Τα διδάγματα της εξέγερσης

Λίγα λόγια εισηγητικά για να περάσουμε στις τοποθετήσεις.

Ο ζοφρουά είναι το νεαρό πλουσιόπαιδο από τα βόρεια προάστια με αποκλίνουσα συμπεριφoρά. Ήταν κακομαθημένος, με πλούσιο μπαμπά που του αγόραζε ό,τι ήθελε και με προκλητική περιφρόνηση προς τα όργανα της τάξης και τον σουπιά.

Παρά τις ταξικές διαφορές η παρέα του δε δίστασε να αγκαλιάσει το δράμα του ζοφρουά και να τον μετατρέψει -άθελά του ίσως- σε σύμβολο του αγώνα ενάντια στη θεσμική καταστολή και τα όργανα. Δηλ τον σουπιά και το σύστημα.

Η εξέγερση ήταν καθολική, ξεσηκωμός μιας ολόκληρης γενιάς. Μιας ολόκληρης τάξης ενάντια στη νέα τάξη πραγμάτων.
Κι ήταν διαταξική πέρα από παλιοδογματικά, ταξικά καλούπια που φέρνουν την εξεγερμένη νεολαία στα μέτρα τους, αντί να προσπαθήσουν να έρθουν αυτά στα μέτρα της.

Η παρέα των εκδικητών είναι μετωπικό σχήμα τοπικής εμβέλειας. Στα ελληνικά δεδομένα θα μπορούσε να είναι το μερα. Κι αν δεν το έχει κατοχυρώσει κάποια άλλη συλλογικότητα είναι ό,τι πρέπει για την ονομασία του νέου φορέα του σπόρτιγκ και το καταθέτω επισήμως ως πρόταση.
Εδώ άλλοι υπογράφουν ως διάφοροι-ες, κάποιοι-ες. Στο παρέα των εκδικητών θα κολλήσουμε;

Η εκδίκηση περιγράφει απόλυτα το στίγμα και τον ορίζοντα πολλών συνιστωσών του κινήματος. Σε ευθεία αντίθεση με τη διεκδίκηση που θεωρείται πολιτικάντικη, ή κατά το κοινώς λεγόμενο φλωριά.
Η πρόθεση τα αλλάζει όλα.

Γενικά οι προθέσεις παίζουν σπουδαίο ρόλο, ειδικά οι καλές. Κι ας στρώνουν πολλές φορές το δρόμο για την κόλαση, όπως προειδοποιεί ο λένιν. Ακόμα και με το διάβολο θα συμμαχήσουμε για το καλό του κινήματος είχε πει ο χαρίλαος το 89.
Και για να του πουλήσουμε την ψυχή μας, συμφώνησαν οι υπόλοιποι.

Ακόμα και στα ρήματα η σύγκριση είναι καταλυτική.
Διεκδικώ κι εκδικούμαι.
Το εκδικούμαι είναι παθητικό και σαν φωνή και σα νόημα. Το διεκδικώ είναι ενεργητικό ρήμα, αλλά λίγοι το κάνουν στην πράξη, πέρα από τα λόγια.

Ο ζοφρουά κατάλαβε όσο λίγοι μεγάλοι ότι το να παίζεις είναι επαναστατικό. Μια ανέμελη πράξη αυτο-οργάνωσης του ελεύθερου χρόνου ενάντια στον επιστατικό αυταρχισμό, τους κανόνες και την κανονικότητα. Με δυο λόγια ενάντια στην καταπίεση.
Μια γροθιά στο στομάχι του συστήματος.

Παράλληλα όμως κουβαλούσε μαζί του τα ταξικά του κατάλοιπα. Δέος μπροστά στο σύστημα (αλά φλωράκης). Μικροαστικός σεβασμός για την ιδιοκτησία. Υπακούει στο κόμμα που έχει μέσα του και πηγαίνει πιο εκεί να μη σπάσει το τζάμι.
Υποταγή στους κανόνες της εξουσίας. Φόβος μπροστά στην ελευθερία. Και μπρος στην πιθανή βία. Που σε τελική ανάλυση είναι ελευθερία. Με άλλα λόγια το θηλυκό του βίου.

Τα ερωτήματα για τον σουπιά είναι πολιτικά κι αμείλικτα.
Ανήκει στην εργατική τάξη ή είναι τσιράκι του συστήματος;
Κάτω απ' το κεφάλι του έχει σκατά ή ταξική συνείδηση;
Δουλεύει για τη φουκαριάρα τη μάνα του ή για τη θεσούλα του και το βόλεμά του;
Παράγει υπεραξία; Τι λένε τα μ-λ σχετικά;
Και τι δουλειά είχε ο αντουάν σκυλάκ στην εκδήλωση του σωματείου που έχουν οι παιδοφύλακες;

Στη γλώσσα της γεωμετρίας η μπάλα είναι σφαίρα. Αλλά εξοστρακίστηκε όντως στον τοίχο; Ή ήταν μια εν ψυχρώ βολή κατά του ανυποψίαστου σουπιά;
Την επόμενη βδομάδα η κυριακάτικη ουμανιτέ δημοσίευσε το ανυπόγραφο διήγημα το λάθος σουτ σε έναν επιστάτη που έδινε μια διαφορετική, αιρετική εκδοχή των πραγμάτων.

