γύρω σου, I can't breathe και μαλακίες τώρα...).

Ενώ το πιο σπαρταριστό κομμάτι είναι όταν απαντάει για τη σχέση του με τα χρήματα και τις ανάγκες του κάθε μήνα.

Δεν κάνω τίποτα υπερβολικά έξοδα. Η μόνη αδυναμία μου είναι τα ρούχα. Αγοράζω πάρα πολλά, κι όμως έχω την αίσθηση ότι είναι ελάχιστα.
-Τι φίρμα είναι το αυτοκίνητό σου;
Έχω μια Ρολς Ρόις, μια BMW, μια Μερσεντές και δύο μικρότερα.

Εντάξει, μιλάμε για τα απολύτως απαραίτητα, όχι κάτι υπερβολικό. Ούτε καν ένα Λάντα δεν έχει ο φουκαράς, για να απολαύσει την απόλυτη οδηγική εμπειρία... Αλλά έχει πλούσιο φιλανθρωπικό έργο όπως μας πληροφορεί στην επόμενη ερώτηση. Μπράβο λοιπόν. Το ΠαΣοΚ θα νικήσει...

Όσο για το Ρίζο των 80'ς και τη σχέση του με τα γήπεδα, μπορείτε να δείτε το παρακάτω βίντεο.



Κι αν βαριέστε να το δείτε όλο, να πάτε κατευθείαν σε αυτό το σημείο, για να δείτε τον Γκάλη να πανηγυρίζει ένα μεγάλο καλάθι και φάουλ (σπάσιμο μέσης, κλασικά, πρώτα η δική του και μετά των αντιπάλων, στην κυριολεξία), με φόντο την πινακίδα του Ριζοσπάστη στο παρκέ. Αξίζει να το κάνει κανείς screen shot και να το βάλει στην επιφάνεια εργασίας του...

Δεν περιγράφω άλλο...

Ζήτω που σωθήκαμε

Με το μέτρο παιδιά τα θρίλερ και τις σωτηρίες. Γιατί θα ρωτήσει κανείς τι διάολο μας ανησυχεί κάθε φορά, αφού στο τέλος πάντα κερδίζουμε, σαν τους καλούς στις ταινίες.

Το μόνο που δε σώζεται με τίποτα είναι αυτή η ακατάσχετη σωτηριολογία κι οι πανηγυρισμοί της εκάστοτε κυβέρνησης, σε ρόλο επαγγελματία σωτήρα.

Ας κρατήσουν οι χοροί! Κι από κάτω ο Τσίπρας να κρατάει το ρυθμό με ζουρνάδες και με νταούλια, με σημαίες και με τα βούρλα.

Τώρα όμως με τον κόφτη, που θα γίνονται αυτόματα οι αναπροσαρμογές, μακριά από προσχήματα και ψυχοφθόρες κοινοβουλευτικές διαδικασίες, τι θα γίνει η περίφημη διαπραγμάτευση, οι 17 (να 'ναι οι) ώρες (σας), και η ηρωική στάση της ελληνικής πλευράς; Πώς θα τα καταπίνουμε αμάσητα τα νέα (τελευταία) μέτρα, χωρίς παραμύθι, με σκέτο δράκο;

Κι η καταιγίδα φόρων σε ό,τι κινείται κι αναπνέει; Ο ΦΠΑ; Το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας; Το μέλλον μας που δώσανε αντιπαροχή;

Μα εδώ υπάρχει ένας έρωτας MEGAλος κι εσύ μιλάς για κάτι πράγματα μικρά, σαν τους μισθούς και τη συρρικνωμένη ελπίδα, που έρχεται, ακόμα έρχεται.

Το χειρότερο σε όλα αυτά δεν είναι η αυθόρμητη χαρά του απλού κόσμου για το κλείσιμο ενός καναλιού που έχει ταυτιστεί με το κατεστημένο και την προπαγάνδα του, με όλα όσα μισεί βαθιά ο λαός, όπως τα κηρύγματα του Πρετεντέρη και τη χοντροκομμένη στρέβλωση της πραγματικότητας.

Αλλά οι θορυβώδεις πανηγυρισμοί κάποιων ντεμέκ υποψιασμένων, που αδυνατούν να καταλάβουν πως τα μεγάλα ασώματα κεφάλια, που έχουν αναλάβει υπεύθυνα την πλύση εγκεφάλου μας, ποτέ δε χάνονται. Και (αδυνατούν) να ξεφύγουν από μια παραλλαγή της λογικής που διαπνέει την ατομική τρομοκρατία. 

Γιατί ακόμα κι αν καταφέρεις να σκοτώσεις ένα βιομήχανο ή έναν πολιτικό ηγέτη της αντίδρασης, θα πάρει κάποιος άλλος στη θέση του και θα κάνει τα ίδια ακριβώς. Το πρόβλημα δεν είναι τα πρόσωπα, αλλά το σύστημα που υπηρετούν. Δεν είναι το μεγάλο κανάλι, αλλά όλα τα καθεστωτικά ΜΜΕ και ο τρόπος που λειτουργούν, στην υπηρεσία της εξουσίας. Όσο αυτή παραμένει μακριά από τα δικά μας χέρια, τα θεμέλια του συστήματος θα είναι ακλόνητα.

Όπως τραγουδάει και μια ψυχή...

Τα πρόσωπα πια δεν αρκούν, θα αλλάξω σύστημα...

Πάνος Ζάχαρης από το Φβ

Το μόνο που μένει στο τέλος είναι ένα είδος... "αριστερής σκατοψυχιάς" απέναντι στους υπάλληλους και τους απλούς εργαζόμενους, τεχνικούς, κτλ, που μένουν στο δρόμο. Δεν είναι ότι τους ξέφυγε, ότι το ξέχασαν, το πήραν αψήφιστα, κτλ. Αλλά το παρακάμπτουν εντελώς, όταν το επισημαίνει κάποιος, και συνεχίζουν το ίδιο βιολί. Στη χειρότερη μάλιστα τους θεωρούνε συνυπεύθυνους για το αφεντικό που διάλεξαν. Και μη χειρότερα...

του Πάνου Ζάχαρη από το ΦΒ

Ήταν σαφές πως το χαζοκούτι αποβλακώνει μαζικά τον κόσμο. Αλλά δυσκολευόμουν να φανταστώ ότι θα μπορούσε να γίνει το ίδιο ακριβώς και με το θέμα των αδειών, που η κυβέρνηση το προσφέρει εδώ και καιρό στους ιθαγενείς ψηφοφόρους της, ως χάντρες και καθρεφτάκια, για να χαρούν που τα βάζει με το κατεστημένο και να την καμαρώσουν.

Ευτυχώς όμως τώρα που κλείνει το Μέγκα, θα μείνουν πίσω καθαρά κι αντικειμενικά ΜΜΕ, που θα προσφέρουν σωστή ενημέρωση. πχ για το θέμα της εκκένωσης της Ειδομένης, που πέρασε στα ψιλά, σα να μη συνέβη τίποτα στη χώρα των λωτοφάγων.

Imagine... έναν κόσμο χωρίς Mega!

Κρατώντας μερικές σκέψεις για επόμενο κείμενο κι επισπεύδοντας λίγο το κλείσιμο, μπορείτε να δείτε παρακάτω μια ιστορική στιγμή: την πρώτη -νομίζω- παρουσία εκπροσώπου της Ανταρσυα στον Ενικό του Χατζηνικολάου. Ο οποίος έπαιζε περίεργο παιχνίδι και κάπου στην αρχή που έβγαλε έναν πανεπιστημιακό να μιλήσει για την ανάπτυξη που έρχεται (μαζί με την ελπίδα είναι και τα λένε), του πετάει το εξής κορυφαίο: ναι αλλά θα σας ρωτήσει εδώ η κ. Κουτσούμπα ή ο κ. Καραθανασόπουλος "ανάπτυξη για ποιον;"...

Αλλά οι διαφορές έγιναν αντιληπτές (στον έμπειρο παρατηρητή) παρακάτω, με την Κουτσούμπα να θέτει ένα υπαρκτό και πολύ σοβαρό ζήτημα (τη δημιουργία ενός είδους παρακράτους, που μπορεί να είναι μέρος του περίφημου παράλληλου προγράμματος του Σύριζα) και να επισημαίνει πως υπάρχει "ζήτημα δημοκρατίας...". Με το οποίο έσπευσε να συμφωνήσει κι ο Χατζηνίκος.

Αλλά για αυτό περισσότερα, σε άλλο κείμενο...

Το μήλο της έριδος

Αν περάσετε αυτές τις μέρες από την Πολιτεία, νομίζω πως μπορείτε να βρείτε σε πολύ καλή τιμή-προσφορά (11 ευρώ περίπου και τα δύο μαζί) τα βιβλία των δύο κατά σειρά επικεφαλής της αγγλικής αποστολής στην Ελλάδα, στα χρόνια της φασιστικής κατοχής: την "Ελληνική περιπλοκή" του Έντι Μάιερς και "το μήλο της έριδος" του Κρις Γουντχάουζ, που είναι πιο ογκώδες και πιο διεισδυτικό από το πρώτο.

