Είμαστε ενωμένοι και... αποφασισμένοι

Ένα από τα παραλειπόμενα του πρόσφατου απεργιακού τριημέρου, είναι ότι ακούγοντας κάποια στιγμή στην πορεία παράλληλα ραδιόφωνο, για να δούμε τι γινόταν στη βουλή, μετέφερα στους διπλανούς τα σχόλια των δημοσιογράφων του Real, που εκθείαζαν εκείνη την ώρα το ΠΑΜΕ για τη μαζική του παρουσία και την καλή του οργάνωση. Για να πάρω πληρωμένη απάντηση από ένα σφο που σχολίασε λέγοντας πως το ΠΑΜΕ είναι βασικά σαν μια καλή έκθεση: έχει αρχή, μέση και τέλος.
Ένα το κρατούμενο προς αξιοποίηση και συνεχίζουμε παρακάτω.

Την ίδια ώρα, λίγο παραδίπλα μας ήταν μερικές δεκάδες ΕΠΑΜίτες κι ένα γραφικό πλακάτ τους που σύγκρινε το παρελθόν των πλατειών με το σήμερα, πέντε χρόνια μετά.

2011 - τότε ήμασταν αγανακτισμένοι
2016 - τώρα είμαστε αποφασισμένοι

Αυτό που έκανε ακόμα πιο αστείο το πλακάτ είναι ότι το τελευταίο ψηφίο από το 2016, το έξι από το 16' δηλ, είχε προστεθεί εκ των υστέρων σαν μπάλωμα, για να καλύψει το πρωτότυπο, δηλ το 5 απ' το 2015, αν δεν πήγαινε δηλ και πιο πίσω το πάτημα. Ήμασταν λοιπόν αποφασισμένοι και το 15' (τουλάχιστον) και το 16'. Και κάτι μου λέει πως είμαστε τόσο αποφασισμένοι, που θα μπει από πάνω και το 7 και το 8 (μη σου πω να αλλάξουν και τα πρώτα ψηφία). Κι αυτό συμπυκνώνει κατά τη γνώμη μου όλη την ιστορία των πλατειών και την εξέλιξή τους στο χρόνο, ως τις μέρες μας, που επιχείρησαν να μεταμφιεστούν σε ολονυχτίες (νουί ντεμπού).

Αν όμως το 11' κάποιοι αγανακτισμένοι πολίτες ήταν ανυποψίαστοι, το 16' κανείς δεν μπορεί να επικαλεστεί άγνοια για τα αγανακτισμένα κινήματα, τις πολύχρωμες επαναστάσεις και τα στοιχεία που πιστοποιούν το ρόλο τους. Αντιγράφω από ένα πρόσφατο σχετικό σχόλιο του

Ο αντίλογος λέει πως δεν πρέπει να περιμένουμε ένα κίνημα κατά παραγγελία των επιθυμιών μας, με καθαρά και ώριμα χαρακτηριστικά, αλλά να παρεμβαίνουμε στο λαό και τις μαζικές του εκδηλώσεις, προσπαθώντας να αποδεχτούμε και να αλλάξουμε-μετασχηματίσουμε τις αντιφάσεις του. Εξάλλου, όπως είπε ο Βλαδίμηρος, όποιος περιμένει να δει μια επανάσταση σε καθαρή μορφή, δε θα ζήσει ποτέ μία. Ενώ αν τη φαντασιώνεσαι σε διάφορα επεισόδια, παίρνοντας πχ τις πλατείες ως κάποιου είδους πρόπλασμα των σοβιέτ, ζεις μία κάθε δυο-τρία χρόνια, κατά μέσο όρο.

