Μεταλλαγμένο καλτ

Στο ναρ κάνουν λόγο για νέο στάδιο του καπιταλισμού. Όχι τον ιμπεριαλισμό, το ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού, όπως είχε αναλύσει ο λένιν, αλλά τον ολοκληρωτικό καπιταλισμό. Ας δούμε πώς στοιχειοθετείται και τεκμαίρεται σύμφωνα με την ανάλυσή τους η ύπαρξη αυτού του νέου σταδίου.

Αφετηρία της ανάλυσής τους λένε, είναι η ταξική πάλη γύρω από τις μορφές απόσπασης υπεραξίας, τη βασική σχέση εκμετάλλευσης, την εξέλιξη του ποσοστού υπεραξίας. Βέβαια η εξέλιξη του ποσοστού είναι λίγο ποσοτικό, δευτερεύον κριτήριο, αλλά τι στο διάολο, διαλεκτικά δεμένα είναι όλα και η ποσότητα μετατρέπεται σε ποιότητα. Οπότε πάμε παρακάτω.
Με αυτό το καθοριστικό κριτήριο συνδέονται και μια σειρά άλλες καίριες πλευρές της εργασίας και της παραγωγής: η σχέση τυπικής - πραγματικής υπαγωγής της εργασίας στο κεφάλαιο, η σχέση σύνθετης - απλής εργασίας, η χειρωνακτική και διανοητική εργασία, ο ρόλος της επιστήμης στην παραγωγή, ο καταμερισμός εργασίας, η οργάνωση της εργασίας, οι μορφές αύξησης της παραγωγικότητας, η σχέση παραγωγικής και μη παραγωγικής εργασίας, η σχέση του όγκου της εργασίας με τη μάζα των μέσων παραγωγής που κινεί. Τα στοιχεία αυτά συναρθρώνονται και με τις εξελίξεις σε άλλα κομβικά πεδία, όπως οι διαδικασίες κοινωνικοποίησης της παραγωγής, οι διαδικασίες διανομής του εισοδήματος, οι μορφές των κρίσεων, η σχέση παραγωγικών δυνάμεων - παραγωγικών σχέσεων, το διεθνές σύστημα, οι μορφές πολιτικής διαμεσολάβησης και ηγεμονίας, η σχέση των εργατικών τάσεων χειραφέτησης και υποταγής.
Πολλά κλισέ και από ουσία τίποτα αφενός, αλλά από την άλλη καλά τα λένε τα παιδιά, θα διαβάσουμε σοβαρή, μαρξιστική ανάλυση.

