Σάββατο 19 Μαΐου 2012

Κυνόδοντας

Πριν από δέκα ημέρες ήταν η επέτειος της αντιφασιστικής νίκης των λαών, η οποία είχε ιδιαίτερη σημασία λόγω και της πρόσφατης εκλογικής ανόδου των νεοφασιστών της χρυσής αυγής αλλά εμείς θα επιχειρήσουμε να πιάσουμε το νήμα από αλλού.

Ο προ διετίας ξαφνικός θάνατος του νίκου αντωνάκου που είχε το δικό του τρόπο να μιλά για κινηματογράφο, «σταλινικά και τσεκουράτα» άφησε ένα δυσαναπλήρωτο κενό, που έγινε ιδιαίτερα αισθητό στη στήλη κριτικής κινηματογράφου του ριζοσπάστη. Η τζία γιοβάννη που τον αντικατέστησε δεν έδωσε ιδιαίτερα ενθαρρυντικά πρώτα δείγματα γραφής, κάτι που τόνιζε ακόμα πιο έντονα το κενό που άφησε ο αντωνάκος –σε μια σύγκριση ωστόσο που θα ήταν έτσι κι αλλιώς άνιση για οποιονδήποτε διάδοχό του. (Αν και ο ρίζος μεταπολιτευτικά είχε παραδοσιακά πολύ καλούς κριτικούς, από το ραφαηλίδη μέχρι το δανίκα, που μπορεί να έχει γίνει ένα από τα γκεσέμια του δολ, αλλά ώρες ώρες τον ξαναπιάνουν τα κομμουνιστικά του). Μέχρι που...

Η γιοβάννη έγινε ευρύτερα γνωστή με αρνητικό τρόπο, αλλά αυτή ήταν κι η καλύτερη της στιγμή, που την καταξίωσε στις συνειδήσεις μας.
Το ευρύ κουλτουριάρικο κοινό , λοιπόν, που διαβάζει από σπανίως ως ποτέ ριζοσπάστη, έμαθε τη τζία γιοβάννη μέσω διαδικτύου (αλυσιδωτών μηνυμάτων και μέσων κοινωνικής δικτύωσης) χάρη στη «φρίκη και τον αποτροπιασμό» που προκάλεσε ένα κείμενο της για τον κυνόδοντα. Έφριτταν, χλεύαζαν, καταδίκαζαν, εξοργίζονταν, γελούσαν κλαίγοντας κι ανατρίχιαζαν με όσα κατάπτυστα και παλαιοκομμουνιστικά έγραψε με ζντανοφικό ζήλο η τζία για την ταινία.

Μα τι έγραψε τέλος πάντων αυτή η κοπέλα και προκάλεσε τέτοια κατακραυγή; Αυτό πρέπει να το χωρίσουμε και να το δούμε σε δύο επίπεδα. Αφενός τον τρόπο γραφής και αφετέρου το περιεχόμενο.
Ως προς το πρώτο, οι αμύητοι στην κομμουνιστική αργκό έχουν ένα δίκιο να σοκάρονται. Κάποια σημεία του κειμένου θυμίζουν ανακοίνωση της κετουκε από το ρ/σ ελεύθερη ελλάδα, με εκφώνηση στον τόνο του μεγάφωνου από το άσπρο φορτηγάκι της κοα, που καταγγέλει τη διεθνή καπιταλιστική μεθοδολογία που σαμποτάρει την κολχόζνικη ιδιοκτησία κλπ.
Ως προς το περιεχόμενο όμως, να αγιάσει το στόμα της και το πληκτρολόγιο της – και δεν εννοώ αυτό που εννοούσαν στην οικογένεια του κυνόδοντα με τη λέξη πληκτρολόγιο.

