Τρίτη 24 Μαρτίου 2009

Winds of change

Λέγαμε σε προηγούμενο σημείωμα για τον χαρταετό.
Που είναι πραγμοποιημένο (δεν κολλάει να πεις ζωντανό) παράδειγμα κομμουνιστικής σημειολογίας.

Η ίδια η πορεία της σοβιετίας ήταν μια ατέλειωτη καθαρά δευτέρα. Μέχρι που ήρθε ο γκόρμπι κι άνοιξε τους ασκούς της περεστρόικα. Κι αντί να δώσει στον χαρταετό την ώθηση που χρειάζονταν, τον έστειλε κατά διαόλου.

Φυγή προς τα κάτω.
Και μείναμε να χαζεύουμε σαστισμένοι την πτώση του, ώσπου χάθηκε πίσω από πολυκατοικίες και ταράτσες. Αφήνοντας πίσω του αναμνήσεις κι ακατανίκητη νοσταλγία.

Οι συμβολισμοί όμως δε σταματάν εκεί.
Ο χαρταετός είναι μια υποδειγματική συμπύκνωση της διαλεκτικής υποκειμενικού παράγοντα-αντικειμενικών συνθηκών.

Βασική προϋπόθεση είναι να φυσάει αέρας. Χωρίς αέρα δεν πετάει τίποτα. Παρά μόνο το μυαλό κι η φαντασία μας.
Κι από φαντασιόπληκτους σήμερα στην αριστερά άλλο τίποτα.

Είναι στο χέρι μας να πετάξουμε χαρταετό αρκεί να το θελήσουμε και να παλέψουμε.
Κι ας φυσάει κόντρα. Ή κι ας μη φυσάει καθόλου.
Κι όσο για άπνοια παίζει και να μην έχουμε. Άνοια όμως;

Βέβαια εσύ σύντροφε αναγνώστη, ξέρεις πως η βουλησιαρχία, αυτό το οποτεδήποτε θελήσουμε και το συνειδητοποιήσουμε είναι γνώρισμα των αναρχικών, όχι των κομμουνιστών.
Αλλά όλοι έχουμε δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και τον αυτοπροσδιορισμό.
Κι έτσι ο καθένας είναι ό,τι δηλώνει. Άσχετα αν αυτό που δηλώνει δε συμφωνεί με αυτό που σκέφτεται.

Από μόνος του όμως ο άερας δε φτάνει. Το πιο βασικό είναι ο άνθρωπος. Όποιος το ξεχνάει καταλήγει απάνθρωπος. Ή με φιλοσοφικούς όρους αλτουσεριανός αντι-ουμανιστής.

Πολλοί λένε πως όσοι τονίζουν μηχανικά το ρόλο των παραγωγικών δυνάμεων (δηλ του αέρα) αερολογούν και ξεχνάνε τον άνθρωπο.
Ξεχνώντας με τη σειρά τους ότι η πιο σημαντική παραγωγική δύναμη είναι ο άνθρωπος. Κι ότι όσοι μιλούν για ανάπτυξή τους έχουν βασικά κατά νου το νέο τύπο ανθρώπου.

Βεβαίως υπάρχουν κι αυτοί που το λένε μηχανικά, όπως δηλ το αντιλαμβάνονται. Δεν είναι οι μόνοι. Πολύς κόσμος σήμερα δεν καταλαβαίνει αυτό που έχει μάθει να λέει.

Αλλά την ουσία της διαλεκτικής τη βρίσκουμε στον χαρταετό καθεαυτό (ου μην και δια εαυτό).
Αν ο χαρταετός έχει τα μαύρα του τα χάλια, όσο καλός κι αν είναι ο ρίπτης άνθρωπος δεν πρόκειται να καταφέρει πολλά πράγματα.
Αλλά τον χαρταετό τον φτιάχνει ο ίδιος ο άνθρωπος.

Όπως έλεγε κι ο μαρξ, οι συνθήκες φτιάχνουν τον άνθρωπο κι ο άνθρωπος με τη σειρά του φτιάχνει τις συνθήκες.
Ούτε ντετερμινισμός, ούτε βουλησιαρχία. Ο μόνος δρόμος είναι με την ορθοδοξία. Την κομμουνιστική βεβαίως-βεβαίως.

