Κιθαρίστας ή ντράμερ

Την ουσία των διάφορων κυβερνητικών ανασχηματισμών την έχει περιγράψει πολύ καλά εδώ και πολλά χρόνια ο τζίμης πανούσης με την ορχήστρα του: θα ‘ρθει ο τάδε από τα τύμπανα στη θέση του δείνα στα πλήκτρα, κι ο δείνα από τα πλήκτρα θα πάει στα τύμπανα. Σε μια εκδοχή του σκετς, αν θυμάμαι καλά, ο τάδε ή ο δείνα λέγεται βαγγέλης. Η διαφορά είναι πως ο βαγγέλης αυτής της κυβέρνησης έμεινε αμετακίνητος στο υπεξ (και πώς να τον κουνήσουν άλλωστε) κι ως αντιπρόεδρος του γκουβέρνου, για το κύκνειο άσμα του, κι άφησε δίπλα του άλλους μπαγλαμάδες και τρομπ(έτ)ες να πλακώνονται διεκδικώντας θέση ή την αναβάθμισή τους στην ορχήστρα.

Θυμάμαι επίσης τον άβερελ να μου λέει για τους αλλεπάλληλους ανασχηματισμούς στα χρόνια της αλλαγής, που μόνο τη δεύτερη τετραετία πρέπει να είχαν φτάσει σε διψήφιο νούμερο, και τον ανδρέα που σε μια συνέντευξη, για λόγους γοήτρου ίσως, είχε πει ότι δεν πρόκειται για ανασχηματισμό αλλά για αναδόμηση –sic- της κυβέρνησης. Εκτός και αν αυτό ήταν κάποια ατάκα του χάρρυ κλυνν. Που είχε πάρει στο ψιλό το πασόκ και τις συνεχείς αλλαγές του κυβερνητικού σχήματος και στο δίσκο του «ραντεβού με την εισαγγελία», στον απόηχο του σκανδάλου κοσκωτά, είχε σχολιάσει το θέμα με την ατάκα: «εντάξει, τόσους ανασχηματισμούς έχει κάνει ο ανδρέας, ποιον άλλο να βάλει δηλ στην κυβέρνηση: τον ντέταρι;»

Ο ανασχηματισμός είναι πάντα μια καλή ευκαιρία να γελάσεις και να κλάψεις μαζί για αυτούς που μένουν κι αυτούς που φεύγουν, να θυμηθείς το ομώνυμο τραγούδι του πουλιόπουλου και ότι δεν πρέπει να τον συγχέεις με εκείνο τον παλιό τροτσκιστή, τον πουλόπουλο: ή μήπως ανάποδα;

Μπορείς να αποτιμήσεις την αλλαγή φασιστικής φρουράς στο υπουργείο υγείας και να αναρωτηθείς: πόσο πιο συχνά θα βλέπουμε το βορίδη στην ανατροπή, τώρα που έγινε υπουργός; Δεν αποτελεί μια προσωπική δικαίωση για τον πρετεντέρη, ή μήπως έχει βάλει καινούριο στόχο να τον κάνει αρχηγό της νδ και πρωθυπουργό; Θα απαλλαγούμε τουλάχιστον από τις συχνές εμφανίσεις του άδωνη που έχει πιάσει καθημερινό στασίδι στα τηλεοπτικά πάνελ; Λες αυτόν να τον είχαν ειδοποιήσει από πριν και γι’ αυτό να έβαζε με τόση άνεση στοίχημα το υπουργείο του για την πρωτιά της νδ στις ευρωεκλογές;

Μπορούμε επίσης να θαυμάσουμε την πολιτική ανιδιοτέλεια του ανδρέα λοβέρδου, που κινήθηκε καθαρά στη βάση ιδανικών κι αμετακίνητων αρχών, κι όχι απλά για να πάρει ένα υπουργείο. Να απορήσουμε με την πολιτική ευφυΐα όχι του βασίλη κικίλια, αλλά αυτών που τον επέλεξαν για αυτή τη θέση, εκτός κι αν περιέχει κάποιο συμβολισμό για το επίπεδο του μέσου μπαλούρδου, οπότε πρόκειται για μια ευφυέστατη, μες στην ηλιθιότητά της, κίνηση. Και να ξύσουμε αμήχανα το κεφάλι μας προσπαθώντας να θυμηθούμε το όνομα και τη φάτσα του νέου υπουργού οικονομικών.

