Τώρα είναι καιρός

Τι σημαίνει πρακτικά η φράση «κόμμα παντός καιρού»;
Έχεις όλο τον χρόνο να το σκεφτείς και να το φιλοσοφήσεις στην πορεία της πρωτομαγιάς (όπου άλλοι τιμάν το σικάγο και τους διακόσιους της καισαριανής, κι άλλοι την εξοχή, τον άιρτον σένα, ή στην καλύτερη τον αλέκο παναγούλη), καθώς στέκεσαι μες στο λιοπύρι και λιώνεις για μια θέση στον ήλιο –που αυτή τη φορά υπάρχει για όλους. Κι έχεις την ευκαιρία να συγκεντρωθείς για να βγάλεις το νόμο του μέρφι σχετικά με τις πορείες και τις καιρικές συνθήκες, που λέει περίπου τα εξής:

Εάν τη μέρα της πορείας, ή του φεστιβάλ, υπάρχει στον ορίζοντα ένα μοναχικό, ακίνδυνο συννεφάκι, αυτό θα φωνάξει μες σε λίγα λεπτά τους φίλους του και θα γίνει απειλητικό. Και αν τελικά δε βρέξει, θα έχει τρομάξει τον πολύ κόσμο να μην έρθει. Εάν πάλι βρέξει, τότε θα φυσάει ταυτόχρονα, για να έρχεται το νερό απ’ όλες τις κατευθύνσεις και να μην χρησιμεύουν σε τίποτα απολύτως οι ομπρέλες, εκτός από το να σου προβάλλουν αντίσταση, ενώ περπατάς –όταν δεν αχρηστεύονται εξ αρχής στον άνεμο που τις λυγίζει. Έτσι γυρίζεις σπίτι και νιώθεις την ανάγκη να σε πάρεις και να σε απλώσεις με μανταλάκια, μαζί με τα υπόλοιπα ρούχα που στεγνώνουν.
Ενώ όταν έχει ζέστη, ο κόσμος κρύβεται σε όποια σκιά βρει και ξαφνικά γίνεται διπλάσιος, μόλις τελειώνει η συγκέντρωση κι αρχίζει η πορεία. Εκεί που ο ιδρώτας γίνεται ένα με τη λαϊκή οργή και ξεχύνεται σαν ποτάμι χειμαρρώδες, που δε γυρίζει πίσω πια.

Και αν χιονίζει, και αν βρέχει, και αν φυσάει, πάλι ο σύντροφος αντέχει. Σαν το αγριολούλουδο, που περιμένει, ακόμα τούτη η άνοιξη, να ανθίσουν οι καρποί του. Πριν τις εκλογές είχε προειδοποιήσει το λαό πως έρχεται θύελλα και πως για να γυρίσει ο ήλιος, θέλει δουλειά πολλή, γιατί η έφοδος προς τον ουρανό δε θα ‘ναι ένας απλός περίπατος στη λιακάδα. Αλλά αυτός μας περνά για μετεωρολόγους κι αναρωτιέται γιατί δε βάζουμε κάνα ωραίο κοριτσάκι με μίνι φούστα να τα πει, αντί για την αλέκα και τον κουτσούμπα, για να βελτιωθούμε επικοινωνιακά. Ενώ αυτά που του λέμε είναι πολύ βαριά και μακροσκελή για τις αντοχές του και του φαίνονται σαν τα δελτία καιρού του αρναούτογλου στην ετ3 και τους λόγους του φιντέλ στον οηε.

Γι’ αυτό αναπολεί τον πράσινο ήλιο της αλλαγής, που μας κατάκλεψε τα συνθήματα και τη βάση των παλιών εαμιτών. Και σήμερα ψηφίζει όσους του υπόσχονται μια σύντομη και εύκολη επιστροφή στο καλοκαίρι των αναμνήσεών του, προ κρίσης. Καταλαβαίνει πολλές φορές πως τον ταΐζουν με ψεύτικα μεγάλα λόγια, αλλά υποκύπτει στα ψευτοδιλήμματα και συμβιβάζεται μοιρολατρικά με τη λογική «στην αναβροχιά, καλό είν’ και το χαλάζι». Ενώ παράλληλα χάφτει αμάσητους τους αστικούς μύθους που του σερβίρουν για το κόμμα –απ’ τις μετοχές στο γερμανό, μέχρι τα κότερα του χαρίλαου. Αλλά καθαρός ουρανός, αστραπές δε φοβάται..