Αναφορές που παραπέμπουν στον φασισμό είναι: τα «άρια» χαρακτηριστικά των τεσσάρων μελών της οικογένειας (η μητέρα και τα τρία παιδιά)... το παιδί της οικογένειας που δήθεν το 'σκασε και δήθεν βρήκε τραγικό θάνατο εκεί έξω και τέλος ... τα φρύδια που πρέπει να βαφούν καφέ κι όχι μπλε «γιατί δεν υπάρχουν μπλε φρύδια», δηκτική ειρωνεία για τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό ... Οταν έρχεται η ώρα της κάθαρσης, ακόμη κι αυτή η εξέγερση είναι κομμένη και ραμμένη στις μυθολογίες της υποταγής. Η κόρη σπάζει πρώτα τον κυνόδοντά της (!) και μόνο τότε, το σκάει, μπαίνοντας στο πορτ μπαγκάζ του αυτοκινήτου με προορισμό τον έξω κόσμο ... 
Η αοριστία στον χωρόχρονο, το έξω και πέρα από συγκεκριμένη ιστορικοκοινωνική προσέγγιση, αναδεικνύει το στοιχείο της διαχρονικότητας, της διάστασης που πηγάζει από το παρελθόν και εκτείνεται στομέλλον... κάποιος που προέρχεται από το εκπαιδευτικόσύστημα της αγοράς και της ακριβοπληρωμένης αμάθειας δεν είναι σε θέση ναεντάξει στη σωστή τους θέση, γιατί δεν διδάχθηκε να τις καταχωρεί έτσι ώστε να μπορεί να συνθέτει μια ακέραιη εικόναμε ένα πλήρες νόημα. 

Λοιπόν μπορεί σε κάποιους όλα αυτά να φαίνονται ιστορίες για αγρίους, αλλά όποιος (ξανα)δεί την ταινία υπό αυτό το πρίσμα, θα καταλάβει πολλά σημεία που πριν δεν τα είχε προσέξει και δεν εντάσσονταν σε κάποιο λογικό πλαίσιο. Σταχυολογούμε ενδεικτικά και προσθέτουμε σε όσα επισημαίνει η τζία.

Ο φράχτης συμβολίζει το τείχος του βερολίνου πίσω από το οποίο βρίσκεται ο χαμένος αδερφός των παιδιών (η δυτική γερμανία). Ο ένας γιος μαθαίνει να συγκρίνεται μαζί του για να φανεί ανώτερος επιτιμώντας τον για τα λάθη του, αλλά η μία αδερφή εξακολουθεί κατά βάθος να τον αγαπά και (του) πετά κρυφά τρόφιμα πάνω από το φράχτη. Η ισχυρή μορφή του πατέρα, που φέρνει κάπως στον μπρέζνιεφ, παραπέμπει κυρίως στον πατερούλη στάλιν, την άνωθεν καλλιεργούμενη προσωπολατρεία και τον πατριαρχικό σοσιαλισμό του στρατώνα.
Ενώ ο κυνόδοντας συμβολίζει τις συνθήκες που δεν έχουν ωριμάσει ακόμα για τη χειραφέτηση των παιδιών – και ούτε πρόκειται- και τις οποίες επικαλείται ο πατερούλης για να δικαιολογήσει τα έκτακτα μέτρα και να διαιωνίσει την κυριαρχία του.

Οι γονείς συμβολίζουν τη γραφειοκρατία, που κρατά για τον εαυτό της κάποια προνόμια, που απαγορεύονται αυστηρά στα παιδιά (κινητό και σταθερό τηλέφωνο, εξοδο από το σπιτί με λιμουζίνα, βιντεοκασέτες πορνό). Εφευρίσκει φανταστικούς εχθρούς του λαού (γάτες) και επινοεί στημένες επιθέσεις (προβοκάτσιες) για να επιβεβαιώσει την ύπαρξη του εχθρού και να απαιτήσει αυξημένη επαγρύπνηση. Εκπαιδέυει με φανατισμό το λαό που αναπτύσσει αντανακλαστικά σα σκυλάκι του παβλώφ (βλ. σκηνή που γαβγίζουν οικογενειακώς σκυμμένοι στα τέσσερα). Ο σκύλος εξάλλου είναι το πρότυπο της γραφειοκρατίας γιατί όπως λέει μία άτακα είναι εύπλαστος σαν τον πηλό και συμπεριφέρεται όπως τον διαμορφώνουμε.
Η γραφειοκρατία ορίζει νόρμες και μοιράζει αυτοκόλλητα (παράσημα) στους καλούς σταχανοβίτες που πιάνουν το στόχο (η σειρά με τα αυτοκόλλητα στο κρεβάτι του γιου θυμίζει τα παράσημα στο κοστούμι του μπρέζνιεφ). Αποκρύπτει συστηματικά την αλήθεια από τα παιδιά και χρησιμοποιεί μια διπλή γλώσσα- σκέψη, κατά τα οργουελικά πρότυπα του 1984 και τη διπλή, υποκριτική ηθική της. Διαστρέφει από τις πρώτες κιόλας σκηνές έννοιες όπως η εκδρομή, η θάλασσα και το αυτοκίνητο και γενικώς οτιδήποτε θα μπορούσε να δημιουργήσει στα παιδιά την ανάγκη να (ξε)φύγουν.
Όταν αποτυγχάνουν όλες οι άλλες μέθοδες δε διστάζει να χρησιμοποιήσει ωμή καταστολή ή χοντρά ψέματα (βλ. γέννηση άλλου παιδιού) , ενώ σκέφτεται να αγοράσει έναν εκπαιδευμένο σκύλο για να τελειοποιήσει την προστασία της εξουσίας της.

