Σήμερα η κε του μπλοκ φιλοξενεί μία ακόμα δουλειά συντρόφου, που μετέφρασε από τα αγγλικά ένα κείμενο του γιούρι γεμελιάνοφ. Το κείμενο αυτό είναι επισκόπηση του βιβλίου του ιστορικού ζούκοφ (που δεν πρέπει να συγχέεται με τον στρατάρχη ζούκοφ) για το σύντροφο με το μουστάκι, το οποίο (βιβλίο) φέρει τον τίτλο της ανάρτησης.
(Παρενθετικά, να διορθώσω κι ένα λάθος σε προηγούμενη ανάρτηση, για τη διπλή σημειολογία της ημερομηνίας της 5ης μάρτη, όπου συμπίπτουν χρονικά ο θάνατος του στάλιν και τα γενέθλια της ρόζας λούξεμπουργκ, κι όχι του μαρξ όπως είχα γράψει λανθασμένα).
Η μετάφραση κι η επιστημονικο-τεχνική επιμέλεια είναι του αλέξανδρου δελάρζ κι οι ευχαριστίες είναι αυτονόητες. Καλή ανάγνωση.
yuri_zhukov
(Παρενθετικά, να διορθώσω κι ένα λάθος σε προηγούμενη ανάρτηση, για τη διπλή σημειολογία της ημερομηνίας της 5ης μάρτη, όπου συμπίπτουν χρονικά ο θάνατος του στάλιν και τα γενέθλια της ρόζας λούξεμπουργκ, κι όχι του μαρξ όπως είχα γράψει λανθασμένα).
Η μετάφραση κι η επιστημονικο-τεχνική επιμέλεια είναι του αλέξανδρου δελάρζ κι οι ευχαριστίες είναι αυτονόητες. Καλή ανάγνωση.
yuri_zhukov
19 σχόλια:
ΤΟ ΚΑΛΟ ΝΑ ΛΕΓΕΤΑΙ!
Συγχαίρω για την πολύ ωραία πρωτοβουλία κι επιφυλάσσομαι να επανέλθω αργότερα μ’ ένα κανονικό σχόλιο.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
Κουβέλης,για να ξεβρομίσει ο τόπος!
όπως λέμε Χρυσή Αυγή, για να ξεβρωμίσει ο τόπος;
Βλέπετε καμία ομοιότητα;
Τρολλαρία τρολλαρά
Ε ρε, Στάλιν που σας χρειάζεται, ακόμα και χωρίς τα 3 κεφάλια και τα δόντια του βρυκόλακα. Έστω και λίγο διαφορετικός από ότι τον έχουμε συνηθίσει μέσα από την προπαγάνδα των "νικητών".
Ωραίο κείμενο. Δεν είμαι σίγουρος για τις πηγές του, αλλά αν στέκουν μπαινει σε ζητήματα που εγώ τουλάχιστον δεν τα έχω ξανασυναντήσει.
http://www.tovima.gr/politics/article/?aid=448788
Παιδιά σταματήστε το τρόλλινγκ,το μπλόγκ ασχολείται με το μεγαλύτερο τρόλλ της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας το ΚΚΕ...ε δεν σας παίρνει.
Το καταλαβαίνεις ότι δημοσίευσες άρθρο που εμμέσως πλην σαφώς "λέει" ότι υπήρξαν μαζικές εκκαθαρίσεις κατά την υπό συζήτηση περίοδο;
Τώρα το κατά πόσον αυτό είναι συμβατό με τις επεξεργασίες και τις αποφάσεις του Κόμματος το αφήνω στην κρίση των αναγνωστών.
"Το καταλαβαίνεις ότι δημοσίευσες άρθρο που εμμέσως πλην σαφώς "λέει" ότι υπήρξαν μαζικές εκκαθαρίσεις κατά την υπό συζήτηση περίοδο;
Τώρα το κατά πόσον αυτό είναι συμβατό με τις επεξεργασίες και τις αποφάσεις του Κόμματος το αφήνω στην κρίση των αναγνωστών."
.......................
Λολ!!!
Κουράγιο αγαπητέ μπλόγκερ.Στις εκκαθαρίσεις του μέλλοντος,θα είμαστε μάρτυρες υπεράσπισής σου.
Μη απολιθωμένε, πού πήγε το σχόλιο; Περιμένουμε..
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ, ΑΡΧΗ)
Αρχικά θέλω να επαινέσω εκ νέου και αυτήν την φορά προσωπικά τον Αλέξανδρο τον Ευρύ για την πρωτοβουλία της μετάφρασης. Άργησα κάπως γιατί βρέθηκα για κάποιες μέρες εκτός έδρας.