Το βιβλίο του Μάιερς είναι κυρίως βιωματικό, θυμίζοντας σε πολλά σημεία ημερολόγιο, με αρκετές χοντροκομμένες μονομέρειες και χωρίς ιδιαίτερη αξία κατά τη γνώμη μου. Παρουσιάζει όμως κάποιο ενδιαφέρον, γιατί ναι μεν παραδέχεται την καταλυτική, πρακτική σημασία της ελληνικής αντίστασης (που μεταξύ άλλων εξασφάλιζε και τη σχετικά απρόσκοπτη μετακίνηση των Άγγλων πρακτόρων στα εδάφη της ελεύθερης Ελλάδας), εκθέτει δε χωρίς προσχήματα τον αντικομμουνισμό και την αρνητική διάθεση του απέναντι στο ΕΑΜ-ΕΛΑΣ (παρά την αντίθετη εντύπωση περί μιας πιο διαλλακτικής του στάσης, που δημιουργούν κάποιες πηγές), και βρίσκεται παρόλα αυτά στη θέση του απολογούμενου, ακριβώς για αυτό το ζήτημα, δηλαδή ως συμπαθών προς το ΕΑΜ, επειδή η βασική αποστολή που 'χε να φέρει εις πέρας, ήταν οι στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά των ναζί και καταλάβαινε πολύ καλά πως η εκπλήρωσή της εξαρτιόταν κυρίως απ' το ΕΑΜ/ΕΛΑΣ, τη μόνη αντιστασιακή δύναμη με αξιόλογη μαχητική ικανότητα και την (ελεγχόμενη και πάντα μεροληπτική, σε σχέση με τον ΕΔΕΣ του Ζέρβα) ενίσχυσή του με πολεμοφόδια.

Στο μήλο της έριδος, ο Γουντχάουζ αντικρούει έναν παρεμφερή ισχυρισμό-κατηγορία*, ότι δηλ οι Άγγλοι πριμοδότησαν κι ευνόησαν τάχα το ΕΑΜ στη διανομή της συμμαχικής ενίσχυσης. Το βιβλίο του δε στερείται χοντροκομμένων εκτιμήσεων και παραποιήσεων, είτε για το κομμουνιστικό κίνημα, είτε για τους... αγαθούς σκοπούς του Μεταξά (που ήθελε να κάνει την Ελλάδα σύγχρονο, προηγμένο κράτος, αλλά δεν πρόλαβε να ολοκληρώσει το έργο του, για να κριθεί ως προς αυτό -πέρα από την καταδίκη του μέσου που χρησιμοποίησε) και για τους ταγματασφαλίτες, που τυπικά δεν παραβίασαν κανένα συνταγματικό νόμο κι οδηγήθηκαν εκεί χωρίς να έχουν βαθύτερη συνείδηση των έργων τους, ή πιο απλά γιατί δεν τους άφησε άλλη επιλογή η κόκκινη τρομοκρατία του ΕΑΜ.

(*Στη μυθολογία της Δεξιάς υπάρχει μια ιστορία, σύμφωνα με την οποία "κατά την οργάνωση των ανταρτικών ομάδων, το ΚΚΕ εβοηθήθη υπό των Βρεταννών πολύ περισσότερον, εν συγκρίσει με τας άλλας ομάδας, με όπλα, χρήματα, παντός είδους υλικόν και βρεταννούς καθοδηγητάς. Και μια άλλη σύμφωνα με την οποία κατά τις διασκέψεις που λάβαιναν χώρα στο Κάιρο στη διάρκεια της γερμανικής Κατοχής "οι ηγέται των κομμονιστών μετεφέροντο εις Αίγυπτον με επίσημον βρεταννικήν βοήθειαν, ενώ οι επικεφαλής των μη κομμουνιστικών αντιστασιακών ομάδων ήσαν υποχρεωμένοι να εξευρίσκουν μόνοι των τον τρόπον της μετάβασής των εκεί, οσονδήποτε επικίνδυνον και αν ήτο το εγχείρημα". 

Τσακαλώτος, 40 χρόνια στρατιώτης της Ελλάδος)

Προσπερνώντας όμως αυτό το σκεπτικό, που αποτελεί τη βάση της επιχειρηματολογίας των Καλύβα, Μαραντζίδη και του σύγχρονου αναθεωρητικού ρεύματος, υπάρχουν κάποια ενδιαφέροντα σημεία, στο εισαγωγικό σημείωμα του Γουντχάουζ για την ελληνική έκδοση (γραμμένο τρεις δεκαετίες μετά από την πρώτη κυκλοφορία του έργου στα αγγλικά), τα οποία είναι αρκετά εύστοχα και δείχνουν ότι η αντίληψή του, με το συγκεκριμένο πρίσμα και τους δεδομένους περιορισμούς, είναι παρόλα αυτά πιο σφαιρική, αντικειμενική και βασικά επιστημονική, συγκριτικά με τα εύκολα, απλοϊκά σχήματα και τους μύθους με τους οποίους τρέφεται ένα κομμάτι της αποκαλούμενης ριζοσπαστικής αριστεράς

Θα ξεκινήσουμε με ένα απόσπασμα, που επιβεβαιώνει από την ιστορική πείρα κάτι που δύσκολα γίνεται αποδεκτό, ως κοινή βάση συζήτησης: ότι δηλαδή στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα υπήρχε διαπάλη, σύγκρουση διαφορετικών απόψεων, πρωτόβουλο πνεύμα από τα διάφορα εθνικά τμήματα της Κομιντέρν. Το απλοϊκό σχήμα με το Στάλιν να κινεί τα νήματα σαν οργανοπαίκτης και τα ΚΚ να περιορίζονται στο ρόλο της μαριονέτας, μπορεί να είναι εξαιρετικά δημοφιλές, αλλά δεν αντέχει σε σοβαρή κριτική.

Σε μερικές υποθέσεις, οι εσφαλμένες υποθέσεις συνεπάγονται πραγματικά λάθη στην εκτίμηση της περιόδου που καλύπτει το Μήλο της Έριδος. Το βιβλίο δόθηκε στη δημοσιότητα λίγες βδομάδες πριν από τη διαφωνία Τίτο και Στάλιν, που εκδηλώθηκε δημόσια στα μέσα του 1948. Το ενδεχόμενο αυτό δε μου είχε καθόλου περάσει από το μυαλό. Πίστευα ότι το κομμουνιστικό μπλοκ ήταν τόσο συμπαγές, όσο παρουσιαζόταν πως είναι. Αναδρομικά είναι φανερό ότι η διάσταση ανάμεσα στα κομμουνιστικά κόμματα των Βαλκανικών χωρών, καθώς κι ανάμεσα σ' αυτά και τη σοβιετική κυβέρνηση ήταν ήδη πραγματικότητα από τότε. Αναδρομικά επίσης, καθαρότερα φαίνεται και η διάσπαση μεταξύ του Ελληνικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΕ) και του Εθνικοαπελευθερωτικού Μετώπου (ΕΑΜ).

Στο βιβλίο του βέβαια, ο Γουντχάουζ παρουσιάζει τους κομμουνιστές να ελέγχουν απόλυτα το ΕΑΜ και τις υπόλοιπες μετωπικές συσπειρώσεις, αλλά ας αναγνωρίσουμε τουλάχιστον την εντιμότητά του να παραδεχτεί το λάθος του. Σπεύδει πάντως να δηλώσει ότι η διάσταση αυτή πιθανόν να μπορούσε να γίνει αντιληπτή, αλλά "οι κομμουνιστές είναι πολύ επιδέξιοι στο να κρύβουν τα μυστικά τους".

Στη συνέχεια, ο Γουντχάουζ αναφέρεται ειδικά στο μύθο ότι ο εμφύλιος έγινε κατά παραγγελία του Στάλιν και των σοβιετικών, που επιδίωκαν να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα. Είναι πολύ πιθανό να επιδιώκει βέβαια κάποιου είδους συμψηφισμό και διαγραφή των ευθυνών των Άγγλων για το ματοκύλισμα του ελληνικού λαού, αλλά ακόμα κι αν το δεχτούμε αυτό, βλέπει πολύ πιο σφαιρικά και επιστημονικά τα γεγονότα από πολλές εύκολες, αφοριστικές απόψεις του συρμού, που βρίσκουν συχνά "αριστερή, ιδεολογική κάλυψη".

Από την άλλη μεριά, υποστηρίζεται ότι η υποτροπή της σύγκρουσης, με τον "τρίτο γύρο" του 1946, οφείλεται σε εσκεμμένη πρωτοβουλία του Στάλιν.  (...) Εντούτοις, τα πραγματικά γεγονότα, στο θέμα αυτό, αποδείχνουν ότι ο Στάλιν όχι μονάχα δεν επεδίωξε την ανταρσία στην Ελλάδα εκείνη την εποχή, αλλά την αποδοκίμαζε κιόλας (Κούσουλας, Revolution and Defeat). 