Στον χαρταετό βρίσκουμε ανάγλυφα αποτυπωμένη και την αντίθεση πόλης-χωριού. Τα παιδιά που μεγάλωσαν στην ύπαιθρο δεν ξέρουν μόνο να τον πετάν, ξέρουν και να τον φτιάχνουν.
Τα παιδιά της πόλης δεν χρειάστηκε ποτέ να ασχοληθούν με τέτοια πράγματα, γιατί τον αγοράζουν έτοιμο από το περίπτερο. Ή τους τον δίνει ο δήμος, όπως κάνει εδώ ο δικός μας.
Μόνο εμείς εδώ πάνω έχουμε τέτοιους λεβέντες τοπικούς άρχοντες σε δήμο και νομαρχία. Που να σκάσουν οι χαμουτζήδες.

Έτσι κι εγώ, τυπικό σοκολατόπαιδο της πόλης, δεν έμαθα ποτέ να φτιάχνω πράγματα, αφού πάντα τα έβρισκα έτοιμα για να τα καταστρέφω. Και στα πρακτικά ζητήματα δεν πιάνει μία το χέρι μου.
Αδυναμία που μετέφερα στην οργάνωση και το κίνημα.
Όπου κι εκεί έτοιμα και ληγμένα τα βρήκα τα της θεωρίας.
Αλλά μιας κι ήταν το μόνο που ήξερα, επέμεινα κι έφαγα τελικά το κεφάλι μου.

Εδώ φτάνουμε στο μέγα αδιέξοδο της (κομμουνιστικής) υπόθεσης.
Τα μικρά παιδιά δεν είναι έτοιμα να κυβερνήσουν και να πετάξουν χαρταετό μόνα τους. Ειδικά άμα είναι στο μάτι του κυκλώνα, περικυκλωμένα από ιμπεριαλιστικά μποφόρ.
Εν μέσω καταιγίδας, με κεραυνούς, αστραπές και μπλιτζκριγκ, τα στιβαρά χέρια του πατερούλη είναι τα μόνα ικανά και σίγουρα.

Τι γίνεται όμως όταν πεθαίνει ο πατερούλης; (Το 20ό συνέδριο για να το γιορτάσουμε).
Πώς θα μάθουν οι μάζες άμα τα βρίσκουν όλα έτοιμα;
Πώς θα κάνουν το πάθημα μάθημα, άμα δεν πάρουν στα χέρια τους τον χαρταετό και τις τύχες τους;
Ώστε να μην πετάν αετό αδιάφοροι όταν δίπλα τους έρχεται η συντέλεια του (σοσιαλιστικού) κόσμου, όπως το 91;

Η γνώση έρχεται μέσα απ' την πείρα. Πείρα είναι το όνομα που δίνουμε στα λάθη μας. Τα οποία η ρόζα λούξεμπουργκ θεωρεί ιστορικά χίλιες φορές πιο γόνιμα από το αλάθητο του καλύτερου πατερούλη.

Αλλά αν είναι να θυσιάζουμε μια σοβιετία και μια επανάσταση για να γίνουν οι μάζες αυτοδίδακτες, τι κάνουμε;
Έλα ντε! Ό,τι και σήμερα μάλλον. Που έτσι κι αλλιώς σοβιετία δεν υπάρχει.

Είναι καιρός να ασχοληθούμε κάποτε σοβαρά με την έννοια της πολιτικής αλλοτρίωσης. Που πιάνει όλα αυτά που έγιναν για εμάς χωρίς εμάς.
Μπορεί να γίνονταν τα καλύτερα και με τις καλύτερες των προθέσεων. Αλλά όσο δεν τα κάναμε μόνοι μας έχαναν την αξία τους.

Ας κάναμε τουλάχιστον το κόλπο με τα παιδάκια. Που τα αφήνουν να πιάσουν για λίγο την καλούμπα να χαρούν. Πριν την πάρουν στο καπάκι μέσα απ' τα χέρια τους γιατί ο αετός έχει χάσει μες σε ένα λεπτό το μισό του ύψος.

