Στο ίδιο έργο θεατές

Το βασικό σλόγκαν του κόμματος σε αυτές τις εκλογές λέει: πρωταγωνιστής ο λαός. Στη συνέντευξη της αλέκας που εγκαινίασε την καινούρια προεκλογική καμπάνια, μία δημοσιογράφος τη ρώτησε: και πώς θα γίνει πρωταγωνιστής ο λαός;

-Μα πάντα είναι, της απάντησε η γγ, ακόμα κι όταν ψηφίζει αυτούς που βγαίνουν. Ο λαός πρωταγωνιστεί στις εξελίξεις ακόμα κι όταν λάμπει δια της –εκκωφαντικής- απουσίας του από το προσκήνιο.

Το θέμα είναι και σε τι έργο θα παίξει, συνέχισε η αλέκα. Κι εκεί μπαίνει η διαμεσολάβηση του κόμματος, η ανάγκη του σεναρίου κι ενός σκηνοθέτη. Που πρέπει να είναι δύναμη ευφυής και πρωτοπόρα. Όχι με την καλλιτεχνική, αβανγκαρντίστικη έννοια, που σνομπάρει τον όχλο, αλλά μέσα στις μάζες, το σφυγμό τους και τον αγώνα τους, να τις καθοδηγεί πνευματικά και να ανυψώνει το επίπεδο της συνείδησής τους.

Λοιπόν η χειραφέτηση των μαζών θα είναι δικό τους έργο και κανενός άλλου, όπως έλεγε και ο κάρολος. Καμία πρωτοπορία δε μπορεί να το ανεβάσει, χωρίς το λαό πρωταγωνιστή, παρά μόνο ως παρωδία. Το έργο αυτό όμως χρειάζεται έναν δημιουργό. Που δε θα το πλάσει μεταφυσικά, σαν πηλό με τη ζωοφόρο ανάσα του, αλλά θα παρέμβει συνειδητά στη ζωντανή ροή των πραγμάτων, για να τα φέρει εκεί που θέλει.

Ένα σκηνοθέτη καλλιεργημένο, με ποιότητα που θα τον ξεχωρίζει από τους άλλους. Πρώτος στον αγώνα και τις θυσίες, χωρίς να τον καταπίνει όμως η ρουτίνα κι ο πρακτικισμός. Ικανός να πετυχαίνει μπρεχτική αποστασιοποίηση από την πραγματικότητα, για να κάνει αφαιρέσεις και να βγάζει σωστά συμπεράσματα.

Μεταδοτικός, για να μπορεί να εκλαϊκεύει τα βαθυστόχαστα νοήματα, χωρίς να κάνει εκπτώσεις από το περιεχόμενο. Να αντιλαμβάνεται την πολιτική σαν τέχνη ζύμωσης και διαπαιδαγώγησης, για να παίρνει τα καλύτερα στοιχεία από κάθε ηθοποιό. Να είναι και ο ίδιος δημιουργικός, πρωτότυπος, με φαντασία, πετυχαίνοντας μέσα του την άρση του υποδουλωτικού καταμερισμού εργασίας.

Ένας καλλιτέχνης με πειθαρχία και ωράρια χειρώνακτα κι αποτελεσματικότητα σταχανοβίτη. Γιατί όταν χαίρεσαι αυτό που κάνεις, πείθεις τον κόσμο γύρω σου κι έχεις πάντα καλύτερα αποτελέσματα.

Να μην είναι φτηνός ατακαδόρος, για να κάνει εντύπωση, αλλά άνθρωπος με βάθος και καλλιέργεια, για να χωρέσει μέσα του τη δουλειά του σκηνοθέτη και τις απαιτήσεις κάθε ρόλου. Να μην ξεγελάει το κοινό με εφέ, θεατρινισμούς και πυροτεχνήματα, αλλά να του πει την αλήθεια από ταξική σκοπιά. Όπως κάνει δηλ ο σοσιαλιστικός ρεαλισμός.