Θ’ αρχίσω με μιαν ανάμνηση από μιαν εποχή, κατά την οποία τα είχαν φέρει τα πράγματα και ζούσα σε μια περιοχή της Ευρώπης που βρίσκεται γεωγραφικά βορειότερα της περιοχής όπου ζω σήμερα. Ήταν η δεκαετία του 1990, η «περεστρόικα» (ή επί το ορθότερον «καταστρόφικα», όπως την αποκαλεί σήμερα η πλειοψηφία των λαών της αθάνατης ΕΣΣΔ) εξακολουθούσε, παρά την διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και του ό,τι επακολούθησε, να ασκεί έντονη επίδραση σύγχυσης σε πολλούς ανυποψίαστους και μη κι οι συζητήσεις περί Ι. Β. Στάλιν έδιναν κι έπαιρναν. Έλεγαν λοιπόν οι κομμουνιστές της χώρας αυτής αναφορικά με τις συζητήσεις το εξής εύστοχο υπό την μορφή κουΐζ: «Ερώτηση: Τι είναι ο Ι. Β. Στάλιν; Απάντηση: Είναι κάτι, για το οποίο όλοι έχουν και εκφράζουν γνώμη, χωρίς κανένας να έχει την παραμικρή ιδέα περί τίνος ακριβώς πρόκειται».
Mutatis mutandis, δηλ. τηρουμένων των αναλογιών το ίδιο ισχύει και για τις συζητήσεις περί Ι. Β. Στάλιν στην Ελλάδα καθώς και για την επίκληση του ονόματός του ή του λεγόμενου «σταλινισμού». Και λέω «τηρουμένων των αναλογιών», γιατί τα πράγματα όχι σπάνια παίρνουν χαρακτήρα παράκρουσης. Τελευταίο απτό παράδειγμα η ανάρτηση «Δε με χ…τε με τον Νταλάρα!» στο μπλογκ «Αντίσταση στις γειτονιές». Στο κείμενο αυτό αποδίδεται εμμέσως πλην σαφώς ευθύνη στον Ι. Β. Στάλιν για το πραγματικά νοσηρό φαινόμενο που ακούει στο όνομα Γιώργος Νταλάρας. Ε, δεν θα προξενήσει έκπληξη, αν σε λίγο βγει στην μπλογκόσφαιρα κάποιος και ισχυριστεί ότι ο Ι. Β. Στάλιν φταίει και για το προπατορικό αμάρτημα…
Αλλά για να σοβαρευτούμε λίγο: Δεν είναι η παράνοια —μπορεί κάποια δόση της να παίζει κάποιον ρόλο, κανένας δεν μπορεί να ξέρει στον κόσμο που ζούμε σήμερα— που οδηγεί σε παρόμοια δημοσιεύματα, αλλά ο αντικομμουνισμός και η κύρια σημερινή του έκφραση, η πάλη κατά του λεγόμενου «σταλινισμού», τα φανερά ή κρυμμένα νήματα της οποίας κινεί ο καπιταλισμός σ’ όλες του τις μορφές κι εκφάνσεις. Δεν είναι του παρόντος να προχωρήσω σ’ ανάλυση αυτής της μορφής αντικομμουνιστικής ιδεολογικής —κι όχι μόνο— τρομοκρατίας, στην οποία επιδίδεται αδιάλειπτα, συστηματικά και μεθοδικά ο καπιταλισμός με στόχους που έχουν επισημανθεί με διαύγεια ήδη εδώ και δεκαετίες. Θα ήθελα να σταθώ σ’ αυτό που σε προηγούμενο μου σχόλιο είχα αποκαλέσει «εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα», επειδή κρίνω ότι αυτή δηλητηρίασε κι εξακολουθεί να δηλητηριάζει την ατμόσφαιρα σε κάθε προσπάθεια που γίνεται για συζήτηση σε κομμουνιστική βάση γύρω από τον Ι. Β. Στάλιν και την εποχή του. Τι σήμανε η λαίλαπα αυτής της προπαγάνδας για το ελληνικό κομμουνιστικό κίνημα το δείχνουν ανάγλυφα τα σχετικά σημεία του Β΄ Τόμου του «Δοκιμίου Ιστορίας του ΚΚΕ»• η μελλοντική ιστορική έρευνα αλλά και πολιτική πρακτική δεν πρόκειται, πάντα κατά την ταπεινή μου γνώμη, να διαψεύσουν τα σχετικά συμπεράσματα, στα οποία κατάληξε το «Δοκίμιο» και τα όργανα που το συνέταξαν, το συζήτησαν, το διαμόρφωσαν και το ψήφισαν. Εγώ θα θίξω κάποιες άλλες πτυχές της εικοστοσυνεδριακής προπαγάνδας που σχετίζονται με την μετάφραση της βιβλιοκρισίας του βιβλίου του Γιούρι Ζούκοφ από τον Γιούρι Γιεμελιάνοφ.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