Μέσα σε αυτά τα πλαίσια ο λαός (τα παιδιά) ασφυκτιά και συμπεριφέρεται αλλόκοτα. Διοχετεύει σε αθλοπαιδιές και ριψοκίνδυνα παιχνίδια τη συσσωρευμένη του ενέργεια και έχει καταπιεσμένη σεξουαλικότητα που ψάχνει διέξοδο με κάθε τρόπο – ακόμα και σε διαστροφές. Είναι εύπιστος και πειθαρχημένος αλλά κατά βάθος τρέφει εχθρικά αισθήματα προς τη γραφειοκρατία και ονειρεύεται να της κόψει τα πόδια (μαζί με τα νύχια) όπως κάνει η μία κόρη στην κούκλα της, μιμούμενη σαδιστικά τις φωνές του πόνου της.
Έχει εξασφαλισμένο ένα σχετικά καλό βιοτικό επίπεδο, αλλά ελκύεται από διάφορα φανταχτερά αντικείμενα που του λείπουν (πχ στέκα που φωσφορίζει στο σκοτάδι). Τα παιδιά έρχονται σε διάφορες δοσοληψίες μεταξύ τους για να αποκτήσουν αυτό που δεν έχουν ( ένα είδος παραοικονομίας) ενώ συχνά αναπτύσσουν ανταγωνιστικές σχέσεις και απειλούν να «καρφώσουν» ο ένας τον άλλον στη γονεϊκή εξουσία. Παράλληλα έρχονται «λαθραία» σε επαφή με το δυτικό κόσμο και επιδίδονται σε έναν άκρατο μιμητισμό, όπως η κοπέλα που μιμείται σκηνές και επαναλαμβάνει ατάκες από το ρόκι, τα σαγόνια του καρχαρία και το φλάσντανς.

Η ρετρό αισθητική (τέλη 70 αρχές 80) δεν είναι τυχαία, ούτε οφείλεται σε κάποια αισθητική εμμονή του σκηνοθέτη. Αντιθέτως, μπαίνει ακριβώς για να ενισχύσει την «υποψία» του θεατή για τους συνειρμούς που κάνει και το χωροχρονικό πλαίσιο στο οποίο αναφέρονται.

Το τέλος της ταινίας περικλείει αντίστοιχο συμβολισμό. Στην καλύτερη περίπτωση αυτό που μας λέει είναι ότι η κόρη στην προσπάθεια της να ξεφύγει από το τείχος, μένει εγκλωβισμένη στο πίσω μέρος του αυτοκινήτου, δέσμια μιας διαφορετικής υποδούλωσης, άλλου τύπου. Το πιθανότερο όμως είναι ότι το τελευταίο πλάνο μας αφήνει επίτηδες με αναπάντητα ερωτήματα. Το μέλλον των λαών είναι άδηλο, αλλά οι τύχες τους είναι πλέον στα χέρια τους. Το σημαντικό είναι ότι κατάφεραν να απελευθερωθούν από την καταπίεση του τείχους.
Κι εδώ ακριβώς φαίνεται η ταξική σκοπιά που επιλέγει η ταινία. Αν είκοσι χρόνια πριν μπορούσαν ίσως να σταθούν τέτοιες απόψεις, σήμερα δεν υπάρχει πλέον το άλλοθι της άγνοιας για την πραγματική ουσία της παλινόρθωσης. Οι καπιταλιστές κατασπάραξαν τους λαούς και κάθε άλλο παρά άκακα γατάκια αποδείχθηκαν.