Το τρίπτυχο με το οποίο πέρασε στην ιστορία η εξέγερση ήταν:
-να πέσει ο σουπιάς (από τα κάτω κι αριστερά)
-να επιστραφεί πίσω η μπάλα κι όλα τα κλεμμένα (από τα αποθεματικά των ταμείων μέχρι την ίδια τη ζωή).
-όλη η εξουσία στα σοβιέτ των μαθητών

Ο εντ με τις τάσεις ηγεμονίας είναι το ναρ.
Το τετράστιχο που του αρέσει και τον εκφράζει πάει ως εξής:
Όλοι σε φωνάζαν αρχηγό
κι ήξερες μονάχα να διατάζεις
κι έτρεχα ξοπίσω σου κι εγώ
για να με κοιτάζεις

Ο ατίθασος ρούφους, που στην κρίσιμη στιγμή φεύγει με καταγγελίες από τα αριστερά για ηγεμονισμό και την αντιδημοκρατική συμπεριφορά του ναρ μες στο μετωπικό σχήμα αντιπροσωπεύει το φλογερό καταγγελτικό λόγο του ανυπότακτου σάββα μιχαήλ.
Το μειωτικό παρατσούκλι ρούφους του το έβγαλαν οι γάλλοι σύντροφοι του νακ για τις τάσεις φυγής του από το μερα εξαιτίας της κόντρας με το σεκ. Αυτό στην μετωπική αργκό λέγεται εσωτερίκευση των ενδοτροτσκιστικών διαφορών.

Κατά μία άλλη εκδοχή το πλήρες όνοματεπώνυμό του είναι ρούφους μπεζανσνό. Είναι ο μεγάλος αδερφός του ολιβιέ, μέλος της τρομοκρατικής οργάνωσης παρέα των εκδικητών, τα μέλη της οποίας συνελήφθησαν και εκτελέστηκαν κατά τη διάρκεια μιας απόπειρας δολοφονίας του τσάρου ντε γκωλ.
Ο μικρός ολιβιέ ορκίστηκε εκδίκηση για τον αδερφό του κα συνεχίζει το έργο του σήμερα.

Γενικώς η παρέα των εκδικητών είναι στην ουσία μια ευκαιριακή συγκόλληση με πολύ κοντό ορίζοντα. Στην πρώτη ευκαιρία τα μέλη της τη διαλύουν πρόθυμα με εκατέρωθεν κατηγορίες και διαχείριση της μιζέριας.
Τα συντροφικά μαχαιρώματα πέφτουν βροχή. Ψάχνουν όλοι έναν προδότη να του φορτώσουν την ήττα.

Η ουσιαστική αυτοκριτική είναι ζωτική λειτουργία για το σχήμα. Δεν είμαι προδότης, τουλάχιστον όχι περισσότερο απ' ό,τι εσύ, λέει ο νικόλας στον εντ.
Αυτοκριτική που αποτελεί οδηγό για το μέλλον.
Στο επόμενο κίνημα θα σου δείξω ποιος είναι προδότης...

Ο ανιάν είναι το χαϊδεμένο του αστικού συστήματος εξουσίας. Θυμώνει που οι άλλοι χαϊδεύουν τα αυτιά των αναρχικών αντί για δικά του και τους καταγγέλλει.
Την κρίσιμη στιγμή απουσιάζει από το κίνημα. Στο τέλος όμως δικαιώνεται. Δεν ήταν εξέγερση αυτό που έγινε. Κι ας μην έσπασε ούτε ένα τζάμι.

Ο μικρός νικόλας είναι αυτό ακριβώς που σχολίασε ο μπαγούδο στο πιο κάτω ποστ: ο τύπος που έκατσε μέχρι τέλους και την έκανε από τα αριστερά. όχι γιατί διαφωνούσε, αλλά γαμώτο, κανείς δε θα τον πει προδότη.
Επειδή είναι αφηγητής, λέω να τον κάνω δημοσιογράφο. Μάλλον του πριν για να έχει και ίντριγκα.

Το τέλος της ιστορίας μας αφήνει αρκετά ερωτήματα για το ρόλο των νέων πρωτοπόρων, τη μαθητική νεολαία και το επαναστατικό υποκείμενο. Για τις μορφές πάλης και τη σχέση μας με το αυθόρμητο.
Πλάκα-πλάκα κι ο μάης του 68 κάπως έτσι ξεκίνησε. Και μάλιστα από τη γενιά του μικρού νικόλα!

Ωστόσο, καμιά απορία μας, καμιά μεταμοντέρνα θεωρητική αναζήτηση, δεν αναιρεί τις αλύγιστες, ατσάλινες νομοτέλειες για το ρόλο της πρωτοπορίας και του κόμματος νέου τύπου, που επιβεβαιώνονται καθημερινά από την ίδια ζωή.

Όπως διαβάζουμε στην αναθεωρημένη έκδοση του εμφύλιου πολέμου στη γαλλία, το λάθος της παρέας των εκδικητών δεν ήταν ότι έκανε κατάχρηση βίας και της εξουσίας που είχε. Το ακριβώς αντίθετο. Φοβήθηκε και δεν χρησιμοποίησε συστηματικά τη βία και την εξουσία που είχε.

Θέλετε λοιπόν να μάθετε τι λογής είναι μια εξέγερση;
Κοιτάξτε την παρέα των εκδικητών. Πάρτε τις ιστορίες του μικρού νικόλα και διαβάστε τες.
Στο επόμενο κίνημα προσπαθήστε απλά να μην είστε ο προδότης.
Ή τουλάχιστον να μην είστε γραφικοί σαν τους ήρωες της ιστορίας. Που είναι βγαλμένοι από τη ζωή ένας προς έναν...