Τετάρτη 11 Ιανουαρίου 2012

Η παθητικότητα της ελληνικής κοινωνίας*

*(Άρθρο συνεργάτη της κε του μπλοκ)

Κάποιες σκέψεις σε σχέση με την ταξική διάρθρωση της κοινωνίας και την «εξαθλίωση των μαζών».
Είναι πράγματι παράλογη η πολιτική των «Μνημονίων»;


Δεν είμαι και απόλυτος σε ό,τι γράφω, γιατί είναι και επιστημονικά θέματα, που χρειάζονται χρόνο (που δεν έχω) και δουλειά για να τεκμηριωθούν. Περισσότερο υποκειμενικές απόψεις και προσωπικές εμπειρίες εκφράζουν, σαν έναυσμα για συζήτηση.

Πολλοί εντυπωσιάζονται από την παθητικότητα της ελληνικής κοινωνίας απέναντι στο Μνημόνιο και την γενικότερη επίθεση του Κεφαλαίου. Ανάμεσα τους κι αριστεροί, που προσπαθούμε να εξηγήσουμε το φαινόμενο, καθώς φαίνεται να θέτει σε αμφισβήτηση δικές μας γενικότερες αρχές και βεβαιότητες, που είχαμε, για την ριζοσπαστικοποίηση των μαζών κλπ.
Η εμφανής αντίφαση είναι πως, από την μια, έχουμε αντικειμενικές συνθήκες προλεταριοποίησης, και άρα εξαθλίωσης, μεγάλων στρωμάτων του πληθυσμού, και από την άλλη μια παθητικότητα στην υποδοχή των «μέτρων», που δεν συμβιβάζεται ούτε με την εξεγερτική απελπισία του προλετάριου, που δεν έχει να χάσει παρά μόνο τις αλυσίδες του, αλλά ούτε και με την οργή του μικροαστού, που χάνει την προνομιακή θέση του μέσα στην κοινωνία.
Κάποιες απόπειρες ερμηνείας στρέφονται στην «καθυστέρηση του υποκειμενικού παράγοντα», στον παραπλανητικό ρόλο των ΜΜΕ, στην ελπίδα ότι «όλα αυτά θα περάσουν, και θα ξανάρθουν οι παλιές-καλές μέρες».
Κάποιες άλλες στρέφονται κύρια στην ανεπάρκεια των αριστερών δυνάμεων (προεξάρχοντος βεβαίως του ΚΚΕ σαν κυρίαρχου σχηματισμού) να εμπνεύσουν και να καθοδηγήσουν τις καταπιεζόμενες τάξεις.
Θεωρώ πως οι παραπάνω, συνοπτικά και γενικόλογα αποδιδόμενες, απόψεις, ενώ έχουν εν μέρει βάσιμες αφετηρίες (κατά περίπτωση πάντα), προϋποθέτουν κάτι, που όχι μόνο δεν έχει αποδειχτεί αλλά δείχνει να αντιβαίνει και την άμεση εμπειρία, τουλάχιστον τη δική μου.
Εννοώ την αντικειμενική βάση. Πόσο έχει προχωρήσει η περίφημη «προλεταριοποίηση», και σε τι βαθμό αυτή ταυτίζεται με τις στατιστικές της ΕΛΣΤΑΤ και της EUROSTAT;
Για να μην ψάχνω, αντέγραψα τα χρειαζούμενα στοιχεία από ένα τροτσκιστικό ιστότοπο, που βρήκα πρόχειρα στο διαδίκτυο και αναφέρεται στις στατιστικές, θεωρώντας εύλογα ότι είναι σε γενικές γραμμές μη ανακριβή ως προς τα αριθμητικά μεγέθη.
Ας τα δούμε:


1. Τα στοιχεία της στατιστικής

Σταχυολόγηση, από «Μαρξιστική Φωνή»:

Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ το Α’ τρίμηνο του 2011 το σύνολο των απασχολούμενων ατόμων στην Ελλάδα ήταν 4.194.400. Από το σύνολο των απασχολούμενων, οι μισθωτοί εργαζόμενοι ήταν 2.660.100. Το 68,5 % του εργατικού δυναμικού απασχολούταν στον τομέα των υπηρεσιών, το 19,1% στη βιομηχανία και το 12,4 % στη γεωργία.
Με βάση την ίδια προαναφερόμενη πηγή, το Α’ τρίμηνο του 2011 οι εργοδότες ήταν 334.900, οι αυτοαπασχολούμενοι 967.700 και οι βοηθοί σε οικογενειακή επιχείρηση 231.600. Συνολικά, η ελληνική οικονομία έχει 960.000 επιχειρήσεις. Από αυτές, οι 930.000 απασχολούν από 0-10 άτομα και κατά μέσο όρο 4 άτομα, είναι δηλαδή, μικρές επιχειρήσεις. Πρέπει να σημειώσουμε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των καταγεγραμμένων εργοδοτών, δεν είναι ισχυροί καπιταλιστές, αλλά μικροαστοί που σε μεγάλο βαθμό οι επιχειρήσεις τους βρίσκονται σήμερα υπό κατάρρευση.
Από την άλλη πλευρά, οι αυτοαπασχολούμενοι σε ένα μεγάλο ποσοστό δεν πρέπει να κατατάσσονται στους μικροαστούς. Όπως τονίζει στην πρόσφατη έκθεσή του το ΙΝΕ -ΓΣΕΕ, μπορεί ο αριθμός των αυτοαπασχολούμενων να κυμαίνεται σε υψηλά επίπεδα, αλλά σε ένα μεγάλο ποσοστό που δεν μπορεί να υπολογιστεί με ακρίβεια, υποκρύπτει μισθωτή εργασία και οφείλεται στην απόπειρα των αφεντικών να απαλλαγούν από τις ασφαλιστικές εισφορές και άλλες εργατικές κατακτήσεις.
Ο πιο πρόσφατος «επίσημος» αριθμός των ανέργων (πηγή : ΕΛΛ.ΣΤΑΤ) είναι 908.000, δηλαδή το 18,4% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Από αυτούς μόνο 188.092 άτομα παίρνουν επίδομα ανεργίας. Το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας παρατηρείται στους νέους 15-24 ετών (43,5%). Τον Αύγουστο του 2011 σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα του 2010 οι άνεργοι αυξήθηκαν κατά 295.000. Μόνο μέσα στον περασμένο Σεπτέμβριο έχασαν τη δουλειά τους 107.287 εργαζόμενοι.
Ο πραγματικός αριθμός των ανέργων όμως είναι μεγαλύτερος, καθώς οι επίσημες στατιστικές αρχές σκόπιμα κατατάσσουν στους «στους μη ενεργούς οικονομικά» και όχι στους άνεργους, εκείνους τους μακροχρόνια άνεργους που έχουν πάψει πλέον να αναζητούν δουλειά, αλλά και όσους νέους βγαίνουν στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά και δεν βρίσκουν δουλειά. Το ΙΝΕ-ΓΣΕΕ συμπεριλαμβάνοντας και αυτές τις κατηγορίες υπολογίζει το πραγματικό ποσοστό της ανεργίας σήμερα σε 25% του εργατικού δυναμικού.


2. Μια μετάφραση συμβατή με την εικόνα του υποκειμενικού παράγοντα.

Παρατηρούμε πως έχουμε :
Ανέργους………………………………………………….. 908.000
και
Απασχολούμενους (Α Τρ. 2011) ……………………… 4.194.400

από αυτούς δε μισθωτούς ……………………………. 2.660.100
ενώ εργοδότες-αυτοαπασχολούμενοι-συμβοηθούντες 1.534.200 και από αυτούς Εργοδότες 334.900
(4.194.400) Αυτοαπασχ. 967.700
Συμβοηθ. 231.600
Σύνολο 1.534.200

Ολοι αυτοί απασχολούνται σε (κρατηθείτε…) …………. ~960.000 επιχειρήσεις
Από τις οποίες οι …………………………………………… ~930.000 είναι κάτω των 10 ατόμων!!!,
Με μέσο όρο απασχόλησης τα 4 (!!, ναι τέσσαρα!) άτομα.


Αν κάνουμε έναν χοντρικό υπολογισμό:
4 x 930.000 = ~3.720.000 άτομα απασχολούνται σε αυτές τις 930.000 επιχειρήσεις των τεσσάρων ατόμων μαζί με τα αφεντικά-αυτοαπασχολούμενους-συμβοηθούντες.
Αν αφαιρέσουμε αφεντικά, αυτοαπασχολούμενους και συμβοηθούντα μέλη θα έχουμε:
3.720.000 – 1.534.200 = 2.185.800 μισθωτούς στις «επιχειρήσεις» των τεσσάρων (4) ατόμων.

Δηλαδή, από τα 2.660.100 των μισθωτών, τα ………… ………………………………2.185.800 η 82.3 %
δουλεύουν σε επιχειρήσεις των τεσσάρων (4) ατόμων
Και μόνο τα 2.660.100 – 2.185.800 = ……………………………………………………..474.300 η 17.83 %
δουλεύουν σε επιχειρήσεις > των 10 ατόμων.