Η εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα, πέρα από τις οικονομικές, πολιτικές και ιδεολογικές συγκυρίες που την εξέθρεψαν, βασίστηκε σε μια άνευ προηγουμένου διαστρέβλωση, σ’ ένα πρωτοφανή βιασμό και σε μια απίθανη πλαστογράφηση της ιστορικής αλήθειας και, «τσιμενταρισμένη» από τις αποφάσεις του 22ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ (το 20ό παρά το ό,τι είναι γενικά διαδεδομένο και πιστεύεται δεν πήρε καμιά σχετική απόφαση• αποφάσεις πήραν μετέπειτα σώματα του ΚΚΣΕ και προετοιμαστικά το 21ο έκτακτο Συνέδριο), έγινε αποτελεσματικότατο όπλο της καπιταλιστικής κομμουνιστοφαγίας, «εγκόλπιο» του οπορτουνισμού και «προσευχητάρι» «αφελών» και μη απ’ όλο το πολιτικό φάσμα. Θεμελιώθηκε στην ψευδολογία και καλλιέργησε μύθους που —ψευδολογία και μύθοι— ζουν και βασιλεύουν ακόμα. Εδώ πρέπει να εστιαστεί η προσοχή, όπως φαίνεται από τα γραφόμενα των Ζούκοφ και Γιεμελιάνοφ. Θα επισημάνω ένα κείμενο που ξεσκεπάζει έναν πλατιά διαδεδομένο μύθο κι ένα βιβλίο που αναιρεί το βασικό σώμα της ψευδολογίας.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
Ο μύθος ότι το ΚΚ της Κίνας και ιδιαίτερα ο Μάο Τσετούνγκ αντιτάχθηκαν ευθύς εξαρχής στις αποφάσεις του 20ού Συνέδριου του ΚΚΣΕ και στην εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα που ακολούθησε δεν είναι καινούργιος, αφού γαλούχησε σειρές ολόκληρες μαοϊστών, μαοϊκών και μαοϊζόντων σ’ όλον τον κόσμο. Για τους «παροικούντας την Ιερουσαλήμ» που γνώριζαν την πολιτική σταδιοδρομία και την πολιτική βιογραφία του Μάο Τσετούνγκ, αυτοί οι ισχυρισμοί μόνο γέλια —πικρά είναι αλήθεια— προκαλούσαν, αλλά εκεί ακριβώς έγκειται η ισχύς της μυθοπλασίας, ότι δηλαδή επιζεί πολλές φορές της ιστορικής αλήθειας. Η αλήθεια είναι ότι το ΚΚ της Κίνας αρχικά όχι μόνο υποστήριξε, αλλά και αγκάλιασε την εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα και, για λόγους που δεν είχαν επί της ουσίας την παραμικρή σχέση με μιαν σε κομμουνιστική βάση αντιπαράθεση προς την οπορτουνιστική στροφή που προγραμματικά επισφράγισε το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, αργότερα αντιτάχθηκε στις πολιτικές επιλογές του ΚΚΣΕ (υπάρχει σχετική αναφορά στον Β΄ Τόμο του «Δοκιμίου»). Μνημείο της οπορτουνιστικής στάσης της ηγεσίας του ΚΚΚ αλλά και του Μάο προσωπικά είναι ό,τι είπε ο τελευταίος σε συζήτηση που είχε στις 14/9/1956 με την αντιπροσωπεία της Ένωσης Κομμουνιστών Γιουγκοσλαβίας που είχε παρευρεθεί στις εργασίες του 8ου Συνέδριου του ΚΚΚ: σ’ αυτήν την συζήτηση ο Μάο Τσετούνγκ όχι μόνο επαίνεσε τον Τίτο και τον τιτοϊσμό, αλλά ζήτησε κιόλας συγνώμη από τους Γιουγκοσλάβους τιτοϊκούς! Το κείμενο από τα πρακτικά της συζήτησης, αληθινός καθρέφτης του μαοϊκού οπορτουνισμού, δημοσιεύτηκε από την ΚΕ του ΚΚΚ και το Υπουργείο Εξωτερικών της ΛΔ της Κίνας στην γλώσσα του πρωτοτύπου για πρώτη φορά στην «Εκλογή Έργων του Μάο Τσετούνγκ σχετικά με την διπλωματία» (毛泽东外交文选, Πεκίνο, Δεκέμβριος 1994, σσ. 251–262) με τίτλο «Να πάρουμε ένα μάθημα από την ιστορία, να αντιστεκόμαστε στον μεγαλοκρατικό σωβινισμό» (吸取历史教训, 反对大国沙文主义), αναδημοσιεύτηκε πάλι στην γλώσσα του πρωτοτύπου στον 7ο τόμο της «Συλλογής Έργων του Μάο Τσετούνγκ» (毛泽东文集第七卷, Πεκίνο, Ιούνιος 1999, σσ. 119–130) με τον ίδιο τίτλο, υπάρχει σε αγγλική μετάφραση στο «Mao Zedong on Diplomacy» (Foreign Languages Press, Beijing 1998, σσ. 195–203) και στο διαδίκτυο σε αγγλική μετάφραση από την πρώτη κινέζικη έκδοση του 1994 εδώ:
http://www.wilsoncenter.org/sites/default/files/CWIHPBulletin6-7_p4.pdf
Καλό θα ήταν να μεταφραστεί στα ελληνικά το κείμενο αυτό, επειδή τελευταία παρατηρώ να βρικολακιάζει σε διάφορα μπλογκ ο αντικομμουνιστικός μαοϊσμός των δεκαετιών του 1970 και 1980 στην Ελλάδα. Είναι επίσης χαρακτηριστικό τεκμήριο για τις πραγματικές θέσεις της ηγεσίας του ΚΚΚ και του Μάο Τσετούνγκ και για τον Ι. Β. Στάλιν, αφού καταρρίπτει τον μύθο περί «επαναστατικής συνέπειας» των μαοϊστών, «αγώνα» τους κατά του «ρεβιζιονισμού» και δεν συμμαζεύεται. Απ’ όσο γνωρίζω, το κείμενο αυτό είναι στην Ελλάδα άγνωστο.