Ο πειρασμός να πιστέψει κανείς τέτοιους μύθους είναι μεγάλος. Εξηγούν ικανοποιητικά όλα τα φαινόμενα και το μόνο τους μειονέκτημα είναι πως δεν ταιριάζουν με τα πραγματικά γεγονότα που ήρθαν στο φως τριάντα χρόνια αργότερα. Συγκρινόμενα με τη λογική απλότητα αυτών των θεωριών, τα γεγονότα είναι αφάνταστα πιο περίπλοκα. Δεν υπάρχει πειστική απάντηση λογουχάρη για τα δυο βασικά αινίγματα του 1944: αν το ΚΚΕ σκόπευε να καταλάβει δυναμικά την εξουσία, γιατί δεν το αποφάσισε την πιο κατάλληλη στιγμή, όταν αποχωρούσαν οι Γερμανοί; Και αν δεν ήταν αυτός ο αρχικός του σκοπός, τι το έκαμε να αλλάξει γνώμη και να το αποφασίσει στην πιο ακατάλληλη στιγμή, το Δεκέμβρη του 1944; Είναι εύκολο τώρα να πούμε με κάποια βεβαιότητα ότι οι απαντήσεις σε αυτά τα ερωτήματα δε βρίσκονται στις συνωμοσίες του Τσώρτσιλ ή του Στάλιν. Το πιο πιθανό είναι πως βρίσκονται στη σύγχυση, την αναποφασιστικότητα, τις παρεξηγήσεις και τις διχασμένες γνώμες όλων των πλευρών. Αναγνωρίζω ωστόσο ότι αυτή η μη ευφάνταστη εκδοχή δεν μπορεί να εκτοπίσει κανέναν από τους δημοφιλείς μύθους.

Η υπογράμμιση στο παραπάνω απόσπασμα είναι δική μου.

Αξίζει τέλος να παραθέσουμε ένα ακόμα απόσπασμα αυτής της εισαγωγής για το Ζέρβα, τον οποίο υπερασπίζεται με πάθος στο βιβλίο του ο Γουντχάουζ, αλλά αναγκάζεται να αναδιπλωθεί κάτω από το βάρος των ίδιων των γεγονότων και των στοιχείων που ήρθαν στην επιφάνεια.

Είναι πλέον φανερό, από τα έγγραφα της SOE, ότι ο Ζέρβας εκβιάστηκε ουσιαστικά για να βγει στο βουνό το 1942. Και είναι φανερό επίσης από τα γερμανικά έγγραφα ότι έκανε μυστική ανακωχή με τις δυνάμεις Κατοχής ανάμεσα στο Νοέμβρη του 1943 και τον Αύγουστο του 1944.

Σπεύδει να συμπληρώσει βέβαια ότι είναι σκληρό να τον κρίνουμε μεταθανάτια και να προσθέσει ότι "η πρώτη κατηγορία αντανακλά μάλλον τη δυσπιστία της SOE παρά του Ζέρβα", ενώ "η δεύτερη δε συνεπάγεται αναγκαία ότι οι Γερμανοί επωφελήθηκαν με οποιονδήποτε τρόπο από την ανακωχή". Το πώς και το γιατί για αυτό το τελευταίο, ομολογώ πως δύσκολα το καταλαβαίνει κανείς και δεν μας το εξηγεί παραπέρα κι ο Γουντχάουζ. Αυτή η τοποθέτηση όμως αναιρεί μεγάλο κομμάτι της ανάλυσης που ακολουθεί στο βιβλίο του για τον υψηλό προστατευόμενό του.

Το πρώτο κεφάλαιο του βιβλίου αρχίζει με μια ρήση του Α. Χέρμπερτ

Όταν ακούω να λένε ότι ο Έλληνας πολιτικός κ. Πόπουλος βρίσκεται λίγο προς τα αριστερά του κ. Σκοπόπουλου, δεν καταλαβαίνω τι εννοούν. Δεν καταλαβαίνω τουλάχιστον περισσότερο απ' όσο θα καταλάβαινε κάποιος που ζει στο φεγγάρι.

Η οποία έχει πολύ ζουμί. αλλά ας την κρατήσουμε κάβα για κάποια επόμενη ανάρτηση.

Ιστορική χρεοκοπία

Την Κυριακή έγιναν δύο εκλογικές αναμετρήσεις, σε Αυστρία και Κύπρο, που είχαν τη δική τους σημασία.

Στη γενέτειρα του Χίτλερ, οι νεοναζί έχασαν την ανάληψη της διακυβέρνησης για μερικές χιλιάδες ψήφους, με τους αυστριακούς μετανάστες (κατά μια παράδοξη ιστορική ειρωνεία) να αντιστρέφουν τα δεδομένα, το προβάδισμα των νεοναζί και το τελικό αποτέλεσμα. Έτσι, η "δημοκρατική Ευρώπη" ανάσανε ανακουφισμένη για τα προσχήματα που σώθηκαν και τον επελαύνοντα φασισμό, που θα συνεχίσει να λειτουργεί συγκαλυμμένα (και πιο αποτελεσματικά). Όπως έκανε φέτος, πχ κατά την προσφυγική κρίση, με το κλείσιμο των συνόρων, για να μη συνωστισθούν πρόσφυγες σε αυστριακό έδαφος κι αναγκαστούν να τους κλείσουν σε τίποτα στρατόπεδα συγκέντρωσης, για να τους βγει το όνομα. Έχουν και δημοκρατικές ευαισθησίες. (Έχω και τις πεποιθήσεις μου, μα στο τέλος θα στις βρέξω, που τραγουδούσε κι ο Άσιμος).

Η εξέλιξη των αυστριακών πραγμάτων είναι πολύ διδακτική για το πώς η υιοθέτηση ναζιστικών θέσεων κι ο αντίστοιχος καθορισμός της πολιτικής ατζέντας όχι μόνο δεν αφαιρούν το ζωτικό χώρο (Lebensraum) για την ανάπτυξη του φασισμού, αλλά λειτουργούν σαν λαγός που μετακινεί όλη την πολιτική σκηνή σε τέτοια κατεύθυνση, καθιστώντας τον κυρίαρχη δύναμη (ακόμα και πριν ή χωρίς την τυπική επικράτησή του). Το ενδιαφέρον που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι εδώ δεν πρόκειται για μια συγγενή ιδεολογικά, ακροδεξιά κυβέρνηση, τύπου Σαμαρά, που ακολουθεί πολιτική κατευνασμού απέναντί τους και τους χαϊδεύει τα αυτιά, αλλά για κεντρώες δυνάμεις (πράσινοι, σοσιαλδημοκράτες, κτλ) με το ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα.

Η άνοδος της ακροδεξιάς, που εξασφαλίζει μάλιστα για πρώτη φορά κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, είναι ένα απ' τα κύρια χαρακτηριστικά και των κυπριακών εκλογών (μια κριτική προσέγγιση του εκεί αποτελέσματος μπορείτε να διαβάσετε στο κείμενο της Agkarra). Η δεξιά κυβέρνηση του ΔΗΣΥ έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει, γιατί είναι η πρώτη ευρωπαϊκή κυβέρνηση που κλήθηκε να εφαρμόσει ένα σκληρό, αντιλαϊκό πρόγραμμα (μνημόνιο) και δεν καταποντίστηκε εκλογικά, ούτε έχασε την πρώτη θέση. Μια εξέλιξη που οφείλεται προφανώς και στην αμήχανη αντιπολίτευση του ΑΚΕΛ, το οποίο επικέντρωσε την προεκλογική του εκστρατεία στο κομμάτι της διαφθοράς και της σκανδαλολογίας, και την επακόλουθη δυσκολία του κόσμου να εντοπίσει κάποια ουσιαστική διαφοροποίηση μεταξύ των δύο βασικών διεκδικητών ή ένα πρακτικό αντίκρισμα στην ψήφο του.

Αυτή η παράμετρος εξηγεί τόσο την αυξημένη αποχή, που (κινείται σε ευθεία αναλογία με την εντεινόμενη απογοήτευση και) προβληματίζει τα αστικά επιτελεία, όσο και τη μεγάλη διασπορά δυνάμεων, από την οποία προέκυψε οκτακομματική βουλή. Ακριβώς όπως και στην Ελλάδα, με το σύστημα-βεντάλια, που άνοιξε, για να ξανακλείσει σύντομα και να επιστρέψουμε στο γνώριμο διπολικό σκηνικό, αναδιαταγμένο κι ανασυγκροτημένο.

Η βάση στην οποία αναπτύσσονται κι εδραιώνονται ωστόσο όλα τα παραπάνω, ο καταλύτης για να ξεδιπλωθούν και να επικρατήσουν, είναι η ιστορική χρεοκοπία της εκεί αριστεράς (χρησιμοποιώ τον όρο συμβατικά, για να συμπεριλάβει το αρκετά ευρύ φάσμα που θα μας απασχολήσει) και των συγκεκριμένων εκδοχών της-πολιτικών λογικών, που δοκιμάστηκαν. Κι αν η ιστορική χρεοκοπία του αυστρομαρξισμού (που αναλύεται πολύ εύστοχα στο βιβλίο του Ντατ "Φασισμός και Κοινωνική Επανάσταση") είναι παλιά και γνωστή, από τη δεκαετία του 30', και τα αδιέξοδα της σοσιαλδημοκρατικής μετεξέλιξής του δεν αποτελούν αυστριακή ιδιαιτερότητα, το στρατηγικό αδιέξοδο κι η χρεοκοπία του αριστερού κυβερνητισμού του ΑΚΕΛ είναι νωπό δίδαγμα, που θυμίζει σε πάρα πολλά την περιπέτεια της ΠΦΑ στα καθ' ημάς.

Άλλο ζήτημα βέβαια ποιοι θέλουν να λάβουν υπόψη τους αυτά τα διδάγματα. Και με αυτό δεν εννοώ μόνο όσους φαντασιώνονται πως ζουν σε μια Ευρώπη που αλλάζει (από μέσα, με εκλογές) και μαζί της αλλάζουν οι συσχετισμοί. Αλλά και σε όσους στήνουν νοερά έναν πόλεμο χαρακωμάτων, με την αστική εξουσία, τα οποία πιστεύουν πως καταλαμβάνονται σταδιακά και με διάφορους κρίκους (πχ τον κυβερνητικό). Εκτός πια κι αν θεωρεί κάποιος ότι τα όρια αυτών των κυβερνήσεων δεν ήταν αντικειμενικά, αλλά ζήτημα υποκειμενικών προθέσεων...