ΣΧΟΛΙΑ

Τα νούμερα μου φαίνονται εξωφρενικά και χρειάζονται επανεξέταση για επιβεβαίωση.
Θα ήμουν επίσης περίεργος να έβλεπα τα αντίστοιχα νούμερα για κάποιες ανεπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες, όπως π.χ. η Γερμανική, η Γαλλική, η Βρετανική κλπ. Εχω ακουστά, πως εκεί αυτά τα ποσοστά είναι …ανάποδα. Δηλαδή το μεγάλο ποσοστό των μισθωτών εργάζεται στις μεγάλες επιχειρήσεις και μόνο ένα μικρό στις μικρές.
Πάντως, αν αληθεύουν, εξηγούν πολλά, και δίνουν αφορμή για περισσότερες σκέψεις.

Κατ αρχήν, για να τα πάρουμε από την αρχή, πόσο είναι «προλετάριοι» οι ~1.534.200 αφεντικά-επαγγελματίες;
Είναι αλήθεια ότι πολλοί από αυτούς αρχίζουν και τα κλείνουν τα μαγαζιά τους.
Αλλά είναι γι αυτό προλετάριοι;
Μπορεί να είναι άνεργοι όσοι είναι, αλλά πολλοί έχουν ιδιόκτητα σπίτια, συχνά όχι ένα αλλά δύο εξοχικά (ένα το πατρικό, στο χωριό, και το άλλο στην Πάρο η στην Εύβοια…), 2-3 αυτοκίνητα, (που τώρα πάνε και καταθέτουν για το ένα τις πινακίδες), καταθέσεις, (πολλοί από αυτούς στο εξωτερικό), πολλοί έχουν και ακίνητα νοικιασμένα (που τώρα ξενοικιάζονται και αρχίζει να πέφτει η αξία τους αλλά διατηρούν μια παραμένουσα αξία). Με λίγα λόγια έχουν λίπος (με την αρχική ομηρική έννοια της λέξης), να το κάψουν.
Το ίδιο ισχύει και για πολλούς από τους μισθωτούς, τόσο του 82.3% όσο και του 17.83%. Βάλτε και την εργατική αριστοκρατία, golden boys κλπ., την κομματική νομενκλατούρα και τους κομματικούς στρατούς των δύο μεγάλων κομμάτων, που είναι «τακτοποιημένοι» κύρια στο δημόσιο (αλλά και σε προνομιακές θέσεις του ιδιωτικού τομέα) και είναι εξαιρετικά διογκωμένη (πολεοδομίες, εφορίες, υπουργεία, οργανισμοί Κ.Ω., τελωνεία, σώματα ασφαλείας, τράπεζες, εκπαίδευση, κλπ. κλπ. κλπ……κόσμος και ντουνιάς…..)
Κοντά σε όλους αυτούς τους πολυάριθμους ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΑ «ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΟΥΣ»(*), πρέπει να δούμε και την παρουσία πολλών εργαζομένων – προλετάριων, που ιδεολογικά επηρεάζονται από την κυρίαρχη ιδεολογία, με αιχμή το χειροπιαστό παράδειγμα των προηγουμένων. Και αυτοί συμπεριφέρονται πολιτικά (ακόμη και οικονομικά, χωρίς να έχουν την δυνατότητα –εξ ού και οι «κάρτες») σαν να είναι «μικρομεσαίοι» ενώ δεν είναι. Αυτοί είναι οι ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΙΚΑ «ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΟΙ».

Η χώρα μας για ιστορικούς λόγους, που μπορεί να έχουν σχέση ακόμη και με τη ύπαρξη-δράση του Δημοκρατικού Στρατού και τον εμφύλιο, ήταν (και είναι ακόμη…) μια χώρα «μικρομεσαίων», που βρίσκονταν από το ‘50-‘60 και επισήμως από το ’74 σε συμμαχία με τον Ιμπεριαλισμό και το Κεφάλαιο στην αντιπαράθεση με το Σοσιαλιστικό στρατόπεδο και τον κομμουνισμό γενικά σαν ιδεολογία.
Για χάρη αυτής της συμμαχίας το ντόπιο Κεφάλαιο έκανε σοβαρές οικονομικές υποχωρήσεις, ανέχτηκε τη μικρή ιδιοκτησία της γής (και άρα την αντιπαροχή), ανέχτηκε ακόμη και την «σοσιαλμανία», την ΑΤΑ κλπ.. Ξέχωρα από τους γνωστούς πολιτικούς συμβιβασμούς (νομιμοποίηση ΚΚΕ, προσωρινή έξοδος από το στρατιωτικό ΝΑΤΟ, «τριτοδρομισμός» του Α. Παπανδρέου κλπ.).
Οι ισορροπίες αυτής της συμμαχίας κλονίστηκαν μετά το ’91 με την πτώση του Σοσιαλισμού και την κρίση του Καπιταλισμού, που επακολούθησε, συμπτωματικά η όχι ας μη το συζητήσουμε εδώ. Βέβαια η καπιταλιστική κρίση και η συνακόλουθη επιθετικότητα του Κεφαλαίου είχαν εκδηλώσει συμπτώματα και πριν από το ’89-’91, αλλά κυρίως μετά αποχαλινώθηκε ο Καπιταλισμός.
Η ουσία είναι πως, αρχίζοντας δειλά-δειλά από το ’85 – ’90, άρχισαν να αμφισβητούνται πολλά, ανάμεσά τους και αυτό το 82.3– 17.83%, που προφανώς δεν είναι συμβατό ούτε με την εξέλιξη των παραγωγικών δυνάμεων ούτε και με την καπιταλιστική συσσώρευση.

Πόσο τα έχουν χωνέψει αυτά οι πολυάριθμοι, αντικειμενικοί και υποκειμενικοί, «μικρομεσαίοι» της χώρας μας;
Από ό,τι βλέπω, από ελάχιστα ως καθόλου.
Αυτό φαίνεται και από τις αντιδράσεις τους (πλατείες, μούντζες, «μπάχαλα», εθνικισμός, αποδοκιμασίες παρελάσεων, «Κερατέα», Λαζόπουλος, κλπ.…) αλλά και από τις πολιτικές εκφράσεις τους, που βέβαια, επεκτείνονται και στον χώρο της αγοραίας αποκαλούμενης «Αριστεράς».
Θάλεγα λοιπόν πως είναι πολύ-πολύ εξηγήσιμη η εμφανέστατη παθητικότητα του μεγάλου μέρους της ελληνικής κοινωνίας στην υποδοχή των «μέτρων». Είναι ακόμη μια κοινωνία, «τύπου Πασόκ», ανεξαρτήτως «αριστερών», «δεξιών», «κεντρώων».
Ιδιαίτερα ορισμένοι «αριστεροί» πολιτικοί εκφραστές τους, δεν έχουν καταλάβει καν την έννοια της καπιταλιστικής επίθεσης, που βιώνει ΚΑΙ ο δικός τους κοινωνικός χώρος.
Δεν έχουν πάρει τα μηνύματα των καιρών.
Δεν τους βοηθάει και ο ενδημικός σε αυτά τα στρώματα, (συνήθως ντροπαλός, που συχνά γίνεται ξετσίπωτος και φανατισμένος) αντικομμουνισμός.
Δεν τους βοηθάει, ούτε η χαρακτηριστική τους αλαζονεία, που οφείλεται στην σχετικά ενδιάμεση, οιονεί διευθυντική, ιεραρχική θέση τους στην οργάνωση της εργασίας, ούτε και η κληρονομημένη από τα «καλά χρόνια» αυτοπεποίθηση τους.
Προφανώς τους είναι δύσκολο να προσαρμοστούν στον τρόπο σκέψης μιας νέας ζωής, που δεν θα παρέχει τέτοια προνόμια.
Παρεξηγούν τους σκοπούς και τις συνέπειες των «μεταρρυθμίσεων». Νομίζουν ότι στρέφονται μόνο κατά των εργαζομένων.
Δεν κατανοούν πως μπορεί οι «μεταρρυθμίσεις» να στρέφονται κατά της εργατικής τάξης, να την εξαθλιώνουν απόλυτα και σχετικά, αλλά δεν πρόκειται να εξαλείψουν την Ε.Τ. σαν τάξη.
Ενώ αντίθετα, αυτούς τους ίδιους, όχι μόνο θα τους εξαθλιώσουν αλλά και θα τους συντρίψουν και σαν τάξη.
Θα τους εκμηδενίσουν.
Δεν έχουν καμιά ελπίδα να ανασυγκροτηθούν σαν τάξη.
Δε θα ξανάρθουν γι' αυτούς «οι παλιές-καλές μέρες».