Αυτό είναι και το βασικό επίτευγμα του καπιταλισμού. Η ψευδαίσθηση της συμμετοχής.
Κάθε τέσερα χρόνια ο λαός ψηφίζει ελεύθερα ποιος θέλει να κρατάει τον χαρταετό. Και βαυκαλίζεται πως είναι κυρίαρχος.

Το σύστημα σιγά-σιγά τελειοποιείται. Και καταφέρνει στο τέλος να μην ασχολείται κανείς με τον ουρανό και την έφοδο σε αυτόν. Ο θρίαμβος της δημοκρατίας.

Όλα αυτά επηρεάζουν άμεσα σήμερα τους κομμουνιστές.
Η σοβιετία ήταν (χαρτ)αετός που πέθανε στον αέρα (πώς λέμε ελεύθερη και δυνατή; Καμία σχέση).
Κι άφησε πίσω της ανεμομαζώματα κι ανεμοσκορπίσματα. Δηλ εμάς.

Εμείς κρατάμε ακόμα χαρακτήρα κι ένα ειδικό βάρος. Αλλά όσοι έφυγαν, απαλλαγμένοι από σιδερένιες νομοτέλειες, νιώθουν να τους έχει φύγει ένα βάρος κι είναι φτερά στον άνεμο από ιδεολογικής απόψεως.
Οι κακές γλώσσες μάλιστα (στις οποίες δε συμπεριλαμβάνομαι, άλλο αν τις αναπαράγω) λεν πως στο τελευταίο τους συνέδριο φώναζαν αέρα αέρα να φύγει η χολέρα σε όσους κρατούσαν ιδεολογικά βαρίδια του παρελθόντος περί νομοτέλειας κι άλλων τινών αντί να πετούν κατά πού φυσάει ο άνεμος.

Το οποίο είναι βασικό χαρακτηριστικό του χώρου.
Όταν φυσάει πρίμα, σηκώνεται αυθόρμητα κι ακηδεμόνευτα πιο ψηλά απ' όλους. Με το που πέφτει ο αέρας πέφτει κι αυτός ώσπου να πεις κίνημα.
Κάνοντας στο ενδιάμεσο όλες τις φιοριτούρες κι αναδιπλώσεις, καταπώς ταιριάζει σε χαρταετό.

Κυνηγούν την ουρά τους, ενώ οι ίδιοι έχουν γίνει ουρά του αυθόρμητου. Κι έτσι γυρνάν συνεχώς γύρω απ' τον εαυτό τους, αφού κανείς άλλος δεν έμεινε κοντά τους.
Σπειροειδής πορεία προς τα κάτω (κι αριστερά).
Μέχρι το επόμενο κίνημα. Και ξανά προς τη δόξα τραβά.

Μαζί αρχίζει κι η περί αερολογίας άμιλα.
Με σκληρότατο ανταγωνισμό και τελευταίο -αδιαμφισβήτητο- νικητή το εεκ. Που είδε στο δεκέμβρη δυνάμει επαναστατική κατάσταση, όπου τέθηκε θέμα εξουσίας.
Όπου οι από πάνω δε μπορούν πια κι οι από κάτω δε θέλουν να κρατήσουν τα γέλια τους με τις αναλύσεις του σάββα.
Ο οποίος δεν ξέρει τι να κάνει εν όψει ευρωεκλογών βλέποντας το μέρα να σκάει σα σαπουνόφουσκα (που κι αυτή αέρα έχει). Κάτι που στην επίσημη αργκό λέγεται αναβάθμιση.

Στον αντίποδα εμείς, καράβι αργοκίνητο αλλά σίγουρο.
Μακριά από ζιγκ-ζαγκ, πισωγυρίσματα κινηματικά σκαμπανεβάσματα κι άλλα τέτοια ψυχοφθόρα διαλεκτικά.
Γραμμικά και σταθερά προς το στόχο μας. Με ρυθμούς ζέπελιν.
Μέχρι να έρθει κανάς ανδρουλάκης να μας σημαδέψει με φυσοκάλαμο και να μας στείλει πίσω στην αφετηρία. Οπότε φτου κι απ' την αρχή το μαρτύριο του σισσύφου.