Love will tear us apart

Αγάπη μόνο. Και ΠαΣοΚ, της εποχής μας (και του μέλλοντός μας). Κι αριστερή ενότητα. Όχι η ΑΡΕΝ που ενώθηκε εις σάρκα μία με τα/την ΕΑΑΚ στα πανεπιστήμια κι έλειπαν από την απεργία, γιατί ήταν στο ταξίδι του μέλιτος (όπως γράφει εύστοχα ο Οδηγητής). Αλλά το ίδιο ακριβώς σε πιο μεγάλη κλίμακα και στο γενικό, πολιτικό κάδρο. (Κι ύστερα σου λέει, δε θα υπακούσω, και πως η νεολαία είναι εξ ορισμού ανήσυχη κι ανυπότακτη. Να είχαμε να λέγαμε...).

Το γνωστό μας αριστεροχώρι. Που αφού πρώτα ψήθηκε κι ατσαλώθηκε σε κορυφαίες κινηματικές μάχες (ο εξεγερμένος Δεκέμβρης του 08' κι ο αγανακτισμένος Μαϊούνης των πλατειών, που ήταν ο πρόδρομος της επανάστασης, με τον ίδιο τρόπο που το επαναστατικό 1905 κι η ματωμένη Κυριακή προετοίμασαν τον κόκκινο Οκτώβρη και το 1917), κατέκτησε την πολιτική εξουσία στις εκλογές και πρόλαβε να ζήσει τη δική του προδομένη επανάσταση, ένα προδομένο τίποτα, αυτοί ξανά στο τίποτα, στο γενικά εμείς. Αλλά δεν πειράζει, γιατί η αγάπη, το ΠαΣοΚ (όπως κι αν λέγεται, απ' όπου και αν προέρχεται) κι η αριστερή ενότητα θα μας ξεσκίσουν ξανά.

Το αριστεροχώρι κι η (πολλοστή) εκκωφαντική του απουσία. Σαν τους Απόντες του Γραμματικού, που λακίζουν ένας-ένας με τον τρόπο του, τους σημαδεύει το τραγούδι των Joy Division κι η διάλυση της παρέας, καθώς προδίδουν τον εαυτό τους, ή πέφτουν σε αξεδιάλυτα αδιέξοδα, μένοντας πιστοί σε αυτόν. Και δυσκολεύονται να καταλάβουν πια τι σημαίνει δεξιά κι αριστερά. Ξέρουν μονάχα πως οι καλύτεροι δεν πιστεύουν σε τίποτα πια, κι οι χειρότεροι είναι διψασμένοι για νίκες.

Αλλά εντάξει μωρέ, γιατί να κατέβεις στο δρόμο στην τελική; Στο κάτω-κάτω της γραφής, ούτε πίνω, ούτε καπνίζω, ούτε με τον καφέ έχω καλή σχέση. Τι έχω να φοβηθώ δηλ;
Γι' αυτό σου λέω, αγάπη μόνο. Ας πετάξουμε και λίγο Φλωράκη, λόγω της ημέρας, σαν τον Δραμινό Συριζαίο, με το μπλουζάκι των Joy Division, γιατί κατά βάθος είμαστε αριστεροί κι αντιφασίστες, με ευαισθησίες. Και τα άλλα που λένε για νεοφιλελεύθερη μετάλλαξη, είναι ασήμαντα. Μήπως κι οι Joy Division δεν άλλαξαν για να γίνουν New Order και όργανα της νέας τάξης πραγμάτων;

Καληνύχτα λοιπόν αριστεροχώρι. Καληνύχτα Παρασκευούλα. Κι άνοιξε του κουτιού τα παραμύθια, να (να-νου, να-νου) νανουριστείς με πρόσφατα περασμένα μεγαλεία, που επινόησες σαν καταφύγιο, για τέτοιες δύσκολες στιγμές. Μείνε να κοιτάς το Λαφαζάνη να δρα με όρους κοινωνίας θεάματος, σαν τα ανήλικα παιδιά του λυκείου, με την κρίση ταυτότητας, που ψάχνουν να τη βρουν φωνάζοντας, ξεσπώντας, προσπαθώντας να τραβήξουν την προσοχή των άλλων, για να δηλώσουν "παρών", για να αποδείξουν στους εαυτούς τους ότι υπάρχουν, γράφοντας το όνομά τους στο θρανίο, σε έναν τοίχο με σπρέι, ή στο περιστύλιο της βουλής με ένα πανό.

Τι άλλο μας έμεινε από αυτό το διήμερο;
Η αφωνία των Συριζαίων, που είναι πολιτικά παχύδερμα και τα ψηφίζουν όλα αμάσητα. Κι όπως λέει ο γγ είναι άπαιχτοι, θεομπαίχτες, ακόμα και όταν (υποτίθεται πως) διαφοροποιούνται με κάτι γελοίες ανακοινώσεις, που δε λένε απολύτως τίποτα, εν είδει αυτοκριτικής έστω. Κι η υποκρισία των ΜΜΕ, που αγανακτούν με το δημοκρατικό συγκεντρωτισμό του ΚΚΕ, που καταπατά βάναυσα (υποτίθεται) την προσωπική άποψη του καθενός. Αλλά τρώνε αμάσητα κι ως απόλυτα φυσικές τις διαγραφές των βουλευτών που παρεκκλίνουν από τη γενική γραμμή και τολμούν να εκφέρουν διαφορετική γνώμη, ή την αξίωση της κυβέρνησης να παραιτηθούν, για να μην εμποδίσουν το έργο της.

Η ατάκα του γγ για τη Γιουροβίζιον και οι κλισέ, παγερές κι ανέμπνευστες λεζάντες (memes) για το ΚΚΕ και τον ευρωμονόδρομο, που κυκλοφόρησαν. Κι ύστερα σου λέει ότι οι Κουκουέδες δεν έχουν χιούμορ.
Κι η ειλικρινής απορία της Αλέκας προς τους υπουργούς της κυβέρνησης, που έχουν γράψει κάποια σοβαρά έργα, με επιστημονικές αξιώσεις, όσο και να διαφωνεί κανείς με την προσέγγισή τους. Πώς μπορούν λοιπόν να γίνονται ρεζίλι και να λένε τέτοιες ανοησίες περί ανάπτυξης; Δηλ τα πιστεύουν οι ίδιοι αυτά που λένε;

Και το κλασικό ερώτημα: τι μέλλει γενέσθαι. Γιατί η διασκέδαση με το αριστεροχώρι, είναι για να περνάει ο καιρός ευχάριστα. Αλλά αν ήταν έτσι, μπορούσαμε να παίζουμε απλά και με τις τάπες των βαρελιών.

Πολωνία – τα αντικομμουνιστικά

Στην Πολωνία, ο πρόεδρος Αντρέι Ντούντα (καμία σχέση με τον μπασκετικό σοφό) αποφάσισε να απαγορεύσει κάθε δημόσια αναφορά στον κομμουνισμό, που στοιχειώνει την αστική τάξη ως έννοια και ως ιστορική μνήμη, και να δώσει προθεσμία ενός χρόνου στις τοπικές αρχές, για να γκρεμίσουν ή να μετονομάσουν μνημεία, οδούς κι ό,τι άλλο έχει μείνει να θυμίζει τη σοσιαλιστική εποχή και τον «ολοκληρωτισμό». Το οποίο μπαίνει για ξεκάρφωμα, αλλά μόνο ο κομμουνισμός αναφέρεται σαφώς, που είναι και το βασικό που τους ενδιαφέρει άλλωστε. Και όσοι τον πολέμησαν στο πλευρό των ναζί (τυχαίο παράδειγμα), μπορούν να βαφτιστούν «μαχητές της ελευθερίας», και να έχουν την υστεροφημία τους και τα μνημεία τους ήσυχα. Η μάχη ενάντια στον «κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό» δεν μπορεί να νοείται ολοκληρωτική για τους αστούς, με τον ίδιο τρόπο που για εμάς ο πραγματικός ουμανισμός προϋποθέτει την πάλη ενάντια στους εχθρούς της ανθρωπότητας.

Φαντάσου τώρα να ψηφιζόταν και εδώ ένας παρόμοιος νόμος. Εμάς θα μας έθεταν εκτός νόμου από την πρώτη μέρα (με ένα νόμο, σε ένα άρθρο), ενώ κάποιοι άλλοι ντούροι επαναστάτες ούτε το όνομά τους δε θα ήταν υποχρεωμένοι να αλλάξουν. Ενώ κάποιοι εξ αυτών θα έκαναν ευχαρίστως δημόσιες αποκηρύξεις του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε, γιατί δυσφήμησε τον πραγματικό κομμουνισμό και το ιδεώδες που περιέγραψε ο Μαρξ.