Θα πει κανείς ότι μπορούμε να δούμε το έργο ανεξάρτητα από αυτή την ανάγνωση και να βρούμε μηνύματα εναντίον του ολοκληρωτισμού. Εξάλλου αν δεν το επεσήμαινε η τζία ελάχιστοι θα είχαν κάνει τη σύνδεση. Είναι κι αυτή μία άποψη. Αλλά είναι λάθος. Κι από τη φάρμα των ζώων πχ μπορεί να βγει ωραίο επιμύθιο, αλλά αν αγνοήσουμε το ιστορικό πλαίσιο χάνεται η μαγεία της αλληγορίας και το πραγματικό νόημα του βιβλίου.

Κι όμως η τζία είχε δίκιο. Το πολιτικό επιμύθιο του κυνόδοντα είναι η εξίσωση του κομμουνισμού με το φασισμό-ολοκληρωτισμό. Κι αυτό είναι το βασικό δόγμα της νέας τάξης πραγμάτων που διακήρυξε το τέλος της ιστορίας πριν εικοσιπέντε χρόνια, κηρύσσοντας έτσι την αιώνια κυριαρχία της. Και πριμοδοτεί εμμέσως με αυτόν τον τρόπο το φασισμό (γιατί δεν μπορεί να το κάνει ευθέως). Αλλά όταν τον δει μπροστά της να θεριεύει καμώνεται την έκπληκτη και την ανήξερη, με περισσή υποκρισία. Ακριβώς όπως οι γονείς της ταινίας.

17 σχόλια:

Poe είπε...

Ειχα την αίσθηση σε κάποια σημεία ότι γινοταν αυτο στον κυνοδοντα, αλλα ως συμπληρωματικο, δεν ειχα κανει την συνδεση συνολικα(ισως εφταιγε που βαρεθηκα και σταματησα την ταινία πριν τη μεση).

Οι συνδέσεις παντως που γίνονται απο το άρθρο δεν αφηνουν χωρο για αμφισβήτηση ότι υπήρχε τέτοιος σκοπός.

Παω να βρω να διαβάσω και την ταινιοκριτικη του ριζοσπαστη γιατι μου είχε διαφύγει.

Ανώνυμος είπε...

Οποιος εχει τι μυγα....

Ανώνυμος είπε...

Να σε ρωτησω κατι να μου πεις με καθε ειλικρινια. Τι ποσοστο δινεις ο δημιουργος να μην εχει ιδεα απο ολα αυτα και απλα να εφτιαξε ενα παραμυθακι με οτι του κατεβαινε στην κουτρα του με ηθελημενο αλοπροσαλο τροπο για να περασει ως ¨κουλτουριαρικη" ταινια γιατι δεν μπορει να φτιαξει κατι συκγροτημενο η απλα δεν εχει κατι να πει ως ανθρωπος?

Nachbarn

Kostas είπε...

εξαιρετικά επίκαιρη η ανάλυση.

spiral architect είπε...

Εδώ καίγεται ο κώλος μας και συ θυμάσαι την κριτική της Τζιας στο Ρ για τον Κυνόδοντα ...

Μην πυροβολείτε τον καλλιτέχνη!

Eρυθρό Πρίσμα είπε...

Η φάρμα των ζώων δεν άφηνε περιθώριο για παρερμηνείες του που παρέπεμπε.

Ο Κυνόδοντας (βαρετός κατά την άποψή μου και το αφήνω εκεί) δεν άφηνε περιθώριο για αντίστοιχες ερμηνείες εκτός κι αν κάποιος διάβαζε Ριζοσπάστη.

Ανώνυμος είπε...

Λοιπόν θυμάμαι όταν είχα διαβάσει το άρθρο πάνω στον κυνόδοντα πώς είχα και εγώ φρικάρει με αυτά που γράφονταν... και εξακολουθώ να πιστεύω ακόμα πώς ήταν μια κριτική πολύ άδικη και αυστηρή καθώς και ολίγον τι τυποποιημένη. Υπάρχει πάντα το ενδεχόμενο να κρατήσεις την κριτική προς τον ολοκληρωτισμό χωρίς να τον ταυτίσεις με το σοσιαλισμό που γνωρίσαμε (και αγαπήσαμε) ή να δεις ακόμα μια παραμορφωμένη εικόνα του θεσμού της οικογένειας όπως αυτή υφίσταται σήμερα στην καπιταλιστική κοινωνία μας.

