Η ιστορία της ντιναμό κιέβου

Εξαρτάται από ποια σκοπιά θα το δεις. Τα γεγονότα είναι πάντα τα ίδια, αλλά επιδέχονται πολλαπλής ερμηνείας. Και πάνω απ’ όλα διαστρέβλωσης. Παντού χωράει λίγο στάλιν και αντιμουστακική προπαγάνδα.

Το 42 το κίεβο βρίσκεται υπό ναζιστική κατοχή. Οι ναζήδες θέλουν να δείξουν ότι η ζωή κυλάει κανονικά και φτιάχνουν ένα μίνι πρωτάθλημα για να ξεχαστεί ο κόσμος, όπου συμμετέχουν τοπικές ομάδες κι οι καλοταϊσμένες φρουρές των κατοχικών δυνάμεων.

Στο αρτοποιείο νο τρία της πόλης δουλεύουν ποδοσφαιριστές που αποτελούσαν τον κορμό της παλιάς ντιναμό κιέβου. Ενώνουν τις δυνάμεις τους με τρεις παίκτες της συμπολίτισσας λοκομοτίβ και φτιάχνουν την σταρτ που σαρώνει τα πάντα στο διάβα της.
Νικάει τους ντόπιους εθνικόφρονες που είχαν την εύνοια των ναζί, τις φρουρές των ούγγρων και των ρουμάνων –που αργότερα τους υποστήριζαν- και στο τέλος ταπεινώνει τους επίλεκτους της λουφτβάφε.

Ο λαός του κιέβου ενθουσιάζεται με τα κατορθώματα της σταρτ και τα βλέπει συμβολικά ως πράξη αντίστασης που ανυψώνει το ηθικό του απέναντι στους κατακτητές. Οι οποίοι σκυλιάζουν, διατάζουν ρεβάνς κι αφήνουν να εννοηθεί ότι δε θα δεχτούν να χάσουν κι αυτή τη φορά.
Ο διαιτητής της αναμέτρησης είναι στέλεχος των ες-ες αλλά οι παίκτες της σταρτ αγνοούν τις έμμεσες απειλές και ξανακερδίζουν φροντίζοντας μόνο να κρατήσουν τη διαφορά σε αξιοπρεπή για τον αντίπαλο επίπεδα (5-3).

Ο κόσμος έφυγε από το γήπεδο κοροϊδεύοντας τους ναζί αξιωματικούς που είχαν καταλάβει την κεντρική κερκίδα. Προηγουμένως είχε δει στην έναρξη τους ήρωές του να αρνούνται να χαιρετήσουν φασιστικά. Και τον βενιαμίν κλιμένκο λίγο πριν τη λήξη να περνάει όλη την άμυνα της φλάκελφ και τον αντίπαλο τερματοφύλακα κι αντί να σκοράρει να κλοτσάει περιφρονητικά τη μπάλα προς το κέντρο.

Η ντροπή παραήταν μεγάλη για να την αντέξουν οι κατακτητές. Μέσα σε λίγες μέρες συνέλαβαν τους παίκτες στο αρτοποιείο και τους οδήγησαν σε ένα από τα διαβόητα στρατόπεδα συγκέντρωσης, όπου ο κλιμένκο κι άλλοι τρεις συμπαίκτες του δολοφονήθηκαν λίγες μέρες πριν την ανακατάληψη της πόλης από τους σοβιετικούς που προέλαυναν.

Όσα δε φτάνει η αλεπού τα κάνει χολιγουντιανή ταινία και τα παρουσιάζει για δικά της στην απόδραση των έντεκα. Μια ιστορία βασισμένη σε πραγματικούς χορηγούς όπως η μάστερκαρντ του πελέ.
Κάποια πράγματα είναι ανεκτίμητα. Για όλα τα άλλα υπάρχει ο πελέ να τα ππουλήσει.

Το μαύρο διαμάντι ήταν σταθερή αξία σε χρυσό και συνάλλαγμα. Έσπασε όμως η συμφωνία του μπρέτον γουντς και μετά την cosmos στράφηκε στο χρηματοπιστωτικό τομέα και την αμέρικαν εξπρές.
It was a tough game (mastercard-mastercard…) που λέει κι ο πανούτσος.

Άλλος αντιδραστικός κι αυτός, αλλά σπουδαία φόρμα. Πρόζα εννοώ, όχι φυσική κατάσταση. Ενώ ο αντι-καπιταλίστα ελευθεράτος το κουράζει πολύ. Καλό περιεχόμενο σε αναντίστοιχη φόρμα (τι ‘χες γιάννη δηλ).
Είναι μετά να μη λατρέψεις τη φόρμα και τον φορμαλισμό;

Αν είχαν να δείξουν αντίστοιχα κρεμαστάρια οι ηπα (έστω η ινδία του μπόλιγουντ) θα είχαμε πήξει στις παραγωγές. Εδώ μια απόβαση της νορμανδίας είχαν και την έκαναν ζήτημα και ταινία με τη διάσωση του ράιαν.
Αυτοί όμως πολέμησαν για τα πετρέλαια της αφρικής με την αλεπού της ερήμου κι άφησαν τους σοβιετικούς να βάλουν το ναζιστικό φίδι πίσω στην τρύπα του.
Αλεπού αλεπούς μάτι δε βγάζει.