Φαντάσου επίσης, τελείως αντιδιαλεκτικά, να ήταν τελείως αντεστραμμένοι οι ιστορικοί ρόλοι στην Πολωνία, πχ με ένα ναζιστικό καθεστώς, πόσο διαφορετικά θα ήταν τα σταθμά και η αντιμετώπιση του παρελθόντος. Μπορεί να βρισκόταν πχ ένας Πολωνός Χατζηνικολάου να πει ότι δε φοβάται τη δημόσια αντιπαράθεση με τους ναζί και ότι δεν τους δίνει βήμα για να τους διαφημίσει, αλλά για να τους αποδομήσει και να τους απομυθοποιήσει, αφαιρώντας τους τη γοητεία του απαγορευμένου. Και να έβγαινε ένα πολωνικό φόρουμ ελεύθερης σκέψης, να οργανώσει έναν πρωτότυπο ιστορικό περίπατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, με το μενού που σερβιριζόταν στους κρατούμενους. Για το Βαλέσα πχ από την άλλη, δε θα γινόταν ποτέ κάτι αντίστοιχο, γιατί δε νομίζω να κακοπέρασε και να πείνασε ποτέ στη σοσιαλιστική Πολωνία.

Χώρια η προπαγάνδα των ΜΜΕ για τις απεργίες της αντίστοιχης Αλληλεγγύης που παραλύουν το κράτος και την οικονομία. Κι η πλάκα είναι πως στην περίπτωση μιας σοσιαλιστικής οικονομίας, με κοινωνική, λαϊκή ιδιοκτησία, αυτό έχει κυριολεκτική ισχύ. Δεν καταλαβαίνω όμως τι μπορεί να εννοεί ο ποιητής στο στίχο «οι απεργοί παραλύουν το κράτος», σε μια «ελεύθερη», ιδιωτική οικονομία.

Στην πραγματική ζωή πάλι, μπορεί να βρεθεί κάποιος να αναλύσει το ιστορικό υπόβαθρο και να μας εξηγήσει ότι οι Πολωνοί στην πραγματικότητα δε μισούν τον κομμουνισμό ή τους σοβιετικούς, αλλά διαχρονικά τους Ρώσους, γενικά και αόριστα, και θέλουν να καταστρέψουν οτιδήποτε τους θυμίζει το πέρασμά τους απ’ την πατρίδα τους. Μπορεί επίσης του χρόνου στην Ουκρανία, στο διαγωνισμό της Γιουροβίζιον, να ζήσουμε ένα θρίαμβο για τους Πολωνούς που δε νίκησαν το 14’, όταν παρουσίασαν κάτι στα όρια του σοφτ-πορνό, αλλά θα έχουν τη νίκη στο τσεπάκι, εάν στείλουν ένα μοιρολόι για το Κατίν και τη σφαγή των αξιωματικών τους, με την ιστορική εκδοχή του Γκέμπελς. Η Ρωσία θα έχει πραγματικές ελπίδες μόνο αν στείλει ένα αντίστοιχο μοιρολόι για το δράμα και το πισωγύρισμα του 17’, που την κράτησε τόσες δεκαετίες απομονωμένη από το πανηγύρι της καπιταλιστική προόδου.

Στην πραγματική ζωή επίσης, περιμένω από στιγμή σε στιγμή μια αυστηρή νότα διαμαρτυρίας από το ελληνικό υπουργείο εξωτερικών. Δεν είναι μόνο ότι έχουμε μια αριστερή κυβέρνηση, η οποία δεν ανέχεται τον αντικομμουνισμό κι αντιδρά άμεσα σε οποιοδήποτε κρούσμα πέσει στην αντίληψή της. Είναι κι ο αριστερός ΥπΕξ που έχουμε, που είχε γράψει πριν από τρεισήμισι δεκαετίες κι ένα βιβλίο για τα πραγματικά γεγονότα στην Πολωνία, και χαρακτηρίζεται από συνέπεια κι αμετακίνητη στάση ως προς τις αρχές του.

Στην πραγματική ζωή πάντα, το επόμενο βήμα της δημοκρατικής ΕΕ που ολοκληρώνεται πολιτικά κι οικονομικά με θαυμαστό, αντιολοκληρωτικό τρόπο, μπορεί να είναι ο λιθοβολισμός κι η δημόσια καύση κομμουνιστών και λοιπών αντιφρονούντων, που παραμένουν προσκολλημένοι στο παρελθόν.

Ενώ σε ένα μέσο της ελεύθερης, πολυφωνικής ενημέρωσης (όχι όπως στον κομμουνισμό, όπου όλα τα έσκιαζε η φοβέρα της λογοκρισίας και της κρατικής προπαγάνδας), η Πολωνία αναφέρθηκε (για να το διορθώσουν εκ των υστέρων και να μη φαίνεται πια) ως μέλος της ΕΣΣΔ! Μιλάμε, γκαραντί κι εξακριβωμένο… Αντίο ζωή.

Ο Ρεντ-Φλάι λέει ότι δεν είναι μακριά η μέρα που θα ανακαλύψουμε ότι οι ειδησειογραφικές σελίδες του διαδικτύου δε λειτουργούν με συντάκτες, αρθρογράφους, λαντζιέρηδες έστω (με μισθό ή χωρίς, μικρή σημασία έχει), αλλά με λογισμικά «αντιγραφής-επικόλλησης» που αναπαράγουν οτιδήποτε και δεν έχουν κριτική ικανότητα να το ελέγξουν. Εγώ πάλι βλέπω ότι η πραγματικότητα ξεπερνάει κάθε επιστημονική φαντασία και αρχίζει να μοιάζει με δυστοπία, όπου τα ρομπότ αρχίζουν να φοβούνται ότι θα αντικατασταθούν σύντομα από ανθρώπους χωρίς κριτική ικανότητα, που θα τα καταστήσουν περιττά και αναχρονιστικά, ενώ θα εξυμνούν την ελεύθερη έκφραση κι ενημέρωση, τη δημοκρατική πολυφωνία των ΜΜΕ, και την εποχή της πληροφόρησης και της κοινωνίας της γνώσης.

Η αλήθεια είναι πως στις μέρες μας ο αστικός, μεταμοντέρνος μεσαίωνας έχει απλώς μεγαλύτερες, υπερσύγχρονες δυνατότητες να επιβάλει το σκοταδισμό του. Κι αν πολλές φορές βάζει το μεσαίωνα στο στόχαστρο της κριτικής του (με μονόπλευρες και στρεβλωτικές προσεγγίσεις), είναι γιατί μόνο αυτή η σύγκριση του εξασφαλίζει τεκμήρια προοδευτικότητας. Στην πραγματικότητα όμως, έχει προ πολλού εξαντλήσει τον όποιο θετικό ρόλο μπορούσε να παίξει ιστορικά στο κοινωνικό προτσές και δεν έχει κανένα κώλυμα να υιοθετήσει τις πιο καθυστερημένες κι αναχρονιστικές μεθόδους επιβολής (όπως έκανε πχ με τον φονταμενταλισμό και τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν) που πηγαίνουν πίσω κι από τον αστικό διαφωτισμό του 18ου αιώνα.

Αντί επιλόγου, αξίζει να σταθούμε στην ετυμολογική προέλευση του γνωστού μας ρομπότ, από το ρώσικο ρήμα «εργάζομαι» (ραμπότατς), και την κοινή του ρίζα με διάφορους γνωστούς μας όρους από την ιστορία του ΣΔΕΚΡ και του ρώσικου επαναστατικού κινήματος (πχ Ραμπότσεγιε Ντιέλο, κοκ). Το πρόβλημα ασφαλώς δεν είναι ότι οι μηχανές αντικαθιστούν τον άνθρωπο, όπως νόμιζαν οι Λουδίτες, αλλά ο τρόπος με τον οποίο χρησιμοποιούνται στον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής, για να τον πετάξουν στον κάδο της ανεργίας και του «πλεονάζοντος» εργατικού δυναμικού. Σε αυτά τα πλαίσια, επίσης, η μηχανή δεν απαλλάσσει τον άνθρωπο απ’ τον καταναγκαστικό χαρακτήρα της εργασίας, και το απεχθές, κοπιαστικό κομμάτι της, αλλά τον υποτάσσει και τον καθιστά γρανάζι της, με τον πολύ γλαφυρό τρόπο που το έδειξε στους «μοντέρνους καιρούς» ο Τσάρλι Τσάπλιν.

Μόνο σε μια κοινωνία με κοινωνική ιδιοκτησία και κεντρικό σχεδιασμό, ο άνθρωπος θα υποτάξει τις μηχανές για να υπηρετούν τις ανάγκες του και να μειώνουν τον απαιτούμενο χρόνο παραγωγής των αγαθών, συνεπώς και το μέσο εργάσιμο χρόνο. Ως τότε, το πρόβλημα δε θα είναι οι μηχανές, αλλά οι ιδιοκτήτες τους. Δεν κινδυνεύουμε να αποκτήσουν τα ρομπότ  συνείδηση κι ανθρώπινη υπόσταση, αλλά να γίνουν οι άνθρωποι σαν ρομπότ, αλλοτριωμένοι, χωρίς καμία δημιουργική συμμετοχή στην παραγωγή, και υποταγμένοι στα αφεντικά που μεταχειρίζονται την εργατική τους δύναμη. Και δε θα πάψουν να το κάνουν, γιατί αυτή είναι η μόνη πηγή υπεραξίας και πλούτου.

Δεν υπάρχουν άνεργοι σου λέω

Είμαστε σκλάβοι κι αν χρειαστεί, θα παλέψουμε για τη σκλαβιά μας...