Η πρωτοπορία δεν έχει έτοιμες συνταγές από την κουζίνα του μέλλοντος για να υπαγορεύσει στις μάζες το ρόλο τους. Το ζητούμενο είναι ο λαός να γράψει το δικό του σενάριο, να (αυτο)σχεδιάσει το δικό του σχέδιο και να προχωρήσει βάση σχεδίου, παίρνοντας τις τύχες στα χέρια του. Χωρίς όμως καρικατούρες αυτενέργειας, με προκαθορισμένα τηλεοπτικά όρια και δρώμενα εκτόνωσης, όπως το ανεκδιήγητο «κάψε το σενάριο» ή το σόου «κάψε το κοινοβούλιο» στις πλατείες. Μακριά από το κλασικό στερεότυπο των νερόβραστων ρομαντικών κομεντί, όπου ο προλετάριος αγαπάει το κεφάλαιο κι η εργοδοσία τους υπαλλήλους της. Μακριά από τα διάφορα γλυκερά «happy end» και το τέλος της ιστορίας, όπου χάνουν πάντα οι κομμουνιστές. Και έζησαν οι αστοί καλά κι εμείς χειρότερα.

Ο λαός δεν είναι ατάλαντος, ούτε όμως έτοιμος, φτιαγμένος πρωταγωνιστής, όπως του λένε οι διάφοροι δημαγωγοί, μέχρι να πάρουν την ψήφο του και να τον παρατήσουν σα στυμμένη λεμονόκουπα, να βλέπει τους «πρωταγωνιστές» του θεοδωράκη από την κλειδαρότρυπα και να τους θαυμάζει, ανάμικτα με ζήλεια για τη δική του στασιμότητα στον «χυλό του μέσου όρου». Ενώ το ζήτημα δεν είναι η ατομική διάκριση, αλλά η ισχύς εν τη ενώσει, για να πρωταγωνιστήσει συλλογικά στις εξελίξεις, όπως τις καθορίζει η ταξική πάλη.

Ο λαός πρέπει πρώτα και κύρια να γίνει αγωνιστής, να πάψει να αναθέτει τη σωτηρία του στους άλλους. Να βγει στο προσκήνιο και να ακυρώσει τις παρασκηνιακές διαβουλεύσεις που τον καθιστούν κομπάρσο. Να μάθει από υποκριτική για να μην πέφτει πλέον θύμα των υποκριτών, που άλλοτε του έταζαν λαγούς με πετραχήλια και τώρα τον παγιδεύουν με εκβιασμούς και ψευτοδιλήμματα. Να ξεκινήσει από μικρούς και καθημερινούς ρόλους για να φτάσει να γίνει πρωταγωνιστής και να διεκδικήσει το όσκαρ. Ευχαριστώ τους γονείς μου, το βλαδίμηρο, το κόμμα που παλεύει για το ζην και το ευ ζην. Ευχαριστώ το μαρξισμό που με έχει κάνει αριστερό, όπως έλεγε ένα παλιό εαακίτικο σύνθημα. Ενώ σήμερα κάποιοι εξ αυτών το σκέφτονται να το ρίξουν υπέρ της αριστερής κυβέρνησης.

Να μη δεχτεί να κοιμηθεί με τον παραγωγό για ένα μικρό ρολάκι στο δημόσιο. Ούτε να τον απασχολούν τα σκηνικά, γιατί δε θα είναι πάντα στο δικό μας χέρι να τα διαλέξουμε. Να ψηθεί πρώτα σε μικρούς ρόλους, που θα τον ετοιμάζουν σταδιακά για τη μεγάλη σκηνή, που θα είναι μιας λήψης, κι αυτό σημαίνει ότι θα έχει αναπόφευκτα ατέλειες και λάθη. Η ανατροπή αυτή δε θα είναι ένα μονόπρακτο, μια κι έξω, με μαγικό ραβδάκι. Ούτε όμως ένα έργο με άπειρες πράξεις και σκηνές, που θα αντιστοιχούν σε ενδιάμεσα στάδια, παραπέμποντας τον τελικό στόχο σε κάποιο επέκεινα.

Η αυλαία δεν έχει πέσει οριστικά για τους κομμουνιστές. Η ιστορία μας χρωστάει ένα ανκόρ. Κι ο λαός από κάτω φωνάζει: κι άλλο, κι άλλο! Αλλά πρέπει να γίνει ο ίδιος πρωταγωνιστής, για να μην ξαναείμαστε στο ίδιο έργο θεατές. Σώπα, όπου να ‘ναι..

Μα νάτος έρχεται και ξεπροβάλλει, σαν ποδοβολητό σελήνης..

                                                   δείτε στο 19.20 περίπου