Διεργασίες

Όπως λέγαμε σε μια πρόσφατη φεστιβαλική ανάρτηση, μπορούμε να θυμηθούμε τουλάχιστον καμιά δεκαριά άρθρα στο ρίζο ή την κομεπ το τελευταίο διάστημα, που παρακολουθούν τις διεργασίες στο αστικό πολιτικό σύστημα, καταλήγοντας βασικά στο ίδιο συμπέρασμα. Κι αυτό που εξηγεί αυτήν τη συχνότητα, δεν είναι κάποια εμμονή ή έλλειψη φαντασίας από τη δική μας πλευρά, αλλά το ρευστό σκηνικό κι οι ταχύτατες μετατοπίσεις-μεταμορφώσεις του αστικού πολιτικού κόσμου, που δεν αντανακλούν απλά τον αγώνα ή μάλλον την αγωνία κάποιων πολιτευτών να επανεκλεγούν και να επιβιώσουν (όπως η επιθανάτια αγωνία της δημαρ στο τελευταίο της συνέδριο) αλλά και τη δυσκολία των μηχανισμών της αστικής εξουσίας να ενσωματώσουν με τις παλιές μορφές τη λαϊκή δυσαρέσκεια. Η καπιταλιστική κρίση επηρεάζει αντίστοιχα το πολιτικό εποικοδόμημα. Κι η συντόμευση των διάφορων φάσεων του κύκλου της (ανάκαμψη, ανάπτυξη, ύφεση, κτλ) προσιδιάζει στην ταχύτατη εμφάνιση κι εξαφάνιση πολιτικών κομητών με (ολοένα πιο) σύντομο βίο, που εναλλάσσονται σταθερά παίζοντας συμπληρωματικό ρόλο, συνήθως κυβερνητικής σφήνας. Η αστική τάξη όμως πάντα θα μπορεί να ελέγχει το (πολιτικό) κόστος και να το μετακυλύει σε μας, όσο κρατά το μαχαίρι και το πεπόνι, με άλλα λόγια την εξουσία.

Το ζητούμενο είναι να παρακολουθεί κανείς τα βασικά χαρακτηριστικά και την ουσία αυτών των διεργασιών, χωρίς να τον καταπιούν οι συνεχείς και αντικρουόμενες κινήσεις του (μικρο)αστικού πολιτικού χυλού. Αυτό που φαίνεται να έχει κλειδώσει απ’ όλες τις πλευρές είναι η διεξαγωγή εκλογών την ερχόμενη άνοιξη. Με την αλέκα να «προβλέπει» τις προάλλες ανεπισήμως πως θα είναι διπλές, για να ενταθεί η πόλωση και να παγιωθεί ο καινούριος δικομματισμός.

Θυμάμαι παρεμπιπτόντως την αγνή και άδολη (σαν απλή αναλογική) απορία μιας σφισσας (με την ευρεία έννοια) που μας ψηφίζει κι αναρωτιόταν τι θα γινόταν πχ σε μια τετρακομματική βουλή με νδ, χρυσαυγίτες, σύριζα και κκε (υποθετικό σενάριο) κι αν θα χρειαζόταν τότε μια διαφορετική τακτική στο θέμα των συνεργασιών και του σχηματισμού κυβέρνησης για να ηττηθεί το μαύρο μέτωπο. Αυτό που δε γίνεται εύκολα κατανοητό σε πολύ κόσμο είναι πως και σε αυτήν την περίπτωση ο σύριζα θα χρησιμοποιούσε δημαγωγικά τα ενωτικά κηρύγματα ως φερετζέ, για να μας στριμώξει και να μας σβήσει εν όψει της δεύτερης αναμέτρησης, καθώς θα κάλπαζε προς την αυτοδυναμία.