Έπεται συνέχεια του σχολίου μου στο εγγύς μέλλον.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΠΑΡΟΡΑΜΑ
Pardon, ξέχασα προηγουμένως τον τίτλο του τρίτου τμήματος του πρώτου μέρους του σχολίου μου:
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ)
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, ΑΡΧΗ)
Έλεγα στο πρώτο μέρος του σχολίου μου ότι η πάλη κατά του λεγόμενου «σταλινισμού» ως μια από τις κυρίαρχες μορφές του αντικομμουνισμού των ημερών μας, παρά την συχνά παραληρηματική της έκφραση που ενδέχεται να ξεκινάει από κάποιου τύπου ψυχοπαθολογική αφορμή, έχει κατά βάση, ουσιαστικά και αποδεδειγμένα βαθύτατα πολιτικό χαρακτήρα και περιεχόμενο, παραμένει αδιασάλευτα προσηλωμένη στην υπεράσπιση της καπιταλιστικής τάξης πραγμάτων και βρίσκεται διαρκώς στην υπηρεσία της εξόντωσης του κομμουνισμού αποτελώντας το ιδεολογικό περιτύλιγμα της —όχι αποκλειστικά ιδεολογικής— τρομοκρατίας κατά των κομμουνιστών. Τουλάχιστον από το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου ο «μπαμπούλας» του λεγόμενου «σταλινισμού» έγινε το alter ego του «μπαμπούλα» του κομμουνισμού.
Ο «νέος» αυτός «μπαμπούλας» έχει ημερομηνία γέννησης: είναι το πρωί της 25ης Φεβρουαρίου 1956 οπότε ο Ν. Σ. Χρουστσιόφ κατά την δωδέκατη και τελευταία συνεδρίαση του 20ού Συνεδρίου του ΚΚΣΕ παρουσίασε κεκλεισμένων των θυρών την εισήγησή του «Σχετικά με την προσωπολατρία και τις συνέπειές της». Η εισήγηση δεν δημοσιεύτηκε στα επίσημα πρακτικά του συνεδρίου (πρβλ. XX съезд КПСС (14–25 февраля 1956 года) Стенографический отчет. Том II, Москва 1956 [Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ (14–25 Φεβρουαρίου 1956) Στενογραφημένα Πρακτικά. Τόμος 2ος, Μόσχα 1956], σελ. 402)• δημοσιεύτηκε μόνο μια εξαιρετικά γενικόλογη και στην ουσία της αόριστη απόφαση δέκα περίπου γραμμών επί της εισήγησης του Χρουστσιόφ που εξουσιοδοτούσε την ΚΕ του ΚΚΣΕ να λάβει τα απαραίτητα μέτρα για την εξάλειψη των συνεπειών της προσωπολατρίας (πρβλ. XX съезд КПСС (14–25 февраля 1956 года) Стенографический отчет. Том II, Москва 1956 [Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ (14–25 Φεβρουαρίου 1956) Στενογραφημένα Πρακτικά. Τόμος 2ος, Μόσχα 1956], σελ. 498). Δεν υπήρξε καμιά αναφορά στον Ι. Β. Στάλιν και στα μύρια όσα εγκλήματα και κακουργήματα του είχε προσάψει η συγκεκριμένη εισήγηση. Γι’ αυτό έγραψα στο πρώτο μέρος του σχολίου μου ότι η εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα «τσιμενταρίστηκε» με ουσιαστικές αποφάσεις σωμάτων του ΚΚΣΕ μετά το 20ό Συνέδριο (ολοκληρωτικά με τις αποφάσεις του 22ου Συνεδρίου του ΚΚΣΕ τον Οκτώβριο του 1962). Παρ’ όλ’ αυτά η εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα σ’ ό,τι αφορούσε τον Ι. Β. Στάλιν —εδώ να μην ξεχάσουμε ότι το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ δεν διαμόρφωσε οπορτουνιστική γραμμή κατασυκοφαντώντας τον Ι. Β. Στάλιν, αλλά τον κατασυκοφάντησε για να «περιτυλίξει» και ιδεολογικά την οπορτουνιστική γραμμή που αποφάσισε με την άρνηση θεμελιακών αρχών του μαρξισμού-λενινισμού και του επιστημονικού κομμουνισμού— είχε γεννηθεί.
