ΌΧΙ λέμε

Η πρώτη δασκάλα στο σχολείο μας ήταν πολύ καλή και της οφείλουμε αν όχι το ευ ζην (που είναι άλλωστε είδος προς εξαφάνιση στις μέρες μας) αρκετές γνώσεις. Κοντά στα άλλα όμως ήταν φόλα δεξιά και μας έμαθε εκείνο το εθνικιστικό τραγουδάκι για τη μακεδονία, που ‘ταν της μόδας με τα σκοπιανοφάγα συλλαλητήρια, και τις ένοπλες δυνάμεις που «κρατούν γερά τη λόγχη, για να απαντήσουν στον εχθρό το τρίτο μέγα όχι».

Τρίτο όχι; Και ποια ήταν τα άλλα δύο; Το πρώτο το ‘πε ο… μεταξάς, όπως έλεγε το σχολικό βιβλίο και μαθαίναμε στις σχολικές γιορτές. Το δεύτερο το είπε ο υγιής εθνικόφρων κορμός ενάντια στους συμμορίτες και τους εαμοβούλγαρους, που ήθελαν να αποσπάσουν τμήμα της ελληνικής επικράτειας. Και το τρίτο; Είναι το δικό μας, γαμώ το κέρατό μας. Το τρίτο θάναι κατά των κόκκινων, των τουρκαλάδων και όποιου άλλου επίδοξου επιδρομέα..

Το πρόβλημα βέβαια δεν ήταν η δασκάλα, που έμοιαζε χουντικό κατάλοιπο άλλων εποχών. Αλλά ότι όσα μας μάθαινε αποτελούν σήμερα επίσημο κρατικό δόγμα. Και πως οι επίσημοι ιδεολογικοί ταγοί νιώθουν απενοχοποιημένοι κι ελεύθεροι να αναπαράγουν το ίδιο μοτίβο. Θεωρούν πως έχουνε ωριμάσει οι συνθήκες για να ξαναγράψουν ως νικητές την ιστορία και να βαφτίσουν ανιστόρητους όσους δε συμφωνούν με τη δική τους εκδοχή.

Όπως για παράδειγμα ο πρετεντέρης στο χτεσινό προκλητικό του σημείωμα στην τελευταία σελίδα των ‘νέων’. Στο οποίο έδωσε άμεση και τεκμηριωμένη απάντηση το πόρταλ του 902. Αλλά είναι ζήτημα πόσοι αναγνώστες του pretender θα τη διαβάσουν.

Θα ‘ταν αφελές εξάλλου να πιστεύει κανείς πως οι αστοί θα είχαν το μαχαίρι με εμάς να παίζουμε το πεπόνι (και να κάνουμε το βαρύ πεπόνι όταν πρόκειται για καμιά απεργία), θα διέλυαν τις εργασιακές σχέσεις, θα εξαπέλυαν γενικευμένη επίθεση σε όλα τα επίπεδα και σε κάθε δικαίωμα-κατάκτηση που είχαν απομείνει όρθια αλλά θα άφηναν απέξω αυτό το πεδίο, της ιστορίας και της συλλογικής μνήμης.

Βγήκαν λοιπόν παγανιά οι αστικοί ιδεολογικοί μηχανισμοί να μας πείσουν για την επέτειο, πως όλοι μαζί ενωμένοι οι έλληνες είπαμε το «όχι» στον εχθρό. Το οποίο ξεστράτισε κάπου φαίνεται και αποκοιμήθηκε διαλεκτικά στην αγκαλιά του ναι, του πολιτικού ρεαλισμού και των δοσίλογων που συνεργάστηκαν με τον κατακτητή. Συνεπώς αυτό το ανιστόρητο «όλοι μαζί πολεμήσαμε» θυμίζει αρκετά το απαράμιλλο «όλοι μαζί τα φάγαμε» του θρασύδερμου πάγκαλου.

Μας ντοπάρουν λοιπόν με εθνική ομοψυχία κι επιχειρούν να την ξαναστήσουν σήμερα, για να βγούμε από την κρίση, την κατοχή και ό, τι ήθελε προκύψει. Όλοι μαζί μπορούμε. Αλλά ενάντια σε ποιον και για ποιο σκοπό; Τι περιεχόμενο θα πάρει το νέο όχι;

Όχι στα νέα μέτρα, όπως λέει η κυβέρνηση σκίζοντας τα καλτσόν της (και οι γυναίκες στα μετόπισθεν μαζεύονται να πλέξουν καινούρια σετάκια για τα παλικάρια μας); Όχι στα άκρα και τη βία απ’ όπου κι αν προέρχεται, όπως λέει το συνταγματικό τόξο αλλά ναι στη σοβαρή χρυσή αυγή; Όχι στα δεκεμβριανά, αλλά ναι σε ένα νέο γοργοπόταμο, όπως έλεγε προχτές ο καμμένος στον ενικό, καλύπτοντας επάξια το κενό του πρέκα από τα τηλεοπτικά δρώμενα της ημέρας; Όχι στην ευρωζώνη, ναι στη δραχμή, όπως λέει ο σύντροφος αλαβάνος; Όχι στο μνημόνιο, ναι στην ακύρωση, καταγγελία, επαναδιαπραγμάτευση… επανυπολογίζω, όπως λέει το χαλασμένο τζι-πι-ες (gps) του σύριζα;

