Δευτέρα 24 Αυγούστου 2009

Κουίζ

Επιβεβαιώνοντας την (επι)στροφή του μπλοκ στο στάλιν, τον παλιό καλό καιρό και την ιθάκη, η κε του μπλοκ δίνει στη δημοσιότητα -κατόπιν παρότρυνσης του σκληρού διαλεκτικού- ένα ακόμη ντοκουμέντο υπό τη μορφή κουίζ.
Διαβάστε το κείμενο και απαντήστε στην ερώτηση που ακολουθεί.

Το μεγάλο ευτύχημα για τη ρωσία ήταν ότι στα χρόνια των δυσκολότατων δοκιμασιών επικεφαλής της χώρας ήταν ο μεγαλοφυής κι ακλόνητος στρατηλάτης ι.β. στάλιν. Ήταν η πιο επιφανής, επιβεβλημένη, αξιοσέβαστη προσωπικότητα στη ρευστή και σκληρή εποχή της περιόδου εκείνης, στην οποία κύλησε η ζωή του.

Ο στάλιν ήταν άνθρωπος ασυνήθιστης ενέργειας, πολυμορφωμένος κι ακατάβλητος, ισχυρής θέλησης. Δριμύς, σκληρός κι αμείλικτος συζητητής, σε σημείο που (...) ήταν αδύνατο να τον αντιμετωπίσεις. Ο στάλιν πριν απ' όλα κατείχε σε μεγάλο βαθμό το αίσθημα του χιούμορ και του σαρκασμού, την ικανότητα να αντιλαμβάνεται ακριβώς το συνομιλητή του και να εκφράζει με ακρίβεια τη σκέψη του.

Τους λόγους του ο στάλιν τους έγραφε μόνος του. Στα έργα του αντηχούσε πάντα η εκτελεστική δύναμη. Η δύναμη αυτή ήταν τόσο μεγάλη, ώστε αναδείχτηκε σε ανεπανάληπτο ηγέτη μεταξύ των καθοδηγητών των κρατών όλων των εποχών κι όλων των λαών. Ο στάλιν προξενούσε μεγαλειώδη εντύπωση. Η επιρροή του στους ανθρώπους ήταν ακαταμάχητη. (...)

Διακατέχονταν από βαθειά, απαλλαγμένη από κάθε πανικό, λογική και σοφία. Ήταν ανυπέρβλητος τεχνίτης να βρίσκει στις δύσκολες στιγμές διέξοδο κι από τις πιο αδιέξοδες καταστάσεις. Επιπλέον ο στάλιν, στις πιο κρίσιμες στιγμές, όπως και σε στιγμές θριάμβου, ήταν το ίδιο συγκροτημένος και ποτέ δεν υπέκυψε σε φαντασιώσεις. Ήταν μια ασυνήθιστα πολυσύνθετη προσωπικότητα.

Ο στάλιν δημιούργησε και καθυπόταξε μια τεράστια αυτοκρατορία. Ήταν ο άνθρωπος που εκμηδένισε τον εχθρό του με τη βοήθεια του ίδιου του εχθρού του. (...)
Ο στάλιν υπήρξε ο μέγας, απαράμιλλος (...), ο οποίος παρέλαβε τη ρωσία με ξύλινο αλέτρι και την άφησε πυρηνική υπερδύναμη.
Ό,τι κι αν λένε για αυτόν, η ιστορία κι οι λαοί τέτοιους ανθρώπους δεν τους ξεχνούν.


Σε ποιον ακραιφνή σταλινικό πιστεύετε ότι ανήκει το ως άνω πατόκορφο γλείψιμο στο σύντροφο με το μουστάκι;