Υπάρχει βέβαια μια ασήμαντη λεπτομέρεια. Για να πει κανείς ότι παρεμβαίνει στις αντιφάσεις ενός ζωντανού κινήματος, πρέπει:
α) να υπάρχει όντως κίνημα, κάτι που να κινείται και διεκδικεί, κι όχι μια απογευματινή μάζωξη-εκτόνωση, όπου κάποιοι ποζάρουν στις κάμερες, για να επιβεβαιώσουν την ύπαρξή τους. Αλλιώς, δε βλέπω με ποια κριτήρια θα μπορούσαμε να αποκλείσουμε και το "μένουμε Ευρώπη" από τον ορισμό του κινήματος. Κι έτσι μιλάμε για ένα βήμα πίσω κι απ' την αδιέξοδη λογική "το κίνημα είναι το παν, ο τελικός σκοπός δεν είναι τίποτα.
β) να υπάρχει σχέδιο οργανωμένης παρέμβασης σε αυτό το κίνημα, με συγκεκριμένους στόχους, που να υπάγεται σε έλεγχο από όσους το εφαρμόζουν, για να αναπροσαρμόζεται: εκεί πετύχαμε, σε αυτό πάσχουμε. Γιατί αν πιάνεσαι από το "αυθόρμητο", σαν την ουρά του χαρταετού, για να πετάξεις και να γκρεμιστείς μαζί του, απλώς βαυκαλίζεσαι ότι το επηρεάζεις και το (καθ)οδηγείς.
γ) να παρεμβαίνεις αυτοτελώς, ως κόμμα, πολιτική οργάνωση, συσπείρωση, συλλογικός φορέας, ως αυτό που είσαι τέλος πάντων κι όχι ως άθροισμα μεμονωμένων ατόμων που πήγαν σε ψυχοθεραπεία (καλή ώρα όπως εδώ) ή στους ανώνυμους αλκοολικούς: γεια σας, είμαι ο Άγγελος, και είμαι είκοσι χρόνια καθαρός από ΚΚΕ. Διαφορετικά, αντί να παρεμβαίνεις στις αντιφάσεις, καταλήγεις μάλλον να τις αποθεώνεις και να υποκλίνεσαι-προσαρμόζεσαι σε αυτές.

Το πρόβλημα δεν είναι (ότι απαξιώνουμε) το αυθόρμητο κι οτιδήποτε δεν ελέγχουμε εξ αρχής. Αλλά (να αποφύγουμε) ό,τι ελέγχει πλήρως ο ταξικός αντίπαλος και μας το πλασάρει σα δόλωμα, για να τσιμπήσουμε. Οι πλατείες ήταν η ελεγχόμενη αντίδραση-εκτόνωση ενός ανήσυχου λαϊκού παράγοντα, που ούτως ή άλλως θα ξεσπούσε με κάποιον τρόπο, αλλά το διακύβευμα ήταν με ποιον και πόσο βαθιά χαρακτηριστικά θα έπαιρνε.
Η συστηματική προβολή του "κινήματος" από τα ΜΜΕ (κι όχι μόνο τα απαξιωμένα ειδησεογραφικά δελτία, αλλά από κάθε χαζοχαρούμενη εκπομπή, χωρίς βαθύτερο λόγο ύπαρξης, που βαφτίζεται "ψυχαγωγική", η γιγάντωση της κυβερνητικής αριστεράς, ως επιστέγασμα της ρηχής, αντιμνημονιακής λογικής που καλλιεργούταν, ο εξαγνισμός και η "αντισυστημική, κινηματική" νομιμοποίηση των ελληνοσούπερμαν με τις μπέρτες και των φασιστών, η άλλη όψη του νομίσματος με την "αυθόρμητη κι αμεσοδημοκρατική" κάτω πλατεία που έβγαλε ως και διατάγματα για την κατάργηση των κομμάτων και του χρήματος... όλα μαζί τα παραπάνω, δεν ήταν τυχαία επεισόδια, που ανέκυψαν παρεμπιπτόντως, αλλά λογικά (αν όχι αναγκαία) αποτελέσματα του χαρακτήρα των πλατειών.
Κι από αυτήν την άποψη, μικρή σημασία έχουν οι υποκειμενικές προθέσεις κάποιων λίγων που δεν έδιναν τον τόνο κι οι ψευδαισθήσεις τους. αν όλα αυτά είχαν εξαρχής προβλεφτεί κι υποκινηθεί ή αν αξιοποιήθηκαν στην πορεία.

Πέντε χρόνια μετά, αυτό που άφησαν πίσω τους οι πλατείες, είναι η νοσταλγία μιας αυταπάτης, η εδραίωση της απογοήτευσης και μια θλιβερή εικόνα, σαν κι αυτή του Επαμίτη με το πλακάτ.

Όσο για το αρχικό κρατούμενο, οι πλατείες ήταν στην καλύτερη μια κακότεχνη μουτζούρα, που κάποιοι φαντάστηκαν κι είδαν με τα μάτια της ψυχής τους ως ζωγραφιά. Μια έκθεση χωρίς ειρμό, αρχή, μέση και τέλος (δηλ σκοπό), που ωστόσο συγκίνησε τις αρχές, το μέσο νοικοκυραίο κι είχε μάλλον προδιαγεγραμμένο τέλος.