Όπου δεν πίπτει εικόνα όμως πίπτει γραφή και βίβλος για πιο εκλεπτυσμένη πλύση εγκεφάλου στους 30˚С. Ειδική για ερυθρούς λεκέδες, φτιαγμένη από αστικούς λακέδες με μπλε και πράσινους κόκκους για καλύτερα αποτελέσματα.
Πλην λεκεδαιμονίων, που λέει κι ο λεωνίδας που πρόδωσε τους τριακόσιους.

Θυμάμαι την υστερία με τους σκοπιανοφάγους. Ήταν να πάνε κι οι μαθητές απ’ τα σχολεία, σε κάποια πίεζε μάλιστα κι η διεύθυνση. Αυτό που μας έσωσε τελικά ήταν η απόσταση. Πού να τρέχεις τώρα από την τούμπα. Πάλι καλά!

Εκ των υστέρων η κε του μπλοκ κάνει δημόσια την αυτοκριτική της για την πρώιμη στάση της στο θέμα και το κόλλημα που είχε με τον αλέξανδρο στα μικράτα της. Τρέφαμε αυταπάτες ότι οι μακεδόνες ακολουθούσαν με σχήμα πρωθύστερο τον κόκκινο στρατό κι έφερναν την εκπολιτιστική επανάσταση στους λαούς που ελευθέρωναν αφήνοντας πίσω τους σοσιαλιστικούς φάρους της αλεξάνδρειας και αρχαίες λαϊκές (αμεσο)δημοκρατίες.

Εδώ την έχει κάνει το κόμμα, εμείς γιατί όχι;
Ήμασταν νέοι, μικρά παιδιά. Κι έτυχε να ‘ναι και καλή σοδειά.
Το ακριβώς αντίθετο από αυτήν του 32-33 που έφερε το λιμό στην ουκρανία. Για τον οποίο ξαναδιαβάζουμε τις γνωστές αστικές ιστορίες στο βιβλίο κάποιου άντι ντούγκαν, συγγραφέα ενός βιβλίου για την ιστορία της ντιναμό (εκδόσεις διόπτρα) όπου παρεμπιπτόντως βρίσκει την ευκαιρία να μας αναπαραγάγει την προπαγάνδα του κόνκουεστ και των ομοίων του.

Ο ντούγκαν κάνει το άσπρο μαύρο και προσπαθεί να το τσουβαλιάσει με το ερυθρό στο σχήμα του φαιοκόκκινου ολοκληρωτισμού. Μπορεί το κίεβο να ήταν επίγεια κόλαση για τους κατοίκους του κάτω από ναζιστική κατοχή, αλλά κι επί στάλιν δεν περνούσαν καλύτερα. Η ηρωική αντίσταση στους γερμανούς δεν έχει καμία σχέση με τον κακό δικτάτορα που έδινε εντολή να πυροβολούν όσους υποχωρούσαν στο μέτωπο και σπαταλούσε τις ανθρώπινες ζωές αλόγιστα.

Γράφει αρκετές βιογραφικές πληροφορίες για τους παίκτες της σταρτ που μόνο τυπικά, λέει, δεν ήταν επαγγελματίες, μάλλον επειδή μπορούσαν να πάρουν μεταγραφή σε άλλους συλλόγους. Όσοι θεωρούσαμε επαγγελματίες μόνο αυτούς που έπαιζαν μπάλα για να βγάλουν το παντεσπάνι τους είχαμε πολύ αναχρονιστικά κριτήρια.

Πολύ λίγοι θυμούνται σήμερα την χρυσή εποχή του ημι-ερασιτεχνισμού και της ρεφορμιστικής αυταπάτης του ολυμπιακού κινήματος που απέκλειε ένα μέρος από τους μισθοφόρους επαγγελματίες (κυρίως ποδοσφαιριστές κι αμερικάνους).
Ώσπου ήρθαν οι ανατροπές κι οι ολυμπιακοί της βαρκελώνης. Από τους οποίους όλοι αναφέρουν την αμερικάνικη ομάδα-όνειρο και θάβουν τους ηρωικούς κοινο-πολίτες ταβάριτσι με τα σφυροδρέπανα της CCCP.