Αν όμως η γέννησή της έγινε —αναφορικά με τον Ι. Β. Στάλιν— «εν κρυπτώ και παραβύστω», κρυφή δεν έμεινε για πολύ καιρό. Ήδη στις 17/3/1956 βασικά σημεία της εισήγησης του Χρουστσιόφ δημοσίευσαν σε ανταποκρίσεις τους από την Βόννη, το Παρίσι, το Λονδίνο και την Νέα Υόρκη τα ειδησεογραφικά πρακτορεία «Ρόιτερ», «Ασοσιέιτεντ Πρες», «Γιουνάιτεντ Πρες» και «Αζάνς Φρανς Πρες» με προέλευση «διπλωματική πηγή» της Μόσχας, ενώ τον Νοέμβριο του 1956 εκδόθηκε και κυκλοφόρησε στο Μόναχο το πλήρες κείμενο της εισήγησης στο ρωσικό πρωτότυπο• είχε προηγηθεί το ίδιο καλοκαίρι δημοσίευση της αγγλικής μετάφρασης στο τύπο των ΗΠΑ. Σήμερα, μετά την έκθεση ιστορικών ντοκουμέντων με τίτλο «Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Η εξάλειψη…» (Историко-документальной выставки «ХХ съезд КПСС. Преодоление…») που πραγματοποιήθηκε μεταξύ 3/3 και 9/4/2006 από τα Ομοσπονδιακά Αρχεία της Ρωσίας μέσω του Ρωσικού Ομοσπονδιακού Πρακτορείου Αρχείων (Федеральное архивное агентство—Росархив) μπορούμε κάλλιστα να υποθέσουμε ότι, έστω κι αν χάθηκαν κάποια από τα λίγα αριθμημένα αντίτυπα που για εσωκομματική χρήση τυπώθηκαν και διανεμήθηκαν εντός της σοβιετικής επικράτειας, πηγή της διαρροής πρέπει να ήταν μάλλον ο Τίτο, στον οποίο με ειδική απόφαση που πήρε στις 8/3/1956 το Προεδρείο (δηλ. το Πολιτικό Γραφείο) της ΚΕ του ΚΚΣΕ, στάλθηκε ένα αντίτυπο της εισήγησης, το πρώτο, σημειωτέον, που βγήκε εκτός σοβιετικών συνόρων.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΠΑΡΟΡΑΜΑ ΝΕΟ
Αχ, αυτά τα παροράματα τελειωμό δεν έχουν…
Αντί του:
Σήμερα, μετά την έκθεση ιστορικών ντοκουμέντων με τίτλο «Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Η εξάλειψη…» (Историко-документальной выставки «ХХ съезд КПСС. Преодоление…»)
Το σωστό είναι:
Σήμερα, μετά την έκθεση ιστορικών ντοκουμέντων με τίτλο «Το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ. Η εξάλειψη…» (Историко-документальная выставка «ХХ съезд КПСС. Преодоление…»)
Εντάξει, αφορά τους ρωσομαθείς, αλλά από κάτι τέτοια πιάνονται «φίλοι» της μπλογκόσφαιρας και σέρνουν τα εξ αμάξης («Ιδέα δεν έχει από ρώσικα, “copy and paste” είναι όλα!»). Φταίει η μνήμη μου που δεν με βοηθάει να αντιστοιχίσω αμέσως τα πλήκτρα του λατινικού μου πληκτρολογίου με εκείνα του κυριλλικού.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
Έτσι, η εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα, ειδικά σ’ ό,τι αφορά τον λεγόμενο «αντισταλινισμό», έχει μεν ημερομηνία «συσκευασίας», αλλά ημερομηνία «λήξης» δεν έχει, αντίθετα, όπως επισήμανα στο πρώτο μέρος του σχολίου μου, ζει και βασιλεύει. Προκύπτει, λοιπόν, το εύλογο ερώτημα ποιοι είναι οι πραγματικοί λόγοι και τα βαθύτερα αίτια αυτής της μακροβιότητας. Η απάντηση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε απλή.
Αν και δεν υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι ο λεγόμενος «αντισταλινισμός» αποτέλεσε, αποτελεί και θα αποτελεί ένα από τα βασικότερα όπλα του καπιταλισμού στην αντικομμουνιστική του πάλη, επομένως όσο υφίσταται καπιταλιστική τάξη πραγμάτων, η προσφυγή στον λεγόμενο «αντισταλινισμό» θα είναι περίπου νομοτελειακή —ένα είδος αντικομμουνιστικών αντανακλαστικών του καπιταλισμού απέναντι σε κάθε προώθηση της θεωρίας και της πράξης του κομμουνισμού, αντανακλαστικών που λειτουργούν μέσω της κατασυκοφάντησης στο πρόσωπο του Ι. Β. Στάλιν της πρώτης επιτυχημένης προσπάθειας επαναστατικής υπέρβασής του καπιταλιστικού καθεστώτος με την οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην αθάνατη ΕΣΣΔ—, η απάντηση αυτή δεν μπορεί να εξηγήσει πλήρως το φαινόμενο της μακροβιότητας. Χρειάζεται να παρθούν υπόψη και κάποιοι άλλοι παράγοντες.