Σε κάθε περίπτωση νομίζω πώς ο δημιουργός της είχε δηλώσει σε μια συνέντευξη του πώς δεν είχε σκοπό να κάνει κριτική στον ολοκληρωτισμό ή να αφήσει αιχμές για το σοσιαλισμό. Νομίζω πώς αυτό τον κάνει να ξεχωρίζει από τον Τροσκιστή,Πράκτορα της CIA και επαγγελματία αντεπαναστάτη Όργουελ

Και μην ξεχνάμε πώς η Ελλάδα δεν είναι ακόμα σοσιαλιστική χώρα για να παράγει σοσιαλιστικό ρεαλισμό στην τέχνη (άσε που αυτό το ρεύμα μάλλον απέτυχε αν και ξεκίνησε πολύ ελπιδοφόρα...υπάρχει ένα σχετικό άρθρο στην ΚΟΜΕΠ)

Διονύσης

Μπρεζινσκι είπε...

Ενα σχολιο μονο...
Ο κατα τα άλλα συμπαθεστατος αντωνακος ειναι κατα πολυ υποδεεστερος από την νυν στηλη του οργανου.

Ο αντωνακος ειχε την ταση να βλεπει τις ταινιες σαν φιλικη, εχθρική ή ημιτελη πολιτική προκυρηξη, ξεχνώντας ότι προκειται ταυτόχρονα για ενα εργο τέχνης που οφείλεις να το βάλεις και αυτό στα υπόψιν σου και στο κείμενο σου.

Ταυτόχρονα αντιμετώπιζε τον σοσιαλιστικό ρεαλισμό εντελώς μα εντελώς γραμμικα και μανιχαιστικά (κατι που είναι πασιφανες στην ταινία του ΔΕΞΙΟΤΕΡΑ ΤΗΣ ΔΕΞΙΑΣ) και περιμένει από ένα εργο τεχνης που κινείται με τα δεδομένα του και τις πρσταγές του να έχει αριστοτελική δομή και να παρουσιάζει πάντα την λύση την σωστή ή τον απόλυτα θετικό χαρακτήρα.

Τουτέστιν αν και η συμπαθεια μου στο πρόσωπό του είναι πολύ μεγάλη, θεωρώ ότι η στήλη του κινηματοργάφου είναι αρκετα πιο δυνατη στην παρούσα φάση, καθώς πλέον η κριτική δεν δομείται αποκλειστικα και μόνο σε πολιτικά επιχειρήματα, αλλα σε μια σφαιρική αντιμετώπιση της ταινίας σαν έργο τέχνης, ή τελος πάντων σαν κατι που πασχιζει ή φιλοδοξει να περάσει ως τέτοιο.

ΠΑΜΜΕΓΓΙΣΤΟ ΕΡΜΗΣ, ΜΑΤΙ-ΑΥΤΙ

Ανώνυμος είπε...

Πάντως και εμένα μου φάνηκε υπερβολική η Κριτική της Ταινίας. Την είδα και μάλλον μου άρεσε. έψαξα στο νετ και πουθενά δεν βρήκα δηλώσεις του σκηνοθέτη που να επιβεβαιώνουν τις προθέσεις που του αποδίδει η κριτικός. Κάποιος θα μπορούσε να ερμηνεύσει τα σύμβολα εντελώς ανάποδα. Πως δηλαδή ο καπιταλισμός οδηγεί στον παραλογισμό (Ο Πατέρας είναι στέλεχος σε βιομηχανία). Πάνος

Ανώνυμος είπε...

3 λαλούν και 2 χορεύουν. Το χάσατε φίλε σφυροδρέπανε. Εδώ ο κόσμος καίγεται και ο σφυροδρέπανος κάνει κριτική τέχνης.

Ανώνυμος είπε...

http://ergatikosagwnas.gr/EA/index.php/2012-02-04-20-01-31/237-2012-05-18-12-20-30