Εν παρόδω μόνο όποιος έχει διαβάσει στο μετά του μίμη, πώς παραλληλίζει τον φλωράκη με τους ακίνητους βράχους της κρήτης μπορεί να καταλάβει την ομορφιά της ακινησίας και της (μπρεζνιεφικής) στασιμότητας σε όλο της το μεγαλείο.

(Προς το παρόν οι μόνοι που κρατάν φυσοκάλαμα είναι οι δαπίτες του τει. Που σύμφωνα με ασφαλείς, αδιασταύρωτες πληροφορίες, καλούσαν την περασμένη εβδομάδα τον κόσμο, όχι σε πάρτι, ούτε σε εκδρομή στη μύκονο (πού τέτοια τύχη).
Αλλά σε σαϊτοπόλεμο!!
Δυστυχώς όχι μ' αληθινά βέλη, για να σκοτωθούν και να γλιτώνουμε μια ώρα αρχίτερα).

Το ίδιο περίπου έπαθε κι η σοβιετία που έμοιαζε κάστρο απόρθητο.
Αλλά ο λούπο κατίβο γκόρμπι έφερε τους ανέμους της αλλαγής και μας διέλυσε το σπίτι. Το οποίο κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος (ή μήπως αετός;).
Κάστρο έμεινε (στην κούβα), αλλά η σοβιετία μας άφησε χρόνους.

Τα γουρουνάκια που έμειναν χωρίς σπίτι κλείσαν συμφωνία με το λύκο κι έγιναν όμοιοί του.
Σαν τα γουρουνάκια της φάρμας των ζώων, που τα 'καναν πλακάκια με τους καπιταλιστές ανθρώπους κι απέκτησαν ανθρώπινα προγούλια για να επισφραγίσουν το κομπρεμί τους.

Έκτοτε οι δυο πλευρές (ζέπελιν και χρωματιστές φούσκες-μπαλόνια) έχουν μεταξύ τους σχέσεις καχυποψίας. Και δικαιολογημένα.
Οι μεν βλέπουν (για την ακρίβεια μυρίζουν) τους δε σαν βρωμερά αέρια κι αντιστρόφως. Κι όταν τύχει να βρεθούμε μαζί, μας πιάνει αμφότερους ιδεολογική ασφυξία.

Οπότε μετά τον μαϊούνη αποφεύγουμε τις μεταξύ μας συναντήσεις. Και στο κίνημα μένουμε μακριά κι αγαπημένοι.

8 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Μήπως θα έπρεπε να αναζητήσεις στα νιάτα σου την "Κόκκινη Όλγα";

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Το παραμύθι; Πιθανόν. Τώρα δεν προλαβαίνω;
Εμένα το αγαπημένο μου είναι η "κόκκινη αλέκα".
Πες λίγα πράγματα, δεν ξέρω τι υπόθεση έχει. Μ' έπιασες αδιάβαστο.

Ανώνυμος είπε...

νομιζω εννοεί την Τρέμη.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Σε βλέπει ο ελευθερόπουλος και τρέμει
όλγα τρέμη όλγα τρέμη.

Ανώνυμος είπε...

Αυτό δεν ήταν post, αλλά πολιτκο ψυχογράφημα

Σχόλιο άνευ μεγάλης ουσίας: Τον Μαη-Ιούνη δεν βρεθήκαμε ποτέ μαζί στον δρόμο. Στο λέω γτ το γράφεις λάθος συνέχεια. Μια απόπειρα κάνατε να βρεθούμε μαζί στον δρόμο, στα τέλη του Ιούνη, αλλά ηταν τέτοιου είδους που αναγκαστικά στρίψαμε "δια της Πεσματζόγλου" (βλ ρίζο εκείνων των ημερών). Εκεί που πραγματικά βρεθήκαμε σε κοινα πλαίσια, κοινά συντονιστικά, στον δρόμο ήταν την επόμενη χρονια, που οι κινητοποίησεις από τα Χριστούγεννα ως το Πάσχα μπλόκαραν την συνταγματική αναθεώρηση, Μια μάχη που έγινε με την ΚΝΕ στην πρώτη γραμμη, ή έστω στην δεύτερη. Αυτήν την μάχη αρνήθηκε το Κόμμα, δεν μίλησε για την νίκη του μπλοκαρίσματος της συνταγματικής αναθεώρησης και στο τέλος μάλιστα, πήρε μέτρα για να μην εμφανιστούν (άμεσα τουλάχιστον) άλλες παρεκτοπές στην πορεία του αργοκίνητου Καραβιού που λές κι εσυ (διατηρώ το Κ κεφαλαίο απ' ότι βλέπεις)με τις διαγραφές της ηγεσίας της σπουδάζουσας της ΚΝΕ, που αποτελείτο από πολύ αξιόλογα παιδιά κατά την ταπεινή μου γνώμη