Η ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΥΠΕΡΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΦΟΡΤΩΜΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΣΤΗΝ Ε.Τ., ΕΧΕΙ ΠΑΡΑΛΛΗΛΟ ΣΤΟΧΟ ΚΑΙ ΤΗΝ «ΦΥΓΗ ΠΡΟΣ ΤΑ ΕΜΠΡΟΣ», ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΝ ΤΑΧΥΤΕΡΗ ΣΥΓΚΕΝΤΡΟΠΟΙΗΣΗ-ΑΠΑΛΛΟΤΡΙΩΣΗ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ, ΑΡΑ ΤΗΝ ΕΞΟΝΤΩΣΗ ΤΩΝ «ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ».
Θεωρώ πως αυτός είναι και ο πραγματικός λόγος, που ακολουθείται από το μεγάλο κεφάλαιο αυτή η φαινομενικά «παράλογη» οικονομική πολιτική των Μνημονίων, Μεσοπροθέσμων κλπ., που σκοτώνει την «μικρή» οικονομία (και προσωρινά και εν μέρει και την «μεγάλη») τάχαμου για την «δημοσιονομική εξυγίανση» και την «ικανοποίηση των δανειστών». Ενώ είναι πασιφανέστατο πως αν ο στόχος ήταν να πληρωθούν τα χρέη, έστω εν μέρει, θα λαμβάνονταν μέτρα για την τόνωση ΚΑΙ της «μικρής» οικονομίας.
Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράλογη αυτή η πολιτική.
Αρκεί να κατανοήσουμε τους πραγματικούς στόχους της.
Η δια της κατεδάφισης των ιστορικών κατακτήσεων των εργαζομένων καταστροφή των μισθών τους, θα έχει σαν παράπλευρη απώλεια την καταστροφή εκείνης της οικονομίας, που κυρίως στηρίζεται στα μικρά εισοδήματα. Δηλαδή της οικονομίας των «μικρομεσαίων». Με «ένα σμπάρο δυό τρυγώνια» το μεγάλο κεφάλαιο, δηλαδή Το Κεφάλαιο. Και καθαρίζει το έδαφος για την εντατικότερη εκμετάλλευση της εργατιάς, και απαλλοτριώνει τους άχρηστους τώρα πια για αυτό «μικρομεσαίους».
Απόλυτα λογική οικονομική πολιτική λοιπόν, για τους στόχους και με την λογική της «αγοράς» και του Κεφαλαιοκράτη.
Και να προσθέσουμε και κάτι, που έχει σημασία: Δεν υπάρχει καπιταλιστικό φως στο τούνελ.
Η απαλλοτρίωση των περιουσιών θα είναι οριστική. Οι μετέπειτα συνθήκες δεν θα επιτρέπουν την ανάκτηση ή τον σχηματισμό νέων περιουσιακών στοιχείων σε πλατειές μάζες.
Η συγκεντροποίηση δεν είναι ευκαιριακή διεργασία: Ερχεται για να μείνει…
Είναι ο Καπιταλισμός του μέλλοντός μας.

Θα πεί κανείς, με βάση τα προηγούμενα, «καλά, δηλαδή δεν είναι ώριμες οι αντικειμενικές συνθήκες για την αλλαγή των σχέσεων παραγωγής»; Δεν πρέπει να συγχέουμε την ωρίμανση των υλικών προϋποθέσεων, με την ακόμη συντηρούμενη καλή οικονομική κατάσταση μεγάλων μερίδων του πληθυσμού, που, μάλιστα, μπορεί πολύ γρήγορα να καταρρεύσει. Οι ώριμες αντικειμενικές συνθήκες έχουν να κάνουν με την παραγωγή μεγάλης κλίμακας, την γιγάντωση των μονοπωλίων, που έχει προχωρήσει και στην χώρα μας.
Θα έλεγα πως μια όψη της παραπέρα ωρίμανσης και των αντικειμενικών προϋποθέσεων είναι ακριβώς και η ΑΝΑΓΚΑΙΑ ΕΝΤΑΞΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ, Η ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ ΤΗΣ ΣΤΗΝ ΜΕΓΑΛΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ. Είναι αναπόφευκτο η δουλειά του μπακάλικου να περάσει στο σούπερμάρκετ και στην «αλυσίδα». Το ζήτημα είναι ποιος θα διοικεί την «αλυσίδα»: Η «Μονσάντο» ή η Κοινωνία των εργαζομένων;
Και οι «μικρομεσαίοι» ας αποφασίσουν την ύστατη ώρα, τώρα, που τελειώνουν τα ψέματα: Θα κοινωνικοποιηθούν ομαλά και ανθρώπινα από την «Λαϊκή Εξουσία» η θα απαλλοτριωθούν όπως βλέπουμε να γίνεται σήμερα, από τον τραπεζίτη και το IMF-ΕΕ, με το μαστίγιο της έξωσης και της πείνας;

Σήμερα το πρωϊ (9.01.2012) άκουγα τον Χατζηνικολάου, να ωρύεται ακριβώς γι αυτό, για τις συνέπειες των «μνημονίων» στην «μικρομεσαία τάξη». Φαίνεται εκφράζει κάποιες μερίδες μικροκεφαλαιοκρατών, που πιθανόν έχουν καταλάβει τι τους περιμένει. Αλλά βέβαια, αυτοί θα αναζητούν λύσεις με την «αριστερά» να σέρνεται πίσω τους για κάποια υποθετική διαπραγμάτευση με το μεγάλο Κεφάλαιο. «Ο λύκος κι αν εγέρασε, κι άσπρισε το μαλλί του, ούτε την γνώμην άλλαξε, ούτε την κεφαλή του». Κούνια, που τους κούναγε.
Είναι θέμα μιας άλλης συζήτησης, πώς μπορεί να προσεγγίσει τμήματα των μικρομεσαίων η Ε.Τ. και το Κόμμα, ώστε να στήσει μια κοινωνική συμμαχία υπό την ηγεσία της πια και όχι υπό την ηγεσία των «μικρομεσαίων», που βιώσαν οι δικές μας οι γενιές. Και να αποτρέψει και τον εκφασισμό τους.
Θα μπορούσαμε, (για παράδειγμα, λέω..) να χρησιμοποιήσουμε τα όπλα, που κάποτε η αντίδραση χρησιμοποίησε κατά των κομμουνιστών: «Οι κομμουνιστές θα σας πάρουν τα σπίτια». Τώρα, που ο τραπεζίτης, με τα δάνεια θα μετατρέψει τον ιδιοκτήτη σε ενοικιαστή του δικού του σπιτιού (αν δεν τον πετάξει στο δρόμο…), μήπως είναι καιρός να κατεβάσουμε το σύνθημα: «Με την Λαϊκή Εξουσία, για να σώσουμε το σπίτι μας, για νάχει ο καθένας ένα σπίτι και μια δουλειά!»;
Αλλά είπαμε αυτό είναι θέμα μιας επόμενης μεγάλης συζήτησης.

-------------------------------------------------------------------------------------
(*) Τα εισαγωγικά έχουν σχέση, με την επιστημονικότητα του όρου «μικρομεσαίοι». Δανείζομαι τον όρο καταχρηστικά για να περιγράψω συνοπτικά αυτά τα ετερόκλητα κοινωνικά στρώματα, που στις ειδικές συνθήκες της πατρίδας μας εμφάνισαν και εξακολουθούν να διατηρούν προς το παρόν μια σχετικά ενιαία, πολιτική κυρίως, συμπεριφορά, ακόμη και αν εκφράζονται από διαφορετικά κόμματα.

10.01.2012 . Σεχτάρ ο Τρομερός

26 σχόλια:

Ανώνυμος είπε...

Να υποθέσω ότι το ΚΚΕ αρχίζει να αντιλαμβάνεται ότι πιο βασικό πρόβλημα πρόβλημα που έχει να αντιμετωπίσει είναι η σε μεγάλο βαθμό - δυσανάλογα με οποιαδήποτε καπιταλιστική οικονομία - μικροαστική, με οικονομική έννοια, σύνθεση της ελληνικής κοινωνίας? Και τα μικρά αυτά αφεντικά, οι "κυρ- παντελήδες", τα μέχρι σήμερα χαιδεμένα της αριστεράς, στο πλαίσιο "λαϊκών οικονομιών" και λοιπών συναφών ιδεολογημάτων, είναι εξίσου ταξικός εχθρός με τα μεγάλα.

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Μια διευκρίνιση και για μελλοντικούς ανώνυμους: Η ανάρτηση εκφράζει μόνο τον υπογράφοντα (και έτυχε και της μεγαλόψυχης περίθαλψης του σφυροδρέπανου...) και όχι το ΚΚΕ.
Α, και επίσης δεν διεκδικεί εύσημα αλάθητων χρησμών.
Τα λέμε.

Οικοδόμος είπε...

Καλησπέρα στην κε και στο συνεργάτη της. Διάβασα και θα διαβάσω ξανά το άρθρο. Δίνει μια όψη της ελληνικής κοινωνίας που οι πιο πολλοί παραβλέπουμε, όχι απαραίτητα ηθελημένα. Άρα λοιπόν η ελπίδα για να αντιδράσει επιτέλους αυτός ο λαός, κρύβεται πίσω από την "ωρίμανση" της εξαθλίωσής του; Όταν ο μικρομεσαίος γίνει δηλαδή προλετάριος και δεν θα έχει πια τίποτα πραγματικά να χάσει πέρα από τις αλυσίδες του; Και ποιος είναι ο ρόλος του κύριου πυλώνα της αριστεράς (κκε) στην εξέλιξη αυτής της διαδικασίας; Μπορεί να παρέμβει νωρίτερα; Να προκαλέσει εξελίξεις; Ο ρόλος του σήμερα; Θα τον χαρακτηρίζατε "παθητικό"; Είναι δυνατό το χτίσιμο γεφυρών με την τάξη των μικρομεσαίων;
Πολλά τα ερωτήματα κι άλλα τόσα. Κι οι αγωνίες επίσης. Αυτά. Καλή δύναμη!

