Ο έλεγχος της πρώτης φάσης

Η φάση των ομίλων στη βραζιλία ολοκληρώθηκε, αφήνοντας την ίδια εντύπωση που είχαμε και στο ξεκίνημα: ότι πρόκειται δηλ για ένα από τα καλύτερα μουντιάλ όλων των εποχών. Ναι αλλά μήπως μπερδεύουμε το ωραίο θέαμα με τις αφελείς, ανοιχτές άμυνες και τα πολλά γκολ, γιατί ως εκεί καταλαβαίνουμε το άθλημα; Όχι σφοι, δεν είναι μόνο αυτό, ούτε πως για πρώτη φορά από το 98’ σκόραραν όλες οι ομάδες της διοργάνωσης –ακόμα κι η εθνική μας. Είναι επίσης οι εκπλήξεις, οι διακυμάνσεις του σκορ, η εναλλαγή συναισθημάτων, η απουσία ύποπτων, πονηρών αποτελεσμάτων την τελευταία αγωνιστική όπου συνήθως στήνονται διάφορες ομορφιές, η ζεστή λάτιν ατμόσφαιρα σε μια χώρα που ζει για το ποδόσφαιρο αλλά πεθαίνει για ένα κομμάτι ψωμί έξω από τα γήπεδα.

Το πιο εντυπωσιακό πάντως είναι πως πολλά κλειστά παιχνίδια ξεφεύγουν από το μηδέν και γίνονται παραγωγικά στο δεύτερο μέρος. Κάτι που έχει διπλή ανάγνωση: αφενός πως πολλοί παίκτες είναι βουτηγμένοι στη ντόπα, για να μπορούν να τρέχουν τόσο πολύ, τέλος σεζόν σε τέτοιες καιρικές συνθήκες (υγρασία κι υψηλές θερμοκρασίες)· κι αφετέρου πως στο τέλος βαραίνουν περισσότερα τα πόδια τους από την κούραση και μένουν πολλά κενά στην άμυνα. Το ένα δεν αποκλείει το άλλο πάντως. Και δεν είναι τυχαίος ίσως ο αποκλεισμός τριών εθνικών (αγγλία, ιταλία, ισπανία) από τις χώρες με τα πιο δύσκολα κι απαιτητικά πρωταθλήματα που ξεζουμίζουν τους ποδοσφαιριστές. Στην πραγματικότητα δεν πέθανε το τίκι-τάκα των ισπανών (που κυριολεκτικά είναι εκείνο το μαραφέτι σαν εκκρεμές με μπαλάκια, που έχουν οι ψυχίατροι για να σε υπνωτίζουν)· ψόφησαν στην κούραση όμως οι παίκτες που το εφάρμοζαν και δίνουν δεκάδες παιχνίδια τον χρόνο σε κορυφαίο επίπεδο.

Στο κομμάτι της τακτικής παρεμπιπτόντως, δεν παρακολουθούμε κάποιο καινοτόμο ή επαναστατικό σύστημα, αλλά μια αναπαλαίωση πετυχημένων συνταγών του παρελθόντος: το παλαιομοδίτικο 3-5-2, που έπαιζαν κι οι σοβιετικοί του λομπανόφσκι και το 4-4-2 που λάνσαρε φέτος η ατλέτικο σε κάποια παιχνίδια. Το ποδόσφαιρο είναι καθρέφτης της πραγματικής ζωής και της πολιτικής, όπου κάποιοι βλέπουν ως λύση και διέξοδο από την κρίση, την επιστροφή στο (κεϊνσιανό) παρελθόν και όχι μια ριζική αλλαγή του (κοινωνικού) συστήματος.

Μία πτυχή της ομορφιάς αυτού του μουντιάλ είναι ίσως και το βατερλό των ευρωπαϊκών ομάδων και σύσσωμου σχεδόν του ευρωπαϊκού νότου, πλην της ελλάδας, που ήταν θεωρητικά ο αδύναμος κρίκος στον όμιλό της, αλλά συνεχίζει μαζί με τις περισσότερες χώρες του αδύναμου κρίκου της λατινικής αμερικής. Η μόνη ομάδα της conmebol που αποκλείστηκε στους ομίλους, για να γίνει ο αθλητικός αδύναμος κρίκος στον πολιτικό, δυνητικά, αδύναμο κρίκο της λατινικής αμερικής, είναι το εκουαδόρ του κορέα. Οι υπόλοιπες πέντε προκρίθηκαν στη φάση των 16. Κι αν συνυπολογίσουμε το μεξικό και την κόστα ρίκα, που τυπικά ανήκουν σε άλλη ομοσπονδία, αλλά στην ουσία είναι και αυτές κομμάτι της λατινικής αμερικής, η πρώτη φάση των νοκ άουτ θυμίζει ένα μικρό copa america.