Ένας απ’ αυτούς τους παράγοντες είναι κατά την γνώμη μου η επιμονή του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, ακόμα κι όταν το θεωρητικό και πρακτικό έωλο της εικοστοσυνεδριακής προπαγάνδας είχε καταστεί πασιφανές, στο να μην αποτολμάει να αμφισβητήσει στην ουσία τους τις αποφάσεις των σωμάτων κι οργάνων του ΚΚΣΕ, με τις οποίες αυτό μέσα σε μια πενταετία (1956–1961*) έδωσε σ’ αυτήν την προπαγάνδα τον χαρακτήρα «θέσφατου». Το πιο χτυπητό δείγμα αυτής της στάσης δόθηκε όταν η «περεστρόικα-καταστρόφικα» πέρασε κατά την ύστερη φάση της σε ανελέητο φράγμα πυρός εναντίον του Ι. Β. Στάλιν και των κομμουνιστικής θεωρίας και πράξης οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην Σοβιετική Ένωση: σιωπή, σιωπή και πάλι σιωπή. Μόνο όταν η ανατροπή έγινε πράξη, εμφανίστηκαν οι πρώτες προσπάθειες κριτικής διαφοροποίησης, εγκαινιάστηκε η επίπονη και πολλές φορές βασανιστική διαδικασία της δημιουργικής εξέτασης, σπουδής και μελέτης, ώστε από τα λάθη του παρελθόντος να βγουν συμπεράσματα για το μέλλον.
Δεν θα ήταν δίκαιο να αποσιωπηθούν σε σχέση με τα προηγούμενα και οι όποιες προσπάθειες να αμφισβητηθεί η εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα γενικότερα κι η κατασυκοφάντηση του Ι. Β. Στάλιν ειδικότερα• ήταν όμως μάλλον εξαιρέσεις που επιβεβαίωναν τον κανόνα. Ενδιαφέρον θα είχε η επιστημονική μελέτη της αντιπαράθεσης —σ’ όλα της τα στάδια— μεταξύ ΚΚΣΕ και Κόμματος Εργασίας της Αλβανίας αναφορικά μ’ αυτό το ζήτημα, ενώ οι σχετικές θέσεις του Κόμματος Εργαζομένων της Κορέας και του Κόμματος Εργαζομένων του Βιετνάμ την κρίσιμη πενταετία 1956–1961 δεν είναι ευρύτερα γνωστές, τουλάχιστον από την πλευρά της ελληνόγλωσσης βιβλιογραφίας• εξίσου χρήσιμη θα ήταν μια αντίστοιχη μελέτη των θέσεων και του προβληματισμού του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας (πριν, κατά την διάρκεια και μετά την επανάσταση του 1959).
* Και διόρθωση προηγουμένου παροράματος: το 22ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ δεν έγινε το 1962, αλλά το 1961 (συγνώμη!).
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ: Α΄)
Πέρασε σχεδόν ένα τρίτο του αιώνα (τριάντα τρία χρόνια για την ακρίβεια) για να δημοσιευτεί στην Σοβιετική Ένωση η εισήγηση του Ν. Σ. Χρουστσιόφ (πρβλ. О культе личности и его последствиях: Доклад первого секретаря ЦК КПСС Хрущева Н. С. XX съезду КПСС // Известия ЦК КПСС. 1989. № 3. С. 128–170 [Σχετικά με την προσωπολατρία και τις συνέπειές της: Εισήγηση του Πρώτου Γραμματέα της ΚΕ του ΚΚΣΕ Χρουστσιόφ Ν. Σ. στο 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ, «Ειδήσεις της ΚΕ του ΚΚΣΕ», έτος 1989, αριθ. τεύχους 3, σσ. 128–170]). Η δημοσίευσή της σε συνδυασμό με το σπάσιμο της σιωπής και την εγκατάλειψη της άκριτης αποδοχής από πλευράς του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος των «θεσφάτων» των αποφάσεων του ΚΚΣΕ μεταξύ 1956 και 1961 έδωσε το έναυσμα στην βασανιστική διαδικασία της κριτικής σπουδής, μελέτης κι εξαγωγής συμπερασμάτων, μιαν διαδικασία που κατέστησαν αναγκαία οι αντεπαναστατικές ανατροπές της δεκαετίας του 1990 κι ο παγκόσμιος αντίκτυπός τους. Όπως και μετά την πρώτη, ανεπίσημη, δημοσίευση του 1956, έτσι και μετά την δεύτερη, επίσημη, δημοσίευση του 1989 οι εκτιμήσεις υπήρξαν —κι αυτό δεν ήταν κάτι το παράξενο— διαμετρικά αντίθετες, ιδίως σ’ ό,τι αφορούσε το «αντισταλινικό» τμήμα της εικοστοσυνεδριακής προπαγάνδας, το κατεξοχήν θέμα της εισήγησης του Χρουστσιόφ.
Ο καπιταλισμός κι οι ιδεολογικοί του εκφραστές πέρα από επιμέρους διαφοροποιήσεις, στις οποίες θα αναφερθώ στην συνέχεια, εξακολούθησε, εξακολουθεί και —για τους λόγους που ήδη εξήγησα— θα εξακολουθεί να κραδαίνει την λεγόμενη «μυστική εισήγηση» του Χρουστσιόφ ως ρομφαία, με την οποία θα απειλεί να στείλει τους κομμουνιστές στο πυρ το εξώτερο (αυτό δεν είναι ούτε λογοπαίγνιο ούτε αστείο!). Ουδέν καινόν υπό το φως του ηλίου.