Ας τη δούμε αυτή την ανάλυση.
μιλάμε σήμερα για το πέρασμα σε ένα νέο στάδιο ανάπτυξης και κρίσης του καπιταλισμού, το στάδιο του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Οι βασικές ποιοτικές αλλαγές που σημαδεύουν την ανάπτυξη αυτού του σταδίου είναι:
- η διαμόρφωση ενός νέου ασύγκριτα πιο εκμεταλλευτικού καθεστώτος απόσπασης υπεραξίας, που συνδυάζει πιο οργανικά την έξαλλη αναζήτηση της σχετικής υπεραξίας και την επίσης αναβαθμιζόμενη αναζήτηση της απόλυτης υπεραξίας που τροποποιεί τις μορφές απόσπασης και της απόλυτης και της σχετικής υπεραξίας, οδηγώντας σε παροξυσμό το βαθμό εκμετάλλευσης.
βαθαίνει ποσοτικά και ποιοτικά η υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο.
- η συμπίεση της αξίας της εργατικής δύναμης όχι μόνο σχετικά (κάτω από την άνοδο της παραγωγικότητας και από το νέο ιστορικό όριο των αναγκών των εργαζομένων) αλλά συχνά και απόλυτα (κάτω από το ιστορικό όριο αναγκών της προηγούμενης περιόδου, με λεηλασία ακόμα και του κοινωνικά αναγκαίου χρόνου εργασίας).
- η ανάπτυξη της κοινωνικά συνδυασμένης εργασίας, του καταμερισμού εργασίας, μιας νέου τύπου οργάνωσης της εργασιακής διαδικασίας και της άμεσης ουσιαστικής υπαγωγής της επιστήμης στην παραγωγή.
- η ανάπτυξη του ηγεμονικού ρόλου των πολυεθνικών- πολυκλαδικών μονοπωλίων, που αποτελούν μια υπεραναπτυγμένη σχέση παραγωγής και κυριαρχίας του κεφαλαίου. Τα ΠΠΜ έχουν ένα δεσπόζοντα ρόλο που απορρέει, σε μεγάλο βαθμό, από την δυνατότητα τους να ελέγχουν την επιστήμη, την έρευνα και την πληροφορία.
ένα νέο μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής παρέμβασης του κράτους, κράτος επιτελείο-στρατηγείο της ανάπτυξης.
- η μεγαλύτερη συχνότητα, μεταδοτικότητα σε όλο τον κόσμο και το νέο βάθος των κρίσεων, που είναι κρίσεις υπερσυσσώρευσης του κεφαλαίου.
- η καθολική υπαγωγή των διεθνών σχέσεων στο κεφάλαιο, η ανάπτυξη της καπιταλιστικής διεθνοποίησης με ηγεμονική μορφή αυτή της διεθνοποίησης του παραγωγικού κεφαλαίου, οι καπιταλιστικές ολοκληρώσεις σαν μορφές κίνησης, οργάνωσης και λειτουργίας των ΠΠΜ, η ένταση με νέους τρόπους και μορφές της ανισόμετρης ανάπτυξης στο εσωτερικό του διεθνούς πλέγματος του κεφαλαίου. Ιδιαίτερη σημασία έχει το ότι κυριαρχούν οι εξαγωγές κεφαλαίων μεταξύ αναπτυγμένων χωρών που αντανακλούν τόσο τις αυξημένες δυνατότητες υπεξαίρεσης υπεραξίας όσο και την όξυνση του ενδοκαπιταλιστικού ανταγωνισμού.
- το περιεχόμενο και οι μορφές του σύγχρονου πολέμου, που έρχεται πιο κοντά στην πραγματική ουσία του ως ανώτερο μέσο καταπίεσης, εκμετάλλευσης και κυριαρχίας, όχι βασικά ενός έθνους απέναντι σε άλλο, αλλά μιας τάξης απέναντι στην άλλη.
- η "επιστροφή" της πολιτικής στη βάση των κοινωνικών σχέσεων και η ασφυκτικότερη υποταγή της στην καπιταλιστική παραγωγή και οικονομία. Ο αυταρχισμός και η ανάπτυξη των μηχανισμών καταστολής σε εθνική και διεθνική κλίμακα αποτελούν εσωτερικό συστατικό στοιχείο του νέου σταδίου και συνδυάζονται αλλά και συγκαλύπτουν την ανυπαρξία θετικού αστικού ιδεολογικού οράματος.
- οι τάσεις κρίσης του συστήματος της υπεραξίας, του εμπορευματικού χαρακτήρα της εργασίας, του χρήματος, των αστικών μορφών οργάνωσης του διεθνούς συστήματος, του αστικού πολιτικού συστήματος και η ανάπτυξη της τάσης χειραφέτησης της εργατικής τάξης, της βαθύτερης σύνδεσης κοινωνικού-οικονομικού και πολιτικού αγώνα και των δυνατοτήτων κατάλυσης της αστικής ηγεμονίας στο εργατικό κίνημα. Κατά συνέπεια, οξύνεται η ταξική πάλη σε συνθήκες περιορισμού των ενδιάμεσων στρωμάτων και διεύρυνσης της εργατικής τάξης.
- το βάθεμα της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και κρίσης έχει δραματικές επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον με την αλόγιστη κατασπατάληση, στρεβλή χρήση και καταστροφή φυσικών πόρων. Στην πραγματικότητα η επιδείνωση των σχέσεων ανθρώπων-φύσης είναι αποτέλεσμα των εκμεταλλευτικών σχέσεων μεταξύ ανθρώπων που επιβάλει και βαθαίνει ο καπιταλισμός.