Το κόμμα κουβαλά συλλογικά τις καλύτερες παραδόσεις των σοβιετικών, που έχουν ατσαλωθεί στο λιοπύρι της ταξικής πάλης, της επανάστασης και του πολέμου. Αλλά μετά έζησαν την φρούδα άνοιξη της πράγας, το σύντομο καλοκαίρι όπου έτρωγαν απ’ τα έτοιμα υποτιμώντας την υποδιαίρεση Ι, το μελαγχολικό φθινόπωρο της μπρεζνιεφικής εποχής και τη βαρυχειμωνιά της αντεπανάστασης, όπου σκορπίσαμε στους πέντε ανέμους της αλλαγής και της περεστρόικα. Δεν πρόσεξαν τα συννεφάκια –που συμβόλιζαν τις μη ανταγωνιστικές αντιθέσεις, όπως έλεγαν οι κινέζοι- και τα άφησαν να συσσωρευτούν και να ξεσπάσουν σε καταιγίδα.

Ο καιρός εξάλλου είναι μια βασική παράμετρος της παραγωγής, που δεν είναι εύκολο να προβλεφθεί και να συνυπολογιστεί στον κεντρικό σχεδιασμό, δυσκολεύοντας έτσι την πλήρη κοινωνικοποίηση του αγροτικού τομέα –μέχρι να περάσουμε απ’ τη γεωπονία στην υδροπονία κι αεροπονία. Οι σοβιετικοί βέβαια είχαν μετρήσει βήματα σε αυτό τον τομέα και μπορούσαν να διαλύσουν τα σύννεφα για να μη βρέξει τη μέρα των μεγάλων παρελάσεων ή κατά την διάρκεια των ολυμπιακών αγώνων της μόσχας. Τα άφησαν όμως να μαζεύονται σε άλλους νευραλγικής σημασίας τομείς, όπου δεν αρκούσε ένας βομβαρδισμός και μια τεχνητή βροχή, για να τα διαλύσουν.

Σε ένα πρόσφατο φύλλο του πριν ο συντάκτης του αναρωτιόταν αθώα: «κόμμα παντός καιρού ή μήπως εκτός καιρού;» υπονοώντας σαφώς το δεύτερο. Τον κακό του τον καιρό. Αλλά αν το πνεύμα των καιρών είναι να μη μιλάμε για τη δικτατορία του προλεταριάτου και για τη θετική πείρα του υπαρκτού και των επαναστάσεων του εικοστού αιώνα· ή αν επιτάσσει να προβάλλουμε εύκολες, μεσοβέζικες λύσεις εδώ και τώρα, αντί να «τα παραπέμπουμε όλα στην δευτέρα παρουσία του σοσιαλισμού»· αν με άλλα λόγια το πνεύμα της εποχής είναι η υποταγή σε πτυχές της αντεπανάστασης και στην πίεση για ενσωμάτωση… τότε είναι τιμή για ένα κόμμα να είναι «εν γένει εκτός τουκλίματος». Και να το θεωρούν άκαιρο, εκτός τόπου και χρόνου, ενώ μιλάει για το σοσιαλισμό, που είναι πιο επίκαιρος από ποτέ στις μέρες μας.

Σήμερα λοιπόν καλούμαστε να ανακαλύψουμε αν υπάρχει ζωή μετά το σοβιετικό ήλιο που έδυσε και φώτιζε σα φάρος τις επαναστατικές προσπάθειες σ’ όλο τον κόσμο, χωρίς να νοσταλγούμε ρομαντικά τον παλιό καλό καιρό. Οι μεταμοντέρνοι καιροί που ζούμε δεν είναι μενετοί για τους επαναστάτες, που αντιμετωπίζουν ακραία καιρικά φαινόμενα αντεπανάστασης. Αλλά ο βρεγμένος των ανατροπών, τη βροχή δε φοβάται. Μπορεί οι συνθήκες να μη φαντάζουν ακόμα ώριμες, αλλά ξέρουμε ότι καιρός φέρνει τα λάχανα, καιρός τα κακοπούλια. Ξέρουμε δηλ πως θα γυρίσει ο τροχός της ιστορίας, για να κυβερνήσει κι ο φτωχός. Και θα ‘ρθουν καιροί ευτυχισμένοι, σκλάβοι δε θα είναι πλέον οι λαοί.

Σήμερα ο καπιταλισμός φανερώνει σε κάθε πτυχή της καθημερινής ζωής τη σαπίλα του. Η αστική τάξη λυσσομανάει εν μέσω κρίσης, για να διαφυλάξει τα κέρδη της. Κι ο κόσμος γυρίζει την πλάτη και φτύνει το πολιτικό σύστημα, που νομίζει πως ψιχαλίζει. Σήμερα έχει έρθει η ώρα να σπάσουμε το απόστημα της εκμετάλλευσης και να κάνουμε το άλμα στο βασίλειο της ελευθερίας.

Τώρα είναι καιρός…