Αυτή τη θρυλική ατάκα του Αστερίξ από τις "δάφνες του Καίσαρα" (κι οι μελλοθάνατοι σε χαιρετούν), θυμίζει η κατάσταση πολλών ανέργων που σπουδάζουν στα δημόσια ΙΕΚ, μήπως και μπορέσουν να ανοίξουν κάποια χαραμάδα προοπτικής στο σκλαβοπάζαρο που λέγεται αγορά εργασίας. Και σα να μην τους έφτανε η ανεργία κι όσα μύρια κακά έπονται αυτής, πρέπει τώρα να πολεμήσουν για να τους αναγνωριστεί η ιδιότητα του ανέργου και ο χρόνος της ανεργίας τους.

Τι θεωρούνται αυτή τη στιγμή; Έλα ντε. Εργαζόμενοι δεν είναι, άνεργοι (υποτίθεται) ούτε, τα δικαιώματα της σπουδαστικής ιδιότητας (πάσο, δωρεάν συγγράμματα, κτλ) δεν τα έχουν... Οπότε για την Πολιτεία θεωρούνται μάλλον άεργοι κι αργόσχολοι, που κάνουν το χόμπι τους. Αλλά παραμένει η κρίση ταυτότητας, με τα υπαρξιακά ερωτήματα: "ποιος είμαι;", "τι είμαι;", ενώ το βάθος ηχεί η φωνή του Κορκολή, με τη γνωστή... προστυχιά (αν και ο μόνος πρόστυχος στην όλη υπόθεση ήταν ο Ζούγκλας).

Το ωραίο της υπόθεσης είναι πως για τον ΟΑΕΔ μπορεί κανείς να είναι παράλληλα σπουδαστής και εργαζόμενος, αλλά αν χάσει στο ενδιάμεσο τη δουλειά του ή σταματήσει η σύμβασή του, δεν μπορεί να θεωρηθεί άνεργος και να έχει κάρτα ανεργίας! Έτσι ο οργανισμός διαγράφει μαζικά σπουδαστές από τα μητρώα του, ως μαθητευόμενους (!) -λες και κάνουν κάποια μαθητεία, για την οποία πληρώνονται, πάνω στη δουλειά (που δεν έχουν)- με ένα νόμο του 85' που προϋπήρχε της ίδρυσης των ΙΕΚ!

Το νομικό κομμάτι δεν έχει ίσως τόση σημασία (μια κουβέντα είναι αυτό βέβαια, αν το λέμε μεταξύ μας, αλλά βουνό ολόκληρο, αν πρέπει να το εξηγήσεις σε κάποιον τρίτο, αμύητο, που χάνει συνήθως το πολιτικό δάσος πίσω από τις νομικές λεπτομέρειες). Έχει όμως μια σημασία ότι ο ΟΑΕΔ βγάζει αυθαίρετες ερμηνείες κατά το δοκούν κι αγνοεί προκλητικά διατάξεις του ισχύοντος πλαισίου, όπως έναν ευρωπαϊκό κανονισμό που αναφέρει σαφώς ότι άνεργος θεωρείται, όποιος είναι διαθέσιμος για εργασία. Κάτι που είναι αυτονόητο για όσους σπουδαστές παρακολουθούν μαθήματα κατά τις απογευματινές ώρες, για αυτόν ακριβώς το λόγο, και μπήκαν στα ΙΕΚ με κριτήριο (μεταξύ άλλων) την προϋπηρεσία τους στον εκάστοτε κλάδο, για να βελτιώσουν την επαγγελματική τους προοπτική.

Τι σημαίνει η απώλεια της κάρτας για αυτούς τους σπουδαστές;
Ότι πρακτικά εκμηδενίζονται οι πιθανότητές τους να βρουν δουλειά για λίγους μήνες, παράλληλα με το ΙΕΚ, σε κάποια σύμβαση, διαγωνισμό του ΑΣΕΠ, κοινωφελές πρόγραμμα του ΟΑΕΔ, κοκ, αφού δεν αναγνωρίζεται και προφανώς δε μοριοδοτείται ο χρόνος της ανεργίας τους. Όσοι λίγοι πρόλαβαν να βρουν κάποια θέση, προτού ανακληθεί η κάρτα τους, αντιμετωπίζουν τώρα τον κίνδυνο να απολυθούν και να βρεθούν ξεκρέμαστοι. Ενώ οι άνεργοι που δικαιούνταν κι έπαιρναν το τελευταίο διάστημα επίδομα ανεργίας ή άλλο αντίστοιχο βοήθημα, απειλούνται με χρεωστικά που τους ζητάνε πίσω όσα χρήματα πήραν!
Παράλληλα όσοι διαγράφονται από τα μητρώα του ΟΑΕΔ, χάνουν το δικαίωμα δωρεάν μετακίνησης στις συγκοινωνίες, τα κοινωνικά τιμολόγια των ΔΕΚΟ, μικρές φοροαπαλλαγές, κτλ.

Το πιο τραγικό στοιχείο της υπόθεσης δεν είναι όμως, τα απειροελάχιστα προνόμια που δικαιούνται οι άνεργοι, για να τους χρυσώσουν το χάπι, και ότι πρέπει να παλέψουν για να μην τα χάσουν και να κρατήσουν μια ελπίδα να πετύχουν σε ολιγόμηνες συμβάσεις που απλώς ανακατεύουν και μοιράζουν την τράπουλα της ανεργίας, σαν τον μουντζούρη. Ούτε καν ο κυνισμός του κράτους που αφήνει σαν σκουπίδια έξω από την παραγωγή χιλιάδες εργαζόμενους, ενάντια στην συνταγματική υποχρέωσή του να εξασφαλίσει το δικαίωμα της εργασίας. Αλλά η κανιβαλική λογική που καλλιεργείται για την αναδιανομή αυτών των ψίχουλων, ο θάνατός σου η ζωή μου (ή απλά να ψοφήσει -και- η κατσίκα του γείτονα), που στρέφει τον έναν άνεργο απέναντι στον άλλο, αντί να ενώσουν τις δυνάμεις τους και να εναντιωθούν στην πολιτική που δημιουργεί αυτήν την κατάσταση.

Μια λογική που εκφράστηκε χαρακτηριστικά στις ανώνυμες καταγγελίες για τους σπουδαστές κάποιων ειδικοτήτων, που διατηρούσαν κάρτα ανεργίας (από σύγχρονους χαφιέδες που λειτουργούν ανταγωνιστικά ή απλώς εκδικητικά). Το ζήτημα φαίνεται να ξεκίνησε από τέτοιες καταγγελίες, πήρε όμως γρήγορα ευρύτερες διαστάσεις και γενικεύτηκε σε όλες τις ειδικότητες των ΙΕΚ, για να φανεί πως υπάρχει πιθανότατα κεντρική πολιτική κατεύθυνση.

Προφανώς η ΔΦΑ βρήκε μια χρυσή ευκαιρία να παρουσιάσει μείωση στα ποσοστά ανεργίας και να χτίσει πάνω στις πλάτες των διαγραμμένων σπουδαστών το δικό της σαξές στόρι. Κι έτσι προσθέτει άλλον έναν κρίκο στην αλυσίδα με τα αντεργατικά κατορθώματά της, που δεν τα προλαβαίνει κανείς τον τελευταίο καιρό (κι αδικούνται, γιατί περνάνε απαρατήρητα).

Μπορείτε να δείτε εδώ την κάλυψη του θέματος από το Ριζοσπάστη.
Και την αντίθετη σκοπιά από το χαφιέ της ενημέρωσης (όνομα και πράγμα).

Είμαστε ενωμένοι και... αποφασισμένοι

Ένα από τα παραλειπόμενα του πρόσφατου απεργιακού τριημέρου, είναι ότι ακούγοντας κάποια στιγμή στην πορεία παράλληλα ραδιόφωνο, για να δούμε τι γινόταν στη βουλή, μετέφερα στους διπλανούς τα σχόλια των δημοσιογράφων του Real, που εκθείαζαν εκείνη την ώρα το ΠΑΜΕ για τη μαζική του παρουσία και την καλή του οργάνωση. Για να πάρω πληρωμένη απάντηση από ένα σφο που σχολίασε λέγοντας πως το ΠΑΜΕ είναι βασικά σαν μια καλή έκθεση: έχει αρχή, μέση και τέλος.
Ένα το κρατούμενο προς αξιοποίηση και συνεχίζουμε παρακάτω.

Την ίδια ώρα, λίγο παραδίπλα μας ήταν μερικές δεκάδες ΕΠΑΜίτες κι ένα γραφικό πλακάτ τους που σύγκρινε το παρελθόν των πλατειών με το σήμερα, πέντε χρόνια μετά.

2011 - τότε ήμασταν αγανακτισμένοι
2016 - τώρα είμαστε αποφασισμένοι

Αυτό που έκανε ακόμα πιο αστείο το πλακάτ είναι ότι το τελευταίο ψηφίο από το 2016, το έξι από το 16' δηλ, είχε προστεθεί εκ των υστέρων σαν μπάλωμα, για να καλύψει το πρωτότυπο, δηλ το 5 απ' το 2015, αν δεν πήγαινε δηλ και πιο πίσω το πάτημα. Ήμασταν λοιπόν αποφασισμένοι και το 15' (τουλάχιστον) και το 16'. Και κάτι μου λέει πως είμαστε τόσο αποφασισμένοι, που θα μπει από πάνω και το 7 και το 8 (μη σου πω να αλλάξουν και τα πρώτα ψηφία). Κι αυτό συμπυκνώνει κατά τη γνώμη μου όλη την ιστορία των πλατειών και την εξέλιξή τους στο χρόνο, ως τις μέρες μας, που επιχείρησαν να μεταμφιεστούν σε ολονυχτίες (νουί ντεμπού).

