Τασκέντ

Το αποκορύφωμα της συνωμοσίας που οργάνωσε η ηγεσία του κκσε ενάντια στο κκε, είναι τα γεγονότα στην πρωτεύουσα του ουζμπεκιστάν, τασκέντη, από τις 18 αυγούστου ως τις 10 σεπτέμβρη του 55. Η συνωμοσία μετατράπηκε σε πολιτική προβοκάτσια ολκής σε βάρος του κκε.

(...) Τον αύγουστο του 53 ο ζαχαριάδης πρότεινε στο πολιτικό γραφείο να αποφασίσει την αποστολή μου στη μόσχα για σπουδές. Εξήγησε ότι η βασική αιτία που προκαλούσε τα λάθη μου, ήταν η θεωρητική ανεπάρκειά μου. Πολιτικά λάθη εννοούσε τις διαφωνίες μου για τις βασικές αιτίες που προκάλεσαν την ήττα μας στον εμφύλιο, τις αντιρρήσεις μου για τη σεχταριστική κι αντιφατική γραμμή του κόμματος.

Διαφώνησα έντονα. Είπα: αποδείξτε εδώ ότι εγώ έχω περισσότερες θεωρητικές αδυναμίες από σας και τότε φεύγω για σπουδές. Αν δε μπορέσετε να το αποδείξετε, τότε εσείς πρώτοι θα πάτε για σπουδές κι εγώ τελευταίος.
Τα μέλη του πγ ψήφισαν την πρόταση του ζαχαριάδη, κυρίως γιατί δεν είχαν το απαιτούμενο πολιτικό ανάστημα να διαφωνήσουν μ' αυτόν.

(...) Η παραμονή μου στη μόσχα ήταν καταθλιπτική και γιατί το εκπαιδευτικό σύστημα στη σοβιετική ένωση ήταν αποστεωμένο. Ήμουν υποχρεωμένος να ακούω και να αποστηθίζω τις βλακείες των καθηγητών μου σα μαθητής δημοτικού σχολείου. Η μόνη παρηγοριά μου ήταν η μελέτη, περίπου δέκα ώρες το εικοσιτετράωρο, έξω από τις ώρες των παραδόσεων. Κυρίως προσπαθούσα να καταλάβω, αν ο περιβόητος λενινισμός ήταν μια παραπέρα ανάπτυξη του μαρξισμού, είτε περιοριζόταν μόνο στη μελέτη έργων των μαρξ, ένγκελς, λένιν, στάλιν. Σε κανένα δε μπορούσα να μιλήσω για τις αμφιβολίες μου ή για τα συμπεράσματά μου.

Στις 23.6.1955 έφτασε στη μόσχα ο ζαχαριάδης.
Του είπα: σας ζήτησα επανειλημμένα να φύγω στην ελλάδα. Δε σας ζητώ να με στείλετε για καθοδηγητική δουλειά.
(...) Ο ζαχαριάδης μου απάντησε ότι έλεγα κουταμάρες, ότι η γραμματεία της κε (αυτός κι ο μπαρτζιώτας) αποφάσισε να φύγω στην ελλάδα επικεφαλής του εκεί κλιμακίου του πγ.

(...) Στις 26.6.1955 έφτασε στη μόσχα ο δεύτερος γραμματέας του κκε βασίλης μπαρτζιώτας. Μου είπε ότι στην κομματική οργάνωσή μας στην τασκέντη οργάνωσαν αντικομματικά στοιχεία ολόκληρη φραξιονιστική συνωμοσία, ότι πρέπει να φύγω αμέσως για να αντιμετωπίσω αυτή την επικίνδυνη καατάσταση. Διαφώνησα έντονα. "Εγώ περιμένω να φύγω στην ελλάδα κι εσείς αποφασίσατε να πάω στην τασκέντη"; Απάντησε ότι θα παρέμενα εκεί είκοσι μέρες και μετά θα έφευγα στην ελλάδα. Δε μ' έπεισε. Τότε μου έθεσε θέμα κομματικής πειθαρχίας.

Αν δεν πήγαινα στην τασκέντη δε θα με έστελναν στην ελλάδα. Αν εφάρμοζα την απόφασή τους, μπορεί να ερχόμουνα σε ρήξη με τη σοβιετική ηγεσία. (...) Δεν είχα καταλάβει ότι ο ζαχαριάδης μου είχε στήσει παγίδα, για να με θέσει εκτός μάχης.

Στην τασκέντη έφτασα στις 9.7.1955. Από την πρώτη στιγμή κατάλαβα την έκταση της συνωμοσίας. Στην ουσία η 4η συνδιάσκεψη της εκεί οργάνωσης του κκε θα μετατρέπονταν σε συνέδριό του με σκοπό καθαίρεση της ηγεσίας του κόμματος, αλλαγή της γραμμής και τακτικής του. Το σχέδιο της σοβιετικής ηγεσίας ήταν με ένα δήθεν κίνημα από τα κάτω να πετύχει τον παραπάνω σκοπό, για να φαίνεται πως τα μέλη του κκε καθαίρεσαν την ηγεσία τους κι άλλαξαν τη γραμμή του.