Ανώνυμος είπε...

το αρθρο αυτό θα μπορούσε να ειναι περιτρανη αποδειξη της καθυστερισης του ελληνικου κεφαλαίου, απο την αποψη της συγκέντρωσης της παραγωγης.

Ωστόσο για να βγουν ασφαλή συμπεράσματα, θα πρεπει να γινει αντιστοιχη συλλογη στατιστικών και για χώρες όπως η Γαλλια και η Βρετανία.

Ανώνυμος είπε...

Συγκέντρωση του κεφαλαίου, είναι η μεγέθυνσή του, που γίνεται μέσα από την κεφαλαιοποίηση μέρους της υπεραξίας που κλέβουν οι επιχειρηματίες από τους εργαζόμενους. Μια προσπάθεια, δηλαδή, επανατοποθέτησης κερδών στη διαδικασία της παραγωγής ή κάποιας άλλης οικονομικής δραστηριότητας, που έχει σαν αποτέλεσμα την αύξηση του αρχικού κεφαλαίου του εκάστοτε καπιταλιστή.

Συγκεντροποίηση είναι η μεγέθυνση του κεφαλαίου κάποιου κεφαλαιοκράτη ή μιας ομάδας κεφαλαιοκρατών, μέσα από διαδικασίες εξαγοράς, συγχώνευσης ή απορρόφησης κεφαλαίων, που ανήκουν σε άλλους επιχειρηματίες ή ομάδες επιχειρηματιών.


(http://www1.rizospastis.gr/story.do?id=1014034)

g είπε...

Δε θέλω να σχολιάσω τόσο επί της πολιτικής ουσίας, με την οποία εν γένει συμφωνώ, όσο κυρίως για τα νούμερα:
από που αντλεί τους αριθμούς της η Ελ. Στατ.; φαντάζομαι από αυτά που δηλώνουν οι επιχειρήσεις. άρα σε μεγάλο βαθμό αφήνει εκτός όλους τους "μαύρους" εργαζόμενους. αν προσθέσεις σε αυτούς την συντριπτική πλειοψηφία των μεταναστών το νούμερο, έχω την αίσθηση ότι αλλάζει κάπως, όχι συντριπτικά ώστε να ακυρώνει τα συμπεράσματα, αλλά ίσως σε σημαντικό βαθμό (όσον αφορά τα νούμερα επαναλμβάνω γιατί ως πολιτικά μπορεί να χειροτερεύει έτσι). πάντως έχει ενδιαφέρον μια τέτοια συζήτηση και ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει και η γεωγραφική κατανομη στην επικράτεια. δυστυχώς η ελ.στατ χαλκεύει με διάφορους τρόπους τα νούμερα και επίσης είναι αρκετά δύσχρηστη για να λειτουργήσει σαν πρωτογενής πηγή για κάποιον μη εξεικειωμένο

tsimarasm είπε...

Το αποτέλεσμα των προσθαφαιρέσεων, είναι σε γενικές γραμμές αναμενόμενο(σε πολύ γενικές γραμμές). Ωστόσο χρειάζεται μια διευκρίνηση για το τι θεωρεί η στατιστική υπηρεσία ξεχωριστή επιχείρηση. Δηλαδή έχω την εντύπωση ότι επιχειρήσεις που αγοράζουν franchise μια επωνυμία, προσμετρώνται ως ξεχωριστές. Για παράδειγμα τα starbuck's μπορεί να έχουν 2000 εργαζόμενους στην Ελλάδα, αλλά να υπολογίζονται ως 500 επιχειρήσεις ξεχωριστές με 4 εργαζόμενους η καθεμία. Ή ίσως και οι τράπεζες, με παραρτήματα σε κάθε γωνία να θεωρούνται ξεχωριστές επιχειρήσεις.
Η επίσημη στατιστική είναι από κάθε άποψη διάτρητη, γιατί αφ'ενός πατάει υποχρεωτικά σε επίσημα στοιχεία, που δεν έχουμε λόγο να πιστεύουμε ότι δεν είναι χαλκευμένα, αφ'ετέρου χρησιμοποιεί την συγκεκριμένη νομική ορολογία περί εργασίας και ανεργίας, οι οποία είναι ένα κατασκεύασμα που εξυπηρετεί συγκεκριμένα συμφέροντα.

Από εκεί και πέρα επίτρεψε μου κάποιες ψιλοπαρατήρησεις.
1. Δεν μπορείς να κατηγορήσεις την τάξη ή όποιο στρώμα για έλλειψη συνείδησης. ¨Εξ ορισμού¨ δεν την διαθέτουν! σε αντίθετη περίπτωση οι επαναστάσεις θα γίνονταν είτε με τον ρυθμό ανάπτυξης της παραγωγής είτε καθημερινά! Όπως και να έχει, δεν θα χρειαζόταν το κομμουνιστικό κόμμα.
2.Τα περιουσιακά στοιχεία δεν είναι ασφαλές κριτήριο για την διάκριση των τάξεων. Καταλαβαίνω ότι το πάς αλλού, και να πώ την αλήθεια το βρίσκω πολύ ενδιαφέρον να ασχοληθεί σε βάθος κάποιος με την ανάπτυξη της συνείδησης( την αλλοτρίωση εν προκειμένω), αλλά αφήνοντας το παραπάνω λαθάκι, το κείμενο σου γίνεται ασαφές και σε τελική ανάλυση τίθεται σε αμφισβήτηση το βασικό του περιεχόμενο.
3.Και βασικότερο: ο πραγματικός λόγος της επίθεσης του κεφαλαίου δεν είναι η απαλλοτρίωση της μικρής ιδιοκτησίας ούτε κατά την γνώμη μου η αύξηση της εκμετάλλευσης (αυτής καθεαυτής) της εργατικής τάξης. Αυτά είναι τα αποτελέσματα του ¨κυνηγιού¨ του μέσου ποσοστού κέρδους. Στην συγκεκριμένη χρονική περίοδο, αίτιο(λόγος) και αποτέλεσμα εμφανίζονται σαν ένα, αλλά καλό θα ήταν να μην συγχέονται. Σε αντίθετη περίπτωση μια κριτική στον ιμπεριαλισμό μπορεί να θεωρηθεί τουλάχιστον μεταφυσική, στην χειρότερη να καταλήξει σε ένα λάθος συμπέρασμα όπως το δικό σου: ότι όλα γίνονται για να πληρωθεί το χρέος. Δεν υπάρχει χρέος να πληρωθεί!!! Το χρέος είναι ένα φάντασμα ονομαστικών αξιών που δημιούργησαν τα μονοπώλια με τον τσαμπουκά των εξαγορασμένων κυβερνήσεών τους, με σκοπό να συνεχίσουν να αυξάνουν το μέσο ποσοστό κέρδους τους, όταν το σύστημα πλησίαζε, μπαίνοντας σε κρίση υπερπαραγωγής, στο ανώτερο όριο του. Η επιμονή τους να εισπράξουν αυτό το ¨χρέος¨ κατά την γνώμη μου είναι η μεγαλύτερη αντίφαση στην ιστορία του καπιταλισμού... ο θεός βοηθός!!!

Σε γενικές γραμμές διάβασα με μεγάλη ευχαρίστηση το άρθρο σου. Πραγματικά θα ήθελα να με διορθώσει κάποιος σε όσα λέω, ένα προς ένα.Ελπίζω να μην σε κακοκάρδισα!

Ανώνυμος είπε...

"Επικίνδυνο κείμενο"
επισημαίνει άψογα μερικά πράγματα αλλά αφήνει πολλά περιθώρια σε διάφορους κακοπροαίρετους [ οι υπόλοιποι καλοδεχουμενοι φαντάζομαι ] να του τη βγουν από τα αριστερά/δεξιά...

Όπως και να χει... Δεν γνωρίζω την ακρίβεια των στατιστικών, επίσης ο χαρακτηρισμός κοινωνία-ΠΑΣΟΚ είναι πολύ εύστοχος αλλά δεν πρέπει να αρχίσει το ένα λαικό στρώμα [ όχι ο σύντροφος μπλογκερ ] να στρέφεται ενάντια στο άλλο για έλλειψη συνείδησης πχ βιομηχανικοί εργάτες εναντίον διδασκαλικού προσωπικού . Φοβάμαι πώς η πρωτοπορία [ας αφήσει ο καθένας ελεύθερη τη φαντασία του εδώ] πρέπει να δειξει τη μέγιστη υπομονή με τους ανθρώπους εκείνους που κινούνται αντικειμενικά προς το προλεταριάτο, κι αν οπως λέει το άρθρο αυτοί έχουν λίπος ακόμα , σίγουρα δε θα το χουν για τα παιδιά τους. Θα ναι όμως αυτά ώριμα τέκνα της οργής και όχι μικροαστικά τέκνα ? Είδωμεν...

Ανώνυμος είπε...