Ο ποικιλώνυμος, ποικιλόχρωμος και ποικιλόμορφος οπορτουνισμός δεν θέλει να αποχωριστεί το πολύτιμο «εγκόλπιο» της «μυστικής εισήγησης» που τόσο αποτελεσματικά για τόσα χρόνια χρησιμοποίησε στην υπονομευτική του δραστηριότητα εναντίον του κομμουνιστικού κινήματος και των συνεπών εκφραστών του, πόσο μάλλον που ένα σημαντικό ρεύμα αυτού του οπορτουνισμού, και σ’ αυτό θα επανέλθω παρακάτω, μπορεί να διεκδικήσει την ιδεολογική πατρότητα —όχι όλη αλλά ένα βασικό της τμήμα— του αντικομμουνισμού που διαπερνάει τον λεγόμενο «αντισταλινισμό». Και εδώ ουδέν καινόν υπό το φως του ηλίου.
Οι αφελείς και μη παντός πολιτικού φάσματος, ο καθένας τους για τους δικούς του λόγους, η ανάλυση των οποίων δεν μπορεί να γίνει εδώ, χρειάζονται κι αυτοί το «προσευχητάρι» της «μυστικής εισήγησης»• αν οι πρώτοι έχουν το ελαφρυντικό της μετρίας έως πλήρους συγχύσεως ή της διανοητικής αβελτηρίας, οι δεύτεροι δρουν συνειδητά και «κουμπαριάζουν» άνετα με τους αστούς και τους οπορτουνιστές. Και σ’ αυτήν την περίπτωση ουδέν καινόν υπό το φως του ηλίου.
Το πραγματικό «καινόν υπό το φως του ηλίου» είναι το βάρος που πέφτει στους ώμους όσων θέλουν να διδαχτούν από την πορεία του κομμουνιστικού κινήματος στον 20ό αιώνα ώστε οι επίγονοι να μην επαναλάβουν τα λάθη των προγόνων. Πρόκειται για εξαιρετικά δύσκολο, εξαιρετικά πολύπλοκο κι εξαιρετικά επίπονο καθήκον που γίνεται ακόμα πιο δυσβάστακτο τόσο από την έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των τμημάτων εκείνων του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος που έχουν συνεπή μαρξιστικό-λενινιστικό προσανατολισμό όσο κι από την πρακτική αναγκαιότητα της καθοδήγησης των καθημερινών αγώνων της εργατικής τάξης. Δεν θα σταθώ σ’ αυτό το σημείο, γιατί δεν είναι του παρόντος• θα σταθώ μόνο και πολύ επιγραμματικά στην ανάγκη αναίρεσης της άνευ προηγουμένου ψευδολογίας και της απίθανης πλαστογράφησης της ιστορικής αλήθειας, οι οποίες —ψευδολογία και πλαστογράφηση— είναι ο σκληρός πυρήνας της εικοστοσυνεδριακής προπαγάνδας στο «αντισταλινικό» σκέλος της, όπως το «ευαγγελίζεται» αυτό η «μυστική εισήγηση» του Χρουστσιόφ: εδώ η καθυστέρηση — και όχι μόνο στον ελλαδικό και ελληνόγλωσσο χώρο— είναι κάτι παραπάνω από αισθητή.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ: Γ΄)
Το πρώτο σημείο αφορά την διαφοροποίηση της αστικής ιστοριογραφίας απέναντι στον Ι. Β. Στάλιν. Μπροστά στην χιονοστιβάδα των επιστημονικών αποδείξεων όχι μόνο του αστήρικτου αλλά πολύ περισσότερο συνειδητά του ψευδούς χαρακτήρα της εικοστοσυνεδριακής προπαγάνδας αναφορικά με την ζωή και το έργο του Ι. Β. Στάλιν καταβάλλονται σύντονες προσπάθειες εκλεπτυσμένης αποστασιοποίησης από τον χυδαίο αντικομμουνιστικό «αντισταλινισμό» του παρελθόντος και επιλεκτικής παραδοχής των αναμφισβήτητων συμπερασμάτων της επιστημονικής έρευνας• τυπικό παράδειγμα: J. Arch Getty, Oleg V. Naoumov, The Road to Terror: Stalin and the Self-Destruction of the Bolsheviks, 1932–1939 [Ο δρόμος προς την τρομοκρατία: Ο Στάλιν και η αυτοκαταστροφή των μπολσεβίκων, 1932–1939], Νιού Χέιβεν, Κονέκτικατ 2010. Έχουμε βέβαια και εξελίξεις προς την αντίθετη κατεύθυνση, τον χυδαίο αντικομμουνιστικό «αντισταλινισμό»: Jörg Baberowski, Verbrannte Erde: Stalins Herrschaft der Gewalt [Καμένη γη: Η εξουσία βίας του Στάλιν], Μόναχο 2012 (το βιβλίο πήρε το βραβείο καλύτερου ειδικού βιβλίου τεκμηρίωσης (!!!) στην πρόσφατη Έκθεση Βιβλίου της Λειψίας• ο Furr έχει «ξεμπροστιάσει» τον Baberowski ως κοινό παραχαράκτη της σοβιετικής ιστορίας, δες:
http://chss.montclair.edu/english/furr/research/furr-baberowski10.html).