Ένας τακτικός Ναρίτης αναγνώστης σου

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

@υποκείμενο

ελπίζω επαναστατικό, αλλά όχι πολύ νέο, γιατί με πιάνει το δογματικό κι οι καχυποψίες μου.
Αντικειμενικά είσαι υποκειμενικός, οπότε ανταποδίδω με παρόμοια απάντηση (ακόμα περισσότερο άνευ σημασίας).
Στη θεσσαλονίκη τον ιούνη ήμασταν στις πορείες ανά σχολή, όχι χώρια. Ξέρω συντρόφους που βροντοφώναζαν το σύνθημα με τον τεμπονέρα γιατί το 'χαν απωθημένο και ποιος ξέρει πότε θα ξανάχαν την ευκαιρία. Αλλά η πλειοψηφία (κι από εμάς κι από εσάς) ασφυκτιούσε και σε πρώτη ευκαιρία το διέλυσε με ανακούφιση.
Την επόμενη χρονιά λόγω στρατού δεν την έζησα όλη από κοντά, αλλά πάλι μαζί ήμασταν (επαναλαμβάνω στη θεσσαλονίκη). Από ανάγκη ίσως, όχι γιατί θέλαμε.

Στην αθήνα από όσο ξέρω ήταν αλλιώς. Αλλά μην ψάχνεις αμέσως (ως υποκείμενο) κατηγορούμενο και βρίσκεις εμάς πρόχειρους. Η ευθύνη για μετά είναι κοινή κι εξ αδιαιρέτου.
Για το καράβι ετοιμάζω εν καιρώ ένα κείμενο. Το δίλημμα τιτανικός ή σχεδία του οδυσσέα είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.

Ο πέτσας έχει μεγάλο ρεύμα στις ψηφοφορίες και γενικώς. Για τη νυν ηγεσία έχεις άποψη;

Υγ: το τακτικός πηγαίνει στο ανγνώστης, έτσι; ή μήπως όχι;

Ανώνυμος είπε...

Οι καχυποψίες σου να μην σε πιάνουν. Δεν έχεις κανέναν λόγο. Το δογματικό σου απ' την άλλη, κατά συνείδηση.
Και πίστεψέ με, το σχόλιο για την ασφυκτιούσα πλειοψηφία δεν ισχύει.

Υ.Γ. Αναφερόμουν σε οποιονδήποτε άλλόν εκτός από τον Μάκη

Υ.Γ.2 Τακτικός αναγνώστης, ναι. Κατα τα άλλα, τάξη εν αταξία :)

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Τα δογματικά κι οι καχυποψίες ήταν προφανώς πλάκα. Εκτός κι αν είσαι τίποτα μαρκουζιανός, οπότε θα με πιάσουν στα σοβαρά αυτή τη φορά.

Την ασφυξία την έβλεπα στα πρόσωπα κινηματικών κεφαλών εδώ πέρα, που δε φώναζαν συνθήματα κι ήταν σαν ψάρια έξω απ' το νερό. Ήθελαν κάποιον να βρίσουν να ξεσπάσουν, το ενωτικό τους καταπίεζε πολύ και βασικά δεν τους έβγαινε.
Τη φάση την φχαριστιόντουσαν όσο και μια γυναίκα που υποκρίνεται. Και μάλιστα όχι πολύ πειστικά.

Άντε κι αρχηγός των ατάκτων.

Υγ: πολιτικό ψυχογράφημα ε; Μήπως να το 'κανα διήγημα;