Ιστορική χρεοκοπία

Την Κυριακή έγιναν δύο εκλογικές αναμετρήσεις, σε Αυστρία και Κύπρο, που είχαν τη δική τους σημασία.

Στη γενέτειρα του Χίτλερ, οι νεοναζί έχασαν την ανάληψη της διακυβέρνησης για μερικές χιλιάδες ψήφους, με τους αυστριακούς μετανάστες (κατά μια παράδοξη ιστορική ειρωνεία) να αντιστρέφουν τα δεδομένα, το προβάδισμα των νεοναζί και το τελικό αποτέλεσμα. Έτσι, η "δημοκρατική Ευρώπη" ανάσανε ανακουφισμένη για τα προσχήματα που σώθηκαν και τον επελαύνοντα φασισμό, που θα συνεχίσει να λειτουργεί συγκαλυμμένα (και πιο αποτελεσματικά). Όπως έκανε φέτος, πχ κατά την προσφυγική κρίση, με το κλείσιμο των συνόρων, για να μη συνωστισθούν πρόσφυγες σε αυστριακό έδαφος κι αναγκαστούν να τους κλείσουν σε τίποτα στρατόπεδα συγκέντρωσης, για να τους βγει το όνομα. Έχουν και δημοκρατικές ευαισθησίες. (Έχω και τις πεποιθήσεις μου, μα στο τέλος θα στις βρέξω, που τραγουδούσε κι ο Άσιμος).

Η εξέλιξη των αυστριακών πραγμάτων είναι πολύ διδακτική για το πώς η υιοθέτηση ναζιστικών θέσεων κι ο αντίστοιχος καθορισμός της πολιτικής ατζέντας όχι μόνο δεν αφαιρούν το ζωτικό χώρο (Lebensraum) για την ανάπτυξη του φασισμού, αλλά λειτουργούν σαν λαγός που μετακινεί όλη την πολιτική σκηνή σε τέτοια κατεύθυνση, καθιστώντας τον κυρίαρχη δύναμη (ακόμα και πριν ή χωρίς την τυπική επικράτησή του). Το ενδιαφέρον που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι εδώ δεν πρόκειται για μια συγγενή ιδεολογικά, ακροδεξιά κυβέρνηση, τύπου Σαμαρά, που ακολουθεί πολιτική κατευνασμού απέναντί τους και τους χαϊδεύει τα αυτιά, αλλά για κεντρώες δυνάμεις (πράσινοι, σοσιαλδημοκράτες, κτλ) με το ίδιο ακριβώς αποτέλεσμα.

Η άνοδος της ακροδεξιάς, που εξασφαλίζει μάλιστα για πρώτη φορά κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, είναι ένα απ' τα κύρια χαρακτηριστικά και των κυπριακών εκλογών (μια κριτική προσέγγιση του εκεί αποτελέσματος μπορείτε να διαβάσετε στο κείμενο της Agkarra). Η δεξιά κυβέρνηση του ΔΗΣΥ έχει κάθε λόγο να πανηγυρίζει, γιατί είναι η πρώτη ευρωπαϊκή κυβέρνηση που κλήθηκε να εφαρμόσει ένα σκληρό, αντιλαϊκό πρόγραμμα (μνημόνιο) και δεν καταποντίστηκε εκλογικά, ούτε έχασε την πρώτη θέση. Μια εξέλιξη που οφείλεται προφανώς και στην αμήχανη αντιπολίτευση του ΑΚΕΛ, το οποίο επικέντρωσε την προεκλογική του εκστρατεία στο κομμάτι της διαφθοράς και της σκανδαλολογίας, και την επακόλουθη δυσκολία του κόσμου να εντοπίσει κάποια ουσιαστική διαφοροποίηση μεταξύ των δύο βασικών διεκδικητών ή ένα πρακτικό αντίκρισμα στην ψήφο του.

Αυτή η παράμετρος εξηγεί τόσο την αυξημένη αποχή, που (κινείται σε ευθεία αναλογία με την εντεινόμενη απογοήτευση και) προβληματίζει τα αστικά επιτελεία, όσο και τη μεγάλη διασπορά δυνάμεων, από την οποία προέκυψε οκτακομματική βουλή. Ακριβώς όπως και στην Ελλάδα, με το σύστημα-βεντάλια, που άνοιξε, για να ξανακλείσει σύντομα και να επιστρέψουμε στο γνώριμο διπολικό σκηνικό, αναδιαταγμένο κι ανασυγκροτημένο.

Η βάση στην οποία αναπτύσσονται κι εδραιώνονται ωστόσο όλα τα παραπάνω, ο καταλύτης για να ξεδιπλωθούν και να επικρατήσουν, είναι η ιστορική χρεοκοπία της εκεί αριστεράς (χρησιμοποιώ τον όρο συμβατικά, για να συμπεριλάβει το αρκετά ευρύ φάσμα που θα μας απασχολήσει) και των συγκεκριμένων εκδοχών της-πολιτικών λογικών, που δοκιμάστηκαν. Κι αν η ιστορική χρεοκοπία του αυστρομαρξισμού (που αναλύεται πολύ εύστοχα στο βιβλίο του Ντατ "Φασισμός και Κοινωνική Επανάσταση") είναι παλιά και γνωστή, από τη δεκαετία του 30', και τα αδιέξοδα της σοσιαλδημοκρατικής μετεξέλιξής του δεν αποτελούν αυστριακή ιδιαιτερότητα, το στρατηγικό αδιέξοδο κι η χρεοκοπία του αριστερού κυβερνητισμού του ΑΚΕΛ είναι νωπό δίδαγμα, που θυμίζει σε πάρα πολλά την περιπέτεια της ΠΦΑ στα καθ' ημάς.

Άλλο ζήτημα βέβαια ποιοι θέλουν να λάβουν υπόψη τους αυτά τα διδάγματα. Και με αυτό δεν εννοώ μόνο όσους φαντασιώνονται πως ζουν σε μια Ευρώπη που αλλάζει (από μέσα, με εκλογές) και μαζί της αλλάζουν οι συσχετισμοί. Αλλά και σε όσους στήνουν νοερά έναν πόλεμο χαρακωμάτων, με την αστική εξουσία, τα οποία πιστεύουν πως καταλαμβάνονται σταδιακά και με διάφορους κρίκους (πχ τον κυβερνητικό). Εκτός πια κι αν θεωρεί κάποιος ότι τα όρια αυτών των κυβερνήσεων δεν ήταν αντικειμενικά, αλλά ζήτημα υποκειμενικών προθέσεων...