(πιθανές απαντήσεις)
στον λέοντα τρότσκι στη βιογραφία του ι.β. που επιμελήθηκε προσωπικά
στο νικήτα χρουτσιόφ στον επικήδειο για τον ι.β.
στο νίκο ζαχαριάδη στην έχτη πλατειά ολομέλεια
στο σοβιετικό κυριούλη σε διάγγελμά του στη συνεδρίαση του δεκαπενταμελούς του σχολείου του ως μαθητής
στον ανδρέα παπανδρέου σε διάλεξή του στις ηπα
στον ουίνστον τσόρτσιλ στα απομνημονεύματά του
στο μιχαήλ γκορμπατσόφ στο βιβλίο του περεστρόικα
στο σάββα μιχαήλ στο βιβλίο του περεστρόικα κι οικονομία
στο βιάτσεσλαβ μολότοφ στο λόγο του στο εικοστό συνέδριο
στον ερνέστο γκεβάρα κατά την επίσκεψή του στη σοβιετία
στο μάο τσε τουνγκ (ένας είναι ο τσε)
στο βασίλη σαμαρά σε συνδιάσκεψη της μαχόμενης αριστεράς
στον περικλή κοροβέση σε παρέμβασή του στο σύριζα
στον απόστολο γκλέτσο (σε απάντησή του στη βάσια τριφύλλη)
στο γιώργο ρούση σε παλιό άρθρο του στο ριζοσπάστη
στην αλέκα παπαρήγα στο λόγο της στο 13ο συνέδριο
στο σοβιετικό φιλόσοφο βίκτωρ βαζιούλιν
σε κανέναν από τους παραπάνω
σε κάποιον από τους άνωθι, αλλά σε άλλη περίσταση

Η κε του μπλοκ περιμένει τις γραπτές απαντήσεις σας εν είδει σχολίου μέχρι το βράδυ της παρασκευής που μας έρχεται, οπότε και θα δώσει τη λύση στο κουίζ (με γραπτό σχόλιο στο κείμενο), μαζί με τα σημεία που έχουν παραλειφθεί με αποσιωπητικά.
Οι γνωρίζοντες τη λύση του κουίζ δέον να μην πεταχτούν κι αποκαλύψουν τη σιγουριά τους, για να μην το χαλάσουν και στους υπόλοιπους.

15 σχόλια:

Σπύρος Ντόβας είπε...

Άτιμο google, ούτε λίγη αγωνία δεν επιτρέπεις...

Πάντως αυτό που βγαίνει έχει πολύ ελλειπή τεκμηρίωση (3 μεταξύ τους εξαρτημένες πηγές στα ελληνικά + 1 η δική σου). Στα αγγλικά μόλις μία.

Ελπίζω να μας παρουσιάσεις τα πρακτικά.

Yannis Theocharis είπε...

Α, σε πρόλαβε ένας παπούς από την ΠΕΑΕΑ του Ρεθύμνου σε μια εκδήλωση τιμής του ΔΣΕ Κρήτης κάπου στον ψηλορείτη στις αρχές Ιουλίου. Το είχε τυπώσει το κείμενο και το μοίραζε στη νέα γενιά:)

Δε θα απαντήσω αφού το ζητάς, να τονίσω μόνο πως πρόκειται όντως για ακραιφνή σταλινικό...

ΥΓ. Μου έκανε θετική εντύπωση ότι οι συμμετέχοντες στον όμιλο είχαν καλύτερη ιδέα για το Στάλιν από ότι εγώ. Ήμουν προδιατεθημένος υπέρ του αντιθέτου όπως σου εκμηστηρεύτηκα προσωπικά, ευκαιρία να το μάθουν και οι άλλοι :)

Eρυθρό Πρίσμα είπε...

Winston Churchill εάν δεν λανθάνομαι. Που εκτός από το υπέροχο κείμενο σταλινικών προδιαγραφών λάνσαρε και το στυλ με το πούρο που αργότερα υϊοθέτησαν εκεί στην Κούβα.

ουγκ, ουγκ είπε...

εμενα πάλι με το που είπες ακραιφνής σταλινικός μου ρθε στο μυαλό ο Φαράκος..

Ανώνυμος είπε...

Και γω θα συμφωνήσω για τσώρτσιλ!κάτι για επικήδειο μου θυμίζει

Andreas είπε...

Κανείς από τους παραπάνω. Το είπε ο Alexis, και σημειώνω ότι συμφώνησε και ο Τέλογλου μαζί του, στο meeting με τον πρέσβη των ΗΠΑ για την τελική έγκριση του ντοκυμαντέρ του ΣΚΑΙ " Ι.Β. Στάλιν. Μύθοι και πραγματικότητα".

Νίκος Παπούλιας είπε...

Σε μια κατεξοχή ευνοική συγκυρία για την περαιτέρω καλλιέργεια της πρωσοπολατρείας του - κατά την εν εξέλιξει νίκη του κόκκινου στρατού ενάντια στον φασισμό - έχει ενδιαφέρον να δούμε, πως απευθύνεται ο Στάλιν στον Σοβιετικό λαό, και ποιούς ή τι επικαλείται:

Ομιλία Ιωσήφ Στάλιν

Y είπε...