Αν όμως το 11' κάποιοι αγανακτισμένοι πολίτες ήταν ανυποψίαστοι, το 16' κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί άγνοια για τα αγανακτισμένα κινήματα, τις πολύχρωμες επαναστάσεις και τα στοιχεία που πιστοποιούν το ρόλο τους. Αντιγράφω από ένα πρόσφατο σχετικό σχόλιο του

Ο αντίλογος λέει πως δεν πρέπει να περιμένουμε ένα κίνημα κατά παραγγελία των επιθυμιών μας, με καθαρά και ώριμα χαρακτηριστικά, αλλά να παρεμβαίνουμε στο λαό και τις μαζικές του εκδηλώσεις, προσπαθώντας να αποδεχτούμε και να αλλάξουμε-μετασχηματίσουμε τις αντιφάσεις του. Εξάλλου, όπως είπε ο Βλαδίμηρος, όποιος περιμένει να δει μια επανάσταση σε καθαρή μορφή, δε θα ζήσει ποτέ μία. Ενώ αν τη φαντασιώνεσαι σε διάφορα επεισόδια, παίρνοντας πχ τις πλατείες ως κάποιου είδους πρόπλασμα των σοβιέτ, ζεις μία κάθε δυο-τρία χρόνια, κατά μέσο όρο.

Υπάρχει βέβαια μια ασήμαντη λεπτομέρεια. Για να πει κανείς ότι παρεμβαίνει στις αντιφάσεις ενός ζωντανού κινήματος, πρέπει:
α) να υπάρχει όντως κίνημα, κάτι που να κινείται και διεκδικεί, κι όχι μια απογευματινή μάζωξη-εκτόνωση, όπου κάποιοι ποζάρουν στις κάμερες, για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους. Αλλιώς, δε βλέπω με ποια κριτήρια θα μπορούσαμε να αποκλείσουμε και το "μένουμε Ευρώπη" από τον ορισμό του κινήματος. Κι έτσι μιλάμε για ένα βήμα πίσω κι απ' την αδιέξοδη λογική "το κίνημα είναι το παν, ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτα.
β) να υπάρχει σχέδιο οργανωμένης παρέμβασης σε αυτό το κίνημα, με συγκεκριμένους στόχους, που να υπάγεται σε έλεγχο από όσους το εφαρμόζουν, για να αναπροσαρμόζεται: εκεί πετύχαμε, σε αυτό πάσχουμε. Γιατί αν πιάνεσαι από το "αυθόρμητο", σαν την ουρά του χαρταετού, για να πετάξεις και να γκρεμιστείς μαζί του, απλώς βαυκαλίζεσαι ότι το επηρεάζεις και το (καθ)οδηγείς.
γ) να παρεμβαίνεις αυτοτελώς, ως κόμμα, πολιτική οργάνωση, συσπείρωση, συλλογικός φορέας, ως αυτό που είσαι τέλος πάντων κι όχι ως άθροισμα μεμονωμένων ατόμων που πήγαν σε ψυχοθεραπεία (καλή ώρα όπως εδώ) ή στους ανώνυμους αλκοολικούς: γεια σας, είμαι ο Άγγελος, και είμαι είκοσι χρόνια καθαρός από ΚΚΕ. Διαφορετικά, αντί να παρεμβαίνεις στις αντιφάσεις, καταλήγεις μάλλον να τις αποθεώνεις και να υποκλίνεσαι-προσαρμόζεσαι σε αυτές.

Το πρόβλημα δεν είναι (ότι απαξιώνουμε) το αυθόρμητο κι οτιδήποτε δεν ελέγχουμε εξ αρχής. Αλλά (να αποφύγουμε) ό,τι ελέγχει πλήρως ο ταξικός αντίπαλος και μας το πλασάρει σα δόλωμα, για να τσιμπήσουμε. Οι πλατείες ήταν η ελεγχόμενη αντίδραση-εκτόνωση ενός ανήσυχου λαϊκού παράγοντα, που ούτως ή άλλως θα ξεσπούσε με κάποιον τρόπο, αλλά το διακύβευμα ήταν με ποιον και πόσο βαθιά χαρακτηριστικά θα έπαιρνε.
Η συστηματική προβολή του "κινήματος" από τα ΜΜΕ (κι όχι μόνο τα απαξιωμένα ειδησεογραφικά δελτία, αλλά από κάθε χαζοχαρούμενη εκπομπή, χωρίς βαθύτερο λόγο ύπαρξης, που βαφτίζεται "ψυχαγωγική", η γιγάντωση της κυβερνητικής αριστεράς, ως επιστέγασμα της ρηχής, αντιμνημονιακής λογικής που καλλιεργούταν, ο εξαγνισμός και η "αντισυστημική, κινηματική" νομιμοποίηση των ελληνοσούπερμαν με τις μπέρτες και των φασιστών, η άλλη όψη του νομίσματος με την "αυθόρμητη κι αμεσοδημοκρατική" κάτω πλατεία που έβγαλε ως και διατάγματα για την κατάργηση των κομμάτων και του χρήματος... όλα μαζί τα παραπάνω, δεν ήταν τυχαία επεισόδια, που ανέκυψαν παρεμπιπτόντως, αλλά λογικά (αν όχι αναγκαία) αποτελέσματα του χαρακτήρα των πλατειών.
Κι από αυτήν την άποψη, μικρή σημασία έχουν οι υποκειμενικές προθέσεις κάποιων λίγων που δεν έδιναν τον τόνο κι οι ψευδαισθήσεις τους. αν όλα αυτά είχαν εξαρχής προβλεφτεί κι υποκινηθεί ή αν αξιοποιήθηκαν στην πορεία.

Πέντε χρόνια μετά, αυτό που άφησαν πίσω τους οι πλατείες, είναι η νοσταλγία μιας αυταπάτης, η εδραίωση της απογοήτευσης και μια θλιβερή εικόνα, σαν κι αυτή του Επαμίτη με το πλακάτ.

Όσο για το αρχικό κρατούμενο, οι πλατείες ήταν στην καλύτερη μια κακότεχνη μουτζούρα, που κάποιοι φαντάστηκαν κι είδαν με τα μάτια της ψυχής τους ως ζωγραφιά. Μια έκθεση χωρίς ειρμό, αρχή, μέση και τέλος (δηλ σκοπό), που ωστόσο συγκίνησε τις αρχές, το μέσο νοικοκυραίο κι είχε μάλλον προδιαγεγραμμένο τέλος.

Σα να μην έγιναν

Το κακό με τις φοιτητικές εκλογές είναι πως καταφέρνουν να μην παρουσιάζουν κανένα ουσιαστικό ενδιαφέρον, ακόμα και όταν έχουν φαινομενικά (ή προμηνύουν) εντυπωσιακές ανακατατάξεις. Ας το πιάσουμε ανά χώρο, ξεχωριστά.

Η ΔΑΠ είχε τη διάσπαση του Μορμόλη (για όσους έχουν σχετικές παιδικές αναμνήσεις: τώρα έχουμε δύο Μορμόληδες, τρεις Μορμόληδες...) ή μάλλον της γλιτσερής αμοιβάδας. Όπου στο τέλος, το μόνο που μένει είναι απλώς μια γλιτσερή αμοιβάδα περισσότερο (σε αντίθεση με την ατάκα στο ανέκδοτο: ένας ρηγάς λιγότερο). Οι οποίες αμοιβάδες παραλίγο (που λέει ο λόγος) να πετύχουν μάλιστα το 1-3 ή και το 1-2, όπως στη Φόρμουλα 1. Γιατί είχαν μεταξύ τους ανταγωνισμό, που στη δική μας διάλεκτο το λέμε άμιλλα, αλλά στη δική τους πραγματικότητα είναι ο θάνατός σου η ζωή μου, τομάρια που σφάζονται μεταξύ τους για αξιώματα. Κι έτσι, κατέβασαν ό,τι είχαν και δεν είχαν, για να ξεπεράσουν το βασικό τους ανταγωνιστή, δηλ τον άλλο τους εαυτό, που λέει και η Αλέξια. Οπότε, ναι μεν τα ποσοστά της επίσημης ΔΑΠ εμφανίζονται ψαλιδισμένα, αλλά στην πράξη, η δικέφαλη ΔΑΠ αθροιστικά (μαζί με τους παπαμιμίκους και την Οννεδ εσωτερικού) σαρώνει, αυξάνοντας τα ποσοστά της. Κάτι που βγαίνει αντικειμενικά, χωρίς τα μάστερ-σεφ μαγειρέματα, που είναι δεύτερη φύση για το δαπιταριό.