Το κακό είναι πως πολλές από αυτές θα συγκρουστούν μεταξύ τους και θα αλληλοεξουδετερωθούν μέχρι τα ημιτελικά. Ο νικητής του βραζιλία-χιλή αντιμετωπίζει στους 8 το νικητή του ζευγαριού κολομβία-ουρουγουάη και μόνο μία από αυτές τις τέσσερις ομάδες θα φτάσει στην τελική τετράδα. Το καλό είναι πως στην άλλη μεριά του ταμπλό, η αργεντινή έχει μάλλον βατό πρόγραμμα ως τον τελικό, όπου είναι πολύ πιθανό να δούμε το ιδανικό μάλλον ζευγάρι: βραζιλία εναντίον αργεντινής. Αν και με τόσες εκπλήξεις, μάλλον θα σκάσει κάπου στην πορεία η αλυσίδα από κάποιο αουτσάιντερ

Ακόμα και από την ελλάδα, που είναι στην ίδια πλευρά του ταμπλό κι έπαιξε την μπάλα της ζωής της απέναντι στην ακτή, παίρνοντας την πρόκριση κόντρα σε κάθε προγνωστικό. Μεθαύριο αντιμετωπίζει την άλλη ευχάριστη έκπληξη του μουντιάλ (αν και δεν ξέρω πόσο ευχάριστη είναι η δική μας εθνική για το μέσο φίλαθλο) την κόστα ρίκα, που βγήκε πρώτη και ζωντανή από το γκρουπ του θανάτου (με ιταλία, αγγλία κι ουρουγουάη). Το πιο εντυπωσιακό όμως είναι πως έχει στις τάξεις της τον.. γέλτσιν τεχέδα, που είναι 22 χρονών κι η χρονολογία γέννησής του δεν αφήνει πολλά περιθώρια αμφιβολίας για το κίνητρο και τις πολιτικές προθέσεις των γονιών του.

Τι άλλο είδαμε αυτές τις μέρες; Το νεϊμάρ να αφυπνίζεται και να κάνει όσα δεν έκανε φέτος στην μπάρτσα. Την αργεντινή να εξαρτάται υπερβολικά από το μέσι και τις εμπνεύσεις του. Το σουάρες να μπαίνει στο μάτι της φιφα με τη.. μασέλα του θεού, σε μια γκροτέσκα ουρουγουανή παραλλαγή μαραντόνα. Τη γαλλία να παίζει καλύτερα χωρίς το ριμπερί, το ρόμπεν να τρέχει σα φόρεστ γκαμπ ως συνήθως, τον κριστιάνο να βάζει δυο γκολ, να χάνει πολύ περισσότερα και να πηγαίνει νωρίς σπίτι του χωρίς δάκρυα αυτή τη φορά, τον κλόζε να πιάνει τον πραγματικό ρονάλντο στους αρχισκόρερ των μουντιάλ. Γερμανία και ηπα να προχωράν σε φιλικό, ιμπεριαλιστικό διακανονισμό στο τελευταίο παιχνίδι τους, για να περάσουν κι οι δύο, χωρίς να εκτεθούν και να φάνε τα μουστάκια τους. Τη φίφα να εφαρμόζει την καινοτομία του τάιμ-άουτ (!), για να αντέξουν οι παίκτες τις ειδικές συνθήκες και το φονικό συνδυασμό υγρασίας-ζέστης, όπως στο ηπα-πορτογαλία –εκτός κι αν ήταν διαφημιστικό κόλπο, για να ρίξουν μερικά σποτάκια παραπάνω στην αμερική.