Είναι όντως ο 'σταλινικός' Τσώρτσιλ (που θα μου φαινόταν λογικό αν το μοίραζε παπούς)ή μήπως είναι ο Χρουτσώφ όταν ακόμα ευλογούσε το ιερό μουστάκι (όχι στον επικήδειο)?

Το απόσπασμα του λόγου που παρέθεσε ο σ. Παπούλιας δε διαθέτει ίχνος ταξικής θεώρησης και το 'λάβαρο του Λένιν' ξεπετάγεται μέσα από ρώσους εθνικούς ήρωες ενίοτε αντιδραστικούς ιμπεριαλιστές όπως ο Σουβόροφ.

ΥΓ: εγώ θα κρατούσα περισσότερο την άποψη ότι στο επίπεδο της εξέλιξης της θεωρίας ο Στάλιν έκανε ζημιά με την υπερ-απλούστευση - εκχυδαϊσμό του μαρξισμού. Το αν έκανε το καλύτερο που μπορούσε μέσα στις δοσμένες συνθήκες μου φαίνεται μια ψιλομάταιη υποθετική συζήτηση. Τα θεωρήματα του όμως σήμερα πρέπει ξεκάθαρα να τα καταδικάσουμε ως στρεβλώσεις και να μη τα ακολουθούμε.

Νίκος Παπούλιας είπε...

Εύστοχες οι παρατηρήσεις του συντρόφου Υ, ωστόσο όσον αφορά τα συμπεράσματα τα οποία πρέπει να βγάλουμε έχω να επισημάνω τα εξής.

Ο Στάλιν μάλλον θα ήταν υπερβολικό να πούμε ότι έπασχε από έλλειψη ταξικού κριτηρίου, το αντίθετο μάλιστα. Η πρόωρη και τραγική επίσπευση διαδικασιών που αφορούν την αγροτική τάξη και ζωή στην ΕΣΣΔ αποδεικνύουν μάλλον το αντίθετο.

Σε κάθε περίπτωση είμαι με την άποψη ότι πρέπει να μελετήσουμε τις απόψεις του για την πολιτική οικονομία του Σοσιαλισμού πρώτα, και ύστερα να προχωρήσουμε - αν χρειαστεί - στην συλλήβδην απόρριψη του.

Το ότι επικαλείται τους εν λόγω ήρωες εν μέσω παγκοσμίου πολέμου δεν μας λέει κάτι μόνο για τον ίδιο τον Στάλιν αλλά και για το επίπεδο της συγκρότησης του υποκειμένου από κάτω, που έχει ανάγκη απ' αυτές τις αναφορές.

Όπως και να 'χει εμένα μου έκανε μεγάλη εντύπωση το γεγονός ότι δεν είναι αυτο-αναφορικός ο λόγος του. Περίμενα αναφορές στα "δικα του" επιτεύγματα για την σοσιαλιστική πατρίδα και με εξέπληξε το γεγονός πως η προσωπολατρεία της περιόδου σχετίζεται μάλλον περισσότερο με τον εκλειπόντα Β.Ι. Λένιν.

Αυτά δεν τα λέω για να διαφωνήσω με τους συντρόφους που κρατούν δικαιολογημένα μια αυστηρή στάση απέναντι στην εν λόγω περίοδο της ΕΣΣΔ.

Απλά μου είναι δύσκολο απ' την θαλπορή του keyboard μου να αρχίσω να "πυροβολώ αδιακρίτως τον πιανίστα" :)

Ας μελετήσουμε πρώτα τις παρτιτούρες - που σίγουρα δεν είναι οι σονάτες του κλασσικού μαρξισμού - αλλά που θα μας πουν πολλά πράγματα για το είδος της μουσικής που άκουγε ο Σοβιετικός λαός εκείνη την περίοδο.

Y είπε...

@Νίκο
την έλλειψη ταξικής θεώρησης τη χρέωσα στο απόσπασμα (που είναι ένα σημαντικό απόσπασμα μιας σημαντικής ιστορικής στιγμής) και όχι στο Στάλιν γενικά.

Στις υπόλοιπες παρατηρήσεις και απόψεις σου συμφωνώ.

Σίγουρα την πολιτική του οικονομία πρέπει να τη μελετάμε (προσωπικά δε το έχω κάνει και πρέπει) και δεν αμφιβάλω ότι θα περιέχει πολύ ενδιαφέροντα πράγματα. Είναι εξάλλου κάτι σαν απολογισμός της πρώτης (και πιο σοβαρής μέχρι τώρα) προσπάθειας οικοδόμησης σοσιαλισμού και δε μπορεί παρά να είναι ύψιστης σημασίας.

