Πόσο κοστίζει το σίδερο

Αφήνοντας την πρωτεύουσα σε καίριο χρονικό σημείο, η κε του μπλοκ έχασε κάποια ενδιαφέροντα ραντεβού και εκδηλώσεις. Όπως αυτή στην έδρα της κετουκε προς τιμήν του μάνου κατράκη, στα τριάντα χρόνια από το θάνατό του· την παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου του φαρσακίδη, λίγους σταθμούς πιο πάνω, στη νέα ιωνία, όπου μίλησε μεταξύ άλλων κι ο σιώρας, ως θεράπων ιατρός του. Ενώ διαπίστωσα πως από το πέραμα δεν έχει (εύκολο) πέρασμα, αν δεν έχεις δικό σου μεταφορικό μέσο και έτσι έχασα το σ/κ με τις κολλητές εμφανίσεις του (ιστορικού) μαργαρίτη και του (αοιδού) μαργαρίτη (κάτι σαν εκείνο τον τελικό του ουέφα μεταξύ της ατλέτικο και της αθλέτικ, που ήταν ευκαιρία για το ευρύ κοινό να μάθει να τις ξεχωρίζει, αλλά φευ) στην έκθεση «άνθρωποι και σίδερο». Που, αν σκεφτείς την ταξική πάστα και τις αντοχές των διοργανωτών, θα μπορούσα κάλλιστα να λέγεται «άνθρωποι από σίδερο» ή αλλιώς «πώς δενότανε το σίδερο», σαν το γνωστό μυθιστόρημα του οστρόφσκι για το ατσάλι της ρωσίας και τους ατσάλινους («στάλιν» στα ρώσικα) υπερασπιστές της σοβιετικής εξουσίας.

Για να καλύψει εν μέρει λοιπόν το κενό, η κε του μπλοκ πήγε σε ό,τι κοντινότερο υπήρχε: την παράσταση «πόσο κοστίζει το σίδερο» από τη θεατρική ομάδα «τρίτο κουδούνι» -για να παραπέμπει ίσως συνειρμικά στον τρίτο γύρο- στο κτίριο του παμμικρασιατικού συλλόγου, στα προσφυγικά της πάτρας. Το έργο είναι μια σύντομη μπρεχτική αλληγορία για τα γεγονότα και την εξάπλωση της ναζιστικής γερμανίας πριν το β’ παγκόσμιο πόλεμο. Το μόνο μειονέκτημα κατά τη γνώμη μου –που δεν είχε να κάνει με την απόδοση των ερασιτεχνών ηθοποιών αλλά μάλλον με την πλοκή του έργου- είναι πως αν γνώριζες τα βασικά ιστορικά γεγονότα (πχ το ανσλους της γερμανίας στην αυστρία, τη συμφωνία του μονάχου που όρισε την τύχη της τσεχοσλοβακίας και την –ευνοϊκά διακείμενη προς τους ναζί- ουδετερότητα της σουηδίας) δε θα δυσκολευόσουν ιδιαίτερα να πιάσεις το (εντελώς προφανές) υπονοούμενο της αλληγορίας. Εφόσον όμως δε γνώριζες αυτό το κεφάλαιο της ιστορίας (αν και ο θίασος απευθύνεται κατά βάση σε σχετικά υποψιασμένο κοινό), πιθανότατα θα έμενες με την απορία για το νόημα του έργου –που είχε ωστόσο μια σχετική αυτοτέλεια ως υπόθεση.

Πέρα από το θεατρικό –και τις τρεις δωρεάν παραστάσεις (με προαιρετική ενίσχυση) που δόθηκαν- ο παμμικρασιατικός σύλλογος έχει αναπτύξει αξιόλογη δραστηριότητα με πλούσιο πρόγραμμα, που περιλαμβάνει από λαϊκά φροντιστήρια μέχρι ομάδες δωρεάν εκμάθησης μουσικών οργάνων και αποτελεί πρότυπο για τη δουλειά αντίστοιχων συλλόγων και λαϊκών επιτροπών στις γειτονιές. Γράφοντας αυτές τις γραμμές, σκέφτομαι ήδη τις δικαιολογημένες ενστάσεις κάποιων συντρόφων που έχουν δει από πρώτο χέρι αντίστοιχες πρωτοβουλίες να έχουν φτωχά αποτελέσματα ή να πέφτουν σε τοίχο. Η λαϊκή επιτροπή παρεμβαίνει πχ για να επανασυνδεθεί το ρεύμα σε μια φτωχή οικογένεια, να σβήσει ένα πρόστιμο, να δώσει κάποια βοήθεια, αλλά στις περισσότερες περιπτώσεις η επαφή σταματά εκεί, χωρίς να έχει πολιτική συνέχεια. Ο κόσμος έχει μάθει να περιμένει κάποιο διαμεσολαβητή, μια άνωθεν σωτήρια λύση, χωρίς να θεωρεί απαραίτητη τη δική του συμμετοχή.