Και το ντρογκμπά να προσεύχεται γονατιστός στον αλλάχ, αλλά να μένει μπουκάλα στο 93’, σε μια φάση που τελικά ήταν περισσότερο πέναλτι απ’ όσο φαινόταν αρχικά. Αλλά αυτή τη λήψη την είδαμε πολύ αργότερα και στο ενδιάμεσο είχαμε την ευκαιρία να απολαύσουμε μια παρέλαση αντικειμενικών φουστανελοφόρων δημοσιογράφων που έβλεπαν τη φάση και έκαναν γαργάρα αυτό που έβλεπαν, στο βωμό του.. εθνικού συμφέροντος.

Κι εδώ έρχεται το διαχρονικό ερώτημα με ποιους να πας και ποιους να αφήσεις. Με το κίβδηλο σαξές στόρι της ισχυρής ελλάδας ή με το τραγούδι της ήττας της.. μίζερης αριστεράς –όπως αυτοπροσδιορίζεται τουλάχιστον; Με το φεστιβάλ γραφικότητας στους δρόμους και τους.. αυθόρμητους πανηγυρισμούς, που περιμένουν τις τηλεοπτικές κάμερες, για να ανάψουν και να απαθανατιστούν; Με τα κρυφά και φανερά φασισταριά που βρίσκουν καταφύγιο μες στο πλήθος και τους προγονόπληκτους που φέρουν ασπίδες και περικεφαλαία, για να είναι βλάκες με πατέντα; Με τους ρουφ δημοσιογράφους και τους αστούς πολιτικούς, που πέφτουν σαν τα κοράκια πάνω σε κάθε αθλητική επιτυχία και σε κάνουν να μετανιώνεις την ώρα και τη στιγμή που νικήσαμε; Και με το σπυρόπουλο, που αποδείχτηκε κι αυτός «εθνικάρας» με άναρθρες κραυγές στο μικρόφωνο, αν και είχε δημιουργήσει αρχικά σε πολλούς άλλες προσδοκίες; Με όσους κάνουν το ίδιο ακριβώς λάθος από την ανάποδη ως προς την πραγματική σημασία του αγώνα κι εύχονται να αποκλειστεί μια ώρα αρχίτερα η εθνική –λες κι αυτό επηρεάζει κάπως το κίνημα και την ταξική πάλη; Με τον μπογιό που διακηρύσσει πως η μπάλα είναι μια θρησκεία χωρίς απίστους και κηρύσσει τζιχάντ προς κάθε λογής αλλόθρησκο; Ή με τους δυσκοίλιους, που μπερδεύουν το ταξικό μίσος με την προσωπική τους απέχθεια για το ποδόσφαιρο;

Ή μήπως τελικά με τους φατμέ, που στον καιρό τους περιέγραψαν πολύ γλαφυρά αυτή την ψυχοσύνθεση, με αφορμή το ευρωμπάσκετ του 87’ αν δεν κάνω λάθος.

Βγαίνω μια βόλτα στην αθήνα και βλέπω φάτσες γελαστές

Θα ξανάρθει η ρουτίνα και θα ξανάρθουνε βροχές

Θα ξανάρθει η ρουτίνα, μα κάτι άλλαξε από χτες..

Είμαστε πια πρωταθλητές, έρχονται άλλες εποχές.

Το βασικό είναι να καταλάβουμε πως όσο δεν αλλάζει κάτι στην καθημερινότητα του λαού μας, που τρώει τα γκολ το ένα πίσω από το άλλο, και δεν του δίνουμε μια διαφορετική προοπτική, τόσο αυτός θα ψάχνει να ρεφάρει σε άλλες σφαίρες, με άσφαιρες διεξόδους που του χρυσώνουν το χάπι. Εξίσου βασικό είναι επίσης, όπως έγραψε κάποιος και στο τουίτερ, ότι ο μέσος φίλαθλος διαμορφώνει ενιαίο κριτήριο σε νίκες και σε ήττες και είναι πάντα ο κλασικός ο μπι-μπιπ ο έλληνας με τα τρία άλφα, που δεν είναι δηλωτικά της ποιότητάς του, αλλά της αθλητικής του παιδείας.

Κάτι που φάνηκε και στην περίπτωση του γηπέδου στη νέα φιλαδέλφεια με κάποιους φίλους της αεκ, που αδυνατούν να διαχωρίσουν τα συμφέροντα του μελισσανίδη από το καλό της ομάδας τους και εν προκειμένω αποδεικνύουν πως αλλού είναι η στρούγκα (ό,τι λογής κι αν είναι) και αλλού τα πρόβατα του ιδιωτικού στρατού.