Συλλήβδην δε νομίζω ότι πρέπει να απορρίπτεται κανείς. Ωστόσο, νομίζω ότι μπορούμε με ασφάλεια να πούμε ότι το σύνολο του θεωρητικού του έργου αποτέλεσε περισσότερο στρέβώση παρά συμβολή στην εξέλιξη του μαρξισμού.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Κύλησε ο Ύψιλον και βρήκε γιώργο ρούση. Πώς τα περάσατε τελικά;

Δυο λόγια για την χρονική συγκυρία.
Η ομιλία είναι από τα χρόνια του αντιφασιστικού πολέμου, που οι σοβιετικοί τον ονόμαζαν μεγάλο πατριωτικό. Από θέσεις ταξικής καθαρότητας μπορούμε να μείνουμε σε αυτό το τελευταίο, στην επίκληση των τσάρων που σταμάτησαν τον ναπολέοντα και στην επαναπροσέγγιση της εκκλησίας το 41 και να βγάλουμε τον στάλιν σοβιετική εκδοχή του πατρίς θρησκεία οικογένεια (δεν το χρεώνω στον Υ, γενικά μιλάω). Κάτι που διέπει και σήμερα σε ένα βαθμό το κκρο του ζουγκάνοφ και το κάνει εύκολα ενσωματώσιμο από τον εθνικισμό του πούτιν.
Αλλά αν πιστεύουμε ότι τη στρατιωτική υπεροπλία των ναζί την εξουδετέρωσαν ο ρώσικος χειμώνας κι ο ρώσικος εθνικισμός, χωρίς να βαρύνει στην πλάστιγγα ποιο κοινωνικό σύστημα υπερασπίζονταν οι σοβιετικοί, κινδυνεύουμε να μην πείσουμε ούτε τους εαυτούς μας.

Δυο λόγια για τον μαρξισμό του στάλιν.
Ήταν απλοϊκός στο βαθμό που απευθυνόταν σε απλοϊκές συνειδήσεις. Υπό αυτό το πρίσμα πρέπει να κρίνουμε μια σειρά θεωρήματά του όπως το περίφημο σοσιαλισμός σε μία χώρα, που οι τροτσκιστές κρίνουν από θέσεις μαρξιστικής καθαρότητας μακριά από τη βρωμιά των συγκεκριμένων συνθηκών.
Μετά από αυτό μπορούμε/πρέπει να σταθούμε κριτικά απέναντι στις θεωρίες περί κράτους στον κομμουνισμό και όξυνσης της ταξικής πάλης στο σοσιαλισμό. Και να δούμε πιο προσεκτικά το βιβλίο του για τα οικονομικά προβλήματα στην εσσδ, που πιάνει μια σειρά κομβικά ζητήματα και μόνο απλοϊκό ή επιζήμιο δεν είναι.
Η συλλήβδην απόρριψη που δεν αναγνωρίζει αντιφάσεις (του στάλιν και της εποχής), είναι εξίσου αντιδιαλεκτική με την θέωση του συντρόφου με το μουστάκι.

Πάμε (με τη συνήθη γραφειοκρατική καθυστέρηση) και στη λύση του κουίζ, το οποίο μάλλον δεν ήταν πολύ δύσκολο κι έτσι σχεδόν όλοι απαντήσατε σωστά και μόνο ο ουγκ-ουγκ πρωτότυπα. Όπως και να 'χει, είναι εντυπωσιακό να ακούς τέτοια λόγια από τον ακραιφνή σταλινικό ουίνστον τσώρτσιλ.
Η ομιλία είναι -αν δεν κάνω λάθος- από τα 1959 και την 80ή επέτειο από τη γέννηση του στάλιν, εν μέσω χρουτσοφικού ρεβιζιονισμού και αντισταλινισμού. Δεν ξέρω αν η χρονική συγκυρία υπαγορεύει στον τσώρτσιλ να πουλήσει αντι-σοβιετισμό εξυμνώντας το στάλιν, αλλά δεν το νομίζω. Δεν είναι καν επικήδειος, όπου όλοι κινούνται στη λογική: ο νεκρός δεδικαίωται.