Του Πάνου Ζάχαρη

Όχι στο πακέτο, αλλά ναι στο περιεχόμενο με ένα άλλο περιτύλιγμα, όπως τραγουδάνε όλοι μαζί, σε διάφορους τόνους; Όχι χωρίς σάλιο, ναι στη διείσδυση (κεφαλαίων) με λιπαντικά βοηθήματα; Όχι στο αποτέλεσμα αλλά ναι στις αιτίες που το έφεραν; Και σε τελική ανάλυση όχι πια, δεν πάει άλλο, να δούμε πώς θα πάμε λίγο πίσω, στα ευτυχισμένα χρόνια πριν από την κρίση, αλλά σε καμία περίπτωση πώς μπορεί να πάει αλλιώς, σε άλλη ρότα, μακριά από τον περίφημο ευρωμονόδρομο;

Ενώ λοιπόν αυτό το ποικιλόχρωμο και πολυπολιτικό αστικό έθνος που πλασάρεται έντεχνα ως καθολική εθνική συνείδηση γιορτάζει ομόψυχα την επέτειο του όχι, ωριμάζει παράλληλα κι αφήνει πίσω του τη στείρα άρνηση. Απομονώνει τις δυνάμεις του χτες με τον ξύλινο λόγο (ενώ όταν λες ‘δυνάμεις του χτες’ νιώθεις φρεσκάδα μαλακτικού να σε κατακλύζει) που μένουν προσκολλημένες σε μια μηχανική ανάγνωση του «όχι», χωρίς καμία «θετική πρόταση στο σήμερα».

Του Πάνου Ζάχαρη

Επιλέγει να πει τα μεγάλα ναι στη ζωή, ορθώνοντας όταν πρέπει το ανάστημά του: ώστε λοιπόν έχουμε μνημόνιο. Θεωρεί ολέθριο λάθος το όχι του κουκουέ στην... εθνική συμφιλίωση της βάρκιζας, που οδήγησε στο δράμα του εμφύλιου. Εκτός τόπου και χρόνου το ηρωικό όχι των λακεδαιμονίων στη συνθήκη του μάαστριχτ και την ελπιδοφόρα ευρωπαϊκή προοπτική. Αρτηριοσκληρωτικό το «όχι σε όλα τα ναρκωτικά, σκληρά και μαλακά». Μαξιμαλιστική κι ανεύθυνη στάση το όχι στον υπαρκτό καπιταλισμό, γιατί το σοβιετικό σύστημα εφαρμόστηκε αλλά απέτυχε.

Και αν απορεί κανείς τι σήμαινε ο όρος «υπαρκτός σοσιαλισμός» (που πολλοί μετανοούντες σπεύδουν να βάλουν σε εισαγωγικά για άλλους λόγους), ας σκεφτεί την κλισέ ερώτηση που μας απευθύνουν στα τηλεοπτικά πάνελ: σε ποια άλλη χώρα εφαρμόζεται αυτό το κοινωνικό σύστημα που πρεσβεύετε;

Η αριστερή πτέρυγα αυτού του έθνους τα αφήνει όλα ανοιχτά με ένα σαφέστατο ίσως, γιατί ακόμα και στη λαοκρατία πιστεύει υπό προϋποθέσεις. Και νοσταλγεί κρυφά τον ανδρέα που έλεγε πότε-πότε και κάνα όχι. Όπως εκείνο το περίφημο «είπαμε να κάνει ένα δωράκι στον εαυτό του, αλλά ΌΧΙ και πεντακόσια εκατομμύρια», που είχε σχολιάσει για ένα σύντροφό του πρασινοφρουρό. Η δεξιά πτέρυγα το ρίχνει στη.. βαθιά οικονομική ανάλυση και θεωρεί ότι αυτές οι σπατάλες μας έφεραν σήμερα στο χείλος του γκρεμού, κρατώντας υπεύθυνη και σοβαρή στάση μακριά από τα αλόγιστα «όχι» του παρελθόντος.

Κι όλοι μαζί προτιμούν να συζητούν μεταξύ τυρού και αχλαδιού (που όλοι μαζί τα φάγαμε) για ιταλούς, γερμανούς κι αν θα τους κερνούσαμε καρμπονάρες ή λουκάνικα φρανκφούρτης (να, με το συμπάθιο!) από το πρόσφατο octoberfest.

Αρέσκονται στα ναι μεν αλλά και στον πλούτο της ελληνικής γλώσσας, που σου επιτρέπει να λες το ίδιο πράγμα (καπιταλισμός) με πολλούς τρόπους και διάφορα μίγματα διαχείρισης (νεοφιλελεύθερα και σοσιαλδημοκρατικά) και να κάνεις άλλα από αυτά που λες (πχ επαναδιαπραγμάτευση).

Μένει για το τέλος μια συζήτηση σχετικά με τις παρελάσεις και τη γενική λειτουργία τους, αλλά θα την κρατήσουμε κάβα για κάποια άλλη επέτειο και θα κλείσουμε την ανάρτηση με ένα τραγούδι στο κλίμα των ημερών.