Από την περασμένη βδομάδα πάντως διανύουμε μια παρατεταμένη προεκλογική περίοδο, που απειλεί να υποτάξει και να παραλύσει τα πάντα. Όχι προφανώς την οικονομία, όπως λένε συνεχώς τα παπαγαλάκια, τρομοκρατώντας τους  για τηλεθεατές για τον.. κίνδυνο της πολιτικής αστάθειας, αλλά την προσοχή του κόσμου και τις (κινηματικές) αντιδράσεις του. Το διάστημα που μεσολάβησε από τις διπλές κάλπες του 12’ ήταν μια περίοδος διαρκούς κινηματικής υποχώρησης κι αναδίπλωσης, που έβαλε ταφόπλακα στην κεκτημένη ταχύτητα και τον αναβρασμό της προηγούμενης διετίας –σαν το καπάκι της κατσαρόλας, σε μια φωτιά που έσβησε μα σιγοβράζει ακόμα- και μας έφερε ακόμα πιο πίσω απ’ ό, τι ήμασταν πριν, στην αρχή της διαδρομής. Έτσι προκύπτει ο κλασικός φαύλος κύκλος και το ερώτημα της κότας και του αυγού: αν έφερε δηλ η (κινηματική) απογοήτευση τη στροφή στις εκλογικές αυταπάτες (πχ για μια αριστερή κυβέρνηση που θα δώσει τη λύση) ή μήπως αντίστροφα η καλλιέργεια αυτής της αυταπάτης για μια εύκολη εκλογική λύση από τα πάνω ήταν που ευνούχισε και παρέλυσε το μαζικό λαϊκό κίνημα.

Σε κάθε περίπτωση, το βασικό χαρακτηριστικό της σύγχρονης σοσιαλδημοκρατίας –κι η ειδοποιός διαφορά της από το πασοκ της αλλαγής και τον ύστερο κεϊνσιανισμό- είναι ότι η απήχησή της και η ενσωμάτωση της δυσαρέσκειας σήμερα δε στηρίζεται στην ελπίδα για κατακτήσεις και δικαιώματα –πόσο μάλλον για κοινωνικό μετασχηματισμό ευρύτερα- αλλά στην απελπισία του λαού, και τη μεταφυσική ελπίδα (που είναι το άλλο όνομα της απελπισίας) του λαού να τελειώσει ο ε(ν)φιάλτης, κάτι σαν παυσίπονο που θα τον ανακουφίσει –ή αλλιώς όπιο, όπως θα το έλεγε και ο κάρολος στον καιρό του.

Κι αυτό είναι το κύριο χαρακτηριστικό της νέας μορφής δικομματισμού, που δεν έχει ωριμάσει ακόμα αρκετά, για να επιλύει με εγκάρδια συνεννόηση την εκλογή νέου προέδρου της δημοκρατίας (πχ έναν «αριστερό», σαν τον κυρ-φώτη και τον κωνσταντόπουλο, ή τον καραμανλή που έχει υπόγειες διαμεσολαβημένες επαφές με την κουμουνδούρου), αν και υπάρχουν κάποιες τροχιοδεικτικές βολές πχ για κυβέρνηση εθνικής ενότητας, κτλ. Κι εδραιώνει τους δύο πόλους με τεχνητά υψηλή ένταση, κοινοβουλευτικά καβγαδάκια (όπως στα ζευγαράκια) κι αντιπαραθέσεις ανάμεσα στους ακροδεξιούς και τους.. κομμουνιστές, ή μάλλον «σταλινικούς», όπως είπε ο θεοδωράκης για το αριστερό ρεύμα του λαφαζάνη, κάνοντας ακόμα και τον χατζηνικολάου να του πει γελώντας πως υπερβάλλει.