Στις 10.7.1955, με κάλεσαν στα γραφεία της κε του κκ ουζμπεκιστάν. Εκεί βρισκόταν αντιπρόσωπος της ηγεσίας του κκσε. Αυτός μου είπε: σύντροφε βλαντά. Εμείς ξέρουμε πως είσαι ο πιο ικανός, ο πιο ειλικρινής, ο πιο τίμιος που υπάρχει στο κόμμα σας. Βοήθησέ μας εδώ στην τασκέντη κι εμείς θα σε βοηθήσουμε να γίνεις αρχηγός του κόμματός σας.
Αυτή η πρόταση ανακάτεψε τα σωθικά μου. Του απάντησα: εσείς μου προτείνατε να με αγοράσετε. Θέλετε να γίνω υπάλληλός σας. Αν ήθελα να γινόμουν υπάλληλος θα γινόμουν στην ελλάδα. Θα ξεσκεπάσω στα εδώ μέλη του κκε την πρότασή σας.
Έτσι τέλειωσε εκείνη η συνάντηση. Δεν είχαν περάσει 24 ώρες από την άφιξή μου και βρισκόμουν κιόλας σε πλήρη σύγκρουση με την ηγεσία του κκσε.

Ποιες μέθοδες χρησιμοποιούσαν για να υποταχτεί η οργάνωση του κκε στην τασκέντ;
Φτιάξαν μια δήθεν φραξιονιστική ομάδα [και] κυνηγούσαν όποιον υπερασπίζονταν την ηγεσία του κκε και τη γραμμή του σαν αντισοβιετικά και προβοκατόρικα στοιχεία.
(...) Χρησιμοποιήθηκαν φραξιονιστικά τα λεφτά που έδινε το σοβιετικό κράτος σα βοήθημα σε γέρους, αρρώστους, ανάπηρους του εμφυλίου.
Όσοι υποστήριζαν την κε δεν έπαιναν στις νέες κατοικίες, τα παιδιά τους δεν τα δέχονταν στους παιδικούς σταθμούς, διώχνονταν από τεχνικές σχολές, από ανώτερα ιδρύματα με διάφορες μηχανορραφίες, (...) διώχνονταν από τα εργοστάσια και τις οικοδομές.

(...) Η φραξιονιστική καθοδήγηση πουλούσε τις εκδόσεις του κκε αυθαίρετα σε ανώτερες τιμές. Τις κυριακές χιλιάδες πρόσφυγες δούλευαν εθελοντικά στο μάζεμα μπαμπακιού. Τα κολχόζ πλήρωναν τα ημερομίσθια στη φραξιονιστική καθοδήγηση. Απ' αυτά τα λεφτά άλλα παίρναν οι φραξιονιστές για να καλοπερνούν, άλλα διατίθονταν για εξαγορά συνείδησεων.

(...) Απαίτησα να γίνει έλεγχος στο ταμείο της κομματικής οργάνωσης. Αποκαλύφτηκε κατάχρηση μερικών εκατομμυρίων ρουβλίων. Για να καλυφτεί η κατάχρηση η ηγεσία του κκσε συγκρότησε επιτροπή από σοβιετικούς πολίτες. Όταν ήταν να γραφτεί το πόρισμα, το ένα μέλος της επιτροπής παρίστανε τον άρρωστο, για να μην υπάρχει η υπογραφή του στο βρώμικο πόρισμα. Τα άλλα δυο μέλη αποφάνθηκαν ότι βρήκαν μόνο ένα λογιστικό λάθος 37 ρουβλίων και 70 καπικιών.

(...) Το κυριότερο επιχείρημα των φραξιονιστών ήταν ότι η ηγεσία του κκσε ήταν ενάντια στην προβοκατόρικη ηγεσία του κκε.
(...) Οι φραξιονιστές έβαζαν ωμά το ζήτημα: είσαι υπέρ ή κατά του κκσε και της σοβιετικής ένωσης;
Καθένας είναι εύκολο να καταλάβει ότι όταν ολόκληρες δεκαετίες διαπαιδαγωγούσε το κκε τα μέλη του με πνεύμα πλήρους εμπιστοσύνης στο κκσε, ήταν επόμενο να είναι ευαίσθητα στη ρετσινιά του αντισοβιετικού. Η ίδια η προσφυγιά δημιουργεί αίσθημα υποταγής. Έτσι πολλά μέλη του κκε υποτάσσονταν.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του δημήτρη βλαντά: 1950-1967, τραγωδία του κκε.
Ο δημήτρης βλαντάς ήταν μέλος του πολιτικού γραφείου του κκε από τα χρόνια του εμφυλίου μέχρι το μάρτη του 56 που καθαιρέθηκε στην έκτη πλατειά ολομέλεια.

Για τα παραπάνω αποσπάσματα ισχύει ό,τι και για τα άρθρα συνεργάτη μας στο ριζοσπάστη. Απηχούν τις απόψεις του συγγραφέα τους.
Για να μπαίνουν εδώ όμως, τα θεωρώ προφανώς ενδιαφέροντα (το λιγότερο). Κι ελπίζω να καθίσταται σαφές με ποιους είμαστε...

Θα ακολουθήσει το δεύτερο μέρος με την ανατροπή της κατάστασης από το βλαντά και τη στάση του ζαχαριάδη.
Το τρίτο μέρος με την κορύφωση και την αποτίμηση των γεγονότων θα το αναρτήσω κάπου κοντά στις 10 σεπτέμβρη που θα έχουμε κι επέτειο.

Παρά μία ενδεκάτη σεπτέμβρη...
Η μέρα που άλλαξε τον κόσμο των ελλήνων κομμουνιστών...

Υγ: η κε του μπλοκ εύχεται σε όλους τους αναγνώστες: ευτυχισμένη η επέτειος του συμφώνου μολότοφ-ρίμπεντροπ.