Είναι απαραίτητο όμως να πιάσουμε το επίπεδο συνείδησης του κόσμου, όχι για να πέσουμε και να μείνουμε σε αυτό, αλλά να μπορέσουμε να το ανεβάσουμε, να τον πάρουμε σιγά-σιγά με το μέρος μας, ξεκινώντας από τα καθημερινά του προβλήματα, από αυτό που καταλαβαίνει. Δε μιλάμε για κάποια «κοινή δράση πάνω στο πρόβλημα» (σήμερα το ζητούμενο δεν είναι γενικά κι αφηρημένα η κοινή δράση, αλλά αυτή καθαυτή η δράση, που είναι κάτω από τον πήχη των περιστάσεων, και το κοινό που καλείται να δράσει και να πάψει να μένει στο περιθώριο). Ούτε για κάποια θολή μετωπική ενότητα (που στην πραγματικότητα δεν είναι ούτε ενότητα, ούτε –πολύ περισσότερο- κάποιο μέτωπο). Αλλά για δουλειά μες στις μάζες, με εργάτες και λαϊκούς ανθρώπους που μπορεί να έχουν κολλήματα, ακόμα και να σκέφτονται αντιδραστικά. Το πρόβλημα δεν έγκειται σε αυτές καθαυτές τις δράσεις, αλλά στην εμβάθυνση στη ρίζα του προβλήματος, τη σύνδεση με το γενικό πλαίσιο και το πώς θα οδηγήσουν σε αυτά τα ζητούμενα.

Από την άλλη το σύνθημα που πετύχαμε σε ένα πανό (ή μήπως πλακάτ;) του παμμικρασιατικού που έλεγε: όχι στην εξουσία των μονοπωλίων. Η δουλειά στο μαζικό κίνημα δε σημαίνει να ρίχνεις νερό στο κρασί σου, να κρύβεις το στρατηγικό σου στόχο, να μην κάνεις ζύμωση και πολιτική δουλειά. Τον κόσμο δεν τον κερδίζουμε βάζοντας κουτσουρεμένα συνθήματα και μικρούς ‘εφικτούς’ στόχους που δεν τον τρομάζουν, αλλά όταν μας βλέπει δίπλα του στον αγώνα για κάθε μικρό ή μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει, όταν χτίζουμε σχέσεις εμπιστοσύνης και τον πείθουμε να συμπορευτεί μαζί μας και να βαδίσει ως το τέλος του δρόμου.

Αυτό είναι το βασικό συμπέρασμα που βγαίνει από την πείρα του παμμικρασιατικού και την πόλη της πάτρας συνολικά. Που στο άκουσμά της και μόνο, οι σφοι νιώθουν μια ευαίσθητη χορδή τους να πάλλεται και σε ρωτάν να τους μεταφέρεις κλίμα κι εικόνα από το κόκκινο γαλατικό χωριό: όλοι κυκλοφορούν χαμογελαστοί, σε χαιρετάνε με υψωμένες γροθιές, σφιχτές και ροζιασμένες, ο ουρανός είναι πιο γαλανός, αλλά το βάθος του πάντα κόκκινο, κτλ. Ε προφανώς δεν είναι έτσι. Η κατάσταση και τα αποτελέσματα είναι αρκετά πιο αντιφατικά από μια τόσο ειδυλλιακή εικόνα.

Καταρχάς το κριτήριο της ψήφου (σε τοπική διοίκηση κι ευρωεκλογές) δεν ήταν ενιαίο και συνεπές για την πλειοψηφία των πατρινών ψηφοφόρων, ενώ παλιότερα είχαν στηθεί σε κάποιες γειτονιές και συσσίτια από τους φασίστες της χρυσής αυγής. Στον αντίποδα, η εκλογική επιρροή του κόμματος παρουσιάζει ανοδικές τάσεις στην πάτρα (σε αντίθεση με άλλα μεγάλα αστικά κέντρα) ενώ η δουλειά στα σωματεία και τη σπουδάζουσα νεολαία καταγράφει συγκριτικά πολύ καλούς δείκτες.

Από την άλλη έχει ενδιαφέρον να δει κανείς πώς προβάλλουν μεγάλες πατρινές ιστοσελίδες κάποια γεγονότα(;). Δείτε πχ αυτό το σχόλιο για την.. άρνηση του πελετίδη να δώσει λεφτά στο παμε για τη μετάβασή του στην αθήνα, στο συλλαλητήριο της 1^ης νοέμβρη. Από πού να το πιάσεις και πού να το αφήσεις..

Ποια είναι η ειδική γραμμή; Ότι ο πελετίδης κρατά αποστάσεις από τους δικούς του, κουκουέδες και παμίτες. Ποια είναι η γενική γραμμή; Κάθε τι καλό, το χρεώνεται προσωπικά ο πελετίδης, ως άτομο ξεκομμένο από την πολιτική του ιδιότητα. Οτιδήποτε αρνητικό εννοείται πως το χρεώνεται συνολικά και το κόμμα του πελετίδη, το κκε.

Η τυφλή κι ανεξάρτητη δικαιοσύνη πάντως δεν καταλαβαίνει τέτοιους λεπτούς διαχωρισμούς και καλεί την πέμπτη τον πελετίδη να δώσει εξηγήσεις στον εισαγγελέα για τη γνωστή υπόθεση με την αξιολόγηση και τα στοιχεία των εργαζομένων.

Το παραπάνω παράδειγμα υπογραμμίζει την ανάγκη να προβάλλουμε με κάθε δυνατό τρόπο από τα δικά μας μέσα αντίστοιχες τις πρωτοβουλίες και τις κινήσεις των κόκκινων διοικήσεων των δήμων –πχ τις λαϊκές συνελεύσεις στο χαϊδάρι για την κατάρτιση του προϋπολογισμού, για να μη μείνουμε μόνο στην περίπτωση της πάτρας. Αν δεν το κάνουμε εμείς, δεν μπορούμε να περιμένουμε πως θα το κάνει κάποιος άλλος για εμάς.

Ένα δεύτερο ζήτημα είναι πως αυτές οι κινήσεις πρέπει να αποκτήσουν σταθερό και μαζικό χαρακτήρα, να γίνουν υπόθεση του λαού και όχι μόνο πρωτοβουλίες από τα πάνω. Αλλά αυτό είναι θέμα μιας άλλης ανάρτησης.