Οι σχεδιασμοί των δύο κομμάτων μυρίζουν κάλπες από χιλιόμετρα. Με τη νδ να επιχειρεί να μαζέψει το προβάδισμα του σύριζα, πουλώντας το παραμύθι της απαγκίστρωσης από το δντ και τα μνημόνια, και το τυράκι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος –που δεν πείθουν ούτε ψηφοφόρους με ελάχιστο δείκτη νοημοσύνης. Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει θεωρητικά μικρότερη δεξαμενή άντλησης ψήφων (ανελ, δημαρ) από ό, τι η νδ, για να φτάσει στην αυτοδυναμία –όσο περισσότερους συμμάχους της όμως αφήσει κάτω από το 3%, τόσο αυξάνει τις πιθανότητές της. Αλλά κάνει ούτως ή άλλως από τώρα κάποιες κινήσεις, όπως το προσύμφωνο κυβερνητικής συμβίωσης με τον καμένο –που μπορεί να παίζει το ρόλο του αντιστασιακού ζέρβα, στο φαντασιακό όσων βαυκαλίζονται πως ενσαρκώνουν το νέο εαμ. Ενώ το σενάριο να τεθεί επικεφαλής ο κουβέλης στο επόμενο ψηφοδέλτιο επικρατείας του σύριζα παραπέμπει συνειρμικά στην αντίστοιχη θέση που είχε στο επικρατείας του πασοκ το 81’ ο μαύρος, από τα υπολείμματα της ένωσης κέντρου. Χώρια η προβολή που απέκτησε ξαφνικά (;) ο σύριζα από αστικές ναυαρχίδες της ραδιοτηλεόρασης (ακόμα κι από το σκάι).

Το σύστημα φροντίζει να γεμίσει το «κενό» μεταξύ των δύο, με ένα πολύχρωμο πολιτικό κενό, που μπορεί να έχει ως βάση τα ρετάλια της πασοκικής σοσιαλδημοκρατίας (που τραγουδούν πλέον μόνο μοιρολόγια) ή το ποτάμι του θεοδωράκη, ο οποίος έδωσε τις προάλλες στον ενικό μια κακόγουστη, τηλεοπτική παράσταση, γεμάτη κλισέ και φτηνές ατάκες του συρμού, που πλασάρονται μάλιστα με τον πιο λαϊκίστικο τρόπο ως αντίβαρο στο (δεξιό κι αριστερό) λαϊκισμό –γιατί η θεωρία των άκρων εξακολουθεί να συναρπάζει ένα ευρύ πολιτικό φάσμα, από το φρέσκο κι άφθαρτο ποτάμι, έως τον.. επαναστάτη πανούση, που παραμένει τουλάχιστον σταθερά συνεπής στον αντικομμουνισμό του και αυτό οφείλουμε να του το αναγνωρίσουμε.

Από αυτές τις ατάκες ξεχώρισε ίσως η κοτσάνα για το πανεπιστήμιο λαδιού(!) που θα βγάζει μάλλον επαγγελματίες λαδέμπορες για τα δύσκολα χρόνια που έρχονται –άντε να πεις μετά πως δεν έχουμε κατοχή. Να τρως εν τω μεταξύ τα φοιτητικά σου νιάτα για να τρώγεσαι με εαακίτες στις συνελεύσεις σχετικά με το διαχωρισμό γνωστικού κι επιστημονικού αντικειμένου και να έρχεται τώρα ο σταύρος να το τερματίζει, προτείνοντας πανεπιστήμιο λαδιού! Που θα είναι προφανώς ιδιωτικό μέχρι και την τελευταία του σταγόνα. Αλλά θα το ανοίξουν μη κερδοσκοπικοί φορείς, όχι κάποιος καπιταλιστής –προς θεού.