Παρεμπιπτόντως, είναι να απορεί κανείς πώς κάποια ΜΜΕ και δημοσιογράφοι δίνουν βάση στα αποτελέσματα που δίνει η ΔΑΠ, ενώ γνωρίζουν πχ τι γίνεται (αλλά δε λέγεται, όπως τους έμαθε ο εθνάρχης Τριανταφυλλίδης) στις εσωτερικές εκλογικές τους διαδικασίες, όπου βγαίνουν μαχαίρια και ψηφίζουν ακόμα και τα δέντρα (όπως τους έμαθε πάλι ο εθνάρχης Τριανταφυλλίδης).
Και γιατί να εμπιστευτούμε δηλ τα αποτελέσματα που δίνει το ΜΑΣ; Για πάρα πολλούς λόγους, αλλά και για τον εξής απλό, εμπειρικό κανόνα που λέει ότι τα αποτελέσματα που δίνει μια παράταξη, είναι αξιόπιστα, όταν η ίδια δίνει στον εαυτό της μικρότερα ποσοστά απ' ό,τι της δίνουν οι υπόλοιποι με τις αλχημείες και τις μαγειρικές συνταγές (για να φουσκώσουν τα δικά τους). Νόμος.

Αν το καλοσκεφτείς πάντως, σφε αναγνώστη, αυτό με τη ΔΑΠ, που διασπά τις δυνάμεις της, για να τις αυξήσει, προσφέροντας δαπίτικη πολυφωνία για όλα τα γούστα (αστικό κύρος, αλλά και λούμπεν μπράβοι να προστατεύουν την εξουσία) είναι σε μικρογραφία το στρατηγικό τέχνασμα του αστικού πολυκομματισμού-κοινοβουλευτισμού, που μας παρουσιάζει την ίδια ακριβώς πολιτική (μνημόνια, ΕΕ, καπιταλιστικός δρόμος ανάπτυξης) σε διάφορες συσκευασίες για να διαλέξουμε ποια θέλουμε. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι το παραμύθι της (αριστερής) ενότητας, που έχει και την παλιά Αρεν. Πρόκειται βασικά για την εκλογική ενοποίηση του αριστεροχωριού (που παραμένει όμως από δέκα χωριά χωριάτες) και την κορύφωση μιας διαδικασίας, που είχε ξεκινήσει από το Μαϊούνη με τα κοινά πλαίσια της εποχής.
Ναι αλλά δεν είναι τόσο απλό.

Υπάρχει ένα ολόκληρο διαλεκτικό δίπολο χαζοχαρούμενης ενότητας για την ενότητα - αγνού κι άδολου σεχταρισμού, που αποτυπώνεται σε μια σειρά αντιφατικές στιγμές του αριστερού χυλού στα πανεπιστήμια κι εκτός.
Η/τα Εαακ είναι ο κορμός που σφυρηλάτησε ουσιαστικά τη μετωπική συγκρότηση της Ανταρσυα -και τώρα πλέον το φλερτ με τη ΛαΕ του Λαφαζάνη, όπου κατέληξαν δύο ιδρυτικές συνιστώσες της (Αραν, Αρας). Την ίδια στιγμή βέβαια, κάθε χώρος κατεβαίνει κινηματικά κατά βούληση, σε όποια πορεία-συγκέντρωση θέλει, κρατώντας τις ενωτικές διαθέσεις του για την κάλπη. Ενώ πολλές φορές μπορεί να συναντήσει κανείς Ναρίτες να κράζει ανοιχτά τους Σεκίτες ή τους αλτουσεριανούς (ή και δικούς του ακόμα) κι αντίστροφα. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη ενότητα ζυμώθηκε επί χρόνια, σε άπειρα κοινά πλαίσια, που την καθιστούσαν σχεδόν φυσική συνέχεια. Σε αντίθεση με την κεντρική, πολιτική σκηνή, όπου οι αντίστοιχες οργανώσεις καταφέρνουν διαλεκτικά να κάνουν μια πολιτική εκλογικής ενότητας χωρίς αρχές, παρά τις στρατηγικές συμφωνίες που έχουν και τις αναμεταξύ τους ζυμώσεις.
Επ' αυτού όμως, περισσότερα σε άλλο κείμενο.

Αυτή η ενότητα πάντως, όχι μόνο δε διαμορφώνει απαραίτητα κάποια δυναμική, αλλά πολύ συχνά καταλήγει να μη συγκεντρώνει ούτε καν το άθροισμα των επιμέρους συνιστωσών της. Αν προσθέσει κανείς την/τα αμιγή Εαακ με τις προσμίξεις της/τους (και το Μπλόκο ξεχωριστά), θα βγάλει κάτι αισθητά μικρότερο από το περυσινό άθροισμα Εαακ και Αρεν, ακόμα κι αν πάρει κανείς τα απίθανα στοιχεία της νΚα*. Έτσι, ο αντικειμενικός εκλογικός στόχος της ενότητας, να χτυπήσουν τη δεύτερη θέση και την ΠΚΣ, αναβάλλεται για του χρόνου.

*της νΚα, που: α) έχει αφήσει καμιά εξηνταριά σχολές απέξω, αλλά όσο πάει το διορθώνει στην ενσωμάτωση, β) συγκρίνει μήλα με πορτοκάλια, αφού επιμένει να βάζει στο συγκριτικό πίνακα το περυσινό τελικό ποσοστό κάθε παράταξης κι όχι το αποτέλεσμά της στις ίδιες σχολές, για να γίνει ουσιαστική σύγκριση, οπότε γ) αν επισκεπτόσουν χτες βράδυ τη σελίδα της, θα πίστευες ότι παίζουν για την πρωτιά με τη ΔΑΠ (κι εμάς αουτσάιντερ).

Κατά τα άλλα. Οι μαύροι βγήκαν παγανιά στην Αθήνα, τραμπούκιζαν αδιακρίτως, ματαίωσαν τις εκλογές στο Πάντειο, χτύπησαν έναν Εαακίτη στη ΝΟΠΕ (κι έβγαλε μια πολύ σωστή ανακοίνωση η νΚα, αλλά το ζήτημα είναι τι συμπεράσματα θα βγάλουν στην πράξη για τα παιδιά). Ξεχνάνε βέβαια πως αν το να σαμποτάρεις τις εκλογές μπορούσε να αλλάξει τον κόσμο, θα ήταν παράνομο. Κι αυτοί πιθανότατα, θα ψήφιζαν...

Η Πασπ είναι το νεκροζώντανο ζόμπι, που -όπως κι η μήτρα του ΠαΣοΚ- αρνείται να πεθάνει (ιδίως στα ΤΕΙ) και σε μερικές σχολές μάλιστα, νεκρανασταίνει το μηχανισμό της.
Ενώ το Μπλόκο του Σύριζα (που σταματάει, υποτίθεται, τι ακριβώς; Μήπως στις επόμενες εκλογές να το ξανασκεφτούν και να κατέβουν ως Κόφτης;) κατάφερε να σπάσει κάθε προηγούμενο ρεκόρ γελοιότητας κι ανυπαρξίας για τα δεδομένα κυβερνητικής παράταξης, κι έμεινε κάτω από τη μονάδα, στην πρώτη του εμφάνιση.

Η αύξηση της αποχής ήταν σε κάθε περίπτωση θεαματική. Σίγουρα υπήρχαν αρκετές αντικειμενικές παράμετροι που την ερμηνεύουν (η ημερομηνία διεξαγωγής μέσα Μαΐου, λίγο πριν την εξεταστική και το καλοκαίρι, η μετακόμιση των εκλογών του Πολυτεχνείου στου Ζωγράφου, η στάση εργασίας στον ηλεκτρικό που εξυπηρετεί κάποιες περιοχές, τα μπάχαλα στο κέντρο της Αθήνας κι ο φόβος των Ιουδαίων, του Λαϊκού Μετώπου τους, του Ιουδαϊκού Λαϊκού Μετώπου, κοκ). Αλλά τίποτα δε φτάνει για να αναιρέσει την ουσία και το σοβαρό προβληματισμό που γεννάει η έκτασή της -όπως σημείωσε και ο Αμπατιέλος στη δήλωσή του. Ένα γενικό συμπέρασμα πάντως είναι πως αντί με τον καιρό να αντιμετωπίζονται τα όποια εκφυλιστικά φαινόμενα, αυτά εδραιώνονται κι αυξάνονται, καθιστώντας άκρως προβληματική τη λειτουργία του φοιτητικού κινήματος συνολικά και παρεμπιπτόντως και τις αρχαιρεσίες του.

Τα παραπάνω δίνουν το μέτρο για την αποτίμηση του αποτελέσματος της Πανσπουδαστικής. Έχουμε μια σχετική σταθεροποίηση και μικρή ανοδική τάση στα ποσοστά, παρά την πτώση σε απόλυτο αριθμό ψήφων. Καταγράφεται αξιοσημείωτη αποχή στην ενωτική πίεση του αριστεροχωριού και μερικές σημαντικές πρωτιές, όπως το 5/6 στα φυσικά όλη της χώρας (και παραλίγο αυτοδυναμία στο ΕΚΠΑ), την Αρχιτεκτονική, τους Ηλεκτρολόγους στο ΑΠΘ κ.ά., καθώς και την αυτοδυναμία στα ηρωικά ΜΜΕ του ΑΠΘ (αυτό το ΕΜΜΕ είναι αθηναϊκή διάλεκτος, που μπορεί να καταγραφεί στις μεταξύ μας διαφορές) μετά από μια σύντομη "αριστερή" παρένθεση, όπου οι ζευγάδες έφυγαν, αλλά η σπορά έμεινε;)

Όλα αυτά όμως δεν έχουν την παραμικρή σημασία, εφόσον δεν αναπτύσσεται ένα ζωντανό και δραστήριο φοιτητικό κίνημα. Το οποίο προς το παρόν δεν πάει κατά διαόλου, διότι για να συμβαίνει αυτό, πρέπει κάτι να υφίσταται. Και προς το παρόν δεν...