1)Αν οταν δεν εχει ολοκληρωθει η συγκεντρωποιηση του κεφαλαιου σε ενα κρατος -και ετσι δεν εχουμε μεγαλο αριθμο βιομηχανικου προλεταριατου-,δεν ειναι ωριμες οι συνθηκες για την συνειδητοποιηση του.
Και αν οταν εχουμε συγκεντρωποιηση σε μεγαλο βαθμο αυτο συνεπαγεται με ενα ανεπτυγμενο καπιταλιστικα κρατος το οποιο ειναι σε θεση εκμεταλευτη αναμεσα στα κρατη και ετσι μπορει να εξαγοραζει με ευκολια το προλεταριατο του,τοτε εχουμε αλληλοαποκλεισμο της δυνατοτητας αναπτυξης συνειδησης των εργατων μεχρι να φτασουμε σε ισο επιπεδο καπιταλιστικης αναπτυξης? Και αν ισχυει αυτο ειναι δυνατον να σπασει ο "αδυναμος κρικος της ιμπεριαλιστικης αλυσιδας" απο ενα συνειδητοποιημενο προλεταριατο και οχι απο μια πρωτοπορια σε αναντιστοιχια με την συνειδηση του μεγαλυτερου μερους του προλεταριατου?

Ανώνυμος είπε...

Αντιγραφω απο τον σημερινο Ριζοσπαστη:
"ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ - ΑΠ δε θέλουν αγώνες
Στο εργοστάσιο ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ και τον ΗΣΑΠ, οι ηγεσίες των σωματείων (ΑΠ) κωλυσιεργούν ακόμα και για την ίδια τη συνεδρίαση των ΔΣ.
Στο εργοστάσιο ΠΙΤΣΟΣ έχει «εξαφανιστεί» ο πρόεδρος του σωματείου (ΔΑΚΕ).
Στο εργοστάσιο ΙΟΝ η πλειοψηφία της διοίκησης (ΔΑΚΕ) έχει πάρει απόφαση κατά της απεργίας.
Στα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά, με ευθύνη της ΠΑΣΚΕ, δεν έχει ληφθεί καμία απόφαση, παρά το γεγονός ότι η εργοδοσία έχει ανακοινώσει την απόφασή της για εκ περιτροπής εργασία με δύο μέρες δουλειά τη βδομάδα.
Αλλωστε, χτες, ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ και «Αγωνιστική Συνεργασία» (ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ) στην ΕΜΥΔΑΣ απέρριψαν την πρόταση των δυνάμεων του ΠΑΜΕ για συμμετοχή στην απεργία."

Επειδη μενω στο εξωτερικο και αν και παρακολουθω πολυ στενα την κατασταση στην Ελλαδα, δεν εχω επαφη με εργοστασιακους χωρους,
πως ειναι δυνατον σημερα εργατες να εκπροσωπουνται απο τα καθαρματα των ΠΑΣΚΕ, ΔΑΚΕ;
Αφησα απ εξω την ΑΠ, γιατι αντε αυτοοι ειναι υπουλλοι και ο εργατης δεν τους πηρε ακομη ειδηση.

Ατωνηςχχχχ

tsimarasm είπε...

Ανώνυμε της 12ης Ιανουαρίου 2012 3:45 μ.μ,: η ανάπτυξη του κεφαλαίου πλέον(εδώ και έναν αιώνα)δεν αφορά σε μια μόνο χώρα. Η αστική τάξη είναι διεθνής.

Η συγκέντρωση και συγκεντρωποίηση μπορούν να προχωρούν χωρίς να αυξάνεται το βιομηχανικό προλεταριάτο! πχ στην Ελλάδα τα μονοπώλια έχουν μπεί για τα καλά, χωρίς να δημιουργείται βιομηχανία, το εναντίον, να κλείνει το ένα εργοστάσιο μετά το άλλο.

Επίσης η συγκέντρωση και συγκεντρωποίηση είναι δύο(ή μια )διαδικασίες που δεν ολοκληρώνονται ποτέ! Έχουν βέβαια φυσικά όρια, τα οποία εκδηλώνονται ως κρίση υπερπαραγωγής.

Τέλος νομίζω ότι βλέπεις το κεφάλαιο και το κράτος άλλοτε μεταφυσικά, άλλοτε σαν ένα νοήμον ¨ατομο¨. Το κεφάλαιο κατά κύριο λόγο ¨εξαγοράζει¨ συνειδήσεις μέσα από την ίδια την παραγωγική διαδικασία. Για παράδειγμα ο ένας που θα επιλεγεί μέσα από τους εργάτες να παίξει τον ρόλο του προϊστάμενου, θα πληρωθεί καλύτερα και θα του δοθούν δικαιώματα πάνω στους υπόλοιπους εργάτες, όχι για να εξαγοραστεί άμεσα, αλλά γιατί έτσι λειτουργεί μια καπιταλιστική επιχείρηση. Στην πορεία βέβαια αυτά τα προνόμια τον αλλοτριώνουν σε τέτοιο βαθμό που μπορεί να γίνει ¨χειρότερος¨ από τον μεγάλο καπιταλιστή. Είναι άλλη η διαδικασία εξαγοράς πολιτικού και επιτελικού προσωπικού. Εδώ παίζει ρόλο σίγουρα ο απλός χρηματισμός. Η βάση όμως βρίσκεται πάλι στην παραγωγική διαδικασία.
Για τον ίδιο λόγο ( του ¨αυτοματισμού¨ του κεφαλαίου) δεν μπορεί κανείς να προβλέψει ποιος κρίκος θα αποδυναμωθεί. Αν και η λογική μου λέει ότι το πεδίο μάχης για τα μονοπώλια θα είναι μάλλον μια από τις μικρότερες χώρες, πχ η Ελλάδα.

Η συλλογική ταξική συνείδηση είναι ένας κουβάς με τρύπες( και σκατά ενίοτε με το συμπάθιο)!
Κατά την γνώμη μου(πάντα) δεν θα γεμίσει ποτέ. Το σύνθημα για εργατική εξουσία ή έστω λαϊκή, μπορεί να είναι έξοχα πολιτικό, αλλά η πρωτοπορία δεν είναι ανάγκη να περιμένει την αφομοίωσή του από τις μάζες.

bye!

Αναυδος είπε...

Φίλτατε Σεχταρ μάλλον θα διαφωνήσω σε αρκετά από αυτά που γράφεις. Επιγραμματικά:
- η διατύπωση περί παθητικότητας είναι υπερβολική ο κόσμος γενικά αντιδρά έστω σπασμωδικά έστω περισσότερο στα λόγια και στη σκέψη παρά στην πράξη αλλά δεν στέκεται παθητικά. Ακόμη και οι αγανακτησμένοι παρόλο το αδιέξοδο της πρότασης τους (η πιο σωστά της μη πρότασης τους) αυτό δείχνουν.
- από την άλλη αυτό που όλοι καταλαβαίνουν έστω και με το ένστικτο είναι ότι για να ξεπεραστεί η σημερινή κρίση σε βάρος του κεφαλαίου το προσωπικό κόστος θα είναι τεράστιο και η νίκη καθόλου σίγουρη όπτε κάθονται στ’ αυγά τους

Επίσης ο χρόνος για να γίνει το πάθημα μάθημα δεν είναι απαραίτητα 1-2 χρονια ειδικά να συνυπολογήσει κανείς την προπαγάνδα που έχει σαν αποτέλεσμα να θεωρούν πολλοί αυτό που συμβαίνει σήμερα ένα κακό όνειρο και ίχέναν μόνιμο εφιάλτη

Από την άλλη θα συμφωνήσω ότι το μικρό κεφάλαιο δένει καλύτερα την εργατική τάξη στο άρμα του με την προσωπική σχεση που αναπτυσεται μεταξυ εργαζόμενου και αφεντικού με αποτέλεσμα να συσκοτίζεται ο ρόλος των αφεντικών στην κρίση και να διοχετευεται η οργή στους υπηρέτες των αφεντικών τους πολιτικούς . Οπως επίσης και ο μεγάλος αριθμός μικομεσαίων/μικοραστών αποτέλεσμα της λιγότερο ανεπτυγμένης ελλ. οικονομίας ορθώνει επιπλέον εμποδια αλλά και αυταπάτες

Τέλος μια επουσιώδης παρατήρηση οι εθνικοποιήσεις (σοσιαλμανία) δεν είναι τόσο αποτέλεσμα παραχωρήσεων όσο ανάγκη του κεφαλαίου. Δαπάνες και δραστηριότητες που είναι αναγκαίες για την αναπαραγωγή του δεν πρέπει να αφήνονται στην τύχη (δηλ ιδ. πρωτοβουλία_ γιατί ολος ο κύκλος μπαίνει σε κίνδυνο. Φθηνές μεταφορές αξιόπιστη ενέργεια είναι απαραίτητες για το κεφάλαιο γενικά

Ανώνυμος είπε...

Σημασια βεβαια εχει και το ειδος της εργασιας(αν δηλαδη ειναι παραγωγικη,η αφορα παροχη υπηρεσιων),οχι μονο το μεγεθος της επιχειρησης.Αν ας πουμε σ ενα σιδηρουργειο( σε μερικες γειτονιες υπαρχουν ακομα),απασχολουνται 5 ατομα, δεν θα ταν λαθος να τους θεωρησουμε προλεταριους.