Το ωραίο είναι πως άνοιξε μόνος του το θέμα, χωρίς να του ζητηθεί, σε μια ερώτηση για το μέλλον των νέων που αναγκάζονται να φύγουν στο εξωτερικό, αλλά θα τους κρατήσουν εδώ προφανώς τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Άσε που θα φέρουν κέρδος από τους άραβες και βαλκάνιους εισαγόμενους φοιτητές που θα έρθουν για σπουδές (πόσες χιλιάδες ευρώ το κεφάλι). Είδες τι ωραία που είναι, άμα έχεις φρέσκιες, πρωτοποριακές ιδέες;

Παράλληλα βέβαια ψήνεται κι ο φορέας που θα κληθεί να καλύψει το κενό στα αριστερά του σύριζα (που ευθυγραμμίστηκε ταχύτατα με τις προδιαγραφές ενός κυβερνητικού κόμματος εξουσίας) ως νέο ανάχωμα για τη φθορά της αριστερής κυβέρνησης που έρχεται. Το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει δυνάμεις από το αριστερό ρεύμα του λαφαζάνη και τους δυσαρεστημένους που θα αποχωρήσουν πρώτοι, μέχρι.. (εδώ υπάρχει ανταγωνισμός ανάμεσα σε αρκετούς υποψηφίους και ίσως να χρειαστεί οντισιόν) το ικεα και τον κορδάτο¹, το δεξί τμήμα της ανταρσύα² και άλλους νεοαριστερούς³. Σε τι αναφέρονται όμως αυτές οι παραπομπές;

1. στην ανακοίνωση του γραφείου τύπου (σσ: ουάου!) του συλλόγου «κορδάτος», που απαντάει πως ο καλτσώνης δεν έχει προσχωρήσει στο σύριζα (συγχαρητήρια, αλλά κανείς δεν του πρόσαψε αυτή την κατηγορία) και ότι είναι αυτονόητο δικαίωμα καθενός να διεκδικεί θέσεις πολιτικού ή επιστημονικού χαρακτήρα (στο υπάρχον καλλικρατικό πλαίσιο; Αλήθεια; Ε τότε εις ανώτερα. Άντε και πρόεδρος της δημοκρατίας).

Η ανακοίνωση συνεχίζει λέγοντας για την ανταρσύα πως με ευθύνη της ηγεσίας του ναρ και του σεκ τορπίλισε όποιο εγχείρημα μετωπικής συμπόρευσης (με τον αλαβάνο), αναδιπλώθηκε σεχταριστικά μετά τις εκλογές κι έχει παρόμοια αντίληψη με την ηγεσία του κκε. Ας κρατήσουμε παρεμπιπτόντως πως ο φορέας που πριν από μερικά χρόνια λάνσαρε το σύνθημα εκλογικής στήριξης στο (αυθεντικό) πασόκ «χωρίς αυταπάτες» και κάνει ακόμα τον χειροκροτητή της γσεε στις συγκεντρώσεις της, στα πλαίσια του ενιαίου μετώπου, κατηγορείται για αριστερίστικη, σεχταριστική τακτική!;

Για να δούμε όμως παρακάτω τι ισχύει απ’ όλα αυτά.

2. στην ανακοίνωση της αραν (σσ: το τμήμα της ανταρσύα που δε σεχταρίζει, όπως το κκε) για τα τεκταινόμενα στην ανταρσύα, τον καταστροφισμό του κκε, το χάρισμα της προσδοκίας στο σύριζα και τη δημιουργική λογική, που δε δείχνει πως τίποτα δε γίνεται, αλλά πόσο πολλά μπορούν να γίνουν, εφόσον..

3. στο συλλογικό κείμενο προβληματισμού επτά επιφανών ναριτών (από το κομμάτι της ανταρσύα που ακολουθεί τάχα παρόμοια τακτική με το κκε) για την εργατική λαϊκή αντεπίθεση και την αριστερή μαχητική συμμαχία ανατροπής, όπου κριτικάρουν μεταξύ άλλων τη μη αξιοποίησης αριστερής πλειοψηφίας στο εργατικό κέντρο αθήνας.

Ποιο είναι το επιμύθιο λοιπόν σφοι; Όχι κάτι καινούριο κι ιδιαίτερο. Παρά μόνο αυτό που λέγαμε και παραπάνω. Να μην αφήσει ο λαός να τον καταπιεί η διαρκώς κινούμενη άμμος του αστικού πολιτικού κόσμου και οι ελιγμοί του (μικρο)αστικού χυλού.