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Ευχαριστώ για τα σχόλια -τα οποία αν μη τι άλλο αποδεικνύουν ότι το θέμα είναι ενδιαφέρον. Το κείμενο δε μπήκε νωρίτερα, δηλ στις 9 μάη που ήταν και η επέτειος, ακριβώς επειδή δεν το έχουμε χάσει.
Δε μπορώ να απαντήσω στον καθένα ξεχωριστά, γιατί θα το έκανα βιαστικά και θα αδικούσα τα σχόλια. Κατά τη γνώμη μου είναι αδιαμφισβήτητο ότι οι συνειρμοί του σκηνοθέτη παραπέμπουν στο ανατολικό μπλοκ κι αυτό εξηγεί εν μέρει και τις πολλές διακρίσεις που απέσπασε. Κι είναι εξίσου σίγουρο ότι μπορεί κανείς να δει την ταινία ευχάριστα σε άλλο επίπεδο, χωρίς να πιάσει το συνειρμό αυτό. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να το αναγνωρίσει κανείς στο σκηνοθέτη. Εξάλλου αν δεν τα είχε γράψει η τζία ελάχιστοι θα είχαν ασχοληθεί με αυτήν την ανάγνωση. Τα αντικομμουνιστικά υπονοούμενα συνήθως μόνο οι κομμουνιστές τα καταλαβαίνουν, είναι περίπου νόμος. Αυτό όμως δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν.
Κατά τα άλλα η τέχνη είναι υποκειμενική, κι ο καθένας μπορεί να κρατήσει τα συμπεράσματά του.

Ανώνυμος είπε...

Θα συμφωνήσω μέχρις κεραίας με τον Πρίσμα.
Να επισημάνω επίσης ως ανεπάντεχα απογοητευτική -φαινομενολογική, ιδεαλιστική και ουδεμία σχέση έχουσα με τον μαρξισμό- την τελευταία πρόταση της Κ.Ε., από πάνω: "Κατά τα άλλα η τέχνη είναι υποκειμενική, κι ο καθένας μπορεί να κρατήσει τα συμπεράσματά του."

-Εάν θέλετε πραγματικό συγχρονο, avant garde, ποιητικό και στρατευμένο κινηματογράφο torentαρετε και κατεβάστε το τελευταίο αριστούργημα του Τζιμ Τζάρμουσ:
http://www.imdb.com/title/tt1135092/


κομμαντο προλεταριακής εντροπίας

Ανώνυμος είπε...

Ο φράχτης, είτε γραφειοκρατικός είτε καπιταλιστικός, θα ναι πάντα φράχτης για την εργατική τάξη!

Το αν σε πέιραξε ο συμβολισμός με τον φράχτη και θύμισε στο ΚΚΕ το τείχος του βερολίνου, τι να κάνουμε;

Οποιος έχει τη μύγα μυγιάζεται.

Τείχος του Βερολίνου στον ανύπαρκτο σοσιαλισμό, τέιχος του αίσχους στην Παλαιστίνη και το Ισραήλ του υπαρκτότατου καπιταλισμού, φράχτης στον Εβρο, τείχη στην καθημερινή ζωή του εργάτη και το λαό που τον καταπιεζει η άρχουρα τάξη.

Αυτά είναι τα τείχη που πρέπει να γκρεμίσουμε. Η κοινώνία που δεν θα έχει αυτά τα τείχη, θα είναι η κομμουνιστική κοινωνία και όχι η καρικατούρα του ανύπαρκτου.

Αν τον Ριζοσπάστη τον πείραξε ο συνειρμός με το τείχος του Βερολίνου μια είναι η απάντηση: Αυτό με τη μύγα και "τόσα ξέρει, τόσα λέει"

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Ξέχασες να πεις και το ξιδάκι ανώνυμε. Επιχειρήματα, όχι αστεία.
Επίσης η κομμουνιστική κοινωνία δε θα έχει πολέμους. Αλλά το περί δικαίων κι αδίκων πολέμων ο βλαδίμηρος δεν το έγραψε ως καρικατούρα.
Αν για σένα ήταν ίδια τα τείχη, τόσο το χειροτερο.

Υγ: Γεια σου ρε κομμάντο μαρξιστή!

Ανώνυμος είπε...

Είχα ξαναρωτήσει και άλλοι φορά τι είναι ο εργατικός αγώνας; Πρώην μέλη του κόμματος; Αν γνωρίζει κάποιος ας απαντήσει.

Μπρεζνιεφικό απολίθωμα είπε...

Ναι, είναι πρώην μέλη του κόμματος, που βρέθηκαν εκτός με τον ένα ή τον άλλον τρόπο. Το θέμα είναι ότι δεν υπογράφουν με τα πραγματικά τους ονόματα, για να μπορεί να το πει κανείς με σιγουριά. Το πολιτικό τους στίγμα μπορείς να το καταλάβεις διαβάζοντας τα κείμενά τους. Δε νομίζω ότι θέλει ιδιαίτερη επεξήγηση.