Απ την αλλη βεβαια,υπαρχει και ενα ιδιοτυπο αλισβερισι με το κεφαλαιο(αν πχ ο τομεας των κατακευων εχει ανοδο,παει καλα και η επιχειρηση),οπως και μια ψευδαισθηση αυτονομιας(με την εννοια οτι δεν υπαρχει "το μεγαλο αφεντικο" πανω απ το κεφαλι).Οποτε σε αυτην την περιπτωση και οι εργαζομενοι της επιχειρησης εχουν καποια στοιχεια μικροαστικης νοοτροπιας.

Τεσπα,αυτα τα ολιγα.Ειναι πολυ μεγαλο το θεμα που ανοιγεις,και θελει πολυ χρονο για να μελετηθει σε βαθος(και δυστυχως δεν εχω καθολου αυτον τον καιρο).

Προλεκαλτ
(Σε προηγουμενα σχολια υπεγραφα ως "φιλος του ΚΚΕ")

Ανώνυμος είπε...

Το μεγαλο ζητημα ειναι οτι μεγαλες μάζες θεωρουν οτι ο καπιταλισμός "δουλεψε καλά" για αυτες και οτι παρα τις δυσκολίες που περνανε αργα ή γρήγορα θα φέξει νεα μερα.

Υποψιν οτι αυτοι που προλεταριοποιούνται βιαια αργούνε να πεταξουνε - αν το κανουνε ποτε- την μικροαστικη συνειδηση τους

Ανανεωτικός κομμουνιστής είπε...

Πολύ καλό το κείμενο του Σεχτάρ, αποτελεί σίγουρα τροφή για σκέψη.

Θα ήθελα να ρωτήσω το συγγραφέα του το εξής. Παρουσιάζεις κάποια στατιστικά στοιχεία που δείχνουν τη συντριπτική κυριαρχία των μικρών επιχειρήσεων (μέχρι 4 εργαζόμενους). Και παρακάτω γράφεις "...Οι ώριμες αντικειμενικές συνθήκες έχουν να κάνουν με την παραγωγή μεγάλης κλίμακας, την γιγάντωση των μονοπωλίων, που έχει προχωρήσει και στην χώρα μας.".

Πώς συμβιβάζεται η "γιγάντωση των μονοπωλίων" με την τόσο μεγάλη κυριαρχία των πολύ μικρών επιχειρήσεων; Θα εκτιμούσα μια διευκρίνηση επ' αυτού.

Ανώνυμος είπε...

Πώς συμβιβάζεται η "γιγάντωση των μονοπωλίων" με την τόσο μεγάλη κυριαρχία των πολύ μικρών επιχειρήσεων; Θα εκτιμούσα μια διευκρίνηση επ' αυτού.

Πολύ καλή ερώτηση Ανανεωτικέ, και κρίμα που είσαι ανανεωτικός.

Συμβιβάζεται αν σκεφτείς ότι το σύνολο των πολύ μικρών επιχειρήσεων που κυριαρχούν στην ελληνική "αγορά" (χρησιμοποιώ σκόπιμα τον όρο) δεν κάνουν τίποτε περισσότερο απ' το να εισάγουν τεχνογνωσία και μηχανήματα, παίζοντας έναν ρόλο μεσάζοντα-συναρμολογητή. Βασικός πελάτης και χρηματοδότης τους ήταν παραδοσιακά το κράτος (εξ ου και οι κατηγορίες περί "κρατικοδίαιτων" - έχουν βάση!)
Το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τέτοιας εταιρίας, ίσως ότι πιο κοντά σε "ντόπιο κεφάλαιο" είναι η Ιντρακόμ.

Στην ουσία τόσα χρόνια είχες ραχοκοκκαλιά της οικονομίας τους μικροαστούς, που στήριζαν στις πλάτες τους μια αστική τάξη μεταπρατική, απόλυτα ενσωματωμένη στο ιμπεριαλιστικό σύστημα.
Η όλη διάρθρωση δούλευε σχετικά καλά, συντηρώντας την κατάσταση στην αστικοδημοκρατική της ισοροπία, οι στρατοί των αστικών κομμάτων απολάμβαναν προνόμια εξαγοράς, και η μεγάλη μάζα ζούσε αξιοπρεπώς προσθέτοντας περαιτέρω αξία στη μεγάλης κλίμακας βιομηχανική παραγωγή των ξένων μονοπωλίων. Ένα κομμάτι της υπεραξίας τροφοδοτούσε τη ντόπια οικονομία και επέτρεπε την επιβίωση των μικροαστών.
Σήμερα που λόγω κρίσης υπερσυσσώρευσης τα μονοπώλια ανασυντάσσονται και ορμούν σε νέο κύκλο συγκεντροποίησης και συγκέντρωσης, βαράνε στο ψαχνό και καταστρέφουν αυτή τη ραχοκοκκαλιά. Μαζί με τη συμπίεση των μισθών, υφαρπάζουν και τα κομμάτια της υπεραξίας που χρησιμοποιούσαν για να συντηρήσουν τη ντόπια παραγωγή, την οποία διαλύουν ώστε να την αναλάβουν καθολοκληρία.

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Να ευχαριστήσω καταρχήν το μπρεζνιεφικό απολίθωμα, για την φιλοξενία, αλλά και όλους τους επισκέπτες, που όπως φαίνεται συμμερίζονται όχι τις απόψεις αλλά κυρίως τους προβληματισμούς αυτού του ποστ. Αλλωστε και ο δράστης, ξεκάθαρα το δήλωσε εξ αρχής ότι, κυρίως αφορμή για σκέψεις δίνει.
Κατ’ αρχήν να ζητήσω συγγνώμη, που από καθαρή αμέλεια-βιασύνη δεν έβαλα το «χρέος» μέσα σε εισαγωγικά. Ποτέ δεν είχα την άποψη ότι οι εργαζόμενοι αυτής της χώρας χρωστάμε τίποτε σε κανέναν κερατά. «Δεν αναγνωρίζουμε κανένα χρέος», τελεία και παύλα. (Αυτό εξαιρείται, δεν είναι προβληματισμός, είναι αποψάρα τελειωμένη και ..σκασμός!) Ημουν σίγουρος όμως πως θα με διορθώνατε, …κι έτσι έγινε («εμού του ιδίου», 3:58).
Ένα δεύτερο είναι η αξιοπιστία (αλλά και η σωστή ανάγνωση, η έστω, αποκρυπτογράφηση) των αστικών στατιστικών. Αυτονόητα κατανοητές οι πολλές ενστάσεις. Ούτε κι εγώ δεν γνωρίζω πως ακριβώς συλλέγονται τα στοιχεία, ποιος και γιατί καταγράφεται σαν μισθωτός, ποιος σαν «επιχειρηματίας». (Υποψιάζομαι πως ακόμη και εγώ είμαι καταχωρημένος σαν «επιχειρηματίας», τρομάρα μου!)
Εχω δει βέβαια τα ετήσια απογραφικά δελτία της ΕΛΣΤΑΤ, που κυκλοφοράνε στις επιχειρήσεις, και εκείνα, που συνοδεύουν τις οικοδομικές και βιομηχανικές αδειοδοτήσεις. Γνωρίζω και πόσο (δεν) ελέγχεται η αξιοπιστία της συμπλήρωσής τους. Αγνοώ και πως αξιολογούνται-αξιοποιούνται από την ίδια την ΕΛΣΤΑΤ.
Υπάρχει και ένα θέμα εδώ με τα περίφημα «μπλοκάκια», που έχουν γίνει πολύ της μόδας τα τελευταία χρόνια. Είναι πιθανόν, πως πολλά «μπλοκάκια» είναι καταχωρημένα στους … «επιχειρηματίες» η … «αυτοαπασχολούμενους» ενώ πρόκειται για μισθωτούς και μάλιστα με τους δυσμενέστερους όρους εξαρτημένης εργασίας! Ας είναι.
Θα έλεγα όμως πως ακόμη και αν όλες αυτές οι ενστάσεις είναι δικαιωμένες 100%, ακόμη και έτσι, δύσκολα ανατρέπεται αυτό το 82.3 – 17.83%, η δύσκολα να ανατραπεί αυτό το θηριώδες νούμερο των ….930.000 «επιχειρήσεων» κάτω των 10 ατόμων. Είναι μια κοινά αποδεκτή διαπίστωση, που συμβαδίζει και με την καθημερινή εμπειρία, πως στη χώρα μας ο μικροεπαγγελματισμός διατηρείται σε ψηλά ποσοστά.
Βέβαια καθένας κατανοεί πως ζούμε σε μια μάλλον κοσμογονική εποχή, που μέρα με την μέρα καταρρέουν πολλά, και στη βάση και στο εποικοδόμημα, που έμοιαζαν μόλις πριν από μήνες ακλόνητα και αιώνια. Είναι η κατάρρευση του υπαρκτού Καπιταλισμού. Καθόλου δεν το αποκλείω μετά από δύο χρόνια να μιλάμε για μόνο 200.000 επιχειρήσεις <10 ατόμων, και …τρία εκατομμύρια ανέργους…….
Εγραψα αυτό το ποστ γιατί πάντα πίστευα ότι αυτή η οικονομική ιδιομορφία δε μπορεί, παρά να διαμορφώνει αντίστοιχη συνείδηση, όχι μόνο στους αντικειμενικά ελευθεροεπαγγελματίες, μικροεπιχειρηματίες και υψηλά (από υπεραξία… ) αμειβόμενους υπαλλήλους, αλλά και στους χαμηλόμισθους και στους προλετάριους. Και καθόλου δε κλείνω τα μάτια (η τα αυτιά) σε ειδήσεις όπως η χτεσινή (στον «Ρίζο»;), ότι σε περιοχή του Πειραιά δεν έχει πληρωθεί το 50% των λογαριασμών της ΔΕΗ . Όλα αυτά θέλουν ψάξιμο και ένας μόνος του δεν μπορεί να κάνει πολλά.