Αυτές τις μουντιαλικές μέρες, που ξανάρχονται στο προσκήνιο τα χαρτάκια της πανίνι, με τις φωτογραφίες των ποδοσφαιριστών από όλες τις ομάδες, μπορεί κι η κυβέρνηση να αναλάβει μια αντίστοιχη πρωτοβουλία, για να καταστήσει αναγνωρίσιμα στο ευρύ κοινό τα στελέχη της και διάφορες πολιτικές λεμονόκουπες, που κανείς δε θα τις θυμάται, όταν στυφτούν και πεταχτούν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Θα μου πεις βέβαια, ποιος έχει λεφτά σήμερα για να τα ξοδέψει σε αυτοκόλλητα με τους δήμιούς του. Αν συνοδεύονταν όμως από δώρα με αφίσες και βελάκια, για να βγάζει το άχτι του ο κόσμος, τα φακελάκια της πανίνι θα γίνονταν ανάρπαστα.

Το χειρότερο πάντως δεν είναι ότι η αστική τάξη αντικαθιστά το πολιτικό της προσωπικό, που είναι ευάλωτο στις εκλογικές πιέσεις και το πολιτικό κόστος, με κανονικούς της υπαλλήλους που διορίζονται απευθείας στους υπουργικούς θώκους. Αλλά ότι έχει καταφέρει να πείσει αρκετό κόσμο, πλασάροντας το σύνθημα για μια κυβέρνηση τεχνοκρατών, που θα κάνουν υποτίθεται παστρικά και υπεύθυνα τη δουλειά, φέρνοντάς της εις πέρας.

Αν πάντως κάποιοι γοητεύονται από αυτή την περιγραφή, θα έπρεπε να σκεφτούν όσα σημείωνε ο βλαδίμηρος για τη σοβιετική εξουσία και τη σχέση της εργατικής τάξης με τους ειδικούς και τους κρατικούς λειτουργούς, που θα είναι αιρετοί κι ανακλητοί και θα τους ορίζει μόνη της, όπως ένας καπιταλιστής προσλαμβάνει στη δούλεψή του (ή απομακρύνει) άτομα για την επιχείρησή του. Μόνο σε αυτό το πλαίσιο μπορεί η δουλειά των ειδικών και των τεχνοκρατών να μπει πραγματικά στην υπηρεσία του λαού και των συμφερόντων του.

Οι παραπάνω σκέψεις μπορούν να επεκταθούν και πέρα από τη συγκυρία του ανασχηματισμού. Οι διάφορες κυβερνήσεις που προκύπτουν με εκλογές μες στο αστικό πλαίσιο, δεν είναι κι αυτές παρά ένα είδος ανασχηματισμού για την αστική τάξη, μια απλή αλλαγή συσχετισμών και τυπική εναλλαγή από τον ένα πόλο του πολιτικού συστήματος στον άλλο. Άντε το πολύ-πολύ να γίνει πρωθυπουργός ο αλέξης, που δηλώνει πχ άθεος –αλλά είναι ζήτημα αν θα πειράξει την αμύθητη εκκλησιαστική περιουσία ή αν θα προχωρήσει έστω στο αστικό αίτημα-μεταρρύθμιση του διαχωρισμού εκκλησίας-κράτους. Για τέτοια ανατροπή μιλάμε..

Αν λοιπόν δε θέλουμε να εγκλωβιστούμε σε εκβιαστικά ψευδοδιλήμματα τύπου «κιθαρίστας ή ντράμερ» από την ορχήστρα του πανούση και να μην εξαντλούμε τα πυρά μας στα πρώτα βιολιά, που είναι αναλώσιμα κι αναπληρώνονται, σαν τους αθάνατους του ξέρξη.. αν δε θέλουμε να παίζουμε με τις λέξεις και τα πρόσωπα, ο στόχος μας δεν μπορεί να είναι ένας απλός ανασχηματισμός της κυβέρνησης ή του αστικού πολιτικού σκηνικού, αλλά ο ριζικός μετασχηματισμός της καπιταλιστικής κοινωνίας και το τσάκισμα των κομμάτων που (με τον ένα ή τον άλλο τρόπο) την υπερασπίζονται.