Τα κενά τα οποία παρέλειψα για να μην φανερώσω την απάντηση είναι τα εξής:
-σε σημείο που (...) παρά τη μαθητεία μου στο βρετανικό κοινοβούλιο μου ήταν αδύνατο να τον αντιμετωπίσω.
-η επιρροή του στους ανθρώπους ήταν ακαταμάχητη (...): όταν έμπαινε στην αίθουσα συνεδριάσεων της διάσκεψης της γιάλτας όλοι εμείς σηκωνόμασταν όρθιοι σάμπως να μας πρόσταζε κανείς κι είναι αξιοπερίεργο κι ανεξήγητο γιατί στεκόμασταν σε στάση προσοχής.
-ήταν άνθρωπος που εκμηδένισε τον εχθρό του με τη βοήθεια του ίδιου του εχθρού του (...): μάλιστα ανάγκασε κι εμάς, που μας ονόμαζε ιμπεριαλιστές να πολεμήσουμε ενάντια στους ιμπεριαλιστές.
-ο στάλιν υπήρξε ο μέγιστος, απαράμιλλος (...): δικτάτορας... που παρέλαβε τη ρωσία με ξύλινο αλέτρι και την άφησε μια πυρηνική υπερδύναμη.

Δυστυχώς δε μπορώ να δώσω καλύτερη τεκμηρίωση στο σπύρο. Το απόσπασμα έπεσε στα χέρια μου φωτοτυπημένο και προέρχεται από ένα βιβλίο του νίκανδρου κεπέση, παλιού στελέχους του κόμματος. Αρχικά πίστευα ότι σε αυτόν οφείλονται και κάποιες πομπώδεις φράσεις μες στο απόσπασμα, αλλά μου είπαν ότι είναι χαρακτηριστικές του τρόπου έκφρασης του τσώρτσιλ. Το μόνο στοιχείο που δίνει ο κεπέσης είναι ότι η ομιλία έγινε ενώπιον της βουλής των κοινοτήτων. Δε θεωρώ πολύ πιθανό όμως να το διαστρέβλωσε, θα ήταν πολύ χοντροκομμένο.

Ευχαριστώ πολύ για τη συμμετοχή σας, σε πρώτη ευκαιρία θα το επαναλάβουμε.

JohnyQ είπε...

μετά από λίγο googling

βρήκα κάποιες πηγές στα αγγλικά

θα βεβαιωθώ για την εγκυρότητά τους αν πάρω στα χέρια μου το βιβλίο που υποτείθεται ότι περιέχει όλη την ομιλία

"Stalin" του J.T.Murphy

JohnyQ είπε...

μάλιστα αυτό το βιβλίο δίνει ως μόνη βιβλιογραφική πηγή για τον Τσώρτσιλ

το ΔΩΔΕΚΑΤΟΜΟ WINSTON CHURCHILL, The World Crisis

άντε βρες τώρα σε ποιο τόμο είναι...

JohnyQ είπε...

λάθος δεν είναι δωδεκάτομο...

Μικροαστός είπε...

Με μια αναζήτηση που έκανα φαίνεται οτι ο συγκεκριμένος λόγος, στην πραγματικότητα δεν ειπώθηκε ποτέ.

Υπάρχει παλαιότερη κουβέντα στα ρώσικα εδώ: http://avva.livejournal.com/1055193.html
(χρησιμοποιείστε το google translate για μετάφραση).

Κάποιος απο τους συμμετέχοντες έγραψε ότι υπάρχει ανάλογη φράση σε λόγο του Τσόρτσιλ τον Σεπτέμβρη του 1942.
Μπόρεσα να τον βρώ εδώ:
http://hansard.millbanksystems.com/commons/1942/sep/08/war-situation#column_95


...It is very fortunate for Russia in her agony to have this great rugged war chief at her head. He is a man of massive outstanding personality, suited to the sombre and stormy times in which his life has been cast; a man of inexhaustible courage and will-power and a man direct and even blunt in speech, which, having been brought up in the House of Commons, I do not mind at all, especially when I have something to say of my own. Above all, he is a man with that saving sense of humour which is of high importance to all men and all nations, but particularly to great men and great nations. Stalin also left upon me the impression of a deep, cool wisdom and a complete absence of illusions of any kind. I believe I made him feel that we were good and faithful comrades in this war—but that, after all, is a matter which deeds not words will prove..."


Y.Γ To blogspot μαλακιζεται σημερα και δεν με αφήσνει να μπω με open id