Ονειρμός είπε...

''Σε αντίθετη περίπτωση μια κριτική στον ιμπεριαλισμό μπορεί να θεωρηθεί τουλάχιστον μεταφυσική, στην χειρότερη να καταλήξει σε ένα λάθος συμπέρασμα όπως το δικό σου: ότι όλα γίνονται για να πληρωθεί το χρέος. Δεν υπάρχει χρέος να πληρωθεί!!! Το χρέος είναι ένα φάντασμα ονομαστικών αξιών που δημιούργησαν τα μονοπώλια με τον τσαμπουκά των εξαγορασμένων κυβερνήσεών τους, με σκοπό να συνεχίσουν να αυξάνουν το μέσο ποσοστό κέρδους τους, όταν το σύστημα πλησίαζε, μπαίνοντας σε κρίση υπερπαραγωγής, στο ανώτερο όριο του. Η επιμονή τους να εισπράξουν αυτό το ¨χρέος¨ κατά την γνώμη μου είναι η μεγαλύτερη αντίφαση στην ιστορία του καπιταλισμού... ο θεός βοηθός!!!''

To χρέος ''υπάρχει να πληρωθεί'', φαντάζομαι το λες προπαγανδιστικά ότι δεν υπάρχει. Όσο δεν το αρνούμαστε έμπρακτα, υπάρχει στην φαντασία και στην υλική πραγματικότητα ως μία μαύρη τρύπα στο σημείο τομής των καπιταλιστικών αντιφάσεων. Ήδη το ΚΚΕ έχει αλλάξει ρότα στην συνθηματολογία και ενώ επέμενε ότι δεν τίθεται ζήτημα χρέους τώρα λέει μαζί με την λαϊκή εξουσία και ''μονομερή διαγραφή του χρέους''. Μάλιστα κάποιοι κάποτε επέμεναν ότι πρόκειται για νομικίστικη φρασεολογία. Αυτοί δεν κατάλαβαν καθόλου τον παππού Μάρξ όταν έλεγε ότι οι θεοί των αρχαίων Ελλήνων ήταν πολύ ''πραγματικοί'' στην καθημερινή τους ζωή.
Ναι, στην ''επιφάνεια'' όλα γίνονται για να πληρωθεί το αστικό χρέος. Στο ''βάθος'' πρόκειται για κρίση υπερσυσσώρευσης και ''δημιουργική'' καταστροφή κεφαλαίου και παραγωγικών δυνάμεων, ερημοποίηση και αναδιάρθρωση του λεγόμενου ''Νότου''. Η επιφάνεια της κρίσης είναι το ίδιο πραγματική με τον πυρήνα της, και το χρέος είναι το ίδιο πραγματικό με την κρίση υπερσυσσώρευσης. Μολονότι όμως πρόκειται για δύο πλευρές της πραγματικότητας, η βαθύτερη είναι πιο ''αληθής'', για να χρησιμοποιήσω μια παραδοσιακή γλώσσα.
Όσο χάνεται ο χρόνος (και ήδη χάθηκε πολύς) για την κατανόηση του τί ρόλο βαράει το χρέος, τόσο πιο πίσω πηγαίνει η υπόθεση της χειραφέτησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι θεωρώ επαναστατικό ένα πρόγραμμα που δεν θέτει το ζήτημα της πολιτικής εξουσίας, η οποία μπορεί να είναι εργατική, λαική ή ίσως και τα δύο...
Για το άρθρο εδώ έχω να πω ένα μεγάλο μπράβο για την συγκέντρωση των στοιχείων, ανάλογες προσπάθειες λείπουν. Για την διακρίβωση της ταξικής σύνθεσης να πω τα εξής.
Η ταξική διαίρεση εδράζεται στον καταμερισμό εργασίας. Αν αυτός μένει στα εθνικά σύνορα, μπορούμε να μιλάμε απλώς για την ταξική διάρθρωση στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό.
Έλα που όμως τείνουμε όλο και περισσότερο σε έναν ευρωπαικό και διεθνή καταμερισμό εργασίας!Υπό αυτήν την έννοια τα κόψε-ράψε ''αυτός είναι το ένα και αυτός είναι το άλλο''(και δεν εννοώ τον συντάκτη του κειμένου) είναι καταδικασμένοι να συνεχίζονται επ'άπειρον χωρίς αποτελέσματα, εφόσον δεν ξεκαθαρίζεται η φύση και ο χώρος της ''έδρας'' της ταξικής διάρθρωσης, η διάρθρωση του καταμερισμού εργασίας. Από αυτόν λοιπόν θα πρέπει να ξεκινήσει μια μελλοντική συνολική ανάλυση για την ταξική σύνθεση στον ελληνικό και ευρωπαϊκό χώρο.

Σεχτάρ ο Τρομερός είπε...

Εχω ξαναπεί (και εγώ, μετά από πολλούς) ότι αυτό το εκτεταμένο μικροαστικό υπόβαθρο είναι ένα επικίνδυνο «πυροθερμικό φορτίο» έτοιμο για φασιστική πυρκαϊά, «Οικοδόμε» (11 Ιαν. 10:57). Και σίγουρα αυτό θα γίνει αν αφεθεί από το ΚΚΕ (αλλά και κάθε αληθινό αριστερό) η ωρίμανση της εξαθλίωσης στην διαχείριση του «Σκάϊ» η των Μπουμπούκων.
Όπως τόνισα και στο κείμενο, «Ανώνυμε» (11 Ιαν , 11:36) καθόλου η ύπαρξη των πολυάριθμων και καλοταϊσμένων μικρομεσαίων δεν τεκμηριώνει «καθυστέρηση του ελληνικού κεφαλαίου». Θα αρκεστώ στις επισημάνσεις που σου έκαναν άλλοι συναγωνιστές εδώ. Βέβαια είναι μια «ανορθογραφία», που θα διορθωθεί, και τώρα μάλλον αυτό παρακολουθούμε.
Για τις στατιστικές «g» (12 Ιαν, 3:33) και «εμού του ιδίου», μάλλον σας κάλυψα.
Το τι είναι τάξεις, φίλε «εμού του ιδίου» (2. στο 12 Ιαν. 3:58) το έχει ορίσει αρκετά ικανοποιητικά ο Λένιν και αν άφησα να εννοηθεί ότι το αγνοώ, κακό του κεφαλιού μου. Πιστεύω όμως ότι οι αναγνώστες θα κατάλαβαν ότι αναφέρομαι όχι στην ταξική θέση αλλά στην αυτογνωσία των (ταξικά ετερόκλητων) «μικρομεσαίων». Πάντως καλά έκανες, που το επεσήμανες. Για το 3.: Θέλει πολλή συζήτηση. Λόγω της δουλειάς μου έχω συζητήσει με πολλούς καπιτάλες και μπορώ να σε βεβαιώσω, πως ….είναι άριστοι μαρξιστές! Ξέρουν πολύ καλά την αξία της συγκεντροποίησης και της εκμετάλλευσης αυτής καθεαυτής στο κυνήγι του ανώτατου (και όχι του …μέσου…, βλέπεις πως την πατάμε;) δυνατού (για τον καθένα τους) ποσοστού κέρδους. Και δεν κατάλαβα από πού προκύπτει ότι θεωρώ πως οι κεφαλαιοκράτες αγωνιούν για την πληρωμή του «χρέους». Ισα-ίσα αυτό ήθελα να τονίσω, ότι το χρησιμοποιούν σαν πρόσχημα. Το τι είναι βέβαια αυτό το «χρέος» (αντίφαση, σωστά) το ξέρουν καλύτερα οι ίδιοι και γιαυτό το αντιμετωπίζουν σαν καυτή πατάτα, που καθένας την πετάει στα χέρια του αλλουνού, και που για αυτό θα σκοτωθούνε – αμήν. Καθόλου δε με κακοκάρδισες – οι αντιρρήσεις βοηθάνε.
«Ανώνυμε», (12 Ιαν.3:45), η εξαγορά είναι ένας τρόπος (και αρκετά δραστικός) για την χειραγώγηση του προλεταριάτου, αλλά όχι ο μόνος. Ποτέ ο Καπιταλισμός δεν θα «φτάσει σε ίσο επίπεδο ανάπτυξης». Οι αντιθέσεις και οι διαφορές είναι η δύναμή του και ο τρόπος ύπαρξης του. Οσο για τον «αδύναμο κρίκο», απέδειξε πως έχει φαντασία η Ιστορία.

Ανώνυμος είπε...