Στο πρώτο κριτήριο βλέπουμε ότι ο βαθμός εκμετάλλευσης οδηγείται σε παροξυσμό. Πριν υπήρχε εκμετάλλευση, αλλά όχι παροξυσμός. Άσε που πλέον υπάρχει έξαλλη αναζήτηση της σχετικής υπεραξίας...

-υπάρχουν ένα σωρό βαθέματα -λατρεμένη λέξη για αναλύσεις. Εγώ μέτρησα τέσσερα: βάθεμα -ποσοτικό και ποιοτικό- της υπαγωγής εργασίας στο κεφάλαιο (κι ο μαρξ τα είχε πει, αλλά τόσο κοντά στην αμερική δεν πλησίασε), νέο βάθος των κρίσεων που είναι κρίσεις υπερσυσσώρευσης (ποιος θα το πίστευε! οι κρίσεις είναι κρίσεις υπερσυσσώρευσης), βαθύτερη σύνδεση οικονομικού-κοινωνικού και πολιτικού αγώνα (περνάμε πάνω από το πέλαγος των σαργασών), βάθεμα καπιταλιστικής εκμετάλλευσης και κρίσης (προσεγγίζουμε την κούβα).
Κάπου αλλού έχουμε ανάπτυξη. Της κοινωνικά συνδυασμένης εργασίας (είναι πλέον ορατές οι ακτές), του καταμερισμού εργασίας (να και το άγαλμα της ελευθερίας, είδες τι φτιάχνουν οι ερυθρόδερμοι;), της άμεσης, ουσιαστικής υπαγωγής της επιστήμης στην παραγωγή (όχι στο κεφάλαιο; στην παραγωγή δεν ήταν πάντοτε; όπως και να 'χει φτάσαμε γκραν κάνιον) και του ηγεμονικού ρόλου των πολυεθνικών, πολυκλαδικών μονοπωλίων (ώπα, πιάσαμε ειρηνικό, με αυτό το τελευταίο. Σηάτλ για την ακρίβεια). Και κάπου αλλού "μεγάλωμα" (εκεί που λέει για τις κρίσεις, που είναι πιο συχνές και πιο μεταδοτικές!).
Γενικά όσο πιο βαθιά η ανάλυση, τόσο περισσότερα τα βαθέματα. Κι ας μη βρήκαμε κάτι καινούριο μέχρι τώρα.

Έχουμε και την "επιστροφή" της πολιτικής στη βάση των κοινωνικών σχέσεων. Πότε ακριβώς είχε φύγει η πολιτική από αυτή τη βάση; Πού πατούσε, στον αέρα; Και τι εννοεί ο ποιητής με τα εισαγωγικά;

-υπάρχουν ένα σωρό καινούρια και πρωτόγνωρα χαρακτηριστικά. Προσωπικά μέτρησα πέντε:
νέο ασύγκριτα πιο εκμεταλλευτικό καθεστώς απόσπασης υπεραξίας, νέος τύπος οργάνωσης εργασιακής διαδικασίας, νέο μοντέλο οικονομικής και κοινωνικής παρέμβασης του κράτους, νέο βάθος των κρίσεων, νέοι τρόποι και μορφές της ανισόμετρης ανάπτυξης.
Αν περιγράφονταν και το τι ακριβώς θεωρείται νέο σε όλα αυτά, θα τους ήμασταν υπόχρεοι.

Εν κατακλείδι τα περισσότερα από αυτά τα χαρακτηριστικά είναι τόσο καινούρια όσο κι ο μαρξ. Ο οποίος όμως ίσως είναι πράγματι κάτι καινούριο για αρκετούς από τους συντρόφους του ναρ και (ειδικά αυτής) της νΚΑ...

υγ: έχουμε και λίγο πόλεμο τάξεων (η πάλη των τάξεων τι μας πείραζε;) για να πιάσουμε και το ευρύ αναρχικό κοινό. Με τόσο σοσιαλιστικό σουρεαλισμό θα χρειαστεί πιθανότατα και δεύτερο κείμενο...