Η νέα κατεύθυνση της εκλεπτυσμένης αποστασιοποίησης κινείται στα όρια του αστικού φιλελευθερισμού, δεν διαφοροποιείται στην ουσία από την εικοστοσυνεδριακή προπαγάνδα κι έχει κάτω από τον μανδύα της δήθεν αντικειμενικής ακαδημαϊκής έρευνας σαφείς αντικομμουνιστικούς στόχους.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ: Δ΄)
Το δεύτερο σημείο αφορά την ιδεολογική πατρότητα του λεγόμενου «αντισταλινισμού». Πατέρας του και πρώτος διδάξας είναι ο Λέων Τρότσκι και συνεχιστής του ο διεθνής τροτσκισμός. Ο Furr επιμένει σ’ αυτό το σημείο στο βιβλίο του και καταδεικνύει την ιδεολογική συγγένεια του «αντισταλινικού» πυρήνα της εικοστοσυνεδριακής προπαγάνδας και της πάλης του Τρότσκι κατά της «σταλινικής» «γραφειοκρατίας». Κι αν ψάξει κανείς λίγο περισσότερο, θα δει ότι η πολιτική θεωρία του σύγχρονου αντικομμουνισμού έχει δύο βασικούς πυλώνες: τον «αντισταλινισμό» του Τρότσκι και την θεωρία του «ολοκληρωτισμού» όπως την διαμόρφωσε η φιλόσοφος και θεωρητικός της πολιτικής επιστήμης Hannah Arendt (1906–1975). Ο συνεπής αγώνας κατά του αντικομμουνισμού πρέπει να εμπεριέχει πάντα και τον συνεπή αγώνα κατά —για να χρησιμοποιήσω μιαν έκφραση του Νίκου Ζαχαριάδη— του πολυκέφαλου τροτσκισμού.
Το τρίτο σημείο αφορά την κατάσταση στον ελλαδικό κι ελληνόφωνο χώρο, όπου όταν δεν πέφτουμε στον αντικομμουνισμό του κονσερβοκουτιού, τότε διολισθαίνουμε στον αντικομμουνισμό του «αντισταλινισμού». Ιδιαίτερα αρνητικό είναι το φαινόμενο ότι όχι μόνο βρικολακιάζει ο αντικομμουνιστικός μαοϊσμός, αλλά και ότι εξ απαλών ονύχων παρατηρείται ένας ανεξέλεγκτος τροτσκιστικός εισοδισμός —μακιγιαρισμένος ή όχι δεν έχει σημασία, οι μαθητές του Λέοντα Νταβίντοβιτς Μπρονστέιν υπήρξαν πάντοτε «μανούλες» στο ψέμα, στην απάτη, στην παραχάραξη και στην προβοκάτσια— που μόνο αρνητικές συνέπειες για το κομμουνιστικό κίνημα μπορεί να έχει. Το ίδιο ισχύει και για την άκριτη πρόσληψη και αναπαραγωγή της φιλελεύθερης εκλεπτυσμένης εκδοχής του «αντισταλινισμού».
Του χρόνου τέτοιον περίπου καιρό θα συμπληρωθούν εξήντα χρόνια από τον θάνατο του Ι. Β. Στάλιν. Το σχόλιό μου που εξελίχθηκε σ’ αρθρίδιο —ελπίζω να μην καταχράστηκα τον χρόνο, την φαιά ουσία και την υπομονή αναγνωστριών κι αναγνωστών— εύχομαι να αποτελέσει προτροπή για νέες μεταφράσεις στα ελληνικά σαν κι αυτή που με παρακίνησε να το γράψω.
Τελειώνω με λίγα λόγια που αποδίδονται στον Ι. Β. Στάλιν κι αφορούν την υστεροφημία του• αν είναι πραγματικά δικά του, είναι προφητικά:
«Я знаю, что, когда умру, людская молва много мусора нанесет на мою могилу. Но я уверен, что ветер истории всё это развеет» [«Ξέρω ότι όταν πεθάνω, το ανθρώπινο κουτσομπολιό πολλά σκουπίδια θα εναποθέσει πάνω στον τάφο μου. Είμαι όμως πεπεισμένος ότι όλα αυτά θα τα σαρώσει ο άνεμος της ιστορίας»].
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΠΑΡΟΡΑΜΑΤΑ
— ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ)
Αντί: «που προγραμματικά επισφράγισε το 20ό Συνέδριο του ΚΚΣΕ»,
το σωστό: «που προγραμματικά επισφράγισε το 22ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ»
— ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ)
Αντί: «εναντίον του Ι. Β. Στάλιν και των κομμουνιστικής θεωρίας και πράξης οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην Σοβιετική Ένωση», το σωστό: «εναντίον του Ι. Β. Στάλιν και της κομμουνιστικής θεωρίας και πράξης οικοδόμησης του σοσιαλισμού στην Σοβιετική Ένωση»
— ΥΠΕΣΧΗΜΕΝΟ ΣΧΟΛΙΟ (ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ, ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΤΕΛΟΣ: Γ΄)
Αντί: «αλλά πολύ περισσότερο συνειδητά του ψευδούς χαρακτήρα», το σωστό:
«αλλά πολύ περισσότερο του συνειδητά ψευδούς χαρακτήρα»
Ευχαριστώ για την δυνατότητα δημοσίευσης.
Μη απολιθωμένος (ακόμα!) από τις ακτές της Ανατολικής Βαλτικής
Δημοσίευση σχολίου