Μέχρι κι ο τίτλος του βιβλίου είναι ενδεικτικός. Για την τιμή της ουκρανίας! Με υπότιτλο: η ουκρανική αντίσταση κι η συμβολή της ντιναμό κιέβου στον αγώνα ενάντια στους ναζί.
Έτσι είναι. Γιατί οι κόκκινες φανέλες της σταρτ κατά βάθος συμβόλιζαν το γαλάζιο και το κίτρινο της σημαίας της ουκρανίας. Κι οι εθνικόφρονες ουκρανοί που είχαν την εύνοια των ναζί κι απέτυχαν επανειλημμένα να εξαγοράσουν τους παίκτες της σταρτ; Ω, μα αυτοί εξαιρούνται, δεν στρέχουν.

Οι παίκτες της σταρτ όμως ήταν σοβιετικοί πατριώτες. Και κάποιοι από αυτούς κομμουνιστές.
Τέτοιος είναι κι ο μπλαχίν από τους πιο πρόσφατους και μάλιστα βγήκε βουλευτής με το κκ, υπήρχε όμως ασυμβίβαστο με τη θέση του ομοσπονδιακού προπονητή που κατείχε. Αν και για αυτούς ο κομμουνιστής παίζει να είναι το ψευδώνυμο του ρωσόφιλου.
Τον μπλαχίν όμως, που τον φώναζαν και τσάρο, τον κόβω για δικό μας, σταλινικό.

Όσοι μεγάλωσαν στη σοβιετία είναι άνθρωποι νέου τύπου, χαμογελαστοί κι ευπροσήγοροι σαν τον προτάσοφ και τον κωφίδη. Που ήταν φέτος στον ηρακλή και παραλίγο να πέσει η ομάδα, αλλά είχε την καλύτερη επίθεση πίσω από το ποκ.
Μας τους έστειλαν οι ταβάριτσι για να νομίζουμε ότι όλοι οι σοβιετικοί είναι τέλειοι σαν κι αυτούς. Ήρεμοι, πνευματώδεις, χωρίς πάθη και σκοπιμότητα. Εντάξει μέταλ δεν πρέπει να άκουγαν στη σοβιετία, αλλά λεπτομέρειες.

Ναι, ξέρω εσείς προτιμάτε αυτοκαταστροφικούς αργεντινούς. Λίγο τυχοδιώκτες, μα επαναστάτες που βρήκαν την φτώχεια στα στενά της νάπολης και της λατινικής αμερικής και πάλεψαν να την εξυψώσουν στην πιο γλυκιά ουτοπία, γιατί ρεαλισμός είναι να επιδιώκεις το αδύνατο.
Δε σας συγκινούν τα σοβιετικά μινγκ, το σύστημα 3-5-2 κι η αλκοολική φάτσα του λομπανόφσκι με τη διαρκώς κόκκινη μύτη.

Αν το καλοσκεφτεί κανείς μετά τον καυκάσιο σύντροφο με το μουστάκι τις τύχες της σοβιετίας τις όριζαν (η διαλεκτική πδ-πς, η ταξική πάλη και) οι ουκρανοί.
Ο ουκρανός χρουτσώφ που ένας χίτλερ ξέρει πώς τη γλίτωσε από την πολιορκία του στάλινγκραντ, ο συμπατριώτης του μπρέζνιεφ και τέλος το καραφλό υπόθετο, λίγο πριν ακολουθήσουμε την τύχη του ουκρανικού τσέρνομπιλ.
Η ντριμ τιμ του ρεβιζιονισμού με άλλα λόγια. Μας πήγε ασθμαίνοντας ως το 89 και μετά παρέδωσε τη σκυτάλη στη μπασκετική της βαρκελώνης. Οι αμερικανοί είναι φίλοι μας…

Τέλος πάντων, πάλι με χρόνια με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι και παντιέρα ρόσα τριουνφερά. Αλλά ως τότε θα χαίρονται οι διάφοροι απόγονοι του βλασόφ και του μπαντέρα. Δηλ οι δωσίλογοι κι οι συνεργάτες των ναζί.
Θεία δίκη, θα σου πει ο κομάντο. Λούζονται αναδρομικά αυτά που λουστήκαμε εμείς (και) εξαιτίας τους μισό αιώνα πριν. Παιδιά όλοι μας του πατερούλη της νίκης που βιώνουμε την ήττα και το πισωγύρισμα ψάχνοντας για την χαμένη μας αδελφή.

Όλα αυτά με αφορμή όσα διάβασα στο ταξίδι της επιστροφής απ’ την αθήνα. Όπου είχα μαζί κι ένα μικρό της κολοντάι για το γυναικείο ζήτημα. Αλλά ο κλασικός ο σεξιστής ο σύντροφος το ‘θαψε, πάλι για μπάλα μίλησε και το έντυσε με το μανδύα των πολιτικών προεκτάσεων…