Συνέχεια λόγω όγκου δεδομένων.
Αναυδε , λέγοντας «παθητικότητα» συμπεριλαμβάνω και την «σκέψη και τα λόγια», και ότι δεν συνιστά ΠΡΑΞΗ. Γιατί η ζωή αλλάζει με πράξεις και όχι με τα όνειρα της ψυχούλας του καθενός. Και, να σου πω, ένα σκληρό μάθημα, που έμαθα από την ζωή, είναι ότι πολλές φορές τα λόγια χρησιμεύουν για να εξαπατούν. Γιαυτό πρέπει να τα αντιμετωπίζουμε με προσοχή.
Για το επουσιώδες, σου θυμίζω πως «σοσιαλμανία» απέδοσε το ~’78 ο τότε πρόεδρος του ΣΕΒ στον τότε Πρωθυπουργό Καραμανλή (!!), και δεν αφορούσε μόνο τις κρατικοποιήσεις αλλά όλη γενικά την πολιτική του, που ήταν πράγματι παραχωρήσεις. Καταρχήν όλες οι παραχωρήσεις γίνονται κατ’ ανάγκην, καμία δε γίνεται άνευ λόγου. Να το διαβάσω σωστότερα: Μήπως θέλεις να πείς «δεν είναι τόσο αποτέλεσμα πολιτικών παραχωρήσεων όσο οικονομική ανάγκη του Κεφαλαίου»; Θέλει συζήτηση. Επειδή τα έζησα εκείνα τα χρόνια , σχημάτισα την εντύπωση ότι οι λόγοι εκείνων των κρατικοποιήσεων (αφού γι αυτές συζητάμε) ήταν κύρια πολιτικοί. Τότε είχαμε σύνορα με τον Σοσιαλισμό, ο κόσμος ταξίδευε για νοσηλεία στη Βουλγαρία, στο Αιγαίο περιπολούσε σοβιετικός στόλος. Δεν ρισκάριζαν κοινωνικές αναταραχές οι ιμπεριαλιστές και οι ντόπιοι κεφαλαιοκράτες με ένα ΚΚΕ ~10% και ένα ΠΑΣΟΚ, που τότε «μύριζε» ακόμη ΕΑΜ. Δεν έχασαν οι κεφαλαιοκράτες πολλά από τις κρατικοποιήσεις – φαλιρισμένες τις παρέδοσαν στο κράτος, τα λεφτά στην Ελβετία. Εχασαν όμως εκείνα, που δεν έχασαν οι εργάτες: Οι μισθοί κρατήθηκαν, η κρίση τότε δεν μετατράπηκε σε υπερεκμετάλλευση και συγκεντροποίηση όπως συμβαίνει τώρα. Η ανάπτυξη του ελληνικού Κασπιταλισμού (σωστότερα: του Καπιταλισμού στην Ελλάδα) επιβραδύνθηκε για μερικά χρόνια. Τότε γιγαντώθηκε και ο μικροεπαγγελματισμός. Κάθε έλληνας ήταν ένας wannabe καπιταλιστής. Να πάρουμε την ΔΕΗ. Η ΔΕΗ ιδρύθηκε δια νόμου και απαλλοτρίωσε μέσα σε ελάχιστα χρόνια εκατοντάδες μικρές και μεγάλες ηλεκτροπαραγωγές επιχειρήσεις, αρχινώντας από την POWERS και φτάνοντας στην γεννήτρια του μπάρμπα μου στην Οιχαλία. Οι λόγοι ήταν δύο ταυτόχρονα. Ο πρώτος και βασικός ήταν ότι τη νύχτα τα χωριά της Αλβανίας λαμπύριζαν ηλεκτροφωτισμένα ενώ τα δικά μας ήταν θεοσκότεινα. Ξεκάθαρα πολιτικός δηλαδή. Ο δεύτερος ήταν ότι μεγάλωνε η αγορά για τα ηλεκτρικά σίδερα της Siemens και τις ηλεκτρικές συσκευές. Τότε έγινε και η ΙΖΟΛΑ βιομηχανία λευκών συσκευών (ήταν σιδεράδικο και εμαγιέ). Η αναπαραγωγή, που λες.
Να διακινδυνεύσω και κάτι, που μπορεί να είναι και λάθος: Μήπως ο κρατικομονοπωλιακός καπιταλισμός άνθισε τριγύρω από την ΕΣΣΔ; Δεν έχω ακούσει για κρατική οικονομική παρέμβαση στη Λατινική Αμερική π.χ. η στην Ινδονησία. Λέω.
Μάλλον πρέπει να συνεχίσουμε αυτή την κουβέντα.
Ανανεωτικέ (12 Ιαν. 9:06) νομίζω σε ανέλαβε ο από κάτω σου ανώνυμος.
Νάστε καλά όλοι και τα ξαναλέμε.

Ανώνυμος είπε...

Όντως ενδιαφέροντα τα στοιχεία. Για να έχουμε πλήρη εικόνα θα έπρεπε να τα συγκρίνουμε με αντίστοιχα Γαλλίας, Γερμανίας, ΗΠΑ, αλλά και να συνδυαστούν με μία έρευνα γιατην παραγωγική δομή της ελληνικής κοινωνίας. Εδώ υπάρχουν απόψεις αντικρουόμενες εντός της Αριστεράς. Ότι δεν παράγεται τίποτα και η αστική μας τάξη είναι μεταπρατική είτε ότι είμαστε ένας σοβαρός ιμπεριαλιστής με ολοκληρωμένο κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό.

tsimarasm είπε...

Σεχταρ, το μέσο ποσοστό κέρδους το κυνηγάει η τάξη, όχι ο καπιταλιστής. Και λόγω αυτής της διάκρισης, μιλάμε για πολιτική οικονομία και όχι για ψυχολογία.(την είπα την εξυπνάδα μου!)

Ανώνυμος είπε...

Πολύ σωστό κείμενο.
Να συμπληρώσω άλλον ένα λόγο παθητικότητας, την ελεύθερη διακίνυση εργατικής δύναμης στην ΕΕ.

Η ομάδα από την οποία περιμένεις να εξεγερθεί πρώτα είναι οι νέοι άνεργοι. Σημαντικός αριθμός τους την κάνει εύκολα για έξω. Από τους υπόλοιπους που μένουν, ένα σημαντικό κομμάτι έχει περιουσία (και γι΄αυτό δεν καίγεται να φύγει). Ότι απομένει είναι δεν είναι το 1/3 των νέων άνεργων.

κριτίας

Ανώνυμος είπε...

Μια καλη βαση για την μελετη της ταξικης συνθεσης της ελληνικης κοινωνιας,διαχρονικα,ειναι η "Ανθρωπογεωγραφια της Ελλαδας" του Kayser(http://openarchives.gr/view/212628).Εστιαζει κυριως στη περιοδο της αστικοποιησης του πληθυσμου.


Προλεκαλτ

Ανώνυμος είπε...

Χωρίς σχόλια.

Εκλογές συνδικάτου «Σπάρτακος» εργαζομένων ΔΕΗ Δυτ. Μακεδονίας
http://kozanimedia.gr/archives/47720

Τα «ανεπίσημα» αποτελέσματα των εκλογών για την ανάδειξη του νέου Διοικητικού Συμβουλίου στο συνδικάτο «Σπάρτακος» των εργαζομένων στην ΔΕΗ στη Δυτ. Μακεδονία:

Ψήφισαν: 2829

ΠΑΣΚE-ΣΑΔ-ΔΑΣΚ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ*: 1197 ΨΗΦΟΙ ΚΑΙ 13 ΕΔΡΕΣ
ΔΑΚΕ ΣΠΑΡΤΑΚΟΣ: 785 ΨΗΦΟΙ ΚΑΙ 9 ΕΔΡΕΣ
ΝΕΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ: 441 ΨΗΦΟΙ ΚΑΙ 5 ΕΔΡΕΣ
ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ: 386 ΨΗΦΟΙ ΚΑΙ 4 ΕΔΡΕΣ

* ΣΑΔ – ΔΑΣΚ - ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΙ (ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ-«Αριστεροί» λέμε τώρα… για να μην ειπωθεί κάτι πιο «βαρύ»)

Σύνολο ΔΑΚΕ (συν το ΝΕΟ ΞΕΚΙΝΗΜΑ): 1226
Σύνολο ΠΑΣΚΕ: 1197

Σύνολο έγκυρων: 2809

Άκυρα: 20

Οι έδρες στο προηγούμενο Δ.Σ:
17 Η ΠΑΣΚΕ (ΠΑΣΟΚ)
11 Η ΔΑΚΕ Σπάρτακος (ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ)
3 Η ΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ (ΚΚΕ)

Μια μόνο παρατήρηση: Μόνο είκοσι άκυρα ψηφοδέλτια!! Εκπληκτικό!!!

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Ευχαριστώ με τη σειρά μου τον σεχτάρ που δέχτηκε να μπει στο σφυροδρέπανο η πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυσή του, κι όσους μπήκαν στον κόπο να σχολιάσουν το κείμενο.
Από τη στιγμή που κατάφερε να σπάσει τη σιωπή μπλόγκερ όπως ο κριτίας και ο μικροαστός δεν χρειαζόμαστε κάποια άλλη απόδειξη για τη σημασία και την επιτυχία του.